DE LA INSTRUCCION PUBI~IC! EN ESPAÑA. -¡ : ¡: DE LA ...
}

DE LA INSTRUCCION PUBI~IC!
EN ESPAÑA.







: ¡:


DE LA


INSTRUCCION PÚBLIC1\
EN ESPAÑA.


n. ANTONIO GlIJ DE Zf\RATE,


~ 'l'OMOII. ~ ~~._._. ~-"_."~ ___ v


MADIUD
J\lrnc"r ~ nI!, (,(1I,E(;1\1 1'1' :;L\IIIHI-MCDOS, r.u LE DEl TlRCO,




Esta obra es propiedad de su autor, quien perseguirá
ante la ley al que la reimprima.




DE LA INSTHUCCION PUBLICl
EN ESPA:\A.


SECCION TERCERA .
• u~tr'l(~cloll !'I~eunda .. ln


C;\PlTlto I


JJI: LI 1\~IIiIILlI)\ "I.U \D\HII 1:\ I.F\EIII! ..


)lrSI'I E,; d!' 1;[ primaria, 1;1 "I'~lllldJ. (,1I~('f1;lI1za (':-; la pant'
lll;h illl\lllrlanl!' tI(, h [n~ll'l]('eillli publil'a, 'lo lirl1f:' el I'a--
riH'lel' dI' g(~\lI'rali(lad q\H' ;tljul"11a _ p\l(',;lu q\Ji' no I'~ indi:;-
!JI'Il,;ab]¡' ;¡ lodo>,: 1"'1'11 ('.11'1'<'1' 111;1\(11 mlltll'l)('i;¡ I'n !'I InUO-
di, (-jljlil.;llIlI. Sí 1'f'I'';I'ílltl¡· de' I¡¡~ masa,; pÍlIHllal'l"s. sr:
diri;:(' :1 I;l~ r.la,;p,; altas y nli·tlia~, (~~Io (:S, Ú la~ m;\s ilctiyas
y ('mprr'lldc'dora:;, ;1 la~ 'lile ,;(¡ hallan apntll'J'ada,; di' Ins
prill¡~lpalt'~ 1)(1I'~1t):; ti!'1 E:-:lado \ de las prnfl'slont's que más
capitl'ídad ('('qllil'J'¡'Jl: ;\ las qm' j¡'!fislan y gohil'l'llílrl; ;'[ las
qHl~ "';I'I'i/¡i'II. illll'lIlall. dil'í¡':l'n. y dan impulso ;'[ la socie-
dad, ¡'l)lIdlH'jl'lltlola por la~ dif'l'l'I'Il[(':-- \"ia~ dc' la (:h ¡¡¡zaCiIlIl:
eH >,lllna, ;1 las '1111' ,.,011 I'! ¡¡llIla di' la~ Ilacjolw~. (~t)nnHle\en
I(I~ plJI'blos y ('ausan Sil fl~li('idad (1 Sil des¡!I'(\¡:ja, La SPg'IlIl-
da l'n~l'l1;llIZiI I'S la, 1[\11' proCllra;1 (\~t;h da;;rs l'l dl'~al'f'IlJlo
inll'irl'lu;¡/ lll'u'~arin para alcanzar lau elt'Yado~ tin(\~', ,~Il


'1 'J'[<l 1 l 1




trj)~('('r,d(~n('ia (l~ ;)I¡r ~illallt(j illult-r¡;.,a _~! ~" ~;i" (",:I~,~:l('['a U:I.;.'
:'1 IHi!\f"f d· 1 \ ::,!~J ~¡I('i\d \ hOf}¡;llld;!:'j:¡


\q hl ¡;i'nU ~lH'fl{lr I'í':"'/'f!(·r(1 ¡¡ji I!¡··, ín i ¡¡. :(¡I:t'I~, Fil.) ¡'''-., 1;,.


lli..1ld/l .... !':'I'dld(~s !'tI {";H11·;t ¡;U! Pi": ~'!¡)"'d ¡¡.': ~" r: ~ ,1'" 11";'
ca i \ ~a'-. 1[l¡rlf'p:..;i(¡tl!l~ jln!I;;!\,:j~ t'{·c¡h¡;L~ 1:'~'; '(1':' ...


'(


la} \el ;d·":'U~l .ti;!. ,\ id ~t'~i;Jld;l ,';'.", ~!:!~!".J ¡'"d"'! C'¡'~',ldt, ¡ ,j
hu~t(l(~t'r hs i'il\'ll;t;I!l,l' ... ('(1:. 'ilHI dq!H ;¡! ¡¡\'IL:,l'r<!'¡ !;:i:llr;'!I! t·
.. ;i í'lli¡r·'·' ('~('a,a pi jl"\I'!) {n;l) ¡q~¡'ii;tj·i.f;\t 1;'1',<,';<;''1 ,;\.1';1(1;"
lél~ parrl ;'t!lt.ql~l¡t(11' Jild", ~¡I'(;f~;l .... LU"'~l"'Í .... i por ,I~ \'!I!¡L']; lo
"-,obrepll.i;L~:· Ir) qlJ\ llil(¡(:!\f¡ r[':~¡:~lir ";;l:~ fi(li'i)l)"- an!h t~Ujlí.lf!rt!.
(l.bflilUi"!.ljr! l\;:.j"~ !¡d¡ pí' . ..:;HL~ (';U':";':) \ !\¡¡:1)l\1¡1[¡,: "'! .I! nri,; 1':--
clJrni(.'u:o, ~t'r;'ln IUiljl'Íl¡,.dd (,()fl,"~'('lJP;t(:::1 I'! !\;::--!,ij II,'! 1"rj,:-
fdíl¡"'ia. Sp ile('f,· . .,i!;¡ 1,';11"11;(11' "11(1 lino ~ jH'lldlIIW !;¡ j1l h l" d,'
ll!~.;ti'lH·:'¡()n qUt l ¡¡¡ r(!fl\ ¡!\llí ' , y dit¡-.","!;¡ ¡::,:' .::'~";jd!JIo., . ...;( :~l:r) ":d'
\:I\;¡ ha:'ici!:I" (',il'a¡ de ['(,·,;11:1'1:,


(Jt'nl'l',tlIlJ"lItl' , h;¡~la (,,:()~ ¡í!lill¡:¡- [;'-;111"1.. h , (0;)-,::1",
raclo la ~(\~ll1lda rtH~ÜallZa COtllo I!¡~". l1li'r;¡ jI!'(Ta¡'ill'i11 ¡i pil!'a
cirrta~ y (\l'lermitw(\a-- car\'t'ra~, E~II' PIl'lllí di' \ i,la ('~ flll'/-
qlliJlo \' fa:"1l Si lu (J¡, 1'(>fTP"pililikr ;. 11" ",':lll[\¡o' !i:"',, '1\i'
¡lt'ah:, dPl:)¡\l] '¡(lr!;)r, fl:~j·1'."';¡:;¡ l)f':!-!';¡¡I¡¡a!'''::!l '(Ifi ~!lJ,~,;r)f1 a ,'j);)
dJ,"!onp"" [P:ls ;nJ('h;l~ \ 1!Jl('r;t!·, ... , Ili!f' ;'! ~I;I,'_'!~' i::.. (;,,¡ , ;1-.
va:!11 pa¡WllpH' ¡:clI:' q:ll' r('pl'l'~('iil:I!' 1'1I .. i [11;::";'.' ¡.;\ :;:¡i¡:h
E~ I,i jJrinH'I'(l ..¡ -llllli¡Ji-!ril!' ;: liI~ .IIJ\ 1'11:'< "íITia ,llIil;]


de conor:imírntos I1PI'I>-,¡!'ill';, 1I11,nll! P'If'i! [JI'I'¡:ar:II'SI' il SI"
g!llr con f,'Il!() h" (';;IudilJ:; ~I¡¡)('ri()r('~ ,-ini> I;pl1ll1l'lI jl;lr;1 SiI-
her cu,'mlrl en billl1i!r,'s !Jir'1I I'dlll'.t,ln, I'\ijl' 1:1 S¡)I':I'ILtd v
(:Uállto habr,'¡n Ilh'I\e~t('!' para ('lIillliwiN' 1'11 I"~!;I ('011 d (k¡li
do acicrlo, Il1;)~tri'llldo,(' hu di~!all!I" dl'l \ano alarde di' ir:
jéJe!anciosa (:JI'!1cia, como dr 1,1 \cr;':Oil7nQ i gn()ranl~i'l \ d:1
Ür¡,';í.lS prei)el1in('.iolle~.


I ;.~ ~i:..~nnf;~' ""'.ondif',lfln r')n"~í.:l~' pn ~orr!ptpr r:.:: 1!1:'~y:,




) ---


11I11,¡illl I~I' j,i'- 1111-111 h j"rl'111'~ ;1 l/lid 1'~I"'('II' di' ¡!ííllna~tl('tI
i"I'11 l'IlII'!líi:l!;¡ !',lr,1 Jit/[' d"-;trl'"ILIIJ:lu~" ,:.!l'lldlla]¡111'1I1(!,
,['Iqllll'r,¡ !"j:i Id I l'IÍI'I';':ll \' ,,'IJiI i"" ;\lII'I¡lI):J)~ fi,,:,tl'rliln~"
1\1" Ilql!1""I'''' lit;;.., r¡¡pi l ],; .... \ I'~¡t·;d·:.':-- (1 ~}~f\IJ pdrli Ij(!(' ('n el
,':1.'1, ,j" dl;,¡II,]:,U.:; 11)" :'<1"11;,, \' .1111; di' ,,! \ 111;11' ,!..!I'ill: ¡Iarle
d~ ¡I¡ Il¡:i'\'lldldu, J¡-,.., ql](',L' III \ c;;L~j('t dt~ !lid!;lt''',t> ad(Jnladt"J~


'1: '![I., 1 d/l!1 ,1¡Ud \ 1"!lII'I'I'"'' un .!ILI'íu 1'('(',\1 \ lill :.!Ihtll
'\Iiill--'¡~\l_ dldi':"I qu¡' 11, ..... 11:11' ¡11 1"'~lpal' l'!¡I1 llH'Julií'I1t() IfJ~ (11-
_¡\ I~l!''';' ¡IUI':'".lq .... 1'1\ qlJ!,' i:l "'~H'I'¡I) l~y~ {'(I!"HIU¡;


LII ,,11111,1 LI'I':':IPJlh l'II,,'IIi1II/,1 ,'1' "il'¡JI', JIIII- blt'll que
I !i,:~,¡¡11' d I'durar ¡,ij'[¡¡JITil'lldli (,1 cUI'rpu: ,:1 alula \ f'1
j'f~i, t¡diiliH'¡do.


¡III'lIndo
LI ,,,~t\~lilldd t~n~(·Clallí'.¡L llu pUI'd l ' Ill¡Jilq:--. di' \ í1ridl' (~H ~¡t r~vu­


id \ I't: "dl'- fdi 111:1. .. ~{'~',l!ri II!' .. tl(]lilPU~ tll p~tildlJ dt' la.~ :--0-
',,'';,1',1'" 1;,' ill~ ,:':ldll)'I'UiI" Cu,lIld), lit t;l\¡JilacluJ)


, . ..,~" ¡:IJ' \1 ,liL)ld;¡!:~;L: :~ I:di'~a i'~C(J~11 ap¡'t'('¡;l (k: ;\I~ ("()llllci-
'i!I"lll'l' \'i"ilt.lil'lj-, \'1 11111111'1(' di' lII,dt'lid-, 'llli' ¡¡hrau' ~I'l'a
'1'; !", \ l'lll'i" Iillld;!, JI I'¡ 11:'111;1 11 qllll ';1' 11' d,'diqlk L,) IIi1S~


1!111,[)('('dl'l'd -1 IUI :.:(,j)í"1'1I 11 lírdllil'tI \ rt'('I,III~o tl'!i!I' la pr,,~
!',;;':,U'il'¡¡ di' I'i!'i'l,;,; id"II.', \ !IIII,LI ,I~ !JlfI¡"r 1'11 la i,~IIIi!';lIIL'¡iI,
\1." l'lilllli!'" 1'01 I'l \'Illtll'iU'III, la ll,tci(líl L' , ilustrada y t'l
~íilJII'ril{¡ ;uui;':1i d,' ¡"S ,ldl'lantalllil'nlo,; s(¡C'i;]II'" t'ulintlll SI'
"1'11111\' Lt 11I1[1I1!'LIIJ('lil ,j,o¡ ,;dll'l' Y se l¡illi'l'l' 1,,:'111111' ,'iud:,
LUI'" ;'1,[11- Pdl';l "! ",1"1('1('11) di' l,llilwl'iad, i'lqli!I'I', di' I'p¡j"
irihllll al Íllt'll \ ;( 1.1 grawh:a <Ir' ~1I patria; SI) d{¡ l'rli()IIf~(,~
, ,..;1;, P;I!'!" di' la ill,trlJl:cioll púldlca tlrJa nrgallizal'lofl ('01'''
"'jlillld!\'llt" ;\ 'll~ l'il'ladll~ finl'~ T'~ld()~ lo:, d('ma- (,~tlldl'~I'


," 1i11!iLul ;¡ !III'llLill' "'lil'(:Jalltl;Hl¡,,, útilt'''; para di\('r~n~ otl,W
"" \ n:'i'I',ltlar.!,',,; líI'l'n I;¡ illSli'l](TIOn ~1~('llrl¡Jaf'la ('.111[('\' ~u
:::!111.l" I'!I ¡"d" 1:1 ~1,¡:l('d;¡d. ~í(·r¡t1I), pllr t1!'cll'lil i!~I, Ii! ,;111-
;:1 \ '111" ,',,1'1\' pl>J' -11-, \ 1'11,1- P;¡I'¡¡ (/;¡I'I .. I ida \ ('III'I'i!lil, la
,¡,I Id. :;1)1' j¡(iU~ lTl'CU' \ Il'lli'lllil:,¡1' l'! drl)t¡1 di' I<t l'iri/i"al'loll,
E-Lt lJ" '1' 1'1'1'''1\111'1' 1'1I IIIJ f'1l"[d" ¡Ii'¡''jllf' t:;J~;: f'll ;·1 ;¡]gurl'"
~~) dlll1',,)" ¡j)~d\l, :0'" \" dlf,::.,tr(I:" . .lUrl':"(,(IlJ:~ultll'" ~(, .'lríl\lU;t P(iJ j¡)




r
~-


masa de luCl"'; ¡¡tu" ha ]I(llli'lrado (lll la n¡¡cinn y al(',lIIZ¡¡ a
mayo\' 1l1lIUCl'O dc indi\ ídllO~, Por I'~O, la ~1':[llIld¡¡ \"lIsl'flall'"
za I~S ohj!'líl dp parlil'u!;II' I',"ml'ro pn I()~ ,:..:ollil'l"Illl~ illi.;lra-
do,) y de salla para lo~ Opl'í'Slll'('S, POI' ('~() lilllllJil'll lillll'slr¡.
1'1 dL'ro lal inll'r,,~ l.'ll apodi'ra\'se dl~ l'lla: pOl'qIH' mlll'l!a
sabe que ¡i('fIl' en su, mallos 1'1 \'L'~ulador di' las idl';I'; y Ik
las ilspirat:Íolll's del pUl'bln.


Si la sl'g"ullda (,1l~c'llanz¡¡ ha di' .""'fuir la marl·ha dI' la
(;i\iliza~ion y dl~ las IJI'ct'~idadl's ~(Jt'iilll's. Ipndr:1 I'Ol'WS<!-
menlp qne abrazar, SPgUll los !i('mpo.;. mú, 11 I)]("III!'; lllail'-
rias, y dar á carla ulla difl'l'C'lllp iIllPIIl'lalWi¡¡, C¡¡;llldli.;qll)
era UIla prC'paracion para eil'rlo:-; (',.,llIdi(¡~ qUI' prilll:ip:tllIIl'!l11
reqUí'rian ('1 c()llocimit'lllo 1\1'1 latin y 1'1 arll' 11t'1 r;wi()!'illiIJ
baslaba aprl'ndl'r l':,a lPnglla jllIllillllí'lIll' ('Oll la llli'lal'ísi('a
tal cual ~t! IlI'C,L'silaha para ('1 mm! .. di' ;¡rgllllll'nlar 1111<' 1'1\-
túnel':': :-e ll'nia. Pí'ro allora I¡U(' d~jJira ;¡ 111m III!jl'I!1 Jl1;I~
l'l('rat!n; ahora (111(' no i'1' limila ;1 formar ('~lllIli¡¡II"'~ Ji;lra
unas euanla~ carrera,;, sillo I;llld¡jl'n ¡'¡ CTi'<11' ('illd;ula!lll~ uli-
les; ahora 11111\ ('11 \I'Z dl


'
all'CTillJlar ;1 ll!l 1'lIrll) lllíllll'rn íh~


persona", I'xtiende su:" bl'lwtj('jlls Ú lil~ í'la~l's ))I;'¡~ illl111~'I'Il­
tl'S y po(lerosas; le ('s Ílll'l'za t'lhat\l'hill' la I'~rl'l"l t!l' :'11
acciou, abarcar mayo\' suma dí' eOllocilllíl'lllll';, y \all'I':'I'
de eirneia~ cuyo Il'lTenO 11' rslaba anll:riurllll'nll'\ I'dado.
A ('~le lin, ti(,Ill' 1[111' n'rcl~nar al?11 di' lo qUl' ilnll's I'rilll!¡jl'-
lO ('\clll~i\(¡ d(~ ~lb lal'l';b, dl'II'rJllill;lr ltií'Il 111,", lítllill'~ dl'la~
diferenles malerias (lllt' la ocupall , \ alJl'br solir('io¡Jo ú JII,;
mCtodos (jllt' facililan y aIJ\'l\\ian los 1',;ludiliS.


Veamos, rIl primer Illg'ar, qur" asi~nalllr;ls dl'bl'r;'l (11)]';1-
zar psta parle de la 11lslrll('(:ioJl púhlica, Ira 1 ill1 ti os!'. de jlw:-,
blos que a~¡tiran á un allo ~r;l(lo dc: ei\iliz;l('illll, y I'~[¡oil
regidus por inslllllciones libn's.


Es el Jlf'iUll'rO la Hl'Iigiolljunlallll'nl(' ('on la !Iloral q[J(' ~\:
funda en (lila. Sin esta basl\ 110 ptH'd!' hah!'r huena 1'1I~I'f¡¡¡Il­
za, (¡tll'tlandu la ('du~acioIl con laminada ron HIl \ irio radi('¡¡[
cu~ as COIlSl'('UeIll'ia~ 1¡('lt('lI quc' st'r r\lIle~la,.




-',)-
:-;i~lIe el I'~tlldiil di' la 11'1l;;ua patria. Tan ll('l'csal'io rs rn


loda" lll~ 1f",llb,lI'('iOlj('~ (/(' la \ ida (,1 ;11'[(' d(~ hahlar y l'~cribir
con (:il'rla [lI'I"l"I't'(:illll, t¡lI!' no SI' concibe "I~ haya descuidado,
CIHIIO ,:':I'lIcral!llí'llll: ha sllcI'dido entre nllsolros, psta parlp
('sl'lH'ialísilllil dt' la I'dul'¡jcillll.


Vi \ i¡'lldo 1'1 l!ollll)['(: ('Il el ;:llIho ti'\Túqueo. ¿, [lodrú dis-
11l'lhar~(' dI'. conocer ;:u Ji;;ura y la tli~lri]¡ul:i(lll lit; sus dire-
n'l1tl's ]idrl!'s, prilli'ipallll!'llll' aqll('lla pn Ijl](' la slIerle ll' ha
t!uparadil Ilat'!'r? El I'sllldio de la (;(:o;;raría en gl'llcral, y
'\111 1'~IH'r:ialidadlil 1It'I suplo patrio, e~ !l0r lo lanto indi~­
pCllsalJ[l' .. \ I~sl(' ('sludio dd)(: ilr'ompaflar el de la llisloria,
no fIll"nll.': 1l1:L'l'sario por su innll'llsa ulilidad; y pOl'l¡lIn es
\ l'i';;(lllWSO l'\ islall III'l'SilllaS IW['II'III't'ipntl's Ú das('~ dis-
li\l~llidas tic la ~nl'ií'dad, I(UI' ignoren lo que esla socil'tlad
¡la sitlll \ "011111 ~I' 11,1 1"111"1 liado. Jlt'sgraciadanwllll', se halla
tan d('~¡,uidittl(\ (':,;[a parl!: illlf'\'(::;;llll¡> tle la ('dllCil(;jol1, qut'
J]lOI'I'~ilit ulla lJi('n ('lIli'llditl¡¡ [','¡'IInua.


:'i ];1 d('~I'l'i¡lI'i!l11 dl'¡ ;:lolllJ lit/(' haIJi[¡lI11US O~ UIl (:~luúio
illdi~I'I'n,¡¡hl,' p,lra 1:1 !lllllllll·I', laillhi"tl I'illllrillll!e 1l1l11'i1U ;1
adil/"llill' ~ll 1'1íl:'lItlilllil'lllo ¡d di: la:-; ~ll~lalll:¡as t¡IW [1' cum-
pon(,ll, In,; ';('I','~ <[UI' 11' ]llI\'iJldn, y ¡as planla,; IIll(') ;1 par 11<:
ltl'I'IIlI)';I'ill"ill, slIn lan úl¡l('~ :\ la ('~pm:iü humana. La historia
llalul'al se (;I)l¡,.;ilkra, pucs, ('.Ol1l11 di' gran ¡¡l'OIocho en la
Sl'glllllLl ensdlilIlZil, y llldas la" ll;ll'i()lW~ illl~ll'atla:-; k ('011-
n:dl'll un lll¡.!itl' di~¡¡ll;rll¡dlll'll ella.


Tllda\ íir l', 1Il;'1~ 1ll'I'l'~arilJ C'l CIJlHICimil'll!o tic los dii'I'l'üll-
il's rl~'[)(!ILli'lIl1'; que 1I1"1'i'l:e I'i ullilerso y di' las k~ es qUI' le
ri'-!l'jí; jllll'ij\li' ,'j"('('¡('IHlo I'sl;¡~ L'~ I.'~ Y aqlll'llo.' fl'nlllll\'llO:';
tiln illllli'II';O i!l:ll1j'l ('11 la 1'\¡~[,'¡I\:i¡¡ (kllJilJillll"1:: si,'nilo I:au-
q di' ,1I~ mall''; :' ¡Z'IlHll"l''; (·I/culdu Ililil'iWWIII,' 1,,:.; \ l' CIIl1 (,1
I~ . ;panl() di' 1;1 i."IIIII'<lllI'ia: ,hi COJllO ';'e' C:llmil'l'lc'i1 I'I! :,lb 1ll:'h
jlillli'l"lhll:; ;\ll\ili,lI·,'~ .;i di' ¡¡¡Id \I'Z III';':;I;'¡ !lolilil\dl·¡"';; cuil-
\ il'I\i: ¡/lit'ial' ¡¡ lll"jll\ I'!\I~~ (;Illan in:,'I'i'';iWll's ll1i.;ll'riu~ .. \SUllI-
¡Jl"iUldo, I.'IIIIlU hoy (' . ;[¡Ú¡) al 1lI11lll!u lo.; !l0i'!i'lllu:'i ¡k!l \ ¡¡[lor,
Ik la dl'I'lricidilll, ,klwacuelisllHl , del IUllllllicu . ¿qlll:' per-




sana hil'll I~dlj('ada pllf'd,' di,p"lI';JJ'~" di' 1"[ ildi;u 1;1 ti'lld'
1,'1"il;1\ 110 ';[' dYI!r~ii!'ll!;\ ILo i:..:nllrar ";¡I~ 1I1íJ~ ~I,'I)('illl)'; ('11'-
I1lelltil~)


Y i,qllil~n ]H'!-wri¡ que (']1 l"t!;¡s b~ tr:llh;¡(·(~illnl'.~ di' h \ ida
Si! hal'!' prcl:i~o tambil'lI el l'UllOl'illli('n(o i!t-I (,;'du¡/q \ d(' j;I"
propil'dades de la l'\li'n,;¡oll'¡ Yi'rr:;iil'nza I'S !Jlli' la~ 1'li'!li'iF
I'\acta~ cuyas aplililcioi!l's Sllil (k IhO diario 1'11 L\ ~¡II:¡I,d;ll¡
harem sido dl's(l'rrada~ al ,"un lil'mpo ¡J" lI11¡'"lra, .. IIII!\ I'j''';¡-
da di'"


Fina:rncnli', (·1 arll' d:'1 raciocinill (lrrl'!'!) la!('~ \ "Ji!;¡j;h
ijlW jamas se ha pllI',lo 1'11 duda la 1lI'I'I'..;id:ld di' ~I! 1'11'1"
nanza; v ',11) todo.; til'm¡llh, aun lo..; di' 111:1"; ;[[raso, !lil 111'11
patio IIna p:!i'ÍI' pril\('ipal!'lJ lo.; l' ;ill:!io.;, c;i [til'l\ (',!lIl ¡'n'!'Ui'n'
cía ~I' 11' ha dado 111111 di¡','('cillíl PITada


En I',~al¡dad !,,~ I!,,,tlldilb (Pll' d,'jo lIl'l1¡i"I:;lilil', h,hlil--
rian para ¡¡lit' lo~ j(l\i~lI','~ Ileg:hf'!l :, P0cil'l'l' I'i!illlll:~ "IIII",'j-
IllienlCi,~ tlel!,',.;ilan, Il:> II'a!,l[ldll di' ~1',",lIil tlllil 1';lIT,'I'iI 1'''[11'
l'i;11 Ijlll' I'\ija h ,U!q:ll<!,'iil!l d,' nl!'ll, di' di~lill!" 1I1:lnl,': p'l'l
la (,1I~!lIn¡jll'l' ;Jnli:'2'llil. \ 1:, n'I'¡'~¡r!;I¡J 'litl' 1,)";1\ 1;1 ,"" ~ii'!II"
han'll qm';'¡ 1(1); 1ll,11!'I'!él~ qll,: d"j,) indi¡';lIla" ~I' ;\;':1'1',0:111'
como parll' principal, pi 1'"llIdill di' 1<1 II'llgil;¡ 1;llin;1 \ "11
muchos p~isl'.~ di' Enrn[ltl pI dI' la p,r!:';!iI,


Comn ('Olllpli'llll'nln \ ;¡:!,l!'i1n. q' ,;:!('ll'n ¡¡:'lild!\' la·:, !l>ll-
;:llas \ ira.;, 1" ;::i;n!H·:i;j, la d:!fU;¡, 1:1 ('",:I'illla, Ll fll:'·in "
()lr()~ e.íi'}Tj¡'ins q!H) ('ll:1lli!O ~i' [111:):11'11 '¡"!'III:III:!!' ,'('i1 ,,,' 1'"
tudios prilH'ipa)¡)", ~!n 1'11 ,'1 \lit li"JlljHI di' IIlilid,1I1 \ 1"'1:1'1'"


Si, plle~! la S:':2'il'J' LI 1':::, ':'¡:IIE,I 11:1 : \" I"!!!I pi ir ('Ilii 111"
ohjC'ln~ 3.nll'.' jndic,l,,(l~, I'~ di' ro:!;¡ jll'i"';':I!]! '!::I' ;dll';!¡'I' 1::-
dir('n)lll('~ mall'rias !fiJ(' ilr';dlll :11' ('!lU¡l¡ ';':1:', C¡¡;¡Jql,!,'!";¡ ¡J"
ellas f/up ,., k (¡'jill'. \;~ d'j:: ;;11]' ",r'l:h y \;1 d ,,;!1¡¡i¡:r;dif;¡
Sobre psI:) h¡IY L:I ('CI\\ j"e¡!)!! Pi' !': di:t, '1'1:) {!Il Ldl"; Pill'I!',
St~ pien.;;;,a. dlll p!'8pi~~ llH;':Ú ~:r:ln Ll~ P'('~1l~1';' :l:)(\,I'::;ltl;! ~ ;1 ,;¡~
i1nti~lI{lS nd!n;t~ ~~ a;~'~~'\;:J;1 ~(\ .. J(lni!r !o ('o:-dr:1rit), (~~tl ¡":I·;\
dn lod(I\'~a r(\¡Juc.;r f~,,.,~: '~¡'(~d:'1 d[\ ,;: :~~j¡H';U:~ou ;'¡ t/);-; (,.r:\'(·h{i~.




Ui:~\~n qUj~ i~J d:~r 'l. lL,'" jI)\'t:jll~~ lan t'\.tcnsll t~¡i~¡!(laúJ:;J, tOS
;:,;)rullnrllJ~ ,',1,1 1::11 (;11'1'1 ',ltp,'rilll' Ú ,~U~ e,,('a~a~ f¡¡el'zas; ~
<:u(t[)!\u ,¡,I li') ~l;,:,'d,', pO:' 1" ¡,;'¡"ik,:i¡ula di,;pl.'~¡'-'ion de al-
gUi)II:" ,,1' l.), ('¡¡DI ¡'rle ,'ii p:':LI'¡[LI'I(l~ ilhufrihlb. en CüilI'-
);¡!,uw- \ "J'ildil", ir I;¡ .. 10!,'I,t. P.'!'o \;1 n[lcri,'w'ia de lo~ C\-
Ir,;!I," \ iI¡11) 1:1 P;'I:P,<I :'Ii ,'! I'U 'Ií lipill¡:¡; IIUI' lk\il de' vida
, .. 1 Ilill", n <,1 'I\JI¡ ",,1:', l'll :wlln::¡';lilli ';úll t;I)) rid1Culll~ ti'


En i;¡'rtlil'I' 1!I!~.t! , I!,' :¡;l~ ,"h:! I,('ur eH iudo ~i,~:I):nd d,'
,'!¡,"!J:lili¡l, 'Id:' ,,) ¡iiTillit;r ú lu~ l'~ludtallt:~" lll:h hll(~l¡;a dJ~
la ':U!l\ 1'1l)1'1llt: d, 1111:\ l~ddd tll <¡lH: lu~ b;'llJil\J~ que ,;t CUll-
!nl'u d,'jdll l!llt,!];:,; illtUI'iJL',,; para toua la \ idi~, ~i :-.r g;l~tiJll
,:¡¡,,:t) 11 ,¡i.; (lilU:i 1:1L h¡l(';,:'J¡:, ajl¡"'llij;~r IIlI tila 1 ¡diu v uu(J.
p.,lur lilíhoíLJ . si ~:I \'.ii~rt·!¡;t ¡íljiranl:1nlp ~11 !ill,IUloria, ~. s;~
:,:~ P:'!'lll;¡' ",¡Ji!' ¡j·1 p:l~1) ('!lll .~~I), JIlil ard¡d,.~~ qll" St~ Iban
'.'1¡ I,h "','¡I"/¡' I':)f',! !lmiJiI!' IIn ¡";Ji"'I' dpr'IYI'charll:I.'IlICi; piel'-
d,'!! i",'::JlI¡<;llil,'¡dl' ,,] 1:",llP'I, ~,' iI"II:-ltIlllbl'iln ¡'¡ la iw1r'<ln-
J'), \ In q¡j:' t'.~; jI !¡J!' (' ),i--\('l'\;iil ~ll ~\lIL\rhJilld:-:ntf) ea l!!lB
inilt'l'¡Ul! qll l Id í';j ";'\ il \ (·¡¡¡:¡;'tJi¡·\';I. ()!!'d Cí).';il (l~ CiJdndu ~p
da il Id . ...; \,:...:"!t:l.L: (';j-..,l:ldil/d tor!:, Ll \_·\l~il1:.;iun qll:~ rpqlli(!rf~,
'~!);I'I'¡'J ¡,:'::p,:dil l:t I!I:I\"!' p'I!'I., IH d:a 1'lll'~lll¡JjO~i L¡,:n como.
j¡ill;¡:I()~, ;:;,,',,\ :,,'!.'¡:! !()~ :lllllllillh \'1 lil'Ill])(J, apl'l'Ildil'll(¡O il
,'011,)1:,'[' :';i! 1i\1,J!' \ Ú di;\r¡haíl'lll ut¡¡mcnte; cuan¡]u ~l' j¡)~
hal;l~ ;::-;l'ada]¡\¡' ('! i:',dulll I'II:) la alll'I'llali\;¡ v \;ll'il~¡]ad d(~
!d, .... !,':'('¡/)1)(' ... : (':¡(I[I\];) ,'),' !I l .... ¡¡¡'¡)I'llf'(L la ~d!j~Lu:c¡(!ll d(l lljPI".'
/'j!¡li· ~!¡..; dfl!t' .. ¡¡:1;\I[\~'!tldi{\~. \ de. lu;'i¡' ~il 11¡J('I;\!dfl ill!!~~1!in
'bl '<'!',lIí !i::!iii", d,' i.dJllri,..,i:LlIl y ,k ,:r'¡:':l T!" ('I'il~()J'\ al)
fud;, 1:1 \ ~I!d , d:--¡ ~. \ (li'd..;t!l:llhr~t~l Ú d¡·h~:¡·¡o !:ri() Ú ~ll~ prt;·
P:tl"': 1";:'1,",'/::., \ ~)J·1". ;1; r;i_'.iJl'o:t1 a,~;l.~\U: \- ¡l·.: laLr(}!j Il1i)~


l::I" h '"i' ", -


., ¡ l.~"" .L~d:,:: id" ,~,;\-' d:'j\', (;;¡'ln1(~rddd.,
',','" ~L· dL¡'~11niir 11' .... t'ilti:IH!¡!nij"Il~:!""




"-- H -
!'xlcn~íoll. ~on por el conlrario Ilalla~ ~ f;'l(:ili'~ fI'd¡(t'ida~ ,ti"
(!ll(~ dcbpll ~('r I'n la SI'!!llllda cll~('(¡anza. \1) ~{' !r,lIa \'11 ('sle
grado di' la pIiIJli('a ill~tl'lI('('i(l1l de rornlar lila 1 (Illl,'il ¡('liS) fí-
sicos, naturalistas, ni JiI('I~()r()~ pr()flllldlJ~. La I'dad d('~pr
iniciado (In 1'1 l(,lI1p~o ¡JI' la ('il'!H'ia no ('~ la d(~ p¡'IH'1 rar 1'1\
~II IIÜS (ti'ullo santl!ario: y SI' VPITa f'['('FllIll) C[III' I'n (ao
fl'mpranos Olílu,-, aUiI ih-dil'ad() (,1 alllmno:l Ilna '1i1,l lll:1[pria,
jJIlC'di' alcalizar (:n ella la alluril ,'1 1j1!I' nI) ~I' 1!I'~a ,i!lO cuan-
do la~ fuerzas inlt'll'duales (',tan ('IHllpll'iallll'lItl' dl'~aITI¡Jla·
das, El carúcti'[' de los jl'I\f'IlI'S CS la IlliJlilidild, n¡') la aii't1-
<.'ion continuada y profullda. SI' lll'l'~lall ,IIIIllÍrahit'lIlcllt(: ;l
todo alfuello Ifuflles ofrcci' \arinlall y mO\illlii'lItn, y J'('"ísll'tl
cuanto los 1)!'('I(:Jl(I(~ atar il IIll solo ohjpto (í ('lll:l'lTar ('11 un
Il1i~ll1o ünlen dc ideas. IIa,ta eH :-Ih jU('go:, ~e ('all~all pronto
dcl qlw m;:ls J¡o; .. g'u~ta, y In (J¡>jan pUl' otm (JlII' lill'ía ~Il modo
dc accion: ¡,qué Ser¡'l, plll'~, en lo" ('~tlltli()- qll!' aj lilll'\i,:!"I'Jl
mils sujeeion y repugnan ~il'mpl'l' ;¡ ~1I~ llalllral('~ in.;lilllo.;!
Asi corno S!!.~ ckllíll's Illil1llJ~ Plll'lkll ~1I.,t('II('r l:t~ 11111'('~ sin
qllf~ akancI~1l Ú mOI'('1' lo~ lil'';¡()~ pl'.;"dlJ~ qlll' l'illllí('/lI~1l la,~
plantils; así admill'll ~in 1',';/"1:1'1"1,1) Id'; 11111'1', di' la CÍI'iWíil 1'llyO
¡¡rbol rrolldoso y COI')lIII(llIlo 111'; ,1l1l'llllldl'ia l'O!1 su ('\I'{'si.,;¡
mole, Toda eietlcia fíent' sus llores, 1'.;'; dl'l'íl', Sil" l'I('ill(llIlos,
sus prineipios ¡r(~llprah~s, Slb pllnlos mil" cullllin,lllli's y per-
ceptibles; ~ ('slo e~ lo !jUI' .;oh, :'le tI!'l)!' jll'l'';{'lllar ú la jU\I'Il-
lud !'ll la segullda l·n~(~ll;¡nza. ('~[tI 11) !Jlli' PI'ITilw v cOlls,'na
sin dillcullad y hasla enn agrado. Lo !jUI' P;)!'I'!'\', jllll',';, iJll-
posilJlf' all(~l'r lantos llolll11!'i's !JUI' a;;II~LIIl , .;(' ;¡II"lIit ('l/iUI-
do la ae('l'tada f'1,IC(~¡OIl, ('lllli'!OI!I) y la 1·lllridild 111 I'I'dlH'I'!l
ú justas proporciollc;;,


Aun hay mi.,: I'ntl'!' 1'9;; Illilt{'!'ia~ ('\i.,!I'n al;:ulla;; qlW
por Sil lllllul'i1ll'za, oh}'[1) 1" illlpllrlalll'ia, !I"l'ifl:ll'll lIl;:\ 01'
!'Xfl'nsioll y [ll'lll!illllidlltl; d"j¡;I'III!o:';I' dí.;[ill;.!liir la.; qw' ';Oll
dI' inmediata utilidad y aplil:al'!illl ('l)lllillll;1 a I()~ 1l;;1)~ de la
,ida, dI' las que solo ('(mellITI'1I ;1 ;¡:!lIl'llilr PI 1'lltl~ndilllil'1l11)
Claro esl;'l I¡IIL' las primpl';h hllbl'Úll de ('\i::il' UIl ('sludíll m:ls




-l/-
largo y drll'llidu, m[(Óntra~ h~ olras Plledcón reducirse a 110-
ciOlH'S ~"Il('ill;l.' 111](' tll'll tan :-;010 hIe'as grlll'ralps y ~omeras,
aUlllJu" ,;lIli('i(~l\ll'~ par;l 1,1 objf'lll que tienen, ¡J)llién no co-
IlO!'!' dl'-:!:' llll'¡':o; por l'j"l\ljllo, qlll' el arte de hablar y cs-
íTiIJ¡r ('I)n la IlI'ri'I'(::'illll lHhiliL', IIlI'rl'Ce la [Irf'f(,I'I'ncia sohre
la lti~l()i'i;t natllral , rl'l'];ullilllill) mi'ls lielllpo y ll1,ü .. e~ml~roY
::;ulllinislr;ula a~i cad;1 IIlall'ria I'll la tlllsis 1:0 11\' e nil'll k , S(lgull
,';11 illlpol'ianeia, Sl~ rOJ'marú un lorlo <]1](' !lO pxcPlla los lími-
ti','; dI' la" inll'l ig:'Il\' i;IS .i II \ (,lli k',; , Y f[1I('pa tll'~;1ilOgadarnenlc
('ll el licill¡)(I II\II~ 1''; ]HTJllilid'í ¡]I'tlicar ú eslos esllldios,
~i 1'I 'r1!Il'ida.; las mall'J'ias rI(' la srgllnda (~IN'llanza ú lo
¡ll',~('i.;()) se ali\i;1 gl'ilndl'r:wllll' la carga, lodavía se dismi-
lluir;'l 1\I;'ts la dilint!lad, si aquclla:-; se presentan de modo
'1\11' pa~l' d alumno sill l'~fl)('rZO ele lo mú:; sl'llcillo él lo mas
únlu(), ('lIllfol"llli ' \a\it gilnéllldo ('!l aüos, PI! prcparation y
1'11 rlll'rza~ inl('¡('('1 !lilll'~, lIl~ aljuÍ ) ~in embargo) el probll'ma
111;1~ dílit:il dI' rp~il!\(lr) ~ pi '1\11 ' ha dado lugar (\ mayoJ'l's y
1lI:\~ l'I'úid;IS ('l\lllrl)\I'I'~ia~, T(ldll~ ,'~LIII La~:,lIlll' acordes en
('llanto (tI lllllll,'I'1I : l'la~:' di' ¡¡il'lu" m;llc'I'ia~; jli'rl) nI) Sllce-
dI' JI) JlIi~llIlI cUillldo S(' Irata ¡]"II'll'dc'll \'11 '1111' (klJ¡11l COll1-
lJinar~c', y 1I11'n,)s alln di' lit ]ll'l'l'l'r"llcia que' I'I'~p::di\"aIlH'nle
I111'1't':'I'li, lliH'i('ilt!O de aquí sbleIlla~ opllesl()~ qll(~ pl'llGl'uen
dI'! dill'I'i'lIll' il~pl'I'I¡) \¡,lju I~\ eua! "p ('onsidc'ra esta parle de
la in~lrll('("ioll, (k! IlIlllll\ ;1 11111'''1' qu¡('I'I' dirigirla, y hasta
di' 1;1 prl'dill'('I'iiill ('1111 !jlll' ~I' miran l'ierlo~ y ddl'nnina¡(os
l'amll" d,'l ,,;dll'l' ill!lIlali(l. J)all 1:'stO:O; ;\ la pitrll: purallwnle ¡¡-
[¡'rar!;t Hna ('\lr'n~i()1l lJlIl' I'a,.;i l'I'dw',(' ú la nulidad la cien tí-
1i('.J; aqlll"IIII~, PII!' 1'1 1'(lllirilrio, él'i'l'll que' la:,; malelllúlicas.
la Ij~i(,;l \. dl'nla~; Clíll(lI'illlil'lllli~ de i¡.;uall'lase debell ocupar,
r<l .. i r:'\¡'!U:"i\;lIlli'li!i: ;'\ lll,~ al!l!llIln~, ;1 ('all~a de ';ll~ i¡¡!llen,-as
y llt¡II'~ <lp:il';)I'ÍOIl:'.·;, Illlh pil'tbilll qlll' rOIl\ il'll(' l'IllIH'Z<l1' ('(In
i;l~ k!lc.:!I;I~, Pil!' !'\i;:ir '11 I'.;ilidio ~()1alill'lI!l~ 1,1 l'j¡'I'¡:i,'io dI'
1,[ fIl(,!llilri¡¡ , l':'lllll'r;¡ j';((:lIllad ¡¡I!l' ~(' ¡j('",lIT(¡JliI l'!l J¡¡" lIillO~;
\ íJ[/"I'~ lIJ1il1<ln q!li ' !lad" 111';.2:1' [¡tillo C()lll() I:nselllll'lt's 1I hacer
buen lhl. de ];11\IWIl , !írl'[l'lldicll:L que ~I: principie por la,.;




ICi
lH;ll\;¡¡¡atica~ \1' ;itÍla 'juí"ll jJiJfl:,a '(;1 jll iJll':i' illi-'<tl' ;:[ b:,'ll -
ría natural, tjlJi' I'ntrandu pUl' 111,; Ilj/j~ y fin"I'lJL:ll¡JiJ !r;UJ
\:tril'¡]al! ¡Ji' I)l:jdu~, d¡\jl'rll~ ~ tij,l la \¡¡!id.':I' ill,'Il'iil:J dl( 10:0
til~l'Ij(h c:l11C;u"li'~: \ Lllllj'lli' I dl'j:t dI' 1t;¡lJ,'!' I/llil'JI ,::' J;¡ pn;-
f('[,(~ilI'i:, ú la [,';:Li¡'¡t ('omo d tllllilal!li'illl) de [Ilda I'h"il¡,'a
('ion, di' lodo 1IlI"I\ldu, l!:~ ludo ril\'i(J!:i¡¡il), El} 0l¡illí!)!! ¡JI' 11111-
dlO~, las Illall'ria, ~!' dl']¡l'1l 1'~!tIli!a[' ¡Dte::;';l \ I'\{'ill~¡\¡¡­
llll'nll' unas d:',,;pul'~ lk II[r;¡.;, sín i'¡Ilt!'IIII!lirLl; I'lill'l' ~i, jl;ir;:
/lO di,~tI'a('r lli ";)J'llinar al ;di!!IIDII: ~ ni, 1"11";-; i'!lI:('!!;!I'11 'luI
COIl\ ¡~\~H~ ¡:le:~(:lal'la~, dc:l¡(~:lI}{Ju~(' ;"} \d¡'jd~ ,·~tIH¡t!!.IIJ¡';ln},I:~¡I'.
p(ll'qtli~ ('~lil \ill'i.'dd:l i'S PI'fI\ ('(':I(I~a. : ,.¡;'\ l' liil I'.,t:,,\!¡ ¡j ..
dl'~l'all~lJ ¡ni'a ('1 ni!'!) Fin¡¡IIlli'I¡[I', !lO ~I' lu I'IJ!li::o JII':..:I;'
lodl1\ia;') 1111 ~!~llllll:! ~1:~ll:jll';lI, ilIHltIUI¡ l~n;I'\I!d di\¡IL",Ül;l,j d:
Opillil!l!l'S ,:1' di\ I~;¡!l \(l ('il'l'il)~ prillc'¡p:".: Ijlil' \:til ~in jl'n:!u
d.' lüwiailil'il[1J ¡'l I(I'! dJI'I'¡'IlI,,-: ;lITI''-;!!).'; , ¡':¡,udl! I II í,:llJ~ no
dcm:llél 1'1 t'~;piriltl di' 1'1',11"'1011 \J di' !'Idil]'¡
E~ indlld;lbll' !jili' hs !l\¡¡!('I'i;¡:; lill'I'(ll'i;[" Illillll ilul' ~I'


tlirijen ;'t ~i:!t.,;:·itt·~'t' la ll!\~·{',,¡d;ld 1I1a.~ ~(liltlr;lI ('1 illIJlI'('~(¡;¡hli-
1111' (J¡. 10.- Lillll!Jrvs r<'lJ[lldll~ I'll ';III'I!'I:;:d, 1'I:,d I'S I;¡ i'lllllll-'
ra('ion di' ~:I- l'I'lhalliii'IIII¡; pdi'i! lo- ,!i'.I'j',," liIJl" iJi.I' lol
misma ~()::ii.'dad ~¡' pl'l\¡:llíl!', !l{J 1111\.:11'11 Illi':III- ,[:' l'I'lljlil¡
lIlla parte !,rincipal ('11 la 1':lll,';¡ClOU, d:'nl 111"" ::0111 1111'", I'\tl'í]-
,;ioll y ~illid('z q~ll' las o!rilS, La~ ri¡'¡¡!ilil'i!', l¡u¡ii:I:l;¡s;¡
c,,,,pl\(ojalt . ..; ob,lll!,l",. !JO dr:lll!l Il:!iH';: :1;1:--;;11' d(' 1¡(H';()IH\~ : ~ ¡¡L
11ll~l}tn~; ¡n:di\'ndii,,¡1 ~~tl !'\[11!l:..,!d!] p()r L~ ;q1li;',:¡('i'¡1l I:i¡¡:,~' 11;,'
JlO~ i'1'1'I:Ul'lil:' qlll' Pi¡:',!I'll II'III'!' 1'11 1:: \ :1:<1 (111111111 "i \:1 .'i
¡HI\jlio qtl~) p!,(I-.;t;:\!l ¡lara llU ip~~l!rril' (\1) l'i'i'I~j'~\~~ \ t'!" ,:i~~/,h,):':
, laln;·ntaLL\,,,; Lo:· 1'IIi!fli;itu¡:·il!II .... l¡l\'I';)[';~h '<,dll i!l';:.~j;:'lI:.;(t­
lJk~ a fodo.';: ~ illilll;iJ" Ilip",IliI" j!!';--Ui¡il ],:.';: l,dUl'i¡lla ¡1I1i,¡J:>
rH\~SC];l:;:r d,' t;ln~~\' ci('j'!~¡ ~¡I'!itJ:'(l di' i:,~ '::";¡~;:¡"(I~, '~I! ('~~ll-


Sj.~:HI;l ¡a'~ c;,n~'r;l":;\ q:i_' ,,:1 \t\~1 d' !,¡'!Li',¡,::i ¡;¡P ~(~!¡J~':I;(J,
T;;.:~~p .•. ~d :'j~J' ':~'Li.l :;:~~lJ~1,! 1':: ,ti!') 1:1, ¡:l,'::I"l"td P:-i :,1


í_'UIl(ld !jUI..- lU;'):", d¡';"'drndl·üL.1 "',;il ,'0 !II.~ 111!l(),";~ : l.: Ipi;' ~.),
"(~z tI.' rurL.d\.'(·fij',')(_'. ~u~\I¡: di,"dn:nlltr ~'lIfl J;l !'d;ld. il j!ll .,,1' (:11




i 1-,
,~qul~II(I~ '1111' 1II'['(',iI:!ll 11'll:'l'h l'll 1'1)llililUil PJI'i'llCi>. 'Lb
PUl'';, qw' ;¡pro"'['liar I\~I;I 1"Pill';l P,II';) lil~ ('~!:l!lj(), qUt' m;l:,
P\ijl'll':'I:Wj;1l1 l [' rill'lIl!;ld, I 1',10, ('~lll:li[), "\11 !)!'(~:'i:~;lItl"lIk
lu" 1i1('I':!!'il\~ q:li' JI '\dIl (' ) !;1 nl\·~I'.;:;.¡di:'l (~:i ;\~r:jlld!~i"
lIJ¡¡"~ld:~ p:dahi':l.< ;';\:.:L~", ~l '111¡ : h.,. E:; ¡;¡n '.:" :':d ¡:;~~'~l~ ('.~J
I;lI':!ll. 11111':'. !l11',iOI' (':¡!Ol';¡tlll, lilll' 1'11 111"; Pl'iilll'l'lJ'; '¡i¡li:i,


/11'1'11 ,,1 I'\I'[U,;iIO d,'9:-I'i\iin di' 1;1 1111'lllill'ia C'~ jii'rIlIlJj-
"lal ;( lo, jll\' 1'11(": 1'lIn rila :-;1' 1'1\(\]'\" la fa,'ullad d,' j)('ll"ar,
!llltdl~¡¡it;!l)(:iJ,'\' (11 IlIlJllhl'e pi:l'tl !n~~ I!l\,~' !!·¡o~ y la~ Ü('lIp:Jl'io--
1I:\~ ['Ii i!P~. \lll:. /'OllHl!) (\~ qtH' !().~ Il¡I!""';()IL1~ dt~ ~.¡ ¡JI} nH-,lllO~
l'ía I(':L"I:I po 'iI "11I1'1I ¡¡mil'nl" ! llh'lHH jUJ('l(I: pun[I!(\ ,,(~
,\('Il,lllllilll'illl il 11\1 d¡~(,!lITir, siendo l'lllldicilllJ dc' la lIalllrale-
il 1I11IIt:i!lJ, ~i ~(' ('~I':'p¡ililil ,11:,;ulílJ'; in::illd!lIh pl'j\i!¡'¡..:ia-
'¡II~, 1"'1':1:'[' I'n lIil:l LlI'li!i:¡d 1,) '1UI' ";(' ~d[lil 1",1 ntl':t,\~i.
p\l~I.., ('il 1111~!'an:LI \'t ;';:\l'LI paJJ;n d: I;),':1 In", ;,l.>c;t:!d¡:l> (Fl\\ ¡ljí'r-
1'11:111 II!!I:'II:I \;1 Ili'lll<lj'iJ ¡r 1',¡Jil'l:d:) ('[ p!lf\~l() ;\ 11J'; (lU0 h
!Jl'all /;1 l';l/uI!, :\!) ('11: (1 t~,:t:-,q .... (1 h;d!au la~ ci\\nr¡il~ qu:'. adp-
¡n;h dt' ... :11 u:i!i:Lld. ¡¡,Inen ,L~I(1 {l!_:,_i~llp f',,(I!l('j;¡[i .... i¡l1IJ, Y";UIi
por lo !;¡¡¡ll! p] ('UliJ;;];llnt\;ltd i;I:l¡ .... pil:l,':ilfl!" ,J1' 1(1 in:··J¡ w'ri(j~J
:--~I¡~llndarii! .


p(ll' p1lnl0 ;":"!lI'I',II, ¡'I' l¡¡wll(l~ II¡'da!2;I:-;'()~ cll1i;kn;1l1, (::'lllll
e(JlI~:\:':Ii'll1'¡;t d,' la [iliria y dl' la [1 I'Úclil'a , ('\ llwlodo d~ 1'[1-
';C':lar la,; 11l<l[r.ril" tlll;l .1,\;;:11('''; d,\ 011':1, J11'1l:,!licii'lldo lIH'jIJ--
fj''''; (Iftl{':n:.., llll:l IH:'\:I 1";[:: ,:.~ '(: ,~~:)~:¡J~;~::.·ld;l 1 iLl\' <'11 (·~tíl
djl'; \ ,·¡¡!d.;:¡ < r~;·¡¡:li'l'il. , ... :Il, ~;JI'\'r lii~~t;1 ¡·¡,'i':n IH1!d," la~ ('¡d¡-·
¡Jj":Ii::,'''; di' liíil\ íii:!::d qiJ¡' 'il:: in:l,iI:¡, ,'11 II!; Iliílll";, y ,\111;
Hn ~() Plli):;i'n !'(lltlr'(ll'¡itl' d~~ il:1 [¡¡{¡do ah~.()Ju~o ~~in ~T:!\·P'-l in--
¡'lillll'ili,'¡¡!:'" <:',:',11111:1 !Il'!1('iJ\'dr I'! Ili\('(';¡¡riil '¡!'~(>Uhil al
t'n!;·:¡dílll¡('n!o. :~,)~·.w:l:\~,O q¡I:~ J!li ~(I 1·(lil~L..:·!l~) "lulo ('dtl \¡¡ ilial>r
~·inn. ;-.¡1\.\ !.)llll¡; 'il. \' ;1llt\ nH\.:IIl'. ('(lB Jd \;:I'!(l('jdll d~l ()"~1¡:d-




-12-
miento se embola con la taIl~ad,t I'i'[Wli('ioll lit- UIlO~ mismu',
aclos; y no dl~ otra cau~a pl'Ol'l'dl


'
(,1 qlll~ JIlUC/¡o~ nilws te-


nidos al principio por listos y dl' í'\ed(l;¡ll'~ di~llIhi(;iolll'S, Sl~
atolondren y cntonll'zean al ealJll dI' al;::un tiempo ('on lo~
cstudios. Fuera de l'stO, l'S l'o~a ilH'ri;.:uada <¡Ul! i;::uallllirlw-
ro de Icel~i()lll'~ lk un lralado cualquiera :q)]'ll\"(\('han lllÚS ('11
dos aü()~ que en lUlO, aunque la~ ('\lllil'ill'iuIH's dl'l prlJk~m
sean las misma~. En I'~ll' ¡'¡llimo ca~o, I'~a~ klTiolll,'~ ~(! Sll-
Cl~d('n enn demasiada rapidez, y 110 dillllu;:ar ú que d allllll--
no se púre y n~l1exitllll~ solm' lo I¡tW ha oido, IJllrrúJ\d()~I' las
ideas Ullas Ú otras sin dl'jar tras dI! sí I'ao:lro ili~lin(); "11 \CZ
qlll' del otro modo, se (hIja tiempo para el r,;cundo y la
l1leditacioll, pnl\ocando un esludio m::.~ dl'lenido y cOlll:iell-'
ZIl<!(I. Finalmcnlc, la ~imuILll1l'idad Lil~Il enlendida procura
al entL'ndimienlo cierla llL'xibilidad, eierla di';I'()~il'iul\ para
ocu[lar~(' it un ti('mpo l'n \ arill.'; (l.'llnlll~, ') pa.-;ar sin esfuerzo
de unos á otros; cl\{\l¡¡]at! d!'1 ¡'¡lIimo illdi~pl'll"ahk 1'11 la \ ida
(Ionde los IH)~OI·io., sudell all"lljll'll;I!".';(I, 1111 dalldu lu~;¡r ;1 ql1l'
se examinen sl'l'arat!anli'lIlt, y silJ rl'''tl'iOil IfiIU'; 1'(111 olrlj.';.
Vealllo~, )\lII'S, con al'l'l'f,do :¡ ('~!'I'; principill.', 1'1Iúl ~l'r:l


el onkn más lúgieo y cOI1\L'lliellll' a 1J1I(~ Sl' dl'IJl~r:lIl :--uj,.¡ar
las materias (lile eonslilllY'!1\ la sl'gllnda Cll,'I'li;ll\Za para
producir todos los prO\edlOSUS efedo" I¡ue (le dlil ddH~ u
eSjlerarse.


Rc!i!jioll y moral. E~ de tal imporlallcia l'~la así;.malu-
ra, quu no puede ]11(;no,; d" ::;('üal:lrsl'le liD llJg'ilr 1']'('II']'I'lltl~
entre [odas las que COlllpolll'n la S(I;::'lIl1da 1'1l~1'llilnza; !lI'l"II
¿eH quó afIO SI' la (:()Iot:arú'~ Si SI' ¡¡lil'1Ilh: Ú la 1l1'1'1!.~idad d(~
dar á conocer cua1l10 alltl's Ú los jl)\l'lll'~ lo,; p('incipi()~ \"('Ii-
giO';Il~, y lk in(,lllcarll)~ p('nlündarnl'nll' ('11 ~ll li('ml) "U(''¡ZOIl,
dl'hl'rú sill dutla:.'\plil.'ar,,:¡' I'n 1'1 J!riIllí'l" ,¡I)(I: 1)1'("(1 ~i ~I' 1'(1[\-
"itlí'r¡¡ (¡UI' hay en ellll ti(J::lrill;¡~ l'Uy;l ¡"il'!i![('II¡'ia n'quil'\'!'
!lila razoll mil" culli\ ada, CllIT('~pIJl\(I('(,¡'1 tll'jarla par,¡ el úl-
timo. En 1


'
I pl'inll'r caso, :-;1' COIT\' I'l ri('~,,,1) di' '1U(' d a:III11-


lIO, (¡WI lot!,nla I'S uiflo, !lO ,,(' pl'nl'lril hiel! dI' ('sa~ dUl'Íri-




-17;-
\la~ q\ll', lila 1 api'('nd¡da~, ~(' le ohidaran desplH:s: y I'Il p1
~H'gUIldn, Ila\ 1,1 ~Ta\(' ini'ilIl\I'lIil'nll' di; rclrasar demasiado
tan 11i'I'('';'II'ia in,,\l'lll'cillll, di' un hablarl!' h,l~ta d Jiu dt' ~1I
1,[1'I'I'I'a ¡JI' ('1I~a, 'PJ(' I'n ludo .. [jl'lllpllS 1"'\)('11 (',[ar 111'(,,,('1)-
li''; a ';11 1'lIt('lIdilllil'ní,l. .\dl'llla" Lb \l1';'lI'lil'<1"; rl'ligil)~as y
la .. uiJlig¡lI'ililll''; del cristiano .~t11l (\p todo,; 111., dia,;: y I,,,j,,-
1i'1l S;lI'rallH'n!,l" con ,,!U'' la IgJt; .. ia manda clITllpliI' I'll {'!lo-
ra,; 11t'11'1'1I1in,ula,.;, lH'c(':;il;mdlls(, I':,lar [Jic'n \lI't'parado para
;l1:I:r,'ar'iI' ;1 1'1\11";, FÚI;ilps sah al' e,las difielllLal!l'" si 110 se
pi"l'd,\ dI' \i"la la nalllrall'za ('~p('cial di) ~~:-;la i'IlSI'flanza y
:-;u \l'l',ladl'l'lI o\¡jl'lo, Absurdo fll(,I'(l Id l'''plicar;l niüos todo
UIl t I'al ado di' ll'ologia: hasla perfl'I'I'ionarl()~ en la historia
sagrada y I'Il ('\ call'l;i~lllo, hacil'!lldilll!~ I'~l\ldiar dI' lluevo
e,la~ mall'ria~ con un dc'[¡onilllit'ulo qlH' no pudu Il'nel' lu-
;c:ar 1'11 la, 1',¡'uI'liI, prill\ariil~, y ('Oll a!llplinl'i()n('~ que PII
('lla." IlI!I¡il'r¡1I1 ~idll iIlopnrtllIla~: y ~()III al !in, l'II(1ll1!O ya
(¡'1li-!¡1I1 pI'lll'lracillll para 1'110, ('IJIl\ 1~lldr;1 pr(,~I'rdílrh'~ algu-
na~ l'IlJl;;idl'rill'i(lIlI'~ .. nlm'. la \I'I'dad \ fllndallll'nlo~ dI' nues-
tra ('('ligiIHl, <IlllliJlII! hUYI'llIlo ~il'lllp],(' di' aJ¡:'tl',H'I'i¡IIH'~ que
\'OITI'SPOIllll'll ¡'t otra ('1a~1' di' 1':;ludi()~, EIll'U;lIl[O it la moral,
no ~(! trilta aqui di' la nwral Iilosúlil:a cuya I'Il~enallZa rc-
qUil'I'I' mú" l'llad y la sulil'il'nll' prpparaeion para 1'·\ ilar los
\l('ligrll~ di' I'il'rla" teoría,;; "jno dl' la <¡ut' ~l' funda en las
dOI" l'iHa'; 1'\ all~I"1 jl'¡l';, la I'ual, adl'l1I,h di' i'i'l' muy inlrligi-
bll', 1"'I'I'a \ l' I'i I '"r¡l/(1I1 conlra aqlll'llo,; [Il'ligl\I";,


I :"JI-idl'l'ada baju ('sIl' ¡JimIo de ,i"la, la asignatura de
rl'ligioll y 1l1ll1';¡J I'S :'I'llcilla, fúeil y lit ¡!¡sima, tl'¡Ii('Il![O adl~­
lilas la \'I'nlaja di\ di\idir~(' en \aria:, parl('s, de lai' cuall'';
;;I~ plldl'iI I'\plil'ill' una 1'11 rada a110 ilp la canl'ra, dl'j¡'¡Ild(lsl~
P;l\'(l I'i último la \jUI' ~I'a mils I'jl'yatlil, [)(\ t~la slH'l'le tan
úlil (,1I~PI1;¡llZa ¡HJ ahandonar;'t ¡'¡ los jl'1\('!lC"; 1'11 lodo f'l ClIl':-;O
de sus ('sludios, llamú[](l()~e oltllitlllilllll'lltl' ~II all'I1Cioll solm'
lo (IUI' jal1las dl'llI'[l 1)(']'(11'1' dI' \isla, prl'parúndo]os fl!l0rlll-
nallll'llll' para 1(ldos los ('jl'n'ieios l':,piriluales. y arrai¡wlIIlo
PJl -'ti 1'0raZOll de UB Illodo illtli':;lrtldibll' las nünimas que en




"iL,l,tntt' j(}'; tun ¡j" prt'-,'nar ("II!I'!':, 1," Ld'·;' ¡i!I'IIi':;¡ \ 11)'
;,-jl'j(I" dl' {JlHI ;;I¡(J)(I¡'r l~!(la ~()\'¡\I,L:'I !)Itl i;~,hlr;lri;1 qtl!\ ..... [1;1.
E,."la (Iil"jll(¡i¡n/il, nUili¡tI:\ ;1~JLit"~!!';l i:)~ll'-'; :lh ;lt':;h. r)(~ \ It;1'.--
b:ll';'l al:) d:lJI;;:"'; í1"':!:I::,í!-" ~I: l'i¡t!:\ l'c<n(';¡!.; {JI! 1;1:'" ri!:¡,~!,l-~
¡'í ilH;;<\' .... ~'pn!·ll"{I~ll.'i:l--:; t'l: I~!~I.~ d«~'1'¡¡lj!lil. h, ¡d·¡:!:·j¡~d¡Jjl~.l¡·t~
lo..;; f¡I.·~t¡\-;I~. 1,-1::'; r¡¡;)¡¡r:¡ ¡)') ';¡ t¡(\¡lll:~1


aprvnd;\¡' ("'lirIO 1r-1 Irtl'i():~;l!. ~lll í:lrJ!)(t!'!..:,:¡), :--(\ ha ~,{)I!d(j d~lr h
fH'f'f;ln'[1i'¡;l ¡'l Ll LliL::l P11J'(:IH', i~dl\lll;l~ 11(1 id ill1l'0i'!:I;l:'id
O"i(' ~;i·tnp!"\\ ha lt'll¡I¡~¡ ¡':"IIf1 itl1l'I'jH'II)j' 111' 1;1 !'I,li~'!q!l ~ ::1 1 j;¡ ...
('it\r!('ia~, ,',~¡ h;i. t'{'(·¡do qUt' pUl' ~'¡¡Il' Ll nlddr(' d~' tnd;l .... l;L·~ q¡;¡;
Ht'nea OI":~i'P rdlnano, lli:,~¡a 1'(Hliw\'r!;t Li¡'ll p;tl'il pi!~'" 'I~!
enn pel'f:':'¡';dll la~ (d;'(l:":_ Illt!;HL:Ll,IIUí'llh' lp~ :-;iJ'\p di\ r:r(lI!d~_·
du\i\'II, \ Pi!j' lo lalJ!o ~I' dl'tJl' ,,!II·,'lIl1i'l' .i;1:\[;\\\l\'1l11' ('11Il
pila,,: P,'¡'O jllIl' da!'!,' ,;i'¡::¡l';j;'r!iI l¡illlllr!;l!!I'i;¡, \ ~:IIj¡I';¡dll lu-
gar c'n la t'1J.~t\flatlZ;l, ..,;' !id {:~\:-'I\'lli,!¡ldd l¡:ill'!¡I¡ t'] idi{)11Lt r~;¡-~
ti\o\ ~p ha!! (,h ¡'!ado lti~ rLI--j¡'tI.'" !l:lt'ítlii;¡¡t'~~ p;ll':t !~() 1':--!¡¡J!iJr
mils qm' 10.- tI!'1 I.;Wili, \ ~(' ¡t;, q,;(""1;1 I'::,;,'II::!' ;t \'.'I'I'!I¡ii
excltl~iYa1l1entca {'Il IIn;~ 1(11:':':lla lI:!,H'i'!il. l'I:(I[](lo j(J {íill' ill¡--
pmta es m¡UH'jar c(ln la 1Il'I'fl'('I'i(i1l f!1:~il¡\l' <l1j11\'lla ('11 qlll'
cOlllunmenll' SI' han de l'il'rLi~,lI' l,h plll/l:d~.


Coneedo al laljIl tOlla la impurtallcia qUI' ~I' 11)('1'('1'(' \
no soy ¡JI.' aqtH,no" ql1l~ qlli~il'ran "L~rk dl',;apa('ec,'l' de la S('-
¡.(llIlda en~,~llallZ¡¡: 111'1'0 taillplli'O l'!'1'II, l'OIIl(l mllcho,;, qul'
lid!\' d<lr~t'fL> [al 1',I¡'[biO!l, !l1l!' ,tI!O::UI' \ Iiil~il 1IIIp",illll'"
(ndos los r11'lt\cb (,qlldio~. 1I1; dicbll W¡I" ;tlrilJa 1j1J(' Id SI';':'llll
da l'lheüallZil I Í!'/le q lW Yariar eOIl 1,1 1';'\;líI0 di' Id 1; í \ il iZ<l-
.~iI)Il para ;lI'o!1ludarsc' i¡ las neee~idad('s di' la ~llcil.'dad. I/a.~·
fa el p[,l'~(~lll(; sigln, [(:ma el lalin lal illlpl¡l'lalJi'ia, ijlJi' t'ril
la 1I'I1!wa !jlU) UlIÍClllllC'nll' ~e usaba en J;¡~ cil'llI'id~ \ I'll lo~
;t('jlJ~ ae¡lill;micn,,: ho\ In ca.ido ('11 dl'~lhlJ pdl'iI I'."lll~ IIlljl'-
lo,;, \ por dOlldl' quil'l'a las ¡efl;:l1:l~ /1(IC]tI!l;I!I', 11' !Jilll 1'I'1'11l-
l'huado Pi! l'lIlJ~. El) Sl'otll' di' ;¡J",U!lU~ I'~ill 1'.'; 1111 IlIi1[. pOI'"
que la e:..i~(¡~!II~ia de UD idioma cuilltlll j¡u:iliL.lu Ja il![I~lj
!}PlIl'ii de la.; ubra~ 1'¡"I¡ttíÍl'a" ti todl)~ ¡IJ~ ~¡¡lJil)~ 1It'I lílLlII,j¡,




11,' j '.~:,! (¡
rlt-i ¡,tii¡,
'1 11\,' la¡;-t ll'1 IlJ',lill d' l'IIiUr,¡¡;:'II':¡¡il. 1III q 11' ¡' il loil' Ill:;~
,~np.d'i;HI:·¡;: Lt¡\!'.ij'jd \ ()¡"ild¡l:l. P!l,I:; qt!d"j' III',I..!-;¡r "':'!Il '-,a·-
~'flr!n ;¡ L, Ill;i\ 01' ;~llllr';! lin nU!:';l:l:--: ('i(l!L'¡J~ d~H¡d(~. ~;¡n (11 n(;
('['d IL'!{' d:1l .1,1: ¡'_"i:l:lI' i l ' !m iI ¡-q Tilll PI'IiCllli(LI ,'"
:'I;:.;í' cnn\"P~H'illliíl'¡i¡\ q¡i' !l!:;\ id'()lll(1 :0 t¡d:I:d¡¡j'ioíl 11 .... j~.)\()­
P: i ";': r(,..;,¡dl:::1d() I,j;, ;lql~¡ P! {~¡,"'_\l:<(l ('~\!l q[!!1 !I(ll' !qlllt¡¡ t:1\tll'
r il, (i.~II: ;: ¡11 !Iil idi')!) ;¡ :í:l!' 11" ,~,;. Ilj~\ pJ'll:,,<j'~l¡;1 \ ji con (11 ca,
¡~;¡ ",I' jI ti' ',,¡~LI j 1¡llfI ;Hl!;¡,.... ¡(·!;i;~ 'lllt' jli'\"\P-':1 >;' !~l~
id'· ¡ LTd :'1: /.~ q¡ll,' ..,a1,'.::;111 dp L,-, l'.':·\'\¡¡~LL", r1 ¡lO " .. \,~:::¡;' l:lH,
{'ft;"t ,11';1 d(\:l !:I 1'¡);:lil I'i! r:l 1,'"1;1-.,,,, ! ¡,'ti l(l:~ >l';t :n !;:',¡,:"\11 ... ¡l:di"


\il I'~!~¡~ PI)j' q'i:' .... ,' ¡:l \ q¡'!'I.!'il ~':~¡a !('l]í;,"!1i' \ ("~!;~~¡dr'"-
lil (,1 1'-I'i<1:'1 ""1 I;ltil1 ,11' :':j',¡:¡:j¡ lIiiiili:td I¡¡!;l\:¡¡ L!~ lt-n--
g',LI~ a'tI¡;:~il; ,~",'t'l ,j"ilIiI!'l' 1,1 i'1i[ldaIlW:,!p di' i:l iit:'r,)!ura v
dr 11)": hlli l !:I}", ~1.,~I\l.:lio~",: ~olj) (ilia~ ~::lh'n !,'n;nulli;':ll' r-.;(' (lrnnr
de' lo bi'\I<I, ,',i:', :\111: ¡JI' l;l :ll'r:Wlliil. 1',,;I~I'!bii;ili¡J;iil i'\ljll¡<;¡t;l
\ ¡''';(' S!'il···do PPI'f'I'('lt) ..... ill ~,j C!l;d ll~:l;l P:'f!{)¡II'[';(in ;J~\; l¡i:: .. Yf!jl¡ t):-.
{Ípf(Jr;ni- \¡J¡'IIU,"; \L\ \h"!II, !!I~ lihri!~ dí' la an: l¡,.!,"¡j,ldad f:~\~!i\1l
i\lra \I'¡:i;,jil: \'! '1'l'Ivill q'll' h:(('I'1I a jiljll\I'IlI¡¡d 1I11!'~ "d,l-
m,'ni!> l¡tl'r,II'I" -jill, I:illdli,,¡¡ 1I1111'iLi \ firll~:lí¡CII ~1H1!¡ili"Ir;¡n
;d Pil":) ¡n¡:l:ilud d,\ f'(llI,,('¡q!ip!¡I(}~ ú[il~) .... y ¡H'II\ Pr hp:..-;n,"-:. {lr(~­
""llail i'F[ll/i'il~ di' illl'li:o..: 111'1';:0' 1. !:I'dlliJ¡·~ \illlldl'~: 1111,- fa
!iliii,lYinli "d!l 11" J!f'I'~ill\i;.iI'~ 111:1' I'l1li[)('nl,', Ijll!' Ila pl'o¡JlH'ido
!;¡ hlllnilili,l;¡d ,'iI \I,,Iíill',L ,-¡"lli'i;II'. ;11'11'- \ liliTi:!lli'i¡ \'11 In-
<id-; '11' l' \:!ín;¡.; .;(' \ 1'11 Il'il!;I:lIl~ ('Pil l:i'lll:~ r:h:':O": \ !ll'illa¡If,'I'
"!-I;¡);'{\~ !\\ \;¡;(I\' : 1,1 p;:ll'lfd¡..,rnn' fll{I<HI tll ailll:t, (l[lg(\[hlr';¡I¡
'1 "i'ro'~[i:(), dl"P:I':'t:lil ¡¡:d;i,~, aí'p«:'h, \' la mora!, la \ ¡rlud
r~ ~-"\_> D ,)q '~\1 !íl\-t',¡ra ... a~l¡ .;¡nla..;. doctrlfldS PeJ' uIUUt(!




-IU-
t'llalin ha sido la lengua 11,L('iOIlal ¡J" EllI'lljla dllranl,' I11lL-
ellos si¡.;los: I'll 1'\ 1'~t:Ul ('~lTitil~ la~ prillll'ril~ lIi"tol'ia,;, lllll-
ehll~ I,(',digll~ ~' II'Y!'';. ililirIilll,' adlh 111' la,; !/"lIl';,II,,'i"IlI',
ci,iks, \' ('lIantu lil'Il(' f'I'I;lrill/l Cllll c!1:llllll', \ llillli,' plli',k
dedÍl'arse ;'1 (',;luclio.; P ílldd"acilllws pm['¡¡ndas dt' ningllllil
espe('ie, que no tl'nga qw' ;[(:II<1ir Ú eSil fw'nk dt' dOlllk !r;w
su Ol'igl'Il ludo el ~(11)('r 1lI0dl'l'Illl,


V<'l'llatl 1''; qU(~ en e~tlls últimos til'lIIllllS ~(' ha sIN:ilaJ()
una gran contienda sllhn" la utilidad di' 111~ aulore.; d,'I"ico,;
antiguos en la I'dlll:aeinn dl~ la jtn ('nllld"III'Ollil'IIlIII';I~ Pi)!'
algunos llue son la sPlllilla tk todas las malas dl)drinas IjlW
en pI prescnlp :-;iglo hall al1igidu alllllllldlJ. Si ftu'ra pstlJ cit"['-
lo, la l'IHJ:;I'CUI'IIl'ia nalural.;pria la lk suprimir ¡JI" los l'stu-
dio~ la (~nS('ílallZ;1 de la,; IpIIguas 1111H:rlas; porljl1(~ dI: eUfl\-
fluirl' modo que ';1' aprendan, 1~1I Ilt-,:.:,llldn,',(' ,l ~alJerlils, !lo,)
hay medio de imjJedir l¡tl(' la~ 1:'1'111(':-; !(lilll tiln p(,l'lIil'JI)~!l:-;
libros, siendo la prohibil'ioll un llUC\O incl'ril i \ () para hll('(Tln.
Pero jamas ha 1'l'odlwido ,;rtlll'janlt; JI'dllra tan rlllll'st(l~ 1'('-
sllltado~. Lo,; padl'(,~ di: la 1!-,11'~ia ("sttJdialran roll g!'alldl'
ahinco la literatura pagana; 111~ f1r('ladl),~ 1I1{¡~ ilrbtrl's y \ í¡'-
tllOSOS han sido siC'lllpl'l' lllUy \I'r,¡ado~ (In ,,11,1. y a !lill~:lIn"
se le hahia ocurrido eonsidprarla como el gu~anll rodl'do!' lit>.
las sol'icilatlcs, ha,¡!a que llll hombl'l' muy 1"1l11'IHlil\O lam-
bi(lll en los p,¡tudilb c1¡'¡.;iI'iJ~. ,'Ii,:':lo ,',.;Ie llli'dio (]p armar rlli-
do y i1¡\I[uirir ce\cbritlad. p(ll' /',;10 jllzgll ';1'111'1'11111) dl'll'líl'r-·
me en tan ridicula cUbl ion qw' no llIl'n'I'I' la j IIlpl!rlilllCia
(Iue se ha querido darle.


Ahora bien, si d conodmienlo cli:llalill es titil toda\lil,
¿qué diferencia ¡Jpbcrá c\istir pllll'l' la illlti:.wa l1\ílllCra dl~
estudiarlo y la que cOIlYi('IJe adoptar ahol'ai La q¡lI~ l'I'e!anlil
su diferen[(~ obj(~to, Alltl'S f'l'il pl'C'l'i,~1I (~s('l'ihír. hablar d la-
tin, siquiera S(~ e~cribi(,~l' y ~l" hal)]¡lsl: di' 1111 modo irlill!I'-
]igible para el último nJidadano de noma ,;i rl'~\I('itasl" hd-
hiendo en tierlas ('pocas IIl'gado ¡l s('r (:asi 1111 ll'1l).(uajl" d,'
pmo clImenio; ahora lo que haLe al caso 1''; tradlll'irlll lIil"ll,




-- i 7--
'1)l\lpn'l\:li'(' \ :ifl:'1 ,·jal' ~,ih I!I'lh::l';, CIII1II('I'I' ~Cl hi;I!)]'Íil ji
h"\ral'iil \!~ ;l;]~~\;',~:~ d!1 ¡¡ji")"; rHd;~ .. \:1:¡\.·; h;¡}Ji:l !1l1l{'11n~ q~li'\
111 Ii:lh!·!ll.lll. ;:1 ¡IIII::',) I¡I!I' !.¡< ,~,,'¡I!I'~ IH IIlI,·!¡J'1 1'li;q)1I1TI'(1I!
lo, ¡dil;!)::I, :lllld,':'illh, .'.i:\ ,'¡Iid;)r,il' d:' ':I~ b)'lIi\lil~ 1iI1'I'<lrias;
aIJur:!',!' jll'Oi'tlLI ¡ii'l\i'll'ilr lil ]¡o:,dil!l ¡¡dr:n.';!'I';] di\ lilll~ll"l!a
\ liI~ ti,,;')!'I)' qtll' i'!\('["I'!'il. rll'.:':Il;!lhi' d:' In qll:' ni ~(\ pw'de
lli ('~ I\I'i:I'~ilr¡¡) llile'!' hi"il, ('-(1) 1';, lu)¡!arla. ~. ('~(:rihil'b,
CUillltll ~!' pi(\!'(h\ 11 11 lUl ;!;·t~\ qil\\~ ;!d,lJn;-~.~ dI'. i'idít~U!(), ha cai-
do 1'1\ ¡JI"II,;!), ,,1' !~I¡i:1 "11 I ¡'i'dil:ll'l'n :':;iJe;', 1']) illl"ligi']wi,l \.


. , ,


,~ll~tll,
E-; ]Iill' !o lill\!1I un illJ..:t:rt!l) ('! 1',ln';amir m!li:ho~ <lUO';, v
1u~ IIU:-: jll'l'l'ill~ll' di' !I¡ \ ida, el! (,~!lldiill' 1;\I'ItI~i\alll('n!(' el
btin: lo I'~ Llmhil'll rI .,:;:,;','1' da:' nil,¡ I",;'i'.;i\il l'1'f'fl'J'('l1cia
ir 1'~1:l kn,,¡¡d, (',1:1 Jl"r,lllil'il di' olrn; 1':lllilcilllil'nl,),; !JUl' ~(j[)
di' lI!l IhO iU:h PI'ill'I',l! \' Pl'iI\l'i')¡lbll I'I! h~ 1I1)('i¡)1l('._ IllO--
dl'rI!;I.';, .\11 ,1' la ¡/l'l!l' ,:lilllldo!ial', PI'I'II I'~ r:;:'rza l<trial' ('n
,:..!T<l!1 11l;IIhTa tI] il1('·!oí!i1 d~1 C!l,<:\:'I¡!I'L~: ~ p;:rn (.~;!(). :1'1 1:' ~on
la.; priil\!ipall''; rl,~:l:h 1j1:1' l:il l ':!I'1l 1);1',';'\ :ir.;:': lIlulliplicar
lo.; ().iI'l'i'il'iIH di' Ir;¡¡J!l('I'ill:1 i "nidi,'i, di' 111'; ;¡lIlorl':; ~l'lú~i­
CIIS; ullir all'.;llldill di'! lalin \,1 di' la j¡'Il:';U;l pa!ria por la
íntima 1'I'!;!I'ill!l ""l' In:¡]Hh itl¡l)llla~ li:'I\('11 cntn>, "j: y am..i-
liar ('()!I !IIS ('ll!lill'ill1il'i\(O" fjlH' '\(1111',1 sumini . ;lra el di' I:Is
d('ma~ mall'ri,):.;, ('';jI()(,ialnw:lI(' la.; Iili'r;)rill~,


rlln (k 111'; ¡J1'í'I'I':O'; <jlll' hil I"!lid¡¡ "¡:'ill))j'" (',1,1 ('n,-Nldil-
za, \' 1'1 qlll' 1'';j)i'c'i;i!illl'lI!'' illTl'dl'il /i !(I,; ni(!o;;, 1'" I'! 1lI11i'Iw
!il'lIl1l1) 'Il!I' ~:' "Iilhllllll' I'JI hal'I'I'I".; ap!'I:ndi'l' mullitud di' 1'1'-
.dl~ q\li' nada "il'I'11 ;', ~1I i ma,c::i 11;II:i'll1, qUi' con di!icu ltilil rom-
!ll'í'IlI]¡:II, \ '1UI' 11111' h Illi,;ll\II';I' \'(',i~II'Il;'1 1;1 m;'I~ l'pliz J1lPllIO-
ria, Los nilllh aun mil:.; qul' I(¡~ j¡n::lhl'l''';, quil:/'I'¡¡ n\1' ClIiln-
!o ;l\1tl'~ 1'11 t!ldns ,,11"; (raildj." r,',¡lil;uJ,],; qur 11) .... l:al(\g\l('II;
\ ('n ma!I'i'iil ¡Ji' II'n;':II::";, lliil:-:llilO 1'" Ia:l ~~li~riIC!()]'i() COll!í)
!a pronla illll'ligl'l)('i" d" lo; i>t1I'IIIH I'.;nilol'l·:':, "iel\{lo dI'
c()[),;iguil~lltl' 1;[ Ir;¡dul'('ioll I'¡ ¡'rulo Ill;'!~ ¡¡uJil'diato y <1t'rada-
ble ql1l' SI' pl1l~"I: ~acill' di' l'~ta da~l: dI' estudios, silbrC'llIdn
tral;'lll¡[osl' dI' It'nglla~ Ijlli' 'la 110 SI' hablan. La IradllC'ciol1


'('0)10 11 2




-1:-1-
ddH', pUI'S, adelanlal'~!' ('!wIlIII fill~illll' ~I'il, l'lIifJl'ólldfl~l~ fu
mi'ls lardl' al ';I';!llllillJ 1') 1"1'('1'1' 11li'~; filll'lJlIl' ~IIIiI'I' 1'~liJl1\lI;¡r
y 1'Jl1I)('f1ar a I()~ allllll"¡)~, I'~ el únil:o lIll,¡f¡IJ 11" Ipll'
las ['t'gla~ lIli~ll1a~ ~I' [ijl'll 1'11 ,,11 1l11'IIHll'i" I'{III l." 111I-
nll'ro~a~ y 1'1'1'('I'/llihll'~ ill'lil'ill'i¡)IlI~" <¡1Ji' I':;I(~ 1',¡I'I'I'i,'inll"
ofrt'cp, La dili('llllad ('.;I a!'i'l ('1\ ;!I'adllill' ]¡il'l\ I'h 11'\111,
dt' mildo qlle la [l'adlll'I'ioH ('olldil/Cil ,ill -1'nl¡1' d,' 111 Ll-
('il ;1 In complil'ado, pn'';('I1LII1:lo IIl'di'lIildilllll'lIll' \ ('011
f'l'l'c[u'l1cia <'jl'IlI]llus di' lil, )'I'::lil'; qi¡I' 1',111\ il'lll' I'I'lPlll'I',
p:ll'qlfl' no ll11'l'('('I'f) ('.;1,' IlIJllOl' 10¡J,I-: /;1'; qil:' !J,III :IIIIII¡IIIIII;(-
do In:; J1re('('Jl[i~LiS ('n ~!IS indigl";!;b gi',il:¡:ili:'ih, [,!II ,';1' "11)1-
si;!nl~ 1'(1]\ !J11I'na'; ('()l:'I'('i()l1r~,


\1l11 il';I, I',b:l lO., s,¡hi¡J;1 1/IlI' (,1 J¡¡lin ;¡Pl'l'ill!:!I1l 1'11 h pl'i-
!llC'l'a cd;¡d :,<" 01\ idi1 111'1,,1111 .;i ¡j:1 :;1' ('ol\lill!'liI l'il'['('jLlndll
dUl'illlle Jllll('h()~ al\O~, Anli;c:udllll'lIil' 1'11 I¡ti" 111, liill'II:; di'
11'\10 para lil~ dl'ma,: ll¡¡ill'l'iil~, \ '-,!'IiI'I';dlil~'IlII' I(¡:lo" III~
f'irnlitjcíls, 1'.;!all:11l ('';i'1'i!iI~ I':~ ('~:I 1I'¡¡;':II¡t, ~ 1'11 l'Ud ~I' ha-
dan [alllhi,'1I 11)'; ¡Idil:; ill'ildl'lIlil'{)~, ~II ihll, [¡lli'IW 11 lIlalo,
jama,; ,';1' inll'l'Ulli¡ti¡¡, 110 IL'lndo~[' I!I~;II' ;'1 1/"1' ,,1' IIh id;hl' Ii!
apl'I'nrlidl), PUI'di' dr'I'il's:' ijlli' 1,1 1'·111''';0 di' lalill dlil';l!Ja 1;111111
tomo ];1'; dif:'rl'll [I'~ (';llTI'l'iI~, ,\ 11111'il ha di';" ¡1;II'PI'ido I'Sil
eostullllll'l' para no \ohl'r; \' !lO hay 011'0 llli'dio dI' I!\ i-
lar al{II('1 f'~I'nllil !JIII' 1'1 JlllllI'a inll'lTulll]lido Illa 1H',i 1) dl~ 111:-1
<lutoJ'('S 1'J¡'¡sil'o,;, .\si, ¡tUl''; , 1,1 l;lIi!l, 11) IllisllliI <¡UI' lit kn;C:lii¡
liaciollal, rli'1)(: hal!ar (',lbilla 1'11 III:!II.'; 111'; alll);; di' la ,':¡';':IIII-
da I'n"cflanza, dúnrlnl¡: mi; IJ 1111'1111., 111,!~al'';I';.:¡¡n lo ;lIll'lall-
lados que en l:ll'slcl} los ;dlltllIIO~, \' lo,; ¡JI'm,l.'; (',;Iudius
permitan,


Aun Ita!' mils: }lJ'(',;cindil'ndo Ik la cilusa (ln[eriol', 1111
COll\'jl'lW jlrecipi[ar ni in[('lTlIlllpil' 1lI11~" pronlo l'II',;ludio di'
psla II'ngua: pOI'I¡tW ~i 1''; (~il'l'l(), l'OIllIJ ill'l'iiJ:t lil' dieltil,
([lle con ella ~I~ apl'I:ndl'll 1)[1'01'; 1IlIIi'It;)~ ('O.';;)';, (",;Ias lil'-
lli'll Sil tiempo opor[ullo, \" 1''\i;!l'lI llna pl'I'p¡¡raeilln 1/111'
no pUl'tle l'xislil' hasta m:is ¡uL'lanll', PIJJI;!il pOI' (',j"ll!pl(l
la I'l'lúril'l\ y plllllil~lI, :-;I'!-!'U)) 1~I..;isll'll1a di' 1()~ qUI' illsis-




--j!l -
kn (>1\ qlH' 1,1 l;d'll ~I';l la 1'"du~iYa nCllpacíoll dI' IO~Jo~
\I'lle~ al prillt'ijliar ,-Ih I,-tllrli(t~, hl ('n~('f¡anza de rstofl
tr<l[;l,lo.; ~I~ l'I¡JIII'<l I'n I~I t,'I"C('r aÚII; dI' sllcrlp que' Ú los do('c
di' "Ii:ld ha l'IlIli']¡litll) lllllli()11 ";1I~ J¡llJllanid¡¡d,'~, (!l'bil'ndl) ser
Pllilllll"l''; UIl Ialillo l'I!lIlI'I,'lo, lo cual r;1~il ,'!I lo iIlIjJl'sil¡lp.
~ lil'llt' \ i~ll;; di' ridwulo, La I'lorlll'(wia y la Jltle~iil, adl'ma~
d,' la:-; I't'!la~ ¡nalltal i,'all'~ ~' di' un !r<ln l'allll;lI di' \ 01:,':-; y
m(ldi~lll()", 1'\i.i,'1I ,'IJI\()I'imi,\Il[os t¡IH\ "n lan l'ITadn si~!ellla
!lO ~" Ílan p"didll adquirir IlIda\ ia: y ni ú lo~ un!',' aflo~ ('s
¡jabÍ!' <lpl'I\"iar la~ 1}t'II('za~ di' \'ir!ilio y l[oral'itl Ú imitar SU);
\ ,\r~IJ" ('Olllt) ,,"III'ralml'llI¡> :'1' prl'tt'IHI,', E~ pI'I'l:iso alar-
,:ar (\~ta ('n,pn:lnza: y ;\ !':-;lc lin, 1\ll1plt'ílr ('11 PIla 1ll(\nOil
!il'IIlIH) tlttra\ltl~ llls prilll\\ro,~ a(IO,~, y algullo mi'), PII otras
matl'l'ias qllt, ~I'all ti 1', 1ll(\~'IH' ll,;.(I'ado y IH'Il\ cclltl para lo~
a\Ul1lllil~ ,


(;"(¡!lI'If/il/ (' lu'slo/'lú, Enlr!' I'st<l" 11101II']'i;¡:-; no ["5 hay
q!ll' ill'\.I0!' 1'1ladrl\1I ;¡ \;, I'clad \ Ú lil~ di,;p'h¡I,'inll('~ di' In~ ni-
lill" '1111' 1;1 (;I'II;Iral'liI \ la Hí"llIl'ia: L¡ prillll'l'it, ('lIand(l se
dl'~\'<lril' di' ('ILI IlIda id 1'<11'1,' i'il'nlílii'il r lI'lali'llI<tlji·;t, !'1't!1I-
('il'lltiola:t 1<\ di';t'rilll'inll 1I1,tll'rial dld glollil: la st'!unda,
"il)i1ljil'I' qlli' nn ~I' ll\lI"a l'IIII\('io 1'lll]lCi'1II ,k cOIl\crlirla cn
,'nSOII;lIIZ;) tillhldicil, y ~I'a lo '[lit' l'nliJnC('S dehe ser, un cua-
dm ,,1'III'ral lit> 11)'; ¡trill('i pitlP~ III~;:I)()~ q lll\ hall ;¡e()lll(~eido (,n
,,11111111110, Alllha,; a"i;.(I),!luri¡' rl'qllil'I'I'I\I'1 au\i/io dl'la 1Il('-
Iilllri" \ ,,1'1'1'1'1'11 ,,¡d,,/. \ "IIII'I'li'lIilllil\11I1I ¡'¡ [liS jll\ !'n!',;; <lm-
ila, ¡IIII'dl'!! il I;¡I\¡]!ÍI'II I1nida,;, ~'!'t'padir,;!' 1'11 \arill~ alíos
\,(1)'" 1\!I,i'lí;irla~ clln i'l COIl\ \'nil'nle dl)~a]¡II!O, ,;illlllllallt'ún-
IInl;),; (:1111 ,,1 Ltlin : IIlr(),; 1\,;llltlill~ 1]11 1' 1'IIIllriLlll\',11I jllnln,; al
t!'''.;arr:,llo jlro::rp,;i \ o d,' la,; I'antll <ltll~'; inli'II'c:lllil !I'';';


J/((fl'll/(ir¡'ms, /ol//m, E~ttl~ ~()II ttl~ rJlh l',;[udio,; que' TllÚ~
j'UI\,t:m ;'¡ Io,~ jtl\ CIII'';, jli)l'(llIl\ ('11 1'1111'; 110 h¡¡~la \a la 1)Il'IllI)-
ría, ,;illlit¡lli\ j', PI'I'I'i,"llt,¡I'I'I' Ihllt!I'!I'lIll'lltlillli\'nln .. \nli"lIa-
mi'lIle' S!' ('.oloi',,,b,, la [Il~i(~a <lnl(',,; di' Ja,; IlIall'm,ili(,ilS Ó innw-
di"I;IIllI'II!i' dl'SplH'~ de lo, In',; aiío,; ell' latin, A mi juicio I\S
1111 "rrllf', En sf~m('.Iiu1ll' (\pllCa, l'1.iI)\l~1I p, ¡Ji'masiadn! ¡"rll() I()-




-:w-
dayia ¡¡,U'il ellt\'('i"a[,~I' ¡¡ lil~ ail"lr;II'I'lol\('" ¡JI' /;1 Illl'tail,jl',l: d:-!
1'" Ipll' "1I1'~llIdill"I' 1"'¡]!II'i;1 ,1 ;1!ln'ndIT ¡JI' 1!1('IIII'i-:d ! ;'(1/11'; ¡JI':
lilJI'\! lk ["\(1) ,illl'\lílljll'l'II:l:'I' l¡'id p,::,illi'i! di Id 1,,,",,11, Ijl;:-
dando ~nl() i.d~l!j)(I~ llOtlli_;rr':- j¡i;I'~)ill'~):-.. í} Id jWd\!t:[(",'il ('()~­
[tllllbl'I' del ,ilo;:.:i~lIll) l'idi,'uLlilll'llli' dp¡¡:'i1:!o, Li(, l'I"[,;'j,:"
pnranwllk lilll~I'¡Jil:¡¡';. adclllil~ di' 1IiIII'!J,h !I'I)['i,¡s 111,1'; () Ilii'-
n()~ ~r,llllilil", illl'il'l'lil~ \ 1'¡)liI['II\(~rliid('~. 1J¡'j,111 [,1 iI!lilllO 1'11
P¡'l'pdUil duda. pOl'qlll' IIU ('.;laIHI¡: ';llj('lil,'i id l'i;:':'II[, di' lll!
ra('ioeinio (~\iu:lo ¡¡III' i't'lIdl!/I'il la I'II!I\ llTill1\ <1111',1;111 ~il'!ll­
pl'Ü 1'l'lc~'all;l~ alli'l,],('iJO dl~ lii" ~L,II'lI¡¡h, díllldl' ¡',;lo, ~!' 1'0111,·
haten, llt'stl'u:en y sllce(\I'1\ C;llllitlllilllli'¡¡ll' lllll)~ iI "i;'iI';, ;-;U
dilieultad es ]101' lo Lmio ;.;r'lil:!l'. \ iljll'II<t'i p\II'dl'll 1,'IJI\,idl"
1':ll'SIO l'll la i'lbl'flilllza ~;il\iI i:Oil}(1 llll'dio..; di' ,I;';ll/il!' I'¡
ill~('nio, y ,.;uminj,lrar n'i'lll'~lI'; Jléll'<I li~ ;lr;:':IIlIII'I¡!¡\I'illll
~[a..; 0";[1' (1.i"I,,'i¡'Íll pHi'd(' dl',:I",li'l'd!' i'l1 I'\;¡~:i'r<llh ';\lli-
leza I como ¡.!(lnl'l'illllll~1l11' ha ~\II':'didli, ..;í JI" I ¡\'II,' I'IIl'
base olro J'llndallll'lllo I!lÚ~ ~i'did(), 1':- !iL-cil', ,;j 1,1 1'11'--
leIlllimil'nll) no ;;l~ ha 1II'II,;IUlllhn¡]1I ya ¡'l IIlil!'\'liill' PII!' ¡¡¡-
,ia,; Si',.wra,; di' la ('\actillld \ di' \;) l'I'I'!idIJlil!I['('_ ¡':,la 1',' Id
gr;lIl \'Plllajll de la,; lIlall'ill¡'I¡ ¡I';¡";, 1/111' 1II1 d",!iln!lD 1\:1:1" ¡'I h
incierto y c!tlllo:; !), ';010 adlllill'll lo !JUi' prlldlj('I' ,'1\ 1'1 ilnílllll
la c01l\iceion perfl'e1a, y d,o,;¡\1' I'l tl\¡III1Li ~(' 1,li'\ "11 ¡'I !;b mil'
recónclitas \crdadl'~ por lllla ';l'ril' ik lholllP,;l [,ilC¡(lIlI'~ l' \<1('-
las, l'iill'iI'i, Ínl1¡,,,ihll',, El l'ill'i(winill Illilll'llliltil'lI CllllllUl'l' (¡
la {1'l'fllillill'ioll di' Ii\¡]a~ 1,,;. 1'I1I',li'IIlI'';: 1,1 [,;I!'i,li'illill 1111,1,,11-
sil:o no ('UllI'.lll\l' nillinlllil. (\ 111,'1' h¡"ll ;¡JiI'I' ('Ultliilllilllll'illl'l;¡
puerta Ú ]]\lI'\'a., ('lll,~tilllll'~: \ ]lal',¡ WI 1'\II'i1"i,II',-;¡1 1'11 III~
il\tri!1(~ado~ lahl'l'illl!l~ !jUI' ('~~!I' 01'1'1'1'1' a 1',1ILI !"hil, 1'011\ il'-'
!l(o marchar alumbrado l'1)!1 la illllilrl'l!;¡ :il',:.clll'a Ipll' :lqlll'l
SlIlllinbtril, F\li'ril di' l'~[il. h, 1lI:1i l:llI:iI ii',h, p:ll'! iI'lIl,ll'IIH'Il-
te en ~u~ elemento,;, :ion JIl¡'¡~ I':will'.'; 1\\11' la l'i"lli'ia 1i11J~!II¡-­
(~a: en Ilwdio Ik ';\1 ah"trau:iIJIl, ]lI'I'~I°I!I;I!l Illil~ 111' il~l'ad'l,
porque tambien ol'rccl'n ill"jLa¡,jlllll'~; lllilS 11.';11;111'';; \ I'n IlId
prohlPIna,; ill[(,I'l',i1nll". l'nll'dil'lll'n ni ,IIUlIlllO I'uilnd!l 11;1
¡opTado ,'1'1)('(1' ~U prillhT,1 \ (lp:m'¡¡i¡' :1"1'1'1'1'1,1. PIII' (',t""




-- :!l --
l'a/.(¡nl~~) la aritmi'li,\a. I()~ rudilllC'llll):; lid al!-,('bra y la geo-
IlIdría 1'11Il ~u~ il"lil'acilllll'~, ¡kj)PIl arnmpaüar y :-;l'guir in-
1LIl'diatallll'ldl' 1'1 II).~ últillllb f'~lllili(l~ lilrrario~, Ijupdúllllosp
pa!"a dl"pll('~ 1,1 !, . ;jl'oll).c:-ia \ la III:.;ic(I. comu la parle de
la ,;¡';';11 Ild,l l'Ií."I'llaIlZiI !Jlli' JIlitln!"!'." d¡¡jl'lIltadl'" Ill"I'~I'llla.


Fil'IÓI (: 11i.\/Orilf ¡¡([/Iu·/If. \0 ('~ 1";"¡I'il ¡J1'dicar,;(' ú la rí-
"ica ~il\ III),.;I'I'!" lo~ ('11'lllí'!I!()~ di' J'l."; lllilli'mú1 iCiI.'; : ,"U ¡;.~ln­
dio dl'lJ(' pOi" l'illb¡;':"!(,IlI(' ~l'1' po,;ll'rilll". En cuanlo ú la
hi"lo!"i:t 1l;¡!,II·;t!, l'\ip:il'ildlJ llllil~ \ !'(',', cn[)I)Cill\¡I'lllns físi-
co;. r:md'lII:h<' IlII'lh IIIt c!il.;ili(';\cilllL'~ llIi,!<'I¡[j('a,;, no ¡me-
di' I;liI\plll:1I id '/;¡nliu',';I' :'ll ('~Il!\lio, ni t.:()IIIl:ai'~(, ('n afllb
qL!l: (',Iún \"'ilI:il'ji'llli'ill:'JlII' 111'lli);1(111'; ('on olra,; Illat('ria.~.
CIllI\ ie]}(', Pll('~, (\i',Í;¡1'1ii !;lllliJil'll P;¡I'<l l'! ¡'¡llilliO. ('1111 [allta
¡I\¡I\ 11)' I'(\W;l, (';WlllI '11.' ~(':'\ jl·."1 l'lltllll('('~ d,' Ibll';\('('jllll
(lgTdd;If)]i ' ni nl:'L~ ,,(~nl):~11 (La Id p.\ .. i('q'o~·i(1.


1l1"i':'C;!O di' I¡¡~ ll'll;!"!liI~ \ i\ ¡¡~, p:lI'dl' 1'I¡¡n\¡iIlill'~(' su e~­
[1¡,lill 1'1111 1'1 d(' la:, ill\1t'I'ill:'!"¡ llull'ri¡t~, ,~I'gliIl In pL'l'l1lila
Ja ':;tPiH'id¡ld dtll illlllilllO.


111' IlIdll 111 die!11I " ill!i"i';' '1:11' lEl" di' liI~ ('!)';;¡~ 1l\:'I~
11I'1'('í~;h ('11 I,t ~1'p"!Illd:1 1'11 ,1',\(1 ilZiI . dl":pll"~ di' 1,,.;tilbll'I'('I' el
1)l'dl'lI 1'1\ IjIH'''' liilll di' 1'¡¡I'';ill'':t~ dil"i'l'I'¡¡[I':-o il~i(2:II,lillra~,
('~ p[ :;,'lIllIal' lo, lililik:: 1[:1:' dl'1t:, [('ll('l' cada IIna para no
tra~pasar:'1I ohj!'lo, flll'illandll 11I:la'o IlIl ClIll,;llIIllI l(UI' no {'\-
cl'da la. l'iljlIU'idil¡[ di' 11I.,iII\¡'ili'''. I Ijib'llil I'll 1'1 lil'IIt¡1I1 q'¡¡~
1" pl'l'lIlilido lIi'"lill;:1' 11 I',i" eLH' di' ,'¡,i;¡dill", E,II' lil'JIIjIlI,
jlaril illilllllllh a¡dil':It!U:" \ di' l'i';.:dLII' ¡¡¡JI'nili. jl1ldl':1 1101'\1.:1'-
(\,'1' di' I'illell illill-.;.;ill l'III11<II';.!II. ;111'nlli('I1:111 ;'1 !J11!' 1111 IlIdll~
li!'DI';: i,:":llilll"; di"/llhi,'ilJl)l'" \ 1/'11' la illil\O\' pal'll', al ('(llIll'il-
rio. ~\II'II'II ,,!IO)I'!'I'I' di' Ihji'd,ld \ 1")('11 l'llinpl'l'lI¡;illll. ('('1'0
l'III\\I'lIil'llIl' .",1"11111,,'111;1 ~!'¡'. !,iln !JUI' !()d;¡·~ 1,,; llI;II:'i'Í,l:-;
'1" 1'1/1'11 ('1¡jO,'il!l;l< 1'11 (,[lo,: ("!Iil "il'illl dl,,;;t:liI,:CO. \ plI:,¡J,m
;ljll'e!ldfll'~(\ ~<IH} \\~ .... ,i;¡~·i:lill\1 IL\iL1p¡:It!í\;¡¡(). La (\ddd IIlÚ~
¡q¡¡',,¡lo<!q !llt l ¡lril"(\j':\ Id d;! di;\/ ;¡~lil:, {,~llll¡d¡d1i~ t!fl:";;il dip/.
\ ~il'll' .. \ill'lillliill'~l' ;'1 III~ die! Mili.';. 1''; q,II'I'I'I' I/!II' III~ ni-
lJi" \ dI ,111 11\;1/ !l1'!'piI¡'luli).-: .i(lll\li~ "";<Ilil'illl {'III\ p!'l\\ ('I"!t"




- 22->-
los estudios de srgunda l'nseñanza ~in lta!ll'l' roncluido los
que currespondr~n ¡'tIa jlrimaria, ,;iqniera PTl la part(' ('J(~men­
tal completa; y esto no ¡HH'de ser, al m(~no~ 1/(\ Hila man('J'a
sati~fact(lria, antes de aquella (·dad. Sr'. ollsp\,\ a p'Jlnal-
mente que los (J1w se le antieipan . hacpn ('seasos pr()gre~o.~.
á no tener muy ff'lires disposiciones. Tampoco anl('s ¡J(, I(IS
diez y sirte aíios es dable enlprendel' con frulo Ilinpun,¡
de las carrrras supe!'ion's que piden ~ a en la rawn ('i"rto
desarrollo impropio del que toclaría no ha !lepado ú la ado-
lescencia.




Ij \ ,";(',,111111.1 "II,'I'II<III/,;I prOpialllPnll' \;11, Iwlta 1'\i,'id0Il11Tl~
f'iI 1'11 1':"1 ,,111;[' Elllri' 1<1, pi'illll':'¡¡- II,tr;:~ \ !;h 11:11I1¡¡t!a, I'a--
':lill;¡t1I'" IIJiIIIII'"", ,,010 :,1' "IIIIIJi'i;1 1'[ ¡;¡[ill 1 I'II'UI','I di' ¡irll-


, ,


,111'''1 l'II!1.,j,II'IIII' "11 I':I'I'!II 11:11111'1', d,' ;¡:;j,C:IIi1::II';¡< di' 111 ql:l~
SI' illlilulall" LlI:ull"r! Ij¡. .\J'!I'~, 1'()lIlO [',..ludio jln'píll';t!(lr¡o
para <lqll"I[;I,; 1"'111 UII "i"il'III;¡ di' I'dlll'il('ioll ]¡il'lI l'um]JiIlCl-
do, qlll~ dl',arl'<lllalldo y I'ol'lall'cii:!\do !:iJ'adllalllli'nlt> d I'n-
IPilililllil'lIlo d,' lo" jl'1\ 1'111'" 11', ~lllllilli,ll'¡¡~t' ,'\1 !:iI'IIl'rallo,;
('illlIlC'illlil'lllo, illdi'llI'll...;;II,jI'; ¡';II';I ('[lilt!III'il',I' 1'1111 1IIII'lig'('11-
,'id \ ;\I'il'l'l" 1'11 j;¡"li'jl'IL:r!, \ 1Il',I'llljll'llilr ('u;Ji 1'111'1'1"111111-
di' In- d¡!~'I'I,!¡jI" I/I'!II'I'I" '1111' 1',la 1", illlJIIIIlI'. j;II11;¡:, '1' ha-
bía (:IIIIiIl:id" _ I\i ,1' !t;\ Iralarlo ha,!;! 1'~ltJ, ¡lllil\\o..; lil'll\!,u':
di' ",lidili,,'I'I' 1'1111'" 1l1l<IlII'ih,


I :OI\..;ilkl.l,1:t 1111i"(lI1I<'1111' 1<1 l'lhl'\¡;I1\Za illl!'rnwdia ('II]Jl()
HIla 1l1i'1';; !,rl'l'ilrill'illlJ ¡'<Ir" ¡'ji'I'!;", 1'<1I'J'I'I';)';, 11;1 !"lIirlll 1,1
¡1r!""'!11 di' ¡ill "!IIJI!,1'i'lld,'r Illih Ijlll' I;¡~ 111;11"1':;1'; l'i'l,¡d;l~ 11"-
¡'e:-ldl'\;¡;;; 1'111 1 .... ;1 :~I'~lp;II'(ll'i~HI, ('¡dI :\'J¡II.'!II·;;~ liJl.:r'¡dil il ";';11 j \
l'lll,jlli Oil./1'III, \ ri,' 'i1il' id nJ;\\ 111',:1 d,' I;h ,,~I'iil,'·, ¡,'I ¡j,>", ',¡-
¡Jih ;1 I;d,', C;¡I'i'('r;I~. ~i' 1'j'('Yi"I'1I rlí':[l,'!I~¡lIla,~ ti" adquirir
',ID" ill.-I/'Ili'l:illll qlli'. JI!)!' 1',1' IIbjl'lll t'~jI('(;ial. (lO II'~ ol'l'l'i'ia




--:!}--
\en!¡¡ps UL aplL(,ill'lIln al~liJlil, \0 11i\IlWS 1'¡¡l':"'lIlo, ,1 I<l \ 1'["-
dad, dp llOllllJrcs illl~l["adlls qUI', 1ll1'rl'I,¡J ¡¡ 1'~l'llI'rzo.; intli-
ridllall's, ban ~ohr('s(llid() I\n !:-Ira,; ~',nm l'll l'il'!lI'i,H: ]l1\m
el 1l1i111u Cl1Ibisiido I\fl lille. :C.il'ildll 1'~lo ¡;n,1 1'\l'i'l)('joll, la
gran JIla~ oría lIil 1'1'l'lllillli'¡'ido "til (',Illlhh, COH indiftort'lli'i¡¡
apú!il';¡ Id1l'i,1 lo~ I\I'I'!-,T¡'~(í:, dI' lit l:i\ ¡iiz¡:l'ioI\, y aun IJPUl'';!iI,
por call~a di' ;ItTili;~ada~ FI'í'UC'l:jliWi:1I1':i, ;'¡ las 1l1l'jIJl'as ipll'
clIudiau con mal'a\i!lusa ["apidl'z 1.'11 lo ]'('.,Iallle Ik ElIl'lIpa,
La mayor liarte ¡Jp lo~ 1\~jlallOlI'.; S(' ('IIIiil'nlah¡\1l I'()\l lus 1',;--
casos rudilllelilos Slllllilli,.:ll'adil.' 1'11 la,; 1',';I'\li'I,I'; lit' prillll'l'ilS
ldras; los má~ esllldio~os alllldiaIl d Ill,¡/ blili di' lltil'~II'O';
lh'IlUill('S y \;¡ peor Jilo,;ol"ia dI' Id~ lIní" ¡'I':;¡Il;¡;lí'~, sl'lilill;¡ri,,~
y C(ltl\!'lllu~; lJ¡>gúnd(J~(\ ;í la clIllllm\ di'1 sahl'r l'U¡¡llIliI .~l' pa-
saba Ú 1'llrSdl' Il'yl's 1" l(\ologia; ¡leo [di ~Ui'r!I\, qlj(\ lltl SI' tI'í\ía
por hombre Ik jll'u\('l'hu "i:lo id qllt' ~(' lil'I'~('lli¡d)a l'I:\I',;lido
(~Oll los grado:, de ('stas raciI!lild('~, l'i!lhidl'l'itdd~ ('IIIIlO ('[
ültimo tl'I'lniIlO dí' la humana ~illJjdllr;tl,


No har) lil!l)~. qul' iJu~(';¡1' 1\11 Jlli(\sil'i1 alllip.llil 1'1l~;l'flallza
ni el (\~tudi¡) lúndaml'lIl;¡¡ \ CIIIWil'll/llIliI dI' la Il'lIgua patria,
el mús nl'Cl'Slll'io, ~ sin ('lllhill'!Jfl, 1,1 11I:'S 011 i:lado dl~ lot!(ls:
ni C'l dI' la gl'[lgl'afia ~ di' la hi~lorja !;\ll tíli! :1 LI jlill' ql!c~
ameno; ni 1'1 de las mall'múlil'as; ni lIIu('lIo 1I11"llIh 1,1 di! las
ciencias físicas \' nallll'ah, lr'nidas 1'1} gl'illlt!(~ abandollo y
mCllospt'('('io El ];lIill : 1" li)o,ul'1<1 jllIl',llIll'lIlc I'Spl'Ciilali\<l,
¡illi,!..!ilball:1 los .iO\I'IICS dlil'i1Ii1I' SI'i, ;1111'.'; 1],0 ~Il \ ida ~ p:!I'S
aun la [larll' dI' filll~lIría IIalllral qUl' ~Idiil illl¡H!ir";I', ~lJlln:
SPI' en ('\ln~l\lo 1'~\'ilSil y ral~a, I'"laila ~i1!J(}rdill,¡¡L! d illjlli"i!a,
y se Pl'PS('!1!,¡])<! h;l,iO la fOl'ma I'Sl'l¡Jús!iGil qUI' IlId'l 111 !I'!lia
contaminado, COl] 1'1 lil'mpo. ~ I'll fW'],Zil dI' líl"; l'I'I:I"lIIacio-
lH'S de b()mhn'~ illl,II',IIIIl~, \!;tllian ido ¡;!;":IlIlIlS 1' . ;lalill'ci--
mil'n!oc: JIlI'.iIJI'i1ndo ~1I'; 1'~:llililb, \ dillll!O (';!ld:!" ('011 !JI:I"; Ú
nll'.[In~ 1:\il'n-.ipll ;'¡ al).ill!iíl' di' LiS :Il¡¡[,'ri¡h il l J!l'I'illrllll'llll'
1I11'!JcioJladas; [1I'l'II 1,1 \ i('!(1 prilll'ipa! 1"'['lilillll'i'iil ,.;i¡'lllfll'i' 1'11
pil'. \ la l'Ihí'úaIIZil i'll su 1'.";¡'Ill:ill, ,bl L:UlIlo I'JI "lb flli'lll,¡";,
c~lal'i')lIilri,1




.)' :.. ..


El l'~llldill 111,1., ;":"11('1';[1, mú, l',ll'ndido, el úniclI in--
íÍi~lli'n~ahll' j1ill';I 10:111 1'1 ql1l' ¡¡III'lllaila paSi¡r ele las pri-
llli'l'a.-; 11'11'.1';, i':'" 1,1 I.liin, iI I/UI' ~I' ';lIlia dar el nomhre de
,l/m//IIÍ/ICII, jlllrp!" I'!} 1'1 ~(' ~1!illill¡~II';liJ;1l1 los principios de
1',11' ;11'11', !JUI' ;1l)t¡('ildo~ ;1 i!1J1H'1 idioma, SI' (Tl'i;l1l sllli('i{~n-
11''; 1::11';1 (',¡¡ir ~ iI 1'11 pil~I'~i():1 di' (':¡;Ullo "1' nl'cesila]¡a ~ailcr
n-s[lI'I'[O ¡JI' 1;1 1:'11,,\1;1 [Ialria, ElnÚlIll'!'(I di' cúledras di' lati-
nidad 1'11 E"l';li:a ('1'<1 illllll'll,';", (', i;,,:'u:¡lal¡¡¡ en algun lil'IllJlo,
~i 110 (''(I'I'<li;1 , ;d d,' /;¡~ 1'.'1'1l1,1;1~ ¡JI' primera,; lelras, :-;()~I('lli­
:I()~ Ulla, \1'('1', plll' rllll:!;li'in:¡I'" Illl'a~ !l0l' lo,; anllllamientos,
olra'; p\Jl' I:h i'Oil\ l'ldo,;, olra, p(lr pl'l'ceplores Jlarticlllal't~s,
;qll'l1,b Il;¡hia plll'l:lo di' (\1;~lIna cj)ll~id('racioll qUl' 110 la" lu-
,i{',I'; tOS,l natural ('n lln pai" ('11 t¡1H' sPlIlI'janlco I'sludio con-
ducia Ú ludl), y ¡]lllliL· l'ra !I\lIIH'r()~í~illl() 1,1 ckm, a~í SI';..:hll'
('111111) 1'I,~t:l;II', 1'1'I'II"il) ;!I'IlI'l'al dI' las l'aJlliiias pobre", ,\pe-
Il,h ",dli" Idlil'i;';~11 qu", li'nil'llilo dlls hi.i()~, l\O dl~d¡('asl' 11110
di' í'IIII,~ :1 Id 1'<I!TI'ril l'ck"iú,,!iC<I 11 Il1I)1lil.,lica, lantn pnl'que
1'1) I'ila <1."';":11/,,111" ,;u ~,I¡J)-:i'!I'ill'¡,:, l'Uitldl) i1o['l!u(' 11' alH'ja la
pueda ;1 111'; IIl:i~ ¡¡[¡I¡'; 1::liilll'I':,: \ ('lIa ~('IlI('jalll(' inl('IlLO le
hil!'i<l. 1',IIIiLal' ,~I;I¡II;!li('a d:',,¡Ji' lIi:lil. A [al ]lunlo 1I('gi'l el
¡1l11ll1'I'O di' 1',',:,1,-; l'~í'lil·I;¡" Y !;JI ('[¡l IllI 11' ~I' alw cllnlra su
alJU~(), <¡lit' : a F('lil'(' ¡ \' , ('11 I (j~:), mandil ljll:: !lO ~I~ e~la\¡I()­
('¡c'ran ,inll 1::1 ('ilId,II\!>:., ~ \ illas d()l\d(~ ltuiJiesi' C()ITi'gidol',
Tl'llii'Il[(', (;ol)('!'Ii"¡)1I1' () ,\hdd,' IJI;/\III', \' ~(lJII !lIla ('lll'ada
]l0J¡I;¡('illl/: h'/'Ii:JII¡[" \ 11"'I,(¡!'i/1I la 1J1!';1'J'\ ;ulI'ia dI' la ,lJ!li'rior
di~plhll'i(ll! ('11 17í7; \ 1,1 [kgLllIH'lllll lit: 1K~:i prllhibiú
alJl'il'id~ I'U plIi'lillh '1 !Ji , lIO rlJ('~I'1l ('a\lilall'~ dI' pl'o\inda ó de
p;ll'lidll ('O!l Clll'I'l';..:ídlll' i) ,\kalcll' 11l;1~ 01', dii'!;ÚldIlSI' adi'mas
IIlr¡h 1l11,¡Jida,; l,ar" di~lHillllil'l¡¡,;, CIIIl 1';IZIlIl ~I' Ill'.!!¡'¡ il ('()I1~i­
i]¡>r;ll'l;l, l'lllllll IIllil di' liI~ l'ii!l~il~ 1\111' ['onll'il)uÍall:1 Il('~\Ii1blar
II!~ ('alll/III~. IIII! 1<1 ¡;J('ilj!l;¡d Ijll!' d,¡\lilll, ~in 111;'1' ql)l' muy
,''';I';hll,-; I'-¡Iulill'_ /,;11';1 lti"I'I'';,I!' 1'11 1111 l'I)j'I" 1111111<'1'1) di' (';11'-
1'1'l'il~, Ijlll' 1'1111 dl'il'illll'Il!1i di' 1I11'd~ IIliíl~il¡I;ls; y g-l'illl dilfliJ
:kl E~lad(), ~I' 11';1;:;!Ildll n .. j llldil 1;1 jll\('III11d <'-;pilflUla,
LlIlll;'¡/l;¡~e ('lllj'l~ ellas la de 111:-' JIIi"lHOS que SI' dedicaball Ú




-11i _ ..


la ell~I'Il,lllza lll'llalin, ¡'¡¡I'mando ItIla {'I"~I~ 1'II!lo<:Ída olicid.l·
lIlPI¡[P con 1,1 Illllnl)\'(' du IIJ'('I'('¡¡/I)/'(',\, ~ \ UI::ill'llli'lllc' con 1,1
di' [JÚI/l¡'IICS: clase ú que' !lO d¡:Olllpailo 1IIIIwa ni ,:":T<111 ~al)(~r,
ni gTalld('~ eLlmorlidadl',~, ni HUldlO 1III"IlW, gTall IJl'I:~ligjll; y
¡ln~\'I'a dI' la 1:lIalllo 11<111 ('~(';h('ado d I'idin!lo lo~ 1'~l:l'jIOI'I'~
rl'~liIO,;, Esllldianl('~ di' la IlIil,.; inlima I'alpa quu no podiall
pa~ar Ú las f¡H'\II[;lI]¡'~ mayol'l's: la]¡ri('gll~ (1\1(' deslinadl)~ ;,
fraik~ por ~II~ padr('~, Il('nlian ia vocaeiOll Ú ~(' ca~ai)aIl:
I'l'h'si¡'¡slic()~ que [JO logl'élhan Ullil ('lira ¡JI' ahllas, ti obtenian
un 1Jl'llc1icio con esla ohlig,li'il!ll: "tll'S I'ran [11)\' plllllll gl'!le-
ral los (jlw tOlllaban il su cargll, (;Ol!lO úllimo 1''':'urS!1, P~ll'
modo de \ i\ir, Jloblando ha:-;Ia las itldl'a;, dlllllll: ('1 Illil~or
!H'llelil'io que solian ha¡'c']' ('I'a l'! di' 1','II1lil' il Ii! plh,'\lanZil
dcllalill la d,: prillli'I';I~ I¡'II';I~, Cill'I'('i!'llilll I()~ lIIih dl'la Ill'-
I:esal'ia l~dll¡;al'i()ll; sill 1l11'1I,'; ('lJlIll('illlil'nll)~ 1[111' 1,1 ¡J,,' 1;1 il'1l-
gua quP 1'!l"I'Clahan, V (',-;1:' ir \ I'l'('~ Iiln 1'~l'il~1I <¡III' ,~(' I'I'III[-
cia :1 lu,; pl'illl('rl)~ (~II'IllI'IlI()~, :-:jl'Ilr!O 1'llíllilt!II'; III~ !jlll' Iril-
dllt'iitl} IIl1'di;lllilll1l'1I11' 111:-; ('l:I~;il'II" IU;'¡.; !i.'lIi1li'< LIl\II,~ di' li-·
11~l'itl!lra \ dI' gll,';!IJ: ;q,II' j'l.;' ¡'111Tillil jill:!iil!1 ',¡W;lI' de I':III~
I()~ dl',';!2Till'iild!!~ ¡Úlll:, ('illdi;J!lII';;1 1;111 1<11'1'1'" lllillll,<1 ¡,IIIII',
!!1;rnli'IlI'~ Ik cultura J¡;lhiilll di' illll'odlll,jr,,¡' 1'11 ~II.'; lil'I'!Io~
p('chos'! ini qUl' pl'l'pal'(1rioll I'ra I'~lil jlill'iI I'lllrill' ('11 1,1 ca-
lIlillO di' la cirilizi1cinn y 1!1I1[¡ll'ill (,(111 til'lIIl' I'lilllla'( IIl'dltci-
dos i1d!'lIla~ 111'; dlilllilll'~ :1 id JlI[';I'l'iil, l'lln Illilllis IIIi1dlls y
i'ostlllllhn', grosera.;, 1,'1111' l'jl'TJI/do 1lJ'I'I'I'jdll ,1 ';:1"; di';l:íjllll¡¡.;,
t(lll' hlll'!1O.'; llIi1d,¡[,',,; k, l'I'il dadll il!l'II!I';II', ,!íli' 1,1(';1'; ¡JI'
dcc()J'(). lIi ¡¡[l(' lllíll'itlidad [llldi;1 ,ill'ill'';(, di' ,11'; -Wiil'; \ ,JI'';-
a¡;redillldil'; iluli.s'i Pidahl'ilS mil ';(¡¡¡'Inll". ('il.;li:":lh In!2ol!-
!O~o~, !!nIJlI'~ c'l 1('I'I'~ di' lal¡¡J¡" (,lllh¡'I'III'llI'iil" jll'údi(';¡s ri-,
d\(:ula~, ~I' uniall ;'1 IIIl lIll'lodo di' ('11'1'11;11' 1'IIIill;(¡-io, 11'1110,
('an~ad(), capaz di' Iid~liil[ II di' l'ullilll('I'I'1' id itllllllllil di, 1I1il~
Idil:l'~ di~pl)~i('i()]\('~, \~I 1''; qill', JlII)' 1" ('111111111, .;¡¡[iilll di'
\'~I¡¡~ I~';[:II(,J¡I:' .iU\I'l\I''; i~lilJrillll('~, di'.'iaplil'ildlJ';, ~~\'II~I'i'II,';.
lIl'l}lIS di: rl'~alJii\~ \ I ieíos. \' ';ililrel(idll 1'1)11 [('!'lI:":lI;¡IJI'ia
!1)\I'IJi:ilJ/C ¡'¡ lus C.;tllllill~: 1'I'pll~lJillli:i(l ¡[I' !]!ll' ~I' 1'1'~I'nli;¡ 1"




--:1.7 -
r,-,;lanlc t11~ .-;11 1',IITI'I',), <¡III,¡Jalldo dl'~dl' :,u nri(!:(,1l inrl'('\,lIla
la 1'111'1111' di' 111111 .~,d)('l", dI' tlida ilustra('i(lll y cllllnra,


:-,ill dllrh h<lhia "\"l'p"ill~}('" II()nr()s;¡~: pal'lic\llarnli'nle
1'11 1,1'; .~TaJld(> . ; plll¡[al'¡IIIli-~ 1'\i..;liilll 1'1'01'1


'
';111"(''; di!!llll~, ll111~


1"IIIII1'I'([OI'I'S di' 1;1 II'll~llk rito! LH'ill \ ha.;¡" lk Ja de III~ 111'.---
1('1111';) \' '1l1l' di.;tingllil'lldil"" pOI' ~u l'l'lldiL'illll y !1I]('1l ;':1I~to
CIITl,';I'n ahan 1,1 ji 11 1"1 1 tÚI';.:'!) dI' la lill'l'allll'a ,:Iasic{l, i Dil'l!llso,;
Jo,; 1/111' ('aian I'n :;11, I11illlO, I pll('~ <lunqul' la en"eflanz;¡ no
p¡¡:;aha d,> lo '1111' 1'llIlIlIlIll1l'lltl' ';1' enlelldi;) ('111l rol nOlllbl'l' (jp
f!ulIIllI//dar!('.\') l'l'a Illll'llil, ,.;ólida, y p]'()\I'ehosa, p(']'o la ~e­
[l!'I';t!i(J¡¡¡j dI' lo.'; (!r'llllilll';-; que pululaban por las altll'(\:'> , se
aSi'1I1t'.i;¡ha Ú la pillllll',( 1j1lU ilcabo de hil('I'!' dI' rollo:,: y ha
,;ido la Iks(!:l'ilCia ¡JI: las 1'l'l'lIl'rnaS "Illjll't'lldida.; ('I1 (',lo,; úlli-
HlII~ lipillpo,;, 1'1 }¡;¡]H'I' tl:Ilidll 1/\1(' \'all'['~l~ lk JUlll'bo~ para la
l'mWllilllza dl'l !;dill l'Il I(I~ IIl,;lillllll~; si Llil'll al~lIno" 1 ('1110-
l'adlJ~ ,'11 ,',Iil 1I111'\;t pn,ieioll, hall slI!1;1l11l sn antig'ua ('ol'k-
za, clIIllirlil"IldlN' ,'11 ,'\c"j¡'IlI,',; jlrlll'i'~I)('('~ (11,


.\ p",,;)r dI' la i/lIpllrLIlli'il IJI!I' 111\ 11 "1 latin dUl'anil' la
I'dad [II,'di", id (T"ill"¡~ II)~ E . ;flldill' :["1II'l'al(',; y la~ rnill'rsi-
dad(',; 1'[1 ESjI;¡llil, 1'1';) lal Jil igllol'ancia di' ('sla 11'1l~lla, alln
"11 1,1 ('Il'ro, '1111' hil'lI pUI'dl' dPI'ir:il' habia I'llido 1'1\ Iln 1'()1\1--
¡del'l IJh id,,; Sil'I\l11I ~ll n'~labkeiJlli('[]I() el principal illiHl dI'
I(I~ qllí: 1'1I11t1i11'(11I ;1IJ1/('I¡ns ('["Idll'l', I'slalikl'imit'lllns, En PI
afiO dI' 1 '~7,-;. \ ¡I!Il;1 Cil-!illil :·1 Lli'rll~Il;¡j H. Bli/lri!!,) (1P BIlI'-
id , dl"jllll'''' \/:'¡;I/¡t!rli \1. "IiIlH' II',.:ad(l Ikl Papa. a ¡in de
IlI'rlir;d ,1t'I'" 1111 ... ull .... idio JI"I''' la ;..;1I1'['/'(I I'((¡dril d Tur('o; y
"lJ IIIld jllllla <11'11',;1;11111 l'I'II'sia.sIÍ('¡) l)UI' S(' Cl'lehl'll i'11 \Ia-
,i/'id, -;1' "l'lJrdll !,111I1'!' l'I'/II('díll a aq\Jr'lIa i!!IlUI'iiwia, por Sl~[,
JIU[\ 11111'1):' 111.-: 1'11'f'í~I)S qlll' sidJian Jalin ddermilli'u}(!II ... I'
,,1,,\;[1' IIna 111~l;lIl1'ía al :-'Illlill POIII dí('(', paril 'IUI' lo,; J)!'\wli-
"ill~ ('Ilj'itd(l~ lIll",l: dil'~I'lI ~ill() il I'h qUl' IH\il'.~(,lt tan illdí~-


1 \ llJI Hq
., '! l'''' d!'


:..: II'I! :j~ I:t 1(11 !Ii I!
, 1 .. Ij 1I l {',:!¡ ('1 id',II'i 1\
di' tlll':(11,tI '-Il 1'11 ..... (


¡1,. 1-;-;. 1111 ..,¡ 1,-..11




jll'llsablc conocimi('nto, L() jímpio ~<' him (In pi l'Olwilin <[1«'
C(lli'hl'l') <'1 mi~mll aflo ell\I'i1:l!Ia (1<' /l1l('I'1I 111 "\i'zohisfio
D, "\loll~() Cal'l'illu \" Anlll;[.


A p('~ar tI(1 ('stos (l1'llI'l'do~" ~i!nlil'J ¡JI' !al modo la i!-!"lli)-
l'an¡;ia; !JIUI (:11 (\1 sillodo l'i'¡"~lI'adfJ Iln T,ila\ l'l'a, a111) t!p
J ·'¡.91'l, PIII' d ArZllbi-po d.' '¡'¡¡JI'do Jillj(\Ill'Z di' Ci~¡)('ro,;. fIli"
llcepsario mandar imprimir d i'ilt(ll'ilO,,!I'I', .\ \ (\ "LIl'ia, (;1'('-
do y delllas OI':U:iOlli:S, p:lr(1 !j'!I\ in; P:IIT()('O'; \llldil'sl'll ill~­
(mil' en ('lla,; Ú ,;us IdigTI'Si'.S. ¡~lllli~lIl(\ .lillh\!\l'Z ¡j(' Ci.";!lI'l'O:->,
al crear o I'I


'
ol'ganiz:ll' la t:lli\('l'~idd:l di' .\kal:l. dil') LlIlla


imp0l'tallcia al ('stlldio tI(, la Lllinidad. <¡lll\ l'l'i;!i¡'¡ do.'; ("oll'Fio"
de gTanütil:a, con las ;)(11 o(,ilciOIIl''; d:\ ~all ElIgl'llio y ~all
bidol'o, di';llIllIil'J\:1o ad:'m;¡, 1/111' si 1'llll'llIlI'I'O dl\ 1'"llldiall-
tes fll('s(' 1'\l'I'Si\o, SI' 1'1'(\\';;1 olm ¡J1'di("a:!o {1 ~illl LI'¡lllllro. y
(\stabh:i(\Jl,jo ('11 ('ada uno 11'l'~ 1':¡\('¡Jl'd~ P,II":! Illi'lllIl"l\~, Illl'.-
diilll()~ Y llIil! ()f'(:S. Jra~ !lO S("iI 1111 ~I' 1'l"i,,¡('II'1 11'1"1"1\1" 1"1¡ll'gio,
sino que 1:1I11l'l tiempo ~l' ~:ipl"imil'l 1'1 dl ' ~all bidol"ll, ~. 1,1
de :-,an Ellgl\llio qlll'dll l"1''¡Ul'iillf ;'¡ 1111 jiJ'('!'('ltlOI" ! Ull pd~all­
[¡I, Lo mismo .. tOIl clIl'la l:i:>l'.'!}('i,1, :;III·,.lIill 1111 I¡¡~ ¡J1~lllas
lllli\(:I'~idad(\"'. !liiJ~[2 al pl'illi'ipio gl'illlill' illl¡lIll'lalll"ia \ 11 \-
tl'llSioll al <,,;ludio II\' la Ldillid<lcl, Y ¡tlli',n ,'1 lHII'1l rUI', dl\I'<I.-
FIlIIo) ccsilJl(lo (\ll \lilas del loo!n, \ l'(\(ltleil"lldos[\ l'!l otras;l
llli'zqllinas pI'OpOl'('iOlH'S: po!'(pw los mús di' los ¡\stulliantl's
('llr~<lhiln (,Ol! In~ 1!111IIilll'S, l'll 111 ('¡Ii¡/ ,..;"lirl\ I;¡ \ I'lllaja di'
/lO [(11](\1' qlle abandllnar ~ll' llii.!.':i1I\". Ii¡lil:th(í!l 1;1 ¡JI' 111) ,11-
jetarse al n".;.!illlell ;)1',1lil'm¡('o, y ,1!ln la di' l'llljd:'ill' 11\1"110';
aflOS en 1'1 estlldio, slIponicndo ilalli'rlo Iil'l"lill por ('lllIlpldo,
si Lien con nwn;.ma (Il> ~1I inslrllcl' ion \' a PI'O\ \'I'!t;llll i"llio,


Los plallps de 1771. Ir¡llaro!l ,]1' I'I'Jlli'i!ial" 1'.,11' Illal, ('~­
labll'cirndo I'lll'ada 1I1Ii\"i'l"~id¡l(1 dll~ (';'III'dl'iI~ jI,ll"¡1 IlIlnilllll'; y
!l1('IlIII'I'''; lli'i'() í'~!a di~po.~il'¡illI Ilil 1'1111 "':i'll.\l";ilnll'lIl(' 111)('111'-
('itl,,: ~" la !lm,\!:;) 1''; Ijill' 1,1 d'\ i~-\07, al J1¡);1I Ijlil' all¡¡di¡¡
otl'll ]11'01'11';01'. ¡l(\ei:l: ,i !:lulIi .. I'r~.i:l¡¡d 1'11 1[111' Ilil haya I";!U-
dio,; dl~ gT,lm;llil:a, l:lmp(WiI Ii'lld,·;t 1lI'(',I:~id¡¡d d(' 1\.;lahll\('I'!'··
lo.;, lJaslallLl(l para su I'n:'i('Üill1Za los \'a fundado,;.') La mi-ln;1




;¿If-


indi!','\'c'lH'.ia fIi(l~111I 1,1 pLlIl di' 1,"12 í. (:onlclllandilse ('¡)Il ['e-
,'nnwlId'll· ,1 /'1'. IllIil n,id;¡¡j,.; ,I"I/JI' hll/,/!,.>'I' ('slns lIli~m(b
r':'\udi{¡ .... qu¡' Iq'tJl'iri'th~'n Ih'LJ'¡:I'!,'in¡¡;tr!c¡;-., \~i ll~ qUl' l'a~i
lodd'; ;1i!<lil:llIlldl'ilil ('Ilil¡¡dl'lallll'llll' la ('i1:-,'Il,tll/a dI' la lalini-
dad. dl'j:llIdlll:! ,'lIi 1','g;\(I;[ i! liI"J'("'¡¡ di' lo,; dllllli:II'~: ~' lan
<I!.!i'II'1 ~(' 11,':":"" ;1 \'1"1'1'1' d,' ;ujl¡;'I!:I~ ;¡\Ia,. 1',cliI'la." IjIW l'l ar-
l'I':..:ln (11"1)1 ¡,i!lI\i!1 ¡J" I ~,j!¡ Il;lila ih¡lIhO 1'(',;pl'I'lo d:: I',;tl' [11111-
tí,. (;I'II'III';'¡\);\';" 1I11 ~illllll,ii:rO di' 1',::1I11'fI ('OH lo,; qlli' .;(: jll'l'-
';I'lilal):lll :1 l'lIl'.;al' lilll'lI:ia: : \;, Illill 111' jI,lrtl' de' 111'; I'.,tudian-
tl'~, ';1':2lil',)'; lit' ,1'1' ,)dnl:1 idiJ.';, .;ulo ;\jll'('lldi;¡n del latin lo
,';\I!i('i"i1I,' I'al'a .;¡tlir Iiil'j) 1J1I1' 111;:: di' ,'.;Ia i¡).;if'lliiicilllli' [ll'lll'-
ha: \ ('lIlllt l 111'; dl'III;)'; 1";!lId;iI,'; :;l' lu,'·ian la ('Il libl'(J~ ca,;lc-
Ilil 11 1)'; , ilil.;lil lo.; 'lUí' ';¡¡¡lian al,'~¡) 111 Idl ilLliJilll: di' ,;ul'rll'.
<¡\ll' al puhli('ilr,,' 1'1 pl<111 d,' 1 ,'{ '1:;, ¡¡lIdí,!..;(' iN'gurar qut' di'
('¡I'n 1':,ludi;¡llIl'.' dI' ,juri,;pl'ild"i1('i;¡, ~ljli'II;¡~ ,(' l'IlI'lIillri1ba
Ull;l ¡(IICI'II;! '1111' l'IIII'ililil'';[' l'I'!,'ul:lrllll'lIl,' il Cic('I'()!1 \ \i¡'f'·iiio,
E,o;, illll", IIIl t'I'I'lIr 1,1 l'\"1'1'r, ('lIml) SI' ha propalado, t¡lIl' ron
",,1(' 1'1:111 !jlll'dll pi'l'dida la l'n"I'II:lilZ;¡ di' la latinidad: tan al
conll'ario I"¡¡(', !jlll' ';1' 11' d,'I)!' 1'II'i'.;I¡¡lJII'('illlil'llIo dI' ('~lo.; l'~­
ludill'; i!ltll'l'iOI'IIII'lill' ;dl'II\(I(lIl:ldo~. ('(llllO \<1 :SI' indil'l¡ en la
I'\p()~il'illll !jUI' 1,' PI'I'I'I't1iil. l.ilI';~1) lllilllit'l'"lill'I' lo que Sl' ha
11l'1'!11I [lara 1'llIbl';!uirlo ( JI,


m m("lodo qul' 1Jt\ anti:..:uo ~I' oh~en;)ha ()n E~paüa para
la ('IN'Il;)llZil dl'llillin 1'1'<1 ;d¡'lIrdo, \ lo l'illl1hali;ln I,Hla~ la~
pr'I'';lllIiI'; dt' ('lal'lI l'illl'lldilllil'lillI, 111' ;l'luí ('1111111 ';1' "\(lI'('sa-
ha D, .'!ill1l!l~1 dI' 11011,1 1'11 ,,11 ,',11'[;1 ¡t 11, .I11;ll\ ~¡al'lill, I'll
17/ji, "EIIII('lodo di' i'lIsl'flilr 1<1 grilll\;ili(';) ('11 E~pi1ilil ('';
111\1\ largo. dili('il \ ClIlllú.;o, Fatigan ;1 lo,; Ill\ll'harho.; y l('~
Í1¡U'I'n ;¡!Jolllill:liJl,' (',11' ('slutlill('illl llll lllill(l[J di: Pl'l't,,'¡d,)s ('l!
YC'l'';() l<llinil qlll' ,¡,' 1,''; hal.'l' ['lruar (It: 1l1l'lllOl'iil : y 110 se 11':'


,'j'l F1l¡],lll df' 1:¡"I.I\\tl'': l-':'~I ;dt f]-
II{)('I, ;¡\ i'''' Ij(~i, 1 r;¡! :111 f ...; ...:: ¡[II


P:II,¡ l\l!:]'( ':-:01: 1'11 1;1"': L,I i Ijl:J(i~ ,..;
dn-- ;d11) .... di' 1' .... llid[,\ di' (' .... 11'


• \I!'( hd ('1111 dl')!IIIII" (, ]'1'\ \ ;rr];\-
III1'nll' ('i\tJ](1 (· ... ¡I· ~od;l...; 1,]...;
!J1;¡I,'ll;¡"': y di ¡ll'td 1II


! \p!:!"ll ~\' ('11 (:¡..:It-II,llln. eL11 01\:-:;1 :'1 qlll'
('[ ,¡ltI ':1 tJI) in .... ! ¡ II ,di) f JI ],1 Id t ;tllid:\(}.


y ~l ('11 I'H:t. hui ,¡ ('1 .r
('I'[llí,'r 1;01'11'1,1 1, hl prlel\ ']1:1 :-:,¡-


11\:1. 1'(li11<) "lI(,i'di\) tllIP!l1 ['[1"': r i:.... ji') (,1
¡l'!..:ln PI(J\ di> l~~(i tllluLld'll'll
l!1!.";!lI'''; 1'[




- ,jo -~
i'\l¡]¡\';¡, Ili ('nlielllj¡'Il, Ili ~aj¡c'n lo qlll~ ¡IP[":'lldl'll ha~la d('~­
pll('~ d,' Illlll'hn lil'11llh) qlll' In J¡;111 "I't'orado : j'I'llI'lidil Illíllo-
Ile, di' y('(,(,~, LII~ prr('''I'III'; IÍ¡'/Jil'ran d;¡r~!' I'Il 1'~pd!II)1 \' nll
PI1 laiin \ el1 Yi'1'';1) ba,latlll' Illalo: (I,~ Ibr;1 111;1111;11' llIala
ll'l'lw rOIl la Iilala \ aun ridícula \'I'I'.;ilil';li'iIlJl !JII(' l'lllldll di'
Illl~m(lriil, ))


}¡;t .. ; I'\pl!t:ila I'~tli\ 1) 11l¡];nia la lIIli\I'[""itl;¡¡j dl·\i:'ah 1'11
('1 informe ql](' dio al CI)Il~I'.io l'Oil Irwli\11 di' 1;1 n'!lIl'iIlil ill-
tl~1l lada I 'ni 771, DI'" i:1 ;¡~i:


)¡En el prim:il'iil :,;~' ('IJIIlI'!\Z{1 a 1:;1",'IIiIl' 1'11 1'.;1;1 lllli\ I'r~i­
tlall por el arle de _\1110[1111 11<; L:~hr:.i;¡ (1 j, ';(1 Jll'illll'l' (';111'-
dn'lli¡;o; y dl~~IJlW, ()lril~ lll¡¡:'~tr()~ !Jlll' 1':1i'f'OIl ~lli'I'''i('III!1)
fueron 1\1\~I'll;ll\lll) por 1:1' arll''; que 1,1111'; mi,mll" l'Onlpll..;il'-
ron, 'la" ('IIIllII ('11 ¡¡q'l('llli~ li!'llljlih tll) ';1' habia lrahaja(lll
lanlo p¡¡ra LtciliLl1' la l'Il~I'fl<lIlz(1 púhlit:il, (',¡HIlO ~(' Iirl di~\'lIr­
rido l'1l I'~lo~ lill ill1(l~ alllb, lo:ll).~ t'~tIlS ,II'II'S 110 plldil'rllll 1'\ i-
lar Ull (l~collo gra\(' qu!' hu', dar 1':\ lalill la" f'i',:..:I;¡~ ti" la
gralll;tli,,;t lalíIl;I, ('11m" si 1:1- ([11" habiall di' i1pl'I'llt/(ll' t'S!;'
lplIglla la 1'llli'lltlil'I'ilil \ a, \ ti' I'';!I' 111111·1, d,/IWIlIl,'; ;[1'11''; \ il'-
¡lf'n ;\ "I'!' illútilc's lfu'a 1,1 ti,.:np:' 1'1'1'.';,'!III': plll'lJill~ hoy Yil
Se' r:\p:ila pOI' lIlala ('OI\t1UI':,1 Pi!1'iI i1P¡'I'lIdl'I' 1111:1 "'Ií;..!II;! I!;U
una~ l'(lglas imjJl'¡'(:(:plihll'-; C:11ll11 la,; qw: SI; Pillll'lI ('B aqlli'l
idioma qun ,;¡' inll:nla apl'I'Il(II'I', 1[\11' po\' e"la raZlIIl ni ,;(: ('ll-'
til'll(!t' ni 1"'ITil)(', \' ¡¡nI' ('.;111 1'(lllli¡lCJ ~I' ll'~ hill:!' Ú lo,; niiliH
cargar inul illlll'nll', la. Illf\llllll'ia Itill'il'lltllllll.' dl"I'III''; dl'I'llra;
las ['('gla~ t¡tll\ la.; (~(Ji\Slrll~'()II, y Ijlll' aprl'!1ll.lllllilil 1


'
\[dil';lI'íllll


en easlt'llann; (1011 10 t[IW pil'rdl'I1 dll,'; parll',; di' lil'll!l'lI titll'


(1) . .\ Lchl'ii:1 \') \I'hl'ií:l h;¡hi;l!l
dillo nll'n..: Inl!C·I!O ... !r;!t:'dil"': Ú
m:l~ r(·¡!,j¡l't~ d(' 1(>(10"; [lit', pI r¡tj(' p'-:I'I"illió
Cdin (influlrJ. lulll:I'\(. dl'¡ ~i-
~Io ena!'tl), ~(' , i1lll"ltl'l
IId"n 1J1IJ'titJu .... IJI
lc\l() dlll'itll\P t',¡-..itIHiil ('d,¡d
ya Intl'!!l'il, ya ilhl'!'\ l:td¡t • ya
d:1: Pf'I"{1 ('Oll:",t'l'\ dlldo :"'lt'lnpf"t' "lllI1111l,!'{'
df' PI/n/U!". ,Plt: ~I' \l:d.;¡ ,.:YIlPc:dmt·ll!p it


¡'j Ll <.:i!l1;¡\i..::. Tttdl~': ('..;I(Jc..: lil,['n...: r'..;' ;¡!I;m
t:11 ];tl ill, ... ,\ 1'.:¡"¡-dill'III'1 ,"I\:II\(ill
1' ... 1;1 1,¡d'n 1:1l:L \ lll:..:;¡¡" V [1\1'
J.!II '11Ji' :'] \ ,1111\, :-:1 {'flll'-(\]"\ Ú !lII,
111:111 t t., :1111 :1\,¡('II..:I¡¡rlll;l('.":'dt illh 1'\"111
ql1l' !¡¡'-til'II1I"\": \ ¡:I--I¡I·I"('~illl'I('.: ]¡,:hl,j[)
j,ll!lllll'll Illl:ddr!n. Píll 1'--1;1 111['-1\1.'1 1";I!I~IL
<':1 ('dI\I¡lliI'J rlilllfll\ '11 ('~:11Id¡() di' 1,\ 1;¡lilli·-
dad f'¡ 1I1111¡[11(' dI' tll·'lIfl,í/U'f!. P()\'ljl],'
~"!:lIl::lti{'": de 1,1 1('1l~11'1 !t:lld:¡IL¡ \' 11\") d(


1 Ori,i:"' I;I~ ¡':T;IIlIÚI ka:--.. E\i:--.I i~1Ii ! illP tI!!' 11 t'[
f!1':llliky lIí'Qlll'il0 ]'/'iscUi,nuJ, rt'duc:i- :-'f'"
10":'_ ¡ ~tC:l 1.( p:lrte \'ti1!lnlú~,ll'\t y ;trlU¡"'1


C\l era JI) i(Ut' t:lll¡'l!j(" ..:
dI'




- :-;\
¡'i1n~um('n inúlilnH'IlII" \~ 1\11 11'llial1 lli'crsidad de clI'upar, ~L la,..
I'I,~J;I~ y fil'I'I'I'plll":, 1'11 IIJla Pil!i!l)!'il, lodo!'1 ;Irl.-" fUI'l'i1 di' lll~
\'.i1'1I1 pi!!", 1'..:1 IJ\ il'l'il 1'11 (',1..:11,11;: 1((1, "


\11 ¡Úl' 'I':.:uido, ;;il: l'íll!lilr~:(), 1,1 1'1i1l';I'.in di' lil llni\('r,;i-
dad di' :\1\,;11;1, \~ 1i;¡.;ld I1LII' .. ,lrli:' diil.'; 11('11111'; \ i..:ln 1'lbl'I'¡¡¡r
;.'1'1I 1'!'illlll!'IIit' I~I 1,IIill Pi))' :.;TillllI1j"'I": ('':ITiiil'': 1'111'..:11' Illi';llll)
idiolll<l, si Ili:'1I -1' ¡un puiJli"ilt!1i 1111I\'!J;¡.; 1'11 l'il,,::,'ILl1ltl, \ 11(\
\111('11'; 1)1'(11'1'';11)'1''; hOl11 11~l\ldll 1,1 h,li'll ":1"\[¡¡\1l lit> ad(lplal'la,;,
lo ('[lid ';1' \1' 1'1111 liI,')'; I'I'("II,'¡¡('!;) l'olll'ul'lIW JI(I"; ill'('I'CalllO'; Ú
la 1"POI'il P!,,''':I'!ill', PI'I'II \:¡ ijlli' 1111 ~i' 11:1 :!1':;I:'I'I'¡tdll l¡lila,ia I'~
\,1 !'1l1Jli'lli1 ('11 1"(','<11'-:<11' 1;: 1111':¡wrid, de 111'; lliClIl" clln lllllllilud
di' ¡'I';.:I,I.'; Illilllll'ill,;I .. , l' i:llj!l'i'I¡ili'Il:"~ IJlli' nal];l dic':'n ;1 Sil
1'l1h'l1l1ill\ll'lIllI, \ IJIII' ~i ,11 (';1110 I::',c:all :, iljil"'liii:'i'!:¡';, 1', ~(I11)
l\I~lqllil\(¡JIIl('I\II', V;I I:I!'I'II di' lii'r:¡¡:o I~ II1lJll'l)iJ'1 1 I';!I lil.iO , I:lIn
dilicIIILlil ;ill.'lllillllicl:1 lo.": dll;lIi,w:; I;\~ 11;\1\1;,da~ ¡¡futir/Ili/II/S
1'111/111' 1:1!1llh :li;l~ ,'lllhUIIII':\ ill:¡[;:IIiI'nll' ('(In harla I'I'Jlug-
1I;;11('i;1 di' I[)~ ;¡llIlI1lllh. E"la Illiln;:\ di' l'il~Nldl' IlllJ('l!a~ l'I'-
:.:I;I~ ha 11I'/'lio 1;1I11:lil'1I i1\\ 1'111;11' d,',d,' ;llili!:1I1l 1,1'; grilll1;¡j i-
I'i\~ li al'lI',,,: I'll 11'1"11. 1" I'jl Lili¡¡, 1;1 i'1I l'ihli'i/::llIl, lall 111'1'-
,Ílldil'i;¡j",; l'íllllLI ("lIllil 1'11 011';1 11'II:w;1 , \ júnt!;¡t!;¡..; Inda . .: ('11
1'1 "i-.:li'llIiI ¡JI' ('n~I'll;l(' ('jr'I"'ifiltlilil ";i!lll \;, lIWlllilria I~ 111111<'il 1'1
l'u\(,tldimil'Il!II, .\jll'l'ndilhs dI' (',tI' mOllo, la,,,: I'l'g];l~ !lO \11'1'-
:;;011\a1l al a\lllllllil m;l": !jlll' Hila l'I'union dI' p;llabl'a.; con I'il'('-
la 1IH':Iida y ';liI1'IIIII'[I': \ ';¡llit'l' pill'O inHigiIJlps, li('IlI'1l 1'1
iIJi'I/JII l'llil'ldl' d.' 111'1'11'11 ir ":11 :.:"sIII, I/llil;lllIllI!I' 1'1 sl'nlido \
.;alllll' ,JI' 1:1 \ 1'"d;I:!I'!',1 j11)('~I;¡: ,,1I:'~ i.1[1I1' oll'a ('1)~i1 ha di'
~lH'I'dl'(' ('011 1': 't'I''';iI IIl,]('ill'I"I'lIlil'll IIUI' 1'1',";llll:l ¡JI' la 1'\lra-
fla lljl'!!'!;¡ di' \ IWI'~ ¡af ill;¡~ \' l'a,fl'llilna~ IIllidil~ al ;Irido II'Il-
¡.r\l:1;:1~ di' l!l,"; jll'I'¡'I'lilo<' ¡\..;j ~I' I('~ inil'ia 1'11 ('lll'mplo di' las
:lTth;¡~l ¡\.';I ~I' ,11111:';:11'11 "ti gl"rll\('ll 1,1 ¡lrdol' IHI,',tico \ ('1
~l'nlilllil'llill (]¡o Id ilrlll\lflld 1


JII'I'O 1'1 1Il:1yOI' ¡],It'lIi ti" lan l'lTilllt),; ~i,.;ll'rna.;. I'l'a 1'1 11111'
llil,;la 1)).; j',)1 1'111', 1[111' 111:1'; ';lIlirl'.;:Llian I'n 1,1 lal in, i;,n1lJl'ahan
I'lJlIlpII'Llml'nlf' ';11 prllpi,l II'llgUil, no h:wil'IIdllsl' psj'Ii"l'm
~¡j~1I11l1 paril q\ll\ ilpl'I'lldil'~I'n Ú hahlarLI y /'.;nihirla eil" 1'(Jl'-




~- ,"';2 ~


T'l'i'l'ioll y I'le¡.!'an¡'ia, Hailia Illll!'1111 l'lIlpl'}j(1 1'11 Ijlll! SllJlil'~I'J!
;lI'!",'üir 1'11 1I1LI !.!1'I':2! IlIal ll":ilildil Liti!!: ,11' li'; ('11"':'1;1\1<1 ;'
nu'dil' 1(1:~ !'\dllll'll'!l.':: :;'¡J~lh¡l'q,,~. ~ ¡!U!i jJ r·!.q¡qJilll"t'!¡h. ~ : il
SI' l'!'('i¡¡ qlli.' 1111 lH'('i'.;it;d)i111 111;1.-; 1';II'i! ill lill'}I:' ~~I 11'11:!lliI 11;(-
tira y ,-;1'1' 1'11 I'IIa 1'~n¡IIII'I'~ [l1'l'rl'I'[lh, i E-¡ I'dilil pl'l'III'tqla-·
eilill, trisll' aballdollll. tIlll' I¡¡ln dddllllill' 1'1'111111'1 oh ido r I'ill'~
l'UP(;jl)ll d('1 IH'l'IllilSI) idi(IIlI" ci!"II'llanll! P¡¡I'S 111) i'l1lli!;'llld"Si',
Sll (;lIl1ocimil'lllo t'n tlnil In·;:' ~lIlid;1 J 1'11 1,1 I'sllldio di' lllli',,-
ll'o~ blll'll(lS pl'llsislas \ p(lI'L¡~, IlO 11;1 JI,¡di!l11 1'1'~isl il ;¡) ('1111-
ta;ri(l di' nlras J:o¡,:.:lla;, p,lrlil'lI!;¡rlili'lill' 1:1 11',1111'1";1, qlll' ilt
han desllallll'aliza¡Jo ('(111 la jllll'(Ii!IiITi(}:1 ¡Ji' Illill:illld ¡!lo \ 11·'
eL'S (; idi()tj~mlls nllC\ IJS,


Yerclad I'S 1j1H' al (',llldio I'll 1,,- eh'l's di' lllíllinlll;; \ 1111'-
dian()~, ~l' afladiil ell b dI' I!lil\ 111"', 1'1 lb, 1;1 l'i'lorié'il y PIII'-
tiea; mils rl'dlif'id(l. 1'111110 1,1 ;1!iI"l'illl'. <1 Ll II'II!.!II;I J¡lIiniL
alw[l(I~ :-JI' ill'lIrdahalllli~ Call'dl'úlinh di' !jlll' ,'\i,-lil',',I'11 1'~('J'i-
100'1'S ('a~tdla!l(l~: ,;il'llilo liml'ba di' ('Iio 1,1 1\111' ('11 Illdll'-' I()~
tralado,; de ('~liI il.~i:-;¡¡,t!lIl'il I{)~ ".i!'lllpJ:¡~ 1'';/;'III,;j''llljll'l' IlIma·,
d()~ Ik los CI:ISic'll'; l'illlla!I!l~. El p!;liI di' UW7. lIi1rlldlljli 1'11
esta partc al!:!llllil !1l1'.i1J1';1, .';¡''1;t!;lIlilo JlIII' 11'\111 ;'¡ 1111;":11 Blair
tradlleido [101' :JIUIlilITiz, ~i !Ji,'1l I'-;Ia obr,l 1111 I'~ pI'IIJli;¡ pill';l
clase~ olomontale;.;. El dC' I;-.\'! í ad!lplo la;l I'd{'lril'.'l~ dl'l p, CI)-
lona y de Sanchl\z, \ l'0"t('ri()rllll~nle d ,\rll' dl~ hahlar lh~
I1cl'IHosilla, .\ JIl'~;lr d,~ 1',lil~ JlllldillIZ;I~, fin ildplantal'on la;l
lllli\C'r~idadl'~ l'l] lJlll'lI :":II~III: \ d I'lrlli\1I ¡JI' la 11'1l:-;llil I';¡~;­
te llana I\llil,do ~il'lllprl' jll)~ll'r:..:;¡dll {'II 1'lIil;l, di' 111 11'11' dahan
tri~I(\s mlll\~lrllS lo~ ritlll'uloli ;11{',:2alli.,; \ nlril\;I!.!ilnll'''; :'\'1'-
mOlu's (:Oll IJIW ~ll~ ¡Jiscijlull)~ Ital'iall J't\~llllar Jil"; 111)1 ('da" de
los templos y Il'ibllllal(~s,


:'\0 luyo ('scasa part(~ ('n <';111' J'('~1I11;1I111 1,1 ~I'r ¡.!1'lwl"al-
men[¡' I()~ alllmnu~ di' la,~ ('lilSI'~ di' 1'l'II"II'Íc:t lIi(I():~ di' diez ,',
once mIOS, por lo temprano Ijlll' I'Jllpl'¡;liJiln ;'1 il 1'J'('111 11'1' I'lla-
tin, sin otro eonol'Ímiento !jue' el dL' Lh platilJllillas, y Ir;)"
(lilCiendo mili Joda\"ía. :\'i la I'dad, ni \;[ liI'l'jlaracioll l'I'illl
sl1!icientl's para aprl'l~iar las buellas rl';.:las literarias \ .',11',11




.J,'


¡TI;\('('I\II ti" ¡'jl,¡, ""111'/111 ¡'¡:d",,' pUl' "dH'" ~lIl'l d ... 1Il,'lIit'-
ri:t Jlll,l 1IIIIii;l:¡,) <1 .. llIilltlll',·, 1'\flli"'I'" ('\:ld\;I;..:alll,.~, qul'
!\;\il;! !IiTi;)I! ,d ('rd:'lldirll!l'rlld. \ ¡'IJ\;1 ~qd!I'(J('¡()i¡ I\¡';! Inda, ia
¡¡dI'!! 1,.11 1!I'rlill .. t\~llI";IIIII(h ll!! di"¡'d!I~1 ¡>~l'(H\lpl·¡,III .... ¡!111,'


i :I.'liIIJllill,·IIÍ· 1"" 11'1 "11<', li.dll;¡ill'ilil"It¡irlll ,] 1"" ¡J",,¡. dflil~
":." '--;'I,li", d" !:lilil 1 1IIIIIIilUI'¡iI,!"", ;¡ ",1;1 ",Lid ,'!II!II'I;I-
,!"'I ,,¡ di' LI li¡II,":liI lIil:' ('¡I:lIlI 11,"'['" ,'11 lilJi (1, Ltllll"', k·
l¡i:1 I'"j' 1IIId II;II')¡' 1;\ 1 ,'Ii!,I,i¡¡ Ili' 'Jili' II!' ,,(' 1:'" ,di ¡'¡"-I,III qlll'
lld¡t:;I!} ;1j\!'I'iHlid" Iilil,,", !¡,l!" (I]!"II f;!lld)!t\i1. (·1 Illj'íJI]\í'I¡il'IIl" dt·
qll,',.;ii'lllÍI! "1 1,1[ill d:' l;di'~ lik,,", J:ln disiinill di,l \I'rd,lIk,
Ií¡, ;1, dJ¡:dld ¡!, i'·'JlI·riil ,.[ ,~lI~ill, 1I'¡¡"lll'lli<tIll!,) la 1l'lI;":lla ¡]('
1", l'''llldll'''; 1'11 1111 idí"""l \¡;'II'!J<I!'iI, -:!I "i!Jíll' <ii;":lliHI liI"l'a-
ri1l, ~ .";/I!;lIlH'¡!I¡' hll~ln(¡ ¡¡dr,1 iu~ (',¡(\j':'¡('ído" \ d!"_!:I¡)¡lillo.., ,11l
qllt l jll'¡'d11l1Iill;!l¡;11l t'l el',"':"l;[!~¡ilíi \ Li .... ¡¡!ll d~ide\'ld (', ... (·\d;!:~!i­
j"i •. \:.;¡ d\'cid ~'!III f'd/.Oil lit pddl'~' :~anll¡¡lili!l: ,,1·\ ji ij()\ C\;-. d()~
1(',','" t¡lili'I:,( ;"',1 kll~t!¡1 1¡¡llIlil: la ('{lid <llIlt lil,' ('lí hp:l-
li,¡, ;!~!:ili:!:' II¡;tl \'u";.\lladil: ~ nlÍ(!iltLl~ !lldl¡('~¡L Ldill ji ~c'r;.~:a
.1" 1:, 1¡¡lh,':!,1 1lI'''¡¡','¡¡ld .illl'i'liI':¡d,'lIl'la I t",d":,lil, !lil ha\
'i 11:' i', jl' '1',11' I ,¡¡¡; I LI 11 j 1 itl ¡¡ ti


í I:;::'till 11';:", ,i,' 1:, L1'1ilL1I1 di' li[II,-lIlj;, ,'ll l'drJl('lIl,]r,
d,u'" ¡¡J:,lltI:l ilil'': di' 1" '1"" !'rd 1;1 11;1:11:11;,1 ,j" \:'/1''\ ,'tI 1I11¡'~­
ILI, dlill;;ll:h Ullí\ I'r~¡dildl'~: 111,.:' ('(lillO l'Il ,',i" :',J('!litilll (,~-,
Lill;\i¡ ('Olili'\'I'lId¡dll'; l,,~ p,;llldio,; :11'l'piJl'itIOl'io,; para lil~ I:al'-
1'1~I'il:--: :--.dppr¡l)ril~) l\:-':O (l~, Ijll;-' P;!j'!i' ¡J(. 11) (j!J¡' ¡J;li¡¡;!¡¡;t)~ ahn-
1'.1 -;'!CiIIH!:t 1'11',,;1:111/;:, /I!I IdH dll lit('lll'" di' Ih'ij' id:.:" dl¡ui
;H j\l¡"'¡ !:~, ;,¡", ¡!."I~¡:¡!:U¡ Il~ q(Hl ('(Jll .. ~I¡til¡ílll .111I1(1J¡(1:' ll.'-II ud 111'"'_
!)(~\'(' lldí'i·:¡;¡d(I:";. lltl \,'rddrl, /1 la ¡1¡Jild \'11 q¡H' .... t' !J(l('iilfl~ ~
1'!lIiJl'iI!tllh:l 111¡¡JI'I'jih ;lh,;II';li'la~ 1\,111:1 jll'''ili:l~ fiilril dar ('11-
"I!;"!!I' \ j¡¡ 'I'¡,'! di ,'ni,'II'litlli!'ill,), \ 11I11 .. hll 111,'111)' para
¡li'pit,illlill'll ,.:U..;i'; \ ~illlil ,illil'ill, \ d 1'11 LI~ 11I1'1Il"ljil~ illi('
I,I~ I ni, l'i''';ldildl'~ 1'i'(',','llldl'lIll ;d 1, :illl"I'.iI! pill',l 1;1 l'I,r"!'IIliI Ik
177 ¡, llldilíl""!.II''':¡ ,d,.::III:I"; 1" ,'I'i ,1.1" d,'1 ~i,I('1I1(1 '1111' 1'11
,,,,1;, 11:'I'\¡- ", '¡''': 11 id \ ,,1 Ft,,;,',;I di' aiJlld ,upn'llIll ('III'rpo :'1'
I·\¡oi¡",t!¡il d,' 1''';\'' 111'/1[" \'11 ,,11 dI<. lilllll'jl ;¡C,'!"',I <1,' la ,J¡>\I-
l:ill:l


1'"11' 1I ,)




" Con Pi IlOm)jJ'(1 (J¡, Filo~()li;t ,~I' 11;1 1'lhl'flili!O ~I ¡Jalriéuf,
1Ina !Jura y mida IlI('larí.~i('a, fitlr;1 p(lr ~I'r di' r;I/(JfJ('~ abs-
traida;;, y ]]la];1 por ljl) \ 1'1";11' ;WI'IT,l di' "I"illrio.'; di' ~II, I)J¡-
,1010';';; ('ilnlrily(lild(l~e ¡¡¡do ;'1 (':ií,--;!i(:n \..; r~lq~~.id.~ ¡i·!;l¡j~l'~ I
inqll'rlilil':lil", I'on 1;1 ,,):li,,;\I'illll di' <I:¡;:,lr,;:' J;;, 1';(1,',11',111;'11'
;1 la r!ol'lrina di' su P;¡I,¡¡.'Ulilr 1'':('ill'la.


\0 adl']¡lIll¡'I, ~jn l'nJha¡';.c'II, mlll'lio ('It I'.;[a paril' I:t 1'1 'i'1 Ir··
lila r!(' J 77 J, E,,;l;lhkcil'l un I'll!'.-,II (:II111pll'111 di' l¡!:hllfia I'~eo­
lásti(,t( 1'11:1 ln'~ (';ill'df';;~ Jl:ll'<l 111' fl'.'~ ;I,¡O, 111JI' h,Jilia I!l' du-
rar. En ia prillll'l'a :-;,' i";p!:C';¡!:;11I Id'; "111!ill!;¡" 11 ',1';: d:;II;'I'ii-
ea: )1'I¡!il:a; rn la ~1'g:llnd:l la 1ll:'I;¡II~il';I, \ 1'11 1;: 11'1"'11';: !(\~
físil'('" dl' Ari,;lllll'lc'-, :\ I',ta, \'il!I,¡Jr;;~ ~I' iI¡¡¡I¡jjl'i','il , l'IJIi,'
(ltrii~, HIla dI' ¡":i'llllll'll'ia, ;,)1;':1,1,1';1 \ ill'ilnll'lil';1. IIlril d,' :I'-í-
ea II"nl,l(la Ill"dl'l'!l:!, y lit 1'<1 di.' lill"I!i'i:1 llllir:li: 1'01\ la, Ulll-
Ir~ ~I' l'oIN';.:uia iLduda]¡II'IlH'nll' Illl ¡:I'II;;TI'~II, L!l~ aill:ll[1Ii~
teólogo,; tenian pn'ci,;illlí de Clll'~;¡1' lo, I!'I'~ ;11111- dI' lilll';lIfiil
esrolústica, \' rl dl' jilil~()ria !llora I ; Jlill'a .';(';":\lil' litl';JITI'!';! ;JI:
II'YI's )¡¡I~lalJa I'~II' Illlilllll I'llr~() \ I,j prillll'l'1I di' IO!.!!";l: ~ :1
los rnl'dil'illalltl'~ ,,1' JI', 1'\igialJ III~ dll~ 1'111'.'".' di' '¡',gil'" \
metafísica, otl'O tlr ¡!l'oIl1l'tria, ) 1'1 de II,;il',1 1I1111kl'llil EIl al-
¡IUlllIS parll':; se mandú !.:I'('ar 1111 (,lIl'~1I dI' I'i~il'a 1'\III'rilll!'n-
tal; mas esta (lispo~ici()n no tUYO I'['ee\(, por fillla di' ¡1I1'dill~
para dar la ellseüanza del modo con\ enil:nle, \ LUlllJil:Il tll\
prof(''';()l'i'~ ,


El plan de ¡,'3U7, introdujo I'n ('~ta di!'i' di' 1'~llIIli'l, 1111'-
joras de algnna con"idl'I'<lcion, A lo.; Clli',allli'~ di' 11'\ 1'''; 11''';
('\¡gilí tres afIos (le lil()~ofia: l'i pl'inwl'O d(\ I'kllll'lItll"; di' ar¡t-
mCtica, ál2cbra y geometría; el SI'gllllllo ¡JI' logil';¡ \ fllí'la-
física; y el fe!'(~C'ro di' íiI()~I)'i1 rnil!'al' lo., :1'ldi)g!)~ IH,íar
prohar otr()~ ln


'
, ¡)1in~, ilPI'I'II:1i:'llIh ('¡",III'lllíl~ 11"lkill,,¡i!'II":.,


1lígil'a y m:'ta~i~ii;a , fi.;;in I'\p;'rilll '1li:t1 \ lillhilii;¡ 11IIlr;¡] ~ \
lo~ quc' ~l' dedi!';lh:Hl a la 111 'di,'ill;1 ,'.;¡:¡:Ií:¡:i:i!l l!1\ d!:'1 :/1'
matcm:itie,lS '+illl'lltaií'';, 'I!n: ,1, III"il'{) \ lil,'!:d'>il':¡, 11111'
dt' gi'on\l'~ría s:lhli:n . ,- jlJ'ill:'i¡;io; i!" lIi,llIl'i;\ ~I:illlral , \ 1"1'"




Illat('['ia~ t¡iJI' ./'llil,¡- .";1' (Ialiiall i'Ii,..;efíado i1n[l'l'iornwnfi' rn Ja~
IIni\ l'I',[ILi:I", ('I¡;!l" lil lri,llIriil II'illl['a] ~ la qnílJliea: Sl'
a!lilllr!II!I.1 ,J,'I illl" 1;, II.;jl',1 I",'"i,!,! ¡"d. llund;:ndil 'fUI' solo
;.;C' (j\¡diq¡H~, 1;( jl"'jll'l'illl:1rd,:l! (':)!l ' ... ll:-- f'{)rr"\~p()¡Hljl)t¡¡ll"" dpara-
tri' \ ,:' di!;¡ 1:1 1'\h<IIII/·! :I'! I~ Illlrl"II';li'::b ,,1 I 11;,'01 !' ,'im-
:,ilI'LI!J['I:1 lilll' 11' ('!liTI"PI'!I:I,'. j!:t-;il.da 1":2: I :I'I'I';¡ di' la illdl'-
!(¡';::II'II";;¡ . \ 1111 !i!-" il ¡1I~ pld:II" di' 1771, Y 1,ln'lrlll'('';¡j 1111',
l'ulIlJdl'lil. rl'~Lllill,,'i('ililll~,' Ii! fill\,;¡¡!ia 1'~I'I¡];blka, EH Id (.pll~
f'iI 1'(Ilhlillll'iOll¡1! ¡JI' I ,'i;:!il ,1 IS~'-; \a ~I' 11',1111 di' dar dil'l'l'l'Il-
li' girll ;'J 1',1" IUI'I:' dI! LI ill,ll'Ill'I'io!1 p¡'I!¡[ica, y en el plan
¡JI' Ll~ (::II'I('~ ";1' I¡¡¡ldl) por prill1l'l'il \ ez <'11 E~palla di' ~(,¡!llll­
íÍ" ('II.,I'!¡ilIlZiI: Illil."; 1111 ';1' ClllllJlI'I'llili¡) hif'll lodaría 111 que
p . .;k 1Ililltlll'l' indica, [1111',..;111 q[ll!, si bi('n la,,; llIli\I')'sidad:',", de
l'rt)\ illcia ahl'i1ZitlJall IlIdo~ lo.; t:1)n(lI'iltlil'nlo~ lil()~I)licu" 1'11:";1l
lIlil\ll)' 1',1''' la ( I j, lilllll 1:"laiJll~(;('[' un ordell de l'~!lldio,; aco-
1llI/ILldll illllhj('[11 (,~pl'l'i;11 dI' 1':';(1' grado di' in~ll'lle('iol1; y
dl','ii!l'ildíl"i,II'~(' la i'dllCili:ioll gl'lli'!'itl. ~(' ,.,c'fíalil)'1I1l lÍni(:a-
1II1'JlI,' biS 11I;lll'l'ia~ 1{1I1'. 1'1111111 prl'pilralll['iil~, hahiall ¡j,. I'~tll­
di;u"I' i"III'~dl' ('¡lIjll"''':!''!' /;1"; dir('!'I'IIII'~ l'ill'l'l'!'a". La 1'l',H:ciO!l
;t!¡";Ollll i,la ('('111'1 por I il'ITa atJlIl'1 pl'O~ ('do, v "n el aITe;.:lo
di' 1~2'¡ ',1' di;plhll !Jur' todi)~ lo..; II..;tlldiant('~, para iIlgl'l':,ar
cn la" r,li:lll!;ull''; de ll'olugía, cúnonc~, leye,; y medicina,
hullil':";I'1l di' cm,;;)r igllalnll'IlII' In:,; aflo~ dI' flI¡)~ofia en esta
fll!'ma: 1." ¡/iall;¡:lieil. IllltlJ!O.:':¡i1. \ ('JI'IJlI'lllu" dI' Jilatr'-
JII;'tIil'it.'.·) F¡-;jl';t gl'Ili'I'al l'ariil'uJar 1'11 II)d(J~ ~ll';
r¡¡¡Jill,';. ;1 ~11'1¡Jlllllli;1 l'i,il'¡1 l' I'kJlII'ntll.~ di' g'('ogralia; y.),'
1'('~IIlI"II,:IiI, 1"1I'1'¡lIgía, tl'"I(I,u:ía 11;\[111',11, y ("lil:(1,


EiI I'¡ 1'(':.:III:11I'1l111 S:¡!JrI' Cflll'.:2:¡II~ di' J¡1l1ll;lnjiLlil(,,~ dc>
l,,,~:) ~i' .J!II¡di;¡!'OIl id~¡) 1',';lh (":IIlI¡II~. 1lIIIIlLlIldll~¡' qlJ(' d
Cil!,~I! 1'lllllpH.fI 1I11I .. II.;hl' l<l~ llLlkl'ia~ ~i:,,[Ji('lltl',;: lal ¡niLIcHI:


!í l' t ~ I I ¡ l' ! i 1 ~ '111 t ' '1' I .'j 1'- di' jllllll:1 l. 1111,[ 'JI l[ilIp':',j:II_I~ '\' :':"',,(i
1 • ~ i o¡ : J 1. 1 11' '. , ~ l' • ...: I ' J • 1I j ji" .¡ " l....! 1 _11 1111' ,ji ,¡i"I' ¡_'lil"t!ll];;I. !Il-,j


I I ~ l' ¡ 11 -1 i I ~ I : I : \ , ¡ ~ 1, 1 l' ¡ " .J l' r I I l' - JI /""]"_'1 I 1,:1 I \ L I 1111 111""\
j' I 11., 11:\" 1'111Ii:1 \ I11 I,j' "lrllll]!JI"II",j,I,("1 \, ,.".


'j I [, i ¡ _ I i, I 11 '.1' j di ' . I l. ~ \ l' ¡ ()- 11) '1 '[, rjl' ',IIDI :11 d·," t'l 1(\ 1,,1
I1 L' j, ''-- j '_ d,: ~ li: l', '11 i¡':1 l' ¡II ~ I 1: 1,1 ,ji"': tU]",II. 1.11,1 Ji JI']I_'t_'!JI \ 1(1)11
11' [J).!l, 111,'\11 :r' j'ill,V-': 1,:1:: ~JI' ~'I:-,<",i 11;1,1 ~ \i I ¡,)! l ; I !




:ti)
lllu,olia (ll! I()~ l'il\llll:_ 1,[(' 11I'/il'(I, 1Ii1'l;di~i(';! \ 1'1[1';1: l1i,lori:,
f~(:n,~T~)fia :~ ('r¡)no¡()~'¡;t: 1¡¡¡~!';d!Ji'd ji ¡¡rl(' d(~ :!(~¡.)~¡l' I'!] ¡H't'I~;l Y
,C'r~o< :~ k!l,~~lld" lnnd;\l'na,·~: d¡~~IU}¡!i(·'¡ldj:.";jl ;1::1'¡¡:;!> II~;~' '~r'il­
d!I;I~~;¡p;d~' ~ ;'':'>\,"¡111 1;) !H""P[:, :¡''''I,lil !;¡ ... ~ i!Tilll ":¡('!;~, ... ' :"[1"-
~l\tl ~\-.;!;dJ~¡\¡'i¡':lfj(l (':1 :ld,·a·~ i'\:';!I;\:~Ll~'!:1 dI' HL¡I/\~!I~di,':;·, I':!-
l"l~ /¡j,l"r;;¡ lI:i!llrdi l¡~;\:d y 'Pliillil';!, \ 11:: iiil:llll"illi' di'
h\ll~'lIa f.:T¡I';~(;l.
1~1 ;lITI':~11i lll'll\i.;ional ¡JI' I ;'';:,ti, Iralo ¡JI' Ilil'.iill',\1 LI ~I'-'


8'unda Plh(\(ldllZd¡ (\.,,!t11d(I('¡('ildll q;ji' ¡'l 1'llr~iJ (:~, 1¡!I)~ldid.,
pn'pal'¡¡líli'¡iI liara lililds la~; 1';1I'1'i'l'd:,;' ('1111':;,hl' I:IIII¡'¡"II di' 11'1'';
aflO~, ('ll I'~I;I IÚ:'Ill;J: 1," l'il'lIll'nlll~ di' !l1<lt:'IIUI;I'i¡' I":¡,',,
~ [I1'¡1\('ipill'; (\lo "T(llIl;'ti;('(l ~i'ill'I':¡J: :':"11:111':1';" ilj!\II',¡d:¡ ;d
dillll.líl ¡¡qi~id: 2.' ('(I;¡iillild¡':ilil dt' h."; ¡n;ll['l!):l\i~'a~: r¡~¡(';L ('\-
P"1'iIIH'!lI¡\ l'n\1 ;t1:~!l¡I:I~ 1\(1I';"'1!" ¡J:, qUil1li";I: !.:"I):':T<I:i;¡ 1I\iI-
IC'rll;'l:~!'a r !'¡;':\(';l. :'.' i¡[q..;(¡:id il)[))'(l¡ \ LpuL!lll(l¡:in.:. d,\ 1'(·1;-
7!'I!Jn' 1¡¡7;tllri;1. P;i!': ií'll]al';Hilll!P LI dI' E'~¡~;lll;!: ¡H'¡~¡,':¡J~(~" : .. i'-
I\()l':tll'~ d,' lillll'al:II',¡, \ 1':1 ('~P;'('i;ll di' la ("I"Li l \!;1.


Fu ¡¡¡¡Io.-. il .... jll'" 1t!;:nJ.¡ . ..; /·ililIP:JI'¡:d.l"; tii)¡), ['Idl ~d!,q...;, , .... P
ad\ ¡í'j'!{¡~i !In" (·I!"(!.~: pl';¡níll';¡ ¡¡:It\ ('(Hl;'~H'II!(' .... ;~ ;H':~l'l';:ll Ú
fllll',[I'¡)~ li'III::I\-, ,\ pl":\1' dl'l l'IIIP";lil Ijlli' 1:¡¡[iI' l'll li:'I·LI"
(·'P()(';¡'; di' ~O,II'Il:'r la Jilo';i:!ia 1'~I'IIi:hi¡I';I, ~:' ";!:l il[I;'I"dllll'l
de ella, \' adllliliclHlo malcria:, m\~ l'Oll!'ul'm:', ('1111 [;\ illl~ll'a­
l'ion llHld"l'lla: ~(,!!lInd;), 11ll:l Il'llilt'lli'ia :1 'lUí' III~ I,.;i;¡dio:-,
[ll'í'pitl';t! IIri", ~1'i111 í!~·¡j,( ti '," I'(!I',( I íll 1:: ,; l.:..; ,';j 1,\"'1':1,, , I lI-l'll,·i--,·
bil'llli'iltl' ~i' \l'lli¡l[J ¡1I;1'I'I'dll¡jU id 1"I'lhl"I'íI 1,[1.!,'ll' di' Id ~I'"
Funda cn~Nlanza, PIIL' la 11l<'J'!i1 il'¡'I'.;¡~I¡!tII' d:' 1,,· 11"11'1,11,- Y
de la I'i\ ilizil(;::I1l; ¡11'l'd 110 lo akam:dl:lIl 1I1111,';¡, 1'11(' J;¡ idl';1
dnl1lill;mli' dI' que ~('lll('.iaill('~ 1'~llIdill" \lll 'lIlI lll:l' '1111' 1111;1
prr'piU'¡ji'¡lIn para la~ t'aclIl!;¡r!,',,; 111<1\ íln'~. F¡,I,! lit \ j,la;::'III-
111'1' ('11 1'~las ril('lll¡;¡dl'~, ¡>il!i'i'ia (jll;> IlI1 ('\i~l¡i\l1 IlIi'¡~ ""Iti-
dia¡¡\('s t1¡'~llil'; ¡Ji' id ~1'¡¡('illl¡J dl'¡ !c,:!i;I'l'ilil '1UI' 11" qlil' SI
dc'd:,'a\¡ill1 it l'lla.;, I!l\id;'1I1do:;I' di' 'jlll' 1.1 .::I"11l 111;1\ 1II'id ¡j,
11)'; j¡I\I'i1I''; :1 qui,'II",- dl'l)!' iJ!nllZill' [;¡ ill";:l'ill'('illll ';ITI:IIII;,,-
riil. 110 ]¡:lll d,' ~I';,·uil' litll" (';\l'i':'I'<I', \';10:1';\, IlIUy ¡[¡\ 1'1":1.'
d') fl:';¡",j\ nin~¡lll;l.. El P(lll:';i.lllliil;l!q dp Ililit I..'dut."U'j!)jl '';-:'/ll·!';d




,),


d.I'OliWlhla;¡ t:!I:".- inJ'I'I'lldil'II!('llll'lill' lb, su ulll'l'i(¡[ ¡¡I,,,tl'-
¡lO, nil ~II;iI 1'\ ¡¡!I'::'iil 11:- ";!lillilli,;lr,u'I:,:, 1,):; 1:()I!I)('im¡!'!l¡II'
qll! 11" PII'I'il";';' ¡'¡ti:"..; "11 1':;:!iq1Ii"l'il silud;'illll ,k la 1 ida.
\' di' t!,'.dl'l'IIIJ¡I' 1 1'III'I;lil'I'('1' .'11 1',1/(1:1: ".-1" 1'1'lhilllllcnln
"';'111'1:111111'1\(1' \'il ¡!indll!' ~ pall'io'il"l, líll ballia 1'1l[l'ildll aÚlJ
1'[1 Id"; ('¡¡hl'f;!' ,L' lIt1I',I[',I."; hlll¡tI)I'l', !"lid;,:\)..;, : al'a..;,¡ lam-·
JIiIi'II ";1' l'IIIIlPi"'i::!" liuI bien [1(1)' llld",; lo,; IJlH' 1',;1;111 II:lIllil¡[o..;
,'1 i:l:lili¡- l'lI 1:1 ";111'1'[1' dI' id ill,ll'i!l'L:¡"¡¡ prtl¡li¡'il ('[) E,pall.1.


E,dl' 1!"'\";lllli,';JliJ 1'''; ('1 qUil Il'il[,U'1111 dI' I'i'idiz<ll' ,,1 plan
di' 1'';!¡Lliil, di' 1 si 'j : ,;i,'-!ii¡"Il!:'.";, :-;11,; illilul'(''; ,;al¡ii111 lllUy
hil':! qUi' p.ll'il ";\':';lli[' ,',IIl ill'l'O\\'i'!i,lll1i('Il[U la~ dilcl'l'nll'~
"ilITI'I'a, "" ['I'qilinl' I'B edila lI11a ci"l'la pl'l'pal'acion l'~pe­
t:lal, y <lCI'i'Lihil[1 I'~¡i\ id:'il di' nll;'~Ii'1I <lllli¡":,1ll ~i~:i'J\la lI11i-
Wl'~;iL\\'i,); P:'!'!) 1'(II1c'id:'rl\¡illl al PI'IJi)¡!) ¡¡(,ln!,11 1.1 IIITI'"i-
¡[¡¡ti '1UI' !a III:hl :';I'i¡i'l':tl di' lil~ d:h('~ aL'lila~ lil'lI" di'
ei"I":!! ::';I!" ti" ill"!¡W,,,j(!;¡, ~ ('j','rl'l'OIl !jUI' lo [ll'illll'l'l) ('ra
:¡:',¡i!:I' ('1 I',i" 1i\":I',ill;;II, \1 ,'['Cl'!') Ílll;¡:-.;inaI'OIl dil idi!' los
I'~i¡¡d¡'h jltl:'!"lil)¡'", ;\ LI I,t!:¡,'(\:':,¡n pl'íllLli'¡;1 (.:¡ tll)~ pill'-
11\;-;: la !l:LI :~~II~I;I!·:lJ. ¡J¡j'j:.!l l,¡ ;'1. 1(J,lo (\~!ll(¡¡ailt¡, ~i!l cnn-
~i¡J,'i'a('illll ,1 Lt ¡:,liT,'!'i¡ l¡tll' lid\ a IIlI':':O ,It< ~:':-:I¡¡I', \ I("ll[-
Pl'l·¡¡,¡\:1 :1.. 1:; "U(W;:,¡l·¡¡[,h í¡¡"li~:Ji'¡h!lJl!'~ id ilil[1l1)l'l~ ('ul-
to ,'a II ~ I ,:,. 1;1 I 111 1.:1'1',111: :; la ulril l',\c:llhi\,l!!wnll' pru-
Pi\!':I:')l'il p:\I'<\ ,::tI.!. 1',li'!\'i'a, lt',luil'l'o" :L la pril\ll'ra lo qu!'
d:¡!Ji¡l \Lll!lrlt':--',¡I '~'(':f!:lrI(/ ei,SI'í/f{;/:OO. r'\',,.,:II'\ili'on lil nl!'a
rnr,j !:I q:::\, JI JI' i'·In-.,.'!'\d!' :;;ll¡~~·ua..; 11(\dIH:l;:lJ¡'¡U::;1:~, ~;-I lll-
li¡ll)(! /"1/:,'// .... 11./ dr' ///1) . D,\ {I:-,~;l ¡!!l¡IIl:~ hilh[¡lr¡1 (In pI ln-
~~'¡¡r (lp()l'LI;~ 1: ;dHJ;'d ~,)j¡:tll,'¡I~:1 tl'dLll'P d: l <1:¡u{c1jhl.


Eit el \'iqlit~t!" il!l!¡I!'¡dl" h:.\ il\jll¡il;~¡O :(h pi'¡Il:jpin,~ ~c'glln
jll'; ('!I,il,'· ,,' di'h', ('JI illi l'll"!III\';, i~t'l'l'¡":!;l!' ;¡t ';(':~Il:l:j¡¡ (-'11-
sen:!!!/l, \[1 , .... 01 ,'¡,:l."":,":,;¡iil l"lIP j ¡]ll!it:a\,!i!¡1 (In un ¡H'inl'ipio.
¡tt\l' '1l¡llr(I¡'~:\ :,; l¡l\ ~; ~,~¡'\;l¡' (;: .. J¡i~:L', d:' [:1-. ¡lll:~/l!{l:'\ pLU'-
ij{~~l";. l'!¡~:1 I h :!;I d :¡. ('j, U:i ". 1:0 il:I~1 ¡:):i\~ lo ('{)u(~el'll¡t~ule (1


IHli''; dI' l(¡~ l'lidi¡il;':\!q~ d~11 ¡alíll; 11\:1;, pUl' ultilllO, y {'('dil'll-
d{J:"d l !¡;¡..;\a. (·¡·:'l'tt l pl!!lltl il LL~ ~1\!,:..!I\i1\'¡;!~ d:\ 1I1u('h(l.~ j't'~p(l('I(1




:;s
di' t)~[a [engua, 1']'1'11 qill' SI' Ilí'~(I tL IlIla dj~lrjllll('jllli d(~ rna-
It'!'ias I]lll' SI.' l'unlúl'IIlidM Il(I~l;lI¡[l' con <11[111'110, l'l'illl'i[lio~,
y salisl'aeia la,; ¡'ondi:_'ÍOJII" di' Ulla 11I1I'1I:l -'1'c:lilIILI i'lhl\-
J1anZil ,


Lo- ¡J,,~ prillli'rlh <lflil' ",1' 1'!!q¡](':d);¡lI I'<I-,i 1'\I'III.;i\ ¡!i'II'i)-
te ¡>n el 1',;I:ldill dI'! lillin, di' !Jil" ,1' dÚlI) do, [",,','i'II1<''; diil-
riil~ de dl\~ Iwril~ Jl0l' Ii! lIU:l<lllil \ hOL\ \ lill"i¡;! jlOI' lit
farde: ln-Ianrln ('il)l'l;lln:~!lI(; 1',11' lil',!IPil l'ilr:


'
qlli' lll'; <lllIlIi-


nos i'illgan [lCrfe::lallH'll!l' ill·,!l'Itidlh ¡'íl 111' l'Ildi:III':!I'I" : ~ill­
[úú; dI; la Il.'nglla, y ('n la Il'adil:iilIl di' :11" ;1!lillj'I':~ 111:1'; I'(l-
cHes de cOI11[lI'l'[]dcl'. En 1'1 li'n'pr aJIIJ 1¡;lkl 1;11';[ :1', 1'¡IIl!
diaria di' la misma il,;iglla[nra, pilra pl'rí'i'cciollitl' 111, 1"11111-
cimil'nlo,; adquirido.; en IlIs dll'; pl'lllli'[,O~, En ell'u:\r1il. s,'
colocaba el 1'1l1',';1) dI' J'1'luril'([, rJlW jo l~r:l l(lllllJil~1l di' !,Ilin;
y t'n (,1 q!linlo:-ie ('jl'!'I'ilaIM Illda\ i:-I ;') I()~ (lillllllll)~ I'n la Ir;t-
duccion, Unido lodo l'~ll) al l'urso di' [¡tl'ralllra n''i'nado
para 103 e,~llldios 11('('par;t!orills, n'~u\lah¡¡ ('11 :'11 ('Olljllll-
tI! una en~el)all/a fan I'\fenq, JJwli'lílira y prol':lild<l ('11111\) I'~
(lado ilj)(\ll'('('l' ¡¡:Ira rOl'lll<lr ('\I'I'/¡'Illl'~ latillll:- . l'IIII(I{'I'r!'i!'l'"
de lo,l:b la" bl'lIl'za~:fe la 11'!I:~[la \ di' :'11., riq:ll'/il,"; lill'I'ilri;¡~,
dil;~I['()s cn el manl'jo di' l(l~ (liItOl'l'~; l'l:\si('I)"" \ r!lIl;lIJII~ dl~
blll'11 gusto y sana crítica) qUé es lo t]u:, "ubrl~ll)dll ,1' 1\('('('-'
sita en 01 día (1) .


. \ par ('OD Ll Clbl'llanzi¡ d,'1 I:lÍi!i .'(' IlliUIílr'1 ([lit: (,OlTi('~(;
la dC' la Ii'nguil palria, CCIIlIO l<lll l'l'!¡wiIJiur!¡1 ('lllI I'lla , dl'-'
hi(:lldo amha~ S('rrÍN\ 1l11'lluallll'lltl' dt' "[ill! (1, HI'('IJIIIi'f,dl" 1·1
GolJil'l'Ilo con particular Cllljll'flu !JUl' ~I' llil'il'r¡¡ a['ri'lldl'! ¡t
los alllmllos los ml'jorl's 1l'IIZ(l~ di' llili'~II'II; ¡¡:lIiJn'., 1+1<1'1"'.
y se Il'S ejcrl'ililra Illllcllri en el arll' dí' 1'~"I'ilill': \ p:1\'(I I'(il:l-
pleIl1l'nlo de l'~la cn,"í '11,1 1111 , 1'J'1'lhi' eli la t',Ii'llli"d d\' :¡:",iI-


:Ij ;\ fin ¡}0 lWl'fu',"(!!\.;" \'.:1\' !JlI":I'- 11!¡J!',f 411' ¡ .... ll(,11 ' .... f''-' ,'!/r~ 1I'ir ¡Ji
'111 I 1, 1'" : j ¡-II ,;.: '" l' 1,.11· i I I j,' l' !': I 1', I !' I~'


:'" 1I1 i I 1:-- l! ¡( ~ I ' ~ ,1 I 1 i '11 ji \ - j': I l' I 11 , ' 1I ' : I l . , I ! ! _ ; " ~ 1. 1 ' j t
1,1'-. 1, - ~ : :1 ¡ ¡ ~ : i , I \ i.... 1 ': I I ¡, I j


1;," 1 ¡ il' 11:11,11:1.1\" ,,1 ,li r i,l), ," .'d 1',; '1,. ':
,','·,lj,"-""I, " :111 ji 1'-', \1' .


(.,,11 l': \1,1'1,1 :-:' \ ; \: " ,ti ~ f l' 'L "




-- .J!I -~
,la un Clil',¡¡ ,i(' il/¡'¡aiut'a n,;ll'ila!lil, NI';(I que jIllllas.;c' hilo
!lia \ i,lo ¡'Ji 11¡;I",II';!., i"('lIl'!:i., di' d'IlJ(le ,',Iaba pro:-;ITiplo ('[
¡diolll" f!:t1!\II I i i.


l'.:l'd ¡,;,,'ili!ar l'I,',I,!,!ill y l'IIIlCwilllil'\l!n dI' la~ do.; ll'll-
;~I1;¡'. 111;1I111!1 I'l íi,lilil'l'ilil 1'1!l'lllal' 11!\;1. ('ld"':I'iIlJI di' (tulores
,Jhi"lI, Lt!illil'; Y "~I':l:Ii)il's, l'II!lIpl'l'!\'J\ ¡¡ dl~ II)~ rn".iorf'~
IrIJw,; di' ¡un!J;I.'; iiL'I';\[lll'a~, v ¡j¡~jl\II'~la p!J1' un "II'r!"jj Illi'lil-
,lil'O '111l~, ill! ~(¡lll ¡lid pl'l'';i'Il!andil gl'adllailllClll1' llidil~ las di-
liClllldd\'~ d:' l., 1¡'¡L!~I!'¡'illil. ~ilÍli 1[111' ad"lllil'; S,'l'\ ia di' <llIxi-
li:l!' il lIit'".; !',!ilrlilh ,iIlIU!i,ÚII'lh, COlllu [O~ d,> religiull ~
lllor;J!; Ili~i(!l'ia \ ]¡;lIl1illlid;uks, seflalalldo [Iara lo.; allo"
CIIITI'Sl'illIdi"liI,', ('pillllll,'~ d,' la historia sagrada, de las de'
(;l'I~,:ia \ 11 11 1 l1a , dl' la mitulll;cia, \ lo llll'jor qll1' ~I' ha C'~­
crilo :'lIbn~ la "lilClll'i!I'ia \ poesía. AIFllll()~ hall criticado
\'~!a ('lIli'I'('illll di' d"[lIil~iiJ:!U ,'\tl'n;;(\; Ill'l'o no fUi; la IIl1'nln
d¡·[ 1;lIiJíl'1'I10 :,j l/u,' tlld;1 I'l!a sr dil'"I' t'n leh 311 la, ; ~in(), l'1)-
lliil ,,' /Il;lIId,l!Ja "n lo:; n""Lulwlllo';. '111i' s(' Iraduj¡'sl' 1'lIanto
J!n.;ili!,' 1'111'';'' di' 111 l'nrr('S)illlldít'lll" ;') ('adil ai'lll, ilJlI'Clldil'll-
d()~I' di' 1II('llIlll'ia /0,'; ll'il!:h ';I'll'cll"', \ !Jil'.':I':It!'I'I' rl'\'(,Ul'lltl'~
ki'llll'a,,; di' lit pal'll' 1';[·;H!alia. jlara qtl\' el p!'ok~ol' la <lnCl-
liz¡'¡r,1 y di¡",;¡\ :l ('illlli::I'1' .;th lwlkzas; [l'ni('IHlo ad"llIas los
alllllln()~, ('Oll [Ilila la olll'a, una especii' lk bibli.,l('(:a qUi'
les allOl'l';hl' la I:Il111pí'il ¡j;, l¡hI'o~ eo,!n;:;(lS y ;¡ ,cce~ Llif¡ciI('~
di' Ilallar, l'Il:l1i1 i~'II:t!!lll':lIl' 1'1 11'¡i!I;\jll ¡J,: "!¡',!.iir 111 IIl1'jll]
(,Ilillldll íll¡[;I\ id liD ';1' lil'i1(' 1,1 ,,:¡.;~,\ J¡jl'lI l'unllild" Lit ill-
fllil'lli'¡;¡ '¡I~ 1'~!iI i'i1I":'i:illll I 'al', ,"TillI!L" Y d,,~:J¡, ([:11' ~I' puhli-
C(), llO!;I!''':¡';!' lIlill !lrl'~ il,j¡.lilll['lI:lí,'n!os l'll In,; alulllilo~,


Illd di' Lh "i!";I'Il<tIlZ;:';;'¡ q:l\' di" lILí~ illll:Ol[;l11i,ja la 1'1'-
l,:I'Iua, Ili,' 1;1 ,1" !'I'li,.:illll y lli:il';t!, Ilu:' OI',,;1l1izi1d;¡ "¡IU I'~­
tl'i,'l;¡ ';111['('['111 ;'1 l'i:, ¡,i'¡'),;!';", I'\i'UI'~II),'i I'í! (,1 l'iljli!lll¡) au-
, ' ,


l(\!'ilit' , ,¡\'():llp;¡:¡;d:d
PI'{'~t'l'iiJ;\'l :I~!~' l(\ :<. :~','(': :;!,l._~ ."' '¡I~,,'li;!:',~ ~'n (.] ¡n';¡:I('1' ;illu. y
llila t'();lH'I't',;~'í,~ i!!:t:,(¡; ,'1: Ll,< l'\':'lldil~ .'~, pill'it LL ~liCl¡,~i\ ¡l


1'1 l'
f': 1I ~'f ,~¡ 1,. ti' I .' 11 I l' ,1' !.(' 1 ,;1 j J' I .' 11 1'] i l'




--- 'tO-
pXjdicii('illll di' la lii,!nria ~a"Tada, ¡j1,1 1';¡(I'I'j"lIlil ell' !(I~
flllldanH'ntll~ di' la 1'1'li!2ioll \ di' Ii! 1IIIIral 11;,,'11'1 il';! : \ 1'111'0-
ml'n¡]Ii~I' 1":II"'¡"II1li'I1II' 1',1;1 illl!,ilrl;¡¡¡II' i'I!':I'I!,lIl/" ;'( \ 11'11111-
:i()~ l'I'II',';I;'I~!i('", ÚIli('II~ qlll' fi~I:':Jr.f) ddl'LI ('1111 1,1 d:'hidl'
cOJl(l('illlil'nlo, E~tll" 1I1i,<llllh 1'.iI'I'I'i!aiJall adl'lIl;\~ ;'¡ ~¡I~ lIi,,,;-
cipulo,s C'n las pr,¡etii'a~ I'l'!igi((~a~, ~ los pi't'jI;ll'aliali I,;¡ra
cllll1plil' (,O!l [odas ]¡\S ohlig:\('inJ1I'~ dl'l \'l'i~[i¡¡lIll, l'.i,'\'('il'llli(l
en el e~lalJll'cilllil'll!O ú qul' [lC'rll'lIl'l'iaf) la \ l'ldadl'!';¡ dil'l'I'-'
('inll t'~pil'illlal, y llna \í:.;:iLlIwi;¡ prll\ l'I'!III.;a';lI!ii'l' la 1!11I],i!-
lidad Ik ea[l~dl'ú[ko:-;, alllllllll),S ~- dl'!H'llrlil'III('~


La gl'ogTafia y la hi.;lorla, ('Iliili¡¡¡j¡¡.; il 1111 .;((II! (';¡II,r1I':I-
licu, ocupaban los ¡¡flO~ t,", :1," \ \," l'll [n'.; li'('I'i()!II'" -;1'-
manal!',.;, bll.;hlltl'~ para dar ¡¡ 1;\;1 IIlil ."Iwlio la ;¡:ilP!i!lId
cOIl\(,llipllle. sin (~\I'I'd'l' /0'; lilllill''; "n 1;1i1' dl'lIl' l'IH'I'I't'<li'~I'
para el objdo ;'1 qll~ ~i' dil'i.il' I'n I'lla jW'II' tll' !i! ill~!I'\iI'I'i(llI:
l'l',.;('nilatlll 1'1 plan par:t Hl,',~ ;¡,J¡'ld!l'l~ 1,1 PI'I\"l!!';II' ;: (, . ;1;1'
('¡('m,ja, Ilda la 1'\!I'n;ioll qUI' pIII'dl'll i'1'I'1;1111111' Ilh !f'll' !fllii'.
ran Ú 1\1'I'(',ill'lI ¡Ii¡qllirir 11111\ 101'1', ('Il'lill'il¡jil,!¡jli~
Lil~ IILt!I.':n:di:'d'; ~'!;~IHí'll!;~!:'.~ ,.;:1 ri'd¡¡.i(If'~I;1 i') do:-\ I·nl'~j).' .. ·'


COIO('íIlLl:': tl!l i!~~.; af\f~"; t('I'I,'¡I~'O :\ \·~¡iu'i~!: en el 11¡·¡¡tl~'¡'!I "1\ \'\_-
plieal!;l /a ;¡,'illlli'li;',J 1'11 1,),1:1 .~III'\II':b¡lJll, ,';iIPlllIil'¡llh,l' tJlli'
ya ,,11 tl'ilPll di' la,. 1~,()ll('I;¡~ primaria,.; lo, rlldilill'll!ll~ ¡JI' l'lla,
y pI úlg~lhj'{l }l;l~LI Ll.~ P!'lI:~!'iU)lC'~ t}¡l! ~('~!'i¡nd~) ~T;I(.ln; ('(llll-
pI'I'ndi;1 ¡'! '''':'::I!)'ll' 1;1 ¡I'l':t'i d ;'!', 1:1 !ri"'H)lllill':I'!:; pi:lll:1 \
lo ('';('Ili'i:ll di' J;¡ 1':1'1'_:1'::1'/:',


Li) IÚi.ti(·~l. !a r[:';1(011 \ LI~ !li\;·¡:;:ll',~ (/(' Il!:·,.~,tl'í;¡ fJ;l ~ :Ir;!!. :d'
l'C;o;:'j'\ill'lI11 ]Hi'a n/ ¡'Iliilllil ¡¡11iI ~ 1" !ll'i::1'I'd, /1111' Ii!~ 1';1/11;11'.:
f'Xpll!~:-;ta~ lID el ('a¡:íl:i~(I ¡lil:(~¡'i1!~': 1:t ¡"1~,¡I'a, :/(ll'q¡¡P P\¡,jp 1'1)--
n(jl'illlíl'lllll~ m;¡!"lIl;':!it'O';: \ Ii! j¡j,!Ol'i:i n:íillr¡¡i. 1'(11' ~"I' (',;-
tudio ilmi'n!1 \ ~l'!' 1i1lllhi'lI rl";IJi,'l'!' "¡('I'I;I P:"'!till',W:IIIl IJIiI'
ha~ta 1'1i!1'I:li'I''; !ID 11l1I':!1' i:'nl':',I',
La~ ()l),¡\'\·il)~lj\.'': qlll\ .~(' !uq ~H'I'~lr) ('f\:ll¡'j) (I'.,¡(l ,,;i~:lí\II1¡1 :-\~'


1'I'!lIH'¡'J) ;'1 II'('~,
J .:-, ()u;\ il])!'li!ll.l'¡\):-- 1:1": :'1 1:ll',' (:íHI 1;:::;íI:-' 'L''''I:¡h:i(~,,,, ;"


ral',!.(t ik'g:lh¡l j'l \\:T ¡Ji."~lpur¡dLd~' n,lril ¡\d{).~. d.llldq 11,11' !'¡I-




- 'd
"nlt::uln !'\ q,1i' 1I:lda <1j)['('ll,lian por qll(,I'i"t'~r'II'~ ('¡l'C'f¡,ll' de-
mil~i:ldll,
~)' UlI' Id ~illlull¡IIl('id;l:1 di' ('.;IIl'¡i(l~ lo~ (li~ll'aia, no


Plll!il"ilih-;¡' (hli¡'li' :'1 lli:l'~llni) I'nj¡ !;I "kBCillll y l'l'lli'tllldidad
r1')¡idih,


,í," IJll!' ;lllll I'Il ('lea.;!) ¡JI' qUe apt'o\('C]¡;N'I1. fi(JliI ~(~
[Ii/'lllal'i:m pl'd:llll:'~ \ 1'I'lIdii(\~ ;\ la \iolela, ~a!Jielld() (101'0
IJ¡, llldll \' lI;lih ('II(! flllli!:lll1l'IlIIl,


.\nli:'ipadilllll'lIll' :)1' I'lllll",!:tdd Ú I'~(\.; nh.il'ciO\li'~ 1'11 d
('apilll!(l i1111(',.ill:'. \';:'l'i:¡';iiP;"l'll1111 n'pr'lir aqlll lll~ llli"mos
arg'ullll'¡illh, ~il!11 ;lIudir:' al;"'lIlIa.; J'(':l('\iillll'~ para ju,;!i!icar
la ;¡ ~)lil'<i('¡1¡1I I[IH' -;1' ha hl'C'!lo di' Jn.; !JI,;¡!!':"io,'; ¡¡li!' \ ,1Il
~i'lllildll';,
~n n:\~:·;ll'{'~ ql!(1 ~i ~(' ¡lIip~1:LI ~olq Ú lo::; e~t¡~d¡;:nlp.~ d¡\


!l(l('i¡ :l:dil';¡;'iilll \' r;::lil'id¡l!! , IJlU' !ID;' !I:,':iC!Tilr'ia ";OH r ';1~!':'1ll
Sil'llljll'" 11'- PI:'!:,. L¡,jo ('llalqui,'!' Si,!"IIl:l, I:J~ ci¡¡¡;n alws que'
~() d,'slill:lj'()1I :'\. la ";I'!"'lIlí:la l'il~I'¡'\a!i;t;¡ 11;,1)('11 pill'('CI'1' en
]'(:alid;ul IIlII\ pllr:I,';: lila,,; n,¡ 1'1 IlillI ~¡dlJ ¡:ara 111,'; d,' l'I';';lI-
Jal'P~ d¡~pf):-;i('i¡)ili'~; ~' I(),~ p!ailí'~ d\\ (¡~itldí(l~ no S!\ h¡¡('i~n
pal'" IIl' pl'illli'l'I¡;. Yil 111' dicho Ijlll' CI);\\i,':](: ill'II,,!U:l11¡1'¡'r ;i
Jo.; l!uI11hr:'.;: dl'·d:' !r iIlI'iUlI'i":1 [1"]1'1' h¡liJi[l)~ ell; lil!lI)ri()~i­
dad: ~ ~¡ ha :ii:h I'n'('II('llk ac!l;lfpH> de lo,; ('sp:\üolc~ la
pOlla a(i¡:illll al Il'al::l.io. !\1"!J:':,p i'!l~l'ilil Pi)!'!P ;'1 nll,'~~I':b
(\";('il¡lh~ IpI:' r;1\ lll'('('¡¡¡n !;l d1>.::p!i:·;!~·:':;: ~' la d~\.<'f¡;t ('1;;1 (\~-
1!¡(!i:~,,,,: ILll'lu í',~,t';::';:l"'; . n:).iu:~ :- ""in f'i~~i)!, (),' .2"!;J1(1. rI'~';it, i)u(I:--:~
ín'l'lIdy'[r I':¡','" 11'1:;1,11'11'; lIila 1III',i''¡;¡¡] 111'(1\'1'1'11(1';;1 !Jlh' ,'lh(,-
n;l:,\' ;'1 11íl ¡:('I'di'l' L:.'.;ti!l1lhiltll:'ll!11 1'1 fiII111¡'O: que' dC'n:--:tuln-
}¡r;ht'1 ('l (){,Up;ll' :~I :11 1,1 di:l Pll il.i(·r!·i(·in~ úí¡I(l~, ,~~in l~~\r.iuIt¡in
dI' Lh nj'¡,·,";;lr¡~\~ ¡¡l,j':!~ di' r¡lp!h11, (', ill!'¡¡nd¡p~(I (In (11 ú:1inLo
(',~(t :teli, idi!:!, ,\ .. ,(, d\\;.i'll d!l i!)\'~\:-;[¡~';lr : ('O!H){';It' rJl!:-' Ik'Yil Ú
1:1" ~T;ln:l['", !':npl':\~,l'.., " Ú Ilh :rl!¡!!~'" d~I,,,:(·!II;!,j;ni~)n!q..;, n(IS-
.. :: t'; I i' i i l: 1 i1 : 11 \ ! ¡ 1 i 1\ l '. ~ ~,l i 1 ( '1' ji I : í ¡; 1 ~ 1 I ¡ . I 1 ¡ ) . .;,; r ¡;! : I 1'; '-;. 1)()" {1:1 (' ,:! ,'j !-¡,)
1¡¡;¡/ e:!I'.\:líL:l¡j, : .. Ull !ii:--; rri~~,~!j'(h i'~: !kd~\i'·d\ d~l: 1]':1\ 1:) (~:i\'
~c i~tli)i)n(' ;'l ~a~ lt¡.io~, ~J~l¡~íl¡!'t}n \('I'::l~ pr(l~T(~~~lr :'on :::)~:)
:1,j~tir ;1 I;¡;.: :Ilr!¡h, y 1'~lo ~jn C:Tan jl,llltualidlld, all'!}:¡I:, mii~




bielJ a los 1'i:~lIr:'~ di' la 1'';:¡1¡'illlJ q!ll' ;¡ 1<1 nl'::I'~I!I¡lil di' 111
ppn],I!, (11 ítt'~L\n ¡'II~.rulal' d(· !;I .... Ij\(·i·¡~l!j(\ ... : ~ ~'n!! di¡i\'¡dl;l:l St
CÜIL~ir'll(1 d(1 ~\l¡¡;~ /[li() (lj !lit"l:} ll\I1~';l ('[1 ,~'U ('()";:l Id-'; ¡!lJr;~ ... n~'~
C()~ilr:a~ d(' P,.;i~ld¡íl, d:,'~¡i':l:, {"iidj:)¡\ ('.,in .i¡!i',~:n-,: p;l":f'"'' ~ (:i-
rer-.;¡nlle~..; la! \~I/ ir¡¡l\rtlp¡a~ d,l ~:¡~ 11\)('1)'-; ;1¡ln~. ~h\<I\l';¡!I !,.
<¡¡j(' (',- dl'iJi:Jli, ~ JiJi'j;ll'I'~ rl'tliíl~ l'('I'II;'~l'l'i¡11i 1'1\ Ll ('¡¡U';¡I'¡,;!I
d(~ ,-1;h bi.iu.~; P;It'(; I{'~ ¡\~ l11('L~ CI')i!!lldu j¡;'llilr:ll' id ¡:li!ll ~ ;d
(inhiel'lln !o~ e.'·;(,;'L~O:; 1)¡'()rn\\~(J,~ !jIU' ('\~lu:~ l:a;,(,tl, q\l¡1 ~ (!;ii',,-
"al' ~1I ill(':tpacid,tll y .. ,;u l'I'Pjlili aliilllil/I!ll), T;;n l'il'I':(I 1', 1]11"
)O~ l'~ill:li{)~ di' ~('~ll!ld;l ('ii~i'li,lll/:l , CII,II ~I' 11;;lLilliill 1II',;';Jlli-
zados I'dlilllilllli'l¡[(', DI) alJl'lllll,llJ,11l ¡'l IIIS Vj\('11I~ ,¡¡;:¡(',¡¡l'ls,
()II(' lie C()!lo('ido ;1 Illuchos Jladl"'~ ('lIidad(\~o~ y ('illl,l('i,¡Jílli'"
dc' SllS (khl'rl's, ql!l' li'jlls dI' Ipli'jill'';i', afladian it ilqIH'I!I)';
{,~!lIdi(ls (llro,; nl[¡~\ os, I:()III(J I'! 1'1'<lIIl'¡''; y 1'] dibujo; y Sil:,
hijos, no solallH'lIle al('lldiall ¡'¡ tlldllS, .';;111) qlli' sctl',¡]);¡n
tamuieIl las nli'.i()I'I'~ nol,\.; ('ll I'l iIlSli!lIlll,


Pero hay !lIi" El [1111'\1) plan, ¡I'jll,'; Ik, ,111,11::1' 1I1;:11'l'i;¡-,
á la ¡;I'~l¡n,l;l l'n';i'IL!IlZa, 1:' Ijllili'l al;':III1:I'; di' I;!~ Ijlli' a,llp," 1',-
tallaií ,;;I'llal,IIL!, ('11 1(1'; 11'(''; <11111, di' r¡¡;",o:iil lIiWiil 1:I'lIlpll
f1U(' IlIs /¡nlll:II'l''; P:'IISd!lIlJ'(I' SI' qlil'j;IÍ"I!1 ¡J" 111 (',r';hrl" i' illl--
pet'J'I'i:lils l[lli' I'ran lo~ (,;.;llldiil"l pl'l'pill'iillil'iIlS, al'allillli!rhl: pm
illtr(ldllcir en pilos l'uanto creian pJ'l)Jlir¡ ti" lllla ('II';I'!lilill.,1
eomp\('ia, \ (\S\I' f'lI'C\{) ~i' \'tl('1'()1) ;1;2l'1';':;)1)I\I) i\ 1\\I'h,)', \1'1':'
an()~ ilUI'\a~ a~i":!la'llr,h, 11;1:;1" el ¡lilillll dI' ('\igir lo qlli' l'li
l'l'illidad nll ~I\ [lililí;) ;qil,,'II'lr'l' l'lI I:w ("il'iu 111'lllpO" E\;IIII;-
111'';1' biell jo !JUI' (,;:ll~i¡¡llia ('1 (,lIr~() rillJ:-iOiil"U ;;,'II;¡j;¡dil fior ,'j
alTP!..!lo p]'()yi~ilin;ll dC' j:-;:¡¡¡, \ ~I' \1'[':1 !JUl' ('11 l'i,;¡'id;¡d ¡'h :'~-­
tudiilnlp~ I'S!:I!l,lli ell\I')IlI'I''; 1Il1ldlll III:'¡~ 1I"';I!'-:iI:!: \¡il ·,1'
pre';C'l'ihi:l: un 1'llr"-lI d,' 1II,~¡('iI Y d,' ;'_'I',;i\¡:;'il'i! ;':'I':Ii'l':d: dil::
d(~ )nll!rllli'li¡I';L~: !JI!'o d1\ !.!'(I(J!llt 1 tr;a ;lp;i~'dll;~ id dil/!:,jíl !¡¡l/Id!
fi~iL'a ('\p~lr¡ll¡¡I!lUd t'¡tll Ilil~·¡d!l~l ... d:\ q'J'llli¡"I' :~I\(l'~I'(t!~;~ :--,,-
('(1 V !llitll_\i!l:lIi~'i1: Ij!o .... q~i;l llJ-:I/';!1 \ j';¡!;,;;Jdii,:;'j,:, de !'i·;. _::dL
]li~!\lrjil \ l¡;.Ii'cdlii-a.
~\hoi'a hi\lil, ti! !lUl'\O pLUl ,"';lljd'¡¡lI¡~1 (\1 dih;¡.l(¡ !l!i~':,l L,


jJlosof1a moral y la WI;t'at ,ira) t ra~ldd;l!,dll ('~I a~ dll' iI i¡ i 111;1 e




'1,';
,l~¡;.mal\il'd~ a lit I"ruila'j di' ilÍlr"J::a: \ ,j afladiu la.; nOe!O--
11(1~ d¡¡ hi:-.I()¡ iá /i;!lII!;tl, ilt;d¡'r'!it I\~ ¡\~:l(t qI1:' trd"'; dI' ()('t111(1l
1ilCI1{~"" ~j"ltl H~ >lf'\1 l. 11:,,", ;);111111;(/', !lJ' ;l.":T;:(L::)I~\ !'Dll'~\I(\lli-
L¡ilí'; ':; I ~ ;!:)", ¡';,ij''''(h (;1' 1:lrll '!~!:j¡ ;¡'il> i'J'i\:¡ I.t:':~~'''' ~".!J.\fh(!~
:l~\ J:: :¡¡; dill;l~ ,\: .. 1,1.1(' i;¡d~;:J.H¡I¡; ~ Lt ~(\¡l_,j';~;¡.t (L';j:,! l'ílfl-
l¡"l:'r .... ;' i1 ¡(I d('·;··j<jli':.I:¡ d!lj :'~¡~I;HI, ¡;t'¡'~;t<!l~¡¡, IJd;) t';l~-"I¡ t'i)lll-
Jd,'~,:IJl('idl' i:" ];¡ ¡,~lr!{' Ill(tlllI:li\:¡C';L ')U;\\LI. pil,' .... dl'IlH'~-
1I',IIh r¡u,'. (,i1::Ii';:I'dl/;'~ 1!lóI!l'I'id' l'lill 1!"I:I'I'Ía~) I'l'~lill,d);l \111
,~lrditrl(lr() .di\ ¡() ("n lo...; \\~I!:~Ln:--.


:,in (,lld)al'ro, 1,1 dITI'.:.:io ¡J1'U\ ¡,illllell ,:iIlhi,lil' lllWH'
:l!IIi':, ~- dlll';lllil.' "ti 1 1<11';":11 IJI'i'illilll 111) ~1I~l'ít() ('I¡¡I\!ol'('S, Ili
t"'(' Tii',I;(~ liti!' talllo ':1' hall I'I'pl'lidll dt'';Plll'' ~()hi'l' 11) I'P-
ral';":;l(lo di' la 1'lb:'I¡;lIIDt. í, Di: i[t!l' pro\ l'llía (',;[ 1:¡I>I'I'III'ia'(
i,CUilli) 111 II\;\~ ~(' !oll'I';!l¡;¡ 1.'1111 p<lI'i"!lI'ia, \ III JlIC'i1lh ha --lIS-
cilado lal 1III'1I1I'II[a :Jlll' (''\:.:i ,:,' ha "IIiI';:',~I:i:ll) dl'J'I'i!J;li'I,,!


.";ill ,!lIri;¡ iliI II'nido l'lI 1,1111 lIIwll<l jlarlí' (',1' bpll'ilu dI'
~lprr,II'¡lIfI IjUl' ';1' 11'\;mia ,ii'llli'I'I' ¡¡Ur' ~I' illll'odllr:l'lI JliI\C'da-
¡J"., lí ,1' \ 1'!'Ilje;} Ilrlil 1'1'\ "Ill!'inl¡ l'ol:'1d"LI r'll al::1111 l',illH'
iflijrrJl'laílll' I',rl' I111 I.ulr" 11" Ilil'a ,ll i'l!i,jU, (',,11 1;1:; ,:¡!! i,~,lI(l,
jll'iI(,til'a, ,1' I'l'ill'!dll, pill' otl'O, lo, '1111' Irl I",j,::tl ,k illll'li,:':I.'n-
t("';I' illlll',:II';Ii¡ ¡J"'WII¡lIl'lllddi/li';, ~ ;qll'¡r\ 1'1':1<111 la I)\';(·,i!lll di'
ií';!"IlI,II' .,il ':;11,1'1' r:1)1I la ('['lliea rll' lu !jUI' nI) I'~ ¡iIJr;1 SU\ a,
Tlldl) 1IUl'\0 ~i";~I'¡rla ¡¡I'IH' '111\' ~1Ii'1'¡J' \ioll\lllo~ <l1;11j11l'~) ~ solo
;\1 Ij('l\lpO ID ;lt'l'pdiL, , ~~d¡';Úld~¡)f\ \ (\:l·"('dj~1' d~, ~I,:~ ('il('¡ll¡,~(I~:
¡I('rll ;'fj j'¡ ¡;['j'.'~(·i¡J!, (·d .... (; Jlílj,ja (dril, .... t:,tlhd~ pa!';t inl jI'1l\IJlií 1 -
1111 Ij 111' d i ií'I:,!:'!''' \ i~[;1 111) ~i' ('ulll jll'i'lIr11' >
U¡~djJlihll,1 dI' ll!!d \ (lZ. Ld gTdl1 dirt ' j"(Il1c'id ¡tilín' lu.~ do~
.~i~kIl)(t:' i·(Jth¡~lj¡i en qUI,1 !!h~(} e!¡ (!I (lil!¡~;\I() (Ira und ¡~lr.~a;
ulla i)!l['i! dli~¡¡¡il. n¡¡¡IIl!!'il"; ~\n (·1 IHIP\ t) ~II qli!:";O i¡'i!IT ;a~
{'(),"';\h Ú Ji! !"i'i:!jrLld l. t):!¡l iIJljlqr!d[;d qli:\ ¡'n ¡¡r¡!I(>l '''1\' ·~(·(;:t~
lil~¡'!} !u~ (h·,iIJdiq"l (ji!l' d~',11I \\!¡Ill:l¡ll'ddIJ: ... ¡ ,...¡ iLI ~\' L;ll'¡dil ni
jli¡¡li;lil h;Ii'\·I'~,I'. q\¡"~!d~ldd 11):1:. 1'; ¡¡;qH·l. I::'¡'di¡"l~dd;';;'
:!¡>·,:·;t!d~I!¡I\~dl I ~.¡ 'Id!'¡; I ¡:!~ ::¡ :i:;¡', ,,>. ;:: !' ¡!I' L¡- ,,¡j¡'~




'1 '1


\ di' las ('U;\II', cnn 1'1'1'1'\1(>111":<1 ¡JlI tl'lliall Ilí la mil.- JI'le lib-'
tlll'<l. pa,.;alldo pOI' ]1) Ltlllo i'lI ~il,'III'¡11 lit~ '1111' ll'~ ;\l'Ollilldil--
hlll. C\l!hl'l'\;lilan~l' Ip,': a¡;!i,:';lIlh I,'\tll~ _ 11 !iD ;;1' ;¡:!llpl;\L!¡\,
nill;.!lIllll:- () ['('('UlT!ihL' il 1'li;liJ¡'l'llih dilllilllllll" q\ll' 1,1 111,1"
¡¡plil'il:!!) ~I' l'IlI\II'1l1a!Jil 1'011 ili'I'I'IHkr di' 1lI1'liI()l'iil, LIJ~ 1'\:1-
1II1'!li'S (,()l'l'ii1lJ pal'I',ias, ~il'lIdi) Uilil 11\('I'a I'lInll,tli,lad, : 1\1:
J)},I'~-,t1nIÚll:!()Sf' 1'11 pllll" lk lo qllí' !lO ';1' lt;:iJiil 1'\; 11 il'(¡¡ 111,
<¡!lZ' ,'['a la III,\III}' 11:\1'11', _\~¡ JI\it('~¡II'(lS \ di,;¡'iJllllils J!il~dlJ,\ii
el tic'm!,1J t'n Iml'lld dl'lllllllJit, 1'lliJt"II!(:~ 111' 111111' di' 11)'; IilrD';,
y ohknil'n¡](I allin dd ililil 111'; ';\';';!III'II:'; Id (':'!'lili",I,'illll di'
lo que !lO Italúall a¡:l'l'lldidl!, paril \1"';'1[' ,ti ~i~Ii¡I'llii' l'Uí',O
sin Ir()[Iil'w ni ilLlil dI' nin~lIn ('~pl'I'il',


Ei lllll'\ IJ ¡'!<ln hizl) ('(',i11' I,~ll' ilhll~lI_ E,;Ldil¡'I'¡¡'llIlo 111\
calerlr;,: il'l) pal'a carla a~i;":l1<1! 111'.1, ~I'llal:ll:d{)ll~ di:l~ ~ liIIl',I~;
t11'i('l'lllin,Jd¡l~ de: 11'i'ciull , no dl'.i;J!Jil 1 iI. 1t!~,II' ,'¡ Id I'¡illlillil-
(:il)l\ dI' la~ In;¡lí'I'i;¡~ Ijll¡' ('1)11,iiluiillJ LI l'ihl'llilfI!<I. 1: ';11 n'-
tlUCCjlill Ú Pil1'lI''; illllll'I'('I'Jllihil'';; di' :,Iil'dl' 1\\11' I:ltil) ':1' 1'\--
plil'ilhil \ 11;:!1O 1('11[,1 !jlll' ;1111'1'11:1('1'';'" 1:1'~,illIlI, )I:ll'" 1',1
realidild, 1¡¡le la litl'e;1 !1I1' 1!ld\ ,11' \~, <:i:i'll'¡ ih";¡¡ ¡j" 111 11111'
allll~s !lo I'ril JllÚ'; 'IUI' liI'iI ('<11',,':1 1 i,:':''!'.!,


¡\ ('"Id llo\('dild H' illlililíll LI in"\pi'l'i"lIl'i:1 di' 111-; p!':J!'I'-
SOl'CS: lo~ 1I[l1)~ [('!lían qll!' l'\plil'iU'lo Ijill' 1111 ~:dl¡,111 ,:,inl! 1111-'
perl'l'j'Llllli'll!(', cí,,;l;ú1l1011''; Il'illliljo ",¡Jir d,' ~ll nl!i!!,1 1 h;¡,'I'r
(,~tlld:(l:; ;'¡ qUI' 11" 1'~l:lh,1I1 ,11'1),,1 111111 1i':\(I" .. , \!l'i;l\'i:'i,II:;!'1 1.1
(',11';"1 plll' ~¡'I' flliI: 01' p:!I';! 1,1 111:11''':1'(' q!ll' 11;lr;! ('! di,"¡!li:!¡)'
l(l~ ()ll'li~, i:lli'¡ {'It liI lil:¡[¡'I'!:1 , 1I I1 '\d'I,;" di' ilil 1'\-
el'~iIlJ ('('jo, daban ;\ ~IlS I'\idil',i"illili'~ l/III l'I,,\,,"il:11 ¡1I1--
pro¡Jia d:~ In ~:':;I!Il!la l'II~('Il:III/il, \ ~1I¡:i'I'¡ill' :1 l:t i'i!!III"it!;I:l
di' lo~ allilll!IP'; ,\!!I'I'!,;I!('';I' il \'~ll) !JI!!' 1'11 1(1' 111'11111'1'11:; ,'1IIi"
lo ¡¡\:I' ~l' i'~Il!¡\iaJ¡il IIIi l'1'<I I(J qlli' 1II"'~I'\¡b¡il ('1 p!;IIl, ¡;in,)
lo tI¡~plJ(\;:lq ¡Iil il~'i'(\~"!~l"; pro\ ¡ .... jO!l;¡J(I...; ¡'!H\ Plid¡\ o {!:I! ¡;;¡~:II
th~ Ull ~¡:";!('ll~(¡ (I íll!'!): l'!1...,[!11;¡'::::¡ (~í\ ¡¡I;!!! t!!:il l'íJ~Il'\l"::';\
qUl\ se it~l':lJ:!:P ;1 ¡;l r(li"11l't!t'J. 1i:;!" Hq ¡J:',!¡:L'~¡il':;i' !I¡ jj'
~it()r;o del L) r¡l['lll(!I1\-li¡:,' r'l:i_'.:(\ (l('l'j;',<\ ; {'II \ (\rditd q\:i
lJ¿hla iH iD llO l'llilll'ÚI:l l'Ic~ir I'j HUi'\O ~i~ll'íllil IJ¡, ~1',:I:il(¡:;




T" 1;)


'1!"\'ÍlanZil, I'l :'1:,11 ~lIiíl dll¡'lllJ!,' 11'1'" aílil~ lid ¡('Ilid", al'licil-
ciul): \' íJli:1 r:p ~~\¡',li\'ll:lO illll:11I1j!~ /]U(I 1\, dt1hill1 ~ll I'du('a-


Il('i!'·.c~. \:!1: ;~.~ \ í'~!d tl~ ¡!il ;!o, ,':1-1 11(!'.II!'io. id ~..,i·;:¡l :l::!: 11-'
;'1;1 ,1:' ¡"" '111,' ',,' l,l'i".¡'lilid!::11 1'11 I'I~ ¡lil 111111, I il'llI I 111"; id ;':I';¡IIO
di' !u\,II¡:lí\j' (.¡) ¡¡ln~()¡¡;¡ ~ dd!lan t;J'¡¡··.'b:l~ ¡](I ilJI ~id'l\l' llltl\"


i •


.".:II/l:'!';ii¡' ;¡1 dI' kh ('dlH'iHln, pld' \,j ;¡nli:':'¡¡tl :"'¡~t(\llla.
In;! di' L\., dil:('¡il:a:!'" <j1!1' ot'¡'I'I'i;¡ ¡'Illill'\ 11 ¡¡¡illl par;"! IIIS
¡)n)rjl";¡ln~~. (11';1 i'! ¡'o:HII'ill¡¡¡'idll dI' I,~.; I;lli¡t('~ ~ ¡je' Id \ "I'da-
d"l'jl I:I(~::L' (J¡\ ... lh J""...,p(I('\i\;¡:~ t\n:--.{I(li.liL·a~. Lil ln;¡~ílr parlr'
1,'; ¡;ii'!':lií i'll lin ill'li)l';l'ill mib 1alilll:1 di' la Ijl!í' ('oll\l'nia,
];';I'II'II,l,) "\¡llil';¡:'¡I:ii:"~ 1II,'i~ pl"opi,¡-, ¡JI' i,lI'ull ,11 I qtH' di' jll~li­
tll~I,~. Por \1.i~\lllp!(l, (lit ,~\I!l)':Ti¡:¡d" ,,,,(1 ;lql[l~\]\;d¡iln Pil print'i-
pL1I' pt)\, ('Ur.":¡h d¡\ ;¡.~!;·O:}(l!¡l!;¡. ('¡:ando ~u·., ¡dUlllll(J .... 110 !!a~
l:i,111 ,;;llid"]'1 ,1\'1:1 1;1 "I:'lll'id :..(1'illllI':ril'il: 111" di' Ili .. lol'iit I'li
\'1'/ ¡Ji l !i';I/.~¡· (:1. ('ILt.!¡'!I ¡l1\I!!)d;('il di l L~,,,; p!'i!lí'íp:l!l\~ :-;¡¡:.\\,,;,()~~
",!:,!":';;!] i('liHddill· .... :' d í·IH1~ií:(·¡'a("¡'ln(\~, íij¡'),":'ld¡!'(l'~ ~ ¡;íJlf¡i(·a~.
\'(lill() ~i ;'~:lll\ ¡~I!'¡ln ,~¡';¡;¡¡tl!l''1 ('íl !d (';;t(l(¡(¡¡ 1;:' ~ ;I¡¡/~d. \:~j d(~
Jo..;, d(\;li:h. Pl'¡I~'i ~~I !'i/ I ;I'fl/dl' ;:íjH;,¡L~:", j!Ll;i\I~. ~- .tU:l ~C~(ld!al'
¡.j !)!'\!¡lll ('{]:l !¡;;(I ";(1 l\,ll>¡;I;1 dl l t'\I,l¡¡'ill' 1:1;-.; Y;!I'¡;:~~ ;¡~¡~>I!i-dll-
1'11',',: ;'1 ¡'U! () \,r\'('~j) :--~\ ptd:li{'(l['O!l l(¡~ ¡;I'O!~I'¡¡íil;l::; \ !(!~ hn-
l';)l'i¡h Ijll:' pWIl l') pOI'O 1"1l1'f"Oll rl';.:ularir;¡¡;¡lu !el Clh('llanzil
\" I'lll'ill'rilún;!o\;¡ \1111' ~¡l \ 1'I",bll'i"O I'illl!inli


\1' i'\',\ \;11'1':1 I':!,'II 1,1 hl'¡II;11 Ill/I'llIh /!I'II,:,"';¡¡\I,I,'; 1.<1 "Ili-
1'1'1',11111 1'lli/loI'I" dl".!I' 1,1 /11'11111'1' ,¡t"liI h Ili'l'i',id:¡ I di' ]illhli-
1';¡lil'~, \ d;'IHI," Iju" lod,,~ I(J~ ('i1I\'d]'úiil'lI~ di' Jil~ uni-
\1'I ... ¡d,¡t!i'·,I"III'III;I',:'11 \ 11' 1"i'lIlilíl','¡'!1 III~ ~\I\lh, (T,'Ii'udo
tJil" 1111 11'lldl'¡;1 II¡;'I~ ¡¡lit' 1'(JllIiI;II";lrl(l~ \ ;11111]11;11' III~ 1I1I'.iOI'l'S,
F,[:; 1'\jll'!'il'íll'iil ,-ojo tlitl d 1'I)iliJI'I'I' 1'\1:'111 jllIl'll~ l'I'aH lo~ I'l'n-
¡'(I"Ij,r\\,~ III!(' 111\ j(l..-";(\l¡ llilil \\\i'~J;I(¡\\i';l ¡,jl';1 ,1(1 !(l tll!(1 lit .... {'jll'I'll~_
j,:Hldid t'iI ... ,'ILlI' ,"",In dii;!,1 ,~~\ t'('('!t¡il'l'llll l~i:J('!H):-- Il'iih{\,¡q~ 1'\-
\'(I!ll]\II''''' ('(litlO di-",\l'l;H'¡~Hl{'."; "¡~'illi!i"a~ ti d¡.",¡'llr..:(),,,; <ll'iUI('llli-
1'1": ¡II'I'II ,'11 1;1 111;1\ 111' ¡::II'II' ~I' \ ('iit Ij\li' ~II~ aullll"\'S i;.!I\!II';¡'-
)¡;1I1 II:I..;I;! lit 1"111"111;1 11111' IH)(, d;II'~I' ;] IllI pI"O;.!l'ill\!il" \ 1';] ... ,
i¡}¡J'I~, ¡JI'i'i¡!J;lll [I,j!' l"I'lilUlIl(l!",I) lll¡l.~ (k' lo CIlll\Vllil'II[I'. ÍllUli-




-in-
/t"'; ('1J(lj'(;[) tOdil~ t"SO~ traba.io.; rara t'llIbjl'to qtH" la J)in'cl'i'lll
SI' Pl'Il/l,)'ii;l' \ 1¡¡ltI,".;I,¡ '1lJl' il!'lilí,,'II'1" pOI" ~I ._II!;I Iltli! 1'lIlprt'-
"a Jllill "!li,I'I'illJ' ,'¡ ~'.I, :11,'1'/<1";, í'lI:¡JiCilI'IHI.;t', ¡'U:'" 1".; pl'i-
nJ!·rj).~ l;¡'n,:~I·illlla."; j'n \~'¡¡."'!j) (L\ lr-;i;¡, llbrd illqll'J'~"":jl :--iil
dlldd, hl'I'!la ('011 liarl;1 [li'I'l'ipiLlI'illil y ,ill lIin;':ll!l <Jii\ili\!;
jll'rll jlríllJ('i' P;¡';¡) qll:; ~l' llalla pdl'il l'1'~lllilri!.(l1' IIIS 1'";llI:L,,.;.
IraZ¡¡!l¡[1I ;') 111:' ¡:l'lIr\'"orr'.~ Ilna ';"JHla 1l1l"JlIJ~ il1l'ii'rla jilll 1'1
nllClO \" di'.';I'lllllli'idll kITi'¡\{) 1'11 Ijlli' ~I' 1,'" hahíi! !;liIZ,III"
Estll~ pril:.!Tillll:I';, fÜ:'l'lliI dl"jilll" 1'1'\ ¡,¡¡di), jlliI' 111li! i'IIJlli,íilll
c!p prOr('~(ll'('S !jlll' yo prl'.;idl, : (pJl' 11';lIldlll ,'1111 !IIHi"':"lwt;t
y edo dllrallli' tlldl] ,,1 Mw di' 1" íH: 111¡i>lil':li¡tIlJ,'I' 1'1 r('sul-
lado ¡ji' Sll~ !al'\;a" Pi! :W de :-li',il'lllltrl' di' L<il.


PI'I'<I 1" '1:11' 111;'1" 1'1'lal'do lo~ bl1l~Il(J~ l'I'~lIlladlls ,]¡o la ri'-
forrna, j'lJ(', la [ola! nr:'IlI'ia Ik o!Jl'a,; di' l!'\l(l al'lllI1ll¡\a:la~
al lllll'\ o ,;i~I('llIa y il I()~ pl'(i'~I';]/1];h. \il h;HI;¡n (',;lo~ jlam
que los pro!'l'slI!'(''; ('IlIH)!.('illl iJíl'n lo,; lililill's di' ,;¡! l'II,;'-1¡;1I1I:I,
Con (,llns qlll,dan ,"II;!I¡¡dil, la, lll,lIl'l'ia, 11"1' 1!:-III'n 1'(III';li-
luir/a \ l'I,'II't!"il ,'11 Ijlll' 1'''1I1 ¡I'II:' fil'(,~I'nlal'¡;¡,.;: jl,'rll 10d;11 I:t
pllt,dl' ,];lr~l' Ú L¡.; "\llIj";II'I,) 11''; 11!l:! 1,\II'I1_jl)lI \ 11'lIdl'llI'ia
0JlIf('..;lil~ il [n Ijlll' .';i' pl'llplilll' 1'/ .;(J/)í,'i']W. \d"III'I.', dili('iJ-
menti' puede illklanl(lr un jlll I'n, si cal'l'I'I' di' (!lId. (lliril IJII\~
le sin<l (\(' guia, y aylldl' :iU m(,lI\oria, La mayo!' l'al'll' di:
Jos lt'\los iJl/(' lo~ ('il!!'drillico,.; se' IPian en la prl,'ci~il)ll ¡le
ad(lplil!', Dnda !I'nian '1111' II'/', lIi ('111\ lo..; pl'lI!.:Tallla,. ni I'on
SIl:;; (1\!lI¡I'a!'lOIII'~. 1'11l'01lIrilndo-l' 1,1 idlllllllll 1'11 1111 ,_jll,"111.11'
I'slado tI(, indi'I'i,ioIl, y Il(,(:(,~jli1lldll ('llljlll'ilr 1111 Il'd/¡'iJlI Illliy
sU\,I'rior al 11111' sin (',,!e ()iJ~l;ll'lIl¡) fUI i"l'il, ,'(¡ti 1')';1 /;t I;tlla
d(~ tl'\lo~ qlli' IIrgi;] !'I'ml,dial', P"1'il '11](' jlI'iIIOIl:.!1I ('/ illi'llIlsi-
¡]1'l'adll arall di' jluiJli('i11' I1IH'\ (h piillll'~: I (',Liba \:t pill'<l 1','-
sa!', ,~('gun ('ll oll'il pill'k IJI' Illalliit'~liJ:lo, "llalldo ~alí di' la
dil'I't:l'lOn,


Iududabll'IIlI'I\!I', IIna \ I'Z ('~!I) 1'/)II,';I';!lIido) n'lI1l1\ idl!-
ya tO¡]li~ los ohsl¡'II'lIlo,,- l'Ol\I)!'il'lId,1 11t~ pl'lIr.-~II]'I" 1;1 Ji¡,II'-
cha I¡n\' dl'[¡ian ,;)'gui\' <!h~l'i/lnadil'; PIII' [a ('\j1i'l'i:'I]I'i"
f;l.cililu,do d t'sludílJ ;l. lus alulllllil:, 'tUI; \101' ulra JI:trk ~,~




I!a[¡rl,\ll ;ICiI,llllltt,r;I¡J'i \;1 ,¡J 11';)!Jrljo \ al Illi;!otlO, l'('ctílí-
:'ada~ 1<1' ¡i;,!i"!':"""!!!JI'" ,/111' I"dal i;l plIdii'l',lll qllc'díll' I'nl'!
lliJr;l!'ilJ. " ";"i! :'11 1'[ 111':1"11 \ di~!J'¡!:,¡";IIJJ ,It- 1:1.- ,1,igilil!llra..::
1 11 ;¡~'t ·"d;:!llj¡~Il¡() lllll;!()";j :-.;d~! ~I':l:l,!!'" ILi:¡;;Il¡j{\ p(lr(~
!U:i,h :,I;,dn'l~\ (o/jl'(lflddo."; {L·j (I\i!/I iti'll!\I¡-¡d:1 lih 1\~j'IJ('I'/u~
di'! ¡,:,!;il'I'IIII, \ ~i al'" ":1' I'J'I'id r(litll 1,1 ¡¡"/tIJlO d,' ,.ineo
¡¡tlth. ¡Hld¡¡'i"d:~I' ll¡¡h(~I' ¡dClr~;!d(l ;1 ~(\i~ I:l ~(¡;!lI¡¡rla (\ll~ell;)Jl/a~
ijiJl',jaJIlIIi di' I',LI ,111'1'11' ~Il": dí\ 1'1''':(1'': Illall'l'ía" ('O!III';I¡]il": ('(In
lal dl'.;;i1I11"II 1'11 I'dd;1 I'I!I''':!J, 'llll; ":1' qllílitra lodo 11I'!'11'\lo Ú
la dt l : .. ¡! ¡ji ¡(·it~· illll,


1'111'11 ,lil'l{ rl"'iil'l'iI 1 di' la ,iillllllaIlI'idad di' a,igll,lllll'as,
lan 'Tilí,.;II[.1 p"r ,tlgllll",' qlil' plllliilll (,1 grilo \']) \'1 ('il'lo
I,orqu:', ":I'"un 1,lliI":, s,' ('al'~;liJ:l ;'1 IIJ~ alllll1ll"," 1'1111 (,irwn Ó
,~I'i~ bTillll(,~ ¡/¡;ll'i;I~, L\I'¡JI'~I;lS Ijlll'ILlIl I;},; rilZlln,'~ (jite
1'\i":\"11 !"Ir;¡ ildllpl;¡r ,'~I,' ,~i~II'Jlla) y la,; \ ¡'nl;¡.ia~ qlll' rl'slIl-
[¡!n d,' ,;/"IJ;mlo llo :ii' IUS;¡ al aJ¡II~II, PUl' plinto ).:'(':ll'l'al,
~í' di"I'II:-1I I[u,' In" allllllllllS IUI i"~"ll du~ 11'('ci()nl'~ diariils,
Jil;:1 1'111' la 111,1lIilll;1 ~ IlI"d 1'11;' Id "mil" dllil l j¡"l1:!iI";l' ji 11 l' la
111;1l1;¡lIil, I'!! '¡i;¡~ ;JI!"I'!I"', IJlld Il'I'I"'I''' dl':-;iiJl,II/;1 ;'¡ b:.; 1111111:-
rj;!·,: d,' 1111;1111" dili,'¡¡Ji:1i1 1.11 mi-IIt" -:11l'1':/ia ;Inl~',~, pil¡'linl-
I;Jl'IIJI'JlII' d,'~d,' l'l ;IITI,!.!.III pl'lI\ i~iullal ¡jl\ !~;,"j(j, EIli'i priJllI'r
aüo ,"]0 :il' ~IJllllllalll';lba l:nll l'Ilalin el I':iludio dI' la hi~!OI'ia
..:a;,rada; ('11 1'1 sl'gundo ('1 ¡\¡> la gcogralia; y rn lo., ~igui('n­
ti':';, pi día Ijlll' mús, lIO p:l~allall do ii'I'~ 1;]:' 1¡'I'('ílll¡I'~. illi'lu-
,a, Id, l'iillri'r(,¡iI'¡a,~ ';('Iilillldll'.'" : .. lIlm' 1I1i11'¡¡1 ~ J'uli:':llIll, La
jlr"'i'I'i¡iI'ilJlI (L~ !In., il llJ:l~ kn'i()n,'~ didri¡¡~ dI' olr",; (illila~
/lIilil'J id.', ,',.. I¡¡II ",';I'llC;;¡[ l'll la i'lh('JlaI1Za, IjW' IlUIlI'il ha (il;-
¡ado di' ()J¡,!,f'I ill',1' I'Ii lo, ¡'''::lld¡l)~ liIW,lIlico" :-;u!1J 1\11 1'1 la-
lill ,.'' lu ni'¡':, I 1[111' ,'1'<1 JiI'I"'hll 110 di,il',(('l' al ¡¡Jlllilllíl "OH
!ll\,;t~ lcll"(\d ... 1\I~lj,,!ld,díl '-IlJ,l~~t(1 dUi';ud¡' In':, ctllu:--. !il(¡l'l<tl¡\~
;¡ Id ['1'1'1::·, j,'1 ¡j""llll,', ,'liJU'" .• j llli[i'''lIH'ill¡' ihl pudú"':
" IJI'l\Hd~llld


.\ PI'¡I;!', IJI,'I'I'I'I' i'1,j'¡¡!ilI'H' 1:1 ¡Ib¡l':'llill ¡JI' 'Pjl~ ,"dI el lilH'-
.~ () p!dil ~~~ !úl'llldl,(11I p\\ddlji~\,; : ¡I] udiltl;-o. ¡'/ la \ i¡¡r(':a rO!
"11;11111) ;\ Ji,'dalllt'~, ¡¡I¡¡:I';) Ltllilf',lil 1':1 i", dntLiI\!' ~J',i"I\j'¡":




v ilnt('~ I¡¡I'T!, [lIlr la llalmillt'/;¡ \ lullll;\ ;1" la l'll-I'Cl,Ulld
1'1"111 III;'IS fl'I'I':lI'IIII": pU/'ljlil' 1:1 ,',I/Iil 111i'1¡¡I'¡,in \ ,,1 1'1'~~liI¡,­
lllil 1'''I':>I:'I":i,',, Ii'lldiJI:\ iJ't':';I<~¡ld"IIII'lIli' JI 1;, 1'\,::21'1';1(;1111 \'
(" (\Il.~r·<nl~;lidn. LI¡ d(l ;'r~;d¡:o d ¡¡I \ iol(lld :-,O!(I ¡dllldl' ¡q,!¡-
\";[/'..;, , ,Ii 1j1I1' ,::11'1'1'11'1111,1 di' lIll;\ 1'lbl'I!;!llZiI l'III1I1,IIIIi'III,:1 111-
!I'II!;I ,:upLrl" ('Ii!; 11'1'[lIl'll, "i,I;lIllb l' il)l'IIIII'I'I'ill<', '1))1' 1'111-
41111'('11 ("()l\!'lh:{J1l l'iI ~u ¡'llil'!ltiíllli,'n!o: ll\,!~ 1I11;d qlll' 1,,1 :',1'-
~lIidil HiI!!' ,I"l'il' IIJ'dl'l1,ub di' 1'~ll!d¡\I,', 1'11 1,1 ('\I,d, ,11111111):' l'I'Ji
diftTl!nt:· (l\¡"¡l<:~n :~I'~'ll¡1 J;I llal¡lj';dl\/d ¡J(l la !'rh~'llii!lZd ~ ~t'
l)l'('~\\~l:J ll:l \'lId!!:';l ('(Jllq,il'!d dI' ¡¡¡!'(lj":\!¡:(l:": :'¡(l!~('¡il:--, jj\Hl I,)da~
jnn!;¡~ CIIIIl'IlITI'li :' 1I11 lill ddl'i'Jlli:;¡¡dll, El '111:' "~e' I:'¡II!.I ,J
(~,tt::I:;¡l' 1111,) sola m;)II'l'i<l, Il'ii~ di' <1l1qllil'll' ~illlll I'-!:',':'I¡i'i
dí' i~!I'''-;' I!II [¡¡",I'a Il,l!ll'iI ~,;l),,]'liI 1'1111 IWl'il'licillll, pUI'ljtl,' 1111
har l,il"¡¡'¡,1 'lU¡' llll I'~tl' 1'1'[;1('[0110111" 1'1111 IIll'il~ 111111':"1";, : lIU
llct(\.~l!~\ d!\ ~'U iJtl\i]i() P;;X¡! t l ],,\ a['.";~· ¡'L la illil~ 01' ditllI'<l. Lf)~
hOlll!n'(',,,; !IlÚ~\ (\Il¡¡Il(I!JI(~:, tlil !jI{L.:~ L¡~~ C¡i¡'['j'l"I::-': :"'lid! ld'(dúIH!th
Pilla qlw ('~ (Il¡jl'lil di' ~II 1'~1)(':'i,iI ,',;lullÍ!), \ l'I'I¡dilil" JI [;1 \ ¡,,-
JI'L) , ~i iI~i ~,i' ilIÚi':' lLlill,!l'l,,,, l'll [;:.; dl'nli!~, EII'II:l'llllilliil'll-
1(1 jllll:l~:¡¡O i'> ¡¡rtll!;Hl.l: !;J (j!JP ~i!:¡;¡ (I¡l \'\l~\i: ..... jll!1 j'iH' lIlla p;I¡'~
tf~, 1'1 pil'I'.\(' pOI' 011'<1; jll'I'1I al¡lil'pil' ¡il'lIljllllll"::" 1;¡~ 1'li'I1'I:I"
S(\ t}ill1 la 1l1(l1l()~ ~ \ii:l,:':~lIld r;'(lIUjU~\¡¡ ('I)lIip!t'l;~!L, rd~~ '-'Il ... ¡II-
soro,,; Ú IJllil'll 1\0 r¡lidí' l;l111l¡íl'll ('il'rlu uillIJ ;1 /;¡~ I¡III' I',LIII
mús rC[¡lI'io]1,ula" (,on ella,


Flli'I'<! dí' I'~I", /;1 111"illlllli,l:lill'¡!'I.lilil'¡¡!lO ~I' llkama l'Il
las 1"I'IIi'I:I~: ik!W,I' 1IIIil'illIl<'lll" ¡i! 1',,1,,:1111 pal':il'lJl,II' 1/11,',
d('~PIlI"; de ~illi[' ti" 1'11a~, Ilitl'l' l'a.]'1 1111" ;)1' 1" 1)111' 1 d ,;,'['
objelo di' Sll alicioIl ¡'¡ ¡JI' la I'ltl'l'I'I'i! 11"1' 1'111/,1'1'1111:' L, 1'11-
S('üilllZa uni\ I'I'~ilaria, por 11I'1'1','clll 'illi' ~I'JI, !lO 1' ... lllllli'i1 ll\¡t:-,
(IUl' pl'l'[l:lr¡ll(ll'ia: ~ll J¡(Illdild l'lllhí~ll' I'JI 111 ,1I'1'J'1"dll di' I'~til,
pl'I'paracíl¡ll: I'!I ,;i'IllJ¡['i11' iJíl'll para 1'1'(:11",1'[' 1'\I'I'II'lIil' ... Irllllh;
v "n illili,';¡[' 1'1 \ ('riladl'l'll 1':lIl1iI\O Jldra I i";":iI l' ,1 Id /,1'I'I'(':'('i"!I
pOI' lu~ dirl')'I'IlII'~ I'lllld)th 1\111' ~I' pt'''I'IIIII'I' '1';":I:il' 111 ... ,'III', ... JIII'
te~, l'lIando ,,1 ,;¡Jir de' milnll,- di' ,ll'- IlId!''''![''h, li"'\"1I \i1 '1111
llllllTllill' po!' sí ... olll~, Para " ... t" ~I' 11I'1'l' ... il" qllt~ 1:11'IIII!',lI'illll
!lU ;'Il'a restricta ni (,iJlltraidd. il uhjd()~ 1'~p"I:illl(',,: I'IIJI \ ji' ill~




tlal'k cil'rlo r;ll'a!'[:'[ di' !.!I'lll'r;t1lilad, Ilu,' I,'~ [ln\:i~anli'Il[t' ()l
'll[(~ !l' l'UITI":II¡;dl' ala .';I',c.:llllIh l'il-,'IHma. Ll "~plxialida.r1
¡JI) dl'/II' ;¡¡I;!I'I'I'I'I' 1'11 iil,ll'lll'I'¡flll IlIlh/íl'a "ilííl ('Ilando \'a
"1' l'li";¡ \ I!I';';:;¡ iI I'il'rll! 11'l'lllín,,: lo¡ I'on!!'ill'iu I)~ adl'lan:ar
/;1 l'jllll·'t di' Ll' \ rI":!·'í'I'II';' \ [":11'/:11'[;1- l'iI:llra I:t i!l:'!inal'í:lll
1I1;;:Ir.d ¡J" 1",; Ji!\ i'il'.'~, Ij¡¡" i,'.' 1'/ ¡'Ji ti di' q;!i' ,i:':npl'l' ha
;U!'¡l:Tid'l Ijlit'~!l'\: ~¡:~l\\:lLt lilli-",I(' ... itario. ,\:~i, P:lil:-';~ la c¡l!iji-
l',l'll)ll di' 1'I'lI:lit:h :1 LI \ ¡I!~I':! dir:;.:!,!l:1 lo., j'i\I'I'!' . ; lidl' lun
l'l'l'ilJid'l UIJil í:h~I'IJi' .. illil \.tt'í:Jda.-,i:<I :'S U:l d:'';']llill! jll'opiq
di' lit i"llill'iIlH'Í;1


! 1I (lto!,I'I'11I 1111('.;111 1'1111 \lt:l~ l'¡lWIl al ,j,;ll'lIlil de ~I';:;llnda
l'll,I)¡Ltll/'Ol p,ial¡JI'I'idil jlil!' 1,).; Idliltlil- p!;IIlI''; 1J¡, l'sludi{J~, l'';
1'/ di' no ha¡II'I'~(' í¡w/¡¡¡dil 1'11 (,1 1<1 1I'¡I~!¡I;1 !.!'r!I',,¡t Ijlll' t;1ll
úlil I'~. ya para ('IIlII'!"1 II/¡o!'alo, la para las 1';U'I'I'l'ih cil'nll-
lil'a~ ('11\ o 1"II,:':lIa:.:,' I',;LI g":lI'ra!lIIl'IlIt' ~al'lldl) IL' lll{lll'¡ hl'l'-
lltll-O ¡:liolll;!. lIoi di;1. ('H I';¡_¡ loda.'; la~ l'~I'IJ('Lh di' Europd,
,'i i;¡I¡1I \ 1,/ :':Til'!.!!) ~I' Plhl)ll:lil "illlllli:IIl:';llili,¡¡jI', :úrlll;\lltlll
.!11ll111~ lIna JliI!'ll' prill!'íp.¡/ di' 1',la I'LI;,I' d,' I'~¡ildiil, .... \11 ,;,'
¡ulllplo 1' .. ;11' ~i~II'llliI, pll!':IIII' 1" I'II['!II lil'llIllI) di' l'illl'l) <llllh
illljll'di¡1 un allllll'lIlo !jlll', '·ill'!.!·illlilll ;1 ,(I~ jO\ 1'111" ('lln 1111 ¡',:-
ludío di' 111 ... Jlld ... dili,'ill". IltIhil'ra jlhliiil'adil lil~ clalll¡)n'.~
di' "u~ p¡lilt'I'~. En LI~ ll:ll'¡nll," dnlldi' a~i ~e ha!:I'., la :-:I);.,!'llll-
¡la i'lh,'i\allZ:L dura ,wllil 1'1 1lI1i.'\ l' ilflih, Y no I'I'a pn:-:ihl(' dar-
]¡, I',;a I'\l(,ll~illn PI!!['I' t!lh:dl'll, 1'111' id 1',I,ililnh['l' di' 1'1l11'!I'ar
10 !llello.", ...:j¡!¡~1 ~'il Lh (',j;T!';"it" ~¡q:I'I'¡~)i·jl.,. Pí'~.\.~l·¡il li:'Il,!1l d(1
1,,111, /;1 1\"1,,,,,;1 g!'i:'gllti! \!"lid,I;1 !:tI dl'l'illhli'iill'll E'Pi:I::),
IjllI' .~1I1I (',)IlI;I'¡il~ 111.'; 1{\l1' I:¡ ~,I;I/'ll: \ j,¡¡ll,L; it;¡ <do p¡t!riliio-
lIio di' lo, ... dllllli:lI'~ di' 111¡il'l.l' . ; l'i'il PI'I,,'i'.I: (,,'!l;:;' lllillll.1 para
I'lla!íll. \ ¡Jill'd~ ¡H"L!.o; ~:' lid!1 pitlid" Ititllar pl'lIr"';íll'l'~ :'¡¡-
lil'jl'ldl'1111'1t!" ilhll',lí:lIi'; :':1 ,,1[;1 pilra LI~ di,:!. lllill'l'.;i:lat!,',;
'1111' IJ¡ojl1 LI 1'1'1'/11'111:1: 1!':'Ili'" 1::I I)il'i',1 ';Id" qll:'i'I'i'i'h lJiI.;car
para tod(l~ I~I,..., i:l:"::¡¡ill,h : Cj!:(\,:~·¡d:--. :""~¡dt~ r¡¡r'¡¡l:úl:lldn~ ;~\\ pn-
dr:'t illlnillill'il' alc:llio di' IlIlli'h'l'; ;\:1" ... I':o;lil IluYI'dad ('n lllll;';-
lId'; hl'.lll'l¡¡.;, !i()\I"LIII 1[11(' ni' ¡!Pi,tri;1 d(~ .;rol' pro\'I'c!lil~a
p¡¡ra 111'" I'~llltlill'; 1¡(I'r¡¡ri().~ v 1'¡I'Il(lli,'¡)~, pr'l'lI IjUi' tl'ndria 1,/


ro)/II 11 í




-:¡j)-
inl'oll\'rnil'lllp di' alal'g'ar la ';I'.!.!lInda l'Il~I'flilllza lIlil" dI' lo
([\11' 1111('~[rll'; h:d,ilo", al'lllall'~ I'l'rillill'l1,
La~ dl'ltll'; naciol1l''; I¡\l(' dan Ú ('~l;¡ parl!' di' la Ílhlrue-


cÍon pl'¡¡¡Ji!';1 maror iIlIPIII'I;lllI'i;.1 <¡III' IIlholro,;, lit hall alitrga-
do tanill, l¡tl(' nillgllll .i1l\I'1l pllI'!!I' l'oll!'luil'lit .. ~i la ha di' .~I'_
guir ('iI!lti'II'I;I, ¡¡¡ill''; di' !I)S dil'z \' 01'/111 1'1 \I'inl!' <1110';, Tarll-
J¡il'n e,; ('il'rlll '1w' tlh qul'';(, hallan 1'11 1'.;11' (':ISO .;alpl1 1~I!li
una laril'¡b(/ ~'slllidl'z ¡JI' ('OIlIl('jIllil'lIllls ('11 1'\11'1'11111 ra\ol'a-
r;l\¡k it SIH prll:';J'I'slb lilkl'iorl'';, ~ I!lUI' prl)\ 1'('1111';:[ pal'it 1'1I1i~
llli,;mos ~ IJll'a (,1 E..;ladlJ qlJi' SI' 111 iliz¡¡ 111'';\1 [IJ'ohdda I'ill';wi-
11<111. En (:ambio dl'dicall mll~ poco,; ;JI\(!.; :1 LIS j'illTPra.; ,';lI/,I'-
río!'!'';, sin ql/!' por ('~Io "U~ 1<'¡'Ilo;ro,;, ; ti JO ,!.! ad o,.; , ~' llil'dj¡'II~
SI'<111 ¡WIlI'I'S <¡llI' 11l~ nlll'.;ll'II";, ¡II!1I''; Iril'n :';\11'11'11 a\ ('nlajilrlo,.;,
La razolll's(¡'II'III/UI'!'';;I:-<ll<ll'ioll('''; ILll1 I/c,:';ildo:1 considl'l'ar la
in~ll'lll'¡~i()n púlJli('a bajo UIl /,111110 ¡J(, \i~la ill\ 1'1',';0 dl'l I1l1es-
tro, Ella~ ¡];l!1 la pl'ill1l' ra illll'i)rlanl',ia ;¡ la ¡11,11'111'l'illll ;':'1'111'-
ral. v no~()tro,';~I' la 1\('llt:hl'III1I'I'didilL;¡~i (,\!,J¡I~i\allll'lll(' il la
I':ipl'i:ial. ,\/Ii ';1' i'I'()I'llra rOl'llIdi' lliJlltI¡I'I'-;: \' ;lIrlli ~1)11i SI'
lill';['illl ilbn~ado~. il'illll,~iI'. 11I['di¡'o,,;. I'i I'IIja 111 1,'; (1 I';lrllliU:I"llli-
t¡co~: alli ~I' itiil'IIJ' il lo I[llt' 1'111.;1 ¡ill!l' r" ('il ilizil('illll \"
fu('!'za d(' III~ Eslarlll . ;; aqui ';1111) /t1'1ll1l,", /,1'11"111,, 1'11 I~il'rla~
eal'l'l'ra~ qllP salisf'll'('U llll lill1ilild:l !1l'III1I'1'1I d(' IWI:p,il!;HII'';
:-;1H',iaJ¡o~, Pal'a nll~olr¡)~, eslas ea!'n'l'il~ lo han :,ido IlIdo, y la
lIal'iolll'll :';1'111'I'al 1I:ld;I; 1'lIlIli;lIldo 1IIll',;II'OS illj¡'lanlos, no ú
la :';l'illI Jll;I~a dI' Illi'I'~ dl'l'I'illll;,dil 11111' 1'/ pili...;. sino ;'II'il'r/o.;
]¡ornhl'l'" 1[111', "Oh!'l' la '.'~ll'l'('/tl'z di' ,11'; ir/I'il,.; \' I'IIrJllI'illlil'lI-
los, 11'llian inlel'l'.';¡'S oplll'sln~ Ú 111,'; di' lil ~I'IlI'I';r!idild, Por
('~Ia,; raWlH'S, la 'enladpra SI',:IlIndi' ('I1SI'IIilllZa hil 1II'lIpado y
OI~upa tildaría ('n 11'1' noslIll'O:i llll1\'pOCO li(,Ill¡II), l'\II'ndil"l1do:i(\
;1 l1n 1'01'10 nÚlllPI'O (]I' l'('r:iona~: lI,il'nll'iI~. adl'lllil, di' los I'~­
Illdios Jll'rpi1l'al()l'ill~. ~I' han e\i.il¡/lIllIO(/I'l'llilllll'IJlI' 1'1\ algllnos
planl'.~ liada IHl"llIh qUI' dif'Z a(lo~ pal'il forlllal' un jllrisl:oll-
~llllil, y 1'11 las (lnli!..!u;l~ IIni\ I'I':,idad¡'~ ,;oli;11I illglln()~ (,011~tl­
lllil' la mitar! de :-;u \ ida (~Il 1'1'('111'1'1'1' jllda la. 1'\Ii'Il,;ioll d(~ ¡II,~
!'I1I'';II~ ;lI';!dl'llli(,o~. Lo.; 1'\lr;lll;.1('['OS han ('I'l'ido ('on I'''ZIl[j




-;'il-
q\le la~ 1'~I'llI'h" Illa~ 11I11l11'rn';;I~, lo,; ('sludios mú,; p('rf('eju~1
han di' "1'1" 111,'; IJlIi' inl¡'I'I',all ;d maylll' nÚllh'J'I): y qlW en
('1];[III0;¡ liI'; ¡:aIT!'l'iI:- ('~IWciall'~, basla qu!' el (io/¡il'l"Ilo es-
lahhl';¡ las l'IlSI'llam<1S [lreci~ils, y d(: la ill~tl'llCl'i{)1l que ha
¡]1"I'l'\ir dt' flllldilllll'lllll ;, ('sas eaITi'l'a.;. dl'jando al illll'l'("s,
i 11111' 11) lallll1 al I'Sllldill iudil idual, ]11 qU(' SI' 1l1'I':'~it;l para
111';':;'1' iI liI [l1'rl'I'I'I'illll I'n l'lla.;: ~in PI'l'jlliciu, 1111 tí]¡:,lanli', de
jll'lIjlill"l'iollill' ;'¡ Ilh qw' (b;l'an II('gar al pinit¡;¡do lid saIH'I',
ClIillllus IIIt'dio.; \ 1'.;lalJ!i'I'illlil',i!lls PlIl'dI'1l servir para la atl-
<¡lIisi,'illll tll' IIIS IIIÚ,' ~lI\¡lilllt''; ('Ul10Cilllienlos,


el'l,t). PUl'';, qll\'ll'joS di' ])I'l'dl'r, ganal'iamos mudlO alar-
g'<lll!lil y jll'I'fl'l'Ciollalldo la sl'gllll1la 1'lIs('flilllZa. y acorlando
I'! ('.;llIdio ¡JI' las !jUI' SI' l¡illl llillllat!" !';lClIlI;ldl's lLlil~ il['(~S;
(',;11, ('s. hill'i,'II¡[o III::S por la ;!(\IlI\l'iilidad t!p la llilCioll, y
1l1l"IIIIS plll' l'i,'l'lil, 1'laSi\,' ('~I'I'l'iak'~, HI\(hwilla ¡'l seis afl()~
LI l'II~I'(I;III/;1 dí' I<!a,,;, d,\j;¡ria lll;'h lil'lIljllí para la t'dllcacion
,:.2: 1'11 1 "'¡¡ ! y la pl'I'p'lI'al:lri;l. \ ~I\ 1l:Jldl'i,1 lIla:,(I!" :1[11'0\ I'i;]¡a-
mi"ldll, Plli',!lll' ,';r' di:i";I/,ja l'IIIJihl' lil'¡~ lilllll': :,i;'íldo i,II'I~­
~1¡]lil¡](1 tll' los plall!'" tll' l'.;llIdio, III1ICho m:I:; \'('illaj()~I' para
lll~ 1"'II:';:I'l'~II'; illll'II'I'lllall''; di' E~paila.


Olro ,icill 1'\¡~li' (\11 nUl',lril pdllcaeiun que paraliza es-
tos lIIi';\Ho,; \ll'lIgr(':-os: la mullilud dl\ dia:'> (lLO asueto y lo lar-
¡..':Ií (\1' la,; \ilC<lciOIlI'';, \/tl('!w ';(' han di,';lIlillllido. en \l~l'Ililrl,
111" prilll('/,Il';. P:'/'II ;11111 iflll':1:1II ~1'¡lI'ildo" y UB" ntlp;lhil' 10-
¡1'I';111I'i" ¡¡¡JI',' ifllt~ 1'011 l'llill:]llil'/' 1)1\'1('\111 se lllllJliplilllIt'll y
,,) 1"II;:illl lIld- di' !II~ iJlll' Illkialllll'nl" l'slúlI [JI\l'lIIilidos, Las
\ ill'(\l'illlll''; dI' ()('hl', dl)l'l' l' qUiIlCI~ dia,; dUt'illill' d curso,
jli'Olilllga¡]<ls lilllllJil'lI ]JIII' la JIIisma rilZllllllluy ail:t d(~ lo e,.;-
laIJII'('i¡]iI. ~ la.; di' \ l'l'<ln:l qUI' 1111 ]¡;¡jall IItllll'a de tres Ill(\SI'S,
,illlll¡IIIII'nll' ('(111 ];1 lim!;¡11Zil I'il IlIall'ii'lrlar~I', ~ ];I~ fallas de
,hisll'lH'ia t]lII' ('(In Ilar!;¡ i'dl'ilid;¡¡[ SI\ jli'l'dOllall, disrninllyl'll
llolal¡\I'lll\'lill' d lil'III]l11 húhil di' I,~tlldia", IjllC\ ('n su lolali-
¡J;lIl ,,111,1;) qUl'dal' r\'dut'ido Ú ulla cuarla parle lIt\1 mio, COl!
"(~11I('.i;¡1l1(~" alJ\l~lls 1''; ¡ll1lJll"illll~ que lo" jUíCIlI'S apn~lldan: y
!lll hah":l \I'rdatleros l':,ludiu" enlJ'(' nu"olros. llIienlra~ !lO S('




-52-
corten con mano fuerte. Pero las costumbres, y;i "eces rl
clima, presentan tales obstáculos al remedio de esle grayo
mal, que aunque el Gobierno lo tiene intentado, jamas lo ha
conseguido tan cumplidamente como es de apetecer y rxijr
la prnsperidad de la cnseflanza




DE LO:' I'iSTlflJTU ... DE SI::GL'iD1 ENSE~\:'íZA E;\1 GE~ER.\L


SI (11J E~¡¡;lIla no ~r eonocia la YI'rdadl'ra spgunda eTlSeilall-
la , ¡¡li'¡JII~ plldian I'xi~lir IJstablPGimientos especiales destl-
nadll~ a l'ila. C()llt<iball.~I'. si , 1lL1J('J¡a~ ('~nlelas de latinidad,
ya pÚIi!j('il.~ ) a ¡Iri \ilda~. hil.~lil I'n pu"¡JII)s ('asi in~i;!llilkall­
t('~, La Ini~llla latinidad y la jjl(l~¡)ria SI: l'nsl:iíaban en Illli-
\1'r~ichHk~, ~1'lI1iflal'i()~ y gran 1l11lllt'rO de eOlln'lItos, Los
j(~~lIita~ i lo~ ('~I'()lapi()s se dedicaron con espeeial esmero á
la ellS('Il~Ulza tle las hlllnal\idalj¡1~. E,istian [amuien bastan-
tes l:okgio:-; rllndadll~ por \al'OllC.- illl~tl'('.~ y oLras !lf'!'sonas
;'lJIiga ... ¡ji' la j'!\t'fl!ud, illllllj1lt' {t'Iliall la mayor parle PUl'
;'[¡,!d l ' LI" t;1t'l¡/lildt'~ Jllit~'l)n's II1Ú~ bil'u que los ('"ludios
Ii!'('paralorios: III~ dl'~1 ¡ l\ado~ solo á granülica y Jilo~ofia
.'1';111 lt)~ Illl'llti,~; ~ dI' ill;':Il110 d(' ('I!I)~ h,lJ'(í particular meu-
cioil "UillHlu hailk illdi\ ídllalllwnte de los In~tillll()s en que
por ullimo hall \ ('nido ¡) ('(ln\l'l'tir~(·. El (~obi(lrno tambit~lI
IUlldú en di~lillta~ ,"lItll'as otl'()~ c()le;.:ill~ IjIW podrian cOllsi-
t!,'ran;(' COlllO t·~tiJ bll'C'ilU¡e[Jlo~ de sl'¡,;ullda \,Ilsl',flanza, me-
l'I.'l'i(,llIlo I'SIl(~('iill 1IH']1<'itlll PI di' .Io\r.n('s llubJ('~ de habel la
Catt''¡iea, /jUI' !I U 1'1') P(¡('fI, PI Coll'gin imperial lit> San IsiJro en
Madrid, v el Seminario lit; llublt':;. )J;'IS larde, \ aria:-; l'orpo-




,. ,
-;11-


raci(lne,; crearOll tilile . .; l'se¡Il'la~ COIl dir"I'l'IlI,'~ ,,11.lt'I()~) !'il'll-
do la mús et"IPlJl'i' el Scminarin dI' Yl'rgar;l. \1) ¡¡¡¡¡"ba. plll'~,
dOIldl~ a¡ll'I'llder gramúliea, Jllllllallid¡tdl':-; ~. lilo.;ol'ía: ¡¡Illl'~
bien, la facilidad en adquirir lo." COIII)('iJllil'Il(II.'; jll'I'l'ill'¡¡[O-
rios era una de las (:;¡l1~a~ qlle li'nian dl'~l'lJ!tI¡J(h.; III~ Cillll-
pos y los tallprl's, porque a~i ~l' agolpaha la jU\I'1I111i1 ú 1,,:-;
CilI'I'('ras Iltl'rarias con grave prl'jllicilJ de l(l~ YI'I'ILIlIi'l'o:-; itl-
tercsC's del E~lado. Pero nada habia ell IlIdo I'slo dl~ t'I'!-,ULll'
ni uniforme: cada 1'~labli'ciIllil'lllo ~e I'I'gia por ~\IS pal'ticu-
1 are,; l'slalu!os,


Con la gl](~ITa di: la int!l'pc'nde!leia l¡lIi'dilroll ¡llTllill;lIlll~
Ó muy de(:ar!l'nli',; lodl)s \0, c,labll'I'illlil'll!os Ik I'~\;I dl~l'
(Iue I'xislian allll'~ en E,;pafla. E! (i"ui!'rtlo l'Olllll'iú su 111','1'-
sir!ad; y pUl' eil'elllar di' 17 dc' Dit'ÍI'm])r!' di' \:-;\:;. pidill in-
formes para ~a!Jl'r si con los bil~IH' . ; d('~1 illado.; ;'\ 1'~I'Ili'I;I~ Y
no apli(~ah!e:-l el este ohjl'lo. :'1' !l0t!!'iall I'llrm;l!' ('11 1<1."; pro-
vincias c(¡\Pgios ¡}p ellu(~al'illn; Jl1;h 1111 <lPill'l'(:I' qw' die,e
este paso resultallo alguno: ~ aUIl dúnilo!lI, 110 hubiera I'I~­
lluido en \l'ulaja dl~ la in~IJ'IIel'i()1l g,'III'ral, Jlll¡~.'ilo <JUI' l'tI la
misma circular se dl'c'ja I/UI' l(l~ JJUI'\ (l.' cllil',:.:ill.'i SI' dl',[iuit-
rian solo ;1 la lIobleza,


El primer plan de l\~ltllli()~ (~n 'lUl' ya ~I; Iralll di' lTl'ilr
un sislema de e~('uela:5 t!,,¡jil'eUlas , llO !)\'l'I'i~¡Ulll'lll(~ Ú lil SP-
gunda, rn"eIianzil, 'iinil ,¡ llldllq !os 1'()lIll1'inlil'IlI()~ lilosúlicos,
ruó el de la.' Corle'i di! ,,'In. ¡¡lll' I's/,,!¡Jl'cill ('011 1',11' "IJÍI'lo
lo que lIam;tha lIIli\l'I'~idad,!s d(' prll\iIlri,,: JlI'I'II (,1 pill'O
tiempo que aquel plan !uro lli! "ida, no pl'l'IllililÍ l'l'illilllr
I~slr pensamiento.


Con mCíws cleli!clOll de 111 Iras , p,I['O ~1:-;uIPndo ía ¡lipa
de uniformar los ('sllJ(li()~) idl'a q1H' I'n Illtdill di'! ,,('[rOl'l'so.
IJreL!omilll) d(~SPllCS d(' caido 1'1 sí~I('llla 1',IIII~lillJ(~illllill, SI:
pIlhlielj 1'11 11-\1;:) (!! 1I1~~lallll~I1(o pilra las (,s(,IlI'las di' lalilli-
dad y coll':-;io,; de hUllltlllidadC's. LillJil;'¡l!as,' (,1 IlÚlllel'lI l]¡~
las primeras, (~()mo ya!w dicho, y pl'rlllilíallsl~ I'~IIJ'; ('11111-
da ciudad ¡) \illa que fue,;!' ('apila! di' pro\ inda (i calwzil di'




- .j,)-


partido; Illatldalldl)~(' e~lallll'I'I'rlo.; dl'~dc ll(('.~o I'n Cúeere:o;,
~Ianz¡)tlal'l'.' 1I Cilldad-rtl'a¡, Ban'l·lona ~- 11Iírgos, ,;in I)(\rjui-
cio di' t¡tII' ('onlil1l1¡hl'l1lo~ !(1Ii' ya 1'\i~lian dI' palronalo par-
lieular I'll Valencia, VI'l'gar,I, Bilbao ~ ~rollr(jl'l(' dl~ Lr!1l10S,
\1) dil; t'l'ulo, sin l'lllbar"w, e:o;ta disjlosil'illll, [lOI'IJUI' los pla-
JlI'S di' nada ~il'letl ~i!lO hay 11)lnillad ~ !irme I't'solllcion
para Iklarlll~ Ú IJI'I'lo. Faltall;lll adeIlla,; !'ollllos; yen \allO
jlor HI'al úrdt'1l de 11 I.(¡'.J llllio ck 18::28 ~I\ lllalli 11; poner a
disjlosicioll di! la IIl.';I)(~eci(\1l gl'lwrallk Illstl'uecioJl pública,
para aplil:arla" ú ('~II)S colc;.:ios., la,; rl'nla~ de los antiguos
mayorl's: k'jo . ; di) hacerse asi , pOl:O des¡mes ~e tratú por PI
contrario Ik t'1~.;tahh~I'1' <,,,to,; dPSíll'l'cditallos t'stalJlecimienl os,


El plan Ikl ~r, Illlqlll' dI' Ilil;]" ('11 IR,"in, I'I'pl'odlljll ('1
siskma de I S~ 1 , t'l'I\\!lílll 1'.;laIJ!cc.imil'ntn.; para la ill~tl'lJ('­
ciun SI'I'IIIlt!;¡ria: [11'1'0 I~OIl una dirpl'l'llI:ia l'sl'lwial, ¡¡lit' fUI·'
la di' di . ;lin.~llil' /;]~ mall'ria,; '/111' 111'111'11 formal' partl' di! la
l'dul';!I'ion :';'¡'IlI'I',¡j ('(JfTI'.~pondi('n 11' ;1 I¡]~ I'l;hl'~ ;!(,ollll\il;lI/a~)
(,Il~ o (,Olljll!llo 1'01'111<1 1;] \1'f'lL]d"l'a ~1'.!.!lInda "II~I'r'latlZa, lip
Ja~ <¡tll' ,,1111 111"I';IIII"IlII' IlI'I':¡;II'¡!lorío . ; Jlill'a la.; r.lI'III[;llil'~
lIIily ll rt'- , 1) p!li'di'lI ~I'n ir ;1 aqlll'lla.; di' ;]Illplial'ioll, Para
la, príllll'r;l~ 1',la/¡/I'i'ia JI/s(d/I(o.\' ('/('I//I'lIful!'s y para la.; .;e-
glltllla . ; ¡llxtill/tl)S S/I/)('I'I'OI'{,.\' , Ik I'~I~ lllodo:-;e hizo 1!l;'I~ (In\(;-
tieabiP 1'1 ¡1I~n,;llllil'n\() dI' la~ C('ll'tl'S, aCI~rc;'llld()l() lalllbil'Il
mús ;] lo, \¡\II~IlIH Pl'illl'ipio:,.


El Jllí';jlli) ~i.;ll'lIl.l di/"illaron 1()¡JiI~ In.; pl'lI\,'clll:' I{lJl' .'I!
PI'i'';I'III<lI'i!11 dl'';fllll'.' Ú lo.; ClII'I'pll:- l'I¡JI',ti.;ladorl'~, y !;lIllbil'l1
el plan dí' I S ¡;¡. E~tl' Illtilllil ti i lidil·1 la ! Il~1 rllC:l'illll ~I'I' llIlila-
ria I'[) e11'1111'lllal y di' illllplial'iol1, (',I¡¡hit'I'il'Ildll lll.;tilllto~
de tre~ /'la~I';; : di' tl'I'I'I'l'a, para una pal'l!' Ik la l'II~('liiIIlZil
I'lelllt'lltal: lleo ~1'.!.(lIll1la, p"ra h i'!l';I'Ü;IIlZa 1'!1'111I'l1tal ('om-
pida; ~ di' jll'illll'I';¡ ¡) ";lljJ('rilll'l':', P;II';I I¡)~ Ijlll' :1 la lIliSlll;\
Jlllllil''';I'1I a;':Tí';':¡11' do,.; '·1 lll;'l~ 1';'tll'tlra . ..: di' I;¡~ ('llI'I'I''':!Hll1dil'lI-
[1''': ¡l la ill,.;trlll:l'illll ";1'l'lIlldill'ia di' ¡tlllpliill'i(l!l, ql[('l'il'llilo ;¡~i
;U'(llIIolI;11' I'~la in,.;lillll'illll ;1 la posibilidad 111' las ¡jill'r~a.'
poJ¡/aciolll'~




- :in --~,
E:-;k' ~i~lcllla, :,in l'lllhar;:u, l'\ln~I'1'I aba toda\ la 1'1 dc'f\'c--


in d(\ confundir la Y\'t'datll'l'a ~!';:llnda i'lI'l'ililllZil ('OIl la pl'i~­
paraluria y 'ill[ll'l'iol'; ilw(Ill\I'nil'illl' 'Ilt(' :-1: l"'llll'dil) (~II la
reforma de 1 S 'r7 , (ll'~de la n¡dl I\UI'I\¡') Ii'Tf,'dalili'III¡' dl's-
lindado ¡'st., pllnlo, rl'~i'n';'liltl;):;I' aqa:'[ll] ¡ura IIIS lil:-;Ii 1 1I1 lI.q ,
y elr~\('lndos(1 ('·.\·da ;'¡ la l'a¡c~::Il'Ul d\· Ll~·u:l~ul.
Al~iual:ili'nti' lo:, In,di!!!l,J.' ~,I!I j!/'{J!'iwil/fl's 1'1 1cwllll>s: ''-


de primcn! 1-(1/',(' ,) di' "'>//,1;11/(/. L; 1>¡.;::I!I:o 11l(l\illl'i,ll d
qlle Ill'1'I.I'll"'" Ú !¡¡,Iit Ll P¡'()\ ill'¡,l \ I'U\ '1 P¡'('··I!:H!l'"II)'i' il,-
dllyr' en el prl':,:qllil""() ;":1'n'Tit! di' Jil lIli<dlil: (", ¡'II';¡\ l')
Ill~lillllo clIy(l:; ga~lil" Sc~ !'llhi'i'il I'\'i:!.;" ¡¡lili'III" pllr UII
pueblo, Ó por alguna r!lnrl;l'.'lOil 'llli ' I'll i'l'~\¡~!i', Lil"lll.,;li-
tuto,; lll'lninciall's hall di' (,~:ill' ~illlad(l~ PI'i'l:i,;allll'llk I'll l;¡
capilal di' la prnritl('jil, ;, ¡lO ~I't' qtti', jlor ('jl'l""hlal1l'ia,: l'~­
peLiale,~, eOI1\ ('ll",il ('(lIOi'Mlo.; i'!) ni ro pUld () di.;1 inl f), ,'IiPtO
eOll algllllos ';lw'de, La mayl)r ¡nr!¡l,;:!! di' jiri!lll'I'il da . ;!',
por tür]('r lo,.; ('i!l!~() aílil'; ILo la ~I'glll}¡ia ('il,I'll<ltlZa: ~. 11110';
PO¡;o:,; slIn dl~ :-;~'gllllda (,!il~e, PIII' !lO al)l'az<lr IJI:¡'; qUI' lu,,;
euatl'o (lilO'; prilltl'rtl,';, I'n ;¡!I';WjOIl ;, (I'W ('aJ'I'I'I'1l di' J'I'Cttl'-
sos para SO~!I'JlI'r 1'1 qllinlo.


Los Inslitutos locales llO (klli'll ('ll l"I';didad :;1'1' lII;'S IIIH~
(lo s('gllnda cla~(~, p(~I'O hay algllllo,;;\ lo.; ('llall':;, por "lJbra
de fondo."', sr le:; ha jlC'rrnitido 1'11'\<11'';(' Ú [lriIlII'r(l,


Gran 1'111',[ iD:l lI;t ,idll la :l,' In.; 111.;1 i 1 !111l';, \' ~u ';1I;.;ll'ni-
mil'nlo ha d¡ldo III::ar ;'1 ¡11i'i!;I~ l'I'!)i(LI';, :, /I[I(¡.;j{'¡n¡II',;; \ io-
l('n!a~, Ik~l'ntl'lldi("ndl¡:nl), ,;íll ('IIII):\]'go, di' 1'.,1;1.'; Illi';I'I'j;¡~)
nH~ limilan; ('ll l',;te capitulo ,', !'I,rc'i'il' la~ \ il'i~¡!¡¡dl'~ por
don¡lr ¡un p;l~lI:lo, y lll~ I'~rll('rzo~ ill'!'ill):'; pitra plalltl'ar1os
dehiLlamcnl¡': en lo" ~¡,Q'llil'n!(',; pJ'('~('nJ;'rl" IIIl In'!'\I' l'~r<ldro
([el rstado 0\1 qllr ('ada \lilO ~:l' ('Tl¡'IH\lnll;! al 1'01\('[lIir mi
Dirt('c;oIl.


La impnrLni'i;¡ (\1) lo:; r:l:;!¡~!I[il'; .":' Illllih :',) la <¡ill' [il'I1"
la i'1'p;nnlla 1'1lS.'nanza. \ (:11 la ('[¡¡":l' ¡[" pl'l'~:II!;¡~ ¡'¡ qul' 1'011-
viene ('xterHkrla, Lo:, ([\le l'on~id('I';ll1 I'~ta l'il"i'1l;¡11Z;¡ ('onIO
('1 Yr'rdar]ej'(1 tprm'lln:.'!r,\ I\i' 1;1 ei\ ¡li.'(\rinn dl~ 1In 1'111'11111 ,




- :;¡
¡lli'lban qur III'!II' :deallZar :( tllda~ !a~ CI;ISI'~ aCI)Itl()llada~1
Opin¡lfl "!lllili"11 1:111' I'! IPitlll'!'11 di' ;\I!lII'¡!()~ ('~!ah!l'('illli(~lIlilS
ha di' 1,,;1:11' 1'1) ¡d'IIP"i'I'ioll ¡'lIn (',,1:1- l'I:I~I'~, ~ no l'l'PU,,'!l,Ul
":\1 :lIll11I'llio, P!lr 1'[ ,';'nir:ll'ill, [{l~ l'I]I'IIIi,;(I~ de la:' h)('I'': ~ll
0)1011"11 :', I:tn 1,0:l"I'IHI llll'di!l ¡JI' 1"'IIJia!2;tl'la~, jll'I'!i'llili"IH]O
¡¡1I1' (',lila ill~!i!lIil) f'~ ¡¡¡I ¡'''''II d,' !1I;t!i1~ ""I'lrina,: \' di' idl'¡¡~
/'1'\ L'¡Ij("ioli:lriil~, l:!i1!J'<I,'q !";¡11;1I1 JiI'r~lill;¡~ (1'1l' ~ill illl'lllTir
1'111',11' ;¡J)'lli"Ilo, 1'1'1','1: i'ICi¡:,,''''"' JI"I' \illd ["Irtl' 1,1 qUf' ('¡pr-
tf)~ ('!lfltwilili\lll~()~ ~il d:¡·l;:t:!d¡¡ í1¡\jjl;I.'~:~ld() Pll la ~()('ijldatl. y
por IIlra ('] '1"1' ~" ;11;1'<1 1:11li'11I1 1<1 IJl11'],;" p<lra !a~ C'¡lITI,r¡b ~ll'
plTiorl'~ ('II! () ji;:,,::',',1I ,'!Ill\ jl'!li' dilil'lI!1;11' "ll:lfllo ]lo~ible sea.
V""pr('('iillldil. (':11111) 1', .ill~tíl, lil~ idi'i1~ ¡llIli!illl'r;!lI''; dI' lo~
priIlH'r(l~ , prll('lIril[';" pmllill" 1]111' 1;1 1'1''':¡!I\iZill'illll dada ,'ll mi
tiempo Ú III~ \n.;lill:lo,:. ~;tl¡,;i;I,'id I()~ dl'~I'I'" di' lo,; d(,llla~;
('(lncili;¡I:..!;¡ I:t fl'{'(L;idad di' 11[11' I'\blan lo, baslalllc.~ para
'lUI' 1111 Llii,' 1','[:1 ¡'!¡bi' d,' :n,II'III'I'i:1I1 ¡¡ ('Ilanlo, ¡¡m'dan a~pi­
rar il ('lla. y d .l1l~!1) !'l'I:I'I!) dI' 111'; I[[\(' !1'1l\1'!l II('glU' pI abuso
hasta 1,1 !Junio d,. a.l:ni:il' :l 11111", ¡il('IIIl,idl'r¡)dallllllllp,


:\nil" di' piI:;:tr ddl');I;,::', Jlliwili',lal'l; lo ([lll' en mi ('IlTl-
('('plll deilil'r:lll ,,'1' 11l'; 1!l~t¡llItll~, \ la orgallizal'¡llll <[!ll' yo
c:ullinalia it dal'I,', para !ji!l' prlid!ljl',;"n todo, los Iwnl'1ieios
tk 'lIH' ,Or! SII,('''ptihit':; );\ (lile f'slan llllmados, Por !lO COlll-
prel\lkrsl' I',;la ol',:ani¡¡II'illll. qlll' ,1 1;] \ ('rilad !lO hiln alcan-
zadu lod¡tli,l, Y qlll' rllilii!l!(:IIHIIJ 1,1 ,11"11/;\1 "s!;ldll di' ('I),a~,
~1'r;1 \:t ¡[iririlll illl¡HI,ili!:', JI)'; Itdn ('olllilalido lanla, !ll'l':;O-
Ha.;. 1I1I)("1¡;\...; di' 1'lIb i1lblrilda,:.;,


í.C()Il\il'));' qll\' {'II (';Id:¡ pro\ jn('ia ('\:i:;la un cl'lllro de
iln~tr;\{'iCl!l pal';1 qr)l' PII,'I) ;'1 P'II"I .;(' \i1\'an propaé[andn por
I'\!a In.; l'II!Jill'íllli,'!ilo; :í¡i!I'·;, \ :k~lp;li'I'Zi',1 ('';:1 l'1lt!I'za , I'~a
ignnl':11l:i:1 'ill:' d"';¡:Ll!'::¡ 1:¡'ll"!l!I' ('OIl';I'['\ill1 11IIlCh:l'; [oda-
\Ia"l E";lo ", indlll ¡hil', ~,il" 1I;li\I'I'.;j":I:1:',,; ~(' hallan ,11h-lllil-
~i",h di~:llll,.i:l liJUe' d' <ra..; p.:rd IJIIi' ¡¡(JI'daD prndlleir 1':'1',
!H'IWlj,'ill, 1',I"IIr1'1 ;¡¡J('IIl;h c.'il\','¡;lIl ll1'!l:I' dl'~lillillL1..; ú ]a
in..;trll('I'¡!I~J '1I\1I'rim' 1111" IH)(, ~I'r palrilllollio di' PI)('O~, LII,";
.;pmillilri'l;; I'oll,'ili;¡l'h, a\llJl!lIi' 1n:1'; ll11llll'r(l~O';, U¡'I\C!1 tam-




-:iH-
bien un destino rS{lE'cial, y la insll'\lceion pl'i!paratoria (llll'
en ellos ~c da sn rcsil'nll' dd Illi~lllil ('ar;'u:II'I', nll ('oll,inil'll-
do á 10:-; seglares, ni 11l'OJlol'ciolli'llldoil's la ,ariedad de COllO-
eimicnto~ ¡¡un [lp('('sital1. Solo ('111l~lillllo [1111'111' Sl'(' I'SI' l'I'Il-
1m, porque en mallOS dl,l (;obieJ'no ()slú 1'1 dar!¡: la forma
<¡ue uli'ts s\' adaple i't l()~ dil'el'l\llles filw:-: <¡II(' se (lI'O(lOil;:a,
estableciendo cn l'l cuantas eus('flamas nl'c('sill'n 1(1~ jÚ\ 1.'[1('S
para los varios destinos (liJe ks esl ÚIl I'esen-ados ('ll d ('IJrSil
de su ,ida,


Si el Instituto sine solo para formal' lJacltill('['('s t.'U filo-
sofía, no cumple sino con una parll' d(~ su OlJjPtll, E~I' ;:rado
es únicamente necesario {l los ([11(' I]lIinl'l'[l in;.!-¡,('sill' ('!I las
facIIltad('s; y llllldlOS Cllrsallte,~ har que (',;ludian eOll llIuy
distintos IiIll~~, LI)~ llIHH a:-;pirill1 ,1 po~('('r I()~ C·I)l\()I'imil~i\\()S
que suministra la seg-unda clhl'ilanZil, ~ill lIii'l." dl',"t'() l[llil el
de aclamar su (~Ill(~II(IiIllit'l1to, y o~II'nl;¡r. ('01110 Sil silil,lI'ion
soeiallo ex:ige , una edlli:aeio!1 cSIlIerada: lo,; (Jll'II,~ .,,' I'IJII-·'
tnntan 1:011 parte dI' (',.;a ('Il";,'ltlnza, PI)I'(IIH' (,olll'!'pluilll Ijue
les basta para la,; ()Clljli)('illlll'~ ;1 ifUI' lil'lIl'I1 !jUI' ¡[,'die;]rs!':
hay qlliml ~(\ limila Ú ci(~rtil,s a,i;:llalllra~ IIIIP nl'I'I'sila, 1; ¡¡:Ji'.
le inspiran singular alieioIl; y 110 rallan <11;;unlls Ij\ll~ anhe-
lan prepararse para el ejercieio de \ arias pr()re~illne,.; qlW en
la sociedall son indispensables, Aun ha y m;'IS: el instituto
puerl(' habilitar jlara lllilG!t;b dc ('stas jll'Or('SiOIlf'S, y (kIJf'
hacerlo; pOJ'([llt' a:-;i jas fOTIIl'ilta: asi ¡¡l('ilila Ú 11)" j¡}\I'llt:~
los medios de lograr en IJn'H' tiempo ~" sill ;':',I~llh, 1111,1 l!I'lI-
pacion lucrati,"a; asi los all'ja dl~ IiIS earrl~ra,; lill:rarias; y
asi da á su acti, id;lll unil ll'ndencia mucho 1II:1.~ prll\l'C'[¡osa,


Tal flll: la razon por la cual, desplll's di' I'lallll~ad(ls l()~
Instituto::>, y organizada en ellos la sl'gunda l'IISI'JlaIlZa con
todos los I1H'dio~ Illateriales que rr'IJllil'I't', Sl~ I'Ilifllmí Ú alll--
pliados, agrl'g,i I1dol(:s, sc'gtrn las I(lCillidildl'~. (,i'ill'dra~ dI' lli-
bujo, eonwreio, imlustria, a;:ricnlttlra, n¡'¡uliea y olra,:; ,,1'-
llll'j aIl tes , De estl' modo se <lUlHl'Illaha su illljlorlalltia, ('¡'('-
eia :;u lllilidlld, lFillaban en ello~ las familias cualltu podian




-, :;q -
,qH'\¡oI~('r para la ('!lW;li'ÍOII tI(, ~Il~ hi.in~, (1 para la calTtra a
(\lt\' lu:o; dl',1 illaban: ~ 111 lJ 11 il'lil'iÚlt!O;;l' cada afio el número <in
sus alllfllll"~. l'i1ljll'l,iI!lilll ;\ l'j,'n'I'\' 1~1I las 1I\'(J\ illt'iil~ tan
prol ¡'(,/¡(/~Il iJll1ujo. ljlH' al rabI! ¡k ¡¡I;.mll tiemjlo hubieran
lllu('lla, j'\lll'rillll'llla!lo Ullil Ir¡llls!'orm,u:ioll cOlllpll'ta, lte-
dlll'idlJ;; lo;; Inslilulos ;'J l\il'rib I'scue!a:-; para O!J[('lll'r (,1 gra-
do de bachilll'r ('ll lilllsolia, lendr:lll una \'\blcncia IlI'l'l'aria,
en l'Ollllwt\'IlI'ia "il'IIIPJ'(; con los sl'lllini1rilb: t)rganizado~ del
mÍldo qU(' il('a!J1) di' IIIi1llirl'~lill', a;;l'guri1ri'lll su SUl'rte, no de-
bil'wIo ya 11'IIJI'l' ri I al idad al !rtlIl a , [lOl'l¡lH' salisfarún todas
las III'cl'~idadl';; ¡JI' lits I'illllilias,


Bajo I'~II' plllllÍl dl~ \ islil, (,1 núml'l'o dI' l'SlilS i's('lwlas no
puede ~wr llIelllll' qul' l'1 I/UI' ('n el dia lil'lli'lJ; ~ ¡um sill dar-
k::- esa P'\II'Il~illn, I'S l'ITor ('n~cr qlll~ sr hall t'~!al¡k¡;jd() rllú~
¡k la~ nl'C¡'"ariil~. B;I~lal';'1 para d(IIl1()~lrarl() ulla sr'neilla I'Olll-
jlilral'illll ('1111 lI{ros pil i~l's dI' Europa,
Tlillll'llll)~ !l1)1' ejl'llIplo la \('I:illil Fl'alll'ia dI: la eual po-
'¡tllHl~ 11'111:1' di¡{o~ IlIi'l~ I~\ill'ill" \ I'IIJIlpldll~,
~¡lgllll la ('~lild¡.;lil:il dl' lit llhlrUi:I'jO!l ~('elllHlilriil Iw('ha


"ll 1 S 12, II\i.,liilll ('lllllli('(:" I'n illpll'l l'I'illli 'In eoll'gio,; rea-
le,,,; ,) 12 coll'gill," Cl)lllllllilll':-i, 1 02 ill~lilllcionc,; y !ll't pl'n-
silllw~; ('l]: () lola! liLo (',;laIJII'eimil'nlo~ educaha á W",341
alumnlls de segunda ('IISI:lIilllZiI: adl'mils, 1'11 los llamados pe-
(IUI'IIO'; S(li1lillilrillS ¡'¡ ¡','I'Ili'la.; 1'('II'.'iiiL.licils, P,I:i1lilll l'I'I',lrli-
dos 211,0111 I ,11111111111'; ¡JI' lil llIi"lilil dlsl'. IÍnlt:o Illlllll'l'O 1[1I1~
!ps 11 1',1 ¡1I'l'fllll i¡jo ¡¡dlll d ir: luq~1I lo.; jO\ clli'~ IlUl' cursaban
('sta ('j,I.'I' dI' 1',;llldills iISI:t'lldia {i <,\!i,::;,¡ 1, Ahora hieIl, la po-,
lJlal'illll di' Frallciil 1'11 la lllíSIUil l:¡I¡lCil na dl' 3'J,IK'¡,Kiij
habil,wtl'';: por (,lIllsíglliclllI', habia Ull alulIlllli LlI~ :2,' I'll~e­
IÜnZi¡ [1111' ('ada ,'í.'\i dI' 1':;111" úllilll()~,


En E~pill\a hubo jJllrallll~ 1'1 (~llr)Í() de 18:;0 ú J:<;I los
;;jr:íJil'lIjp~ ,!lUIIIIIIIS dI' la misllla elas,':


El! liI~ rl\l\('l'~idadl's, .
EII 111'; Ill~tillllll~ prlll jJl('iak:-; } ¡ocille's,
Ell IjI-: Colegios l'I'i\ allo:,


!~,022
l~, iKI t
2.3/j(í




lill
En ln~ S(llllillal'io~ ('Ol]l'jlí,l1'I'~ I,HKz
El Illln](,!,(' de (I~l()~ t'J11¡11l1I~ di'hí' ilUIIH'lItar,..;I', punl'u' nlt


todils lo~ ,;,'lIlinario,; illl'l)f'I',II'alian 'tI'; l'IlI'SIJ' ;1 1;1'; Ilnirprsi-
dades ni L',; remilian la,; Ii.'¡¡lo; dI' ';11.- allllllll(l";: y ";('!.("Im da-
tos IluI' he '1 i.;lo, ;l..;,'!'n:!iall él ,-¡,OIID, Po!' lo 1;11I!il, PIII'dl: cal-
culal'sl' ellll'nIWI'O di' ('."llIdian!!',; :](' t,' Plhl'lliln/a!'1l 1,'))';1;,'):
lo qlle da Ull alumno por I'ada ~íi:¡ hahilalll!',;; f'1l la ';IIJlIl . ;i-
ciOJl di' qllf~ ('[número dI' (".;10"; I'il F,,! 'a Ila :'1'<1 ¡J(, 1 t. 10 L fi! 11.
segun D, ¡"Pl'mill Cahalll'ro I i i


Rcslllla, jlw':,,:, IPII' ¡¡li'il;!id;t la [,:¡illil"jI':i, !t¡I\ 1'11 Fral!-
cia 2; V('I"'.'; mil" ¡t!\l!llll()~ (lío .,;,'gllllda 1'í1..;,'I"IIIZél 'tI/(' I'ft E:-;-
pafia: lo I'llal pl'lIi'ha '[11(> (',;1;\1110"; llllll L'jll"; lodal lól ,JI' J,.
qlH' en ¡-(IItll'l pai.,; ~III'I"Ic', l' 'll!!' hil'll IJilt!elllo,; dar dllble íll1-
Plll,;o ;'1 I'sla e/;¡.':' di' ill.,;ll'Il:'I"jl)!l ,;in jlll'!IITir 1'11 1'1 ¡j('fL'¡:-
to que ml]('!t(),~ lj¡Jn ¡¡lrjhuirlll ;tI (;()j¡j¡'!'IIII, ili '1 1.;;'1111 ! 11 lo di'
multiplicar e\i,,';;il<IIlIi'IlII' II)~ ¡n~I¡!llll)~, ,\1 l'I'IIII';¡l'io; I'~II'
es un tl'j~l(' ri'~IlI!,ld{) qlli' lll.lll¡iil'~!il tIlll'~tl'() ,tll'il';¡) : Jllll'a
cultura: ~' alh j,'I'I;,..;!' qi;;' 1::-: dil;)~ 1'.;I:lll!!I111ad¡)~ il t1i..;l;llJl'ia
de o('!to al\()~) d1l1':nlc 1,)<; ('(¡¡II,'" JI:'llllh illl,'I,llllad() Illlll'hll,
¿OUt; ~,~ria, pllI ':';, ,,,¡ 1'II:n;:;:I':" ;('11111.- Ja .;il!l:\I'illll ti!' il1l1l)()~
paises en el tilado ani) dil lXí2, 1', ¡JI':'il', 1'llillldoIIlILl\¡;lllil
haLia ell E~pafli\ m¡\" IIlH' Ull ('01'1 í~i!ll() lll'IIll('I'O d(' 111,1 illllo<!


\0 II'n~o ¡J;¡I.h I'il'rll)"; ... nlJI'l' 111.'; dl':na, 1'.;I"do." (k Euro-
pa: ¡I('rll ..;ahidll 1', :JIJI' ,d:~IlI!l", ('Idlll' BI'kic,¡¡, 11 I)!;¡n:!a, ~ la
mapJI' parir' ti:' I()~ dl,\Ii'JI¡:lIlid, ¡¡11'nLI.i¡111 ,'011 llJlJi'lili 1'11
e~la parl,' j'l Fl'illH'i:l, lo I'!lid l¡¡lI':' n',allil!' III:!a\ ia IIIÚ~ la
ignoraJl(:ia di' 11111'.;11'0 1 1I11'hl 11 , !' pl'lli'lu 1,1 1';1";11 1JIlI' dt'lll;
baec'r,,;(' di' l{)~ cldllllll'l'S C'11'\atln-: l'lllllra ,,1 arall d('1 (;I!/¡íl'I'llU
por prnpil,.:ar una 1'1l';';I(Ul~¡) IjIU' i¡¡II!,t illilili'lll'ia lir'IlI' I'n la~
naC'iOIH''';, Eu lihi¡'¡li'í'j'lll jll'lllldri;I,:1 jil",dl' dI' Italldl'llll~ II'iJl~
d(' la j1l'I'I;>;:¡'illll il¡):'I¡';'id,l , ¡iíldl'lllih :',i!'l'I';\ la CI!. di' 1-:111'1'-
pa Ull l':ljh'¡ iníi¡¡ilill;[('lll,' ¡i:> ,,'1'1'>11 ijlli' I'Ji 1<1 ~I"'illlililJ'J;I,
ni!L:csilaurlo ('¡."la Iq,.!(l '\ ia jillH·;~I);~ ~~<Ú('rZ(h \ ~l~Cl'i!i\·i(l."; ;lId~'.'


11 \, ... 1" :1 ." 1r:I;Y lL r a I di!,; \ ""1'-. \q'lll ('ll'IIJ:!' !l' ¡'"JI ~I',
IdCiO[l 1· .... P'I<1 li\'_'d (' l' ';"1 1]1;! .... i:J'.I.nJ.''' ("ljl--.t'ljl>ljlll
~rll:!tllH':-:) y 'J!J!l I¡,,\' 'jl:\I_'n le: j,:[(J' ";IJl',1




di' ¡¡r,(;u al IHlnllJ :jil" 1'\iJI' 1'1 pJ'¡)~rl'~o ¡jI' la~ JlI(,(,~ ('n el
mUl1do I'i\ ili/;llIlI: 11i'['I) I·~tll'; 1',j"UI'f'ZiIS y :'<lITilicio" S('fall
1'()~III,I¡';, ~ 11):; adl'I\IlI¡¡¡nil'I\lII' (',I'a,I!', porque ~I' ¡¡pÍlII(~Il á
1'110" la rl\lj'I,I, ]¡¡ prl'¡)'lljlill'illll, 1.1 dl'~i,lia I la i~I':)J'(IIIt'ia,


Pi' 1';\1' ;111':1-:1 111, ]IIII':!I' ('Ulp,'II'';I'IJII';¡ 111- Ijl[(' III'lIln,
[1'111.11) il1ll'l'\ "1\1'::111 1':1 11" 1";II::1ill' d:,,¡j:, ,'! rl',;l.dilecill,il'lI(n
dl'¡ si~II'I)l:I l'l\lhlillli'il'llal: (,,¡j',H 111:111'" jlr'II"llI'¡lIliI dar illl-
[lul,1I ;', la in-trlll'I'i",) ';1"'IIII¡J;ili:l, " Pi)1' J[jI'jlll' dl'eir I'¡'('arla
/.¡,.; I~,()I\H :'.;[II,li:(,II,', d,' I',id 1'1.",:, qu" ~I' ('dl!l:an h(lY
I'n !Ii'; ill"lillll!).; Ill1i\ I'['.;itario.;. [I)'olin::i:¡[n". llwab; y 1'11
lo, ('()I('~ill:; p!'il adl!', ';1111 1111 ]:1'11::1'1',';0. lIua ¡'Imqui.;ta bc',-
I'ha ('11 fallir di' lit I'i .. ili/;II:,ioll 1'~Jlaf¡()/;l: ddli¡;wln:'l'll's
il::I'i.;.tar mit.; t!p ,I<L, mil :¡tb' Clli',all IlIall')'i¡¡.; ¡JI' la Lu'ul-
¡ad di' lilll~()lia I'il 111-, al~\()'; p/'l'p;II';ilnl'i(l~ I I'n a~i~naIIH'il:'
~lll'lla~,


111' didlll IjI!!' 1,1 ¡dall dd :-ir, Illl l jlli' ¡JI' Bi\ a~. flli~ el Jll'i-
1lli'T'i1 1/11(' Itahlr'l dI' lll~tillltll~, Pllr d"~,,,T;Jcía. illjllc! plan fra-
,';¡~II ,1 lo~ pll('()~ di,h di' \lIll1lil':II/II: [11'1'11 Lt';C'lllilla estaba
,'I'hada: l' tantll 1,1 (11J/¡il'l'llll ('¡IIIIO la Di!'I'I'Cjllll I-'I'nrral di'
E~ltli!i(l';. ]lJ'lWilr;II'111l !i¡¡C('I'Ia ft'tl(:lilil':tí' 1'11 t'{lantll In prTmi-
jia 111 ;lZilrl)~O di' 1;1 ('1M';\. apl'oll'('handll la~ ocasiones quP
SI! Jlrc~lmla]¡an p:lI'a fundar alguna de allllella~ útiles (~seue­
la,; en ¡a~ provincia.; qtJl' tPlllan 1I11'din . ; 1') SI' prestallan il elln


El prillll'l' II1"lillll,) <jlll· ,1' nl'l) flll' (:1 di' :-iantamJ¡o(' 1'(\[1
1,1 Jllllillil'!' di' /¡,S(¡'tII(U (,I/¡{,í!/)'I,u, ilplic;\lidlll(' jo (¡Uf' l'I',~lil"
ha di' lIl1 I'cld,'gll) Ijtl!' h"hia I'\i~t idll ;lI¡["l'i()rml'lllr~, y los fOIl-
Iln~ qllí' 1;1 JlIllL¡ d,! 1:lIllll'l'cin d¡',linalm Ú ~lh 1'';I'uela:,. ()r-
L(anil.i¡~I' 1"11' ['I'al orill'll ik 20 ¡Ji' .Julio IÍ(' L'I,¡q


Puco dl"jlul'';. 1'11 :-; d, '\;';1).;10, ,..1' fundo 1,1 dI' Tndela,
dl';;lin;\lId()~;I' ;'1 ,..!J ~'I.;kllilllil'I¡fc< I'I~ J¡iClli'.' de la funclac·iuIl
llamada dI' C;1"lc'i1 !lUil: :~I)(:I'~il¡¡JII('n[,\.;e flll~r()n eH'ando
I1 lil;Uldalldl) ('I'('''I', 11)'; "i;';llhtl 1''; , 1'] di' Lll'I'J'I~~, Pll 10
di' ';1'litll!\I!'I' di'] lIli';lllll allil ,';11111'(' hl lJa';I' di' 0[1'0 ('01(>-
~il', I'i dI' :-;,'\i\I;:, 1'1111 11)~ bil,IH'~ lid I:OII';.:ill (h: ,rae",'
lt()dri~o ('11 ~I¡ di' /,rarzn dl'll 1,1 di' Jlllr;:o,.. "/1 tíl




- ni-
(1p .\bt'il; el de Albar,ptr, pn 1:; dI' ~ra~'(); pI di' 'hm:ía eOll
igual 1'1'('11 a : 1'1 di' Lórida. PIl 10 dn :-;i'1 il'lllhJ'(': f'! di' (;lIalla-
fajara, ('11 1:) di' Tlicil'IlIIJl'!'; \'! di' Palma r!I'i!alloIT;¡, \'11 l."';
dl~ .\g·il.~!O dI' UH:!: II)~ di' V¡¡oria \ Oüall' I'll l.') di' ~l'lil:lIl-
1)1'(" 1'I'I!twil'l1l!1l ;'1 I'sla dasl' \as ll11i\I'I'~itlalj¡,s 1\111' alli (:\i~­
lían: (,1\11' !.ogI'OÜO, I'n :W dl' Ot'lllbl't'.; 1'1 dn Salllut::Ir di'
Ral'l'anwda, 1.'11 R lIL' :\"1)\i"1Il1ll'l', d('~tin(¡lIdll~I'JI' ulla pingO!'
fundar'ion l/lit' alli ~I' d¡'Snlbl'il); y pI dl' Cillllad-ltl'a\ en fJ de
F e1Jl'('I'O dI' 1 H 1.'),


He dieho ([Ul' algullos de I'~il~ 111.~lillll()~ ~(' llIandaron
CI'(',1[', pOJ'(llll' 1(J~ huho que 110 Ilr'gal'lIlI ;1 1'~lal¡JI'!'IT,I\, Ú
p('~ar dp la (',rden, ~ olros I'C'"aI'OIl :i PO('.o di' ~1I inslal¡wilill.
por no jlot!l'j' ~1),;11'III'I'SI', Los lil'lIlp[)~ andallan todavía dl\-
ma~iado rl'\1I('lIo,.; para ';{,I' Ül \ IIrabl e,; Ú I'~ta c]a~1! (1(' C!,('(l-
CiOI1l'S. Fallalw adl'll!a" un 1't"!!il1li'1l ;lIllilini.~tralÍ\ 11 Iplt' dj(,~I~
la sulicientl' flH'J'za al Go]¡il'i'Ilo para lb ;il' [¡ (~rl'I'11I ~lIS pla-
IlP~, Y estah]pt.:i¡'s(' 1,1 ('Jl"I11'1l 1lI'(,(,~;lI'io 1'11 ('1 manejo d(~ IIIS rl)ll~
dos pl'llrilwjah-" SII]¡!'/' )0" l'llall', !Jahi;1 di' (';m.m!' prilll'ipal-
nwnlt' ('1 ga:-;Io. LI's 11l,lillllo~ 1111 plll/il'I'OIl /"I'('ibír 1111 illlpul-
:-;0 ,i:2or()~o y eficaz h;lsla JiIlI:S ¡f(' 1 N '¡;'" 1'/illI';} 1'11 'flll' ~'a
los ayuntamientos y dipulaei()lli'~ pl'Orjí(('i¡IIP.' II~lliall !lila
orgallizaeion más (~()I\t'()l'rne il los bUPIlO" priIH;ipio~ a(lminis-
lrati\os. :-:;llcl'dia l'n I'slo lo ll1iSIllO (JllP ]¡p manit'l'slatln al
hallla\' ¡JI' la 11l~II'Ill:cilJll {'rimaria.


:\ I'sla últimil ('iI'CIII1,;l;uwia ~I' a gl'l ';:1" l'II'IlI(J~iasrll() qur
pl'olllljO Pillas pro\incias 1'] plan d(~ 1 R ¡:;. Todas quisiemn
tener S1I Instituto; y el Gobierllo luro qul' IIlor!('l'ar su ar-
dor más liien que dal'h' ri('llllas, [lorqlH' la [lo;;ilJilitlad no cor-
ria f'lllllnces parejas COll 1,1 drsl'o, y I'~L'Ij¡;llllf):'. mlly distan-
tps de pos('er los llH'dios lwcesarios para planll'ar c()!I\pnien-
[(,Illen!!' tan gran I1líll1t'1'Il dI: ('~t¡tlMc·illli('nl()" IlUI'\ os, pu-
diendo la [llwipilacioIl daliar al hJII'n (;\ilo dI' la Pl1lpr(~sa,
~atla pxistia, I'n l'Ii'elo, (k CIl<lllll' S(' (lI'I;('silalla para


al'ar un Ill~litlllo llH:diano; ni ('dilicill~, ni pl'O!('sllres, ni
ilparal!):,;, ni colec('io!1es, ni medios (It: nill;.!'lllla ('Ia.-w, Todf\




-- li,) -,-
I'fa prreiso 1']'1';11'10, En tal ,~i Illilcilln, la prurkncia ¡¡cons!'jaba
sP~lIir ('IItl('~I;¡, l'sl'III'I;¡~ 1'1 lIli~lnn sj~teI1la liUl' tan buenos
fl'lllli,"; 1¡¡¡Jlja I'l'lIdlil'idll t'I'~IH'('11l dt' la fnstruccion primaria:
I'S\\I 1", i'lIndar ('11 "adrid IIna nurmal, para formilr pl'u[',óso-
1'1'''; dl''';¡':,!"lInd;1 l'Il';I'¡'lilllZil: \' dl'sJllIPs t¡lll' \<1 ~P tll\je,;cn ca-
!I'¡II'¡¡lil'i\~ id"!lI'II";, l'a,;¡¡r :1 la crl'il,'ioll dI' 105 11l,lillltll~, qut'
di' (";!;l ";111'1'11' Il\Ihil'ran salid,) IIl;IS perl't'c[os, Pero I'sli' I1W-
dill kn!11 s,' hal!akl 1'11 l'Ill1lradil'cion ('onla ill\pacil'[l('ia g('-
11"1'<11, 1'~I;¡lldo ,ldl'lllih I'\puí'slo ;\ 111/(', pasado el entllsias-
mil, 110 SI' 1'[II'lIft! l'aSl' <1 J;!.' ]lrO\illl:ias tall dispuesta:') á [ran-
'pli'ar ¡,h rl'I'lli'SOS 11l'(;I'-ario", En todo eonYiene apl'o\'cehar
JI"; llli1l11l'lllos ra\lIraIJll's: y por olro lado, (jllel'I'!' alcanzar
,]"SI1I' \lIl'!.(o la jli'i't'I'f:I'ilJll, (''; l'OII1II'llarsl: Ú IlO [ener llllI1Cil
l\,u];¡, El úrhl,J l1a,'I' Si(:lllPI'(' peqlll~flo ~ d(;bil: solo con ('1
til'1I11'1l \ I'! 1'IIIIilll la 1'1'I'I'il'l1do ha~la He!,ar ¡l mostrarse
"llI'I'IIII'III" ~ !'l'lilldlhll Yo (,()Ilsidl']'() los instilutos como úr-
!)I)!"': !I"IjIU'}llh, ¡¡UIÓ aunqup ;11 Pl'ilWipio apareCi('Sl'lI pohl'PS
~ ¡¡II'/l[llilll", :1 1'11i'1'Z;l dI' ('Ilidadil \- ('Ilfhtanl'ia podrian Ile-
,;.e,lI', p;had'l~ al;':IIl\II,- ;ulus,. :1 UIl (:;;Ia¡]o titó proslll'l'idall bas-
l,wll',;tli,!';ll'llIrilJ, SnJ¡I'I'lndn, la s('~lInda enseflanza estaba
tall'II[l't' Illl~il!r();;, Ijlll' ;íun C\lanc!l) la que Sl~ dil~s(, á los je'i-
\('lIl'S fUI'Si' imlH'rr\'cta, hahian ¡](~ ~allilr eon (~lla, siendo por
\0 lanlo lH'l',i1ll1il'ial I'l'lal'llal' ]¡;¡sta una ('!I0Cil iut!(:lerminada
tan im Jlfll'lillll (' 1'I'j'lil'mil, El j'('sllllado ha n'n ido ;í conlirlllar
('~I,' 1I1:J(1(I di' /lJ'lJ('I'Ili'r, SI' hall (T('arlo Inslitutos cn casi 10-
d;h l,,~ jJl'l)\illr¡as di' hpaCla, y al~llna" tienen do:,;; habit'll-
dlhl' s()~ll'nid() ,1 I)('~al' de ,~llS llluellOS y poderosos enellligos.
En! I'l' f'111)~ los h;l y, ú la \(:rl1a(l, IjlW ]Wl'lllilI1l't:(·U pobres, sin
;Ir,:)) (:n;di lo y \'on píl('a~ ('~I)I'l'anzas de \ ¡da; pero en ea m-
1l11" 11l~ mú" ~I: han 1'11'\ ailo ú una sitll;Jcion bastantR pre'is-
¡Wl'il: ! la 1('IT('I'a parlp, por lo lllúnos, Plledt::1l ponerse al
"Ido di' los m('.i(}rl'~ ('~Iahlcl'imient()~ de su clilse en el ex-
1:';ulg'I'I'II, \un IIlÚS Si.' hubiera (,oll"f'i!uiilo, si (:11 YeZ de mi-
¡'dI' liI,~ IIl~lillllo~ con prl'\(,[lC'iOIl, y pOller ¡'l ('ada paso su
!'\i~Il'Il"i;¡ l'lI jll'ligro, Si' k:-; hubiera protegido resuelta y di-




~- üí -~
í~aZrnl'nt(1, llíll'ü'ndthf\ pUl' I'IJ()~ ('uar¡!u I'U jll~:II, y i'I'l!lIr
"¡¡'IHIn (,Ol! mallti fuerl,' 11):; tdl,-I:II'[ilo,·, ifl/I' ,'1' opon¡;!ll {\ ~tl
cngrilIldl'l'illlil'nlo, Al I'illllrill'il), ha lIallid" lli: \,'I'd;l(J¡'['I\
rmpC'110 I'll d,'~I[,llirlih. I'!I ,;d(Ti!i:';lrltl~ ;'1 \;i; ~;t'íilill:l:'i(),,: y
llo ~(' ha omitido Illl'dill ;II,:!iilliJ ¡JI' lahra¡' :~ii d;·~,'j'I'I:¡!!I. ln,;-
la la eallllllll͡1. 1'1'(':il'lllilllil,,jo,; (':lll/O 1111':1'; lanlo,; r!l:'il~ Ih
illllloralid;lIli' irrcIVii)¡l. jkl\,',;I,'1' ha ,¡:ID 'lUl', :'( \liS;¡r di'
(;1I1Ia.; cOlllrariedad\',,:. Sil nI ¡¡ ida,l 1:":-;1 sido :-: rilll.!", ~ 1111: \
Sl'lla\atl¡¡S los :'1:1'\ ii'Í".'; I¡ni' .',,1;111 pl'i'.;I:lll:lO. :UI'<i ilO lial)l'l
sueulllhido, yJ¡;¡II;¡l'~". Pili' 1'] I'ilil:rll<'¡. 1'1: ti:! I',L/dil,]I' P1'lI';-
peritlad CL'I'cicllle, COIilI) ].¡ ili'l'l'diia 1,1 ilUiIJ!';:!" dli!l::! ¡J"S\]';
alUllllHK


Con dedu, he aquÍ (,1 r('~lill'l.dil ~I'IlI'l'a¡ ;l:' Ia~ lIliltr!t'lI--'
la~ dp srglllllla ('lhi',-ldilDl d~,..,d,! IS].O Ú :;1, ~'I)lllll/'l'll:lid'h
lodus los nslalJlecimient o~ illl'()i'lli,r¡ldil~ il J¡¡., 1I111 \I'r~id¡}tll"


Cll(,~() dI' 1 K '¡ (j a 1,-; • j jI, ¡On
Id. di' 1.'.;\7 ¡¡ ís f 1,0:;;2
rd, d~' t ;.,~ 'í.,q a


"11 1 j , (¡ i í
Id, dI' !s't!l d :io j 17iq
Id, dI' 1:-(j¡j .¡ {, ~; ! !i,S:;O
Id. (k 18:;1 a :ji ti,7m


En do.- pUl/to,; (';¡pilall" I'~I rih:¡]JiI la ]¡lli~na or!:!aniliwíc,¡¡.
tle los III~lillllo~, ,'Ofllil la di' tu:!" l's[;¡J¡II'I',illlil'lill) di' "11,,1'"
fianza: ell los pror('~lIrl'~, y 1'11 lll~ /lll,dill,' II¡ótlt'/'i;dl's, 1111-
Jlosibh\ era ()bl(~Il(']' (li'~dl' 11Ii'go ('¡lll'el r¡¡ 1 iCII,- ('(JI} l()s ('011 1)(' ¡ -
rnif~nto~ y la t~.\[H'ri(~llc¡a qlll~ eran dl~ di'..,Pilr: I'i I',;la:ll) di'
¡luslracion del JJai~ lliJ 111 jll'rlll i lia, y l'UiI ndll lan a ll'il"adll,-,
se hallaban (,llll'l~ Il()~lIlru, liJ,'; ('-Iudi", l'i"lllilil'l'''; \ lill'r¡¡-
rios, hubiera sidli IllLII'11O I',i:cil' paril lIlIlh 1'"l;J!lil" .. illli"I¡[II',
naeienll\s, lo ({lit: ('llll d¡liu¡J¡¡u! ~I~ l'llcIIlllraha P¡U'¡t la~ Illll-
\'er"idades Illi~lll¡¡~. El ~i~ll'rrl;l dC' l'I)l\':L1r~1) 11 Ojl(l,il'iIH! ,'/';(
1111 medio ineli(';}z y t!1'"al'l'rlil(]o: ('n la ¡.!1'IlI'ral íglltll'ill/l'ia,
tras de dar rl'"ultad\ls cDg(J¡){)~(h; ClIllliril'Ilt!'''''t' Ia~ ,,1¡Ud" It




-0:)-
~ll~I't(),.; JI(lI'() <tpIO" huhif'l'¡[ I'!',,¡¡dl, dl'!'I'l'h()~ ]\\~pf'lahll'~
i' iIllIH).;ihilil;ldo 1;1 1\lIl1lil'!lI];. 1'lIando ('1 l'ITor Ikgúra it
('lllll)l'I\I',(~, Fllí']'.J di' ¡',ll!, /;1 PII:;il'illll SI'",tIra 'Inl\ di' I\sa
SlJi'I'II";¡' 1'lllIi'l'di,l ;1 11l~ Illl"\ 0-: cill,'r1r;¡[icn.;, ji'~ quitaba 1'1
('~IJlIIIIIII !,di';! lr,lhaj;¡¡', 1':,ludi,I¡', y JI¡'I'J'l'i'I'iiIIl:lI'SI' 1'11 su asig-
natura, pOI'qlli' la C¡¡II,I'n ;ll'illll di' I'ILI !lo dl'PI'IHlia ya !ll'
Sil idllIli'idad \ lill,'!);]'; jll'l\lld,h Eligili,.;i', I':]I\~. UIl ml\dili
qUI' Ill) ha d,'jado d,' 1'1i1l!!lli'ir al ili'i(~I'IIl, y I[UI' produj(\I'i1
alÍlI lllCjlll'l" 1'1'';11 I Ll¡]:l'; . ~i I'!! 1',1 -;1' 1¡:¡[lií'';" ¡('l1ido lodo d
ri:,(Ilr 'III!\ Sil hlll'll.l iljdi:',li'ioi! I'\i",ia, E,k lIli'dio f'IW l'l dl'
n]¡li~,ll' a 1(1,'; ;1~pi¡';¡llll''; ¡¡ 1(¡IIUI' I'llítulo (h' f{('!J('I/(es para la
a~ígIl,tllll'a 1]111' liI'l'tl'IH!i;ll1, llil('il'ndil lo.; 1:,Ít'l'l'il:io,. en lllla
nni\I\!',;idad, \' di' !I<l 1::I:!l:li'al' al 1'¡I':,dd!i ,i:JI\ 1'1\:11'! (:f1I':ú~II'r
di' i11[I'l'il1l1 h;)~I:l p:I~:I:lo I'il'rlo IlUIlL']'U d~\ afll)~ , al caLo di:
In~ CII;¡II'~ \ a ~I' 11' IIi'i'iIlili:1 1\¡¡[i11' :1 la pJ'IJpil'¡/;¡d. ('11 1,1 (~aso
di' hid)!'!' dadr! III'III'!):I'; di' Jllhi'l'r lod,h la" (,llalidadl'~ re-
q!f/'I'id", 1'11 11:\ 1)11';) ('all"lr,'¡! i,'o, DI' 1'~!i1 ~;I,'rl,,'. ademas de
1',igil',I' dl',dl' 1:II';IiI 1'11 1,1 prll:'I'';I),' l'il'I'I:I'; ::i1l'iI!llia'i di' ido-
lH'idad, :-1' 11' ~;II,J!'I:¡J1i ;'1 1111 I:lr::ill1il\ i:'i:liln, dllrantl' I'l cllal
1'0(/i:1 :\1':111:11' de adqllirír I¡I"; l'ilnllf'illli('IlIII~ Ifll1' Il' rall:hl'll,
\' adil'..;II'¡II";(, en la i'lhl:ILlIlZ,t, :l1'l'i'dil;lllr!O [¡lIlIbien su mo-
ralidad \' 1)111'1\ ('I)1ll pi 11'lalllil'nl 11 , Ellllal lit: I:sln sislema ha
con:,i~lir\() \'n 1'1 P()I~O ri::nr di' lllucha~ Ilni\el'siILllh~~ para
('f)\l(:I:dl'l' 1'\ líllllo di' 1'I',~,'¡III': 1'11 1" 1'()lld¡'~I'I'lIdl'lll'ia de las
alllllJ'idadl''; pill'" i'I'II:li;':,II' ;¡j:1J¡;J1I/;¡, iilllll'j'I'('id;l~: \ 1'11 las
iIlI1UI'IWÍ;h di' i'i'l'';illl;l''; PIlt!I'I'(i:':I'; qlle cilll,..;¡\g'uiall la pl'Opil'-
dad d¡, Ji!"; (';III,tlra..; P"l'i¡ sus ]ml\l'jidn.;. ~ill 1'~pl'l'al' {¡ qW\
tj'all~('IIITil',";I'll lo,,,; aílll'; prl'li'¡:lilos, y 1111 pill'a,; H'el'" ¡'¡ [l1'~al'
de [os illrill'll1l'~ dl',Ii!1 (ll'ahle', !ltl!' conlra plln.; habia, ,\0
oh .. lanll', ('limo (',la,,; Il:¡ ('('aH al I'aho m;l~ !llll' ('\('I'lwiolw",
\ 111) ~il'lllp(,1' n''.',lÍa la ,~T:J('i;1 ('11 ;;lI,:2J'lo indi,;':'lIo di' dla, ~p
ha IOi!l'<tdo 1I!JII']lI'!' bUi'!! Illir11l'1'O lb.' ('\('('11'11[1'" ,'al('d(':tliell~,
jt'l\í\llI'~ la lila \ 1)1' jW'[¡\, \ 11('l1lh di' ('~e nullln l'llill.~ia.;mn
qlll' m:'t.; q\ll' Indo l'OIIl!III'I' al i1I'j¡'rlll, \ ;¡ la PI'o:\peridad di'
lil~ e~L1 hll'l' ¡lllil'nln"


"0.111) 11, ,)




- hti-
Al ~('gnir (',,11' :-;i,~lrma ill~II;":'lll'tJ !fill' Jil~ l'il'('lilISlalif'la,.


obligaron ;'1 adllplar por de" pl'llnlll, ni) (lhídl) 1,1 (;o!iil'l'lll) I"í
ml'dio III;¡~ I'ii,'az :]1' 1'~I:ddl'I'1'I' IIna 1'~('II('i;1 11111'111<11 para
form;ll' prOrl'~I)!'I'~ di' >,1',::\11111,1 Plh"itlll!<I. Hi/il,-;I' un I'lb;!\';!
1'1'1 l~í7. \ ]¡¡t!lil'il:lll pl'olJiJdo hil'n, "r" 1'1'1'11 d,'lillililillllC'l1(e
1¡¡1I úlil in,lillwíllll, 1'11 ¡:"::i!), ('llll 1,1 lj;lllll:rl' di' F\I'/idllllr!r-
muf 1//, ¡l//) so/la ,


Li hOlldad di' III~ pj'()f('~<li"'.'; dl'jI"!i:I" [¡lIlILíl'l! (J¡, 1,1
cOllsidf'l,<willll qlll' ~I' II'~ di~ili'lhl : ¡JI' la ~I;I'I'II' t¡tII' ~I' 11"
p¡,o[l\l]Till!lil, J,! 11l:1~ di! ¡-;11l bllll!! 1'1 '~I:lI;J(II.' ('iI: i ',1;',11 ¡I'!l,- l'll \ i"
1(lnidos y mal pa;":¡lIl()~,


Por ('~lils do.; I'ausas Íla ~i(]¡) sil'tnlll'l' I;lli 1"!I'I'il Í;, I'li';('-
lianza dp lo·:, /VI!!I i Ill':" i, ()11i' ~I; pl!li id 1'';llI'j',l!' di' 1'1'1':'1'1'10"'1.
~\lmido~ I'n 1;: IlIi';¡'I'ia, ohil'llI di' :l1'~!l¡'I,.'ill \' !lIl!'Ll 1'11 IO¡JII,
lo,; IJlII'IlI:h dondl' ¡ll'!'iblr;I!J<l1l ~:l Ik,.;;..:r;t"¡;¡'¡ ()ui c,!,.;(" P"I'';,
qUf' LI',;;'¡ra 1'~lil ('1:1~í' illllOldi', !'11'\;Indo Sil ('¡¡¡lii¡l'ilill , : h;t-
cll\ll(lola i;":'lla! ;'1 la ¡\I~ !tI'; Ikmil'; in.;II'\\I'IIlI'('·; ¡[I' !a j!l\ 1'¡¡111\1
pllrqlll' 111!1'ls ~il'lJl'n i,~li;¡1 d"j'l'I'!!" ;1 1;, l'II!),;idl'I';!llillll \ ¡¡¡¡n'-
cio dI' III~ Pi]!!¡'¡',': qllj',I!';:' ¡¡il!' Illdll'; 1".; 1''¡!I'!lr;t!il'jh '1' ('011-
silir'r;hl'l1 ('IIIIlil ('I1111P;IIII'I'I)'; \ /¡1'I'lililillh, ,~(I/;llId:1 !;11'.;!illl;¡-
cion ¡\,'bida ú lo.; (,Ill'¡ll'!~;¡dlh dI' illil'Odlli'ir 1'11 /') ¡il'rlll'
coraWIl de la jll\l'lltllll, Y I\¡¡ I',;p;l\,('ir \1111' la ';1)('il'l!;ul, 111:-
gt-rlllr]1i''; 11(' la I'i\ ¡li!acion \ ¡JI' la ('\lllma: qlli,o';I'. por úl-
tilllO, 111'(1[1"1'1'11111;\1' 111- 11I:'di".; di' q,;I' 1,1 aplil';lIlo, (,1 illll'li-
g!'llil', ni) ~(' ifill'();¡';I' i'~I:lllI';¡d(l ('I! 1111 1','I:d¡J,'¡'ililil'nlo ,';11/1<11-
{I'rno, \llldi¡']HI(lI'!I'\ar:';I' ¡¡ la, III;¡~II]'I':, ,¡Jlllr;l~ di' ~¡lll()bk'
CalTel'a, ;1 Hn di' illtrodu('ir l'II'.;lillllllo 1j!1i~ ('/1'\ a 1,1 alilla \
prndlllil' ]n,,; ;":Talldl'~ I'I':'lltllai!o,;,


Tal fUi', I'i objl'!o (\lo lari,l'; pro\ idl'])I'i,t,; !JIU' ';(' IOlllar')Il
snC'C'"il'aIlH'IlII'. (al('~ I'Oll1U 1'1 qUI~ IfJd(l~ 111'; I'all'drúlict),; flll'-
Illas(']\ parl!' dI' UII lllislIlO ('IÚ1¡~!rlJ; 1'1 I/UI' (ludil':'I'1l a,;piral
con cipria,; Londi('ill!lI'~ ;'\ los gra¡Jps ,lI';ldelllil'l)~; 1,1 'lUí'
a';l'prlllil'"pl\ y 1II¡'.in['a~en dí' pUI'slo y dolal'ioIl; PI que pil,q,
sl'n de l(l~ Ill~;tillllo~ Ill'()\illl'i;¡]I'~ Ú /os IlIli\ I'rsilario c, ~ di'
,'~III": Ú las LII'ull;II!I''': dI' ';11,'1'11' ¡¡ll!'. ]lOI' 1',il'IIlplo, 1'/ !Ill'n,




t j i~~


pru[6lir di' LtllIlldad , aIltl'~ tan I'ebajadl! , tl'lIla I'n pl'r~l)('e­
LiY<l !1/1;1 1';¡[I'dra ¡JI' litl'!',Ltlll'il latina, I'nll la l'akgllI'J<l \ slIPI-
do l"íJT,·"p')(lIli"IlI,'~ al Ill;h ('[.'Iado dl1l'tlll' I'n teología ti
jllri';¡iJ'lldl'll!'ia al'()~llllll!)!',tI!f) [¡ !llir:¡rll' (:1111 ab~()lltt() d(',~,
]11'1'1'111,
~IIII\ I'~ll' illl'din, ~lIill e~LI' \1'nl;IJOh, pntliall l!('gar a


\'(lII,lilllir 1'11 1".; In.;tituh- \lI1 fIl'OI'I";O!'ildll digno: p!lrljllC I'n
(',;la.; 1'~I'!ll'la"" por (,1 ~rdd" '1111' (l!'lIi'illl I'll lit ('~('a!;l gell\'-
1'al di' !Ih 1'.;la!¡{I'I'illlil'lillh tll' IIl~I!'Iwl'ill;) [ni!J!iea, y por (',;-
(al' :1 ('i\l'~'1 d,' la.; p1'll\ illi'ia", nll plll'lk habl']' sino plazas
1111'dial1;liI1l'nll' tlnlada.;, ilhulicipnll's por ~í ,,¡ola, para !a <1('-
eoril~a :-;\lh,i,II'I1('la di' !I)'; !JUI' la., pi 1";1'1'11 , iI 111) tl'lIl'r talll-
hil'll olro.; arhitrio.; qw' IlIl.;i:'¡ll[lr,' ,,,n 1·";lI¡:;tliiJl:',.; 1'1111 1'1
ej(,l'I'j,'io d('1 prllrl'.;o)'a¡Jn ~\,;i ('~ qlll' ('11 la aclll,l]idad i-I' 1~1'1l
1'11 lo..: 1¡¡"li[IJl!l~ 1I11H'l!li": (,l'il'~i,l,;ti\:,,~, <l\J\I,~adll~, Il}("di¡'o,.; y
farm:II'I'lllil'l)s, n"'olill'l\d¡¡!JiC'" (',i('I'!;IIIH'Il(1' jI!l)' ~ll~ 1'II!lo('i-
1l1i¡'1l11¡';, utili,¡i!lllb por!'! 1;111'¡:\o \ ,,111,111 ¡PI:' di'~¡,lii';':;:ll, pr'm
quP no fnrillfllJ ~:! ,¡('[.!,;!I'!¡;il li\~'ltl<\-;! d., 1;: ~¡¡l."::)i-j:ii:Zd. y no
jI('rtl'lli"'I'11 1)(11' 1,1 l,ti):I):';! l'lli'r¡lfl \ ¡¡1111i:;¡ h ¡'j:'ljI'i;¡, como l'';
jll'I"'¡'ÍI paril JJI'III'urar]l' r;ipid,), ¡l(Ha~lt:h, ~ill dlld;l ¡'\j.;lir'¡
sil'l11prl\ I'íl I'..;\a..; 1'lwlII'I;:..;, ': 110 ('lllllií'!)(' Lnnpoc!l (]¡...;IPrrar
¡JI' ('\la..;, ('..;a I'];N' di'(:atl'tlrútil!l)"; qlli', a\~('I'il1d;1(ln'; en ('] Jllh'-
hlo, 110 ,¡..;pinn Ú 111:1";, \ \ i\('il 1':'lil'i''; I'¡!l 111:: I)i'llrllll'tn,.; dI'
..;¡¡ jI];lza \ di' ";11 prlJ rl'~illn : I!I '!I: '11 Ii! \ "11 l;!j:! ¡J,. q:! i' Ji,I ('()¡¡-
.;iderillll/fI'i!' l'tl!II!1 di' p;I";¡) , tlllll,lll C,¡rill:l ,,1 :',,!¡¡III,'::illli¡'III'I,
lo 11llrall {'Ollld ('Ih:t prdpia. y dr l ¡it'¡ul 1¡}(J¡~:, ~"':l."'; (·..;j'u,I;-;:rh ('¡
pro('llrar ~il jli'l'rt:I'('i li ll \' ;¡lIl11i'nlll';: pl'n) tillllhil'n,oll lli':'('-
~~r¡lI~ In" IlOlllhl'l'~ I"JlI'i';;li l '> 11 di' ,'(IITITa, ijw' ~i liirll can'-
('NI tIl'j 11li';lll[l inli'n'!.; \ di' igll,tI dlI1i)r, ti"I](>11 ('; ¡J" 1,1 (~i('n­
Cl(l. y dC'ja;) ('it ~1l Irj'ln~~¡!:1 !llí'!"-o j~ n1í'IIH)~ pr()¡on~ado. f1U0\ a~
~f'll1illa" y ¡'(\('il'n:":; 1: II'lrina", ('I)n la, ('u:lL':·;, ('11 H'! dí'
IlI'l'm;1\Wí'l'r 1',I;1,'ill:1:1l'il1 ('1 !ni:[ifn!n, Y;j ~i,;:l!¡,'ndll pi pr,,-
:::Tf'sn di' los elilloeimil'lIll1:, l!illllil¡1tl:<


En l'U;ln!o a la parlí' !Ilal,'¡'in/, I'j';; lo priilw:':¡ 1.] 1':li l :I'ill
dOlldl' ,'1 T!I·:!i\ll!1I hahi;1 (1(' ('"lne;'!'''I' !'i:,('u:,:;!;:II,'i:1 1lIt1\




- lis-
nlt'ndib]('" pOl'l] 1\(' ¡JI' (,lb dl'IH'ntll' rl qlH' Inda r'~('I1I'la logn'
pi tll'~al'l'olln qil(' ha 11l1'lll'.~tl'l' jI;¡l'il I'umplil' t1i;':'Ilalllt'l\tp ('on
!-'11 nhjl'lo, Ha habido l'li 1',:111 IIl~lilllllh 11l¡'¡~ rt:lil:"~ t]u\' olro,;,
~. t¡w' jlo]']o Il1i~l:l;l. Ild!l "ldlC,",:':lIitlo 111',:.("II';¡ JII;I~ jll''''''I'''I';1
~¡lual'ill!l, \a,b iílrlilltli' pl'OI' ¡dl'il ¡JI' UI1 1',I;¡]¡I('I'i!llil'l1ll1 qllt'
('1 Pll!l'itr en 1111 l'II',t! ('~1 :'I'('!\(I, ~lll'i(l \ Illal ;II'()IHiit:ililla¡]i1:
I'~ prl'(;i~() que loda~ la,; dl'l1¡a~ l'in'lII1,;[allri;ls ~1'al1 1'\('1,11'11-
tc's para sllb~:tn;lr (,~[í' Ik!'l'i'llI 1"I'I)('i<l], ""1' 1'] I'onll'ilrio. Ull
(,tliliciu ancho. t'~pi1I,jIN¡. jwllil, hl'll di.,! rihl!itlíl \ l'lm til-
das la;; dl'pen¡[I'lwi;IS IjlW ~u (I]¡.iI'lo 1'I'lluil'rl', !I1'1'di.';jI()íIl';1 su
fa YO!' , y hi1~la in,;pira i1 lo,; que ('11 vi e¡l'rt:\'1I Slb ¡'ulll'ionl',;
un !1oblp nl';,:'u!lo I[u.' k~ llacl' l'etlolJlill' S\I'; l'sl\[('rZll~ 1'\('1'--
dit'lldn~:~ ¡'] .,í jlmpios, Ellllllli:]¡ilS jI<lrll'~ II)~ illlligUlh I:OIl\I'll-
to~ han sllItlilli~lradl) ]IJI'¡tll'~ ¡1lll'IIIII'II'O.~ y hil:,la dI' arl]uill'l'-
tllra Tl1 IIllll! 11 C'll I a] , qUI' ~¡ !lil'll IJlI[' ~II jll'i lIli I il d d¡.~pil,il'illll
no eran mm' :1 11I'1)[lI'I~i!u lUI"1 ~.ll JlUI~\1I dl',!illll, lo 11;111 [,l'l'i-
bidll dl'slllll'~ ('(¡ll lih (lhr;l, I'.j:'(':I[;lIL1~ l'lll'll()~. ;':T;u'i¡¡~ d ¡(I~
allllIldilnli'~ 1'1'('[11' .. ':1, ~lIIliílli,!r;ltl(); 1'1:1' la~ J)il'lJ!ill'ioll('~ ]1['0-
\illi'¡ill('~ :t I[lli!'l}("; ~I' dl'lw I:dl'l'l' 1;1 .iu.;[ieí;) 11<' t¡UI' Sil'llllll'C'
se hall mos!l'<ttlo ;':i'lll'rO,;h 1'11 I',lit p;II'II', E1l Idril."; p1'ill ill~
eia~ no se ha podido COIN'¡.iuil' I'dilieio pllhlil'O; ~ ('olll(';It!O
lit In,;lilllt\l ell ulla l',lSa partil'lda[', e,;lú loda\ía 1"!II'rando
tan illlplll'lilllll' nli'jor;l : 1'(11' ¡'¡[Iilllo, 110 hall fallado (:ol'jll)ra-
CiOlli''; hi¡,I,lllll' Ik'iil'l'll:!i;l;I" \ ;llIilllll~il'; Jlura le\iuttal' IJ¡;
planla lllíl:":lll!i':IH jlill,u:ill .. ; 1'11 ub";I''illil! IJ¡, ,"U .i11\¡'IIIUd I'~lu­
diosa,


Lo:,; apara!o . ; ~ ('O!rl'l'io!l('s IlI'CI',al'iil'; jlill'a la l'Il,.;¡'Üanza
I'l'an olra nigl'llcill illdi~I)('lhi¡bk, \ l'll ('~lil jlilr!(' ,;(' Cllllt-
plicl't111 los dl'sl'oS di' la Ilil'l'(:,:illll, ,\prllil~ ha: Illsliluto ((111'
no lCtl:":il en el dia 11!1 hU1'1l ;.:aliilll'li' ¡J(' J'í~ií'a. ma]la:-> , r.:1o-
b()~, clladl'lI~ "inl')jlticlI~, illS!l'Il1lll'lllll~ Illjlogl'úJil'I¡';, y ('uan-
to ]'el!uii'['('1l las c\J11il,;lt:illlH'~ di' Illall'lllit!icilS) física, 1'1")-
gl'alia l' histlll'ia , !all's cuall's d('I)f'n dal'se ('ll ('sta das(' dc'
I'~la]¡h:ifllil~ni()s, ~I!idllh ]Ilhl'I'1l adl'lllilS un jardin ];ol;ílliclJ
y l'I';':lIla]'I'~ ('IlII'('C¡IiIi!', ¡JI' hi~III]'i;1 Ilalural; y no ll'.~ (;¡[Ian ir




- WJ--
illgllno~ !lJ'('I:io,;l" hihlilll('ca~, formada:, 1'011 la~ <[lIl' POSt'I,1l1
io:-) anli!"·tI()~ CiJ[lYl'III¡)~ y I'lIn Ol)!';l:-; moLlt'mas adquiridas ¡)()r
las mi~Jlta.; r,;clll'las, El ejemplo de lo <¡tle :->(' hizo GOIl las uni-
Y('r~id;tdps para snlllilli~lr;lI'I('~ los aparalos de <¡IW Garl'claH,
a!tonk, Ú la.~ pmrincias, y loda,; pusicmu Ú di~p()sicj()n de la
l)i!'l~e(:ioll lo . ; fOlldo.; sufieil'llks paril la I:olll[lr<l (k laH intl're-
,..;"nlc" olijPlo,;, f)\~ esla sllI'rlc, CIl /lOLO ticlllpo \' I'olll.traw!e
economía, ('sI as escuelas han III'gado ;¡ Jlo~l'{'r cuanto \l('C{;-
silaban () a!11lI'nOS lo Ill,\:; p('(~cis(); habiélldo~l' moslra{!o las
dipllla('i()Il{'~ en esle pllnlo tan Iibl'l'aks como re"peclo de los
ctlilieios,


Las cnnlradic<:iOlws y emlJall'~ de qnc por punto p:enrral
han sido ohjelo lo,; Jn . ;lilulos, no pndian 11\('110.; di' producir
~k H~Z (~n ella11!\o \II'ol'idl'ilCia~ q:ll' rU~'~~'Jl 1(,<I~C('lId('lllall'~ ;1
i'll ol'!-,'aniz¡u'ion y ('\i~tPIlt:iil. lIulw I"P(H'¡¡~ Idn aZal'lIS,h para
ellli~, Ijll(' 1'.~I{I\ il'l'Oll ¡¡lIla;:;III()~, ~ino de tilia ~upn',,,i\J!1 COIll-
pida, al 1lI1~1\()~ dI: I'l'fOl'lllaS laJ¡,~, l¡lIl' lo.>; 11IllJil'I'lln dl'j;li!1l
l'I'dlll'idos I',hi ú la. nulidad: y la lIiC\·"i'ioll ]JO llll (l pllr'o que
hael'(' y ~urrir p;lra I'II!II:;II'I',,!:!I' 1;111 p:'rílldi('iale~ 11'11-
dem'jas,


1.11" prl'll'\ln . ; que para l'llu ~l' a!;':}¡!han, ('rall, su I'\L'C-
siro 11 lÍ 1Il1 '1'1 I , )\1:; Ili)c\l~ alll!l1llll~ <¡II(' al;:ulws lenian, \ lo
mucho IltlC {'lIl'~Lau ú. !;lS ¡)['()I ineia:,;.
H(~ pl'llhado 111:1": arrillit iJlil' ('{lll1p:lr;ldo con la il1ll'0l'la11-


('ia d\' la .';(''';IJlIILI 1'II.;r'II:llI/<I : 1" 1'\II"I-i"l1 r¡w' ¡k!II' d¡lr,(~­
JI', 1.'1>111" i:.:II;t!IIII'!I!I' 1'1111/<1 qUe' \):IIIII'II~ P;¡¡~I'.; lil':II', l'lllll-
ml'ro d\' I' . ;las c":{'lll'Lh, 1I'.í0'; dl'';I'(' I'\\'\',il 11,1'." IIli'IlI)!' di' !tI
"un COI'['I'~pOll!ll' ,'1 Ilila ll;t('illll I:lllla, III 111,lillll" jI:II':) I'"da
pr!l\ ini'ia ('~ lo 1l1l'1I11.' qUe dl'!Ji' 11(11)1'1'. \ 11) illliciJ <[111' ~il'm­
¡m' ~I' ha (l('('II'lIdidll,
ll\'~\l:'\',t() dl,1 l!Úllli'l'Il di' alllJllllo~: n'l !I,'!Ca l'il'('I,lIl1l'I1II'


;tllJlH' jludil'r;{, ~ l'Il11I.~IIIJO~ I'~ l'lI 1 I'rdilll d\'¡;I(I~¡¡IiI\lI'~I';l~O;
JIla~ (',lo [l1'I)('i'd,' {J¡o 1¡I!'i;¡~ 1';III~a~ ql!l' d\'IIi\'l'al1 n'mOl('!"I',
('11 \ez dI'. ~I'I'\ ir di' !lI'í'II'\lll !'(lra ¡¡[r:I!'1' ,\lim' 1,In lllil:'~ t'S-
1·Ill'la~ ulla ~~lill'!íI:i;J (k lllllL'rll' En [Irillle'r lu;:al', la lli'l'I'si-




., 7U --
dad de la SI'f.!IlIIlLL t'lhl'ililllza para J.¡,; IjIW 1111 IlIll'nlan ~('gllJr
nUTl'ra \l[}i\l:r~i[al'ia, no e" CUlllO lo IlI' dirlt:l lIlilS arriha,
s\llicil'nll'Illl'llle ~!'Illida I'n E,p<lllit: 1)('1'0 ('sIl' \ il'io itdll'n'nll'
á ll1J1'~lrn I'slatlo :,;ocial, IltI ~I' I'I'llledia COIl sltprilllir 11Isli-
lulos: antes hil'n, [;1 sllprl'~ion lo I'I'Tjll'lll<lria, jlrnl()ll~and()
IllIeslra ¡¡¡lal i::lwraIlcia, Todo es ('w'slioll di: lil'lIll)(): \ ha~
t¡1I1' ['('~ignar . ;(' Ú Il't](,1' dllranli' algllllo:" ;11l!lS In,lillllllos 1'\11:1)
1~()n('III'J'id() . ;, si SI' quil'l'I' ([Ui' I 1 I'!_W l' \lna ¡"poca I'n qUI' lo
s('an lanto corno Ii) i'\ig'I'llla,; 1I('('I'"il!;li]¡.'; i!lkk'\'lllall'~~ de la:;
pr()\illci;¡s, /)(1 Il tl l' la lútal illlpn',il)ii dI' 1'.,la (alt,l di' alllllllHlS,
y la inlllli'IlCia dI) los l'!lentigo . .; di' 1'~lilS l'sl'i!I,I;¡,;. !lO hall sidu
baslantc' [lodpro,;as para prodlll'ir el de,;alil'1l1o: do¡¡dl' ';1' ]¡,t
trabajado ('(111 aran pMa nwjor{\l' y dilr IT("dilo al l'slaIJil'l'i-
mil'nfo: alli lo,.; 1:llr:'ilnll~~ \(ln ell pl'();:rl'~iol1 <Ti'I'il'lllr, y lIe-
!!,arail I~II Im'\"L' id limill' qnu C()Il\ il'IW ;lkanzar, porque,
tampoco dcJ¡I'ria [libar I'n nin,::lIlliJ di' 1';0 il :!OO.


En ~(~~nlll¡J() 1112:al' _ ('1 1'1',,~ligill (k ];h rlli\ I'r~idadl'~, y
la ('OSlllllllll'e di' ilt:¡¡dir ;¡ ('~Ia~ illlli¡':lIa~ 1'~(,lldil~, 11;11',1' IJIW
la ('IIIlI'UITC'Ili'ia ;1 i'¡1;1~ ,;I'a. por ,,1 ('II¡!!I'ilrill I'-:\'('Sj\il. 1'lJlI
p:'rjllí¡'io di' In, Iihlilll!lI- jI!"I)\ illl'i;:I,'~ \ di' la 1,III'lIil 1'11,1:-
flallza, que I'll (';;[1' ;.;rildo I'\ii[(~ ('liI~l's po('o 111Il11i·l"(h;¡-. LI),
diez In~[illlt()s uni\ l'l'silarill~ li('lll'll ('!I()~ ~olll'; ('([:olí [;llllll~
alumllfls como llldn~ llis dl'ma,;: y ('~l(' 1!I'Slli\ PI 1111 SI' (~()ITI'­
¡:!"ir;'l "ino ('.nncI,¡jil'llilll il lo!' nllillHh una pl'oll'l'('io!l IjtH' ]¡¡t~lil.
al}11l'it llO ';(' I('~ Ilil di"j\I'II.';:IlIIl.


La ¡ilila lk (;1I11';.;io . ; di' intl'rlllb i)::r(':!;¡dll~ il 111.'; 11l.;11i1l-
[()~, no (kja lamhicil df> perjlltlíl'al'll's: 1'01':1')1' fIllll'llI!'; p¡¡-
tln's no qlli('I'I'll aband()llar Ú SI1S Ilijos, ('lIln'gúTldolll'; it JI¡~I'­
S(llla~ 1)\lrafl;¡S, ();l lo~ [lí'li¡.:ros de uní! ('·;¡~a di' IJlII·'~i".'dl's,
La yj¡la 1'(11l'giada ('~ illll¡';¡)('Il~aiJk parilla :'I'gllllda l'IH'll;ln-
za J tantil pI)r la ¡"(Iria ('dad di' III~ ;dilllll1lh, ('II<tlllo para la
!'í'¡.(ularídad di' 1(1:, ('~llIilio~: P;'l"O ('l! lilllO fr;lkl 1;1 j)il"l~cI'i¡)Il
¡jp prnmn\l'ri;¡ PIl los ln:,fi!llt()~: 110 líI ('fJIhi¡':lIi(I,-;ino itnp(~I"­
fl'l'lamentl' I'n al¡':l¡¡W~ j1i1l1t()~ 1 pOI' In..; oh"túl:ulo" dI' Ijue Ila-
blan; á Sil fil'llI\1l1.




i 1
bla 1;111;1 ha ~¡,I" lalllliíi'J)I';¡Il~a di' (jili' lIllll'ha~ lalllíll;l~


ha yall pn'fl'rido 111' I :!JL'.~i(), /lr[ I adll~, 111.'; .11' 1'1', E~c()la­
pil)'; \ 1", :-'i'lllill;lrilh "IInl'i[iilri'" illladil:1Il11l~1' 1'1'~IH'LtU de
('~[II, Illiílllll; la <:il'l:u!I:.;!alll'ia di' ~,'r la l'll~('flallDt ('J) 1'111):'
"a,í~r;t1l1iLt, sill ('()/l!;lr cun la.; lllllll\'ro';d, I)l'('a~:- pilL'I('~ di:
lIi'I'i/ 1'111) Ipl\' ~1l1'11'1l hl'illd¡lI' :\ ~1I~ ¡illIlll;lih, :-:ill 1'llllJ¡ll'gil,
ill,i"lu' di' [(¡lb, l':i:¡¡~ d('';\I'lllil.iil~, l' de <¡Uí: n¡l!UI'¡¡lllll'lI[('
\'Il¡uill)~ ¡'-pi¡'all ¡'l l;('gllil' la iiliTI'l'il ITI1':iiú,licil, <¡lIl' ~1J1I1l11l­
"111,, 1'11 ['P;) 11;' , h;¡1I di' ;'I:lIdíl' (',,11 j1!'C'J'I'I'I:11cia Ú los :::ll'IJli-
lIario.;, 1'[ (11111)('1'11 di' illlllllll(),'; di' ,'I\~llil:lil I:lhl'üallza cn ('.;-
111., IlO P;l.q di' t!'l'S lUil (1), y de d()~ mil qllillicnl()~ el de los
C"kgills IlI'i I ;Idlh, lllil'llirilS ~I' ;)('I'!'C{l ;'1 llll(,\(\ mil el dc los
!lI.;lillllus, Est" 1'1'';llllal:O I'olllpar;íli\o líO deja di' ~('r l;a~tall­
ti' Lllorabll' ¡'¡ llllll~ t'~Ltlll:':'i[llil'ldo~ di' nll(~\<lIT(';I('iüll, Ijue
\tan !I'nidll !;J'llilS obsl;'li'illiJ.-': Ijlll' \ ('1\I::'!',


!"'!'II 1'/ ;~:'iillrll' ;¡!'/:IIlII'JlIII l'ulllr" III~ 11l~iitlltll~ ha sidl)
-!l 1'",11' piilLlildolll, 1'011111 (',llL,d llll'il i:(~ ¡'¡'(JI Illc;;t' di' un
~!';¡1;1I1l"1l ill:'lll'rihll', F~I;I ('lIlbiil,'I'lI'illií I'l'.:dlijo la BI'al ()r-
'¡,'Il di' ,) 1 di' ,L""ill ':1' ¡ ,': í>." i'1':iill,j"lIdt)~Il" ;':;btn,;; ~ la
,'il'!'III;lr di' I ~ di' \()I i"lllhl'li di' t:) í,(j, líilllll,':il;¡dll 1l1"~ ()l'l'~
fI'lo!'lIl;¡,. y 1';1 la Ijlli' ~I\ dijo: ,,[.; il1di~ll\\ll~<l:J[¡o l'c'du::il' l'i
1ll1ll1l'i'O di' 11" 1!I~ti:[¡[lIs pro\ inl'iall's, lit' I'll~ (l JlI'IlSalllic'lllo
,,(; ocupa 1,1 (;ol,il'I';)IJ ¡j('lllillllli'nil': ~u 1'0,11' i'll alg!lna~ 1'1'0-
~ illri;!...; qlJ(~ ('ill't'('~'ll d,' !I¡i'¡¡i'~ 1\ IÜJldiil·¡()j¡\":~. (',"'; a(:¡I~n ~\\ce­
,ni! I "llfl1i'"r;¡dl' 1'1111,,1 1111111:'1'1' ¡j" ;I!tllllill," t¡lll: 1'11 I'II().~
/'I.'I'il:I'!J 1" 1'lj';"/Ii1II/i1 , IHI ~I' ill-lilil',1 1,1 ;':;J~lll di' !al\to~ I'~[a­
l!li'l'illlil'ltl", di' [Jil:! IIli.';ll¡¡¡ I'~¡¡:'('il', \0 plH'r1:' d:";Clllli¡¡'('I'~C,
[ldr 1,11''' 1",,'11', '1itl' I'!I 111:1:,J¡Ii~ lill:llll'; Iíill''; J" ('011\ i('('i!';1 di'
la uiilidild LI '1IJ¡' Ita 1'\('íL,:!" 1;1 l'rl';\I'illll ¡JI' Il¡..;titu!o.; di' :-11'-
~Illlll¡) 1'lh:'lIilll/Oi . ~iillJ 1,1 ('~pl¡'i: 1I di' [JI':I\ ;11I'[illi,111/1 : di' lu-
,'¡tlidad "\,1:':":'"11,, ~ ¡l/¡d l'I¡!:'lli!idll." l'i'di;II:~;,' i'll ,l'~'lIidil
Inri".; !\uliri¡l" \ ¡Jdill" /,ili'a 111'\ al' ¡'l di 1':1) 1" ['!'iI' ('I'/¡ula rl'-
dll,','jll!í ('1I!l i'1i[JlJI'íllli"lllo di' ,'au.;;!.


1 I dll JI'''; 1["'d'd.'I!¡" Irl!,(J lu'[,1 1" "11 1~I"ttlll'I'lllli ¡'ll~!1( ,1 (;I' ... r!t- 1,s.~):2; JI.'II \;1
i ldl! !"'f'Jr .... ¡¡j( 1,,),]1:11]1:11\4: ,':--iU:-- Illi IJ\'II)~.




- 7'2-
:'¡U Ilegan~ tIlle los pI'P~lIplll'sl()s pro\ incialc:-i ('sien mil:';


ú(lrgados de lo qlle Plwtlcn lal \ I'Z ';OSII.'lll'l' los plll'blos; pero
me he !talladu en 1,1 caso de p\í1minarlos dl'!ellidanwnle, y
he quedado GonH~ncid() <1(' Ijlle d ramo que IlIi'Il()~ lo~ abru-
ma es el de la Iuslrll('('ion , llO pa~alld() ~ll~ ¡';ilslll~, en <'1 que
nüs, de 1.')0.000 I'C'all's. parlp para 1,1 11l~lillll(): ;lllll'llW
}lor una prt~l)cup;wion ú indiferencia tÚI'il rll' l'ompl'I'ndl'i'. ~1I1l
siempre l'slos gaslos jo~ Illle m;l:, ~I' 1'('si~1 (~II, Y lo~ pl'illll'l'()~
cuya sllJlresion se propone. ;\qlll'lIa I'alllid"d i'll !I1'1'SUjH[I::S-
los (llIe á yeees llegan ú seis lIIillnlll'~, Plll'(lt~. sill l'iIlbar¡.w,
considerarse como insignificanlc'; ('on la fióll'li('iJial'idad de
que en Illuchas prOyillCias el ramo jlrodu(,l~ lIn" !!lilll parll~
de ella, r l'1l lodo~ Sil in\,('I'~ioIl I'~ pllra, ('\a(~la y ~lIjd¡¡ j'[
reglas que no prrmill'1I nill!.mn 1'1"111'1'1) di' allll';o, romo su-
cede I~n 10:-; es[ahl"eimienlos di' !wnl'lit'l'II(;ia, Pll liI~ obras
públicas) y en olrfls Sfll'li(:io." II1Ie a]¡,;()rj)l'IlI;I'I'l'idí~jllla~ ~u­
mas, El clamo!' conlra los IIl~tilllt()S t''; ]101' lo lan[u infunda-
do: clIesl,lIl pOl'O , Y ('[ J¡j('I1 (]lIt' t!r' ('!los ~i~ ~aca ('S illllH'lbll.
En (\1~llIl;1~ flj'll\ illl'j;h el 1'"I"lill'l'illiil'lilfI pl'lIdll('I', f'nlrc
bienes pl'Opio~ ~ lIlilll'li'lIjil,~. I';¡~i lo I/Irl' 1'111'.,1,,: 1:11 ¡II!1chas
lll~gall las renlas ;t la milad; y ('ll lil~ t¡1I1' ;dJ~()ltlljlllll'l"l' CiI-
reeen de bif'IWS Ú t'lIndaeiol1l''; apli(:aliks ir I'sll' objr'I(), el
grarúmen m;¡yor causado ]101' (!I Inslilllto SI'I'Ú de unos se-
sf'1l1a ¡'t odwnla JIlil I'I'jl"'''.


Para proharlo, pre~C'lltll ild.llJlIllI !l1I 1'~I;¡dll de 11l.~ PrII--
dlletos y ~astos de lodos IlIs In~[illltll~ jll'lII irll'i;¡)I''; Y /III'all's,
inclusos Jos agregadns :l las rlli\l'l'~idildl' . .;. PI' 1;/ 1'l'~1I1-
ta <¡LW los eillCLL!'nla y ¡]()~ IIl~lilLLll)s l'\iskllll'~ I'JI Ji! pe-
nínsula (', lsla~ adyan'nll's ('ucslan al'lllllL:iO!l.~:-;O r(',dl'~;
y II1Ie pOI' in!!I'I'~II~ ]ll'lIpill.~ ti!' los llli~IlIllS, SI' \'I'I'andan
2,322,0;;,) reales: di' :i1l1'1'11' 1]111' el \ I'L't!,,!li'I'O !!1';1\ :11lI1'1l Ijue
recae subre luda~ la~ pl'll\ineii)~ lhl pll~a di' :2.187,177, n~­
pill'litlllS, Ú la H'l'dad, ¡]esi¡';lI;l! 111 I'JI I l' 1'1111'1' I'II;I~; pC'i'O de
ludll~ Il1odo~, IlO l'S lanla la carga 1]111' I!Wl'l'zra 1,1 1'1;11111)1'1'11
Je\allladl.l pUl' I'il'rlll~ gl'llle~ conlra tan bl'lIdieil ill~[illlciulJ




-·7;)-
\'n Iln pais ql1l~ m:l.S qlll' olrn (\1,~lInn ha menester de ulla
\'n~('f1allza slJlida y ('illlentada ('Il los hllf'Il()~ principins.
Aun I'sll' I:orto dl'lil'il de do,; lllillulICS sc J'l'dul'iria casi
¡l la l!ulidad fOIlH'ntandn lil~ in~lilutos y la eOllCUITPllcia de
aI1l1l1110~, 1'11 \ i'Z di' qllit;lr~l'los (101' lo,~ lIIil medios IJIII' se
('mpll'all para ('110. y aplic;lIltl11Ic',; todas las fUlldill~ion(~s (Jlw
I'xi,.;11'11 1'011 destillo ¡'I la instrucl'ion, y que Ú Illl'!'ccd de las
relul'!la~ plíbli(:as, r di' la illl:uria gl'lwral (llIe ha rr'inado l'n
,'1 ramo, sp hallan hil\ dd(,lltada~ por particularcs, ó apli-
cadas Ú olrus u.;()s di,;linlos.


\0 dr'si'uido 1'1 t;ohir'ruo ('~Ie último I1wdio: y por úrdell
de 12 de Ma rzo 111' ¡." VI, ('slabkeil'¡ 1'11 todas las prorincias
COll\isiolil's indagadoras dp tal(':,; lJicn('s, dúnt!ol('s las illstrll(:-
ciones y r¡wult¡ull'''; Ill'n:,.;aria,.; para I'llksl'Il1IJe11O de ,;U im-
portallle (,1l('ar,~II. l)c's!-!Taci,HIaIll('nl" I'S corlo d resullado
!JUI' !Jall dado ha~la ;¡\Ioril c~las comisiolles. O su cticacia no
1',- !!r;lIldl'., 11 ~l' ha ('sln'lIado ('llnll'a I(I~ obstaC"ulos que por
dOI1¡j¡, '1l1il'l';I. ('IIt'IWIIII'¡I, El illll'I'I''; [ll'i\ado ¡'S ,.,i¡'1I1pr(' mús
podrI"llst1 qlll' 1',~I;h l'IJI'P(I!"i\I'iolll''; 11"1' llO lo til'lIC'll 1'01' lo ge-
]wral sino lllUy lap.o \" SI'I'\lIH!al'io, '" Ijlll' d¡'smayan prulIlo
cualldo lil'11I'1I '1UI' sl'p.uir plt'ilo~ ~ (',olltil'lldas, por las illCO-
m()c\idad(~s. GOlllIH'o!llisos y di"gu~tos que engemlran, Las
mi~ma~ a1l1()ritlad('~ 1(\l:all''; '111(' las ¡J¡'IH'rian ay\ldal', SlIeI('11
;;el' ('IHlll'ill'iílS \ ('lli'uiJrir 111 11111' l'\isll', :-a \,or intl'n'~ jlro-
pio, ,;il'llIlo 1,11;1.";. :-:11.- 11;II'il'IlII's o allli~o" lo" r/I'tl'nlado!'es,
ya p!ll' I',-Iar !a,; IlIlIdaci(lIll'~ aplicadils al cOJllun di' los ,"ed-
nos 1\ ;1 1',;lahll'cillli¡'nlos qur 1,1 ayulltamil'ntu so~lil'nl', Se
han rormado 1I111i'1lil,- ('\III'dil'llll'~ I/IW sigilen su ('urso lento
1: mittil'ioSilllll'nll' I'\tra\ i¡¡¡jl), \ pOI'O" son los qll(~ hall dado
1) d¡¡r:\Il Ihu!l<ltlo,.; prllll'r1wsn". In"lilulo hay '1ue IHluria
';1I"lelll'l''';l' I'on la~ l'ulllliwillll('''; 1[11(' 1:1l ~ll jll'll\incia existeIl,
l' qlW ~ill I'lllbar!,1l ,:Ira I ita I'¡¡si I'\C'IIl~i\illlll:lltc sobre :O:ll
]lI'I','iupul'"lo.


'Iuchos han l'I'I,'itlil que' I'I'llllil'lldo en uno Jo~ In"lilu{o,;
·le dI)"; () JlIÚ" pro\ illcia,.;, se (:ull~e'glliria ~OSlellel'lus Illll,iur y




dt!rados <Í l/na [iCr[('ccioll ({IJe huy nI) [JCm'!L E,lo fj(1 ('~ 111
cou \ I~nil'nt(' ui posible, 'lo l'~ C()Il \ pnir'iltl\" por la~ razoue~
([1I1' dejo !llilllirl'¡.:ladas sobre la Ill'c;(',idad di' ¡¡UI' 1'11 cada
prorillcia l'\ista uu t;I'1l11'O de il1ls1raciou; uo P:i fio.;iiJh', pm-
qll(~ la~ mi:illla~ pr(), illejas ~i' re.;i"lcu Ú ~('l!\('ja¡¡tl' l'1'lJllioll;
y la qlW contribuye ~lI,;losa para 1I1l l'"tahll'e'imit'll!O !jlll' ('~Iú
dentro de l'ila y le lli'rtl'IH'el" 110 lo haria y,I, para olro fjUt',
estando flli'l'Cl, JlO ('on~id('raria C'JIIlO ,',lIYO,


Aunque la circular dI' qll(, 11\' ('it,tllo un trozo 1ll,'IS arri-
ba, inculpa I'st(~ espírilu di' 11I:'alidad, U/J I'sla tallmal l'IlII~¡¡­
tlido como en ella :ie dicl', ni talt r('!lit!o l'OIt lo,; \ I'rdadl'rlis
intel'('st'~ dn lil~ p!'lJ,incias, 1[111' para Ji!'il~l'l'l'ar 1l('cl':iilall [1:-
He!' delttro (le> SllS propios LllIitl'''; I'Lianlo 1'()t11riLl\I~a Ú su
,ida, a~i infi'!l'ctllal ('OIlW mall'l'ial.


HeslIllatlo ti!' p~ta mi~llla ('il'¡:IJidl' 1'11(', IIIl \ 1IllllIlillO,;ll (''(-
!)('Ilil'nlp en qllt~ Il)da~ Ia~ pl'\i\ i\lri;i:i lil;lIli!'I',larOIl ,'II~ \ i\éb
;;iIllpal¡a~ por su~ rl'~p('I'li\(),; Ill~l¡llll()s ~ a ¡;l\Ur tll' ,'dI COIl-
seJ'\acion, por fllil, 1/111', CDIlIO I'ra lIaiural, jlidit'~"i\ alglll\;1:i
IlUC\ a;; 1'I'(If]Oll1lilS, jll'Ojlllltil'lldll ;, \ 1'1'(', rl''¡lwl'illlll'.~ irl'l'ali-
zabll's, ~e hicit'l'ol1 por Pllnlo g'c 11 1'1'<1 I loda., lil~ IJIIi' l',fll~ I.'S-
lablceimienlos podian admilir si[l lIH'IlIlSCabo di' la en,I'IJ,lll-
za; y se creyó dar un gran gol pI', l'll lll'lllOnia tOll 1(J~ dc,;cus
de sus cnnlrario~, slIprilllil'ndo algunos ~ l'l'duI'it'ndo olros Ú
";1'gullda Cla,;l' TlIlil'I'IJlI /;1 priIlJl'!'(1 ~ljI~rl('. II!.' di' Ihl'/a,
CUl'IlCa, {;Iladalajara, Ollall', ()rilllll'J¡¡, Tlldl,la, Tu!. ! \ ¡-
toria; y la si'gunda \liJacl'lp, ;\\ila, .\IIIII'ria, 1.1'l'id,l, LI'OIl,
Sego\ia, Soria, Tel'l1el, Zalllora; y JlIII' '1'1' 1I)I'all'.;,\I!-!I'CI--
ras, Callra, FiglH'l'il,S, ,krez (le la Frollll'r,l. 'll!liflll'k ~ (),II-
na, A~i ~(' di~ptI~o \'1\ dl'('J'e!o de '1 (It< Sl'lil'1l1lir(' de I x:;U:
JllilS ¡Ipell(l~ ~(\ jluLJ[j{'('" 110\ j"I'OIl l'I'e!amac.ioll(" ¡jl\ la" pru ..
,iilcia~ ¡r1'r.ill¡Jil':lda~, , rU(' !,1'I'I'j,;o rl'JlIllH'l' lII11tl!;IS ('(J,;a~ al
ser y eslado !Jil:' ;lIdl''; II'llian, HI',..;I;liJll'['il'!'OIlSI\ lus Inslilu-
to~ lle Viltl!'ia y CIII'III'a; \oh i('rOIl;1 ~II ;11111'rio!' cal('~:llrJa
los de Albacete, ,\ Illll'l'I;t. L('!'ida, Lt'OIl, ~I'~I)\ ia \' Soria,
kl'l'¿ lk la Fronlerrl que po,,>(:ia lII('dio~ aIJllllllanft'';, flll' d:'-




- 7:;-
I'lara([o prOl inl'la): \ lalllhi"rl qi¡¡,dll con el JlIj~llIo carad(~l'
d di' \!OIlrllrll' 1,11- dl'lllih, la Jllayor pilrll' IlJcal('~, y (:uya
¡;('~aCi!l1l 1'.;1 aila illd ¡cada ha('la la I j('lll po, dejaron de I'X i~-
1 ir: ,'[j'IIII[;I, Ll ['1'tI IICI' iOll lolal. dl~;;jlUPS de lanto ¡¡ IlllIleio
~. aji;/I'alíl, 1'111\ n',t!!lIl'llll' ill~jiinili('allll',


1'1'I1.'ha d:,1 ilil"I'I'~ !jIU' Ia~ ¡¡rl)\ iIH'ia.; SI' han tomado por
1"" ¡1i,lilul()~, ('~ la Pllllllíalidad ('on 1j1H' hall cubierto ~II,;
<!I'~llci"IlI", ,\d,'III;h di' I()~ rll',I'lldJO!';os I'xtra()rdinari(l~ I!e-
Cllll~ pllr I:lla~ p;t/'a la ill~lal;lI'ilJll di' ('~la~ l'~cll('la" y para
",Jilil'in.;, JlIIJ('I,¡,,;, ('():I'C,'i"IIi'~ ~ ¡..:'abilll~ll'", los gaslus allua-
II'~ lit: i'1'r~(llIal ~ IIlall'rial ~i.' ,a!i<al'iau {'II mi til'llIpo con
!lila i'\ill'lillld \ j'('",lIL'u'idad Ilc~I'UIII)c:ida, (,lltúnee6 ú las
'1.:10(\, ('la~I'~ dl'l E,la!lll,


\ !jnl'~ di' I.'';:jl), Irl'illla \ di), ln,tilulns e~laba¡¡ al rol'-
¡,jl'lItl' di' ,l!, p:t~~II';: 1/I'\iO ,p hallahan all'a~;adlls en un IlII'S;
do, 1'11 ¡)Ih 11J,'.";"';; UIl!1 1'11 Il,('~: y ,'1110 l'\i,;lian tn',; cun 1ll11-
\ (Ji'!', all';bi¡;, l'I)II!ÚllrlO-:'.' 1',;10'; ¡\,'s,1v d lil'1I1¡t1l dI' la t:J'l'a-
")(111, \ ('j'dal ,''; ,\:11' lit n[J'('I'l'i(lll [,'rúa en I'~I(I particular ",-
lIle'ro, 1¡;¡!'ii'JIlJIJ";' l/dI' IlIrI(I, 1".; flll',"''; l'u,'lIla Ikl 1'~I;¡dll de
la" IIlJii;.::;t('illlll"; y 1'\jlidi"llil" J¡¡..; ()]',!Lon:',; cUllIL'nil'IlII'SCU<lIl-
dI) I',la, ~" 1'(:1 ra~ai¡¡lIl.


POI'O !lin' dl'l !-!1J1¡ll'I'IlU y (t¡!Ininislra<:Íon de los lnstilu-
tu:" ~il~l\(11I i;.:tIal ;d dl~ los dl'II1as 1',laIJiI'I'jlllil'lllos dI' 11I.;lruc-
¡'¡!ill plIl¡I¡('il, ~ ",¡¡il'r¡I/1J [lid".; ti" ¡¡irl'I'[¡¡r, UII \Íl'I'-,lJirl't'lor,
lIJI :-\('I'rl'lilrill \ 1111 11;t!lilil;¡!I1J 11 ¡¡dlllifli.,lrilr!lIr, SI'¡":UIl la na-,
lllrall'z¡¡ di' 1", ¡¡¡,:';I'I'.,n" FII['Illa ¡o[ t'lúll"ll'il I'l ('lll'i'¡:O di' (11'0-
j¡o~lIrl',; ~ "\¡.,I,' Ull ('I!lI';I'jll tll' di~l'iplifl¡¡;¡ qlle,e crl'~O COIl-
\ i'lli<.:!¡\i· il;:~I'I''':;lr ¡iI'r,;:lllil, di' t'ul'ra dI'! 1'~tabll~cilllil'lilo, COIllU
!U"I:I'S ji II¡iI.C!lslr¡¡d():- \ padrl's d,' ramilia, En lu ÚlJi('O que
..;" dil'l'rp!lri;11I 11"; IIISlilll!lI~ pro\ ilwiall's y IOl'all's de las dl'-
fila,; (',;rUi'I¡¡,~ rl'';llI'clo di' ';u adltlilli~ll'aciiln, es l'I1 len!'!' IIIIa
11111[;1 il¡~IIl'I:I"I'¡¡, 1'J'(',;idid;¡ por d (;"!JI'rlladilr o Alcalde, y


"/1111)1111',;1;: di' \ 111';111', I'II',.:-ido,; 1'1I1J'l~ 111'; diplllado,~, clJn~('j('­
ro, príl\ illli;t!I", \ olr¡¡,; jI,:I'SOlla, di: respeto y eOIlsidcra-
l'iUlI 1'1I ]a lUl:alid;liJ :-;" ha ¡llle,;lll l'll duda la Iltilidad de 1'';-


" ~\ "




- iti-
las Junta:.;; JWro ('1 Gobit-rno !;¡s ha ('OI1SI'l'\il¡\(l ~il'Jn]l\'(:, v
con raZOIl, porqlle plisadas ,~lJS 1('lllaj;¡s 1" inl;Oll\i'lli(~llt('s,
al[lhilla~ han indinado a ~ll fa 1 Ol' la halama, Lo ('¡prto ('S que
han cOl1tribuido ilrand(:ml'llll) ;'\ la~ Illl',jol'as I'llfLSI);.!llidas por
lo~ Institutos, y;'1 Pl'opof'('iollar!ps los rl'('UI','';OS 1l1'¡:I',~ill'ill~; y
aunque la tt'Jll!Plwia di' esta clase de corporal'ioDI'S sud!' ,~f'r
la dl~ ('nlromctcrse (h\masiado I'n pi ¡2,'obil'I'!lo illll'ri(lr 11(' I;IS
escuelas, los ]'('glall1Pntu,~ han corregido este ,il'io; y si no
:-;e han podido p\ itar "il'mlll'l' IlIs aj¡lIs(j~, SI' han 1'llIllprll-'
saLIo con la Yi!lilaucia 11tH' e.ier('ell y ('Oll d ('1,10 dl'spJto!la¡],)
por ellas en llluchos casos; ill'hii;n¡\lhl:ll's qllizú la 1'011':1'/'\ a-
don di: unos e:,tablecililil'lllos I/tH', pri 1 ado~ di' -1/ pnl! ('('('11111.
no hubil'rall podido rl'~i,;tir ;'¡ IIIS ('IlIbali',; di: SlIS 1:I1I'lIIi"os,
Mit'!llras los In~!illlt()~ ~I' sn,..;ll'll:!all 1:1\ ~ll JlIa~ 01' parll' l'IlIl
fondos lmwinciall's, lIO porlr;'1Il prl'scil1dí[' di' klll'r ;'1 ~l[ !<tilu
L'sla (51)('(:il~ dl~ I'l'prl'si'IJlaci'1I1 ¡Jp la \lI'II'il1l'ia, 11'11' ,..;in (', Ú
ello~ de eS('Udil, r illi~la di' ,,¡¡rilnlía,


La adl1linislra('illll ('I'IIIII'lllliciI d,'lp..; 1l1.'lillllo, I'~ SI'I1('il/;l
El Dirrclor ('~ (,1 ell('lll'gildo di' ['I'('iludill' /;1,"; I'l'lIlas y Ik ha--
cer que ingl'l'sl'Il ~llS [lI'{ldu!'ilis ('11 las ('il.iil~, Jillr Illl'dill de
los habilital[os Ó adll\inislraillJl'l's, En ulla I"pl)(';¡ ,l'liilLlda
del afio, los misll\os Directores forman d Ilrl'slIplIl'slo dI'!
cstabll'l'imil'lIto parél el ;1f1O si,,'lIil'lltl', dil idil'[lilo los !lilstO.,
l~n o['dinilrio;; y 1'\ 1 riloJ'(lillilrio,.; , III'I'SOIl¡i1I'S \' llIi1ll'ri;i1!'s,
('on ('xpn'"io[) dI' lo..; iIlPT('.';II~. Esll' JII'I'.'lIj1IJI'..;III, ;J/lI'o)¡,lIill
por la Junta in~pcl'lora, ';1' l'I'lIlill' itl I ;O!JI'I'II;1I11I1' P;l ra q\Ji'
lo incluya en l'l dl~ la pro\ ineia; y I'n\ ía.";l' lI!lil I'(¡pia ;'t la
DirceGioll gcneral, ú fin dI' qul' Ita,ga I;¡,; IdISI'1'I aciOlli'S que
estime nportllnas al lil'rnpo de ('\alllinilI'Sl' 1,1 pl'l',;uplll'"lu
prorincia[ por el ~rini~ll'l'ill. La 11l'lIpi,l llir('('I'iilll 1'1'I'illl' ,111,,-
Illas IIll'llsnalmenle UIl ('..;Iildo di' ¡:i1~ln,; l' ill!..!TI'SIIS para ~;¡­
ber ~i e:-ll;'l\l ('ubi('\'liI~ la,; 1I1ilig(l('iill1l'S; ~' t:<tda (,llaIL'11 1l1l'~1''';
se In rrmill' lalll!lil'lI un ('\ll'ill'lo di' LIs l'I1I:l1la,; 1'f)J\ lill'I'II~lI­
ra de la .!unla para ~\1 ajlro!l¡ll'iIlIL


En un principio, se i!l1l'oniilll arlJil rio~ l'~l)f't:jall'~ P,l!'jl




-77-
1'1 ~O~l('llim¡I'lIíf) di' ead:l In~liltllo, cuando las ['pnlas no al-
callzah:1I1 :'1 ('!I!Jl'ir In~ ",:h!O~, ,\ !Jol'a, l'Il \ irllld tll' lo di~lnH's­
lo ('11 I;¡,; j,'\ ('~ ;¡t!lllini,lr:ili':I';, ';1' ]I("()('l'dc di' di~lint() lIlodlJ
Tlldl) ¡tI'lI' ]¡Wlli ]101' Ilil'III'~ p!'t)i'ill~ di' I {'~I:1 bll'cim il'lIt 11. ;ll'bi-,
tril'.'; dllli."¡I"~, iI\;!ln:'iJla, 1'1 Il!l'(j~ {'UlIC"ldo,;, ~I'a cual i'lIl'rt'
~II ('1:1'" \ PI",i(,,'¡]I'lwi;¡, ill.\.!TI"'¡ 1'11 la t!"lli),itaria ]11'11\ illdal
j!lIllilJlII'IlII' ('011 1(1.'; I'rlll'!'IJ¡'1111'~ di' lo,; dl'llI:¡'; ,,1'1'\ il'i(¡:,, ror-
lIl:JJlt!1I !lila lIIaq ('Ol1lll11 p;¡ril toda,; lit,; olJli¡.(acioIH':i tll~ la
pril\ ilJ:'i¡¡ ; \ 1,1 tll,ji,'jl .:':'%'l'al';l' ('lIhl'l' I'IiI1 arbitrio,; tambien
!!1'JlI'r;¡],'~, 11 1'I']larlilllil'I\I(I,,; qlll~ i1pr!lt'ba cada a!lO ('1 Go-
hi"1'll1i allil'illjll) 11:' Iliit'l'l' lo mi"lllI) eou el pl'(,:ill[luc,;lo d(~ la
]11'<1\ illria,


HI' 11(',,110 1111:wion \ Mia,; YI',:,'.'; di' lo,; ~,'ll1illarill" conci-
lian',;, CIl!\lIII',lil'; 1',;I;¡]lI,'I'ilíl:I'Il!II'; l1(1l'~I;tb¡lIl Ú I'arp,o di' la
llil'l'('('illll, tlirl' 1I1l1\ jI"C() d,' 1,110", alllll[lh' IHlllil'rall dar
m:JII',i" I'"ra 1I!1 I'\!l'lhil aJ'líl'ltlo, EIl E~[iiliÜ ~Oll todaría
lI¡;h 11111111'1'11.'''1.'; '1UI' lll~ 11I~li!iill)~: ¡¡];:lill;l~ ]11'1)\ illl"ia~ lil'lll'll
dil.'; ~. ;1 \ l'("'~ 11'1'.'; ,.;i Ilil'Ji ,'11 I'¡ 1',1.- 1111 1'\i,;1 ia llill;.!'lllItl, ('()-
llld :-;1'\ illa y (JI i",lu, li;l.'!iI Ijlll' Id:illl:UIlI'liI,' ~I' han 1'~la­
J¡ll'('idll, Fi11llLI!'illll di' 111'; O!Ji~¡ill:; qlll' lo,; diri(.!:iallli!)I't~nll'll­
Ir' ('OlllúJ'lIli' Ú II1 liI"'\('llido l'll I'! COIl(,¡lio de Trt'lllo, lo~ C'~­
ludios I'n ello,,; ol'recianllnli¡.nw1I1I'1l1t' \lna \ariC'¡]ad inllH'INI.
A 1~lInl)~ ('~lalJ;lIl illl'llJ'jI;1 radlJ'; Ú la.; llli \ l'rsidadc~, olro,; nó.
Pllr 1(1 (.!:1'IlI'I';¡] III)~I'I'II {'dilieil!.' lI¡d;:llilil'lh que ]¡>~ pl'rmill'll
1"111'1' (,¡t!I';..:i'llllra i¡¡/I'I'lIi¡, l'I'ljl!i,;ito iJltli';j1('Il~abk ';1'!-'1Il1 l'I
CIIlIl'ilill 1/111' 1", Ill:lnt!o nl'ar I'n ,i . ;la di' la i¡':llllralll'ia y Ill;¡-
li1~ ('II~[lIl1liJl"''; ti,,! ell'ro l'll :11]1:('11;) ql()('il. C;ú'lo,; 111 l'I'cl;¡-
1110 sobre ('ill)~ (,1 dl'n'cllli di' lIeal P;ilrollnttl, V ('11 ~u \ir-
¡ud, :'i';¡,llllliil 1,1 1l()IllLlrillllil'Il[¡¡ di' lo,; HI'clorC':, it ]lJ'()IHII'~la
dí' lll~ ()j¡i';jll)';, ¡¡pro ('~I()s CIII"'('I'\ al'O!l ~il'IIl]lf'(' l'] di' lo,;
ratl't!rútil'lh, El IIli.;nw 1\('\ dietó laltlhil'll raria,; pro\ itll'lI-
I';a,; p;lra ';('I'u!;lrizal" plll,lln" Id ('¡hl'llaI1Za riela Jil()~orla; llla~
al Jin, IIlYO 1]111' ('I'jar ('Il I'~II' ínlc'ltlll, En realidad, y atl~­
nil'IIdIlSI' 1'\lril'litlHI'IIII' ;t la~ di"po~i('iO!ll'S dl'l Concilio, no
.],·]¡ií'/';1I1 :lIllllilir al!lltlll()~ m;'l~ 1[1h' para la ritITI'!'il ('('I('~ii.;-




ti(';): p('ro la falta de OI['lh pslald(I('itllíl'fl!\i~, \ ..¡ ['f'f',!oll1iilili
dd ('kro , h'~ hizo e:dc'lIdl'l' ":11 1'lbl'II<lIlZa ,'1 )0.": '<'.~[aJ'I''': El
plan di' I,'I~L dil'l nlidl'z a ":Ib <'111'';11'':, ('I/i! lal di' qlll' ~I'
arrl'gl;l~('n ;\ In ¡¡Ili' ,111\11'1 pl'l''':l'I'ihj;¡: n1<l, 1'!!I'J'llfl [illl'lh 11"
flU(', adlllili011!1n aquella \1'1\la.ia, nhl'dl'¡'il'i'lIll la l'l)ndil'illll
illlplH'sta,


Jltlr lírdl'll del Hpi-u'nl!' r11'1 Bi'inn ¡JI' ~~ di' .\bril di' 1 Nf~.
~e mandú t¡11I' ell ('lIil-: 1\11 ."1


'
(lIllllilil'~I'í1 Y;l ;ilUlIllHh 1'\\1'1'110':


ma" ';\I":l'ilalldl) I'r('lallJa(:i()lIl'~ (',In di';I'().;il·illil, ';1' Il1l1diti"lI
por Heal órt!PII dn!J de 01'1111)]'(' di' ISí¡, (!iJ('¡/dlld" lillliLlIla
{l los qlH' !lO ~ig-\lir,('n l'ill'J'l'l'a ('('II'.;iú,;1 il';\' ~1'gll!1 1"" líll illw,;
plalll" ~. 1'1'i-d allll'lr! o.'; , 1111 ('rall illl'lll'llIll'aIJII" I(I.~ {'.;llIdio..: di'
s('gullda ('n,,-f¡;lJlza ¡¡('('hll": ('11 111": ~('lIlillal'i(), plll' ('1I1'~;¡IlII''';
exll'nliJ~: pl~:'() ,í lo, d,~ allllllllil, illll'l'Il1h. lIli'di,lIlll' ('\illlll'll
por a~ignalllras ~1I1'1 Lh, E~la r'pl'I' ii' di'. 1I"¡li~<liT i!lll 1'.11'1'1' ia
raznnabll' y (\l[lIilali\a, ('o!ll'iliant!n Iodo'; 111' inll'rl'.":I'';: pl'r.!
los s(\lIlinariIlS un SI' ('(IIl[('ll:al'nl\ <,on 1,11" . !jlll'ril'lI¡)¡) !I'/lI'1'
las 1ll¡~1Il;1~ ;¡ll'i)¡lIl'i()]!('~ I PI'I'I'!I!.:;lIil;¡' qlli ' IIIS 11l~liIIJl(l';.
:-in ad\I'rl ir '1m' solll '{l1I 1',r'IIi'!:r., ('('II',j;'I";! i,';!.,,, \ Ijlli' .;i 1'11
algllll liempo ~I' 11'.-; d¡('rll~l L!('IJlladi''; ,/111' TlI! /(''': 1'(liTI'~I'"n,
den, rué por !lO rxislir ClllOlH'i'S olros 1'.;lalill'l'ii1lII'lllo, dOildl'
lo~ si';::larps pudie~I~1I I'Pl'ihir ulla insll'lj('('iOIl apl'opiarLt ;'¡ la~
rlift'n'lltl'~ nCl'psidadc', dI' la .;nl'il'dad I'i\il. Cn'illlll, ('on 1-,11'
objt'lo los JIJ,lifll!¡¡';, ('lIllill'ilJ ('1 1')1'1'11 1/"1' q' k 1";I';]l'a/¡a di'
rntrl' la, manos la ('11111';lI'iol1 di' 1<1 jll\ 1'llIlIrJ qu!' lallll' -1' ('lll-
111']1;) pn en]N'nal': l' COIl PIII'I' ;lI'l!l'i'd'l \ 1111'111)- f';¡[l'illti~ ..
mo. dl,t'larl) la p-llPiTa it la.~ n,Wil'liI!',; ("I'\I('la.;. 1II'III'IIr;IIlt!r:
drsalTPdilarlas por loda elasl' di' llH'dilh. p;!I"lil'il];ll'Illpnll'
por los C(llP rnús podian inlluil'!':J la ('lInl'il'll('ia 11(' l()~ p;Hlrr\~.


Esta gllf~l'ra ha sirio \ ('rdadITallwllll' f,JI,,1 P;II'<l 111-; ¡n.-li
tutos, que' Mhilp8 y no bip]) nr;:;¡nizat!o.¡; alÍn, C!1:no 1(' ¡;liI"'-
¡](' ú toda imlitorion n;1I'il'lItp. Il'nian qu!' ~n.~II']]('r 1111;] I:li'h;¡
dr:,igual, (,mIo por la nalura]rZ;t di' ~ll P!1.¡;rfl;JIl/;1 , l'lI;Jnlil
por otras mil cirr~lIll.,tan('ias di' gran prlig-ro p;¡ra ~II I'\i~­
t('llei,\. ],;] i1l1Iigii¡>da¡] dI' lo" ~rlllinari()~: 1'1 ]II'I'-li;.:ill qu!'




- 7!1 .. ,-
dllll'l\(l" \'1I1hC'nal¡ [Jlir ,.;u an[I'I'illr !I1¡mbr;¡I]¡a; la líld,,'niíi-
,','lll'i" ,11' ~th l'dJ!il'i'h: 1;1 1'II,lurnlJI't, adquirida di' <,,.;tudiar
1'11 1'11,1': Li ;1111:II'id;¡!i ¡j" Ilili ¡JI'I'la¡/l!~ ha.io ,'11\ Il ;!illjlilro y
di 1'1 1:'(' jI .Ij ,",1', !'lU"lP!l 1 r;'dl : lp.~ '~{'l i1 ¡ lli ií l ¡ ¡j ¡"h r~ll i~'¡, l:~n.~ d¡\! i ille-
l"n 1"I';i:\\tI 1]111' ,1' Í!lI'lilia :'1 !n 1/1I1' ,-;1' PI'I','I'I1I:; ;'1 ~Ib lI.in~
1'1111 111;i\ 111' (';lr,l\'Ipr di' ,;ln!idad ; ('! alicil'lili' di' l,,~ lJ:'(';¡~: In
::r;¡lllilo dI' I:h 1,,;II!I!;il';: \ hi\~LI ,.;U llilj\':hd y 1'1)(';1 ('\11'11-
~:ilil; Ll~ i¡l~t¡~·,u·\()~H\:--. I~ll fin. d\\ líl~ il1¡(\re~adl)~ ll1} ~u
triul1f'I, l'l'blili;:~ ,il'111)1!'1' di' ::i'ill1dl' ini1ujll 1'11 Id"; ;J!Il!;¡';
¡illllll';II;1" 1",]11 11', 1L.:1d lIil,¡ \\'lI!;¡ja dil'it'il d,> I',ll¡[ra~!;\r: y
íli'I'I',:¡rill lid ,itl'l '1\1;' :a..;;:¡wrilil'idad di' Ins Iil.,li:¡¡[lh, t'11
;'lIanlo;¡ 111"; I'Sllldii\";, ";1' h,tl;, pait'nlizado di' ¡Iillllll!lll irn'-
í'il';;I\)1t-, aun I'll l!lI,¡Ji.J 1],0 ~:I irlljil'rfl'I'('ill]¡ , Pill';! qUl' " pl'sar
dl\ l;n!\¡I~~ r~)nlrill'i(idildt,~, d(1 Li;llt)~ ;-,II'lIlPll[(l~~ de' dr:~tnl~'­
\-·jl)11, Jl(~ ,'"'IOhnH'¡:!¡' hil~';lll '",!!b~i~; Idq. ~ill(l IclllllJieJl pJ'(I!-lT('~:a­
do di' :1:1/1 I'il ,)1111: \ I'~íl !jUI' JI"; ~I'nlinal'ills, ,WIl,/W' l'i\~ln­
~¡", llíl i'I',,¡i) dil'l'¡'I;I'lill'nk ~llhl'l' la;; prll\ in:'j;b, jl{!i'Qlll' In;;
,lhl¡¡'¡iI' 1,1 (;Oh!I'!'!lil, I ,101' 1:; id!"I" liil-ji'llil'il ,1I!i!I'I!¡h la
nl'I'i'~idad Ik l'I'hM';I' di' ('1 lI'i 1I1;¡ :'i'lili'.!allll' I'<lr;:a, ('llI1I11 ('011
!Ih In,lilutll:'; J¡,~ ,111'1'111'


La ])irl'I'I'illl1 pl'lH'lII'il adl\ui,,:r ll(lli,'ia~ :lCI'l'í'a dl'l ('...;lado
,'11 ¡¡\JI' 'l' hallallil la ('ll,rí¡;¡nza di' Jn, ;-:,pmi¡¡ario!'l: I C'll 11'l'-
ila¡\ <[llI' 1'\ ]'('~~\lI[¡'tI11l di' 1>..;la al l'I'i"ll,iI'::lIl llll í'llI', 11;11];1 ral()-
rabil' P;1!';! "11o,, P"r IH/lllo ,~i'lll'I',li ,'1' ;)"";I'Jilp,¡di,lli di' !'llall-
to (1,":/;: ,H'~\\ ('ni¡}l) ell In .... fl:J('\ fJ~ ¡dar111~ J ~i~'l~¡¡llld{) ;lr~\ITado~
a la ;illli"i1d (iiu,,;',!'!:I, 1,,,,, librll,'; di' 11'\1111'1':111 (;¡1I1din, .lac-
í[lIil'r p (;t1:'\ ara, \ I :"'I'S, para io¡Jo,; lo;; I'~¡l:dill" illL'lll~lJ~
i(¡~ di' 11'ldll;.;ía, ~()!() habia 11'I'~ (';¡ll',jr,iiicfl';, y 1,1 disciplina
i'ra i'llllljlII'Lillll'lIll' !lula, \(';l~f) huho alguna r\a;.:('r;lcion I'n
lo..; infl)rllll": pi 'ro 111 cl"l'ln I'~ 'lIlP, ~i li\I('~ r"I;¡iJlt'('ill1it'illn,.;
;l~pira\¡all ú pn'l all'(I'1' ~()hr(' 111,"; llF;litnlo", no ('1'<1 ,u aml,l
jli'inripall;¡ IllIndad di' 111" I'"llldi(l,~,




~aPITll() 1\.


I¡b¡:.~ \ ni: LO:' I\:,TI rU()~ J:\I~IT\TES E'iP{ji


1) \H \ dar una idea e\al'ia di' lo . .; Tn,;lillllil'l, 1''; pr('('i~n dl'('il'
alg-Il acnrca de cada lIllO ell parlicular, illIlllJlIl' ll'ndl"l\ qlH\
\'("tltwirlllt" lllllCho; jlorijlli' dI' prr'~(,lllar aquí lodo~ lo~ daln..;
que tellgo ¡'l la vi..;la. :'1' ¡liargill'ia dl~lllibiildo 1'..;11' (':->erilo.


Cincllenla y do,; Ill~I¡llll(),; lit' sl'gllndíl l'n';('lliIllZil PÜ"lt'll
hoy eH e[ Heino. Once agTI"gado,; i'l la~ uni\ l'l',;ida¡]l's) 'JlIe
son) dos en ~(¡ldrid, y uno resJll'cli\anll'II!I~ ell Barl:elollil,
Granada, (hi('do, Salamanca, Sanliago, Selilla, Va\¡~IH~ia.
Valladolid. y Zaragol.iI : Ircillla ~. cualro pro\inl'ial(',; de pri-
mera clase en _\lIwcl'le ) Alicallk, ~\lllJ('l'iil, Bildiljoz, L.;Ja~
!Jaleare,;, Bilbao, Búrgo..;, Clc('r('~. I:;l;l" (;illlill'iil.~. Cas[P-
lIon, Cilldad-HI'al, Cúrdoba, CUI'IH:il , (¡I'rolla) IItll'sea, Jiten,
Jerez de la Frontera, Leon, Lt'rida , Logrlllw. ~hlilga .~r()n­
forlc de L('IllOS , Mureia, Orense, Palenl'Íil, Pillllploll<l , San-
lander, Sego\ia, Tarra¡.rnna, To[('(/o, Y('r¡.fara y \'iloria:
Ires pl'()\inciide~ de segunda dasl~ en A \ ila, Terul'1 y Za!llo-
ra; y eualro loeale..; en Cabra, y Figw"ras que :-;on (le pri-
Illpra (~lase, Algc"l'ira~ y Osuna dI' sl';.mnda. Todo..; pslo" ("';_
lahll'eilllientos, p\('pplo al~'í1nn en f]l!(l ilnleriormente (\\is-
'i('ron llniyersidades Ú ('o!t'gio,;, eonlO San Isidro d(~ ~rildl'id.




" ) ,- ;¡ f _:1 J':"!"'
;1 !.¡, lI:!iI\'I"~i¡J;l(k,;, ('[)
'!'i' 1~:1' d' 1.1" 1'lIrrl'~-


: 1"· i;1 '¡!~!;\fL'"~ ;"1 d~:;:"J¡l:I'"; ¡ldí'!i' ... (';1 í',Ji:i; ¡tI ~('p(lrado,
:i~"'r",'i'i" :)" I:)! ) 1" :\;",:,,'11':,1 ¡Ui'i l.:, 1,\;¡ji\':l:'I'I¡li'~, y dar-
Ji' Il!\ dii""':";' ",! !dl, -:,11 :'¡:I::'¡;'~', "I¡¡IIII j'dl'lIl:lIJ1!O pal'fl>
,1" la 11::j', ,,¡',i,L:,í ",¡lldll ~': di":;: di' :',1.1,1' pIlI'dl' aplicilr ú


E:¡ ',luJ"I:!, ;:!.'liil!l'I!Ij,,:¡ ~It P:í1Ihl'iiJ:l \ la,; di~t;lllCi;t~,
'" "I\':¡!"¡) dih I::·,ii:líl"" 1,1 d,'l \(jl :('j;:dn \ t'! ¡J,' ~afl bi ..
dro, El d,'1 '\j)1 ¡,'¡ildll, ILllil:I::1I :hí p::!' ,'~l;¡r ('(,loI'adoj'u /'1
!':!ili(·jll d:~~ !!li~;Jll(l nil:~l~ln' qt: I ll:'l"t(~¡l(l:'¡o ('t Id" J{~~L:ltil~, OI'U
[Id ,,1 1';",'::" 1,;:';11 qi!i' !;\c; f,n!lLlIl:'", :l.' iii,L'(lfia, 1l',¡logí;¡ ~
p:ri'i,;'lli/;'fll'ld, ,1,. 'PII' h;¡Ld;lf'{' 1:1:1', ;I(!;olan!;', El di' "al! bi-,
dril I!, 1'1"'lll¡,I;I!;ulj) ;1 1",; ;:ldi",l1'h rX:'!(!!IIS di' ic.:uallllll1íllrr,
T!l\ j('!'/If! ¡I."t(~ .... !)¡.!:!'Oii'!{! ¡Lri :/i"j;J. f';!; .... :t qUl' [JI!) 1/1,";' il(¡U:--. dp
I :;Ii() , di/) pa!';! 1'1 ildi':¡!" H"I¡iI 1."1111111' ili¡,"arI'Ila.;. dama
di' \;1 EIlljli'l';ill'il. !k':u kl;¡I'¡ FI'Ii¡il' 1I rllnld I'll L;iz la.;
l',t!l'di'a~ d,' lalinid:!:!, La Elll¡Wrall'iz BOlla _'Iaria JI' Aus-
lria, Jn,llUj¡'1 t':1 ~II :1'~I;¡tIl:'IlI() l'Cinstl'\lir rl Colpgi(l, qllr por
('~t;1 raznn !O;ll!l 1,1 til;illl di' !.iljil'/'iuí \. dil!' ;1 I:i I:.:lp.;ia
I'IIIPI'!;¡¡];¡ ,'1 ('dllí",I! ;11'\1"'11-;1, di' ;tI"ilil(l~ <I"\t)\'h, 1;\ ~lIn ..
IlliI,-.ilh,j '/11" :;1,111',( lii'lil' 1-:;1 lij~:1 1,1 ¡\¡<~ Fl'!ílJi' I\ amplio
.. 11'111,';:;" ¡':¡n IlIill'!¡;I"; ,':t!I'dr,h \ le I/lIlll ,;.;t'IW\,il';;lllll'nlP, po'-
¡¡¡I'lull!l" ;¡ ('ir,,11 do 1", ,I"";lliLh qUI' 1'11 <',1 dil'l'On plll' lIl11t:llO:-;
alll)~ Id l'ih!lllt!!\Za, ;1:U!·pl(1 n(', {"/):i LI 11'.~{·Il~!qn qU;I, pr(' .... eri--
¡jjlTa ,tll\11'l 1111<11:11'('<1 , :I;ll'~ ¡:llldlilll;l'nll' tlili'¡\n I'I'ducida Ú
latínid;¡d \ lilu,;,,:ia E\líll:';lI¡:Lt Ll I;nllqta:l'(t. ClrJo~ 1Il,
('11 1 ¡iO, 1'I'.;I,,;II('['.ill ;'~:IJ~ !",l!!d¡!l~, m'.Jol'úlldll!lh consi-
dt'rah!!'IllI'nll~, \ !',di;'llld;,!II~ d rii~t¡:lgu¡d()~ pr(¡f,·sore.; ~p­
:';¡drl'~, ,'111\ ("t\f'dr!l~ d(· LIIÍ!!lda,J, ¡1Iíi'~ia. \'f~liirir;¡, llla(p-
llIalil"!", fi!n~lIliJ h:I';] f'\PI'l'íllH'nlal ~I'j('go ht'!¡¡'PII


((1\11.1 Ir 1;




'- 8~--
,¡rabe, d('i'pe'!Jo IIdtll!'al \" di,,'iplill<l "I'k";¡<I~¡II';1 il lo 1'(I;d
af¡iul¡o tildo,; III,~ ml'dil),,, m;i!,'ri:!li"; 1]111' L" ,'il'llI';:h 1'1111111-
('ji~ ('\ir-:iarl, jt'ollil\:'¡¡ni1'i:;U 11IJL;!¡k !ú~' !,i ¡:íl:\¡'[;;r;! dI' I'~\¡a~,
Ul!!~\·;l;-. ('n,:~I(l¡I!l?;:~~ q:1;' ;':;'::11"i;¡JJ:!1I Lh i!d¡\;:: 1:1~~\':'" dll: ... --


,;1 '.i{I\¡t~·I,:'~·~l!.'tl¡:¡ -,¡' fl' I í'i:~! t~Jlii.
~I():n:);l : :--~;1 '! ; ;'!;: ! ¡i:H''¡ il";;td;~· ... {';;' i;':':LlL,< !"!:--I;'--. ";,: .!ql¡,
;'~l \':..:1;1 1':lr:n;1 !,¡ \''<;;.hL\';¡di¡'IlIO ¡:;¡~l;t ! ¡.,! ,;. (':1 ::~!I", :'!~ 1;1-
lJll'citii.l> l\h .;L\~~U¡:¡¡;" .. \ilh lt':'on (! ('!!(";:I'~~'a!''''i' ¡Ji'] ())l.'_'/i _ ::1'-
r:\....:.lillltld JL:" r~~¡u:1i!)~; ¡'I ,'-\1 ¡:¡íJt!¡¡, ;~l~n:!(lt·. <~l~.:llll h~.\ d:;'Lq ('f:
n~l'O !U;2:ar. t't;¡!]'Oli lll(IP(h ;:¡;;;( ljll:¡ 1:;,-, d~'!n;)'·. r!(, ."~l c¡;~~ij' il
la s<lZllnl'\isli'llk~, VllI'dlll!' 1<1 prillil'ril' 11"':1 "I':I':,!:i':"¡:id,
~L' ('uloCI) ell l'~;,I(' l'di!il:io I;¡ I lIi'íT,jilílll1','II!I',¡1 1"1;: ;liT,:I"
al ¡¡bll di' !d~: (:!irll'~; ¡JI'I'II dl'"ll'ui:!11 :ll[tll'l ~:~II'l\lt, \ ,11\;"
roa la,; Cihh :1 ~u alllt'rill!' 1'"jiU\;:, !ia"Lt 1 ~,,~ 't 1';\ 'l:J' ',(' 1'1',,-
l:lhil','¡,'l'Illl ¡O~ ('~Itld!u:, di' LIi'!II,- 111 I:dl" L: dii'\·,';'¡,1I dd
t;obii'l'llO, POl' úlli]Jl!), 1'11 li'¡:i ~í¡l'rill I'~i.' 1",;;¡::lI'''lllii:'lliu
la" rari:ll:iOIlI':, eOlhi;.w¡"lIl1',; Ú la 1'i'l'lIr¡¡:iI ;":";11'1'(11 di' :l!JiIi'I
afio, lIicil"l'lllhl' 1'1l10l1l'1'~ ;":TiU¡d,'~ IIhl';¡~ lid!'il liIl'.iill'dl' ~Il',
aula,; y en'al' O!('lh 1It11'iil" ,'lIill!';¡ndll'" ('¡II,jUi!O di' III~ !Ii:--'
litutn~ y pal'li' de la ¡¡!li!,lilad di' ¡ii,,"I::;;, /'"""" llllil ;.''1';111 hi-
lJliotl',:a rica l.'ll libro:.; illlli¡";IW';, plT(i I'~,';I';I (',1/11" (1I11i1" I'!I.
obra:i modernas,


El Ill~l¡tnto dl', tiranada ('~\ll\() ,,\ prinripin PII b IlIi~lIla
11l1i\'l'r~idil¡J: f!el'll ~I' lf'a~!illJ¡'1 d"-PIII'''; 1'1111 ;..:ran \l'nl,lj;¡ al
,ll11i~l1n Cokgill d,' :-;iI!1 \tll'[1I10llli', \ :-:<llIli;:;':I), l'llill l'l'lidll 1'1,
eolegill de ,.;c'gullda ('n:-;C'¡'lanza di' qw; h;¡II(<lI'I' lIi:'I~ 111),'1.1111(',


Talllhiell se ¡nlc'1I1ó hiltl'j' lo ill:,";]II11 l'll :;"\ ¡ll" \ \ :i!,'II-
Ciil, trasladando ~;us re~IJ('rli\n,. iIlSlillllll,,:1 IIJ~ COII'::lIl . ; di"
Silll 1'dll1l1, y :,>all Pablo: 11) ('Id 111) Plldo id fi!! 11'l'ifi'.'iU'Si'
por las 1';1ZI1!l('~ que' indi(';lI'l';'1 ";:1 1 ¡"l!lpO


En ~:tlitiil!n, 1,1 (:le:!;f::!;) .... 1' bid!,1 ié:ll:illllí'lIl¡' rU!';';¡ \;1' !..I
! 1I¡\('['~idi!d I'n I'[!jlll' 1111' Cilll':-Í11 di' 1-"111:;1'1'(1, lo :'I'di,i,
~lll'ed(' en \;111:1'[,,[::1, lI,j¡-
Co]";"ill rk ;,i\;:lil CrllZ




,,,:;


t \ .... I ! ~ ¡ . ~ 1.... jl: \ : J ' r \: i "' ¡. ;', -'" 1 \ i


!:, jj¡ ,¡ " ",1', ti'; [li'o::lll:l"I¡;ltl:,'t!lti dt' :-'!'!lI'llIhn'
Id: ¡ti,· ji:¡::!"" ,1, L: d;L:i ~,Ii"itdl'iI:l ti' \;1 ,L¡¡Jla ~llpt'J'i¡l!" l!(o


,.:, ':JI":':J" d,' dJiI'II,¡ ¡::'I)\ 1:11' ,,', 1:1 ;'j','OII';;):; di' lIll 11I~lillll(¡
:¡:~ > ':,!;n'l.¡ ~':!~I'!I;¡il/d \ .j .... ! ~,' \ \'¡'¡jj!'l!. dil¡';'!)/¡Illltl!n (\1 H{·_·
.1':,' ¡j,'1 n,'::I' I'ill "ltll'IJ 11;0 1:; di' \Ll\íl dp j:--;í,l ¡k~de
"1,1"1 ", ',i;1 t""':I:'Ll lid IdlJ I'l'tI',~I'I'~:ind!l: ii!!lit[lll' ielllalHell-
ti,1 \ (111 lI}!ld¡~, 11: 1 llllj('!lih 1'{)¡¡!1';¡' :t;ill;)() ..... : 11'-l1·;¡~1\('11~, 1)11(:


:,['dll a 1)1',1';11111:11' ¡Iíl ,dl'd~1I "tl¡¡~Jd;'J';I!tII' ,'1) .,1 t'llllIpli-
!lli.'!lltl dt' ~lh oLli",l('itIJII'- li()\ ..;iD t'ln!),I!",,!I, ,;1' hallan
,',I,h ,Ji 1',IITi, :¡"', ;:;::lj,'llIl!I "I!i!i¡:I'lid" /;1 llijlllliH'ioJII'!O-
\ :!:I'I,II \ 1,1 ,\\ iíli!'¡í;,it'Jll" dt, Ii! I'dpii;¡j, "lI (Irllpot'I'iollarltl
: iUIl1 iI.' 1', 'i'lIl"tl~ :ll'I'I',i 1:,


lLdL,.',. i'"i,¡¡-il,!" di 1:1 ¡idl'I,' idi,'I,) ¡JI'! ""111,-"11,, qltl' fl(('
,k ~illl Fr<lll<'¡<:'o, 1'11 1';1\ ti Itll"al, .-, jI"',.;al' di' ,ti Itl.'l'IlLU';IIl'a.
\ ~1I1¡dl'l, ,t' 1¡¡li' ¡'I\('rlid" ~Illlt;" di' illglllla ('ulI,ideracillil
pitr.( 1,1 1'1111 \ l'll¡t~I\II' ,lI'1'I'glo (l!- ,lb <!t-PI'ilflt'IlI:ia,;) ~il'lllll)
I'll d dLI ';UlllilllH'nlp 1',;p,H'¡O,'';O y \ t'nlil<lllo, Pos!'!' 1'1 lns-
!illIl" IlIdo.; lo .... ill,:I!'I!!I!I'illl)'; \ ill'ill'.!lU'; (jUI' l'I'!jIIIi'I'" la ('f1-
-l'll::il/" dt' Id II"il'd \ (!!)('I(I!II'- ¡Ji' Ijllllllil'i'. IlIld ¡'"I('('ciO[J
1!i/IIi'li:!"..;'!";) ¡I'...:II/¡¡I l'rillljlll'II-lld dl~ llllWlill' ¡',i¡'lllpl;u'",¡
fl'i'IJ:':lriu, 1'11 1,1 di~ll'IllI. t'al'l'I'I~ d,' .l"rtlill !'U!illlll'lI. [Ii']'I1 ha
ildqllirid" 1111 IJIII'II 11i'1'lIdrilJ. \ II,liL, 11' Ltiia pill'iI la; I()('cio-
iq', ti" 1II,III'illdill''' ..... :~'('II,,:r¡¡i:iI " !¡í"illl'iil. ~ll hilJlilJli'I'(l. fo]'-
¡1¡lld,1 1.'\111 llilllli¡¡¡t! d,' Ji/li'II'; '1111' 111'1'11'111'1'1('1'1)11 ¡j 11l~ illlll¡":IJIIS
(1~1I\ ¡¡H1II:--;, tI.", Ll1J¡II~\l'();-;d


Lit, ¡','II!.I' ,,(' I't'dlli'i'll" i, ji lit 1','.11"," q:jI' p;l;:,dlil (\1I1l'~
1'1 \ \ llIILlllt¡,,:t11l p:11'd 1IIId 1';¡i,'dl;1 ti"~ L¡/¡ill,!.¡¡í, \ ,d 1'1'11-
dHI !I~ dl~ IlI;drH'ui<! ... , 1:1 ¡f(\lh'l( id ¡'::LI'i ;.1 111'11\ ¡¡!í'I¡¡, ¡IPdl'l¡,
dI' lIl~l¡ JII_'jl!p!'ld pJ¡Hl":--d ljiÍ(' !'\hli' jlll L¡...; P¡'lld~~ dI' ...;. Pl1rlr(J




,'lí


Lo~ alillllll(l~ I'n 1:-; ',\ ('r<lil :i,' \ "!I i '; I liall iI,"I'lIdid,
~ f)~). hah¡~\ndu tpnidu nt;;:,,> f'll d!;~II~J~I-': :qHl'~ i~l;!'rJtH··d¡li-';


CUitl1d!! Ií)"~ ap:!ríl"; d' ... >, ;ll-":¡:!!¡,) n";l-~i:)'¡;I;'(;:! ";11 .:.:r;l:l"


f'nfJ'í';:~lnd{J ¡1~U'd {l!i¡! ~.),'i~:;1 r;I:;I\,:" E~~'fi
:Ia~ qn," I::! l'l~u\::}'\ /t¡1q:'l¡<:' t:ll ~~q!H'!


¡T:l;\tu t.:·
;;.¡ \':1.


E~tf! fll.:.;ti!uto, e.., 1I1lil di' l,)~. :íll1' fl:ll" ('JT,ld¡; ~iI/{ltl Pil
la~ pr(l\ illl'ia~ por la 1I1!1'II<1 itl:~ln~I'\';di! <j!i" "ll ('! 'l' da \ \1\-
lJ('Jldi('i()~ q lll' tu !'1'!lllrlatlll,


C1'('(I,,' ;', ill~tall('¡a~ di' ;i!,~!¡!¡:h I'adl"" di' !:I!II;lia, jllIl
final (l1'(!";1 di' :¡ di' \;.:q,':!I di' i~, '¡:¡, i n,\:II:1 ::d, hl' ,'1\ 1 d,
\oyiClnlm' d(~1 mi~ll1l' ano ~I ,Ji:.!!} ¡i' r.dl;l, "- Ilil i,¡J¡¡¡,,¡(,
bastante rapaz paril 1"~ldl' ,'('lI 1:1 aliclilll'il \ iI:";I~¡,l.:1I I1 "'('"
,ario,: [,('ro ('11 \;1[\(' "(' !Id :i'ill;I::(' ¡J(, 11;!~I;¡:lili'iil ;'1 Idl'O 111,('-
\·asf(t. ~(d¡('il(lf:d(l JUl';¡ 1;1 ¡~¡! fl"';;I;¡:'ii¡';¡l "llf'\ ;':11(1 qll(1 j;¡¡ll;,~
purIo e(ln:'Í";!llir~('. I LtI !;I>" ,:¡ 1;:1i h ('1, :1 i 1 ,; Jil "2IJII !r:,':d ILI-
marlo la Asegura¡{a pl'lipii' di'l .\YliIJLl!lii:'1111J '¡I'I' k i',',ji:)
pero e!l rsl¡ulo lan ruinoso, IIlH' I'lU', 111"'I'i,,, "')1'('1' 1'11 1,1
graneles obra~ por ',alo!' dI' ,in,OOO I'I'ah',:. :-;¡1I ('llI!i;¡l'SO, la)
('OInO ('~, lil'l\I' .~('i~ ;;lIla.; "!(lr:l''; \ \('I¡/iLI,Lt~, lJI1;1 :,:¡tla P¡II'¡t
10:-: ado,- plÍhlj('(I~ y la.; dl'lll;h '¡:'I':'lldl'!I"I::~ !lí'('e":II'!:¡-.


Carn('p dI' rentas propia-, rol' Ji" !¡,Ji",¡- pt'i"):;,<¡/', I'e"u) ..
tarlo algu!lu In~ tl'al);1j()~ (J¡, 1(1 "lll1Ii,jl'lI ill\I",li,:;;lilill'<l. :-'(111\
~e le aplicaroll desde \1n prilwipill ,¡,.'í()O 1'1';tll'~ ql!l' l'¡l~alm
(11 Ayuntallliento pOI' lIna (','¡!"¡]l';! di! Jalillidad.


El malrori¡li para la f<!1';('I"tallla (',; ('!'Il:¡dl'lll, (',\i~I¡('lI¡Jn
rllanlo l'I'daman I;-r~ ;I~i,~n~lilll'd, ¡J" \tial"III;'¡[ ¡I';¡';, ;':("';':1';11'1,1.
historia ~' fi~i('a, P;lra la 1;:,I',r;;! :¡¡llllr,d. lid\ lII¡;1 l'oll'(TilJ[I
dn 1,) mamir('rll~, Li i\I'I'('~, ili ill"I'I'III~, :r; 'TII~t;!('"ó¡,
!Oh moillsros y l.'} 7o(lfi!n~ : y I'ara la 11Iilli'I';t1,,~ia la ('1111'(;'
"ion f"í'p',tlarla 111'11' el Cn]¡irrnll ;lIl1lli'!!l;¡dil 1'/(:1 ".I"lIlpl;II"",




- i{i --
i'TU,!2,ldll' "[1 la /11'11\ ¡i¡,'íd\11 ha\ .iar;]ill hulilllir'o, IJI'ri! ~I
un J¡;'l'lul'j() l'llj) ..!iHII'~P:"'¡I'~,


C;II"'I'I' I"j,' L,,!ít¡i!11 d" ¡¡i¡¡Jiu!,,!'a, jlOl'qUi' la pro\jlj(~i;¡¡
1,~l;'1 ,II]¡J(';I,L¡ 1'11 ('l'ililll'la : ,¡JI l'!tll:al':';o, .'Ji' !lli ¡'(lrlllado
JlClril II~,' ,1:'1 1';!;Ii¡!:'I'i!!I;"ll!¡1 ll!lil 1"'111111;1 ¡jiJrl'l'l;¡ "illllr)\li'~­
la di' la:; 1I!);'iL~ IlI()d"l'li,l~ lil¡'h 11I','\'<ll'i;;"


POI' i:,';t! I:¡'d"ll d:' 2() di' ~i'!,i":llhr:' d,' 1~::;O "j' íll:'()I'PO-
ro a (':;[1' (¡¡"tilulo la !',I'ill'b ('';PI'(';;1\ di' /IiJlllica IjlH' ('~tll\U
anll', ;¡ I'i¡r:':il di' 11 .I:lidd d,' L'ilill'¡','in, alllpljlllllllJla con
Im'!',!!'!n 111 ¡::-;Ii ¡j'ITI':" di' 1 di'! )l1\ljli\1 111l";: \ por otra di' !!
di' \ )('I¡¡llj'" d:' ¡S:; I ,';1' ('['(,,', \lIla I',;clli'la d:- C()llW!TjO; dÚll-
dlh" I'()II illíll!¡¡; ¡Ji':jl,);i,'i,llll', ('~lil 11IllJl!i;¡";(lll Ltn []('cl'~aria
il 1111 1'~lahl('(:ill\il'l\I() di ji 1'11 \ ¡licia 11Ii1ri!illl<t : flll'l'CIlnlil


Ellli'lilll'rll d,' i1ll11l1lllh ,II''';I''':lilliLt éll~I':!;lllla lü¡' 1'11 j 1'1";;
d,' ()O \ I'I! J ",'j:! ha 1II';.;a¡]u:1 Illi, ('\Ili 11I,'I~ n Ik Jlilulil'<l
\ :!:I jld!'.J I'! 1':lllli'i'I'i,), ;;ill "I!lltiU' lit 1'11:': para a~i;':Ilatur,b
,111,11;(..;,


"La del'idi,];! 1"'1,1,':': i"JI, dil': l'l lií~'I'i't()r 111'J lll,;!ilui,)
di~p('lI::¡ÍlI:! I'lil' id ¡'ii'i:1II";;';1 ¡"',, , dl,;iil!, 1;1 ('ji:,itz ('ilill'l'l';¡-
<:¡1)11 d,' la ,1¡lllla ili";P:'I'lill'I¡, \ ¡'! jlil(J~ (l írillli'll qW! le !J;11I
(irl'~ladl) 1;1': iluL:¡'iILIt!,':i, ¡¡¡-¡¡i'!J;U¡ !jI!" llll ¡('~ 1''; i:ldifl'l'l'lltl'
(',;11' e,-.;talJi;':'ii:lii'L [IJ. \ aria,; ('alba~ han pudido ('olllrillllir Ú
e~lf)~ di'dll:', \i ('11 la 1';I¡:i[;¡] ni I'JI 011'0 pUl'hlo di' la pro-
yjJH'ia, ..... ;' ~,ll('(!illl·;:::;~~l ;;!:Lj'.~, lH'j',-,·);Ll~ di!dii·;¡~Lt..., il la ('ll~(~­
flílll/iJ qUi' hI1''''I':¡ 1),1" ~c(,¡i ,(j(l,l;¡d:~ p,lr;¡ {'(¡:¡lIi¡!;!'d~' 1(1~ {"()Ilo-
rirll¡l'lIlo.'~ ill ¡'('i:,il'-' (!l ¡/¡(;!¡(ljo di~ io:, IH1;':di'¡U~ ~ ~;I n~ ¡¡ C'il!l
i'l'Pt'u('lwia [;liH(';\l;I!':-.,' ;¡ IlIU~'!~ll~ 1;:1 (lO h(dJí '¡' t~'Jddo (¡n o!ra
~¡po{'a j¡~dq,,,,; t"I(\ll¡(I!l:';'~ \ d~' L::l)(·¡- !l:l~·\,,'~:j~l!.¡\I (;(1 tO,Io, ll~rUl\r·­
Z'b ai~I;I¡J¡I~ l' illrl~\ ¡d,Ldl" 1'111'" II:-":ill';1 1:;" lile': I :';', iilk~ 1'1'-
·!.!.Ia~ r ll()r¡()lI~\"";. 11 Lo l!\i:-i!ill pll!\d', d'~"lr:-;(' d: , I'~l~¡ !1'ldil~ !a ...
dl'[l¡ih pril\ ¡¡¡i'id',


LI'I'lhl' ('~:(' 11l,;t;~iiill;' ,llli,~I'('UI'I¡I'J,II,I'1 ¡¡Id!! di' ¡Sí;),
I in:'.I;lIl1'í;:..; ,1:-1 (>1'" i'"I:lil'll d:· h 1\1'(1\ IIlCld :-'\' l'nl"I'\) I 'jI




K~ )
¡:J ¡¡ditj"ll) qll~~ tU!! Coí]\ f,¡lltu dI' lh,!¡¡~n¡: d'" "!l'¡¡'i(; Jj,> ·t·...;:l!·];],
alglllla~ ()J¡l';!~ P;(l'iI ilal:ili!i1i' /;, ¡¡I;!- 1:1'1':';'11 Y:'I,!] raila,¡
otra,; ,~i ~:' 11' ild di' ddl' !;¡ l'I'll1!1:!i¡)¡ld \ di'i'l'lil'¡,) ,L' Ijlil' Cil·
rrcn. EtlIP(\Z~" ;'t rIH'li);\!':,~' ,~¡ .~;;d~¡n:'lí\ dl' !'hi;';I, \ "';i' lid. O¡iL:
(·llabul'alorio, lHd'~ nI) !u:¡ p;H:¡d~, ('I):dpl.'!;¡:'".!! ll'.'l;:\ ¡;! !(I ...
obj¡'lo:--; /PHI jI";:;)¡! Ili¡l¡lILHln~·. 11:1l)¡!ll1d',~ Id P!T:'¡';d I:i;:';l Id'
I:U-iCfl(lIlZ:L>.o;. d(l !H;lI~'lI!;dir;!" ~I,'(\:):":'r;:;'ia (l hi~:,¡()ria,


El gilb~ll(,':~\ di' h¡~[{)I'ia 11,1lHI',l! (1~ \"""(,;i~d. allI¡¡¡~!(~, édH:Il-
da (in f¡'hil(\;,: P\¡~:;' jill'din !l\d;lI¡!¡'n '. IHTI}(!l';n


La !Ji})lioll'C;l!lO lI",'!lt ;'} Illil \lIlilll:['ll:'~
El nÚIIH'1'll (k illulllll:l'; al lil'mlll) ¡j[, la iíl';[;;!;H'i,,1l iiW
dl~l Lj: ('11 llh allo,~ ~lll'l'~¡\\J~ d¡~1l1i¡IIl\\) IJ;h!;!tt!." !ll;h \ 1)1
\ iú IUl'!.!.O Ú Cl','CI'I', Iwllii'll'líl li['::li!O Ú 1:):' I'tl I'! "111',«
dl'l,'nl


B,\ lJ \.i( iZ


PlIhli['at!o I'! ¡d,tll di' J.', ;:¡, Id ":["i,':hd hOJI[IllliCd ~,,¡;­
I:ilü, [I[)l'I"llIdlll'lr, di'! (;,'1'" p:díl::';¡, 1;1 ''I'I',!I'¡III! di' l¡lIl!l~I¡lllt(\
en aqllella ('apilal: y h;¡bii'lldlh[' "IIIII','d:r1" p'JI' 11";11 ,,:'d['e
dll 1;; li() \0\ if'lll!Jrl', ~I~ inaugui'fi 1'1\ 1,' ¡j" llil'i['iIIlil'l' ('1)
el Sl'minario I'on('ilial' ([ond~' ';I~ ('0101'1') ¡rro\ i:,ilill:lIl\l"lIk
T\'asladó~(' 1lJ(';!n :l ntr[l:, '1 ;,río" I(}i'idl':', 1(I!lo¡.; il\~lllii'if'lI­
Il'~, lo cllal iJim kll!n \ j!["IiHI 1,1 P!"'~I"'~[) di' ('~¡\' I'''!;;-
hll'('illli['lll(l, ha,;1;1 'jlll' \"11,'::1:" lJiil!!¡::¡,l d,' I;;¡¡'!¡!!¡; ¡:','"
cOll:,iguí[) [[01' (¡I\ pll'\-I'lillI,,'¡¡[n [;" :;:;:;';1 L,l:liiíl,;, i!'!l¡,!'
de~pu(l:i d(~ ;..!>¡¡~!¡¡l' eeiTIl ;1(1, d{)~ rllil rlllf'd ... Iln j;¡ .. , (/:)[0:1,"- nl::\~­
sal'ia~ para ,~Il l'llrIlpl!'la halliliLlI:i[lll. -:;' lid i:I·,Id!",!1) ¡j,,¡illi-
ti\illlH'llle, El I'di!icill (';; !II'I'I), ('Iill I;JI!;\:'; I::,~ ilt:!:~ l' ¡:'!il'1I-
den('ia~ IHit'P~tU'¡fl~: y I;!ll ll:-;P;H·¡:J:<iI. q/l.1 t;lr¡lilj~'l) ~!\ ;ia pu-
dido ('OIO('ill' \'n e; L! !);¡;li'd:Td ¡¡:'ll\ !!li'j;:1. ijlit\ lo (\~: I ! 1/1'-
tituto, y ha~Li;:ll' nU:lil,'l'()~~t ° \ (!~]'!::~i!'-, (.] ~dl~~,,\·.~ di' \1>',;1:.


\UI1l'(l ha l'jlnl;uiu !l~;!:l. {,:,'Ollll!:l l',!n ¡¡:;¡ .... n·':i:(~· '¡ ;.
pro(\lldo [tI' la~ lIl;¡t:'¡I:Ilh~ \ lit ,';);: ',1:1
l'lll'~tli jlrO\ ilh:ia!' .\1;.;11:1:\'; 1':::1'l:I('::;:l:'", :',1\


, ,
~ • .", { i : ) r!' ~ \] !. ¡ 0,




:_':i Lt ¡,rol., ~tl':(l ~. di q! ¡I;d!,~,' !1:1 !:).\H,O I'í'il¡!~~ ... i;t l':\tlLl qUI/
)Iudr¡,u ¡"illlll:," h LII;¡i.;illi, ¡m ¡',.;Ii;,;cl';ill'(\ lid r,:['i\l,ldo lo~
'\1)1)r!11!1,~"; {I\;l:' Ji, !]: -.~ :);1;':) '~¡l (i,:':T~\,~';lf'in!l, pl'rd h;j~;Ll ahl)~
~'a llll 11;';\ 1,¡'I)' ¡¡!('¡i líl !'I''<ijj!;l d!!


Tiill:: 1 ¡\,:!~! ::I',,¡;[U\II l'{lil:do h:l In:,'¡](I,,,[,lj' ¡¡~l!':! Id JI!;!',
!·nJlI;¡J:';:l 1\::",~I!Ll:l/d, (I\{'\I;)!(I .:drd:~; l}(!::'!:~~(·;), ~-~l~ n·pl¡1;l('i(11l


.;:do :,7 ;¡!'Ii:lIHi,; 1'11 :,.; :':;, 1'1' 1,<: 1 l!"ll Il,':~adiJ i¡ !~ 1,
.\UIl:¡¡H' ~di:,¡;tl¡nl\ld~' ::1: ~;¡., h;~t) ~\~¡ilhlí·~·idq pl) ¡II l11a,~
rI:~ii!n;:lur;l ... qlJ;1 Lt'"\ d,> ,':<_l~lndil ~\1l ... ;\í~¡d!1Za, ~n~ l'r('d'()~ore~.
!il'\ ,'d,); di' 1::1 1'''!11 !;llliLlhlp, ¡jan ;';1':11¡;ilallll'nll' por I<IS ¡¡O-
¡'ili~~ al/lI11:t~i Il'l'('iillll'~; ';lIi,l'(' lIlal"i'idS t'!!il~,~ Ú lo.; arlps,l!1O';
10 j'u;:! hi.l ;)('I'li{'(\llladn ~u pnl:~!¡~'1o l'il la JlI'priJ)('!(l


u ¡1!<i:¡¡!IJ d", I'sl:b i~I;t.;';I' blh ~;iI':,l\lll ('JI ~1I <':iljlilal.
)lidllld di' ~tI;;Ijlllf'a, \ ('11 (/11 \:[:;111 1,¡jili:'!1I 1!l1l' {'!ll' di' ]¡",
J!,'",!lit;l~ CU!l 1\1 nIIL!!)!'1 1 di' \"l1;I,.;!ri¡ ~(·;-lí1r:t d(1 :~lollt,-'si()u ~:Il
dllll'llilld ,''; LlIlLI, !ju:' Ilil SO!:lIlll'll!l' (,<lb!'I! en d tlJda~ la,.;
aul,l.'; : Ihil,¡'; dl'jli:ll¡[l'lll:ii\~ di: la (',;elll~la (:ll (:~paC'ill~o" ,;a-
10\\(,,-':, sinll qlli' 1'11(;iPI'I'(I tambi('!1 un (OolCClio de intet'IIIJ';, la
lliblillli'ca, 1a\I'¡¡di'llIia di: ~II'dicinil , y U!l'¡):'i i'~!alJll'('imi('n­
tll.";. II;! :--;idq pr¡\~':·~(), 110 (:;}:~¡anl;l. ~2:a:~LII' Sl1ln;l,>.; !rl .... lanl:,
\":¡)Il~:d(':';!:l!{:~< f!;¡¡';~ L;d¡;!iL¡:'!d \ ¡:\:íl(\r!!1 ~'¡! (l¡ 1;:-:~dIL_¡ h¡'¡¡¡il!l-~
ti' qlJ" ¡: 11,,:':1 : 1¡'II,'


Lrb !';'nid"'- (',¡¡).<í >~¡':): ¡.' t'iI 1(;(,;Or~. (P¡¡'I jll'¡,dliCP (¡l cdi-
iL"\(1 pr!!' 1:1 ¡1;)i'1(1 iJ!H' d(\ ¡,.j :-;\¡ ;dq!!¡~¡1 ~ 1 },.'~O~·; r.";, pUl' CC1Jl-
.... n~ qlH' l'[H1!'ll!l d\1 jn..: ,h\:--:lIiL¡"~: ~L ~J- ¡:2 pUl' tilTi'(L", qUí\ ad-
:j!JÍl'i¡', Irl ¡;ijllILl('!iH: pl'n\ ¡¡¡{'¡id !\;ll'il ¡I",L' (): :),;;01) ¡:O1'
,,1 jll'i! 1t1i"111 ,j¡, \'íl'I'!':, '!:,:¡,¡, '¡':" liilcl'i,1 1'1 Illllil;¡',il'I'ill: \
';.' rO:j di l d:,~'iiILl'" ri\~lLI."< qll" í l ' ¡'!il:¡;l,';:lj'ili\ (', lit ¡llj:¡.'~Ud lni-
\11j'..:ilL,d: Inl;d ¡¡¡¡ped,1 .~;¡. ~:.!í r:-:. 1J) ;¡;!(. i'~dta ,~l~ C¡~:)l'I_\ l:1)1l
¡;¡:~ il!¡¡¡i'i(~!,h..; \' L~ :·i\;:>:.~~ilil(':'~H i'j'()\ l,>"t:d


\7;¡d:1 J¡I 1';l!l;¡ :'~ (I:--~¡¡ (,·,\'!lP!;l ¡\t: IlI;~dio:-. llld!\lt"¡¡dl'~ p¡tr¡1




~-~ ;-;:'í~-


la enS{'Cl;ll1Za. L;¡ caledra de i'i . ;il;¡¡ ! ~l; ¡.:¡ilJili('!(', ll1rlllan ,Ílll!-
tos una sala I'~pa('io~a; aqudla di~p::I',;la "lI illl(il:'alro, \ II~­
tentando c;sfe una bl'l"illo,:a 1'~Lll¡~I'ria duudl' ,1' \ i'll cll.;!odia-
dos todo" los in~il'ltIllC'rlills, Hay ;\111'111;1'; 11111' -,I'P;¡l'iHlo un
laboratorio quílllil'(I ifUl' jlermile l',i"l'Illar al ai!'!' ¡¡h!' ~ la,
ope['aciolll'~ r¡ 1Ii' lo n'llllil'r;!Il, El ¡.:alJilll'!l' dI' !r i~lilria 1I;l!I; ral
ofreee torio su i'llnbiio cllbipr!o di' 011'<\ l'il'¡.:anlt' I'.;ialllt'ri;¡
que encierra I1lÚ~ de .,¡nl) ('.iI'mp!;I!'I'" di' min;!J'('¡.:-ía, 1 HIl¡1to ro-
cas, íD dl~ arr,~, una ('OI,'I'('ÍI)I¡ ti" rl'lo;ill'~ di' di\(':',;()~ jlllnllh
de Europa, olra di' "lISI.<lIWi¡h 1I1:1li'l';¡JI'~. 1I1:ll'JIíOl,',; y ,1'1';---
pes dn la prmincia; \ solJl'l' 21):) 1'~pl'I'ii':' /':IO!O!-!Í";¡' (';jtrl~
ellas algunos l'jemp!ares noj¡11J!p~,


El jardin 1)I)1;lllÍ('() ('';¡;l ('(l1m'af!o t'll ]ll qm' (ÚI' hlli'r:a di'
la cxtill¡.(llida (,lllllllllidad: ~- ~c' I'l!i'llt,:ll 1'11 d l!lil~ l\lo ;:2'111
e~pl'cirs,


La hiblioleca elli'¡I'rra !O,U:IO \ IIJ¡lIll:'n('~, \'~taildo ;l!Ji:'I'-
la al público,


La matrícula dI' ;-¡illmnl)~ ha ~¡dll ~¡I'jll!)J'I' 1 J'I'-i!'lIll. , 1'1'"
cida: en it:\:)j ¡¡':l'I'!Hlio i: I í,'i 1"¡lldi¡¡IlI!'.~,


Este instiluto ])():-;eL', ad('llIi)~ di' la';I'!-!lIl1!l<l 1'li'!I':!;III!a,
tina escuela de niú¡lil'¡j creada pOi' BI'ill ¡'mil'!! di' :::0 1Í1' ~('­
liembre cl(~ '18:50, ha1>il'11I1o lIe¡.(illln Ú :)~ ('] núme'ru dl~ Slh
alumnos,


Hay, por último, lill l'Il:I',j!) de ¡nli'i'!)(I~,


El Instituto d" la eapíla! lil' \'iznya ,'s ¡¡¡:IJ 111' l:;~ 1"[;1-
IJlecimic'nlos de jn~;rllc('¡()ll púb!ic'{l Ijltl' In:l~ lin!lI'<lll ;11;: 1;;)-
eiou CSpllllOJa, y 1'1Il'dp p(lll:'r~i' I'il P;¡:'ilc;llIl ('mi ¡II~ IIlI'jw'(',.
de su cla~e' l'll Europa, DI':)!':'" id pill!'ildi('o ('do di' 1;: llipu-
taciOIl general de a,!ud c;(';¡¡!I'Ío, di'! .\\\i!ILll!li(,!I:o ¡j~, n!i-
hao yill' la JUllla de' l'Ollll'IT¡'I, q;I:~ ('n i ~-): í ,,' I'I'ililÍI'l'Ii!l ¡'dr,1
formarlo sobn' la l!ihl' dp! a¡¡ti¡';il') Coi:'¡..'i(l d(' ~il¡;i;i:,:;O ljii('
des[iucs de algunos illll)~ ti,> l'I.Jtobl':(\¡¡d : r:;:\¡ia \,'11 Id I " ,iUL:'




;-:! I -~ ~


,l,'(',ukn,'ia, l':! l;"!¡,I'llin dil< h !1:;Illl\;\ lit;\ llid p('n~;lllii"llllJ
d\llliI'J" 1,(1;' ,'I:/,:¡- ¡j,'h:.L¡, (t la (",pI'l'jal li';.:¡~LlI'il)lI di) aqlll'J
1Iiti~. ~e .";lJ";('¡~d{'lIil ('II¡!l1\.";!;I(·¡¡¡¡lj'.-~ \ í)b~L'¡{'illíl~ qlH) no :-\1'
or¡l~;)['j!ll d,lj ¡ud!) h;¡"LI tll il~¡d dI' 1;'-) j'7 t':: :;1:1 ' , I,r:j' 1L'~a¡
IIJ'dp;¡ di' 7 (L\ :,l!~!. ,¡!l:!d:) ¡Ji,li¡11:¡\ iHl!,,¡¡1 \ ~':"\ ;)(10 (11 Ci)-


~PllalIZt¡. llil\' {Iil jlJ ¡tlL\Jll;¡~ ln~;l (\~('\:\':¡l ¡j,\ n,lllti¡'¡i. ,dl'it iu-
d!l~II'¡;d, IIll'il di' {'ljJII!'!'('¡!!, ,did /1:: di! 11.J0 ilalii~·id. {'{'lt(~drd
d{' ill~.d!\, ... , \ llil ;': íll (lit ¡¡lt:'r¡:¡ 1,";,


El ('<idi:'j", 1',lIi~ll'Illd" lO:!., di' iltina piania ~ di' piedra,
n('lIpa liD l'i'cl;lil:¡¡lil ¡J" :2:)li:; 1IJ('i,',¡, ('II,uJ¡';¡:],,:. "li L:'I'I110-
~a Ll(~¡:ada) Ll \\.~nu'l'ada !'!ilh¡l'lIíT;¡¡ ¡ ;J:' ,¡L'; i!:;¡'(i";~. ~ ~:~1 ('1)-
l~\l':lci()n ~{)l)re UIla 11I;1!-l,'!I!fj1'¡: \\'~;'::li~ :[1." :,' lLU','!l d:~';i\lí'cr
lÍe;-;dt, 11l(~;...,() {1~1H'1l¡1 \'~l ~.;!': jli'i)¡,{¡;'('lOlj_':"I. "':;'\ (In) ('n ,,,¡j ¡¡j'._-
qllill'!'lill';t, \ UII:t'iI ::I'Iilillll,'I!I:1 11,' ~Il ;;i'¡¡:'I"1 (:tI \,jz'I!\ IL
Ld di,-I¡'ihwillll illi!','i,II' 1''': In 111,1'; 1',1:;:11,1.:, ;tI!':],!:;!,1 d d:ma


\1i<~:'¡'¡lt;lilj]O
dt '] cll:"a!ll'II;' rl(· dll'" ild!i~l., ~ LJ~: ~~¡'d.1\ ¡~ iT(Óilu dI ¡tll'(\ liJ1I'\',
[()d" ('illllrihIJ\ l' 1'1 hl!'I'rl,' 111 n¡;¡, :1 1II'II::".;i[;, 1';li'(1 1,1 "llj,,1o
i"l (jlll' 1·~tÚ d:'~li!l;II¡II, Lit- dl'pi'ild¡·lli'i<:.; d('IIIl~ljl:¡[n ';1' !t;l!1,H1
1'1\ 0\ pi.;n pri:lI'ip;¡l, li,.:l:!';uhlo ('i~lr;\ ()lla,: un \;¡~i() .;;don ¡Ji'
a('I()~ ln;lpnl!i;'¡lllll'll!11 d~'i·dl';to:l,¡. 1° \~.\:ll'd" (\"¡j:l:'i(hil~. I(J'~


, , I \' '::" ,! ~ I t 1 I 1 \ , 1 ~ 1" ".


C:J[T{'!1 ¡(Ida., L(:""\ i¡~I"!j(\> J"~:) il;¡;¡lIt:L., .(1\ ... ;¡i~';~< Etl Lt ¡;Ltil'-
la 1)::.1:1 (",:':11 1;1 ;'dl,ill;l 1': 100i;,,'" \ 1:: :1, ,¡t!l';\lid di' ij¡:lll.J"~


d"rlll¡¡(If'¡q .. \ d¡\;:t:L"'. ,j ·;,;¡r~(¡;¡!\':l.lJ' d:\!
i'n 1'\ 1'!I;d (';Ih:,:, i¡lt<,t 1'; 'j¡ iWii< ;;1:,;,,:-


I , .•


l':) i (' ;_' j j' ~ ¡¡' ¡ 1:; l, '¡' 1 H '.~'


'Ll~ un \'\('t'!:l(~;\\ ;~i!¡~~:I.·;\' d:' l'~~,l',:" :~dlL',';¡, U!¡-u !;, ¡¡¡.,,-
tol'¡;¡ I1;liur¡d l:ln\lp~r;\~ill dr, ::¡H~ ;\,;r'i:,:! ,l:'í>. d(\ in]]:,. ;';¡ "i:!




~ !)I).-


djsp\l(l~tu~ paril [;¡ í'l1~pflall/;L y (ld\l¡n¡l.·~ ,1..!T;lli lllllllPrn dI' li~!
IlPl'a!p~, rc)('a~ : l'd:;i!',l."; !:!'(H'!I!ltl~ll~'", tL' !eL .. I:l!L";l" ~'la!líH',Jdi1~
en Yizt'¡n(~: Uila ('oli'G('[í)1l (,UHlp]~'ta dl\ (1 .. ;!jIH,I";~h \,
(lj()[llpl;11<~\:--: d:\ Joda ('!d-";'" :I:.:~ ,1 (li ;0-;1 !l;!i!) :ii ' I'l ('id: ~'L!. E¡
jardin hpL'\ni¡'o ('U,\¡¡l;: .~,~'~,.:;~ \('.¡\\L¡J:,~ 1·l:l:·,¡!¡¡I;I,L~.;, ,~:"\ ¡ ':1d,·
llll¡l IJ¡¡dl' d:' 1',1 ¡;;ll':t 1':':"1'1'1) di' I()~ 1'1 !,. ¡':\i·,¡f' I;;!!;-
bil'i} Ull 1;¡1l\):·:tl~wio. La ~,ildinl.t\(·;t {'(l;lt!('!l;\ ~(}¡¡¡'l\ ji( ;:~ \ (J!:¡--
nlCIH'~, .. ;ic'nd() L-)~ 1,:jHO p!,í)i·(I~I:.\I~~!\~ 11:\ l!::~ (tli!i~~l:\l'~ ,·:');1-
Yento~ ,- lo~ rl):·dan~[_'.') dl l ()ip'{t~ l¡jtHi¡TI:(t";.


EllHÍ!HPI'O dCI. ;-~!ll!l1iH\~ tlp idda ('],l~(i hit <I!(~ ~¡('lllp:':'
cOl1siLl::['abk, En !En l, ,;(' 1~.\ll\l(:I'IJ:l Hi!i IL' ~('''¡lil'l;l i'1l';"-
ilanzil; (iO de a~;ip'n;tltlras ~i1I'!lil~; ,'"}2 di' ('~(':I!'LI~ I'~p(,,'i:d(',<
,:;n di' II'n¡mil~ \ ilils: l:¡ di' dihll,ÍU I¡ni'al, \ ~" ¡JI' diblljo di'
tlglll'il ~ adlll'llll,


SI' ~(l';!¡l'il(, I'~!(~ 1',;(alill'I'illliclI!O ,',In íO.illHI rl':l1:'~. !jlll'
tia el GulJil'rno par;l h~ (,llS('fl¡lIlZa~ indll<¡'i¡t1"..;: ¡¡I.non 1'11]1
I¡Ul\ cunll'ÍllIm' 1'1 .\ynn!aIllÍI'!l!1l di' Billi¡¡il; y !II~ 11I'¡;;llli'lil-
(k las ll\all'í(,l!fa~: l'i ¡k'IÍ('il J(I 1,¡i1II'(' la Dí¡:Il!ill'illll q¡¡l' ,'-
illlL'[u:l~ (,lIlpJ'('~il!'ía del ('(j¡I';'~¡1I 11, Ínll'IWI:,


Pllelll~ d()cil'~1' IflH' la pro\ !neía di' BÚi'g(!~ ('I'a 1I11il di' la,
miH a[l'a.;¡¡t!a.; rhjll'('[lJ di' in'!I'IIi'l'ínl! llilhij",l, ;U!llIlll" ha\
t'n ('lla'~T¡I'l¡];' a:i¡'íiill:1 /I¡, ¡",lililí!!". lli'¡:I':i',d,¡111 );[1'1'11',1::1-
t(~ al1u{~IH'¡il dt, ¡¡J¡:nJ!1!1 . ...: u! d~'!l!d¡ fn,·~f¡!:¡¡!) d:\>dl~,' ''1[1 (·J·I·;U·~LI:!
Pl'l'O l'illl."aS llll!y ,lITilig'a:!:l,; I'n ;111111'1 1:;[;' b!liil! 'Ii. 1'1.1';1-
do ha..;la la pr:',,~lll" 1"il:H:a In.'; í'';[''¡i'i'W.-l '¡II;~ 1',1 Id¡'ii~ \;lt'í:l~
sr hit~i~~J't)a p;lrd f'tIn'Lll' Ull {I.·~:alll:\(·illl¡¡\¡l;n '~'l.ll:li' ¡¡la ¡\ll:~IL.
Ü¡tnZ:l {1:1(1 ('~~t¡\ i():~(1 ít;l ('~)~1";ll;~(tl)¡'i;\ (':)1: 1:1:"': il~lj·tl>i(¡:;¡!\,~ \:1-
tC'lc'('lllal('~ (:.,1 ~i!l!()


¡!;\I'O ;:q\¡; 11.:
¡i..,i-]




dlll\d¡) L\ j:1 \ ~ lt:¡ ;),; j);;j ~_:d ¡(I"<l < ¡ n ~ d!'n ;"'):~!j'(¡ ¡L\ ¡ ln~~ ra(' ion qu\
el ~~.-;:;;:L¡r di' ':;:' j¡;u, !!llil ::'- 11h ¡, .... \{dd,\i·~!pi In::!'1-, dl l ~:~~
('la.';~' q!¡ , t;:'(·, i;'l;\_~;¡ 1(;'" ~l::;:¡:l:~ !¡ll{'d;H!d il l~i.~ ;1:1~,::'"~:u.,~ ~is-
L 11:1;( ~ :!" \~""
~, t! • ~ 1, ¡ !: i: l', ,-: 1 :' :' ~ {~ ,~, ¡ , ; ;; ~
d~ll ¡l~I~'\\li1¡1 :id] ~~,\jn!! j,'j<l,t i ¡ ';:l .\Li<i.


:nl.r;¡ ilq:.H\1 (·:;.~~dJLi('¡¡!l¡C':lt¡) t(d(:,~ ('!):t!!';~­
i:!l) {'(lit!!);ll ií!¡:. l}il Jl ~,dd [:1\ 1I tn l '" aCh!":


d:' \ i:LI, d¡:.jll:il¡~\ ,1:ldd ,;1 ~'H r;!d .. l 11:)~1 pI iFílnlTd d~1 ahllnno~,
b,l",Ll q!l~! dfl~~;'IUi'\'('i(i ('ll!(I!';!l~ll'nl(\.


I L! iJ i :!! ¡¡!I 1)1:1:; 1'111': 11 'í: i'n ¡ H Vi, Pull~¡(':ldo d lllll'\ 1)
{dan. 1;1 DipuL1Ciili1 Pí'\)\ inci¡d :~:)]¡j·i¡(') Lt ('¡':Iilr:qn de: un hl~­
tilllto dI' ~(':!'lIl\;h I'lhl'flilil/a, \ la O!illl'.IJ ]"Ii' Eval IIJ'lkn Ik
-27 di' OI'lUkl', h;\i'i('I\I;II>-I' /;\ i';Il!:';I!I';lI'ilill 1':1 1," di' \11-
\i(llnlll'í\: Ú ('\l~:) ,,!'¡IC!p, Ú I';¡j¡a dp otro hwaL ~(\ ('o]oco pn~­
,'jpil;I,!;¡n¡l'il::' 1,1 ,'!;!!Jh'i:lli:'lllo "!lI'll,i~o ¡:rill('il'allk] ~I'­
rni¡;ili'ili,


E·.;L! (·ij'I'::ll·.:a~H'¡'L ! Ll f)pil"'¡~'¡()1t (j!!(' e!j('~lll!I'I') Lunbíl~ll
!a ilil,'\;¡ ¡ •. ..:;.:]:,!;,. ¡j;//I r:','(·j .... ;\~~, ;.:r·(!fl:¡\'~ (\:":¡'¡1iI!,!,¡)~ p:1I'ii :";l)~­
II'JlI'!');1 \ 111.'1;11'1<1 al 1',la,ld qUl' adllalllH'l1le til'H!', ~il'llllo
hoy ulIa di' Lt., prillll'l'a:- di' ,,11 CIa"I~, ~ sin disputa alguna
la IIl;'I~ 1'IIJ1l:Ul'l'ida,


La 1IIa\ 1)1' diliniltad l'llll-i,t ia I'!I 11';l.~]ada¡'la Ú un II)('a!
j!l'l)p¡O y h;l;-.;L!nl(\ l';,!);~Z ¡I;)~';¡ d;~i' ;11 (~,,~(d)¡¡\~·lIn¡,'ld,) lodo pI
tll:<¡¡H';~!1 ¡¡¡Ji' ¡]¡!(',I·,;ldlu \j t,;¡IH¡ d;: I;j;·.~,a:~ ~ 1!:1;1~)~<"" di1i-
!~:~!Il~·;,j''''' In,~:'!'i',,,, (Ij (!!l(i'll1n ~' 1l1d~Ili!¡\'(\ Col¡l;'úo dr ~i.lll .\~t·L.­
b,. dll'! d!' 111-; Lil \ ;11',',; I'di:i,'¡ih di' ;1 Illl'lla ('il!'i!;\!, \ talllo
lll~'l:' ;', lH'()>"ihilj) jl:!r:~ pI n!;,::l!o. <-,ti::l;:n q¡j,1 fu!· l·(-ll:.<~¡ llido
(\\¡1l'1''',:¡;!I:I:1: ¡idi';l {';¡-<¡ dí\ ;\Il,c..:,'~·J;1;\l.il, T:{I!l:\, ;'t la \ ¡\~'dad.
Hllil ~~l:t l'';l~!l ;J!:!'~t ('\:'¡lil!;'¡¡':I. :,(Tq t';) :'::llll;¡;l. (l~ llt;¡~tl:";-


dll ... li:J(1 \1\1.\('. iL:~ t~:' '<, dí;!;1 ~ tL· !" ¡~r~l\'l-',!:i ¡'!í l~:} i¡l';!;;¡i¡~,
pru\ ijlí"j;d, lil,L~,,~ ()¡;{'htl~ \'U1) }jl~11:';.j,.~ !~~:·í.I:"o \ b¡{,}] \ {',;¡il(~-




\j~


da~, Lu:-. g-j\IJÍtll'l,'~ dI' rj~i('¡1 (' lJi.~I()¡'!¡1 li.I!lJl'al ~!JL ¡"¡,d'III
~o~ !~ COt}!jeIlPll todo:-; lo~ !lhj!l!!)"'; il¡,;,;,.,.;,trit), .. pa"a L! (lfhll;lil.!-
za (~II'IlI('Il!al di' ('';!il~ ('í('¡l(:j¡¡.;, El jardin !:iílillli,'o 1'.-; di' iJd~­
talll(~ 1'\I:'II.;joll: ~ la J¡¡¡di,,:,'(,:¡ Illill I'''pi:!, ;¡IIIIIPii' il;¡!¡:I:;!
110 ,,1' llalla ('llllíjlH¡IIlII'IIII' ¡'i'!,,:':uli/,:¡t!iI: 1,1 <d'lll di' ;"d'j'; IIli¡.C!-
nltir'o, /¡aJ¡il"llll()~I' ¡'1'II!lidil (':: 1'1 IIllj('h(\~ "lIilllr'h \ !llro.- ,d)-
it'lo,,; a)'lí~lir(),; '1111' lo ('llIhlilllll'11 1'11 IIll \ ,'r;J;I!li'J'f1 fillh'i¡
en fin ha: di,¡n,il'jnll ¡¡;¡l'it un l:lIl'n d,' i¡¡[,'r:lII-


La,; ¡'('nl<l'; lit> 1',1,' l:!-!i!i¡lo I'IIII';:,!I':I 1'11 ,l,Olj!) 1'I',di"
pOI' las 11('1 anliguo COII'i-liil di' :-;;li¡ \i",IL'h: !)"m 1'111' J;¡ Ilbra
pía d(' Cil\'arl'lliJia,,: \' D,f)Ol) 1'1,;,1< .. , Ijlll' lid 1,1 \ \ ill;l;llli¡"ill"
pOI' una (':ll"II¡'a dI' l¡lliníd;¡¡j !jUI' ;U¡[I''; ,'h!('lli:\: 111', ':í'ill;t~
l'ondo.'; ~all'll ¡JI' la lll;tlrÍI'ul¡¡ I di' !ill'IJll.-i;.:n:li'iílll ¡¡¡'(II ini:ial,


EII I;~ í:¡ 111\\1 ::: VI a!illílllll,: 1',11' 11111I1i'I'I.' ,~' ha 'ihl\'lli-·
do ~it\1l1pl'C l~Utl ('orta di('(i!'fI!l{'ia. l¡idli(,!t;!o ~!,\~ad:) pn í ~~:) i
Ú 2U;j,


E~II' lnslíllllll i'~ iamlli,'1l UIlII .!" 11" IJi, .:I/!'i" \ 111,"; ;"'1'1'"
dílad(),~ de E~Jla(la, Fu<' CI)II'~¡(I, di'lllllllillddll ¡f" :-;;;;1 i'i'lirll
(ksde ~\1 ('J'('ill'iUII 1'11 17:l~ lu,LI 1 'i¡q, En 1'~II' ,lIllt IUolJ Lí
fundacioll ú la l'il!:i:lil di' toriíl, 1'(111111 :-:'i'!\iilW'io ('Ilili,¡li'¡i':
y po!' ('IJlli'llbillíl ti' :iti":iJ i'1!i' ¡ril,;li¡,blll;!,' :¡:/I'\" il Id (::1"
pilall'Il IK.,i Lilllil';ill-I' ¡'II llli\,',',;;:!;¡,; f ¡'[lli:l:'i!!: il:.:
¡Ül(h dc~ ::!:2 y:!.): \ Ú la ,"a¡:l:t d,'¡ ...;,..;! \I~!.'¡ (·'¡¡I·~rii:i" (1:!;\I,
~il'\íll para hn"l'il;l! y ('¡¡d:'L'!. lIa,l;¡ !i-::!i¡ "'1 Ij'¡""" ::,':1111
pI c,oh\~.do d~~ hlllnan;\L\lle,~ ('í)llrnI'JIl¡\ (1] ¡'i\'J:¡¡¡¡:'ll~q d·· : >-:~:;
Asi ('()[llillll;', i1i1~la q¡¡l' ¡'dI' Ihd lIi'I:!'il d, 1 ') :"'-i'i ¡'il:!/i'"
de I~,J~¡ j'1¡P I'lllll"l'¡i!l¡¡ ('11 l!l~:iilli', ¡'¡I'\ ¡','::I! d.' ",_::;:'::1
l~Il:--l(lfla!lZa; ;,it1ild(\ 1)\1[' In ;;lll!() U;IO tI;\ I(!~ ;¡L!'; ;¡:1(1,.:: ~\


f(~nll\s ell delH\~a~ ]'¡~:i~dLl ; .... , ¡n:'~,\··, ::,l ¡J:I¡H'··';~"" i·d~;:c.: \ 1', l¡_
'0;-';. t'(llJ \ ina-, \' nli\ ~U'(':< Cl~\ () pruducto ;i~:'¡: lHi~~ ;~ 1.1 111




¡:dad di' ';:-:'.1.-,¡ 1',11',. ,1,,: '1::" ,'1' d,,[ll'lI d,'dlll"i! ,-)2,7fi:.!
¡hll' ('ar,:~;l'; r! ¡I1.·: !:';;I : dih!¡!I:~:J';li'i'):l, 'lll"ll!lJdll para 1,1
1'"i;¡!)["I'illli"ll l " 1111 !:Ijllidll di' :í: I ,-;!¡1I ]'(':d,'~. 1,(1 tj\ll' ralla
p~;r;l ¡'~:¡I¡'Ii' ji;"- ,l.l,·~!,·.ill", "~,l!:\ d" ,~;~l.'l¡i'\{·!l];!~ \ ¡Jo! lJl'I' ... !~-


f~1 ~'di!jl ¡¡l. q;11' I;~" ~¡I~ I!~":; .!:'~:tlL·I',. !'l¡Il· .. !il j~\' dd .... ~i'all-·
.k~ ;j,l\~\'; q ,) ":jl.~!l :1~'1 : :~,;tl li~' ,)~,q':j pi(''''I {'¡!i!(l('ild\l~
La lIll- 111"1\11':':1 1": ,ill !"ill¡¡)11 1I ')";111)';1, Ib!i('iU!!' al "[Jlto
par;! J¡l a . .;j,-,!¡¡í\:"id (L' ~lh ;¡~!J[I::I[I:< lit 111;!:I)I' rOl'illd lil! para--
li'lll .. ':TIIII\I) (",111 ¡JI'. "1':lil:J¡·; ¡;;¡[iu:; " \;¡~[;I': dl'!H'lllli'w'ia:-:
¡¡<Ira !Ji-lil!!I,! \ ,';¡.;;¡ ¡JI' ill:,'!"llO';. ("111 Illda la anl'llllra ) de-
<:!jll'~1i Ijl'" 1'1'l\llil'l'I':¡ 1' . ;1,), d", d"ili'ild"!lri;¡,:. 1'lllIl;¡lid(l~('
11lU 1 \ ('. ;: ('a;,: 1.\;-; pi('/:h p:ll'il (':i.\\l! d:"; .. gdhiIH'!{'''' \ illl('III(!~.
111\:1 s¡¡\;] ;i!)íI\I'!\;ld,l di' 1:lil pil" l'I¡:Jdrddll~ ¡'dril JI" il('lll~
plí!di¡'lh, ~, I!ll:¡ ;'.:í";li1 h;ldi~)¡\'('¡~"


1.;1"'; ~'!h"¡i;llt/;I,~ d~' J:lai('ntd)t";L~i ~·¡'(),!.!riiria\ Ili~lnr¡;l ~ f!-
""¡~';l li,'ililll :~I(L) ('~!:tlll~) ¡¡(In ¡n;\!l{~'~!,'r: :J:)l"d Ja tI", hi~lt)riillla·­
¡¡JI'i¡J 1:;:\ IJii,I,!n!:'·: ¡dlj,·t()..,. it!!!',/II!' ¡I,I 1"H'!i];l!l iI!I:1 l'I¡JI'ITíllll
{'/lInpli ' !¡¡ ~ n~"d~'dd·j·: L¡l ¡l!¡,ii,J!{q'd 1·I)¡~."',¡;l di' 1 ~.O~HI \l)lü-
1111'111",. ¡'i~, lild' P:'iI!'I'!:I':;!!', ¡j,' j.:.' !"1I!l1('lilo':, y ';¡,'II(h. ]0..,
1'I·~lall[I'.~ ¡j, LI~ 1I\1'.i'II'", (Ji)!';!:, Jll"dl'rna,;. \0 ,'\i~ll' jardín
l;1I1¡¡níl·o.


Lo~ altlmnll'; (IJI'rllll 1 :):; f'll 1 ~ 1:;: ('Il 1 ~:i I , a';l'I'llllí(~ro!l
,,~I:;, ('011[,111110 l'l!lr'l' ,,]I i !.; 1", .11' dilJllj'l


/,,,]" 1~(';iI liI'd!'1l di' :21 d •. ' \:';0,11> d,! Ix íí). dietada 1'lJtl
lil'I:..,I'Ili'i'l d,'1 1'\III':li¡'II!I' qUI' ~I' ill~¡!"Il\ 11 al 1'1'1'1'10, ~I' mandó
:'..;[;!l,li'l'i'J' I'll:¡.;ldlllll di' I"!:I:_ !,l:t:; I'n 101 cIlldad tll' i;¡ L:l;.2:II-
llil di' T,'11I'l'il"l' \ :';)I'! llli'IllI' ¡(I,',II qlJl' (1("1[111) la I'\!illgllida
!"lli\l'I"~id:tll. El i,:Ii¡¡!':1I 1" d" b:b::lnh' np:wj:Ltll: ¡)(>l't) ha
,idl) ¡¡!"I'e:", h;ll'I'1' l'lI 1'] :,;T;ll\d,~,; ()I;I';I,~ pal';: ;1('ullludarlo ;¡
"ll !lw'\n ulljdiJ. \ ~IIIJl"('[udu. para hal'(~1' lu~ ¡.ra!JilletC'~ \ d
i;¡!Jur:t[lIrj'l




:->010 ]l('l'l'I1w I'~ta ('~(,lI!'lillIllIl.~ j ",il(II':';!!," p:i1' prlllilH'
to,; d\' n'!¡[CI~ (itw pl~I'il'Ij()('jl'l'lll1 ,1 la i'i1i\('I"id,Il!: 111,; 11J1iI11I~
rl)~la!l!e~ jl['l)('\'d()1\ de m:::rw:J!ac \ lit') l'i"('''l:Pli''.,;::, 1'l'i1-
\ i!l('ia),
L!).~ iU(ldío,,,; 1II¡¡¡¡lj'irlJ.' ... d ~ ¡-¡)~l\¡I~Ul!.d ',,'~¡I ,-,ti" '¡;::\:~, Fl
ga!!¡ll«~_l d~\ ri,..;j('a fltl ~!' ... l'oll!pl(\I;)~ ¡1l'!'O (Ji :)j':\\~' ;:dq¡;irjf'i¡
!u,"'Í I:(\l'(h (q:;¡:'jl~():~ qllC' Jp f¡d Ll 11.


El ;le! lt¡~!()riit !latura; (,ílll!i{'lH', 1 /;, ('~~;:I{'¡¡'~:' I¡::l~¡tr'¡dl\~)
~I}O I'd('il:--" ~ ()!r~):-, n¡¡u'!J¡j;" {dJ,;' ~~;'" p:¡rd 1;1 1!¡I~¡';:an¡:1 \'ul1¡-
ld:,I!a d(~ la IlliI!t'I'dlU~'¡d: re~pí'!'!;1 di' í'~:;¡/:¡~;;;~, (!¡I(ll~~i.', ha~­
nlÚ~ (ilH~ lo~ Cl[{tdI'O~ di,\ _\. COlU:(1 qtH·, 11:(1';: dl\ 'ir!l; di' H[ld
,'ez \ C1\1::'tt:Jl (In tnd{),~ !o,~ l;1:";¡¡!ll¡O"~. \u L:i\ j;;!' ;ill rH!--
¡itI) i 1'1),


La ]¡¡!lli"!i'Ci! .~t' ,'(111111"111' Ik :),(IiI!1 \ IIllilll!'::I'~ di' I)hril~
muy 1'';I'I)gidas; ~, dc' 1I/1'1)~ Jllill'il"', Illl,;l¡¡ lO,Oi:O, jI!'UI'I'-
dl'III('~ di' lo~; CO!l\ l'IlII)~,
Lo~ aiu!lll111~ ('U 1 K íli flli'J'Oil ;j!l: hall a.,¡'I'lIdid" I'!! 1';


,¡¡limil ('urSu ;1 'íS.


En Setiemhre del8Hi SP e!'f'Ú ('sil' 11I~liltllli, q\l{~ 11Ie Pll-
Vme,'" ile SI\gullIla l'la~l', y ~l' 1~1l'\('1 dpSjHli'S ¡'l prillli'J'il, ;\\
l'ritl('ipill !lO ~l' tl'!lia ;:;rall 1'llldi¡lIlz;¡ 1'1) qlll) (,~!i1 1,.,I'IlI'la
pl'lI~pl'J'ilSi', 1t¡t1litlld()~(' l'lliri- la ! !Ji\ 1'I',id;l¡] di' \;¡)I'll!'i¡: \'
('Ilns[illllo ¡J,) Tal'l'a;,ulllil; pero hit habido /;t! 11,1" por p;lr/l'
di' la I'l'o\iw:ia \ di' la~ ilulol'idadl''', '1111' 1I1i',illr;llldll \ ,,¡]-
Ijuiric']H!O lllÚ~ ('l'édilo cad;) al1ll, SI' halla 111)\ 1'" IlJl ])l'ill:¡i!-
tn (',;lado,
C~)IUCilSI~ :'11 I'i ('\-I'OIi\ PI!!" dI' I,h ¡:1;1:1.i,,~ ILí::LIILI~; (/,1-


1'0', 1I1w h¡¡lJ;I'llIill ~\'nid() illli"I':(lI'IIH'IIII' p;ll'a (''';II'!I'[ J
olros !!111cho~ l1~IIS, ~,' ]¡;¡Jlaba (';bi ('lI su IOI¡!iiIL¡d dl'lTiiidll
\ sidu al (',,\¡o di' ('ilF'11 MilI'; ¡Ir' l'IIU"I::I!iI" 11:11';\, \ c:d."i1h,
h,t pi\:lidll ha!III¡/ilr~l' ('Ud! hli\ '1' l'lIl'IIt'lllr;¡ ('ilLi,'ild" i'l in,·
¡¡llItll ,'(I¡) !:HI,\, ¡,lit' 1';¡[I'd!'", \ ,11'ill'lllkiWíd'. ,,1 I "I,'._!" ,1<-




~,~, % ~-
¡nll'mOs, y jll'l";I'llli111dO !'ll ~I[ filt:lmda lIllO (¡,~ los ]lr¡nc¡pal('~
adorno, di' la jI{)\;LlI'iulI,


Si' ~(hi¡('¡Ii' (',¡,j 1'\('l!hil¡lilli'llli' I'~la p~cllela ('IIH pi jll'O-
'lll"lli di' 1;1' 11I;¡!I'!¡'ul,h ~ la ('IHI,;i,'-:Ii;I,'illll pro\¡nl'lal; JiU le-
ili('!II~:) ¡J,' ¡''c'i!!;¡ pr;¡pia Jllil,; !jlll' :!..:j¡:; ¡'~, !lill'lIila~ l'úll'dra~
k !i;JilJidll!! ~ el ;dquilt,I' th· un ali)t<u'PIl


Ei W¡¡!iT¡;!I pa¡'¡t Ll l'il,;('llaiiZ:1 b ('(Illlld!'lu) ('\L'('j¡[o 1'11
:;1 Pi:,'!!' ti" h¡,;,oria 11:\1111';:[, ('¡¡ya i'(lkc~:¡lill 51' llalla lilda\Jll.
!HU \ 1',(':t.',;I.


LI hiil!itdl'I',:, lo]!"I« de i l,(¡OH \ohillll'IW.', hahivn!ln
mlll'iI;l~ (dil';!,; liH'(I!IlI'II'I;b, pi'I'U ~I' han adquirido ba~lanles
U10¡}Pl'i;d:; d{\ l;l~ Ill~L~ nl'{'t)~..;ar¡;L~.


En IIn i'~l'al'i(¡';1J ~illllil ~I' adli1i:i'l1 di' Ilo'ilt' lli;l.~ dt, CiPll
iljllmn(l~ pi¡ra (,1 di:lUjil ¡¡nl'id, di' ildorIW y ti" Ij:~lll'a: d .. lo
qlle ~;It';¡1l !-,l'alll!l' utilidad Ii!'; ¡lrl('~;)llO,;,


El) 1,1 lIli';lllO IlIl'al dd In.;lillllo ~é halla l;:\lnhipn el ~¡u­
":~'\I IH'/lliIlC:,t1, \ a~l() ;;aloll donde SI' hall !'t"1ll1ido ha;;lalll('~
C::t:!i'ih Pi'l)'·I'dl'IIIi' . ; di' 111-; l'\lin,-mido,; C:Oll\ ('lll(l~, en I l'!' los
('[Ii,b; II,i\ ¡¡I,!!IlIlII~ di' IUI!ri!o,


El número ¡JI! all!¡¡llli)~ rill' l:llillll]O la íns[alacioIl de VG;
v ('n elüllilllo eurso Je tI::!,


CIí'lHD llEAL


~i alp,llIlil ¡¡flll inl'ía Ita!¡ia (':1 E~pilnil dl'spro\isla rnlpl'll-
1I11'nll: di' tllI'(/:II''; de in . ;lruI'I:illll, era:-iíll duda la 'lancha, dOll-
de lIi ';1111111'1'11 l'\i~liil SI'lllinal'io cIlIH;iliar .. \sí es qUl' cll'sla-
bll'cimll'lllll d\'IIIl~!illllll ha sido Ull biell i!lllll'Il~O jlllra ella,
y [)\'(lt!w:ir:, con ('1 1 il'mpl) un cambio pro\ ech(j~() i'n la cul-
lur;1 di; :<h I:¡¡hilil!ll;'s.
I:I'l,il~l' I'~:a l'~i'lli'¡il ,t ill;;I,IIWi;h (H\!'lmlamic'nln di' I'L


Capilal, (;ll \ ¡r:utl d,~ IlI'tl:'11 di'! It"P"lllc ,k¡ l:Cillll, r(~cha 1 ~
d,' \];,! 11 d;' 1:-; ¡ 1 : illil~ IW ~l' ill;lII,:c.lll'lI h;lsia I de \(J\ jPlll-
!)1", , dI' i s j.,i, j)t)!Ú~l'!¡l l'!)illll('('~ CIH} \111 iírhilrio :->I)IJI'(' I;¡~
"'ih(j."; t!~, 1;, pr\l\ inria tí1lll aSt'c:ndíi.t Ú h ¡ ! :2~~ reale .... : I'~tú




l'('llla \ .)or!O 1'< d~' a¡~I1!¡;¡:--- Li:, h ·irl:];'''' ! .. ;~! :,¡ !q·~Yl\]\'lIT
de la...; 11I;ll¡"lj'IJ!·l'" in..,!' '·,'¡!1 ; 1, !,l ;'.)1;1 :·~'d\ :11; ,;~I q:; <tti .... -
Ll('(' .. ] ,:,'Ii,'¡¡


rin~. Il::!¡:(":lili":' I:",'il: i':: ('I:r:I:I'¡i'~ ,1111':1; :::¡;' J" 1,,::, \ ,!-
riddp d:'l [1"):1,1 f,:j¡''''; la :r:),¡:;~I·i~lll !)i¡;!:l I~,l (,,,,('c!,,,I;ld~, !\,~r\i
pnJII(\I'\';f~ll{!rL' \'!! uiio :H\('¡,\.~¡!;d)il. !:!! ('! 1\\::-.T:\(' !:w;¡] !~;I\ IJil
hl1¡~tl i'ill(I,~~~) ¡j(, i~:t('r:\()·~ .. !'ll!:) lH'n:·l:1.'[n I !,.;ill \:1 a j' :~;!'¡r ,,¡
d,,¡i('il d;'1 "~!ililli'ri;:li:'ril"


Ti(l!t\l to(h~ la:-i ;l:lh~ qU"1 I1:L¡ (' .. ,dd !';I ":.,1 1)1;1',11 l'I);lqd(~~
to df' ri~ie;l: (¡!ro d!' hi:-:[r);'ia t:all:r:d !,¡I'_[JLt:'lj!¡lll:~' ! ;<1\ j,.I').
Ull tn;l~':!l¡¡j¡'n ~dlt·Jl! p;;:'i! ;;~'!I}"I [l¡¡¡di¡'!),,;, ¡Ulit !:,!!¡lin:¡·\,I:t ;Idi!-
IJIle f'O!'!;¡, >. ('·'Pd!·!¡)',,\;l'" :.~¡:l Tli!''',
LI)~ ;lLI!.~¡;l!\:": 11dl' ¡,;!) c,1;'Jll¡)!'!' ;':1 ;lU!ll(\ltI~\: (I!! I't ;!lIO d¡'


SU iIlSl:tl¡wiull (t!\:1 Ii'l. '. I'¡j 1'1 lJ!li:!JIJ ,'¡¡r'slI 1.;:-\


l ,i HUí IB.\,


El 1:¡,li; :¡!i\ ;1, i, ,¡"l";i.I, ,¡::,' ri,' 111' :JI'!'I; ,'- '1'11' 1'1) 1.(
¡¡l'illalidad 1'1',('1' la 1':'!1¡f1~II!a .... :' 11;1 t'"rlllado ",111'" i;l 1':1"
<Id anligllo CI111'¡.:io lillll¡¡¡Jo ¡J,' 'ylIl's(m S"II0J(/ ,11' lu .\s'1!!
ciOIl, fllnda:],) ('ni :;77 baj,) \;1'; ,:tllLh ílhpi!'¡lI'í(!lli',';!\I,j lIIi1,'S-
tro .Juall 111'\ \ ¡I;I. P'I!' 1,1 IIlwllll' PI'drll LOjll'z di' ,\11,(1 . !lll'-
djcll <¡UI' r{l(' 01,'1 Ellq, '¡,.tl/íli' \ :il' ~II liijll 1,1 BI'\ FI'lil'" JI 1,1
ellal. ,jl'jo PUl' !'¡¡tronll'; al prll\ illi'i,1! ¡J" ,I,',jli!;¡ ... ,J" \r:d;¡J¡J
da y al HI~I'lilr tI,,1 CI:!('gi(1 <[lit' lo ... IIli-;¡lllh h,í;¡f1 (';1 :II/III·I/;I
dudad, EU:,l'n¡I\);I';I' ('n 1'1 filo.;olía \' I,'olll"í;¡ \ !!f)!" di'
bastante 1:I'II'IJI'ill;¡d dllr;JlI¡" !I)'; . .;ig1Ih \\11 \ \ \!I/ has!;¡ h
extiol'jO!l ¡JI' !;I Clllllji;IIl;;¡ ,1 \:¡ '1111' p:'I'II'III'I'j"I'1J!1 la [!I;t\OI
parl(! di' ,lh n'I'.(lIri'''; r lIl;II' ... II'(I" B"";I\'" 1'1111111:'''' I'! p:III':1-'
nalo P!I la COI'II!1a, : l::l!'!I)~ III 111]'(1 1,1' 1'-.lllilil,~ ;¡ (';ir",l! ¡J"
ma\'~Ii'lh ~",~'i;)I'I'~, (,illllillll,lllll" ¡JI' 1'~1;1 ,\)1'1'11' ('OJl \arialilr·
luna, Enln' ~lh dil'('I'tnr:'-. ~I' "IIi'!I!¡1I1 P('I'..,(I!lil~ di' ;':1';111 ,;¡
lpr. il I'uyo (,1,111 ha Ik]¡í,Jo 1·1 ('nk:::io i'1! í'~!:' ~i;:11l ("¡lIl1'i¡' dr'
lllUdlit pro~l)!'ridad \ (T('di I n




i.! ,1


q ti I 'r!: ~ \.! d~· ! l \. :::w I ~ !
I\"'! ,! 1': ,:' (':1: ' id


I


, t:¡¡
"


o


,! (·i)l!;!..:¡{I~ 11 1 !l~pqdr!l(L'llkl"';',
'·¡,:1!!.\ ~.:~ li:-:~dh¡;'{"¡¡llH;¡dO dt~


"Iil ]1,,,,:1 !'¡¡!\'()í'd ~ d~' la-


Ll:I,: ;'1: ,,{' ~' ... ,~;dd!'('¡'1 IJI\,\ it':~ltl!'riti<t' di dd,(J!~! \ lU\fI ~jll'I,'lnn
d, 1'1'1"1'1'.1', I '11'i!'


1,:":' ,1 plo,,::
1111"!!if\ í;lI:!('I'T


d~¡ ls 'i.~ ~, ... 1;, ((~L 1\" '·1\\ de,\df ·jl' (¡I['!!,I' ~It
I:d ,¡,I" ,JI'I'!.II':!':I' 1:1,:[,1(:" prO\ liil'litl d('


¡tl!l: '1': 11,;1' ,i, -,di l'illl':II'I'_, !l(l ,.,¡[¡¡!Il,'I¡[" hil Pi'II'III'I'«-'
tlll II,I!"IIII "11[1111 1',:,I!;¡I'I'IIIlII'I!iO ¡i[('l'ano \ ,'jl'lllíli"¡I, ~illll
!Ji!!' Id p:¡!II' d,' ",,11',,1:10 lira lid tlli'.!(iI';¡t!11 ilJl Ililo, "IJ¡rdildo
jJul ld illil'¡J~"lll\i'¡d \ I'¡~)U ¡j,.; ¡:¡·i/i(I) fJ¡,',' "dI!
PII~I'I' I'! ¡lhl,III¡!! di' (,(:1',1,,11,'. pll::':,l1b ¡"'111;!-. '1i¡:' 1:11'.111


1':lil;l' 1111\ 1" llIIIIi'11 1'11 1,1 l'a'll di' ,II'!I'II','I'~I' ,il\ dll\tilll al-
,,'1111'1 ,JI' [,[ 11/';1', ,11:'ld 'lUI' hill'l' ¡:lII'I'- it!lll~ [¡<nia qUI' ."tli"r;l~
~'!'! q¡¡ d¡llit'll d,\ lil¡í~, dl' t.n.l¡i~" n'd:(I~ i\l!'t·i!w '¡ í.:2:--;(r
/'( 'd !"-" ; H li:;",I- I'tb'·!{·;I. ... "11 \ :1", l' : ~ I ' i ¡! ( j .... dI


,


1'1'11' ,,' ¡;í


\ i!w t;i .ql~::' ["J(. IU"I/d[I;1,", ,'1: ,; (;L~( 'í ~ ¡j(, id "illlIl,i,I
1) ~.; ¡¡lid' ['j,tJd!r ... d~, ~·~'!i.'~\i~, ¡1I11' IH'll'->,!On(' .... (I{¡ d¡¡('i'tliili:~
['1:111'1'11\11' ,I~" (Ií, por ;\I'I'<'IIt!allll,'!¡!,' di' Ol"llll- ',\JO, JII)r
111'; prlldul'\u,; di' la ubra jil;l ¡bUllada tle (;;1\ lau, :21. 7Ij.)~
IIPbil':nt!u';l' ailadi!' ('1 im\lllrll' ti:' la,; llI¡¡[ri:'I¡Ja~ \ 1,1 -lIhrall-
JI' ¡J" \¡¡ 1'.1I!1';fi;i!llra,


1.11' ¡I!!'di,,, 111;1 1"1'I¡¡J,.., .:" 1'11'1'11.111/<1 ,,1111 ;dllllitLlllk,;
\;111:1 I;¡JI;¡ di' , Ililiill! I',,!il ltI;IJiI!;¡dll para 1'1 I,,,t!llli,, dI' ia~
l'il'llI'ld' \ 1J¡.lllil~ a"i,,'lIdlul';¡": \ ,,¡ ",,[¡illdl' di' Iti,[iília ltil-
[mili ¡hhl'l' :¡II p!I'/a" di' i¡:¡;tllllllld CIJII'II<lrad;¡. :;1 lIlilllli-
1,'11)" 1\11 d\:'';, ,)~ 1'I'!dik,-, ,'-:1: pI'el'_, ¡"no 111-.,'('1,,- ~ ~tilf
l'il'llIpLIII'" di' id" dl'l\ld- 1'''ill'i'II', dÍ' iillí'l'¡I'IJI'ildll~: la en ..
j"",'illll lIilll('!'a!lI"il',1 !11'~iI;1 :¡7'1 ".I"llild;tn,~ lb, j'll'dllll1o-
l.: ¡ill'lI \ 1,II'iI,ll'IO


1.;1 iliitlillll'I',1 111' 1'11111 ¡I'II,' 1llil'o:pll' 111111'. t ,,"Ji!} \ i1]ti IllPlH'»o
j t l"l"li d¡'!H'i'd[1 alllll\\nt;Ii'~{' {'jll~"'\ldí'rdld('lU{¡nlt· \·UclIidl~ Iia:-a lA
;111,11 -IJI il' j I 'id l' fid I'd iI" 1'1 ',,,<1 ril' !ti )ir l 1\ ¡ 1](' i,tll'()¡ Iln l'~ f ;/ltl,llHldllo


¡11'11 !!




E~tr ln~l¡tllto snsIÍl'Ilf' í'[l ~tl ~I'll() una ¡':SI'lU'¡;, d(' priuw--
f;jf: letras \ (ltra d(' niüa~ i'n la \ dl;¡ ¡JI' 1'''';Id;l~. "01111.' i'ar-
~a de la ohra pía df' (;a~ Idn T;IIrI]¡il'll ~i,'.!lli' 1'''iI la ;I!';td¡'llli;t
dI' dibl!jll


Lo..; altllllno ... 1111:1 l(!O ...,jc1f1lj;ri
'


t'r¡'i,j\llld", I'j) :>(i:~ ~q',I,
2;¡ri. " ;l:.í,tl'íl i1dl'trIil~ di' "n " 1f)/i jill(,Ili'~ ;'1 L, ;1!"1I!,'J;lj;l d,
dihujo. \ !l1á~ de ,,",O nillo~ Ú la I'~Clll'la di' l,rillH'r;¡, !,'Ir:l~


Cf E\C\


El Instituto de e<;ta pro\inria ha ('~tad() ~UI,'I¡) ;, ¡.:randl'"
"icísitlldC'~ que no le ban [ll'rmitidll ¡j1',ar;'ollar';I' \ prll-p"
rar (~II11111 I(¡~ ;lIllerion'~_ Crr'()~I' pitr J!1'alllr(\I'1I di' :; IJ¡, U(--
fubre de 1 K ¡·i: aunqlH' no TllII\ {'olli'llrrido, flll~ 1'I'('('¡l'lltln (,1
número di' su:, alumnos ha~la ,,1 ;tll') di' 1 ~í~, I'n qu!', ,'(IIt!--
batido IJor 1,1 Ohispo. ~. no ~o~II'lii¡]¡) ]101' la aIJlllríd;II¡~IIJH"
rior) Nnppzn {l d¡ocacr, "lIpl'illli("II(I(I~I' ('1\ ¡ di' (klllhl'f' di'
HriO, r:1'lI:'('gnirln di' f'~t;1 ~lj¡'rl(' 1') <1('';1'1' ¡JI') 1'1'1'!arl" ')il"
era l'jJqlz;¡r Sllk(, ~!J" 1'I11[la" ,,1 ,'"'I'illíll;t¡'III 1'1I11,'jlj;¡r. \ ,;d·,
\'ándn~r' apenas ,,1 !!alJinPlI' di' f¡.;jl';l:- dl·llla.; Ilhíl'ltI~ d,' ,'1,-
srñanza dI' que aqnél Si' fjllt'l'ia l<lIl1bi"!l ¡¡/l"il"!';tr, 1;1 """111,1;,
ecll'siílstica quedó sola; pero no tardar(Jn f'1l d"~(,II;.;all;¡r~l"
los padres de' famili;-¡ qUf' con,wil'rnn rntnnc('s la illilH'll,íl
di . ;lancia que habia f:ntrc' los d(¡~ ,,_.;t;dtll'I'illl\l'IlI(I~, :11111 11"
"ieo>lo ('1 rn~tiluto, ni con 1~llli'Ij(¡, (j¡, lo, 11I''.i()!'I'~ di' [-p;IIla
Pusiernnse por catedrático.; en el ~1'flJill;¡['ill il IJII"~ '!¡,1llt,,~
frailes f'xclaustraclos que manifestaron di·~d,' lu p ,,'1 ';\1 Igllil-
ralKia, á tal punlo, que habipudo inteIlIi1do 11110 di' l'llu~ f-il'a-
duarsl~ dI' baehillel' rn la rni\f'r~ir!ad d,' )[adritl, !lO plIdlJ
rrspoIl¡)e]' it ninguna prrguIlla, y hllJ,q dI' rt,tir;¡!'~(', dicil'I\(I"
quP nn entendia I'stns {¡'{rr(/fllr(/s Ilellliu El} \ i~l;¡ di' lall di"
plnrabll' 1'1'."111 tad", ¡(('[HUI '!"HI n 1ll,'i\fh jI'lIlre'., al (" d!ií'rilll
pirlil'ndo PIl uIIa (:\pt)~i,'¡nl! lIIi[1 "I'llli¡/;¡ qlil' ~f~ 1'!' ... I;dill!'j,'--
y, el Inslituto. y así s(' ¡j('ord(l por !kal (¡[(!r'll Ji


'
:; dI' \::0',-


In df' 1 K?i 1




-~I!I-
E~lil ~íluadil i'n 1,1 <'o!l\t'1I10 que fw; dc' la Merced: mlL'-


!I(I \)b~\;iIIlt: 11):; ~,;h:tl~ <JlIt' ,1' hall hcc[¡(1 para habilitarlo,
cal"l'I',' di' LI .. l'il"'\III.;lallri;l, ;t¡II'II'cihll''';, CUillltlil la ,~upr('­
~il)ll, ,1' 11';"j;IILII'IIII al mi,';IIl" 111(';[1 la, psclIl'la.; gl'aluil;¡:-; de
1II,!I'III'<'jOII pl'ílllilri,l i la IlIJrlllal. ¡¡lIl' lodal ia In {I('tlIUll: ha .. ,
I.dlldn'l' dI' l't'~lIlla.; hm IlIlI\ t'.;lrt'cll'J~ [;LUtll,'; 1'.';tahli'l'iwil'll-
1".,: l'll !trI'll' ';1' Ilnaril f'1 In,litul(l al i'III1\('lIttl (j¡. Trillita-
rio .. , dtlnill' jllldra c:nlor'ar';l~ COllH'lül'nlelll('lltl' y adquirir d
dl'sarroll" 1I1'I'p,.;arill,


Su.; Illl'dio,.; mall'rial(',; dI' 1'lhP(lilllZil ~OIl to(l<l\-ia (lscasos:
¡la y In nt'i'i'Sill'io para matl'llli'ltica,,; y geogl'alia; t·l gabinett·
tk Ji"il'a no e.;la etlm¡d(·ln, pero le falta POl',o: ha adquiri-
do últill\aIlWllt,· ba~tallll'~ ohJ!'los de hi,.;loría llatnral; tíeIH'
un hl'rhario COII 1,:¡(lO ¡'-"[lI'I:iI',..,


\0 pll~I'1' mú~ hi('lll'~ jlmjlilh qUt' ;;,()(lO n'ates de algu~
llas r\llld¡tl'í(lIW~,


Al lil'IlI"\) de Sil in~talaeí()Il tUYO 6;) alumnos: en 18,5{,
d('~plJ('~ dt' l'('~tahlt'cid(), Ilt'gal'll11 ¡'l ji), siendo la mitad de
f'l'lIlJl'r alllJ , lo l'U,tI da iJlw[las \'~rH'ranZ¡h


Habida consi(lrrarioTl á los numeroso,; mrdios materia-
li~S 11'1(' d",;di' Sil (TI'al'ion ha ilC'uilllllado e.,tl· 1[l~titllt(1, por 1'1
laudaldl' I'('/U di' .. u,s dirt'I'!ol'(,!- y (" ¡:1~ller(NJ d(',¡prt'ndirniento
(Jr> la liíl'uial'loll provincial, e:-; "in disputa ¡'I primero de SlI
clase, y aun ~up(,l'inr I'n esta parte Ú Hlueha'1 uni\'l;rsida-
df\S, \1) pa~a arlO ~i[\ qUf' ('sIn>; meclio~ ,,\~ aumenltm con si-
dr:ra\¡II'llwnlr'; y I!\lf'rli'. la prorillcia di: Gf'rnna CllYanecerse
I'on una ('sl'II('la dlJnrk lanlo abundan ln~ 1'11'11H'ntn:-; de ciyi--
lizacilll\,piH',;til'; \'11 lllallos dI' muy I'nt('l1di(J¡,,s profesores.


Crros\' t:~l(' e.~laLJipcimiplltn a COlhl'CUenCÍa del plan OP
HH:i, lOstal!ll1dosr f'n t.' de \oríembn) del mismo año: y
¡ue entóncl''-; dI' segunda clase, mas luego se elero á primera.




-~ I i 10


l:OlH'(ldi(l~('ll~ P{\1' !í)(,it! (,1 í_ 1 \,-t'()1I\ ¡'I¡t(j d,t {:dJlt:i<>il~r\'\J :ll:(l '-,¡
¡la Hl(',jij}'¡¡(l:) (·()~l.·~¡d:':':]!J!:llIHj¡¡l~


i'i(~.,;" ll:¡ .. ~t!jn [¡,;Id·' ¡¡:<;[;'il!IH\ll:(l~ qu P ('(lIlijir:\!l ~t· jl! I'di;!-
lOi..:"O In~"djl¡d IHl:-J¡('¡l;~~' 1;(11' \'l (;u!lirnlo, :--:!llD fllIH'!jlr:" Hl'l:--.,
d(~ ~lH\~'l!\ qi!(' n~lda LdLl pilí';1 L! t':H¡lpl\~l;i l\ll:,(lllaUZ;¡ dr' !\'<,I;:
('¡(':]('.ia í'!l ."~lJ 1l1i1~ {;[' ('\Ii:l~"'~~~;i


El LdJllI'dlOrin dt' (¡¡¡¡¡Hil';! t'~ Cd¡J;!/ \ ~.i' ~I;;!!il P¡oj'[,(,¡·t;¡_
ntl'Il!l~ ~llrt¡d!), pu:li¡IIldo::-:(\ :¡di'f'!" ('i)l) di ";!;i:¡'.'\. t~ Ji). .. : Ll:--
flperHci(Jt:p~ qlH' ~p qui(I¡,:!n.


(:(1111\1 (1(' Il!~~t(~j'¡ii il;I;~.:¡·(jl ~l' lt1)(1¡':;t I'~fj'!\l::l' t:ll tl\!t'll~;(t
r;I\¡\!I),:~';l j\¡l ;!~ -jUl' li.~¡t;·di·¡:!!l ll'.:i:l;\l"tt,,~~~ ('.·lll::¡\lL:t'\',-'; tlp ilna-
t¡Hf,;;¡ ~,'Ulll¡;[~~,:¡:Ll. 1l)¡¡L\::~':: ~. (~\, li\ \'~\~', i¡\ ';fT!I¡.~. ('!"u...:,-
t;'\(TO~ i nl()lú~~('L~ ~ :(Il:dii!)·.;: '-, 111:;: ~,·\,:l·:· ·¡Lit !\\í'i'J 'Id¡' dI'
nliilC'rdh_i~, rOL'd~~ ~. ¡'\¡~,¡k,·. ;Ll\ !'n~!'i\ ~cr!{\> ('<;(f,'"I:J[ ,1'. :11-
;':llno~ l'jl'lllp[an'''':lill:lilll'¡li'" 1',11'1" \!Il:,J¡II' ¡'\I!'i':I:,n""
ql::'
1111


tlICr~~(',,\ \;él t\1 IliJ1Lhn 1 d,' :IlU:-·I\j,


\ ¡:. ,<,) Ji 1 ;: í;: i i: 1": ¡ ¡: I \:--- ~ L,
:~~ ;~t: "I:nl:!~I; (11 I'¡,.¡~'I¡I:')


.E\i~le lIn j;!!'din lH~Lll¡¡ru l'OIl unH'!:ll'" pld:l~d:. t'L.I~~1!jJ.';¡­
dll~: \' ad('ll1a~ HlI ll¡'l'b,ll'in,


En (,lIanlo i'lla~ llld[¡'jil;,I¡I'a,:, :';"II,'-i!'¡¡f:il (, ]¡¡~II)I'iil, lIad,l
fcdLI para lit lIli~ !'Olll\ ,!¡.i:1 1'1"';1',,:011/.,',


La hd)[}I)I:,\~:il, ~Ulit:¡¡~;) 11:) iPt;:, :~.¡!¡j¡¡l"íj"'.d j ..... ~'('¡111'!d,
Comprendl' :-iílilrt' t]'('~ mil \()ii¡I!I.'Il¡'~ d:' j¡", ~!I¡I!;i'I:r![I, ¡'¡¡¡:-
\ Cllto,;, halL'tndo¡,r ('Illn' ('llos il!¡':Ulllh liI'¡'rjil>"¡,. ji"!'11 lo
qlW hi1l'I' ('~Ia librcria inll'l'('I;:lllk, I'~ (,1 ~"r¡¡ll 11111111'111 (k
ollr(~,..; t:¡¡J(l(~rIl(I:--:. ¡::H' ~C;(' h;lll J(:q::iridd. {·;J¡TI'·~¡j!~;¡.lií'lll(l.~ ('l l()~
diJ'i'n'rl!!_'~~ rillllí! ... l.:,' la r;I,,·~¡!!.ld d !¡Iq\~~d·:a.


,\ PI'~I¡¡' di' ql!!' 1'1) l.: p:"I\ i:wi;¡ I'\i,::' !;li;:!Ji"1l "1 lil~lillllll
de' Fjrll:)l'a~ 1ll11\ 1'(I!lCliiTir!u, 1,1 ~:¡'rlljrlill'¡!I LII:\I'iliill', \ :'''!,'-
;..;i()~d\' E~('olapi():-;l':l Pui¡:·\.O{\i'íL"! ~ (11Id, ~L111I!11\(lr(l dt l (:!;Jlllll¡)~
!l" 11;1 Il¡¡,j;¡dl; 1PI1I(';1 di' r¡¡'ulil' 1'" ,,1 ('¡Ir';11 d,' ,-¡ I flii' di' ¡ ¡'í,




L~,.~· ¡¡'qj."~'1! 1"' ¡d"ln;}'· li:' :11'" (111~;\¡1{-1:1Z;-h d\\ qUI' ('>I;II!
\\1~( dl'~ ii 1)'" .. ,::{~;~'rl dar ~';'(lll!;¡"ltlpllll!¡ IlIlr Ll~ n:)j'¡H~"; ;l!izlI
na:--; jl\!rl!4J:'~!¡i;ill'¡;¡" ""l:Ll';' Iq;lt~'rj;l'~ ind;¡~!rl(¡¡":--


D,\~}¡() ''1;1 tJi'I,~.!::\n 1':-,1,' ~¡¡"';¡Iult\ id ¡ih~l d~' I ~~ í,', por t\!
ru,lI "'dI {'í)!!\ (,,,lid (In (·~l;tld\'i'¡¡lIi!\!lltl d:' \\:<!:! ('1~I~l' !a (lnti~'lt}
llIli\{\I',·j{i;:d <"I')jf: ':'!Li 1~1l ;lIpi(llLl ¡1[i()l,'(1 !:{dLd;a,~' Plll\lra-
llll'ldl' ¡::,,'ill:i¡;,¡ ti' \ idd: I'¡!:'~ ~i hil'!! ,.' ji' adjlldil'aron la~
n\J)!;I~ qlW ¡Jil'!)(l 1I11!\ ('r,,,id¡~d IHI~(I;a, jlt';in llar!" (\.' .. ":I~il~ 111::-:-
,J~\ 1:1 ,·<J¡H'\'.~,¡d!l d;\ liJ~ di '/tll:h I'!! I¡qe ¡;¡'¡n:'i¡~ill¡Il~'n¡(1 ('(lIL~i."I­
tí¡Ul; ('fll'i l \'lt'll lo il:!(':Il;1 ¡:J /., .... (':]~,];~ d~i l/lIla ('Ia...,\' d!l 11i!'ílio'\
Illil t¡'ri;llll~
:'~: ('¡lJd' 1\1, ;~i¡~!qli\¡ (,:;I;'lJ r()J)lP(L~ \ {'~~¡I¡ll'¡{l",,() (Jn ~'II


L'l:: >,['1', !] !'~]d! l'd¡'¡ili l 1:11 ¡íi'!¡')~'()n!) di' "!(',:-:,;llllt l al'qll¡;~I(,¡l!ra.


,[
. , .


..:;!~ ~~dl:":il¡L! I'¡;:~,' ,1"j~1l1


t • ..; : ¡, j; ¡ t ~
,'t:


!;()r ,).~
,!:::I> \


d¡\..;!inn, '¡PI' '¡I'; ;'l ](h r,'~'¡l"";,{;:-; qUi' i::: "'lii\~~n;~,¡r(¡d!l In Dipll-
1;1(':(::\ . ~.\\ 11'\n :lP1'h(i ,In ji! Ll"; oh:';1~ n()~'(\~¡ll'ia~: y Ilabi,"n-
d,)~(,¡ adqn\ri¡\(, d(¡'\;n:I~~ t\:'¡o'~ I!I~ (\~'I·('t(),~ l]t!:t il\ijí'l la ('n:-':(I-
fl:lIIZd. ~~I\ lIdl!;, !JI)\ (\II"~i(!;: 'l'¡!~l::\!): ¡ ,Ill >:!¡¡;l(';¡¡;1 !!/'iP;I!dc'


l':!l¡¡';' i¡i~ /!j;,i¡':';:.; /'(~;,,' "i:;i;¡~. ii~,¡ll'(l ~ [1 j ;';11: lJ' !Ii~{¡¡' '.
l];tUl;l ;:,;;:; ¡,¡l!'¡ :('¡¡!¡;: 1I1i\J][:' i:! i¡!\'f¡('~j;ll . Id l~~\¡ ilH)~;¡ ,';!j¡'I~;';;
d(1 j'!~,i!', q!;~!:t¡(·;t r ¡j¡~~,)~'¡:1 i!;i!l:l';l! L! (,u;¡J f.':':!;,:I (·1 lu:~'·;n'
'iillel'lll(·d¡¡~ ¡':!!i'¡' ~;~:,: l';\'.p"('!¡\il~ ~~¡:l;ii¡\¡I'~~ q:h l !;ll:¡hiell :--:;)[1
IluLdd~l~ pll!' ~~l d¡>p()"';~'i();] ~ L,~ ~'¡~,¡:\~\'~\ qtJ:\ ('11('1, r¡'tltl. Al
dI: t"1,ira !id 1,' LllL¡ :l(l(!;) ~\¡!1'{¡ 1;1 ~'n~{'CI¡I!l/;! Ld ¡'lid! ;,¡\ !lrl (IJI
ji),'" iJl . .;ti;\¡!¡h, \ I'l d: 1 ¡l¡',~!or¡d [ld:ill'dj ('I,:d;¡;i¡\' ~I,:';ln Il!!UI(\j'í,
dt, jlL~:'\\> dí' lq;¡:! (,,¡! <1' ('il:, .. !/Ii!idl¡lh l'!) .... ¡!:~ ('¡!ITC~.p{Jll'­
!!¡fln! 1, ~\,;,;ll!l~'i·~'~.·~. \1) \'\:-;~. ¡,ir/jiI 1 !;¡ ,,~j'~! p\\r.\ l;;l,\ :iít
\J:i·l!'t JI! í'~',;:~ :') F! :h :',¡ '}!'~' '~\~! '~' . .,:;' ::,;,¡ ¡\ "~ I




- IlIi-,
En cuanlo ú la~ dc'mas f'n.';PIl;lf1ZaS, lil'IH' I'slr III,lilllll'


tuanto 1lI'I'f':,ita para darlas ('11!l toda pl'rr(~(TíOll.
MI'jlirada la admini.,lral'iofl ¡j(\ 1;1:' 1'1'llIa.', qlli' ~I' hallab;t


m\ly d,'sl'uidada ;d 1'(\Il\I'l'lil'~i' la 1IIlil¡or.;idat! ('JI rll~liIIJto.
prlldll<'l' h()~' 2:; ,linO J'('all's, con mú,; :; ,tilO por \ al'i;!., lú ¡:da-
cjlllll.'~ Ijlll' S(~ JI' hall agn'!lildo, Til'J\(' a¡JI'llIa~ 1,1 I'.;\;d¡il'('í-
mif'l1lIJ f'nlahlad;¡ dl'llland¡1 (~lim() parlíl"ipl' 1"!l1J ('11 <lil'I1I1'"
dehi(\IHlo pa~ar dI' :;O,(¡()II 1'1,,,1,', ;1I11Iiill'~ lo qill' 11' I'II!TI'';-
ronde por ('stt' 1'0][1'1'\,111: <1(' ~11i'rll' lilu' (·Olh(':..:ui¡J:1 la 1'1',;;,-
lucion fa\orable <1e I'~I(~ ('\J1Pdil'III,'. :..:1JZ¡¡r', de \ id.1 ¡:rlJpía.
sin f(')Wl' <¡lIe gra \ al' Ú la pro\ inl'i;1 para i1;II!;I.
LIl~ alulllllll'; 11";':ilroll ;[ 2:iS l'll 1'1 prillH'l' aün (\p ';11 IIlS'


tatal'ioll; y ilUTlljlll' ¡J1'';lílJl'~ hall bajadp, ~t' han ~osll~nidif
siempre entn' 1 :;0 y 170.


JAE\,


E.~t\' 11I~titut(l ~I' 1'['1'1/ 1'111' /kalllr!li'1! di' 1. dI: .\¡!I!stu
(k tRi,-¡, illall!!lIr;llld(J~I' 1'1[ 1. di' \"111'111111'1' dl'¡ fll¡~fllt,
ailo. Se halla eotllcado ('ll ulla anti,~lIa ('a", ¡J(' .J1'slIil;¡s y l'í1
el centro de la [loblaciou, El 1'lliliL'io 1''; 1"pilt:i(l~lI, rl(lm,
ventilado, ) li('ne tres palios, 1'11111111 di' lus (·.uali':; ,;(' ha ha-
bililado un [I('(jlli'llll jardin IIOlilllir:o, \.a i!!I('~ia "in!' di
('ilpilla,


El gahilldn dCI físi(';¡ 1i¡'III' ('IlOllil" {'('1/111('[,(' ..¡ l,;tI;'J!II;: ..
moddo: el de historia natural !ll) POS!'I' SIJlO 1I1l;¡ I'.,!';¡,a I'U-'
loccion (\C' minerales, Las di'll1a;; 1'I¡s('[¡allZa~ !l/l ('(iI'I'C!'1l (k
nada.


En ti mismo lo('al ('\i~tl' Iln lilllo'~() dI' pinluras , ~ 1I!l;(
academia dI' dibujo IIl'O\ista dI' !J'IJlkllJ' ~ d!~ lodos l()~ lIti!I"
quP 1'l'l]llL\'I'C' esta 1'lhCJltlllza.


La bibll0I('I';(, '111(' lil'l!t' 1,1 ('i1I'¡wll'r dI' (lnl\ ¡J((,¡al I'II[I~­
la d(~ nüs lk 7,11(10 \ ()IUlJlI'tll'~, "llln: dio:, Ohl'il~ ¡JI' ~i'aí¡
precio, y lodos 111:, alll!~ "t~ illllw'llla
E\ist,~ talll\Ji!'li Illl (·(,j('¡:;i,) tk jJ\[I'r!w" l¡¡j¡\ í'1<llt'urridll




"O"" 111,",-"


, l'ii (:i (' Il,;l ~I' 1'1'."'1'1 il I'i¡>rlu liUllwrl¡ ¡J,; 1)1'I:a~ para lo,; r,s
lut!:anl,'.- p('h/"l" ~ ;~I'¡II('~,'¡Ii'flll'~


PU."'I' I"!l' 1',I,t!,I"i'illlil'nlll r(,ll(a~ 1~lj[)~jd,'r;¡J¡ll's, La ha-
"ÍllJJriil. iI,lllldrld d" ¡;róllll'll<f, '/.JIa di' ¡a~ lll,'t~ lIulla,; de la
¡il'1i\ i¡Wld rilldl: I'Il 1;1 ,lI'lualidad :;(I"II{)¡II'I'itll'~; y dl'J¡!:[) ~1I~
l,r"dll,'III.- 'U11111'l1lar.'I' I"da 1 la 1'11 \lna tl'rl'cr.! parle, l't'l'ci/),!
;\I!l'lllil~ :!o,UO{) rl';¡/¡<~ pOI' la:, 11'lIlporalidalj,,~ di' k,~ .!1'~lIi­
ta~, fí,'):) di' UIl 1'1'lhO ,1,:~OIl por una ('útl'dra di' I"tlllidad,
)' SI¡)J)'i' :¡,í)(li) di' 1", bit'JlI'" dl:! imli;.!\w cClIr>gio de Haeza,


El 1',11d" di' I'.,fa 1"l'lli'/;¡ 1" lH'illilllt(', ~. gralldü.;;u eredi-
liJo Ibhi':II(I" 1'llIjll'liId'j con "í a1Ulllll(\~ I'n el afio de su lns-
lalacliJn, '1I IlllIll¡'l'iI ha l'I'I'('illn enllslantelllentl': y en I'¡
CIlt'~(1 lit' ¡¡llu\,) I:)~


JEBEi' 111< r. \ FItO\TEIU
n Jllilll :-,lIlI'lll'/, \l't:iIlIJ ¡JI' Jl'I'\'I.: por dispnsil'ílJIl te~­


í;tlJl",dill'i;¡ de:!:; dl~ \11\ il'lllIlI'I' UI' 1 ;-;;:)1 , ratiticada I'n ,) JI.'
EIIi'1'1I di' "'<l.", dl',in "llillllilJ'''-, IJj'~IH'" o dplil'illliJ¡, Ulia par!I"
di' 1:11".; al 1'"f;ddl'I'illii,'I¡[O di' 1111 ('(j!I',:..:-íll lit- hllmanidad/';., I'JI
,lIpll,lla p,I!!I;lI:illll, \ lllllllliraIld" {lalrl,lIll'; adlllilli~lradllrl'~,
con l:.\dll~iulI lL tl)da otra persona, l'llrpllraeioll l) autoridad,
Ú Sll~ ll1:I'I~I\(,),()~ D, R,h:han Gllllza\pz dl'l Caslillo y D, .luan
Mall\iI'l l;fll1zal('z, Cllllll'lil~Jlt!1I ¡;si(l.' r,,[j (lI[lIl'lla di~pll~i('illIl,
~1'lld/;lr«1I jlitr,¡ 1,/ ('llIl',;2.ill lIlI citjJiLd dI' Jn8,tit!¡ 1I":';lb eJl
Lllllo.; ,j¡-i :¡ 1'''1' 1011 rraJll'l'~ que: cOIllpraron alefel'lo, : !jUl'
príidl1l'I~11 IIlliI 1'<'lIla ,lIltla1 Ik 2G,:?"jl) franens. DI':,linaron
alkllla~ para:';ll clIloc(ll'ioll l.n':.; I:asa~ cOllliglla:, que forlllan
.IUIII;I'; 1111 I¡I'[', ¡PI'al, aislado: l' iIl\ irlil'roa ~llllías cnnsidl'-
r~b¡", 1'11 1I!,r,l, \ I'I! ¡(Ida da~(' di' I)l,jf't()~ para la l'Il~I:­
!liU;7i1


COIl ,':-il '" (,¡¡Lf;:\'l ~ ',"'< ~!' il:n'jll f'l ('01\';":\1, q!!:' t{l\tJ ~Ulll al
prilll'ipil) IiII 1',11';11'[1'1' [tri ladl): 1lI11- 11,' 1'()nli'll¡iI~ l()~ pall'l)--
jlIiS, y ¡]I''il'illlt!i¡ dill'll' iit:-- \ "llLlja,.. di' .'.;[,dJlI,,:imil'.lltll l'li'
l¡Ji,'p, -1' ill'ITI',¡rilli id ~;"hil'rn(1 V t:f'II,ltr;ml!l (:I)fI 1,/ lIllil




!I: '¡ -,


nlllcordía ('n 2:; ,J¡: V'lin'!'" di' l,'\í:':, illl'di'¡I¡II' i;¡ ,'lIal t¡!il"
dú (11 ('s!:tJ¡I,','illli"llIP 1'11'\ "dll ;'1 !:I" dut" :'1(';\1 d,' I'¡-¡ml'ra
('lll~1' _ ('!)n !;I jll·(\¡·():.~·il:¡\il P{ll'd !~I"; ;l:!~I'()nl).", d·\ 1¡¡',:!~l\i]!LJ' I'n
l()nlil al diI'(~{'ill!' \ ,.';i!I':L·,lli:'q.·~ . ...:i,lJ 11 l'j"f\ qilt' \ ;¡¡'d~,,\!l ~h ... la .....
plaz;¡~. \ ~iJl qUI' jllI:!il'I';I ,'! l;ill,if'!'ilf) flll'/I'ld!',';" ¡J, ¡;¡lIdo
al¡,wllo 1'11 ,~u adlllilll,lr¡¡ci()!\ 111'U[\Olllil'¡},
A~i C\llJlillllU bla 1'~"Lw¡a, adquil'il'lldl) (,I'i"dill', It,,~:;¡ I/UI'


t'm[lC'w Ú decaer ('I)lllpldallli'lltl ' , lju!l¡Jilndo ~\lS ;¡JIIIIl\l')~ !'I'-
dl)f'ido:-: (In J ,-{jO al (',~I'a~n !lI'IIlII'l'O di' JO,


En vista de tan Iri,..;11' I'I,~¡¡jI;¡dd P,l!';! IIJI 1',I,ll+I'illlil'I¡[O
que tall'~ Il1l~dius !l0";I'¡'\. Ira!,'..;!' di' d¡¡ril' liIJi'\ i¡ '. tlid, ';\";'111
doll' dl'l (!~:,l!J!J anlÍmall) ('ll qul' ~!' li;¡!::!lJd plll' íll) !¡'IP'i' 1';
(~flhi(,l'!HI I'!l ¡"I inl!lll'lli-:i¡ it!,::¡lilil, \ d:'t:lli.dl' 1;1 illlplll':<\Il:'¡¡(
it ¡jUI' 1',I,dj¡¡ ILlilU.!,' pI!' ~',I p:"i¡'illil \ 1'\:,:,1 'Id!" l'hll:'lIill~,


Ocul'ría I"ltflll('¡'~ 'til!! la jlrfli ¡lil,jit dI' Lllli! '" 11.:!!¡ll)it
sin lnstitulil, ¡¡llllqll(~ di' IlIl!chíl i¡.'lllplI ,dr,I,; ~I' ,'-;I;dl:1 ¡Ji~­
truyPndo ('\¡H,¡Jil'n!l' pill'éI ('I'!'ilrlo, H,'¡':l}':¿ii\liI ,,11 pi'i'''!ijili''-;ill
('on olr,l:, 1Il1whil" ,!lI';j('iil!lI"¡, I'}'a ('1 1:1:1\111' u]¡-;l:ll'ulll LI ¡¡¡/Ii'
dp rondo~, y n;l!:¡l':!!¡!l:ll:ij' ~il ¡¡r'[';I~'¡;1 L: i(¡~':! de d~·...;l ;!~:\r ;',
e~te ohjpio i;1 rll~!.!aí'¡!lil díl ~o(!n('hrl/: jl.'i"O el (I,..;!;¡ld(\:<i!~;"l!:i!
llO ))(}¡lia ~:1l'al':ip dI) .ItT\'/. ~'C;~"¡¡/ :0 íjl:('i'i:1 l{,í1!T 1'11 :'~! ¡:ríl-'
pío SI'110, lj¡, aljui Jl,llli,'I'Oll dili,'¡¡jI;l\lh ¡¡ni' dil'l'illl 11I:':ill' d,
lllucllOS íni'lIl'iIll'S, ('(I¡billi,¡; \ ('o,¡II'·,':w;n:w" I.,)~ pal¡'i111!:"
~p allanaban Ú l'('d!IJ' ~II"; p:'(~i'():-:';i1 1\ ;l~. ¡")!t 1;:\ ¡!\l (jUl\ ~"¡l
Inslitu!t) ~p (~(\('¡;tr;L":; jd'il\ ¡;;:<,;¡: \ ;1 '~!¡ !11 '-.1:\"1 ('llti:]il';I:!, ,,~
la J)!palaeÍ(lIl, il:l;l!jlll' !::' :"'!'i1,;i:;I:JI 1,1 \ \ 1/ll!i¡'\li,',dll .1"
C:'tdiz, rOl' ¡in, il~i "1' ai'oi'dl), hil\:in:L!i!';' l., "II!!",:,:li,'!:i!'
(!ollcol'dia; y ('1 ilbtitulu dl


'
.l"l'i'Z 1'l1il'l) I'n 1:1; ('r);:;);¡'i;¡!'¡'~ dc


los dl'Iíl;¡~ 1'~l;llJli"'imi:'iJl,).'; d" :'!l ('la..;'
[,;Ia 1':-!'111'I,1 1:1'/)(' ('un::,' :¡i;::'llllil I'!' : :"::!,;-, I~" ¡:I'i:'i!I'j'l--


dad, El J(I(_'dll\:~ ('-":P;lI:¡íl"'.O: ('qp di ,~,(~",¡I,';~~:! p:l¡';\ IUl ~'~',';I; I'i)-~
]~\gi(J de int~\r!l¡;:'; 1:1 ~fdhi!:¡'i'\ d;~ L";¡~'il ~ r!tt~li\i':;l I';',,~I\ J':
~nln (', 111:"11\;11 1':H1(,:-: \ I,j¡;!¡\ ¡lid ¡l '~r):~ \ ~~;l Ll j., ~';¡j!:: d;\ ("l;¡l! >
ttl V\i,jeil J;¡:~ ;:\'\:::),~ i':> \¡'~:::):';¡-, ~: l',;; j,;,dl':I'\ ;::. ~','_o\~~""




Iln"ld, -11 ponl':Ili' ~I' 1'lIi'll,'liil'I a~('~!ll'i'ldll, ~ill l'mllar;':'1i
]¡o dilllil ,'11111 I',!II,' d"lill'lI .1, J¡¡ "lií'iLiI, \ "11"1('(1 ,¡JI'I'liI \jUI'
111\1' I''''!;l l'iI/:lil J \ llt'u!'¡',";l!l "'ij~ i¡;:!¡;Lu¡j¡I ... 1\):0, \'Ilitl:'~ prt·¡¡c~·
nlll ~·dtl(';l!';1 ',~l" !I ¡lit ['¡¡l\\;..!ilh ¡:I'i\ ;Idl». .. \~i r,,,, íjU(\ !'n (,J
1'111"" ¡J" I,<i ¡ , 1'1'11:1'.'1"1 rI"'lill(" di' ~II !'1'(II'!.:il:l!¡'\I'illl!, ':ld'l
iJII:,ii/ ,',; í ;¡J¡llllilli~, d!lidll 1111'111,1(111:1' d,' 111' 111;]' ;'il'lll<llIlI, I'n
j,l 111111'\'1111': : 1',"; d,' 1"1)1'1';11' iJIII' dl''';\;lI1C','idil~ Illda, Id"; III'I'~
\1'11,'1'1111'" Id:a 1'I','('i"lId" I'¡¡dl) :\1111 ,'11 lUid pJ'I)\ilíl'ja tall
.llllillll,' di' LI ilu..;1 !'II,'illli ,'011111 j >":di¡,


LEO\',


~;i' illdll;':\ll'III',..;II' Irh!illIllI i'l rií<i 1'1 ,j" (h'I¡i1l1'" d,' ¡~ífi,
PIí \jl'llId dI' Lh i::,I;lIlI'ill~ di'l (;,1,' ¡:I,Ji:!"II


El ('rlílkill 1','; 1'¡lnli;.:"" I'III!\ ,'nll' dI' :-:a:1 ,i¡¡lI'I~¡\~ di,l ¡'!j'--
¡J;,¡: lililillll' ¡JI' :"1I1¡:¡II~II, ,,!Jl'a d,,' ,llldn d,' iladajuz, di' ('..;lilu


flrill1'i¡1:d '1\1;' !I,-': l:i pl'¡n1;'!';! d;· F"';";¡;\i¡ ,\11: !'!' L¡" I~l!¡~ 1\~J:·(l.";
íjll" ~\\ t:-,i¡in di' !~l ¡!jj'~:ilil (';;1.-":1' ~j:i t! ;1,';1\1,1 dt' id p!dHla no
{'()tT('~l)¡HIII,\ d L~!l¡(! ~ .. Td!idiL/;l. 1)('1'0 . ..;lq¡)~' Ll (,djJ;l~:id;ld Ú 1:1
hlli'llíl di~p(J'il'i"llo ¡'i!ld I'I'pal'ill' i'~la ¡úl,]'il';), dl'~¡'ujdada ,'n
III~ ;¡:Ii1"; dí' la 11\11111:1 ~1l\'l'l'a, ,- I',;I;II)II"'\']' I;¡~ 1';i1l'di'd~, ~I\
;';:il~l;¡l'!ln :iOoOIH) I'I'all'~: I'a~i id IÍ(J!¡I" ~1I]¡i;) 1,1 fi]"'~tlpll('~I¡)
l{)!';lldt!O, p,lro ('{)!l!illl;l:) ¡'jli: !]')¡)II;¡{'i·!nl'~' p¡¡!';¡ I!~~ 1¡j'()(:l"';¡)J'(L.~
y ('j¡j(I,~~j!) dp ill:,'¡'ll'h, .!rpu'!Lllo, !jll('ddl'(l!l ~il¡ ¡¡/U'jl!':";(1 ~ (· . .:!i~
JliI ," 11;1 1'"f,¡j¡),"'ldll LI~ ,il'II' illila, qlj!' ~I' ¡¡<In !J;!lJilil.Ii!1)
;~(¡Il illj(·¡¡;L ..... (1]1'\ ¡¡dd:-- ~ !I;\i·lllt¡ .... ;¡>< una dI' (!lia...; lnú:-. ríc(l-
:II"llll' ,1!!idj.llld, ~¡I'II' ¡olllÍl'illllI'¡¡!" jlill'd 11)" ;wllJ, JlII!;li!'II~ 1 ti
"'I',\I!'. il)(.'IIII\ "I!i,':!I,', ~íil "IIIII;lI'~IJ, li¡'n,' ,'~II' III(,it!, \ 1', 1'\
]¡,tllal"" "\!¡,I[lll:J'lh \ íl tll'~ 111il pi!'~ di' 1.1 pdilLII'ilJ1L ~ill
J ,11',1 ('¡jJil ¡Ii" '¡til' lillll Illd!;1 ('¡¡I'I'I'! ('l'iI IIl'tlinill'i:l,
I<~I :-:'dhi¡H'~;L tlt l ¡'¡',IC;! \ Ldli)!'j;!O!'¡1i d¡' qlli;lli i:il \)~Iún 1'(\_-
~ldd!'ni(':d¡\ "'Ul'l¡;ln~ \ (·¡¡Jt::";Hitl"" 111~'\ Ol!:!-¡Ih pn 1IIIa (lh'.~::;ln[¡'
'~I;, II ¡"!'l:1
~~rl !:h!i'''ld l\i.dUJ'd:, ."'1' ~'l\(¡¡t'U:¡'(Ct ,¡{¡ti ;,.!(If¡lpidJ'\\", di




101i
llline['ale~, una clJleeCJUIl de ilb,>d¡)~, olra ¡j,> (1I1JI: Ild~, ¡"u
"jPlllpl~trI~~ ¡J¡, anilllal,'~, 7:; ril,·ill'~. y 11Il hc'r)¡ari!J ¡"Jll 1 ,:¡Oi}
p~iJlll'l(~Io~ dl~ pl<lllla~ el¡¡~ílj,'a"il'
La~ c:ilkrlra~ ¡JI' Inall'fIl¡ili,'¡¡~, g('o;.;ral'i;¡ l' Íllill!ria tj"IlI'fi


lalll)¡ien IIJ~ ,1lril'ii'IlII'~ t)J¡jd(l.~,
La bjhllull'l'il l'llll~la de llllO'; 7,OOn \ Olillll¡~II¡~", /lrl)!'!'


denll''; c;l,i lot!o~ dl> lo~ I'\liIl~lIid()~ CIIIl\ 1>I1I()~,
Car(,cl~ (,"[r' 11I~litlllu ti .. I'I'Illa" pl'llpi<l~.
El ('\islir 1'1\ la !Inl\ ill('ia di> LI'OIl 11'1', ,~I'IIliIIiH'i,)~ (,()ll1:j·
liar,~~> II!>rjlldica Inuel\'! ;'¡ la ('I)lII'U['I','I\I'i" ti .. ;dllllll!()S, hil)-
SiIl emharJ:o, ~,' han ~()~I('llidlJ ~¡(,llll)J'I' ,'n!r,' UO ~ 1111


LEHIII \,


A ill~tancia~ Ik la. niplItil!'j(l1l jll'I,YirJc¡al \ IÍt'¡ A \!lll[;¡
mienlo dI' la I'apila/,.;I' ('I"'1j ,'sil' lll~tjttlll) I'n I),n~, in,:lalcul'
dn~(' ,'Il l,e dI' \oli"lt1lJl'l' dI' '~,), ~l' 11> di,', 1,1 I'\-("IIJII,])I"
dI' I)')]lIilli('t)~. 1'1 rnil~ g['i!lld¡' di' III~ IJ¡, dqlIl'lla (iolil,li'jilJl
pl'l'l) i]UI' h,¡hil'iJtI" ";¡'I'\ jlltl ha-I;: ,';:1.1111' '- ril' ¡I,,¡dl'! (',hl)d,
d\'. lal modo rlljIl(J~(I, 4111' 1'111' 1"'I"'i'I' hal'I'\' II!! ~;¡,t,' ril' 111)-
ycnta mil real,'s para hahililarlu, Es tan capa!, qll!' ,l,['>llJa~
del Instituto con todas SllS dcpl'ntll'IH'ia~, y Ilwal para lIll
gran e¡)II'~io dl~ intl'rn()~, ~¡' hallan l:ol(H:a¡\o~ I~Il t':1 o[ro,; 1'1-
rio, 1'-tahll.'l'imíl'l1ll)'


IlluH'diata all>di/kio n.ist:: Ilna bUI'I'la lJa,l;lJ!lI' ¡'-¡Iill'iil'
sa CIJIl ablllltlaIltl'~ aguas, PIlla cual, 1/(1 ,IJII) ~I' IJiII'd,' ,')";11'
un jardin iJul;'ulieo, ~ino (',;tablee!'!' (ambieIl la l>li.-I.'!!ólllDl 1"
agl'iellltllra, A I {l1l>1 ~c cmpeZt) ú fO!'lllal' I:ll l:{jO, pl>1'1I '1ul',h
SU';pl'llSO mando SI: I'rbajú t"] In~lit\lt'J a ~r>~llilda I'la~(': ha,
biendo vuello ;'1 ser de priml'ra, (>.; r,>~ula!' qllP ~I' p\'()~iga ('Ji
tan úlil prn~alllj,llllo, E\i,k ad(llllil~ 1111 11I'l'lJ;¡l'ill 11\, 1;[;¡ntLl-
di' la pro\int:ia, illllchas di> el/a~ [loen l'I)Il()('irlih
Clll~llla I~"la ":"il'lll'la j1i¡l'óI [;1. "II'I'H:IIl/<l I'UII UlI gaIJlI",t·
dl~ t'í~ica y un lahoral/lrill l¡tl" !lO ~'nlll ('lIlll jl'IlI'1I !" 'lUI' I'.-L.I
maIlllatlo, ~in() otJ'lIS 1l1l¡1'llO~ 'lp:ll'atll" 1\11 i¡l!'lllid", 1'11 ,'!




i07 -
"édaitli':JI 111111j¡oJ" Li di' 1lI,,,turia natural i'1l,'íl


'
lTa ulla Iitlllli'--
r(l~a l'II!I'I'I'illll ¡j" 111 írll'l';IÍ(',~ .\ fll,ill',~ rC'I'o,L:l(los ]n~ mús en
h, 1l1·11I1;III;I' di' iI'IIII'!!a !li'¡)1 ill!'id, ]11'1'11 1''; I'~I';¡~II el: ohJetus
¡j" /1I1I11I:.:i;; Ti"III' ¡¡!lI'III;¡, 11I¡j.J-, II)~ li¡i/I', 1l1'¡:I'~ilri0~ para
Lt l'f,,'I'I¡;¡[I/d di' 1I1;i!I'IIJ<'liil'a,. L:I'lIc:I'¡II'I¡1 l' l!i"j¡¡l'ia


LI llillli'di'!'" 1'llllIil')II'';IIIIII' ti,Olíl1 \"I;lill!'I¡¡'~ 1'1111 Lh-
I.IUt .. ,; ,dlr",; 1I1()¡JI'I'n<J';, "ohl'l'll)lIo d,~ l'lulI'i;)-


.\1 jll'illi'ipill 1'11111111',;11' III,-lillllli I'nll IIIl arhiil'io solirl' I'!
111',1:":1' ¡j1,1 JI"I'I:II' ¡jlll' ,:';"I'lldia il :itj,(II\(ll'l·;ilí'~: [11'1'(1 ll1q~,¡
~I' -UPl'illliu, Ijlll'd:Jlld,'!¡' .,oln to,OOO ['I'ale, ¡JI\ !'"nla pUl' una
('u!'iIÍ;\I'IOII i!d¡¡¡;¡da !'ia \11'1I11)['i;1.


En lIlIa pl'(llillri" dlllld(' 1'\;,11'11 (rl','';!'lilinill'in.; ('I)lli:ilia-,
l'í~'; y lIll coll'gio di' E';I'IJ!,t!,ill';, \ 1'11 'IUI' la:.; ]H'I'lIl'llpill'iunl's,
l('jos dl~ fa I tll'l'(;1'1' la 11111,' 1 il 1,'Ihl'lld 11/,1. .-d' upiJniall a 1'11;1, !ll)
l'l'a p",.;ilill' 1'..;rlf'l"lr qUI' flll'~('II llllJl:hlí" lo,,; alullllllJ~ (](O1 lll';-·
tillli,,: ;1';1 I'~ IJIII' al lil'mpl) di' ~1I jlbtalaeioll en 1KÍ,) ~lIl¡,
lilIlí dil'z \' "I'i,;; ]!1J.;ll'rinrml'llti' han ido i'll iUIBH'lllu 1I1 1:.,:all-
d,¡ ;1 ('11'111" "11 ,,1 ¡illl[)!" ,'llI'';, 1 ,


Brillallte I~~ el eslado di' es\¡> ln:-ilitllto, digno de figurar
t'nln' 111-; 1llf'.iIll'I''; La 1)1'(!\ illl'ia 11' lil'lIl' ('11 :.,:ralllll' ('~Iilllil, V
la Pipll!;¡rilill 11;1 1Il'I'j¡" JI"!' I,II'I/dnl"-I' !'lIdia <'''[Ii'ral' dI' Hllil
{'I)I'[H l/,i)I,inll i 11I,lr,lila


TIII '1 111'1::1'11 1'/1 ¡,'\,'jlj 1'1111111 1':-iI"b!l'cilllÍcuto pnl,ui"
(¡IJII!j!II' ~I' d!'11I1l ,11 flllHlill'iílll il III~ l'~flll'l'W,"; ck 1;1 DipuliU:io[j
\ IH\ I 11I1I;1I1Ii"IiI", EIl HI'dll'll'dl'll di: 1 í di' \I!I il'llIIJI'I' di'
. ,


l,'.;)/) ,/' j" dill 1',11',11'11'1' puhlil'll; ¡Wl'li ~u pl'incip¡Ji illl'l'l'llH'lL-
tI¡ IÍJ!ti! 1!'lIid" :/,'.;dl' la !,1I!dil'ill'jllll dl'l plilll di' l.sV;.


1!;'¡Jl;hl' 1'lIllwa¡]" ('(1 I'l 1'\-'I'()II\(~1l11) di' Cal'lIl1'Jilil", qlH'
dllranll' la !!lIi'l'I'il ~in i'i di' \¡1l~Jli!ill, Ij,tlJii'lIdu 1lI','I',.;jtado
¡!i'alJdl'~ r,¡~tll~ !lill';¡'tl i1ahilil:,:iilll Tit'¡W !od,,:, la~ d"!"'iJ-
.,j"llcja.; 111'1'l'~al'ia~ para lil~ t't¡"'I'I!aIlZa~; IIll cllki'i\l <](o illll'!'-'
Hu,,: UIl ,::rall ~,tI(in de aclo~ Ull mll~(ll) de pinturas I'on h\lt~1I




nUnWl'íl dc' 1'11",11'11,":, qlW "i lill ';11:1 :!I'!I" d' JiIl'IIII), ¡: 'l'I,':Ii"
n'Il al:':illlll' ,1 IIl~ ]lrilili'l'il:' 111;1 ';!I',!~: 1111 ,¡¡'''!',rio !¡;Ihili:¡!ll"
dl\ (,llillllo íl",',',iL11,1,,:Ii:iI: pO!' li:I, dlh paiiil' ;':1'11')11"" , i'~­
pa('in~().., ('1:tltl~ll'o,,; q!I(1 :-ij¡'\ (In ~I(\ ¡'(I"r('t) Ú !I)~\ P¡.'lhill:li"'[i!~.


Para la 1'1l~!)11;1n/il li¡ll¡P ¡jI ~~i~I!¡{)lll¡\: l!l lHH¡¡I;) jd;',iiu
h(ll;lIlil'f) I'l)il>iil ¡1I\ ('I'il,']I'IIIó1 \ Uit:: lIil!ailll' l'OII'I'I':i1tl Il!' j':d!l-
I.as dc' di\('r~a" I;llillldl'~: ha\ adi'liI:~,:; Iln \¡1'1'!J;II'i'l,


rn !'\1':lIUlli' !"'alliill'I:' di' rí"il'a 1'(111 111'\1;1 l'slilllli'l'¡;¡:
Itlndw~ ~- ",ranill'" ;)[1111'11111-; q¡¡I' ~I' 1''illlpl'<ll'llil I'(jll 1'1 I:':~;I'¡I!
qut' hizo 1I la (',('u\'la Illl rio;illlO li(lIlIII,I" ¡¡"/III'I''',


Bllslanil's JipllS pal'<I la 1'\;>li(';I('illll di' [;1 l!lill,:~i¡I, \ 111111
enlt i : 1jljnll IIl:llll]'~:l:I~¡{'a (·OlllJHH\:··:.\;l dl t II!'" (\.¡j\II\;)\¡\r('·~, r;I>I,I!la·-
dI), !l0l' ('1 t;O!Jil'I'lIII, ¡j" Id;'II~ 11111"1111'; 1'1';'I\;cldl)~ 1'1\ 1.1 pro ....
yi!\{'ia. ~ ~L\ I'I\'~'¡¡I(\~ [ul{'!¡tI:", ;HI!' \di'¡~h p:lrllí'tl]¡II'\'''';, \'~I)(\('i;d­
IllI'nil' por D, J(l~I' 1'::\il'<1, \ i:'I'-pr",i¡J¡'Ilil' di' I11 ,III!!!.¡ i:!-:--
1)('(:loril.


Lo.';; in~!rlllJ1P1Jtil' \ d(1 1n:I:"; úlii\\...; !l:'l·;·~;lr¡(i."~ !'I;:i'{t ¡;) :t(¡-~
m¡'lli"¡¡-;;I'iI:';I'II!¡:I " i:i,I'll'iil
!.il~ 1'¡ld!;!. ... ><1'1: ~;:¡.¡Ii::) r, ,,1<1, q ¡P! ,")¡'Lí un ;¡:':):~j';1.


11111\ :SIl ~'¡}ll\'cdiíl id ín<il¡ill' ('íl ! I~' ¡! :---qdr1 ~,! p,k_I'il.!(} q;¡,'
se inlrodu!,'¡' t'll Ll P¡'(J\ ;ll(~i(l : qlh ' P;\i'I';!)(\ ;l;\()~'d h L:t\i~Lt­
CiUll; -L7~:,) I'\'alt>., :11' \ar¡;¡~ !'¡¡:i:I;l\'il)!\!", ~ qll" 1'"dr:1l1 ('i,'-
Yar~r\ ;'t lni! d¡¡rjl-'; ¡:'.p:idil":' hlil:":'~) qtL\ ;-;l' ¡-¡¡'"-IIt'I";ln l\):-- {\\il;l-
dic\llie:'> f)j'\);il: , \ ¡(!!~ ... p'I;' la ;"(l):l,',,:ílil in\ ("~¡ i:.~;¡d(~ril,


La ¡¡ld:I'I:'(lLl ,I~, dlUlllIH'''' [Id ... i ;11 "~;I'iil¡Jí'11 f);I...,L,jjj¡' jJ(!~,
nl('l'u;.;a: IHlilCd 11(.lj~1 tl:1 I~I:"I jI¡'iilIPl'p,": (liHh d;1 ';1;1 :11¡¡ll!ili¡ ....
en el llilllll() Clll'~() ha ~i:l'l 1 k 1 í,j,


'I!\I,\( .. \


Ellil~¡iilil:1 t!1,'Il,tlii":;1 ,'- II!JII d,' ¡Ih ¡::"'II" I'Ji qUI' irl l,t
rece,ion !();t..J'¡) I'j·;¡\i;:;ll' :,ll íI.PIl":,;I!U¡(q:~(I \1\1 li~U E.~.\·¡HILl ;':', !i'l
rdl pal'd l¡¡\L-¡~ ~():..; ,1<¡¡.,II(h :¡ll" !dí'\:!!>/! iHi~\i""~,l¡' j': Id Jil"J\ 1:




íll!'


!, .: I '~!'I'!,) \:/: d :1), ... ¡~:: .... q .... [:111' ,in!¡d,' :¡i/ l:!I,~;¡dll (''''Itc
i;:''''::;!J:I,> d(,: .. ¡J!l ,·ll:lill:j]¡!I' \ liI'I'I-;¡¡';() !;l':~~':\li ji¡:I' :!I\~~, I1d..,;;!a
:d ;d11;:'.! \'n ¡Pi,' i~¡~\ :",¡' Itilllil: ~\ dl.~() iH'(IC;ll'lt~ Jiq~:r\(' ~()~­
li'1]; '1 '\'!i 1.:1 fll'lli"!jl;" l'\.(·l¡~ ... ¡'. ¡IIIH\IIL\ ,',1\1 ¡'(¡i!I]!) .. ", J!I'()\ I !)I'lil-'
!1'''', ['(Ill ~'·"';:t~~" o,'l t :''\'d.<',¡i' lj·.' (;IJ Illdl1;'1 d. ljlH> :-o',tdO t\!l vi
j)l'¡ll!~ illlq (\\¡H': :H:('!llrit'IHI !Il:"l jfl'()l'(\:-'\H"'~ ¡'i:wl' liI(l"'It'~ de
,I[;<I',U, \ I,;J:,; 1;;" ,,1:1;1' ,JI' 1¡;¡I:il¡;;;('inll, Iln ¡¡,ron los jwlilÍ-
dlJ(i~ (JI' id '¡,I¡lId i:I'''¡\('l'liq'i! tj!it¡ ;lt!(,Llll[;!i', ('1111 llnldp (,lllo y
dIL''''ld\'¡HIí¡;ii~~HI(), 1;1:.., ~ilíll;¡,"; tln 1.1"'!';i~iI'" q,iI' ;Jqu~\¡l;t, fH<"(I:-,i-
t;U'I~I\. ~u ¡H'li!;¡1 f:(¡¡'\'i'j(tilll\ ~ ,~t;:~¡~1 :,,(' ¡j",H'. 1 ' I! h l¡wnl"-
l"'!';I\'¡'I~¡ dí' Li ¡'ti ,i \ ¡'¡1'111"~ 1;1' :il C(ll¡ . .,:r"~¡I,"i\HI di' ~;lll l·'j'-
jip~' \(']"1. ti Id .'\¡¡::{'iUL I:~l¡ (:nl(';..:io \(1\(11 d(' ~ill1 T(llIno
'. ,I::"~,,' ":1011' ',11 l'd\lILtI ,illn~li!illll~ \:¡ ,1 Id 1'l'I¡ni"lI al


j J di:''->l' '.¡l; ':~i!il ~\1 !;¡'\¡;I;¡~u (':i Id {'\pr,\:~;J:j;l (';L';;: ~k· ~dn
¡,¡:¡" \\'! ¡, i:;¡:},;I¡¡;;lh,\ ¡~i'¡'¡l!) cil I':lil ~T¡IIHh',.., ()t;rd' para


«11!JiIIIlL'l'LI ;! ~\1 ac!¡¡a! dl'.;\iníl. ~il\lildll pi ('i!i¡iC'i() en la
\',II'Ít' IlOrtc' di' i:: ('illibl. \ ril'l'ill!d,lIl!l d" i:all('~ ai\l'li;¡~ v
pLlIdt'!;i~, "'\1 pLuda (1: .. ilHJrL'I'!I;1 \·ii\_~';¡i;¡(\ ('(!ti Uf; lltjl~­
nii¡I'j'; ¡id;:!' 1'~'I'I'¡/d(J di' l'I¡];iti¡l¡d> d,' nlll!';li~d III;-![\:,!), ;d f'(I ••
d~\d(ll' d~·~ ,;,1'1 ~''''/;'ll /(1 ... d:JJ.:'"I q:I(~ ,-..¡)!l l¡:"Ipa(·i¡)~;¡:--;. ~'Iat'a:--. y
!II,!\ \, ,,: ,Lld,¡, En ('1 !l¡hlilil IIJI',t! ('\I~ll' tI:1 I'illi';:il' di' ill-
li~n!i:,'" t'¡li\ l\hi.; ....... ll~ dj~pl'!ldi·¡H'i{L..;. \ pn\;l.i()~;llJlt'n:p roIIH,:ildo.
L,~", r,l¡llfl> ::!t'I'd di' Iq..;, d\\i'I'I'll:l~ ;l¡'ddt\la¡t·'.I~ qD(' ,11l pi


Ul\¡llll) ¡;¡l:· [idll ;;'~('~'i;dl:l;l:i ~::::,Il;;'¡ i·I¡;d~I~";. ,,<;\n~. IIl:--lli('ilt1lo., de
:';d¡ FI"!¡¡,1 1 qUí' ...,i;! ,l¡,tl¡¡¡'ir (·;ll'~;::--. ;)~('it:.ndt·ll CI ,-;:; !11q l'í'(l-'
¡,- di' I<I;;¡ \ iil)!':);.;¡ ¡TILd.,!! 1II'!,'1/11:io¡-¡:wJu ;¡},::lIli;¡,' li/l-
',:' III~ ,:,! 1'\1,1, ::¡":,, I ,II[,',';:'¡ di' :"',;;11 i'l'lli[;1 illll'lll'lil¡ill'e:


¡;,", ¡,,:, ['lid"" ,\I;I:dl,'" \ ,,1 1'i'lIdlil'ilJ di' l;¡~ d:-,Ilil' 1j¡.1 <lI'UI'-
lu: ~~; q;!" j:¡I,II¡;¡ j'! lJi¡~lJi!l (:¡d,',:'j¡¡ !lít¡H!I'!;t¡j¡(1 }·'''.lQ q J't'¡l~




IL\~. A¡[i'mas. para 1:1. .... l'n~t!naIiZit.' 1:lIlllslrlall'~ ~lIll1illí,lr;1 1'[
E,ladll 1 ,'\.Oil/l rl'¡tI('~. ~'I'I .\lllIlIallli('III,: l.; 11011.111' :-<111'1'11',
rrlle jI~t(1 ln"li!ilio 1~1I(l])1;1 h11\ I~ll rtln!;).., ¡Ii'!)"¡;!. ... 1'~)1l ,ni..: dfl,
17il.O:¡iI 1'1':tlI'S ililil:lll'-. 1,:1 ··'llh¡:;:~.I':;!llI ,]1' fil',,\ ¡¡¡¡'íd ,'~ fill!"
In [,udo ilul,¡ ,', IUíl\ !"'!I!I'IIII.


Con la¡'-" 1·""llr"";. 1<1'; IIlI'dilJ~ di! 1'11~1'I1;lIIZ;[ ~Oll 11l~ ;Jil!'
t'nrrl',;poll'!ton:¡ llll t'.;lilhl"I:illlil!!I!q d!' la:Il,IIIi¡ ¡lllpllr"III,'i:L
1.0'; !.!;¡hilli'!I' . .., di' físi¡,(t ,', hislol'ia nallll-.d ~I>il 1',,'11.',: ,,1 I:díll-
ratnrio, las l'ia~l', di' dihlljll lill,';d Y adlll"lIi). la.; l'Il'iI'il:ltIZ;h
Íllllu.;triall\s, \,0';:"1'1\ ('llanlo hall fll<'iH',;II'l'. lo 1111';11111 qlll' ¡a~
di' lI1al n m;Üic.as, gc!tl!.!rafía ¡', lIi.,lill'i,,: 1'1 jardin h '::11111"11'.'
grandl', ("In acru;)" ahlllldanl('~" \ ('ol"il'II\' IlIil pldn!;¡.; ('1;1,i-
fkadas JlIIJ" r:llllilia~: la IJiI,lio/I'('u" ;/(/ll(lw' {W (I:I.~il dl~ .:!.:illlJ
V()II'lillí'IW~, ~I' h;l t'llril(uPI:id l ) líllilllil!llI'lill', ~i hil'lI l'll cali-
lIad d,' dl'[lIhito , con la ~1,11~l'ta li!l!'l'ria ! 11I'I'I:il)~íI lll'l"llarill
del di~liilgllidll hnl:lIli!'1I DIIII \lari;uliI di' 1.;1;':·;"I';t, ('uyo.; 0\1-
jl'tn, ~(' 1'11¡'OIlII':trllll IIhid¡ulo'. al ('allil di' IlllJl'llIh ;1(11),. I'JI
111" al!lLlCI'nl'~ lb> la\dlJi\Il11, 'ill\;llldll~:; ;l~i de ulla IlI'rdidii
ti dal.


En,.[ I:UI'~1) dl' 1,'\:;111111) l'"t(~I'.;lal¡jt','illlil'nt(llll'; aiJulIliIl-
siguientl;~: j(¡~.k sl'gllnda .~lh('llanzil, W di' n¡¡¡!lit'd. liI) dí'
cOllwrl'io, v 02 di' (,~wI~las indllstriall!s. Entrr' los di' Ili'nllí':a
liay eil'rto I1lltnpro dc' plaza~ pel\~iol\ada~ ron .~ I'('ah's .Iiarios.


El Carr!Pllal Arzobispo dp S(~\illa. H. norlrigl' dI' Ca,!r"
Y\.lIdradf~, I'll 1I de./ Illio de \:,'):) , lit 111',,11 1'.;1' l' i l lira d .. fu JI-
('lal:inll \r d.Jt;I'~illll ¡Jl\ 1111 C(¡lt~gi() 1[111: luida dI' "l'lgil'';l' ':11
MoollJr!t' di' L,'lrnlls, encar;:"lndilln ;'1 I'I~ pp .i"~llil;l~ para
qul' ('n~I'Clil~I'1l 1\I'J"¡lt'tlLl; p1Jlilicl \ ~1'all!il;llll 'Idl' 1'1'1111 '1'1(.'
Il'lra~, gralll;!l:('(l y a 1'1.'" : \ d".::::¡¡[1I pll!' Jiall'(lllll~ ,¡j (',q¡¡l"
d(~ Lémos y :\lb ~!I(:('~(I['I;~.


,\_¡ euntinuo t',li' 1'~lahlpl'jl1li"liln h;¡~I(t la p\pul,joll di'
la Comp,1I1ía en t 7M: qUi'dan:l" .. nlóIlce~ d("jerto. ¡WF




-- 111-
llnfla HII~a dr' Lbll'lI V CI'n!nrílll1, M an!ucsa ¡)r A ¡lona
dl'';I:l'ndil'lll(' 111'1 11111i!;1I1o[', d¡'I!dill al Clllhl'jl), ('n ,nlkilud ¡jr
q\li' '1' f'i'~il!'I;J.,l'rl ,11- ,j"I'I'I'j¡"", \ ¡JI' ~\I~ J'1.'~IIIIa" ~I' j¡, I'n-
11'\',-'1 l'! 1:,,' '!.!í,~ '1:11' ':1',lill(l ;! ~1-nl~['dI'¡II, ¡JnL:llillillll'llll 11111'-
\ ih ¡III'n!',. illlllll'lIl:lIldo ~II, l'ii.,:'II;IIIZ;¡~ I'iln 1111<1 l';llt-tlra dp
¡í[il-I¡J!.: \ ¡JI:, di' 11':\1,,:.2:1,(. y j'ulldill:dll ,lIli'lIl:¡' dlll'l' IJI'I'(I:-:
'1[1;' dl'iJi;lll dar,l' \101' ill"hil'íllll Ú Ill]'o,~ Ludo" \ il,all(¡~ ,1l\ o~
I'!) ';ll" 1'::[;ld(l'; ¡J(, Calil'i;!


En \:->:!:) , flll' Il'an"llIl'l1lar!il en l:ol";2io t!(\ hlllllallidade~,
~ah 11.1'1 111'1'1'1'1111 di' I,all'onatn, v í'll 1:-> 1 j : a ~(Ilil'itud del


t '
Wi';lIll1 I',I;ildITílllil'III(I,,;e k dill 1'1 I'arúe!!'!' dI' lnstituto 10-
{'a 1 d:· ~jl;.::tlIldd. ('Ia~p
!'~I\ Lli 1',lado: IICUI'I'Ii> 1j1li' (,1 11!,[itlllo I',;I;¡hll'I,jdn ('n


LU;2Ii, (:apilal :11' la I'l'llIilll'i¡¡, [1111' ralta di' lí)(',d ;, pl'lIl'ihilí),
\' ,'~I';I.'f'1. di' fOl\do" ,,1' hallaha 1'1\ ~illl;willn [HI!'(j fa\(1r,ILd(\
\ ~iil "-J!I'rilllz,h di' \ id", Para l'I'll1i'diar ('~lí' m,d , y ali\ jar
;', la 1,1'11\ i 111' i<l , ,:' ITI'yll 1'1l11\I'níl'nlp tra,;ladal'lo {¡ "0I\rOrI8,
dOlldl' ;¡ Id \1'JI!aja di' 1I11 dí!i:'ill "~I'dl'ilJ.'11 afladi" la de
('\Í:,lir l)i"III', ¡J" ,¡I:..[III;( "1111'1;]1'1';1('11111, : ",t1)il'II"I)~!' 1:1II1\I'-
nido 1,1 (;!lllil'l'I1o ('111\ 1,1 1lIIIJIlI' ¡JI' 111'('\\ i,,'h Y Alha, I'n cuya
('·a';il r;¡dil'(I ah¡,r:ll'l pa!rOllatu, \' '1UI' gl'ner()~an1l'nl(' SI' (Jl'I'S-
ti) ;¡ 1'.lI:lI!11l ¡'UI' nl."'I,,,,tl'ill p:tra ¡Ie\ar el di'do el pC'n~;lInieIl­
tu, ('1'''il'Hilo a\g'¡;II)~ ¡j,'''lh dl'rITIIIJ~, ~I\ \(']'ili('I) la tra,da-
('i(ln 1'11 j:->í!l, ,'[ I'(~,ar dl' op0llt'r"I::t l'lla 1"11'1'11'1111'111,' Ll Ili-
jllltdl'¡'lil ,!1Ji! 1[III'I'íd I'IIII~I'I'\ al' a toi/u trancl' d 111,1 ¡fIlIo .'n
la L'pil,d\~i Ijlll'do 1'1 di' 'fonClI l' 11\ ('I('\ado á la I\tll'gnría
rll' ¡"sldllio pl'l!\'incial de príllll'ra I'la~l',


Ell:diiirio C~ tal \ez el nÚI:'; SlllltU()~() de lodus ll)~ dI' ~ll
cla~I), \ ldll a Jlrllpll~iln para Sil actual dl'~linl), ¡¡UI' fuI' í'\--
pr"~¡¡Ill:'ldt' ('lIlhil'llidil 1:1)11 igll,¡J ohjl'llJ, Lr'j()~ d(' I'all:ll'k nill-
gllllil ,1" Lh di'i"'II,jI'llt'i;¡,.: 1l('t'I'.;ari;t~ para !a~ ill!!a~, y (',IÍII---
(';[I'j.,1I di' III~ illltlllll,'~ illll.'I'IIII', !a~ (il,tII, I(lda~ di' .;uhl'a, 10-
d:,~ I';¡P;II:I'~, :11\1'11<1.-, ('Iara" \ \1'lllil;¡d;¡~, hall¡¡lIdll~p :-.itua-
,Jo I'n ¡¡I(,dill di' 1';UII[lO, y alallll't!,h 'lUI' h;H:1'1I dI' 1'1 Ill!,l
lllill';III;t ,klil'i'J,-Cl, \ lall ~a[ja !jUto es ¡iHlld 1'11 1'[ pais que




-11::2-
.l'llll¡l~ ha rall"r'íilli IlIl ~(llll ('[lI!',~í,¡J di' 1"" 'liJl' ha il'llid:i. ,11,
rlnbill'~'q d!1 h;J!lP¡" ...;i~!I' 1'11 ;d.~:l!) !¡·':np.r) tI:; '~;I,l!\\ iL;nl'T()~l!'"
l)t'';;~T;H'id~hqli'IJ!!I, !/h ~L'r!~'J" ¡!~!' ~:(l-.. d: ' ~'1!·;r'·:;il1/:1 1111 ('111'-
l'I'~j1:)ll'¡'''1 ,'1 I',la 1',l~i' PI'il!,'ip;l!: ¡lil:'~ dlll1:!:II' lil'ill' C:,l!lilW-'
tl~~ ¡L· r¡.~i(';¡ \" dI' !l;..,!{It'i;¡ n¡1I111"¡d, Ldlil[·;i!(~!"¡n Li!¡)i!;I¡II';!
y I"ITI'IIII I'';\lill'il)'') par,! 11!1 IILI,,:ldi¡'11 ,Iill"¡in 1,111111['1), 1[111\1
1'~la ill:'lllIqdl,,:I, \' lI('iT,jli\ 1,.;j'IiI'l'Z{h i'l 11111" ~I' 11;",::<1 LI I'i
\lllla,'ilill jll'lililH'ial. '1'1\' 1111111',1 hil podido ,'lllll'nl'IIIiII'';[' ('dll
la 11';t,I¡l('iUl\: fitlLln,J,t!" "'!,' ¡'1[II\" ¡'lit'dl l' ".;11' 1'1['IIIi'¡¡[n
plHlr'ro~n qlll' ha dadll \ ida l' 1"pil'III!['J' ;1 "!J[)' 1I1Il1'!!II, ,,,-
lalJlel'illlirlllll' de ~11 ('Ia';!i.


Lo.; /¡i!,l\('~ d",':III\'; eil 1,1 di:! d,;,'jl'lld"ll il ílIOi!i) 11,;IIí'';
anll¡¡¡",: li"tH' 11[1'11'; 1'11 .illl'o.;. dil'!.lIllh 1 'ari¡l, 1'111\lLt,'i'lIll",
11l~ lUlli' illl'"IlI':t!JII'~ \ II)~ ¡J['III¡¡~ I'JI jil"!111 , ¡¡ni! 11111' l'1'iiliza-
do~, Itdl'ialJ ,ulli!' !;h ['1'n!¡I~ ¡¡ ,'1.'1'1'<1 ,J" ""i~ IlIil dlll'lI" ,
L(i~ ;¡JUIIIllO" 11i) Itilll 1';¡~i1dli JllIlll'i! di' !I!)'I'III.I: !:! jll'I!\i-


llIill¡):1 dl~ la Itllj\'i'l'..;j:Lld ,J" :-;illlli¡lg'lI \ ¡j"II;I,,!!lu!,) d" ()"":I-
~n, 1(1 ~pliLIIl ~¡n dilrl:i !'!I!lI'lliT(llll.'",; IWI'!! l!lid IHl!'Il:t ilíl!ll!-
lli~~ll'a(·¡¡)tl. \ ¡d;~·!ln~¡ ... fl··..!'III·¡·/:~.., ji,!!';! Itl~·.ltH';I!' ... [] (111"-.(III:ltl/it
('1111 tu.'" lllPl!¡\):O- Illdl,~['¡d¡:'~ qu;; !'!,··i.urld :¡fl'ill·t,j:¡n t!1~1!·¡!tl ....
lliÚ~, ~()hl'l'l()d() alUIllIl\h iltil':'IIIi~. pill'il 1,:- l'Udl,', 111/ !'\i,,!,'
011'0 e~labk!l:illli(lnl(¡ i:lI E~palli\ CíJU Illl',illre,; ClJlldii'il:lw:-"


1 ,




f.¡\ PI'I'( tu \,


miHCI.\


E~lJ: IIl~litlJt(l ftw ('I'('adl) por lIl'al ¡,,'¡Ji'U ¡JI' :; de Octubre
¡Ji' lH3i, ;1 l'OII~I'CIII'llI'ja dI' 1111 n:pL'dit:llte iu~tl'llido por el
\ yuntill1lif>llto di' ;[(I'[t~llil capital y por la Soeiedad dp .Amigo~
dI'! pais, propolliellllo los bil~ll(,s de \ arías fllIlLlaeioucs para
('~lahl(~Ltr ulla lil1i \crsidad, Con(~ediósc únicamente la se-
glllHla Pl1snüanza; y aunqllP 1'11 lRíO la Junla de gobi(·l'Ilo
PI!', ó pi I'slalllPtill1i('ulll i( aql/f'lIa ('ati';.!ol'ía, I'pslituidas las
(,il,~a~;'( ~II I'sladll 1I0l'lI1al. \Id, lIi Lllnhil'll a la elas(' di' ills-
lillllu.


La:, r('lllas de ('sla (,~cliP!a SOIl c()lI~idprables, COllsisll'1l
¡OH los bi('IlI'S del Coh'¡.;io dI' San Isidoro, fllIldaciol1 del Ca\'-
dcml BI~lIl1gil:, ('n las del COII'gill d(' la I'llrj.~jllla, creado por
O. Franl'isco Hlliz\lareo!J: ell 1;1 l'un:lacioIl hl'eha ('(1 el 1'011-
\('nlo di' la Santi . ,íJl!a Tl'iJlidad (k aq\ll'lla capilal por el
d",m D, LlIi~ Padll'('O; ('11 los bi(~l\es que drjú DOlÍa :'Iaría
:\.l'J'lt'la :( lo~ PI', dd Oratorio; y eu los del Colegio ele la
(:illli'Ppcioll <1,\ LIJI"I';I; lodos para la enSl'üallza ¡)\, la latini-
dad. \ ;¡lgIIJlIl~ para tilosllfia \' li'olngia. :\.sl'jplldrn psla.;


11'\110 JI




I f í
rrllta~ 1'11 Uli anll <1 101),0111\ n'a/,', dI' /;I~ 11tH' /1;111[11(' dl'du-
('ir alg\lna~ I'arg;¡~ \ Lh l'lllill'ihill'illlll"


El I'dilkin, l'O]1.;lnli<l1l rI,' 1'/,,1111 p;n';, I·oll':.;ill d(\ :-'illl bi·
cloro. I'nll!iglln a/ :-;i':I,íli::,'i'l d:' ;"1;111 FlIlgl'lf/'i'J. "~!;'¡ 1II'\lpad"
por 1'1 In.;[ill¡!n dl"lk I "Ci7 , 1'11 1:II\iI. I'P"I';I -;" 1'",I"ilI'OIl
ohra~ ¡Ji' Ilil~I,,(i!I' "llIhirll'!';!('illll p;ll'il I'I'P;ll'ill'/O. !l11i''; -,' lia-
liaba 1lIt1\ dl'II'riol';¡¡]1) ;1 (:IiIl"'('lli'][('i" di' hab,'1' I'-I<ldll ~ir­
,il'lll!O. dl'~(k 1 :-\!I,". ¡JI' 1"11'1'['/. "lld:'I,'! ~. ¡¡/mill'l'n di' !-,l'al!lh
E~ bas!all{¡o I'apil!, \ -1' h"II;, 1'11 ,iti" 11111\' \i'lili/¡¡dil. "1m
comllnil'<ll'ioll ;1 ¡\'h pl¡'/l\l'!;¡';


El galJilll'l" ¡JI' I'¡sil';\ \ I'! Ldlllf'<I!I;j'¡(J ¡ji' '1ll1l1líl'" "lllIlil'-
I\rl1 101111.'; /11' ap¡II'¡¡!,,' 'llli' I'\ijl' la "lhl'!¡;\lI¡¡¡ l'II'II11'IILti: 1,1
dI' hi.;lnri" li:tI:l!'iI/ 1'11'1'1' 1',lli'I'I'i'IIII''; 1'¡I~¡illIll' 111I1l11'I'I!,a-
dI' llIilll'l'a/,·':.;id. !"IJIr',:.;id \ h"!;líli":I: \ /;i~ ;I\I/a.' (J¡o 111<1\1'-
malil'dS y ¡!1'1I!!l'ill'lil "~!d!l dll!,I":I~ (':lft /1" jll~lrlllll\'I¡llh .. ::111-
110'; \ ltlal'iI~ 1l1'1:1'.;;¡rilh
E~tl' in~!i!lIl11 Ii;l,jdll 11111\ 1'¡)llI'lJlTidll 11;lhíl'lllIll I"nid"


I'(l]' !I'¡,minl! 1lll'di" / S:i allllllll", 1'11 I';III;¡ ;¡I!II. ,in l'III/I;II'gll
('ll I',";!P'; IllliJlIII, li"f1'1I1I' Lt !I¡¡.ld ;"1 di' illll'I'II".~ 1'1111111 ¡J,.
¡'\tl'I'I\IIS, 1''; !lotall/I' PIII' ('illl'¡¡ di'l :';"II,ill;ll'ill "I'!I'..;j;¡.;lil'('.


OltE\SE


" l'OI¡';/'I'III'!lció! dl'l p!;¡lI d,'lsí:;.~¡)/il'il;¡rllll la l'ilId,ld ,
prlll in!'ia dI' (Irl'JI';" Ii! ITI'<JI'iOI¡ di' IllI 1!l,lilllln. ;'1 1I1 '1111' al"
!'I'dil) 1'/ (illhil'!'lI11, ;¡/ll'il'lll\o'l' 1;1 11111'\ ,J 1""lfI'/;¡ l'li 1.' dI'
\)jl'jp\11bl'(' (Jr- aqlll'l afw: ~I' I'/i;.;i" i'ill'a';III'IJ/III'¡¡I'il!lIl1na par-
te de la (:<lsa qUI' flll', dI' 111., 1'1' . ./1'';llllas. p"" 1)['1/1'''1' la IIlra
el Seminario: pl'('liril'I\¡J{)~I' 1',..;1.1' 1(1I';d 1'11 r;I'lII\l (1 ~II ('('nll'<I"
lidad. illlllljlll' era 111(1.1111' 1'1 ¡JI' Plilllillil'o.; ¡Jolldl' 1'11'.;lahll'('j·-
mienlo llllhj¡\[';) 1~';!'lIlo ('(Jll illdl'III'I\¡/I'lIeia, y 1"111 11t:'¡" alllp!;-
IlId para IOI!IlS -,n.' \aril'~ dl'p<ll'laflll'IJ!O";. ,\ lH'...;al' dI' I'sln. ~
nll'l'(~('I! Ú la,; impilrlillltl~'; 1!¡'l'a~ qlli\ 1'11 1"/ SI' hall 1i"I'ho .'11
y;¡ria~ t'\po('a~, l'\i~II\I1 la~ (,ú!I':/ra~ 1I1'('('..;;lri<l:-; disl'lIl'..;I;I.'i 1'1i
,lnlilc';lI!'o, Illla hihliotp(';¡ ",p;wi,),,, ahif'rla ;d pllldil'''. IJJi


,
.




1L) -
¡;hln ~¡¡~)]I di' ;Id".;, ",;l!lílll'll" dl~ íí~¡I~a t~ h¡~ltll'¡a naluraL


6'
lahoralllrio dI' !jIJlIJli,',,; III! !'dll:llltlJl]e al in~Lillll() nin!.!:ul1o dl~
lo'; dl'lltI'Lliil:'II:'" ljiU' !II'I'I'.;il" /la\ lambil'l! un eole¡!:io ele
íllil'1'1I0,,,, dllíll!lll' 1'11111,1 ;!I',jll dl'l"I't" di' 11(1 tr'I1l'l' palios, ¡JÍ
1'1 !'¡)!!\t'ni(lil!¡' de~\;l~;(,~~'f) p:il'a l{)~ 1,!'Il;O":il!li ..... I;t:;.


E.;tl' tli,~lillllll 1",111[(/ al prilll'lpill 1'IIIt 1IIIIdllh r¡\ndt)~: 1"
prO\ ¡III'ia 1 1,1 ptlhlíl'll 11' la I IlI'I 'l:i 1'1'11 11 I'\traordillilriallll'utl': !
a~i lil'n,' 1'11 1,1 tli;¡ ,tllil1liLtilk~ 1III'dios llli¡\l'rialJll'~, IlIiIIOI'!\';
;'Il ,t!gllll", ¡"llIlt" tll' In qll,' i'';!1 IlIil;¡darlo, lli) ';IJiO ('n fí~ica,
,illO Lllllh¡:'il I'i: 1i1:;I"r!" n;t!ill'al, I'\l~(\ ;.:alJin('[I' ]Hhi'l' 1l1¡1~
di' :iD!) l'jl'lllpl:u'I" di' Ilii:liil'illt'l:ria, \lila hUl'na I'oll'(;cioll
¡,"JllJgi,:;), 1'<111 .:!Oll l"III'I'il';; di' lI);¡ll1il'l'l'lI", dI".; ~ repliles,
.JUO in~l'('!q~, hil~!;l¡ll '~ ¡JI d ; ,,::h \ id:I:]!::!)"; i\~~i¡¡J¡'f(ltus. La~
r!;rlllih l'n~I':\;¡Il!;¡,; IIllt!;l ti"j,l:¡ I/IJI' d:"I'ar.


La hiIJli,¡¡"";t 1', lI11iIH'I'II,-I, ",i,,¡il'lI:!o ;¡ l'lla JlIllclw~ 11'1'-
líl['('~ '1l1"'" <lllIlli'IILII'i,lll ~I ('11 ~Il 111<1\ nI' parttr !lO ('.(JIl~las('
Ik Ii!ir;¡.; ililli"':li'" l'IJlTI'''I¡¡Hldí''lIt", Ú LI- 1',[1':"\;1(/1''; lIla~'l)r('~:
pel'\! ...,(. \;1 l'I!I"II!I<!:II'il"~:J:J \';!:! JI;! ';;1;'; ..... 1!II}rL'~·í:;¡~.
~t' tr;}!;: ¡Ji" jil/,í:l;¡!' 1111 ¡jll I)\liiilii('(j: \ ¡'¡¡!I'C'lan(o :"'iC'


¡'IIltílilll lIll!,; .ll' ::!IIO Illa",'ld' pill'i' i'I,'.;i!;dil) di' la blll<'tnica:
,,\j~lil'n'¡o ;HIt'liI;¡- liD IlI'l'hilrio
E~k In,ldilio ha "ido IIc; il)~ m:',:, i'llIl('U1Tid()~, Pll('S pa-
~"roll ¡]I\ iOO SII:- alllll\l\ll'; I'U l¡)~ jll'illllTil'; alln,;: jlo,;!('riol'-
i!Wllli' ha II'l\idll liili'II'J'!lllilll ¡iil'dill 1:1.:;' 1'11 I'! ullirlll) 1'[JI'Sil
hall ~idll ¡ ,):1


111' ti 1I'1i, I '1lll' Ili-' ¡11i'ILo~, ¡""'llIliitl'lIh alJIIlHlarllIl ¡ti prin-
"illío, 1\1111)111'1" ';(' "/llli,,':lio lIIl ,lrliilrill ";0 LlI'l' ('1 ¡Iallado ¡¡lit'
"l \1'llill' 1'11 la,; ft'riil'; d,' Id pl'o\lIJl'ia. 111'¡Ian¡{o I'l irllpol'lar
hihli, ¡:;HOOII ri';lIl''; illllla]I'';, 'lljlrilJiidll ahora, lo:, gasto>:
¡'arg,lll 1'\('lu.;jli\lIll'lIl" ~íiliri' I'f l't'I'';IIJill''~111 ¡'l'nl ¡IlI'ia]


ji \ í.E\Lf.\


j;ran trahaJo l:il ¡,u:-;tadll 111'lar 1',11' lll~lj!lli() al c~tailll
I'rll';J!I'l't 1 1'11 qw' !JCI\ ~I' l'l1l'l/l'nl1':l, L;¡ pr()\ ilWi;l In (I¡'();fil) ('1\




1 JI,
1111 principio f'OH entusiasmo, ~ipndn llllH'ha 1;1 CO:WIIITl:!lf;id ~
pero las inllul:ncias COIlIl'ill'ia s ([llflle {'omhal if'r01l ('·()n extrema-
do encarnizamiento, alltí)rizada~ li(l~;{a f'il'rf¡¡ PLlnlo por la faifa
lotal de medios Illatel'ialf'~; ('Olbip:llierOll rlí'sacl'('r1ilarlo, ba-
Jando la matricula (,ollsidel'ablemenlr', ha~la 1'1 jlilnfo dl' llegar
Sil existencia il ('.,lar ilIlwllazada, \0 r1f'~mayal'{)n, ~i!l í'llIlJal'-
go, las autoridades ni ll)~ enl'(!l'gadl),; dn su dil'f'ccilln; ~. ha-
hiendo franqw'<Hlo la Dipul ai'ioll I ndf)~ lo~ re('lll'~os llel'I'~ariI)S,
:-;0 hicieron grandt's obras /'11 f'l /,t!¡lif'jo, ~I' arllJlIiril'I'On cuan-
tos objetos l'e(juicn: la lmSf'f1allZ<l, y ,"~I;, produjo tal! ~(\tis­
factorios resultados, Ijur. la fI~('llrla 1'('.('o!Jró (,!'i'dilo, gil""
I:ada I pz mús ('Il pJ'(~sligÍf), y hoy ya (']lllilllf'rO d,' alIlIllIlOi' I'~
mayo]' (]'W (.] que tUYO al til'lIt[lo Ik Sil illslaL\I'ioll; [llll'S 1'11
aljllel aflo fuE' dI' I,")(j Y (~I\ (~I ('llrSO dI' :)1 ha IIl'gadn ;,118.


Inllu¡.mróse I'n 2:; dC' \fJI il'IllI)J'(' de \:'.;'¡:;: \ ~(' I'slaitk-
rió en d eX-COll\l'ntn de :-\;'11 BlIl'llaYI',lIl1l'a, ol'i¡¡;¡.~ (k! Car-
rion, algo e\f:f'lItriC'(l y d(' l)(fl'O agl'adahll' a~pl'('IIJ, ,II1111/IIf'
de mucha ,'\lensÍoll ~- ('ap;widad: h¡i!lil'lI!lo f'\igidll gralldl'~
gastos para hahililarlo ('(II1\I'I1il'lltl'ltll'lIfl', Pt' I'S!;I SIIf'I'I(~ lit--
rió del todo PI (\diticio, pues hasta i'lI fa(:I!¡Jlh Sf' l'ollsll'llyl'l
de nuevo; hiciéronse las aulas necesarias, gahilll'h's, labora-
torio, un Duen colegio de internos, y todas las illllispl'l1sables
dependeneias: (/1 1 modo qUl' ('st<~ ('slable(:imiento, \,01' la ris-
la qUl' ahora uf)'('ct', y por lo que ('olllil'lll', llama LuIlo la
atenciOIl de cuanta" pl~NJlla~ ('11111'111'1'('11 ;! ;!lJlll'[la capi!aL
qllr es una dí:' las ('o~a~ lIlÚS llola!Jlc'~ 11'll' f'l1 dla "\¡,,!el!.


La (mseüanza posre cuanto ['I·clama para /;t 1ll('jOl' in~­
truecion ('n objetos de mall'IIl;'tti('a~, gl'ogl'afia, fí,-iea, !{uími-
r(l é historia natural.


Las rentas propias SI' l'l'dllc.p!l ,\ :i.OOO n~all', por ,arias
fundaeiones; dando adl'mas 1f¡,()()O l'l'all':-; 1'1 \yulllamiellto
Si se resohi('sen faIOl'abl('lllpntl' llls l'X¡lI'dil'lltes que ha for-
mado la COlllision in lest igatlora, ílllllwntaríallse mlle/IO,
,,¡Pililo I'ntOlH~e~ pOI'O !:1';ün~1I pste Iltslilut0 ;\ la pro\ HIl'!".


,
,




- Ili-


P UIPtO\.\


Esll' .'.';lab¡ecimipll!O PlllIH'Z!) pU!' Col('¡,.:-Ío privado, allll-
qlH~ hajo 1'1 patrocillio dl~l AyuIIlamil'llln de la capilal v de la
J)iplllacioll.


EnlBde.Julliode 1~'¡:!) dJlodor D. Hamoll Furt, [Iru-
pu~o al Ayunlall1ipnlo ¡J(. Pamplona la ereacion (k un Cole-
;:in <Ir hllll1¡¡llid¡¡dl'~; y (',;11' clIPrpo) dI' aCllf'rdo con la lli-
[Il1[;WiOIl di' la 1)J"(l\in¡:ia, accediú ú la. ~olieilud, bajo ciertas
1'IJIldir;ionl.'s; si('lldo Hna (k ('Ha..; que Fort percibiria al afio
'j 7 ,oun ]'('al(~s, raei! ilúndosl~ln ,Hlpmas I'di/kio y e\lanlo~ me-
dios llIi1I(~ri¡)ll's 1l('l'I~~ita,;(~ la ('IIH'llanza. La apertura (lpl l'S-
lablceimienlo S" \1'rilil'lÍ ni di" :W dI' \0\ il'llllm: dl'l mi~­
mo afio.


En U\\l, d('~(,(l/ll('nlas la,; l'of'[Ior;H'iones de la adminis-
t!~l('ilJf) dl~ Fo)'!, !'I'.~('il\dil'I'OIl l'l conlrato. y plIsif'rnn el <:0-
I(';cio a ('''[';..en di' u!la 1'(l/lIi"illll lIli\lil (,lIlIlpul'~la dl~ illdi\ íduo,;
dl' ¡il~ 1IIi"II1;)";, ;lIlriplilll¡)Ol'nli"l/l("',- \ ilria.- di'po,ic'iollC'.- [Jara
lllt'jorar ('1 ,',daIJII'I'ill1ieJ¡(u.


1'1l/¡lieildo I'! plan lit: 1K'I:" la tOIni~¡oll mixta manifes-
tú á la~ eor!lura('iulll:S la eOIl\l'lIil'llcia de erigir el Colegio en
Instituto púbiico; ~. asi SI' ;t('()I'IJI), obl"llil'~Ild(),;e de S, ~I. la
CO[Tt'SJl()lldil'nll~ aulorizal'illll finr H.'¡tllirl!l'1i dI: J7 de \"0-
\il'lllbn'. /).,,;¡].: 1'f1!1I/¡CI'.'; 1',.;11' I',-l¡¡bll'.:imil'nlo ha ~(';!,lIidil la
:-'lwrl(' di' los di' su I'¡a~c, !t¡¡bil'lldo /ll"o~p(,l"ado ext[,ilordilla-
riamelltl') gral:ias :1 lo,.; ('1)[).;lilnlc,; y i!1'JlI'rO"O" auxilios qUl:
le han pi'(:~ladl) la llipula(:ion y el Ayuntamiento,


if) tlllil'o I/ut' 11' fi\lIa para ser eonlat!o ('nlrl~ los primi'-
ros, PS IIll lo('al qlH' le ]H'rl('[wzca, EII!IW hoy ocupa l'S lit
¡;aSil <id Arcl'diilllO di' CÚlllaril, una dI: !a~ digllidildl'~ de ];1
IgIl'sia caledral di: Pamplona. Cuando ('[1 lH'¡.;! Sl' dl'slinó:l
este ohjelo , ('~lilha ('11 PIJ¡[I'I' di' lit nae¡o[) ; \ ~i bipll las eor-
poracilJl1f',; pidil'rnn la propi,'dad , solo S(' I('s eOllcl'¡}it') l'lll~lI­
fruto ll'mporal. nI'Yllcll()~ hO\ :JI l-!t>I'O';IlS bil'I](,~ lW \ I'IIII¡-




1 ¡~
dos) tielle d lll~lilillo !JUl.' s(lbr('lleli!1' la i'al'g'¡l de 1111 aiqld .
ler de ;-;,()(lO J'('al('~ allllale~ y una 1'<I1llidad pUl' ati'¡h()~. ;¡
pC~<lr di' los ('''¡'u('rzos quC' hilo Jil llirl'ccioll ;':1'111'1\11 p;il'a que
sr adjlldil~a"C' c!('linitil;¡ml'lItl' la I;¡¡:-;;J al ('~I;J¡'II'I'illli(,lilo, El
loeal e~ yaslo y ('(1 pn, PI)1'1l PO('1I adl'I~Il;ldll ¡¡ ~Il ,Ir! i/al oilje-
to. :i no hal:l'r,;~~ ;.;rall(ll'~ Ilh!'a~ , qlW LI~ ;:(jl'pOl'ili;iolll'~ JlU,'-
han atrl''. ido it ('lIlprclilh':' !l0l' ser ill"lIO, :-:in 1'1ll[¡;u'!'11 dI' 11'
('.ll:tl no ban d,'jado di' ;.!';hlal'~!' ~IlIll;¡,~ l'oll~idl'l'abl('s para
habililarlo 1'11 la l'1I!'!lU q1J1' ¡¡)¡'Ira ti¡'IJ\', Po!' lo IIí'lHih, 1'\
Institllto, !lO ,~()lallll'llll' 1'11,'1'1' C!il!iI/I ,', 111"""1110 p¡¡r<1 h
IIiÚS Pf'l'fl'eta I'n~C'Üi!llZa. ~ino 1¡¡mlli,'I) !" ¡¡:II' pI/dil'!'il d,'~(',~r
uoa f'SCllCIa dI' Il1\wlta ma\ 1)1' i!!lPII!'::!!li'i,L


El gahilwl t' ¡jt' rhií':I, ~11J¡r,' h, i 11':; rlllll"l\¡n~ ('Ol!! [li'I'tl-
did(l~ (In el cal;t!i,,,1i lllllil,'/" l'II!Jli"ilí' /):"0" 11111"!1Il'; h,l~ta col
llIillli'I'O dI' J t'1¡ [li:'za~


Ellabor;tllll'¡" di~ 1j1lililil'il I"l,t ill'¡)', iC-:" di' i~:!';)il 1I[';II1<'I'i!
d(~ apal'i\t(l~ y ~lIb.;l¡lili'ia~ pll'¡¡í';l:!()~J' :'J"I'lltar 1'11 !'/ tilda
Cla"I' ¡J(. 0!lI'l'¡!í'iOlll'';


El ,,'ahilwl,' di' I!i~!"r:" 11:1111':,: ';'I'C' '" :j,¡'" ("'j:II'I,'!",;, ..: í
mamifl'rns, !!7 all". i n'ldil:'" ,í 1""1'" II!!:I li¡¡!I'(Tillll di'
iSo in~('Glos, (JIra di' cnnc:l\;\~. moilhCh \ ¡1)II!i:I:~1 ql!i' ll(',~;l
áHi7 ('j('mplarC's, La toJ¡oc('iotl (k 1l)~Il('r,t!'lgia, ('olll('ada 1'11
t:-;O c;¡.ia~. ,IlIrlqlW no t'll!l1¡dl'¡<I, hi"L: pilra la l'II';('IIi\lIZa
1'/I'llwlllai, ¡Li" IHl 1)(''1,]:''::1 ,i;mJiI! )¡""llli,'o 1\11 lúll~ l¡i,'JI "i-
tu,ldll, y llll 1i1'!':I,lr!" 1'011 I¡¡;b ¡J(, ~,d¡¡ i'_;II"'i"',


I'ara mall'1l1iili(',h, !.!.I'I)!'I';lli;¡ l' lii",II),i:t :'\i.;!:' (':¡;¡¡11,1 ~I'
pUI'di' él Jlf'II'('('r . lt,¡II:llldIN' ('sill,'; (I:ijl'I'" P"i':",'j;III!I'IlI:' c()-
locado:, en ia:, j'(':'pl'c!i\a,; 1 ;iI('dl'il~,


La lJilJlioÍl'l';] 1"; la dl'!iI'ndl'lwia di': !:J,¡ilillll ¡JI' Pillnplo-
na 11111' por ilor oCrl'::I' 1ll":,I~ impill't:lIW!;I, :-11' ('mpl'ZIi ;'1 fnr-
mil\' eou ;'j,¡(j ollr;):, qa:' I:')!il/lflli"ll 1, Hlf; \1l!I'lllll'fll':, pr()('(~­
dentl's dI' los ('orIYI'nto~, [)(','II lIwy 1'';I'Ilji'¡a~, I'l<h'('il';. y la ..
m;l.; di' llllW!1O ml"ri!o, Ta:niJii'll 1'¡H'n!;1 .(OH !:t ;':TiIP hihlill-
11'(',a Irtlina dI' !,r'mail'" !jlll' l:()n~I;¡ dIO j :i;; \ Ol!!nli'fll''; y
,Hklllih:; ¡ lIbra, 1Il1Idi'I'lld' ¡(II\! ;;:-,i¡ \ flillllll';:"', ">:1;1111/,1 1I11!\'




-... tI q ~
,11 cOlllpll'lo 111.' dl'IIl,l.-, IIII'diu, di' t'lhi~flll[\l.i\. la }}lJlulaciull
tlpslina ahora ;JIJllil111Jl'1l11' ulIa I'(llllidad razonable para el
,l1ll1ll'lllo di' 1;1 lilin'n" _. ,1 lill Ik (jUI' ;':llal'll(' c()l'r(,~polldeIlcia
(~lIll 111'; dl'lilih dl'pilrl'llIli'n!u,.; di' Id ('''Wlldt.


E,/(' 1I¡.;/i/1l10 110 p0";I'(' reDL\.-: 11,1\ 1,1\ \Ilntamiento
da :!II,OO(i l"I':tll'''; al ;¡¡w" \ ('1 ddil"il" "l',1 1,1 qllt' t"uere, lo
fiil"a la Di [lu!;¡cioll


1<:111111111'1'1> di' dlllllllllí~ !JIII' dl'"Ij¡' 1l1l jll"lIwipio fUI' cl>llsi·
dl'ralilt'" ha 111',!'(ildo il 11-i,-; i:Jl I'¡¡:III",O di' I,-::i 1"
E\í~'" /'IIII',.:-ill di' illkl'llO~--


1'( )\TEYIWH\


hl<' I"r('¡u!o "'[(' \¡¡·;¡itulll IllIr 1\",,1 111"111'11 líl' ,íd d,' \ k/\l-
i)!'I' tI(' IN ¡:¡":I 11I'111'i'lll di' 1" ,llllnl"id,¡d ~lIpl'riOI' di' la pru'·
\ illi'liI 1'\I'iLI:1;1 plll' 1,1 \\ 11IILlílIii'1I11\ \ J1¡I:II'('~ de ¡¡unília 11('
!;I (,;¡"il;:l" 1,,:, 1"11,111'';" I'lll' 11'1 hah!'! 1'lllu:,I'('" III!Hlo-; "Pllala-·
do,,,,; ¡IIJ {'] pro' ·'\IIUlj\.~:l;~ I'rn\ iJi l 'i:11 p;lf';l (I .. ;jj! j~h.j{·r(l. nt'r¡,(,jjl-
J"111l dOII,lli,I,", \1,Jllli!;¡¡j,¡, !jll,' ,:n jl'!'i\!¡ ¡¡¡Ir;, 11i~ I'ri1l11'1'0-
c';l~ll'~, \ 1 jlrill('ipio""¡,, ItI,' di' ["1'1:1'1;1 "¡il~I': ¡ll'ro dt'~II!II'~
ha ,;idll dl'I'lal';¡¡J(l di' Pl'i¡¡iI'l'il,
E~I¡¡ i:oIOI'¡ldll l'iI la <lnli,,\lil e;¡sa '1:11' fUi' dI' pp, Jl)sui-


las, ('Ili!il'io \ il~11i :- ('''PIIZ, (':1 1,1 ('ll,ll ha :,idl! [l1'l'I'i,;,o f'a~­
tal' Jll:I~ :J¡> dll" llli! 11:11'(1 0," ¡¡ ¡j'l di' ,ii'''IIIIIiL':-!1i ;'¡ Sil aclual
dl',-liIIO 1':11 ,,/ di;! lil'!i:' II,d,I" 1:1, ¡jl'!¡' lld"lll'i,!, :pll' J11'I'I'~ila
'lill 1;( 111;1\ '11" 1'liJI)¡i,IIIÍ,¡d \ ,h""li1o;':-il" \ ~I'i~ ilirias ;';1',1 II dI.' S ,
"/ill'ih" \ 1'lllihd:I,' \ ("1111 '·'1'; ¡¡,il'n!!),,; Pil ;¡!llil,'all'l!, ¡.:¡ d¡,f¡·(:-
to di' ('sil' 10(',11 1'- 1'1 h;¡JI;II'~I' 1"I¡[cw;ttbs I_'!I Id ;.;:lll'l'lil ~llpl'rior
lil~ ('sl'Ili'LI" di' Pl'illl:'I',I' 1,'II':h" 1" Ijlll' :Ii'I'jlldil'll ¡):I~!;llllu;tI
,;¡II'IlI'ill: IHII'II p!'dl'JI tll'lllhlill!li\, ild:'fIlij~ di' Pliladl' de UIl
"itio ('\I'I'li'i!!l' p.lra l'ldl'gill di' illit'l'nl)~ li1i!' [llll' c':..;I¡¡ razon
11I1 11,1 11('",ld'),1 1',..;1.1hJ¡'I'I'I'",I'.


E\i,tl'l1 pal'.1 11):Iil~ la..; a . ;í~il¡lÍllI'<l~ "Iialllli:' Il!I>diu~ Illal\'-
l'I,'II''; (''';!;llIll1illlilal!lI''; I alla 1.'1111 1'\1'1',0: [11[1''; ('1 f'ahillP[p (k
t"1"i(',1 1'[Wjl'ITl!. 1'11 hl'l"illil";;I~ 1''';[;lllll'l'l¡b 111" (!pal';JI(I~ !jUI' di'"




.- 1.:20-
.~I¡.wa el catálogo l1111dl'lo) y otros m;t~ qtl!: po~l!'n()rl1le[l11'
se han adquirido, componiendo UII lotal ¡]p U:i obji't (l~.
Hay tambicn un buen laboratorio.


Para la historia natural ('\isll' una colc(;eior! comp¡H'sla
de 12 marnífc'l'o,,;. ¡il a\I'.~)JG l"I'ptilps, ~1 fii'(:c':, r J¡a~ta 120
ejemplares de las d('Jlla~ clases, con <llgulJos ('~'111t'lc'lo",
entre ellos el de un ballenato. La minl'ralúgic'a e~ COI'[;1,
pues 110 pasa de LíO pspf'cip~.


:\0 hay jardín Dut:lI1ico. aun'!!!(' pudic'ra rormars(' HilO
lH'rmo:'io) cediéndose la huerta adra(,(~llt(' I/U(' lJ('rtl'llPI~iú al
comento, y que en "ano se ha pedido,


J\u tiene estl~ In~lilllto mús rPlltas p)'l)pia~ <[lit' III1(J~ ,i,()()II
reales proc!'dL'utes de los Je~uita~,


El número de alumnos ha pasado ('11 algunos ,I!IOS de
ciento, pero úllimtlllll'lllc ha di~lllinuido, En I'i cur~() de :¡ 1
fué de 88,


~\ \L\\ DEB.


Este Instituto e~ el I1l,¡:-; anli;.mo IIl' tlldn~. y 1;:mlJil'll11JlO
de los primero~ por su illlporlancia, por ('\ IHifll('l"iI dl~ 1'1I~l'­
I1anzas que abraza y el buen pslado ('.n qlll'\ S(~ enCIH'lll.ra,
Debió su orígen á la neel'sitlall que los habitante~ de San-
l«mler. dedicallo:; la llla~'()r parte al r;ollll,rt;in, y ('lIllOCl'-
dores lle lo que existe en los [laisl\~ I'\trangel'o~, qUl' ~IIS Ill'-
goeios [es obligaban {t risitar, sintil'l'Oll ¡]l' J10Sl'(~r UI! l'sta-
hlceimienlo (~ll qui\ edllr;ilr ú sus hijos sin la pn'cisioll de
mandarlos fuera elel Heino, El A~~lIntaIlli('lJto, la ()iplltaciull
y la Jllnla de Comerr;io solir;ilarOIl Sil erear;ioll, y se conce-
dió por Heal órdcn de :20 :le J linio de j t).3!) , d¡llld()~ple en-
tónces el nombre dl\ Instituto UlIltábrico, AdenJas de los
estudios de segunda ensel1,)nza , :-;p establecieron otros que se
llamaron de ampliJeion, y (IUl' ('ollsisfian pn nÚlllica) tf'IW-
dllria de libros ~' partida doble , malf'rnálil~ils esrwcia Ip~. di-
bujo natural, aritml'lica ~' ¡.;eomf'tria pr:¡clic([, dihlljo ¡im'id




-Ul-
aplicado;t J;J~ al'll'~. y la~ lL'ngua~ r('all('c~a l', inglesa, agrt'~
gúndo~l!l(~ dl'sjlll('S Hila 1:;tÍl:dra di' llu'lsica que costeó cL\ YUIl-
tamil'Il!O. Lo,,,; fondos para cuhrir la~ obligaciones riel ('~ta­
bll'cimif'li!o I'illl.,islian: ('n la" rentas (PU' {ll'l'teneciproll al
anliguo .";I'lIlillario CanL'tlirico, illtjlorlanll""; ;),000 l'('.ll('s; en
.jO,IIOft )"I'al('; alliJak~ qllP Oj'I'('('I(' dar 1,1 .\ylllll;lIllil~I¡f(l di' la
Capilal; ('1\ :H,OOO que l'~taban sl'lialados;Í la Junta de
(,ollll'reio para SIIS ('nSPllaIlZaS qlW ~w n,rundieron I.'ll (·llns-
tiluto ~ paga ahora 1'1 (iohil'1'f10; (In los dl'rechos de malri-
('ula: r ('11 111'; ¡¡rl,itrio..; qlH' la llipU!,lCioll proYinl'ial sl~üala­
S(', COIl dilil'ul!,ul ~I~ relllJii!rOIl , sill elubargo, en!únces las
cillllidadl's neel''';(lrias para d sosll'millil'lIto de la escuela;
lJi'ro pI interós dI! la IH,I¡lacio!l p()r 11('\ dril! ;1 ('al)(1 ('ra lal,
que hasla Sl\ hizo eIltrp SIlS \ ('cillOs IIlIa slIscrípcil/[l (k iO ,1100
duros para Il\Y;llllar pI (\dilicio; IHles ,..;i bi(\n I\S l~i('rL() qll(' SP
habia c(·ditlo el C\-cOl1\tmlo de ~Ioll.ias de Santa Clara, fué
prC'ciso d('ITihar!o y conslruir ele IlUi!\ll planla, por llO (lo-
dl\TSP utilizar 1'11 l'l nsladll ('n que SI' hallaba. Con !a apari-
"ion del plal1 dI' ls¡;;, :->111'1'111 i:sll' [Il.~lillllil la r('organÍzaGÍIlIl
e()n~i;':'lli('nlt-, cOlll(lll'lada dl'SPIII'-¡ Cilli IIIS dl'l'l'elos subn\
('IN~üaIlZilS intlu,;trial,'s ~. dI' fli'llIlica di~ ¡.¡ Y ;20 de Setiembre
de 1 ¡.¡;¡(); \jIH'dando di' ('sla SUl·rt.e planteado un establl'GÍ-
miplllo qUl' nada tll'ja 1[111' dl'sl'ar ;', la,; Ilci:l'sidatles jn[(Mc-
IlIal(',; y lIlalpriall's Ik [all illlpilrlardl' pro\ ilwia.


Si ¡'sla, 1'11 tiI'IIlPI)~ apllra'¡lh, SI' !tabia 1I111 . ,lratlo f[('Ilt'-
rus;] para r('alizar LlIl tilí! inslilul'ion, DO lo fUI' IIl1'lllh cuan-
do se Iral() di' slIrlirla di: I()d()~ los llIpdios dI' I'IlSl'nanza que
;1 t:Olbl'('w'!ll'ia tic' la J'¡'!'lIrma ha l'\i;.:ido jlor lodas parll's el
(;obiel'llo. i\~i ('S 11\11' lL,tla falla ('11 CUillllo á galJinl'!es y co-
lec('.ion,\s, l'\.i,,! í<'lIdo adl'IIl;I:'; un jardín !J01Úllic() y un (¡ueIl
en/c'gio de inlpl'IllIs.


La (:OllClIITl'lH'ia dp ;t!umllos Ita sido siempJ'(' numerosa.
La spgllnda ('n~('I)aIlZ¡¡ 11/\ o !).'¡. l\n ('1 ('UN) di' 1IH,:¡: en ('!
t!p U{i! han aSl'Plldi¡]o;1 J."í{: ~I los qu(' SI: tlP!>Pll ¡¡nadirJ 7(1
dn I':illldill:-'\ (\~IIl'cillles. Esk lilti¡l1o IIlim('l'(I, y el Ijlll' aITII-




-- I ii
Jan tarnlJien las !lema" 1'1l~(;llallZ¿h ¡k la JIIí~IlI,1 rliI~¡~ I~lt
otros Institlll o,; donl\¡' i'\isl¡'ll, prt1f'!Ja 11 S[I grilBeI¡, illlpurtalwi,1
y utilidad: y lo fUlldado di' la ilpinillJl ¡¡IJI' Iil~ Illallirl'~lildl) I'/l
lino de I()~('apillll()s anll'ri()I'('C: "olm'la ('OIl\;'lIil'lJ('ia di' or-
ganizar lo.~ In~liillll),. dI' 1I11 IIIO:!O !jUI' ~al¡~raga tilda" I(\~ 111'--
I:esidad¡'" ,.;(!uiak, di' Il¡II.'~II';¡ jll\l'l\lutll',llldillsa


Oh,,¡"I'IilSP flue los ln:stillltlls ('er(';Hl(I~ ;'1 ."adrid ':,Oll III~
que ml"n()~ pr()~[ll'rall, ! 1ll("IlIl~ altllllllil'; li.'I(('II: \ la r;WI!i
I'~ oll\ ia. La., ramilia,. rl'·;idl'líll'~ I'!! I'~ta~ prll\ illl'i,h I"'I'lil'-
I'l'n IllilIld,ll' "!IS hijo, ;1 la LI;['I(' d¡¡ndl' 1'.-1'('1'(111 1j\1I' han dI'
['ecibir una in~tl'lIi'('illll IIl¡l~ ".¡Jidil: \ ,'n 1','[11 ,ll'aSII 1111 ,lI'i,'l'-'
1an, pnrlJlll' la IlllwIH'dulllill'l' di' ('ill',;;¡n!:'" I'!! LI ¡:¡IÍ\ l'l',idad
('I'Iltral. ,lpal'll' di' 011',1., 1"llh;l.-, ~iI('ll' Pi'I'jlldi(,ill' ;1 1;1 IlIll'/lil
('lhl'flilllZ:l. COllln qllil'I';1 1/11" ~;I';I. 1,1 lihiillJio di' LlJi'III';¡ Ita
('~ladll ~il'Jlll)f'I' 1 ill'il;¡Jlli': 1') ,1(' .\ 1 :1;1 "1) i'l'iI'!H'l'il: 1,1 dI'
(;lliIl!al"j¿lI'¡¡ IUIII IjIJI' l'('I'1'''¡-';(': 1 1,1 di' <1'i~lI\i;1 ~i'I 1'[Ilh;w-
{i;O dl~ tl'ner ('\i~L('neia [lI'llpia, ~il:,!I'l!i"llllll~l' sin é!I'il\,ÚIl,'11 dI'
la pro"in('ia , y ir ¡)('~al' de 10:-; 1'~f\I(,!,Zil~ qlll' ~(' !WI 111'('110
para COll1l'nlarlo. 1:IIIIpn¡'(I pU 1':\ l' ;l!rill'r la ¡'IIIWillTl'IlI'ia qul'
~I' nola 1'11 I(I~ lIl'l.~ d¡~l;lllt¡', di'l l'I"lil'i!.
Oplllll'~(' illll'lllib il '11 t!('';<lI'l'idlo (,1 11') !1'111'1' I'dilil'ill PI'II-


pio y ~i illqllilado: P"I' III l'I¡¡t! . ,Ulllqlll' ¡,II¡fil"';' d:'II'~I,II' !lila
llispoi'ir¡o!l JlIi'l~ íldl'l'Uada a ~ll 1,ltj¡'!II, 11;[ ~idll illljlll~ihle
h<lel'[' ('!l 1',1 I;I~ nilra~ 1I('I'('~arí¡¡~: lIi lil~ IlI'r~lIl1il~ !J1!l' lilÚ~
int('n'~adils dl'\¡il'rilll I'~tar I'!I ~u Pl'o"!II'ridad .. ~I' hilU ,It'illlil-
do llunca lo ~ldil·i'.'!lfl> jlara prllpol'riollilrll' lit 1'11 , /'IIIlllJ era
fill'il hacerlo. l'\i~lil'ndll I'n la ('il!ll:ld 1()(';rI,'.~ pJ'IICI'lk[}ti'~ di'
lo;; ~lIpJ'imido~ C(ll\\I'l1lo~. d{)lid(~ J¡lIbina p!lliidil l'lducar'l'
I'OH loda la alllplitud Jlt'I'("'II'ia.


Por la.'; miSll1ih l'alh;I~, SI!S Illi'di()~ di' l'IlSI'llilllza, ílllIlqlll'
lt;¡Slilllll'S, !lO han lll'!.rado III¡J,II lit ;1 1'lIl1lpII'LlrSi': PI"I'I i'1l-




- 1:!¡;--
do, uo ob~laul;', 1111 I¡onito janlin hoLlllil'l) ((111 hUI,tl IlUIlJertl
(It; plaulas,
LII,~ hil'/H',' IWIII,ill'; dl'¡ !lhlillllo,oH: las r('lIlas (h~ lIIla


fllU¡];liio/l lli1/II<ldil ral'ioll di' l'alll!lJ'('~ <[Uf' dan un líflllido dI'
~,'j,;!1) I 1'1';"1',,: ;'i,<J7S por \arias pia,..; Illelll\)l'ia~: y 1:;,0(\0
l'I';¡/('" qlW I'I'0dl[('(' lIl1 ,uiJilrio :'(I!)I'I' I'l (l!!lIi1rdi"llt('.


El 1l1l1ll1'.l'(J tll' 70 allllllll()~ qUI' tu \ n ('.;Ia ('~I'IH'la l'll el
('i[rs!) (j¡, 1 S ¡:¡. ,tilO (j¡, ,,\1 il\,lala(~i()l1. ha sufrido dl':'lHIeS
\arias alll'l'I\;ilila,: l'ill'l di' 1:,,:;11 1IIIIi,) a [os 1lli"mo, iO;
pl'rn l'n I'! d,' J ,'1:; I [¡ajli di' /lUt'\ (), V 110 hubo más q1H~ :iO,


~()IU\


E\i,\i;1 anli,!!ll;¡¡IlI'Il II' "11 (),!lla lllla IlIli\I'!',idad: !ll;)S
Ilabil'I\l11I ido 1'11 P1'11 !!l'1'"i\ ;¡ t!1'c;ltli'IlI'ia. cl'~al'(lll :,lh ensi'-
liallZil' 1'11 1 ,'\.'j,'í .


En I S íO, ,ill!il'lldo la {l1'(!\ ill:'ia la Cilla di' UI1i! I'(["a de
l'dlll'i!('illll"lIlil'illl \ "IJII!\II la I'!'i',l!'illll d,' llll In,[illl[o qllt'
,.;,' in;III:.:III'IJ 1'11 (H¡IIII'" di'l <!!¡¡il':di' ailll: [lIil~ 110 ¡lIldo ~o,.,-
11'Il('r~l'. \ hllho di' I'!'IT;¡I'~I' 1'1\ Ix ¡:¡,


El plan di' ! S j;i di'J IW('\ a \ i!ld ;'1 (\~:a ('sl'tI!'la; ~. 1'11-
tllnl'('~. IIl;b I','!íz. 111,,"'(') ri,,;lali!('I'I'i'~(', ~o~II~lliélldo~l' COll
\HII'11 c['I"dilo, ;11I1HJlII' no ('1111 ;':T<UI 11\"1111'1'0 di' ;¡illIllllOS. La
facilidad di' Ikilil';II',i' 1'11 ;1:;I1:'! i':)¡~ I':! 1)111'1,"; alw- \' ,.;ill 1'0,,--
!;Ir I'",i liada, ;1 I1 "11'1':'1'<1 1"::<;:..;li,';), 111'1:\ /;! aL¡lill' par-
!l¡ diO lo.., ~'!lr,'"I;lI¡j¡)"I Id :-;:'l:l:n;JI'IO di' la Dif)c~·~i~;.


El 1',I:li,:io 1''; l:i 11I'1'111I1,:a 1':1':\ '1U1' flll' di' 111:-' pp, .11'-
:,nila,;, 1'1\ la I,:¡;¡J :I,¡lill '111t' ~¡I,;LII' ,1!lIH'I' :;u,OOU l'I'all'~ parll
];¡ liahilil;lI'ilJ!\ dl'l 1:!~liiil!') \ I'II/¡',',"ill di' ill:el'llilS,


El ,,¡¡hilll'll' di' il~;('" ",!;\ l'Oill¡d,'!(), !,:I ,11' hi,loria Il¡ilu-
ral, ... in l"h"I'I' 11I1i! "ld"I'I'i"n I'¡lid i'llili"I'i1 ¡j"';('ilI'SI'. ofrece
lllIli'!J,I'; il1'.i('I¡h d,' lllill,'r;t!lIgia: I!lulo,,'ia, La ... dl'lllas (',¡'di'--
dl':h \il'IlI'1l llidll l'lIiUt!O 1l1'('I'.;il;lil para l;¡ I'[hi'llalll.ll ('le--
1J!('lllal,


Jl;¡1 [JI 1 j(li'ilill J¡,'iilili(''';1 1;1- i/J[/JI'l/i;u'/o!Ii" ¡JI'! (, .. /;¡h/l'·




-I:!'¡--
cimiento; en d, adi'ItlaS lit' 1;1" planla,~ 1I1'I'e"arias para la"
lecciones, sc culfh';llI ntm.; p\lili(·as. y ,arias ('''Iu'('il's di'
cCl'cales por si se puedpIl acliltlatar PIl d pais.


La biblioteca coutiPlw. jllllfallll'nlp ('on los lilJros IjllP
pcrtl'nc(:icron ;'1 la anligua "nilersidad, rnudlO" f'('(',II!-,id(l~ PI!
los e'i.lillguid()~ (:(lll\I~l!los, hahil"ndllsP sal I adl) ilJfinidad di'
obras preciosas: t'l núl1lc'l'O de "olúllleIH's /)\'(I\'nados ha~1 a
ahor;¡ p;-¡s;-¡ de seis míl; y ![lIpdan lodal ía lIludw:- qlll' SI'
estún examinando.


Existe un colegio de internos. ¡¡IIIHI"I' la pnbrl'za dpl pa is
no faloreee esta elasc de establL-l:imiclltos.
~() ti('n(~ hi('nps propios,
Los alumnos han lariado ('nI!'\' lO I 101\: \'n l'l ('IINi de


l8;}l pretIl H,


L\IlH.\(;()\ \.


En 1:-; d(~ 1'0\ ielllllre de 1 Ní..'i. SI' iljl!'ollil la I'('(',li:ioll di~
,'sIl' Inslitulo, y sr- illilll!-:'Ilrn 1·1 H ¡JI'! 111(', sigllil'lIll'. ,'\0 ha-
lJicndo al pronto loeal dI' 11"(' di,;plJlI('I', ';\' ('lJlorl) ilil\'rilla-
mente en el qlle oCllpab;-¡ anl('s la Acad('lIlia dI' I)('ll;l~ arl('s,
haciéndose las obril~ precisas Sl'gllll !,nrnitia lo limitado
(lel edificio. PO:-iteriOl'menl\' se ha tra,;ladado con gl'alld(~s
-ventaja:,; al ('x-cnlll CIlio de ~¡¡Il FrillH'i,,·o. cuya ¡;apacidad
es ~llfici('lllp para l(lda,~ jas 1I('I:('~idild('s di: 1" I'scl!I'ia, JI('I'-
IIIitiendo adcmas l('!ler 1111 c:ol('gin dt: illl('I'IlO~ ¡JOIl!lI' I(I,~
alulllnos esLún (~Oll cuilntas cOlllodidad('~: rl'l'1allla ('"la rJ;hi'
de estahl('(~illlielltos.


El gabilletll de fi"ica est¡l ('01111'11'10. \ l'\ist('1l bastantf's
objetos de historia nalural) \lO fallando lalllpol'o nada Ú l;¡~
demas elascs.


Tal1lbien hay en (Isle Jllslilulo IlIla (',,;clll'la di' n:llltil'(i,
otra de comercio, y UII:I i!c;)lh-mia di' dihujo.


Exisle iguallllentc llll b1J('1l jardín holúnico. La !illl'l'I'ía




-I~:;-
Lo~ híl'¡H''; pl'llpíll~ (!P (',;11' IIl:'\tilutn son 10,000 rrah':-;


d.!lual!',; pOI' I,l~ renla,; di' la fUlldaeion llamada de :-;an C\,['-
\ <1 n 1(',; , \ líJ)(l1I ¡Jr' 11Ila (·;'¡ter!r;l dI' lalinidad: l('nía allte~
íHlc'lllih :!'l.IlI)() l'I'ale~ :;I)!)I'I: :,1 d:')'('('hll llamado d.! I'l'riajl',
fll/l' ha "idl) 1'\ I in¡.;nido. El (;oLi:'IWI p(l;.;a la mitad de 1(1 qlll~
CIH',;i" la 1'!l,;('Clalllil de 1l,'llIli('iL


El nUlIll'l'o di' alullllillS ha sido SiClllJl!'l' de !JO ti 1011, :-;íll
f'outar lo,; di' l'lh('ClílllZib (',;pl'('i;t!I'';.


TOLElII ).


E\t1nguida la unil(,l'sidad ¡}(' Tnll'do pOI' 1'1 plan dü l1:lVj,
,e con\ irtill PIl 11l~!ilul(J dl~ ';I'¡';llIlila l'llSl'f1alWI. ti cual (/lll'-
11\1 dupúo lid ('difi¡'jo qUI' alJul'!la prN'ia, y de lodas sus !'I'n-
las. Esta,;. illlllll'l¡[adas con olra,; fundacinlWs qllL' SI' 11' han
";":TI';.;;¡¡JO dl':'plll:.,;. cllhn'll la~ dos !l'I'l··l'l'iIS pal'll'S dl~ lo,;
g;¡~!(I~ dl'l lIUl'll) l'.;I(lhll~l·illlil'Il!(), hahil'llllo fundada,; e.,;pe-
ralllas di' '1111' 1'11 brl'l 1'. 11l1'1'1'I'd il la l;dliJl'jo~jdad d.' la eo-
misioll illll',;li:..;ado[,il, no ll'lldrú 1;1 prll\"illcia IjlW hacer sino
lJIuy curio ~;J(~rili('.ill para sO';[I'Ill'l'lo.


\ada 1t: falla ,"t l'~le institutu para :-irr uno de los mejores
,\r Espafla: sllntuoslI l'diti('io, C!;ISI''; I'spaeinsas, gabinete
d(' [i,il'a I'nl(wa,]o l'Il 1111 lI1ilgllílÍl'o ]¡wal COII lodo,; los apa-
ratli~ Ijlli' ha 11I:llId;¡dil 1'1 (;II!Jíi'rIlO, ~iendo de !Jotar qlIl', al
n;[j¡¡gllii'~!~ la Illj\I~l"sidad, solo .'il) 1')H'Olltl'O una antigua llltÍ-
qllina PIl:'l1Illi'¡tic(l rola, y un iman lIJal llllm!ado: gabinete
dt' hi~!o['ia nalurall'lHl gTilll copia rli\ nbjl'tn~ de toJa dase;
lahor;llol'in di' lJuimil'a: un espacioso jardín botúnico; cuaIl-
lo rI'I'lamilll las dema . ; ('lbi'fl<lnza . ;: y últilllami'nte, una se-
h'la ¡'¡lJl iolpca di' i ,000 ¡:uprpos, dentro del mbl110 esla-
hb:illlil'llto, cOlllllllPsla l'll su mayor parl.' de libros de li-
(I'ralura. hi~lol'ia y riendas tilo~ótj¡:as: teniendo auema:-:
¡'(1II1igua la pril\ ¡!lcíal, qut' pa~a rll' GO,OOO \ollÍmcnes.


Elllllllll'rn di' alllrnnll.~, cOl,iiitll'rabli' al prilli'ipio, 1I('C;1-




I :!(, "
\ 1) df'.~plll'.~ ;iI;':iill ¡;¡¡ito, 1'1'1'11 \ oh jI! ¡¡ 11' "il ;1111111'1110, 11.1"
]ljelld,' "ido de l,ii' 1'11 1'1 {'llr~n di' 1.-'::; 1


\F!{I;\j¡\,


;\ ill~lillll'lih d,'1 L"Il:l1' di' Pi'ilallllrid;!, i'rl'.~id"lill' di' 1;1
1(1';1/ :-'(ll'ic,¡fad \¡¡';('IlI1~~;ld;¡, d 1'1'\ p, I:;'¡¡'¡II~ 111 I'\pidili /[I'd!
('(;¡]l!lil I'll :-;(ll1l1dl'i'i)~):;Il, ¡¡ t;¡ di) .\~!I~lo di' 17í)Q, lliitlli!;IIl-'
dI) [lillll'l' ;'1 di';PII,.;i!'i::'1 ¡!I' ¡JliU,'II¡¡ i'I!l'plli':!I'ill\l 1'] í'dilil'io !ji]!'
flle ('(lll'gio di' ,!(,~\iild~ di' \'1'I'i~i:i';¡, ¡I:n':i 1'''lidill'''''1' I'n 1'] 1m ..
('¡¡Sil dr ()dUI'ilCillll ('01\ dn,¡ inl) ú LI III¡J¡J,,!¡¡, \ "111'11\;1 pUI'i'-
ta Pl'iIli'ipal hallri:1 dI' jlll!j('i'~I' 1,1 1,,;,,,t1d,, di' Í;I.' ¡¡I'!l!¡¡'; 1'1'<1]'"
d¡mdosi'I,' LI :i1'1!(llllin:"!'Ií1 di' HI'I¡{ SI'/f/illlli"iu, POI' 1l11"h 111'--
t!1'Ih'S di' \) Y 1:--> di' (Hu!:;',' di,lllli,';1111I allO. ,1' 1,' ;lplil:¡¡l'lIll
la", I'¡¡';;I'; ILlIlliU]¡h ¡!i' 111'\;'!'iJ';. 1'/11\ til lilll'I'I';a y 1I11'II<1gl'
('\i,ll'nl('s; y por h ti,) i, di' l,Lll'1II 111' 1 ~'jl), 1;1 ('ilnlidild
dr 1,IU í I'('dll" di' 1'(';1!(( ;~Il'l;!1 -:,dJl'i' I'! /11'1111111'11) di' II'IIIPO-
1';11id;I:lI'~ dl'l ~¡¡pl'ililid,) l'I¡],''-!i:l. 1'011 l'dl';":O di' '''.·dl'lll'I' la
1'1I"I'll;lill.d ]l1¡Jdil'il d,' pl'iilli'!'i¡": 11'lrilo;. I IJIIlllilllil/adl",


:-;n]¡l'L' lan d('hil,),; l'il!'¡{'II:Il~ "ilijH"'lldill h :-;1I1'il'd.ld liJ.'···
congi¡da la srandl' ohl'a di' la IÚI1¡];II'lilíl dl'l :--;1'llIillarill, ('11-
cargando ~;ll dil'cc:,'illl1 al rilatlo Cl)ndl' di: Pl'nal1il1'itla,],o
Illi'h 1I1':-:1)11IC 1'1'<1 ;dl,';!;¡r 1'I','i1I'.~I)., _ ;1 1'\110 lin ..;,' ahl'ie-l'llll
';lISl'I'illiol1l'S \'11 LJ P('IIIIi';lI]¡1 \ ('11 \ 111<'l'il'd: \' 110 ('llllll'lIlo~
con ('S!O lo, cl'lo.'''' 111¡Ji\ Idllli'; 111' 1;1 ';IH'í,,¡J;¡:I, ';:lliIIIIÍ,ll'ill'illí
dcstll' Iw'go COII :-:i'III)I'O';O dl'~pl'l'lIdÍ/Iljl'lillJ ('lldlllo 1!J1' l!í'C,'.'
sario para eo:;lpar las ohra.' \ ;¡';I';":III'ill' dl)l;II'i()IIi'~ dl'I'('ll[('~
Ú los profl'~ores, TI'l'mi1liUlil . , ('~l(), !1';!IJ;I.I(h, in<lllgurú,,1'
pro"blollall1l,'nlc ('[ Illll'\ n 1'~I;¡bl('rÍlllil'nl(J l'Oll I'J 1I01llbrl' d,~
Instituto n¡:)collflarlu, ('okJl:andil ('n ("1 ]0." rllndado!'l'~, l'IIIllO
alumno,; inl('rno~, Ú sus hi.i(J~ y il los di' :'II~ pilril'lltí'';.


Al desarrollo l'ornpl¡'lo dl'l Ileal Sl'lIIinario, (:lIlIl'orllll' a
la plantilla prnplH'~lil por la ~()l:il'dild al (¡ohil'l'Ilo, ~(' Opll-
-i('roll obstúculos qun ('jeITilal'on por Il1lli']¡O lí"llipo la pa-
l'iPI)('ia \ rH)r~PYrrall('ia ¡Ir' ílfllll'llos ilu~¡ra¡JIl.' p;1fl'il'ilh. Ilb-




.- 1~7 -'
I ,\\'lll'l~ a 'i 111' ;d lId I1 I [;1 ilhni i I('ilill (¡III', l'lla udl) iurl'l)l1 \ PJ1-
I'id(l~, ~,I' ¡'(110m ,,,111'(' la 1"ll"lilIIiI I!PI ¡tilia dI' lI1rrkJ\l,'lIil'il~, r
,PH' III'I'!:: .Jfl/ílni, ,\111'1'1/ inl'ir/,IIIIl, \ll,lIl;¡dn~ por fin. li!
:->1I1'il'iLlii r,"!.I!'!I: ¡jI: ("Ji,!,) 1I J'!''':!illlll'lllil para ;,,:'obil'rno di'
la E'('III,I,I, 1 djli'il:I;ld" 1'1111' J'¡¡' 11111" ,Ir.. ,~I' abrio dl'jilliti-
",l/JI'ld" 1'1 ("f¡:h!"I'illlil'nl'l, ¡'Ilil 1" ¡J('llillllill;!('iIlJl di' Nco!
~'()I!iilll."i,) jíllfri()lil!! /,Ii,l"'Ii/li/U,!() JI' ¡('¡'!f([ro, ('11 ¡ ¡J" \0-
\¡,'llIk!' di' ¡-;"'ílj, di" d,'1 1\1'\ ';1 !:,'I!I'ii('11 \ "ahio J'lJlIdilt!O['.
COIIIO "1' \1", ,.:,,11' ;I¡;'¡': ,,1' Lm:,ll'Iili 1'11 lil'ldr ,1 l'aho ulIa
Illiril LII; u'il: n',l Lli¡!" ,,' ¡¡illl 1'lllp!I';)dl i ¡¡lio!'iI ('11 ¡Tear
('inl'ul'!;!;J In,!IIII!,,' 11I;1~ ""illjlli':'h qlli' ¡¡quel: prlll'!),1 ¡I" la:-;
diiil'lllladp, 'llil' l'lIl'IlIl:,'illii¡ 1"d,',,;"I", I'll la i",llIlrillll'ia ~
IH'¡IjH'UP;\('¡OIl ;":'!\lll\I'dl. ,¡¡:lu íH1¡:.<1l1Ii(lnl(: d¡i':~.!:ido a pr()lnn~
q'!' la,; I\II'I'~;. " di' I:í Illi/l'I¡l1 q;;I' ¡,I'ILO, i¡t!I'!;11I!al!lI, ~1I11l la
(TP¡l('i(~n dI' Ufl;, ~·;i¡:!d!';l d~1 !!lrtl/':;I;lt¡!';I~ !"tu'· ]H';2:0{';O dp (IJll-
IlI'il;1 d '1 (', J ¡ ~: ¡ I \ Ild ~.


L,¡ ::nn 1"'¡"III'id;¡d q\lI' d,"¡}I' llll prilll'ipin adquirill pi
,,,,,'1111:,;)1'1:; 11' ,;1 I hlil'll 1111111"1'1' ,J" ;11111111111', ¡':'I 17:->¡i,
11111'1(' :tll:h lil"jill1" d,' '11 ,J¡'ii¡i¡:il ,1 ill.;!alill'illll, !('lil;1 I."'í!~
1Il11')'IlIl'; \ sO n!I'i'i!lh, \ ,'ll¡J¡;lIl di' loda la 1'i'I1l1l.'lIla ~ ¡JI'
\111('1'11"1, \ 1',!;1 1', I)('a~i'lll di' lInlar pi \)()('o (I('Ill'l'¡]o con


'\1)(' lu.; ('lll'mi;":(I', ¡j" 11l~ al'lu;¡]I''; ills\illLI()~ PO!l!l(,l'illl, para
(\I'"a(~r<'(\il:lr\iI" \;1 l'';I',hil 1'llllI'!Ill'l'nl'ia Ipll' ;\ ,~ll I'llt('ndl']'
alr;\I'11. :-;¡ ,i"I!!I" 1,1 ~1'nlíll¡ll'i" ,!" \ I'i':;ill'il 1·1 ,mil'll ('nll'llw('~
di' ~Il 1"1"'1'11' I'n F"¡!i!;¡;¡, il,¡JLli)llil~(' 1'11 la 1'1"1(';1 di' ';11 1Il<l-
\1'1' :.:Iill'íd, ,:;II/':I¡,iil dí' (,1'I,dilo lIil l'illill~.;lil¡JII, \' di' la pro-
¡"ITioll d,'1 1;I,llil'i'IlI', 1I11l1l',: P¡¡';i¡l'Oll di' aijlli'l IlII1IH'I'O lo~
aIU!1III'I';, I'f'i'illiadll'; 1'11 l'ldllS 1,1'; dllillillio~ l'~p;¡)loll'" ;, (,¡'¡-
ltlO ~t: 1'\11',111(1 1,1 Ijlli' (luld¡, hll\ Ú 1lI11)~ ('~Iabll'('illlii'llln~
!11!('\O, lan ('Illll]¡,i! idll';, \ ('111" CII'('lllo di' (j,'('ill[] ~(' ¡ifllila ;'1
,11, rp~pl'I'lil;b prll\ illl'ii)';, cllilnt!l) I'n 1I1111'l1l1'; liJ ig'llala, yen
//(/ (Iflm~' 1111'1/(1('1'(1.'/ HI dI' '()t:!!c'II~'l mi~'/INl !má i. ¡'Io,' ea el
¡'llr,o di' \lG~, I'llln' 1)llll~ líR inll'l'lll'~, :¡ pi'~ar ¡J(, hall(lr~1'
rll!ll'ildo de' 1111'0';, ('illllil In, dí' Billlan, \"i!llria, Salllandl'r.
jlalllplollól, IlIdo.; lllll\ al'l'l'dilad()~ \ l'nlll'lll'rido~, n('I"'1' ;'¡




la~ in"lillldOlll'~ llil('i(,lIte:-; adquirir l'] dl'~:li'l'lIlIu a qm' ('~tall
llamadas, no i;e llarali('(' su JIl<lIT!la CIIII III;¡I;I~ (lrl!',;, p('('.~­
t(',';I'II'';, all'oulrariu, 1,1 fralll'o ilp(lyo !jIU' J'(·('j;llllilfl, Y ';1' la~
lerú (TI'Ler y [l['o"pl'rilr, prOdlll'il'lHliI ;Ji raiJo dl'l lil'IllI)Il
Ijlle l()dil~ la~ I'()';il~ di' I"itl' IIlU!1I1o IlI'I,!,~jLlIl para ¡¡('gilr Ú ,;u
cUllIple'ml'lllo, lo,; ;!r;IlH11;S !)('Ili'liI'¡o~ Ijlll' di: pila .. SI' 1"1'1'--
ran, I'uillldo I'n rcalidad l!1'\(!l1 ('ll su ,,['111' Pi :!,i'I'llll'1l I!P la
pf'l)~I)I'ridad ,


La guerra mill'llilllil tiUI' Ilf'ot!ujl) la ~lllJjl'\'acion de lo~
Eslados-l:nido,; de Amériq, ) la a;;itaciofl !jUI' aCllmpaflú PI!
Europa á la re\olucioll rran('p~a, tUl'rUlI lIli'flgllant!o (·1 Illí-
IlWl'O di' ilIlIllIn()~ (k Yl'rgara, hasta qlll' r!iH 1" ill \ il~illn dI'
los pi~['\ito~ dI' la IIl'publil'" . 1'11 170 í, ~I' di"II!riO 1'1 "('1I1i-
nario,


])lIranll' aqllel primer perIOdo, las I'n~['flanzas que ~e
di('ron PIl esta ('~elll'la 1'1]1'1'011 1;J~ sigl!il'n[¡>~: pl'ill]('I'a~ J¡'lra~;
gram;tlic;l c(lslpllan(l y latina: 1'1'1('ll'il'a y j11)('·tica; Itlgj"a, 1lI1'-
lafi~iC'a ~ lill)~l)ria llIoral; 1'1(,lIli~ntos (k ;!1'li;!l'ill'ia, hi,toria y
t!'o[Hlloi'ili; nOI'illfll'~ Ij¡~ l¡.;jl'a ~ di' J¡j~tlJrid lIatu!'al; arilrné ..
lica, álp'phra, gl'illlldria, Il'i;':()[lollll'll'la. I'~l;ilil'a. hjdl'l)~la­
tica, esfera y elementos de astrollll\11lil; 11'II;.:ua~ I'l'an(:l'sa,
italiana Ó il1glrs,l; dibujo y ;tn[lIiledlll'il ('il il, Alladiasl) un
t.;l!rSO de economía politiea, (,1I~('flanza en!óllces Ilupva y úni-
ea en J'~:,paila. y ntl'O di' politica \' I('~p" mllIlicipalps, parr'-
.. ido ~in duda Ú ]0 qul' j¡OI' ,.;(' llama ([¡>lw'ho I'oll,.;tilur:illnal
y adruini3tl'ati\o. Para 10.- clIll'giall''; intl'l'lIo~ hahia f1Ial·"lro~.
de baile, esgrima, I'quitacioll y [11l'¡~il'a,


Dotado el cdifi(~io eon loclos los d['partallll'nto~ y !llenagp
necesarios, y la~ dtle¡]ras con el lllall'rial l'OlTP~pondi('ntp,
medianIl' las econolllías que dl'jaball las pl~lIsioll(,S de los Sl'-
minaristas y algllIlo~ legados qllp :'1' l'I'l'i!Jie/'oll ti!' :\Ill('!'il~a)
pudo la Sociedad formar un buell gahinrll' ¡lp fi;:ica, ntl'O dI'.
mineralógia y nn Iahoratorio rl!> qllíll1il~a; y 1'11 su eOllSI:-
('l!Pllcia Si~ eslabll'C'iel'oll ell J ¡SO e;tfedras de flSi('a I'.\)ll·ri-
lll!'ntal, ¡JI' qllimil'(i y lIwlalnrgia: para ('Il\'a dntaciol! I:nll-




- 1:2!I--


-IC!IIII I,t (;lIl1i"I'II" ,¡!I,llil!) l'l'idt'- a!lllalt'>: '. ,'11 ¡ ~'12 ,~t' abt'lll
Idlllhii'llllIlil {,":t'dl',¡ .1" di'I"'I'111I Ili¡[III';¡1 I lli' ,!iC!ltl'~ En t,:j
di' (kIIIlI!'I' 11,' ! ~',;~ ~,' 111::i,lIl Ih'!;l"ad" I;¡ \'tlid()~ para
loda, 1", IlIli\"I',id:\lI(', tll'l ¡¡i'jlll', ¡¡)~ ('llr~iI" ~;I:Jado~ 1'11
I',;jl' ';1'lllillill'in, T,!,Jo 1' ... 1:) pl'lli'lid <[11:' ¡ubi'l I'JI E'I';:ll" lWIll-
/11'1" ('t)IlIlI'I'¡[oJ'\" di' lo,; il:II'1l0'; (',;ludio", I qUl' "t' ,'~rllJ'/.a­
IJilll t'll ¡J!illill'ill'lll' , illll:lj!i l ' J'lIt"~" t'IJ IJi! ¡illi'td! ¡JI' la I't'-
¡!!U'llla


\]¡!'i,,';I' di' IIIJI'\ I1 I'"id I':"I';II'L, t'll I j'tH), 1'1'1'1) ]¡"lJit'lld"
relirado l'] (;":Jj''!'!liI I'¡ ,111i,itli" di' 1", ,¡'I,UUO l'I'all'';, no ~I'
1'('-:LIÍJII'I:íl'I'II!I 1", 1'!l';I'llilIlZ:¡" ;¡ qw' I'.;laha 11l'"lillado. y CI'-
'~al'lill adl'lIla~, PIII' ralla (1;> iJ!Ulllllih \ l'I'i'!!I''';O" la,; l]¡o lúgi-
(';1, lilo";lIkl !lIlll'al, ¡/I'I'I'I'/¡I/ dt' ,,1'1111", It'llC!lla, ilalialla l'
ingll'sa. y nlra, di' adoJ'JliI, El (,¡jlt',:!I> ¡¡la 1'11 dl'l'adl'lwiit.
lta~lil 11\1(' ~I' IItllllbrú ¡[irl'l'lor ;¡ ll. 'li;':lli'l dc' Lal'l[izúhal ~.
II'¡¡JI' Ijll!' Il'alll di' dl'l (jll I'rll\ ~ll (',.;¡l!eni!I)[', Clllbi;':l1íl'JHlo
I'dr,l ,,1 ;1l~!lIla~ ['1'llla, di' pil'za,; t'(;It'~iit~lica" \ 1'I'~lab[('­
l'jl'lId" \ i!I'i;¡~ 1,:tI,'dra~ di' ia~ '1!IIrjJilida~, lli('['IJ!1 c'nl()[l('p:-:
('I'[I'llridatl al 1'~!;dtlt'l'illljl'lIll1 1,1 lilllllhll I'l'Olhl q!ll~ hizo 1'11
1',1 ía IIrillll'rd r!lndíl'íllll di' la p[a[illa, 1'[ ]¡Iltllalli,[a n. ~rar­
lin ElTo, 1'llIlall'lliitlicll lall'Jll'iano ,'la", y 1'1 J'abllbfa Sa-
Jllanjl',~\I,


ASI 1~liIltinlll') 1,1 :'1\IJJ!nario J1lrjor;llldll~r allnql\(' IpIlta-··
JIlI'lIlr, h;l.,ta Isol 1'11 Ijlll' Jlilr HI'allll'dl'!I di' :,3 tll' .lulio, fl/l~
l'i'lt'\illla /;1 ~(H:j,':ldtl \;¡"'I'01j,:;Jlla di' -I! ¡Jire'c'I'IIJ:!. di,;píJllil'll-
d,1 1'1 (;"h¡"I'IlIIIJIII' l'iI 1" ';1I1'('sil\l ,1' tll'n\lllljlla';l~ }{,.(/( Seml-
!l1/l'i" de ,Yof!II'" , \ IltJl'di"l' biljll /:¡ 1'lIlil'([ l' illJllI'diala de-
p"lld"IWi;¡ dl,1 \li!li,ll~r¡1i di' E"!;¡d,, I.a['diz;t!nl rlll' nOJll-
hrad,) l:hjil,,'loi' 1 lJil'\'1'11I1' ,,"lll'l'a l , tll", " griUlt[¡o" p!'1I\ ('dos,
P('['(\ lIill:':!llIO ,1' 1'1',di/tl, \ !lo ~¡)I:IIIl<'¡¡tt' 1'1 :'I'minarip !lO
\ ,,/1'[11 ;¡ ,11 ¡',¡d¡'iltlt'J' ;¡llli~lll\, ~illl) qllt' di'I',I:,1I JlllwllO.
;1;.;ril\;III,ll)~I' la ~it!l¡li'¡1I11 ('1)11 lib 1lIlII'!:;I"; !Ii'~'a;; t¡1I:' (',(IIlI~edi(l
,'1 (¡lIbil'l'Ilt), \ d,' I;h l'llal l ', 111111 P"¡'i1~ 111'-'''1'011:: ('~,lll'aJ':'\).
\ illlll'll lill Lt ;:111'1'1',( di' 11 illlll'i'::lidl'll!'ia: Lll'dízil/)al m;11'
(,1111 ;¡ Lltliz, \ qllcdll 1;1 I,~(,(]t'la ;! 1',11'::11 ¡[1",11 1IIiH'~lro prill-


Ill'lt\ 1I '1




-1.')fI .~.
dpal, n, .Juan Bauti:ita d,' ~lollt('s, I li;:;II () de eln¡:!io por lo;;
esfuerzos que' hizo para ,;o,;telH'rla . aun ,1 costa t!p ~\I pl'opio
l)IOcul io,


E! t~obiern() illtrll~(l (:o!1\irlio "1 ~eIllillilri(1 en UI'I'O ros-
r:ouf/(ulo, a~ifm:lI1d 0[1' 11 na dot (1eiOll de'fOO, (¡OO I'('aj¡,~ él n Uit-
Ir,;, dr qlJl' no ('olm) ~ino al!l'llllaS eorlas ealltidad('~, !jUI' con-
trihuyeron, sin embargo, ,'L ~ostencl'l() ha:;la que la,; ! ropas
franee~as fueron arrojarlas (le Espaf\a,


Nombrado pI exprl)sauo Lanliz¡'¡llal, I~II I K j;¡) Milli~11'1)
Ilniycrsal de' Indias, no SI' o!vidú !Id ('~!alJl .. cimíclilo 111I1'
habia dirig-ido, y rmplee) su inllujo para s;l"arlo di' la pos-
tracioll P!l qw', yacia, En:2 ¡!l. ,layo ~e a;:iglll'l al SeIllin:¡rio
la dolacioll tija di' 1:20.IH)!t rPilli's anualr~s sobre ('/ Ullo por
¡'iento di' la plala Iple H'lIia de\Jllliriea" v ~I' empezaron á
nombrar catcdrMieos l'OIl :,ll(~ldo:-; rl'gnlarC's, Estl) Yig(lrn~1I
impulso aunH'lllú consj¡¡"ra]¡leml'llll~ 1'1 lIl'IIIH'1'O di' illllmno"
que llegaron Ú 1;)2, m;'lxillll) (k los <[11(' ~I' podian admitir;
mas por dl'i'graeia , ceso IllII\' pronlo f)![lIl'lIa (:on~igna('i()n, !
allllqul' Sr' mandil l'I'I'lIlplaz(i1'la ('011 \ arias rl'lIla,; i'(:If'si;'ISli-
r,as, fnt'· 111\('0 lo !JUl' dI' ('lla~ pudo ('Olll'(lI'SI', SiI,II'llil'llilo,,;p
principalmentp con las pellsion('~ dI' los s('millaris!as hasta
tH2:2,


En esle ;lflO, Y por Ikal ('lI'(ll'n dI' i," (li' J)il',i('m]¡re, ;t
consl'eul'llda (!PI plan dí~ I'¡;tudio,; dl'ITl'lado por las (:órl('~,
se suprimió la IlT\iv('('"idad di' ()lla!I', ntitlHhndo,;p 1'~I;dil¡'¡;('¡
f'll el Sr'lllinario de' Yl'l'~ara, ulla di' la, ... Ifarlladas 1'1'111 incla-
les; mas rste arreglo qucdil sin i't'f'l'!o 1'011 la I:;¡ida dl'l si¡; ..
¡('ma conslitneiollal. voh iplldo la~ (:(haS a Sil anterior p,;lado
El Seminario pudo haer'r dl'eli\ a~ ;dgUfliti' dI' la,; !'I'nlas q1li'
s:~ le habian sl'flalado: eun (·lla~ y COIl la~ !'r'n,;ifllle", arras-
tró una !'xisl(:)1t;ia IÚllguida y [ln'caria, illllH{lI(' ,,¡(,IIlpl'l' f;!-
Yü!'reiLlo po!' muchas personas ilustradas quP prdl'rían ~'dll­
car rn él ¡'l sus hijos. ('.ohrando sus prof('~on'~ v dr'fJí'lldil'n-
ll's, ya dos t('rc('ra~ parlr~, ya lIna milad di' sus r!i,tacioll!',;,;
\ sumini~lranrlo la Pllsl'flanzit dp[ nwjnr modo pnsihk, 1'1'1'1.




-1:-,1-
di~lallll' di' la I/UI' dlliJ;":Udllll'ull' ~t~ hallia tladl): ha~la que pn
i.s:i,i, prlJlJIlI\ida Ll glJPITa I'ilil, \ il[)(ld(~['ada~ dI' Vp['gal'~
IlIs 11'1'jlih di' n, Cill'III~. 1'1111\ irlil'l'lIlJ 1,1 ('dilil'io 1'1I lto,;pital
lIlíii!;¡r, milndillldo"p [ra~lildar all'illl',:';11l !JUI' knialllos .Ie~\li­
la, 1'11 :" kllilCio dI' L(j~ tila tOlla,; "liS ':111I'I,(,¡OIlI'~ ~ dl'I'tll~


Cllllcluida la ;":111'ITa I'¡\jl, ('1 ,\~ulltalll¡('lit() di' \t'rgal'il
Ililll'ibill 1,1 prllyt'l'to di', n',~tahlen'r ('1 SI'lIlillariu, CUllsíglll') al
dl~I'11l algllllih f(lndo" l'l'I'lJl)('1'O ¡(),~ d(,l'llI~ lrasladadlls ¡¡
:" IglI,l(',io, ~ abrilhl' la l'IISI'lliUlZil, I'\plil~ando gratllilamell-
tI' al;':;IIIlI)~ illlti¡;llllS alllll1l1l1';, Por lillilllo, fuó dl~clarado Ins-
tituto di' pril!ll'ra (',¡il~I', Con diez mil dllro,; qlW pudo reali-
l.rr I'n \léjil~tI dI' \aria,; iIlSI:riIH:illlll''; \' mallda,; anti;'!Ilas dl'-
I'lIsitilda,; 1~1l la lIalllada JlI',.;a dc' Ar<lllzazu, y r¡1H: SI' I'['!'ian
IJllrdid;¡~: eOIl 'lO,!)!):) r:;, alllli¡jl'~ IIlH' k cOllc¡,dio la prli\iu-
\'ía pilra I¡)~ !.2.'a~tli~ ;';I'nl'l'ak~ y Cil'l'lll lI\lllH'rO ¡k lJ('¡:a~ dl'~"
¡illada" ;1 I()~ flalllrak~ dI'! pai~: y con i'lIS lkmas \'{'nla,;, pu-
do ['I'('llpl'r;11' SlI~ I)('rdida ... , ahrir d Cokgio, dolar Ú llls I';¡-
!I'.dr:tticoc', l' ir ¡'I'I'o/lralu]" IHII'(I :'ll"iI'U ~ul'l'illlili\a !Illlllbril-
dlil, (omu I'S{¡1 (','I'{lI'la ~I' había distinguido si(,t1lpre por sus
¡'SII/lJill,~ ('il'rJ1Íljl:II~, la DijJllt[¡r:ioll le collLedio 1 i,OOO ril.
,l/lIIale" mil" para 1[111', soll!'(' las asignaturas propias de ini'i-
títuto, SI' di!'''I' ma~ nI' ilmpliaciml Ú las matrmálicas y ¡]r-
ma" Illall'rias 1[11(' ('\i,je /,1 illgl'(,';(/ ('re I;¡~ (l,.;('w'las espC'ciales.
Por IIlfirnll, 111\0 1.1 fl!llllrlil di' l'l't'llbl'ar IS.(I00. pesos d~
ntí'l) ¡('gad" ¡¡III' )¡;¡!ir;1 d¡',j;¡d,) al :'I'llllllaríll D, Pedro Ef,(;uza.
I!.:\[;lflílil, !'h "Ililll'~, ín\I'I'lido:'> f'I1 pa¡H'1 del:; por tOo, Ir,
prlld!WI'U \lila !'I'lIla di' :; UHID I'S, al a 1-\0, ni' l'sla suerte,
hallall!!I',I' 1:!J11 rlllldo., lIl:l.' Ijllf' sulir'íi'U[('S. ,"ohio en poco
til'Il'i1l1 a ~I'r 111111 ¡JI' 11I~ ('~tahlf'cirnil'lltll~ ¡JI' I'dllcaciou mil"
Ilriili)r¡fi'~ dl'l ¡¡I'inll.


\'1'1'0 toda \ lil le I,~I;I ha 1'1':-1'1'\ "da 1lI;i\11!' pril~pl'l'idiJd, Por
1(I'al 11('('I'l'i1l de '1 ¡J" ,";I':il'lld'i'" ¡JI' 1,~i)11, ~I' (',,¡ablt'I'¡o rll
\l'I'g;¡ra ulla dI' lil~ Irl'~ ""I'llI'l;(,'; illdl[~triall'.' di' ampliacíoll
qu,' de/,,' /¡alll'r 1'11 1., PI'lIllhlJia, LI jI]'(I\ llli'ia ;ll'lIgiú ¡'llIt
!'1¡fII~í;J,'lIíll I"tl' ;Ii'tli di' lit ¡¡"(ll llI11llit¡""ll l 'i¡r , v 1'11 la, JlJll-




-1,-¡~-
til~ qllP lUlo tlquel afio, dt'(Tet<i III~ rlltld()~ nel'l'~ilt'io,,; para dal'
;11 rdilicio la amplitud IH'C'I'sari¡1 a Sil flllP\1I dl'~tino, lll' ('~ll'
hahlan', ('on m;ls n"!I'lbioll rll (,1 IIlg;lr oportllno,
E~lr pstabli'cimi(,IlI(J, ([Ilí' llily ~I' tilula /(ml ,~l'iII¡'l/'lm,


ri(,l/fif¡'e!) il/rl
'
/\'!r¡',7! d,' rC/'!jlll'lI, ~lIll1illi~I!'a 1;1.'; f'!l'l'Il:lIlZ,¡';
,.;ii!lIi(,tlt('~ :


La JIl~lrll('('i(}1l prilllaria,
La seClIIl!l;lria ('orJ'c,.;pondil'lllí' a IIIS Ilhlilll!U,'; di'


prinwra e!;JSI',
La ¡Jl' ampliacinll para i!l,-,rl'~;lr 1'11 1".; 1'[!"J'ji"'; litl'lJ!tllti-


\ O~ dd Estado,
La d(' Comercio,
La industriall'll .;u~ I¡'('.; grado.; d(' [Ir('p~I';i1I,ria. l'I('llll'Il-'


lal yalllpliacion,
La:,; Il'nWlas rCillJ('':'';;1 p in;:!('.;;! .
. \ los c\ll('giali'~ intl'l'llIh SI' 11''; ('lhl'(la ;I(II'IIJ<1;; dilJlljo di'


figura. músil'a, baik, 1'~!.!'l'i lila y ;..;i tlHlilSia,
Para Culil'i:- ,lb i!a~lo.; 1'1l1'lIla ('1111 III~ !'ondo,,; SI ..
~u¡(~nlí':"


;10,000 rs, pOI' los su/¡.;idio.; pro\ill('ial ~ lIlunicjpal.
24,000 l'S, prodlleto dr: matrí(~lIlas.
:í, 1 13 rs, (lor tcmporalirlades,
71,1001';';. pn renla dnl :; por 101).
HIi"i::20 1'S, ;'¡ ¡¡l/(' ascÍendl'll la" pl'll.'i()n(',~ de lus 1'111(,-


giall's,
22,lGO rs, pnr otrll~ (,()lli:e[lto~.
100,000 rs, ('OB (Illl'~ ('(lnlril)\[y(~ 1'1 (;ul)j('l"IHJ para la I'n-


seilanza induslrial.
20,000 rs, que ¡Jan la \ i!la y J¡I pro\illcia liara elllli~llll)


ohjl'to.
Con tan ahundanle,", m('(Ii(¡~, d BI'al Seminilrio de' \"1'1'-


gara, no solamente S(' ('lp\¡lr;í con Illuchu so!JI'l' lo ¡¡ut' ha ~¡
do en su época m¡'l'; brillante, sino l¡tl(! COlll'luidas <¡1/1' ~I\lii
ias grande~ obras Illle ('n l'l SI' ('Sl:lll !JaciI'IH]o para elbilll-
I'har ('\ ('dineio. I cOlllplelo Sil mal!'rial, plldl';l ('()!lsidl'I';Ii'';f'




I ,.:; -
"1111\11 ll!id di' 10,- 1',¡,dJií'I'imil'tllll'; di' Ill.;II'lI"cillll plliJll(',lllld~
\ml){lrLIII¡"~ IL' E,pallilo


\ad" 11' !;t!i;, de' l'il;1I1111 l'I'lIllil'I'I' la ('Il~I'fl;I1lZa I'lellll'lllal
I'Jl ,';Ih dirl'I',";:!'; a.; 1,;,(1);) 1 lira,'.;: ! i'll algllllll, .. I'ílll](h ¡il'!li' JIl,i"
d,' In 1I1'1:1"'¡l'io, Para la illdu,I/,¡i!i di' ampli;\I:illll, 1111(' 1'11 1'1
día '1' la pl,lIlli'''lldil po/' illlO-, 11' ~iH.'I"!:'/':1 JIlIlI' prollto JII
IIIL'dIIO,


11,1: UIl ]¡1/;'11 .Jardin ilil[;'¡ni[,tl ¡Ji' l'I'I'\['ilL' ITi~aci()11 ijUI'
l'IIi'Il!;l :a I:[ln j ,;WO plaJllil~, : ijlll' :;1' illlllll'nta di:lriallll'ntl',


La !,ihli<lI:'I',;¡ Ilil I'~ Illlilll,'I'j)';il. Coulil'l1i' liuI :;obre mil
\ OIUll\i'IH''';, p:lnl tl,d()~ di' lIbra,.; ('.;cogida,..; I'n literatura v
¡,il'!leia" ElIllli'ZIl ;'[ !'O),lllill',I\ roll un dllllalÍlo di' ~I),on() 1':-,
lIuI' hizo para I'..;t(' Ilbil'lo, PII !S'ti), D, :\lalllll'! E"can!lo/l, 1'\-
'¡[ini.;ll'i) d[~ 1 bcíl'ndil di' la l'l'jllll!lil',1 Illi'iil:it!l<i, \' alulllllo di'
I':ilil e,,,('\!(' 1 a '


111' \¡ilIlL,lo di' I'sll' 1'~la\¡II'(:illlil'nt() ('on alglln;¡ l'\tcn~ill:l,
~lllll'l,tl)tI" 1'11 ~Ih I'rilll,lrih <'lj()eil~, porque n1t'j'(~('I', 1~lIa 1lli'1l-
¡'ill¡] 1':'III'I:i,1I 1'11 1111 '"Ira \¡i~!oria lil('r:ll'la, FIH' ['! único !jUI'
P!ll'¡ ilnli":'ílll l'I'.:illll'lI I'\i:ilill 1'11 E'I':t:ía Cilll 11'llilt'!II'ias igUil-
L",; " la.; !jll!' 1:1'III'fl )"..; ilclililll'''; ill..;lil.iJl'I~: IÚlII!adu /,01' ppr-
"lillil~ ilu-;lr,l:Ías \< I]IJI' ('II11:Il'iall la,..; IlI'c,'..;j,Lldl'S illkh:ILJall'~
ik Iílli".;ll'il palria, 1'liI<H:ado biljo la d(~p,~ndl'lleia d:' [lll mini .... -
!erío di .... lill!o (!lo] q¡11' plll' jlllllllI ;':I'n:'I'id dirigia los ('.;tudio.;,
\ suj,'ln 1'111' 111 talllll il ¡lllJlJ"II"i:l'; In;¡.; lill"I';d(',;, flll' (,j p)'i-
Jilt'r p;'up:l;":'~l(lnr tL' ];f~ I"JI'llt'ld;-.. p¡¡i¡'\' n¡~~ldrjJ."', y la CI:--l'ljI'-
1,( ti:' d¡)lldi' .;,di"!"HI 1(I:iI'illl' 1(lIll1il)':'" '1111' han hri!:"do I'n 111'
mil, ,JI[II' "",111111'
¡IIO!;¡";


]¡I 1 lli \ I'r.;idad di' ()il,¡[ l' 111'11 pii(j¡l 11111' la.; I ¡'(Ipa .... d:' !J. LI )'--
J11" d¡'J1IJ-i1l I't (;¡Jilil'I'llll. po:, n[',,1 II!,,!I'II d,' 1,. d.' \,,\ il'mhl','
-¡,. j,'-:,> í, '1u,' 11,'; 1'·;l¡;,Ji,',; di' I' ... \¡I ,1' t)'oI~\;\ij¡l,I'11 ;1 \¡tllri"




-_.~ Cí.'¡ _.
donde IIt'rmarll'l'il'fUIl ha~ta IN ¡ ~. ¡\I! qll:' qllPdal'lI1l ~\lpl"l­
millos. dl~.Júlld[)se lmi(;all1enll' ¡l lit PI'O\illl'ia l\1 dl'1'l'l'ilo ll!:
Cf)fl.~enar un Insliluto dl\ 'W,-,lIIH!a ('Ihf'flanza.
E~tp eslahlccimirnln conl i/lIJO el! 1'1 III('al (/'11' 1H'II["II'OIl


ar¡lli'llo:-; (·,studio,;. lllll' l', la I'a~a ¡!t>I 'Lll"IllIl;~ dI' L"~al'd¡¡;
llla~ sipndIJ 1!:lr!o !'r'¡]I\('ida para \a~ np('I·.,id¡¡:lI'~ dI' la I'II~I'­
flanza SI~"IJll los plal\('~ actll¡¡l('~. la IliplllacilJll, ('O!! III¡t!¡/1'
dl'sIH'(mllill1it'lllo, ha f'llIpl'l'lldidn la I:I\lls!l'l!('CiOIl di' 011'0 edi-
litio dI' lllll'\a plíLnla sohr .. l'l ~I);;lr <¡III' IWllpa(¡¡1 lIll l'sp:lI'illsO
('om'Plllo (\l' I'f'li;:ill~a~. y l'lI~'() l'·(),;I!) p;",;".:( tll' Illl m¡llol1 ¡Jl'
rr~illr)s, Ell'lliticio, se~llll parC'('I', SI'r;1 di' !'{':tll l'(¡p:l!'idail.
PUl'S adellla,; del Inslilull) ('un ~us di l'c!I·¡¡.-; , !.\"alJilll'!h. \ IIIl
coll'!!,io dl' inlel'llo,; para (~il'liln ('IIal'l'llla alullllllh. ('oll!l.·lJdra
('1m illtll'pl'll!ll'Il"ia la [';"I1I'la Hormal di' ill~lrll(;cillll prima-
ria, r·l .\Iu~ro d,~ pintura:" y la Bihlilltl'l:a 1'1'1)\ ilJl:ial, ~illl[lll'
lilllen palio." all(']1I1ro.'O~, y una pxll'll,;a blJi'r!a Inra jaI'llin
bnbni('o y (',llI¡Jio~ ¡Ir> agricultura p":ldica, IL'tllit~l) ya lllll~
adelanta:lo, d¡,\Jil;;¡¡]o.;(' inall~lIl'ar para el ('u[''';lllk, ! ~:;,i \ II
Elltl.n('(~, pi In-tilulo ¡JI' Vilol'ia I¡¡¡ltl';' 1II'g¡¡dl' (1 ~II Illil-


y(Jr altul'a: pUi".'; :1111111"1' ell ,,1 dia pl¡";I'I'!l1l hW'11 gaJ¡ill('[l' dl'
ji,;iea r aI311Il(h ohjdo" dl~ hi,;lori:l. miara!.. <;"I:lIl !(¡¡llalla"
las disposicionr:-; para qlW ('1 nu\'\o lorill l\lll·t!P (lroli.;111 ('.,m
alJllnrlalH'ia di' ('H,lnlo ['('clalllltn IlIdas ];\.; a~iU:llalllras di' \¡¡
,pgllnda ('Il~('fl¡ll1Z¡l.
~i) P{I~I':' nill~lIll;¡ r(~nla prnpia. ';1I~11·lIi{·11I11I';1' 1,\(,10,:1;\-,


mC'nle con fondos ¡H'!)\ inl'i¡llr".
EmpezfJ con muy pO('I)~ "llIrnno<:: ('11 !,'ií:¡ lltln \0< 1)1: ~


"1\ ('[ {'ur.;o dl'l ~:¡ I han II('!-Cado;l I '¡!l.
E, Illuy di', !lolar qn:' Lt~ pl'()\irll'ia~ \;l-('ollga¡]¡¡s ~\'¡\ll di'


las qlle ma~ (',;ftl(~rl()'" han hl'l'\¡11 ,[l· . .;dl' I:t 1'i'!'''''lIla ('1) l'il\"ltI
de la IrI~lrlli'I'inll pilhlil:a; d,: lal mllll", qlll' 1'1\ ('~lalldl> I'P!l'
\'luido 1'1 In"lilu'lI ti:· \itoria, PO,I'I'rdll ;U'il~(j !,),; tr,':-' [lri!lli'.
l'iI.' ('"!aldl'cílili(\IlI,,.~ dl~ 'l':,:uIlda I'll~('llall!a di' la 1':'f\il1-lIla,


I :",,' ,; i \_',ll\¡,illldll , l' ': (11 .... ,.\,' ,
rl ¡ H'·I i I ,1


, ,TI .,1, \




- 13:.1-
¡'Un la \ ,'nlaja ~olJrl' !I)dl)~ 111,'; dema.; dc ll)nl~t' colegiatura in-
terna (la ra UIl g-rall Illll11I'ro dl~ alllmll¡)~, E~tn hace ~1l1l10 ho-
11<)J' :l aqllPIIIJ~ hahilallll'~. y lo,; rr'l'ompen~aril ('011 ópimo~
rrlllo~ (k i]¡¡.;ll'lll'rioll \. pro,,;pl'ridad para lo ~llcesj\lJ.


I \,;lTII 1'0, 1'110\ I\CI.\LES HE sua \ 1>.\ G,bl .


. \ \'lL\..


Illa\l;!llI'O~1' i'~II' Instituto cllls l.'l. ('\l1l slllo llh Ire,; pri-
mi'l"IlS allos lb> la ,;p;!Ulllla (~Il~('llallza, habi(íllllll~e ilmpliado
jllJ"krinJ'lllc'llle a los cllalro. Para las asignatura.; qllP COIll-
pOlil'n ('slos afws limw los ¡¡¡¡,dios ~ulil;il~II[(\'; en globos,
mapa,:;, ,;('l\i(los ó illsll'llIlH'-lilo,; de malelllClti('as.


Eslá l~olllL~ado !'Il 1'1 I'IIJl\l'llln que flll~ lil' Cartlw]ita:- drs-
caiw,; IlaJllado \;t Santa; hien sitll<L,lo y COlllot!os l()~ dl'par-
lallll'nl()~ IWCI'Silrios, Tipne un c~pilcio~1l local para bibliote-
ca, !II'I'O ('on pllca~ ohrils tll~ pl'o\(,l:ho,


:\0 Clwn!a lIlii,~ 1¡1Ii~ \'011 mil ¡-¡'all!., (/lo renla propia por
\lIla flllldaciIJu: ('1 .\ )lInlalllil~lll() di' la capilal 11' illurla. con
una I)('n~inn anllal rI(· snis mil rpal(',~.
Lo~ alulllllo~ en ('~to.; ullilHo~ ailos han llegado ¡l ;¡O, ter-


mino lIlI'llio.


TE!:! EL


E.;!I' ln';!llutl) ha ,ido (((' lo,; Illil~ !Il'.;graeiado.- dl'l BrillO.
La l'olll[ll'!l'lIcia dl'l :-;1~llIin,lri() (,olll'iliar, ;\ lli'sar dl' ;;er UIlO
dé lli~ jll'IJl'I'~. [lO 1(, \tit ¡H'rmitidll Ilwdrar: !alll])(w:I ha ('11-
l~oJllrad¡) 1l!IIH::1 ~I'¡¡ill"~'; .;intp;tfiil~ 1'11 la [11'0\ ¡n¡'ia, ni apuyo
;~Il la.~ illlll)ritlild('~. ,\1 priIlI:ljlio ti:' ¡¡riltIl'r¡! d¡t~:', bit ~ido
prl'ci~1) ll'bajarlo ;t :-;C',:.(llllda. Sulo 1'0:-;1'" lIno~ ,\000 r~, ti l'
reula propia; y "th aluIllllos l'lI I s:¡ I esli¡\Jilll rcdllcido~ Ú
¡ l. :-liD ¡';;pl:ramil'; lit; aumento para lo ';llcc~i\(I




I,DIOH \,


[nilll¡';llr;¡dl) (,.;ti' Ilh[illl[III'll [S ¡:í. flli' Pl'illll'l'O di' i. '('Ia-
.';!', dl'~plle~ ;¡';('I'Jj(liI') ¡¡ pr¡illi'!'¡j. y id "ilo ,.;i,!.-'lli!'liI!' \ 111\ il) ,¡
~I'I' di' ~('rlll1d;J: I'':[¡¡', ;11tl'I'1\ali\¡¡,; \" ]¡;JI\ pl'rjlldi",ldll l!lda-
hJI~nwlltl'. 1'l"lIllalldo 'llll' la nlillri"lILI ha d,'!'aidll Pl'o,'-'I'I'-;i·
lallll'llll' I']} carla ("I!',O: de [;¡/ ~11I'rll'. IjIH' !i;¡/)Í"lldu 11'lIitlrr
al tiempo d(' ~;II ill.;lai:lI'i/11I ;i:t ;1111[1\1\0'; ('Ii l;-:":j ¡ ~t)ltI lidL
IIp;!,lIlo :1 (;t,


OClIpa 1'1 ('dili('io '111(' IlIl' ('lIl1\l'lllll Ii,' liI'<lI,;;I": di' 1,1 Cn!l-
,'(~[wion, ba~[allk ('illlilZ para la (-'';('Ida. ;1111!/111I' 1'.;la flli'';I'
di' mayor ('aterona, .'lo lil'lll' nill"llllil 1'1'111:1 p¡'()pia, ~ ~IIIIII'I
\ \ IIl1tamil'ulo 11' di'l 11[1,1 I'(¡dil canlidad ailll'll.


Cuando l'n' di' Pl'il1li'!'a I'/;¡'!'. I'l11pl'/11 ;1 adquirir ¡¡1;.:1I110"
inslrumento,; dl~ I'i"iea: pl'ro "Pjl) ck ilal'l'l'llI al qlll't!;¡r rC'l)il-
jado it la dl' ~('¡';lJIH];¡, Por 10 dl'llla~. lil'II(' 111 lJue 1I1'I'I'~it;1 para
lil'; a~ig[}alul'a~ Ij\u' ('11 ('[ ~!' I'li~('[¡a!l,
~1I i'\i~li'rlt'ia ha !',.;li¡¡JI' \ ilria~ \-1'('1"- dllll'II'II;¡¡J¡¡. \ L:


pro\ ilH'ia n,) 1(' ha jlf'(·,~!;t¡J1I 1,1 apll\ ii 1/1]1' I'ITlillllilb P,!I';( ,'11
prO~Ill'ri¡jad, E~la ('all~¡¡ y 1'1 a~('I'llilil'JJ!I' d!'1 ~('llliil;II'ill 1'11
ulla pf'(nin¡:ia t1o!lile la mayo]' park lit- lf)~ 1]111' ('"IIHlian ~['
d('dil'an ,'1 la l'alTt'ra 1'(+..;i:I~li('a. !i;¡n ('tlnlrilllli¡\() i\ d('~pl'l''';­
! i¡.riarln


1\';[ITl ID:' LUI 11.1'


Crf'P,';p 1'~la 1':-I'\Ji'la I'n I S í\l . di pr(llllll 1'1111 III~! rl'~ pri-
Illl'r(l~ ;[(lll~, \ hl"!!1J I'P!I lp; \':Iillr,) di' la ~f'rllll!\;¡ 1'11':1'(1;111-
za. CilIOI',liLII'llllill:':',' 1'1' IIIU ,:aq !larii¡'IlI'II'. hit ,ido II·a-·
¡arlada ültilllil:lll'nil' ,,11'\-r'tI!I\ ('I!lo di' 'l'I'("':l<tri'l"; I,<tlzadll";
dlllldl' 1,1 .\\lIl1l;llilil':II11 1);[ hi'I';¡¡1 di'~I'lllilf)!";II"; ('lill,itli'I';¡!I/I'"
para ltil!Jil¡t::rla ('[1:1\ \'llli'II I "iIl':!Ili'. (',l;I!dl'I'I'1' ,1111'11:,1- lll!




-. l.'ij ---
,Idl'.¡:i() 11,' inll'l'lI,I,-, I'J'I)\I'\ 1'IIIIII!a ¡d ¡¡i'opi., !il'lll[li) !kl,-ll[i-
I'¡('IIII' m:¡("I'ial [lal a la l'iI~I'(¡;IiIZa,
COIl~i~II'Jl !;¡~ l'I'lI!il~ I'n tI,hU í l'i'i¡[I'~ jlI'Odll(,!O de !rr~
Cil~;I~ IjUI' II'gll p:lra la ('11:':'(I<1I1Z;1 1,1 1';lpil;lll 11, .~ll,(lnio
On I¡¡Jj()lI , El dl'I¡,':! ~I' n¡j)l'¡' 1'011 1;:..; III¡¡!rl(~I:!;h' Ll ('()II~ig­
na('io!} dl'I ,h!/i!l;ll:lit'n!o, Tamlli(\1l 1"1 !t¡lbidll hil.iil ('11 ('!
IlIllllPI'II lit, ;¡I!I 111 illl'; , !JUI' :-;010 !'¡¡ül'Iln :'íO eil [:<i[, Cllillll!O
a,;cr,lIdipl'l)ll ¡¡ ;i() (,1 al\l) di' la in~lala('i()Il, ~e ('I'[)I'. sill
PllIbargo, '1Ui' ('olo('(l:lo 1,1 11I,;li!lIlo ('H el I1UI'\O local, y
a,.;eg'lli';ldll ,,11 Jlllf'I l'llil', 11'lIdl'.') en lo~ aCtIl~ Sll('I'~¡\ o,; Illr'I~
('()llelll'J'i'\l(~i:l. El AYlIlll;llIlil'\llIo ha ]lrOI'\]ra:!o n'lIllir en d !o-
dos lo,; 1',;líllllllo..; jllhilJll',.,. C',;labll'('ir'lldil ('n:'l'fJallZa~ Illur
útiles para a'IIH'llo,; 1l(1111r;111'~. ('i\1ll0 la.; di, partida dohh',
('ambio..; y ,u'lJill'iljl',';, kll:.l'lIa~ J'l'ilIlCI',..;a, ill;;II':'<1 (', ifalialla:
\ ha~!a dibujl), lI1lí~il'a \ l''').'Tilll<l p;tra In~ in!l'r/1Il~,


C\ BHA,


La pl'O\ iI}!'i" di' C¡il'¡jo!la I[UI' , ¡'IIHl" 1'1\ ~1I IW-,il[, ~i' ha
\ ¡"lo, p0";('l' I'l h('rlllll~(I 1llslitLt!O \ coll').'io de :-iU capil;¡J.
li('lle la for!ulla di' COIlI¡'!l('I' o!ro l',OIl i;.!,uall's l'jl'llll'nlo~ 11
lal \('Z mayorl''';, y !jtU' lambil'n ha sabido grangearsl' lIluy
buena opinioll ('11 ('1 pa is, .\in).'ulIa sr' halla. pues) lan fa ro-
1'I'l'illa r('~I)('(:11) (!P la l'Il,I'llanza: :. I¡',-lima ;.!,'I'ilndl' I',~ quc
lIO,,¡' ¡)!JI'dall "plii':I/' ;1 1)11';1~, 1'\illl..;I:I' di' /'('¡'IlI''';II~, 111"; 1[11('
j¡.";OIJ/,;II!;II;"I;I,


LI bUI':};1 1I\1'11101'i;1 Ii<>! Lil'l'l1l'iado n, Luis d,' .\;.!,uilal' :
E.,!a';l, 11l'I'shit l 'I'1I II"!III';II : \ l'l'illl) di' C:lhra, fllll¡\il i'sk
I'oll'"io plll' ";1I 11''';!i\lIll'l1!n !jUI' o!orgú 1'11 1'[ alío di' HijO, dl'-
¡andl) jJÍI'liI,"; h;I,(;IIIII'" jldl'd la CIlt}..;lrlll'('iiJll dl'l 1,¡Jili('io y
,,()~I('lIillli('nlll di' LI I'II";I'II;¡¡IZa , I!ill' "I':,'llIl la..; n"I'I',,,i¡Jad('~ di'
;lí[Ul,1 lil'mlll), ,,:' ore,,":I!!I" ('Illl li''''': ;1\111,- di' :1/'[1''': l' t'il,¡! 1'11 dt'
ll'iJlo,gia. \)r,¡¡i,III-I' i'lui':lI' ;!I'd! uÍ (;ulw¡iI l' di), '(' lulll ¡';) L 'C; dI'
~;;¡J¡ra, l'll'!,!'itlj), po\' 1,1 P:¡(l'(I!\Il: ,;il'l1l1l) 1",;1" D, Lui,; di' \C!ui-
lar ,\ il'/'I'I'z JlI;1\ II!, di' ~ ::11)l'a, ,;nllrillfl ,jl'l ('['lid;-¡,],,;, \ di'';-




-1,;8-
pues de d su de~ecntlelwia .. \~i ~ub~i~lio pi (,~[ilj¡Jco(:illjil'1l1o
hasta 1'1 afio de IR2,;. P!l <¡UU, dl~ rl!~ulla,~ di' lo,; {l,'ollleci-
mientos polítj(:o~, quedó (,(,I'rallo, 110 \'ol\il'!lldf)~t' ;1 abrir ha~­
la 1828. pero con ~olo pi ('arill'[I'r d.' Coll'i!io dl~ hllmallida-
drs. Puhlicado ('1 plan di' IK'¡·:;, so!icitt'¡ \' olJtU\O por Ilpal
únkll dI' 2 ¡ dI' Fehrero di: 1:-;'1,7) e()ll\'el'lir.~I" 1:11 In~lj!ll[1! dI'
segllnda, "I,ht', habielldo sitIo ('[('yacIo ell 1:-; (k :;1'1 jl'rnbl't!
!Inl S:Jíl ú la de primera, para euya~ i'OIlCt'siolll:S l:edit'J g('-
nernsall1l'Ille parle de Sll:-i ¡[i:rechos el al'lual patrolllJ n, Ha-
fael de Vargas y Yl'kz.


El etlilicio es 1>1'110 y pl:r[pclallll'llle ,;iluiI¡]¡¡: (~I)ll f:apaci-
dad para todas las dppc!ldeIl¡;ia~ t!l'1 In"lifllto) y para admi-
lir ha~ta nOH:llta colegia Ir,; inlt'miJ.s, PO';i'e i:i1si (:olllpll'los
to(los los Illedj()~ de enSl'nanza, y los que Ip fallan se' adqui-
rir:lIl P!l bn~\e, pUI'~lo IJIW ';Oll mlhidl'r¡¡lJll'~ !'i1l:5 rrC'ur~u~,
E\i"ti' iHlemas bihlioteca y jardin bol:lllit'o,


Ascienden sus nmtas ú la cantidad dI: f:j:Z,:2f)! n:alc:-
procedl'nles de los bielles tic la fUl1lhll;ioll di: .\gnilar y Ih~
otra que SI' II~ ha agl't'¡.;ado, llamada la~ /;·SCllI'IIl.l' /'ÚIS, E~ta
ftl(> instituida jJor D. t~il \It'jandl'll dI' \'ida , ('/lU dl'slino il la
primera ensl\iianza, la (;uúl se cOllsena Illlly Jlu'.illrad;¡ (;(In
arreglo á los Hueros sistemas y en c:-;clIe\as (Iue h¡¡ lIari'\Il [lo,·
('as rÍ\all's en el rcino.


Los alulllnos (1"1' en el curso ¡JI' tK íi) l'rillll'r\! de la
lTI'acion, ¡'lIl'ron !JO, hall ;lscI:ndidu !'Il I'! di' 1 K;i 1 d (f :i.


E"tc estable(;imieIlL() fUl\ primero (;olegio pri\;Hlil) y Itll:-
go, á ins!allC'ias Lid Ayuntamiento, St' 1'!l'\1} ¡'l la calpgoria
dI' ln,;titllto, habiendo [I'nido Illll('!tas ;¡lll:l'lIali\;¡s l'c~pl'dil
tic la das e ú II1IC dl'iw jlL'r[eIlIJ('l'I" I!!liltlllllll'llli' ha ({llt'dad'l
do pri mera,
S(~ halla sitllado Ol! el et!ilil:ili (/lIl' [tiC CIIIl\ t'llln de TrinÍ·
larill~ , \'ll UIla posidon \cllla,losa v ~(¡\lldalJlc y lall I';qw




1~\I
'111\' PI! d cal)\'. 111) ~olf) la sl',!.!lInda 1'Il~e[\i1nza con luuo~ l'ill~
dl'partanll'lIto~, sino talllhil'll \\n (~ok~ilJ de internos, una ('s-
1'111'1;) ([P prill1L'raS lelra~ y otra di' (1,11'\ Ill()~, ¡'¡ la~ cllalps COll-
j'llrr;'1l !ll:I~ de ,W!) niCIil": d,~ slll'rle !JI\(' ('n d pupdcn los
¡Ll"J'(~~ dli\:,lr ,'! sus hijo:.; d"sde la "dad lk l!'('~ ;\Iws ba~la
'lul' ~,tl"1I dl~ la ;),llJlesc(~[)(~ia. Pos(~e adl'lIlaS ulla \'\ll'IlSa
hlll'l'la dlil\(/I~ Si' ha rorlllal!o un jardín hol;ülÍco,


1.11,'; IIlI~dí()s dI' l'Il~I'Üa!lZa son sulicil'Illcs para toda,,; las
a,~iglla!lIras. :\ 1111 lil'III' 1lt¡'IS 1ft\(' olro~ mue/lOs inslilulos I'es-
pedo de hislllria natural) pues puede presentar Ull regular
1ll1lS('1) , La lJibliol,'ca, sill (Imbargo, es escasa,


Can'CI' d(~ r('nl,ls; todos sus gastos los sufraga el c\ YUll-
1,1IJlíelllo qlll~; con laudillJj,\ ('l'lo, ni) Ita jll'rdollado ,~al'l'ílido
algullo para dar ú ('~Ia l'sclll'la eJ'(;dil" ('. illlportancia. Cuto-
\~,lIla t'll IlIt'dio di' lIll [lai~ vaslo, rico, publado, y '1111' cOlloce
I;¡~ \ l'lIltlj,lS de' la edu,'(tI:íOIl . ú pesar de la concurrencia dd
Instituto (il'o\íl\l:ial, llllO de lo" Il¡(~jores <1(1 Espilfla, tI!'1 Se-
míllario 1'lllll'iliar, y di' \arios I'tll!';.:io~ parlil'u!;¡n':-;: el nu-
[lJI'ro di' ",IS ,illllJlnl)~ i1ll111t~[)la !udo." jo ... ilflllS, En 1.'.; \:i
(u 1, de :;~, y ,'1\ ('1 Cllr~li di' :i J eril ya dl~ 1 tH.


OSVü.


~I' halla (,ill(wado 1'11 I'¡ i'ditil'ill di' la ;11l[ig'II~1 Ulli\L'r~i­
dad. : ('11 ('~Ia [litrtl' jIul'rle I'1I1IIJII'lír ('Ol\ líI~ I'rillll'r(l~. E:i de
"'';,;lllldill'la.,¡', ~Ib l'I'lda ... producI\n ll!lf)~ :¡,0l)0 n'alt's; P(II'O
,.¡ ~r. 1l1l1¡tH' di' (bUlla, palrollo dell'stalJl,'dlllíl:nlo, le tiPII\'
asigllillla :'11111'" "'s !Ji"lIes Illla i1,'nsioll dl~ J t ,1 HIn !'l'ales, pa-
~all:lo ('¡ d(;li,'ít ,,1\ yllnlalllii'lIlo, .\pl'llas sine lIIit~ qlll'
para iil~ nalllral,'s di' ,IIIIH'I jIul'II!cI. y ';ll~ altlllllllls ('Il ("
í'llr~O di' :¡ I l'ul'rllll ~()I,) ti,


UI' hl'dw la rl'';I.'I-la Iil' Itb lli~liilllll~ \'\I~!('ntl~~ I'Il l¡.;:;;(
-11\ 1'\a~l'r(l('ílln ni l'ne(Jlllio~, lilllilúllr!OIlli' Ú ulla Il\'l'\ (' IW¡¡-
,la di' I'ada 1I1l0, p;lI'<l qlll' por pila ~(' jlueda cOllocer ~ll ('.~I,~'¡II
Y III~ l)I(''¡ill~ de '1111' di~I'(II]1'll ,jlllllallll'lllc l'O!l L'l (TI,¡Jilll dC'




- 1'11\--


'llll~ gllZiUI. L'h 11<1\ "ill !Iliria !JI!!' hl¡)¡il'l<iil 1I1<'1'1'I'i:lo 1111,1 dl',-
crilH'iOIl lll'l., 1'\I!'il~d Y l'in'un,!;llli'inlh: IJi'm ni IJI' '1I/l'l'irll'
\\<l\'\'x \,\'\'k\'\'\\l'¡,é", \\\ b \\\I\"\<' ,11, \'~L\ "\'.\\',, \\\'\'\\\i\,' ,'\1-
lral' eli Itl:l~ jlOl'IIIPllill'l'S iJ('(,I'I'il di' 1;1i! !,!I'.I11 11111111'1'1\ di' ('s··
I'\J('I;],~ fll](', :1 PI"iI\' di' ,'1'1' ("l..;i lod,!:' l'II!I'\,illlll'lI!l' 11l1('lih,
('ll ('1 cor!o lielllp" qw' 111'I,lil IIl' l'\i~Il'I\l'ia, 1'11 11l1'dio dI'
loda ('la,'I~ di' cOlIll'ill'il',ladl'';, lf'nil'ndo qtll' (,olllilatil' 1:1'1'01'11
paeilltll'S ;1(, dislil1la~ e:,pI'I'i,'s, hilll ,IÍ"(lllzadl¡ 1111 é!I',liln ¡j,.
prO~Il!'ridad ('Ilal s(' Ilil JllI!lidl) 11'1', Y IjUI' ;¡1'I'I'dii;I, ibl liI,~
('onslanlcs 1"";/'11('1'/11,'; dl'l r;n\¡il'I'IIII) 1'1111111 lil 11I1I'1Ii1 di";)Io.;il'iil!l
de las !1I('alidarle,,;. :\1~'lInlls IllsliLllos 1"'l'll1ill)I'I"'11 1¡¡¡J'l\i,í. a
la \'l'rdatl, ¡liIl)J'('s, ¡hWO l'IJlII'lllTír!II';, y ,il1 ;':1'<111111',.; I'SIII'\,<lIl-
zas <1(' "ida: IlI'l'll los J1I:h l'.~l;'¡n I'a lIloll!;llllls d(' Iltí !lIodo
que' nada IJ¡'ja Ijlll' dl'~I'al', \' illgUlIoS ~l~ ('IlClll'lltrilll ('1\ si-
IU<1niol\ dI' rÍl alizar C'I)ll II)~ nw.ioll'~ ('~t¡¡hll'(~illli('lll()~ dl' ,~Il
dasl' ('ti Europa, ~i P()I'Il~ ;llllh h¡¡('n, l'llillllll) 1;) ~('"lIlIda
"llseilanZil 1'ril tll'~I'IIt1()I'ida I'll E,piula, \ J;b ('i('Il('i¡¡~ ]lw;ili-
\ as Utl ('tlll' de rillOn qlll' ~!llll ('\¡,.;lía ('1\1'1 d(~~,'(¡ de ~II~ m'l';
,)rdil'nll'~ ¡:,)rlill;¡rill~" ~I' \¡\llIí,'I';] di¡,llO: ' JII\ JI,)~al'<l 1111 1\1,;11'11,
\' la ,~i' Il'ndr:lI1 m;'" di' l'illl'!)I'IILI 1',;l;:l¡jI'I'iJIIII'I\III~ d'lllll:' Ll
jll\I'lllud ('~p,llíol;l jllli'¡jil rl'('illir una iJl~II'III'I'illll ('011 1'111'11 Ii , :1
[il~ tll'l:('~id¡lIk~ ,k la /'Pill'(l: y ('\i~lil';'¡1l 11[1'0"; lall:\I~ ~:ahi­
nC'li'."i de ri"i('(l \ J¡l!lI\r,¡I'I¡'jll~ ¡JI' 'illllllil';1 jll'rl':'I'lallli'll!t> ,111'-
lidll,~, ,', i,!,!II;¡\ 1I1'IIlII'!'1I do' 1J)!J:;I'iI"; di' lii,IIIi'¡,¡ 1I,¡[lIr,:I, al!,!lIlllh
¡JI' l'l[il~ rico, \' j", IlJj:~ ,'(';';111;11'1',: \ ¡Ii!lil'i¡ ',II!,I'I' \ 1'¡¡JlI' ,¡"i'''
tliI1l'" hol:lIIil'(I,: \ Ll ('!)';('II;III/:: di' \;" lJl;!lI'ill¡¡III';¡'i, d"I;)
;rcngralia l' Ik la hi,[¡,ria no ('ili'I"':'I':l ('JI lIiJl,';III¡;! jlill'!l' ¡JI'
Indn~ In, ;lll\¡li()~ li"l' Jl"I'I',iL; t'n IIIII""\':''; di' 'Ididl),~, 1'.;111-
Chl'~, ill~II'l!!\I['Il!iI~ di' JI'\ ,1111;11' :Ihllll,'; \ di' ,¡ .. :Tillll'iJ.;Ul'il, ;.:10'
ho~, llLlp;~~. l¡l)I'P~;, ;:~];):!j'o,,; .. irll\¡d:í'll"" ..,¡ (d!.!lIllo, r\\pitll
Ill!hill~(I d;t'IH) ~':..:i!l. ",,\ IJ I :11\ ¡¡\;'d l~(H' \ i~I()Il;ll'¡q ~' i'qi'.l~!d(,!·
di' l'a-lil!lI' i'lI ,.¡ ,!ii''', 1'1111111 ~',:I)lII:¡:'!ldll 1111;1 l'II';l ílllplI,,¡lill'
"11 IllI('.;ir:t ¡::dl'ia ' JIU!' l:i.'; :liiii,!:ii;I:i:', 111;dí'i'j,lil''; \ llHiI'"!",,
IJIII' ;'¡ ('1111 ~l' npo;liilll, :-;¡l! l'Il1!':ln:Il, (',[o lil:l' L lliJ 11'1';1 :'111111


"


I'jl~ Pill'('¡'¡dp UI) :--lll,IUr ' \ ;ll:~J . ."!' 11il /\';!li;';lf!(I. !'\i..,[p 11(1\




'-' l'lt ~
¡';llpa, \ 1',l;l !il'lldll('il'ndll rl'lIl{J~ ~;iIZI'llaIi¡¡~, Eso, In~lilulo,.
Llll l'llllll!alídp" l'ill;1 di':,ll'~ll:('íl)ll :',' [¡;¡ pedid() tanla, '('e(',
¡HIl' III~ qlll~ no lu; 1'i1i1,H'I'II, (1 jlll!' ifuí"1l lo.; Illira dI' rl'ojo,
¡¡;Ill !'rll";!lI'radll, :- all'ili'l\ ('¡[da ;1'111 Illal Il!' UÚml'l'lI dI' alulIl-
!l!l.';. : 1"i'ill'i'('¡¡ prll' 10:1,1" II)~ di¡¡]lil'h d: Id ~¡rlnilrqllia ra-
:i" di' IlIz. 1'1110:, d"I'lo';;iP 1;lIll(l:'I'l'iill 1'\1111'1 lil'Il1/1II. ,Oja-
j;'¡ 1'\ (¡II!lir'rllll ,~ill I!l'j,II',,' inl1l1íl' jllIl' l¡)~ 1'¡iI'lllí:.!lI' di' ,',la,
("I'lIi'la';. '1111' '1111 [11' di' la illhll'iI('íllll I',pal\llla, 1111 n'jl' 1'[1
_[\ proll'l'I'illll I Í!lIIII'nlil. I 1(" di,pClI": 1'1 :11'11: 11 qm' JI!)
~ír'lllpl'" 11,111 l'll,r,al¡-;¡rlr, 1';1 11):' 1Í"jlil.,ilario.; dl'l piIll('J'; ,ill
';I('l'iiicarill, a rdrll' 1':,I"illl'i'illlii'llln,;, Idil,':, lamllil'n ('11 :-.11
1IPI';\, 1'('1'11 qllí' 1"11' 111) I"!,il' rl'rli!('i'¡lI~ ¡¡ lo qlL' ¡]('bil'l'all sl'r,
jlOI' llI<1l1l,'IH'1' 1I11d ril,llid,,'! illlll'I'I";::I::\ \ 111111"\01, \ por
,;usl'ilill' pl'l'llI'lIP;¡(:illill'';' "tÍill"; P'·!'.lllili,.';';!¡";'1 11111,,11'11:' "dl'-
1¡¡¡¡Iamir'lIlo.; iIlH,','lll,¡[I':', ¡:I'li"I1I'll 1'11 ~;II prL"TI'';¡¡ Ú 11111,--
l'Iill.'; In,1 i\illll.:' , :' jllIlli'll ;l (jlrd'; lI11lV 1:I:rc(t dI' ~il ruina,


EII la <\nl"rior rp~I'll<I , 1111 Irl' hl'ello llll"rilo di' lo . .; Ilin)('-
10\'('''; Ijlll' .';1' lullall ;Ji 1'1':'11\:' di' Ilh flhlillllll.-, Jl11I'i1'11' el I'!O-
,::io di' 111](1"; 11lIiJi"L¡ ['ildido illll~l'jll','I;II'~(' ('il SI'¡¡lido (!t):;ün (J-
rahll' paril 111'; dl'ma.;, ,"¡ il[l'illllil'~l' Ú parcialidad: y d ala-
J¡;¡rlo.; ;\ l"do.'; luyi,'ra ,i.;(), de I:\agcl'acioll, p()r i'l'l' iml)l):,í-
!III' 'lu!' 1'11 un 1'I'I'I:i!lo 111'¡¡1\('1'1I dI' Iwrsonas e\i~lan siempl'!'
igua!l''; \lililí, n~ de 1'1;1. POI' ¡Hilito ¡!1'1H'1';¡j, lndíl~ la 1111'1' P(' (' n ,
jlllrqlll' Indll'; h,ll1 lIl;)nil','.;I;11Í1I i:-;llid ('1,10 : r11)I'isioll f'll fayo!'
dI'! 1'.;I;¡/¡JI'I'imi('nlo confiado :1 ,11 1'¡¡l'gll, : ningllllo ha d,'ja-
¡j'1 [,,¡CI'!' r.'lIanlo 1:a (' . ;Iad" 1'11 Sil lHallo: jlIIP" si las dislinla~
"llalidOídl" hall jllllido !'.;!¡¡hil'el'r (':llre ('Ilos dil'l'l'l'ncias, ])1'
rl'l¡;ljall ,,1 1I1i'1'illl ('.(Jllll'ilitlll: : I(b Ij\ll' uo i'lllT('~pllndil'J'()n Ú
lo !jUl' di' i,il()~ '(' l"PI'I',lha, !'¡II'l'iHI ai pllll!O ~('Ilill'ados_ ln-
j\l~lll ';('!'Ia, ,.;ill 1'¡¡¡i)ar;":I!, llll 1l1l'11I'ilillar alJlii ~Il.~ nlllllhl'l'~, y
I'I'i\arJ¡,~dl' /;1 :-;I"ri" 'Id" I('~ \:O!'I'I'''!lunt!i', P"l'llIlh~"IIlI', [lIlI".
¡'ildl' ,[" .I11~" '1;11'1;\ ~¡" illa ('n .\li;dl,(,¡I'~ j), ,\:-;:hlln (;lInza-
II'Z l'n Ali('all!l', n, H¡¡mol! (;ulipJ'l'i'Z I'n _\Illll'['i¡¡: /l, .JII~I'
-'rl1l1!a:l;1~ Pll B;ulaj,lz; !l. ¡:r¡¡n('í~i'lI ,\lalllll'l ¡!r> lo."; 1!1'IT"l'II,
,'n /;h I'!,I- B;¡JP;II'I'~: P\;.:u:,!iJl d,' ,\rrl'!-;lli ~ !f¡'I'"d¡¡¡ I'll




.~, 1i:2 .-
Bilbao; D, Antonio tlr la Corlf' y HUílno. p,.III1<'1'O PIt Blir;.w-
y IlII'go f'n C¡'l\'dnlla: n. LlIi~ :->t'rgio :->illldlt'z I'n L'I('I'I'l'';;
n . .JOS¡~ Tm.iillo ('n la:,; 1:-;1",; Callal'ia,;; 1). Antonio Tf'll1ll1',ldo
en Castt'llo[); D, Fral]l:is('(¡ Fernillldez Areiniega I'l] C¡lIdad-
¡kal; Tl."iglld .\rm'lIel' f'n rif


'
['1l1lil; lL .Il1li;11I Per!'! .\llIru


('n 1fIll'~C;J, ~. ~ll ~lI('l':-;lJr D. \¡('I'nl(' Y¡'nlur;¡; 1l.\LIIllll'!
!lluflOZ (;arnicól en Jal'll; n. Francisco dl'l \'alll' 1'11 LI'oll:
D, .Io;;;i' Casll'lJ en Lérida; D, .Jlllian o rllt!l'i! 1'11 Logrollfl y 11lI'-
¡.in en Búrgos, y su SlIC('SOl' ('11 ('1 prirn('1' inslLtlllll,ll, .IoS(', 'Íill'-
tinez Wyes; ll, JIanue! TOl'l'iglia 1'11 .\L'tlaga; n. PI ,dril An-
dn',s l'n 'Iurda; D. [no(:('lIcio n(Jdl'igul~z ('11 Pa/('(H'ia; 1I11n
.Juan dc "ala ul'ial'll' t'!l Pamplona; D. ~<Il1liagll Hi\ as Par-
do en POl]levetlra: D, Hamoll :\Iiranda en Santallll!'!': n. SP-
gUlldo Hlllillll \'alc,írcc'l I'll St'gO\ia: D, Sel'!:,io Moya ('11 :-;\1-
ría: D . .J()~(; ,\lt'rt; Y ltll'go JI, Fl'lí\ Toril PI\ Tarr;¡glllia:
n, Mallu('1 :'Ja l'Ía 1I(>I'I'l'ros en Toledo; j), DOlllingo .\ n~II:t!l'glli
f'll VCl'garil, v d('SPIJ('S d!' la instalatioll ¡J(' la (,~cl!('la illllll~­
lríalll, Harnon JIaek('nna; n. Pt'dl'o Ter(;('/'I) 1'1\ \iloria;
n, Hafael de Yargas y A1c:ald(' l'IJ Cabra; D, \icenlt' lIodl'i-
gUl'Z Garcia en A Igeeiras; y D . .JII~Ü Boix ('ll Figlll'l';¡~. Todo~
estos Directores llesPBlpeilan al propio tiplIIjlo eútedras 1'.\-
repto los de Castelloll, ~iúlaga, y Toledo, ¡¡tI(' son par! i(~u­
lar('s que por héle(~r \l1l fw¡'\'ieio ú sn pais, hall admitido est.e
cneargo qlll' dc'Semp('Iian ;_!Tíl/lIitanH'llte_ Ei dt' Tolp(/o, flpr--
rero~, ha !'l'sado cn 1'1 dia, pasando ;t SPl' (;oJJ('l'lIar!lIl' di:
pl'o\'ineia,


Los J)j['('dorf's de Instituto ti('lll'll habi [¿wion fin 1'1 ('sta-
bl(~cirnieIlto, f'\Cf'pto alguno que 011'0, por falta (k 10Gal Ú
por no ser catedrático,




(;.\PITlltO 1I.


rn: LOS ':OLE¡;¡t)~


Cn:~TI¡)\ í'~ agilada 1'lIln' mlleh()~, si cOIniene o no estaLlc-
1'1'1' clill'gios dondl' los jliyrnr:< SI' (~dl](lllí'lI h'jos de sus pa-
¡Jn'';, y ;;ujl'lll'; ,'t IIrta \i~il;lIli'i;¡ y disciplina ('i;l'ccial, que
l'onlrilJlll a ,1 qUí"U ill~lrtlc('illll Sí';) m,is slílida y pcrrpcta,
\" falta '1ui!'ll, al (;ílllsidl'l'ill' los \l('íos Ú <)lIí; se halla sujeta
!'sla da . ;" de rSlalJlecimiPlltos, los crea perjudiciales, prefi-
ripndo ni siSIt'tnil dí' ('xtí~l'll(h: y fUlldúnuose 1'11 la cOllocida
dislineion que exi,le ('!lln' instruir 'i educar, ~ostienc quP si
d E,ladll JlI)('(k f'IlCar,!.wr.';I: lk lo primero, lo segundo ¡]pllt'
qllt'(/;1I' l'xf'/lI~i\"<llIlI'lJtt' (,oldiado ú la . ..; ¡¿ulJilias, Esta opinioll
!lO I'S, .~ill t'lllllilrgo, la que jlrHalcce, y en todas parll'';,
por ('1 I'olllrario, f.ot' pl'()(:ura ('rigir eoll'¡úos para la l'dlll'a-
don dI' 1;1 jl!\(·ulud.


El si~It'llIa dí' cO¡I'~¡alul'a tieIH\, ,i la wrdad, ciertos ln-
rOIlYI\nil'llt(·S l1Inral('~: mas pueden disminuirse grandt'Il1rnlt'
¡'(¡TI 1'1 hl!(,1l 1'1";';11111'11 inll'rinr, COI1 la acertada disposiciol1 de
lo,., (·dilic.itl~, y con una (\\quisita Yigilancia, Jlrecauciont'~
'1\](' ('n ('1 tlia ~I' han lInado il tal TlI'rfeC'cion, quc a!wna"
dl'jall liada '1\1(' dl·~(·ar. E,.,o,; n¡j';III(l~ \'i('ins, ('n mayor p~('a-
1;\, 1'011 011'11'; mú, IndaYlil. tiplIt, 1'1 ,¡,,[t'ma dI' p\lt·]'Jlo,;.




· - t '1 ¡
l'tlillld\1 ¡¡ I'a.la nillll 1111 ,,' JI' li,h'" ;¡",'lIllloIlldl 1Í1' I11I ;1111111'(
\ ~1,.,_[IIril, I',hi¡ illlP()~ihil\ ;!I"lidiol" 101 :'~'·ihl'!. di' ml'di",; 1'11
la ;':'eJlI'rillid"d Ik !;i~ LíllIill;i~: \ 11" 1':1 \ ;111" 1,1'- l'ldrl" lilll 1'11
dI' ("1 "lIOllllo jlll!',.II'Ii. -,./'r,'líI,h ,i ;1 1 '11"11 'jl/l' 'ililil:idl' ,1 :_11-
hi.il'~ rUI'ril d('1 11I,til/, di' ~II rl'~itll'l)\'i;¡ El} id:: :1"1'1111_ ;11111-
I',.;IÚII 1'\jI\JI'._!!I';1 ",/';1\1'- pt'li",rll . .; i(.;i 1IIIIral ,'III!')II 11;11'[1',"-
Illi:lIlII'llll', l'll;;n,ll) ';1\ in~ d".id l'lIlrl':!i'iÍlh ;1 ~I III'I'P;II'; __ 111
d 1'1'1'110 di' 111);1 di,;!'iplil)d Ijll' [11- ",lid,';!",) \ diri':i¡ Jilll 1']
blll'Il I'éllnilltl \!ln jlh ¡¡III' ji.'j·lllld .... ,'11 I'dil,'dlldlhl' ('11 la
Cit.-a pillnllil. 1I11 ,.;,' !lid!i)il I¡J¡I'¡'~ d"lnlll';::.;11I '111:' ;11111'11::1.;[
';lI in!ilnli] !lu/'I'/a: \ '111'11' I'! "II](':-:ill ,.'1 ¡JI} ,·Ii,'il! l,r:'~I'I'\ il
ti\11 ('lll\lr<l 11),111<111'.'; di' qlli' ~I' ill!I'liI;; il[I:II'\;;I'I", \,' 1-'
~il'IJlprl' 1,1 1111:':';;[' ¡¡¡¡¡I'rll" la 1111 '.j 11 l' i'~¡:IIi'la _ JlI p[ ~íljo \11111111'
llÚI, 1'l'in;ill Ii!" \ irllldl'.';. PI'I,~(,jlldjl'llIlll d,'] 1'''1(('1'1;11'11[0 Iiar-
111 rrl'clIl'nll' de la.- di~I'II~iillll':; illll',,1 il:'''. di' la l'olllllli'l;¡
llada I'jl'mplar de 1ll1ll')¡O.'; I,¡¡dn'~, di' 111.'; dl',;;¡I\II.:.!.lh illllil'll-
denle~ ,i qlle da Ingal' la 1'lIlIli<lll/iI d •. , Ii! LliIliJ¡¡l. ~ .~iJjll·,·
llltlo di' ja ]lI'IW;IZ <1('';1'1111111111';1 dI' lo.; (,1'i;ldll~, IlId¡) lo I'll,d
lIO Sl\ IIl'lIlla il Ii! \i.;la lH'r'l,il'iI¡, 111' 111-1 IIjllll~_ 1I111~ Iil¡';I'l'Ii!-
dores di' ~ll~'n aun clIando pal"l'I'I'!1 111;1'; illdii'l'rl'ilil'" Ji! ¡ji~­
('iplina pn l~sle ca~() IlllnCa dl'ja ¡Jp SI:1' Iloja ('1I ('Uillllo al (':-;-
IlIdio, y la. ílllll)ll~ poco aplil'ada qlli' en lalc~ aflO~ domina
cnelll'nlra di\masiadas 1'1J11Ih''ieI'IIIJ:o¡]('ia, para no d('-;,trro!lul'-
:'1' dr' 1111 modo II',hl'C'IIIII\1I1al ;1 !(lda la \ id". A~¡ ('S UIl hl'cho
c(lllslanlc, fuera di' al;':'lIl\iI'; ('\I'I'll('illl\l'';, qUI' lo.; 1'\!nIlO.';
apl'O\l'c'han llll'nl)~ '1"(' j()~ 1'I¡/I'gii¡Ji'~ .. \ 11I1'flll.'; Il)d,l\ ¡;l ¡u . ;
que ,;(~ pdlWilll (\n "liS I~il';il';: \ alln 1'I'~IIl'I'I(\ di' Ilh .~I'glllldo,;_
SI' Ilola gran dil'I'I'I'Jl('ii, :1 Ca\ (11' di' Ilh '1!j(' 1"'I'II'IlI'I'i'll ;'1 ('~Ia-­
hl/\I'imipnl(J~ diri!,,:·ido.; JlIII' 1,1 (;lIliil'rllil ~lIh/'(, lus privadl"
dOlldl' lorla\ ¡¡¡ I'jc'I'I'.I'lJ In.; pildl'f'" 'JII:1 ¡1111ul'llI:i" III)('i\il, 1:1'11-
sl'núlll¡()~e 1'11 I'I!us 1l1l1('!tIJ~ \ ¡('iu.; di' la l'dllC(I('i(\ll dlllJlI;~I¡·­
I'·a. Hasla la parll' r¡"ica ganil 1'11 111.'; ('lIle"ill"; Ilil'll IIJ(1nlil¡II'~,
porque all¡ ,;(: ¡J('.~li"l'rilll los ¡¡¡¡[)d"s di' lIllillll'ul'ja IPI!' ,1'
tra/'JI di' la I'ibil jlilll'rna. Ilit\ m:h "di\ld;ld \ 1111I\IIIJi.'III"
-1' 1'I'~pira air!' l1I,'¡~ lil)]'(\ 1'11 In.; palio.; 11 ill!lll'i;" t!:',lillild("




~. l·fi ~
al n'cn'o, ~\' dl'~;1rr()llall la~ ftlt'l'za~ en los JUi'¡IOS y eJI'reí-
\'io~ "iIlllla~til'lh, a tal plllllo. qlll' ('~ muy COJ[JUIl H'l" tt ni-
illh raquíti!:I) . ; ~. ('lIkl'.o~ aliado dI' ~lh patl("('~, 1I1pdrar y 1'1I-
bu~h~c(~r';l' ('11 la \ ida l'okgial.


.\0 oh"Ltltl(~, si lo ql](' 111'\0 !lidIO 1''; ciprlo en la l'dall
('i>ITI'''J)(I!ldll'llll' ;¡ la primera y ~egnllda (']l';('ÜallZil, IIl! a~i
ruandu ';l.' !,a~,l ;'l lo.'; I'studios ~lIIJeri()re~, jH'¡)pio:-; ya de lu~
adullu,;, y 1"1'''1'1,('10 dl~ lo,; cuale,; 1\11 comil'ne adoptar los
!llÍslHos prlIlI'ipio,. ~II (lli . ;(~nalll:ia ('s ae;\..;o I'llt(ÍIl('t'~ opuesla
;'1 la nalma!I'!il : ]"I',t,;{¡>];¡ 1'1 t'ar:wtl'l' ¡(I¡';li~O ¡> indl'pentlil'llte
dI' jll\ I'JJI', va l"orIlIado.;. 1'11 r¡lIil'III'~ la~ pasiolles obran (~OIl
lllia. fW'l"Zil 1II'';('OII1)('il1,1 il lu:, prillll'l'llS allos, y I}II(, rompil'n-
di! I'i~ diqll(,~ (llli' ';(' ill!l'lIla iIIli'IlIH'I"ll's, ~(' lanzall imrwluo-
:;;0:; Ú i'\(:('~tl~ tan!l) Ill;¡~ Iallll'nlablt,.,; cuanla mayor es la Sll-
jl'Cj(ill qlW t'11('III'lIlran. La ;c:al'illJlía di; IJllPlI:l cOllduela en
e~ta (,dad lll' í':, ya la dallsura forzada que' alllu logran <¡Ul'-
bran!ar. ~íIl() I()~ ,anl)" pr¡rll'ipío~ adquiritlu.; con la ('dllca-
,'IOll anleri,,!'. \ 111:-> ]¡;¡bíl".; dI' ".;llldill. ()!"t!I'1I \ moralidad
Ipll' 1" .~I';!liIl'¡;t l'II.-I'II"l1/a J¡,¡ d .. hlllo ilrl"ai",ar ('ll ('lI()~ :"Iabi-
da 1'., la hi~I"l"ia di' 1I111'slril:' Cilll';:iu:-; ll;lllladll~ Illaytll'l's y
lill:llD!'I',: cihi tiltlih llt'g;l1"IlI1 il SI'!" ulla senlina de ,¡cios y
e~dlndal(h: la opinion pública acahl) por (·.olHlt'narlos; yau-
tl'~ qUf' la:-; \i(',i,i!lIdl'.~ pl)líti('a~ lo:, d('~tru\t'rall dpl lodo.
mlwltlb bahian dl'jal!D ¡jl\ I'xi-lir. Il ~I' lIaILd);]n ya sill dl~-
1ll1'IilIlS di' \ ida. f'1I.-I,'rilll·JlH'Il{(' n;lilíl' ha reclamado ,';11 1'('.'1-
tahl"¡'iInIl'nlli, l'uIl {,Iil!a lllih razon ('llanto qur habían !l('-
gil do ;l.~l'r patrilll1lllil) 1.'\CIII.-ii, n di' cil'l"la~ rla~l':' ~. familias.


lIart' ulla n'sella di' I'S{OS último,; e~ta]¡I('('imi('illos al
h;1hlili' dI' la~ Illli\f'r~id;It1I''; jllnlll ;'l la,; ('uali's t'slaban I'rigi-
d()~, formando Ú \(,l'\'~ pilrll' ilili'¡.;-rilnk dl' pilas. Lo~ ellf-
~ilntl'~ Ipll' adlllitíall lo pran, por plinto gl'Ill'ral, tk facultad
llia~ or: l'\istil'lldo P"("'I.'; para lo,; filos()fo~, Lo.; gralllúticos
:-13 /'lilwa!Jan i'n l'a,,;1 til' In" (J,'llllilH'i' q¡¡¡' solían l"I'I'jbir jlllpi-
ll'~ ('011 lod()~ los jW'on\l'lIi('lll¡'s \ lling\llla di: las n'ntajil~
di'] illternado: "il'llIlo mm 1'",';1~il'; la~ flln(l;1C'inlw.~ !jUI' ha-


T"'lIi 11. in




-- I ifi -,
bíll p¡lra !'~Ia cla~I' de ,'~ludi<lIIlI'';, ~ IDIIo,,; lIlili IIr:':<lnizada~
l1rlíCilllwnll' In" sl'lIlin¡¡rill': rlilli'¡li;lrl'~, LI', 1',1-:1'; di' ,jl'.;tlil;l';
\' lit- d" 1>';I'\ll;lpill';, I'rdll 111" 1'"l;d¡JI'I'illlil'JlII¡' dllllil~' 1'\¡~li,1
\ l~rdlldL'rd clliI',:.:i,illll';¡ 1''':';' 1" Ijlll' "1111111('1" p"¡Ji,, l'I,"~idl'­
ra['.;(' rlllllo '1';':lIl1da cII~I'n'UIZil.\ IlIi'<li'lIll1.' IH ,i..:iil p:I,¡¡d"
~I' enlj)('zo ;, 1"'lbi¡1' ,'It la nl'ill'jllll ¡JI' mll';':III' di' I"I;¡ l'ld'('
110 rliri,:.:idil'; por d rli'ril, y eDIl (',li' Ilhjl'llI ~I' I'\jlldil'l'llll
po]' ell't,y C;1]'1()~ IlL 1'11 ;¡ ¡JI' (lrluhl'l' Ik lilii \ 1'1 di' ,\!!O';_
t.u (h~ 17liH, do~ l'iITI!lill'l'" 111"1111"11111) ';1' 1'¡'i;.:il'''I'11 dlllldl' P'l-
recil'ra opnrtltnl) ca.;;)" ¡Ji' 1I1'II.'illll 1'1111 1111 llil"'i'I,1j' .. h-
mlleslrn,: ';I'(~lIl;II·,~'; COITI'':I"IIUlil'IIII'', 1'¡h,'lldll:!:'';I' l'fI (,11.1-
{ll'iIlH'l'ih 11~lr;¡.;; ,.:ralit'tlil'¡j, 1'1'1111'11:<1, ;II'¡IIIII'lil;,1 ,,1'llilil'l¡'¡.l
V llellla~ arll", Ipll' \,1)1I\'illil'I'I': dl'~! ill:'lllillhi' ,Ji ,'1'1,('1,) I'¡I':'III~
hiel1l's di' IIJ~ 1'\11';111:11111,' ¡I"tlila'" \ ,iI,!l1lílh ¡JI' I'j'; qtli' 1'1\
las prOYilli'ia~ c~l¡¡hall al¡'i'lll~ ;¡ Ii! 11I~II'II!'l~i"1I1iliillil'ii, F1'iI-
tos UC ¡,,~tit al',i~l'lilda di'j1II~i¡,jlll1 IÚl'l'llli Jr¡., ";,'illjól;)ri,,, ¡j"
\oblc',; di' ~Iiltlrid, B;II'I,,'llIílil, \ ;tll'ill'i;l : \"I'::;¡j'¡¡, 1':1 :11'iIl-
jltl lk ¡UIUI,I lIIiIUal"',I, \' ,'11 {'II'I'ióut!'1 di' ,;¡¡ Iliill I:ll'J'h ¡ \
¡il~ di' Cl)l1lill¡¡~ "";1',1 di' :-:-;ili1¡¡II:in \ :11' ¡ ::I.-;IITltllilh ,jl'¡
Mont.(\, <[LII' ¡k~ap:ll'(':icj'1I1J 1"lll Id ,:',11'1'1'.1 d,' 1:1 1:III"fi"lidl'll-
cia, p(i~krillrlllenlc :'1' ('I'Pill'lIll I¡)~ ¡',illl'~¡II' di' 11I11IulIiilad,'"
cO!l[onl)(' al n:i!lalllenlo ll\' I :-((i, 1\),- l'llalt:~ llil III'¡!arlln ,l
diez, l'onw (·1 ¡JI~ LII'I'I'l'~, ,,1 di' 1:1 ,bunl'ioll di' rill'doha, 1,1
de (:,I]¡l'iI, I~I ,JI' B,II'Zil, 1,1 di' "llltlúl'l" ¡JI' !."lIl\1";, 1'1 ¡J:, ;-;;Ill
Pahl" di' \all'Il('ia, 1,1 di' ~ai1lid:!l) di' Bil/¡iI;¡ \ l'lllhijlutll
Bakal', ([lw t¡)rlil~ t Il\íl'I'illl (,ill'dl'II'!' l'lllilíl'll: I'!!!"; 1IIIIJi'
parliclllar, llll It'ngl) lllllil'Í" ¡JI' '1111' Iilillíl'.'I', 1I1i1' rll' 111I11 ... i",
tuado en ~Iaclrid haju lit dil'l'l:I'ÍIIIl dl'l 111'1',.;11111'1')1 1), .fl!ilqllili
Ii!ll(l¡'ío dI' "l'a \ (',


Clill la i!lli'rr,1 ('jI il ~t' rl',.;ildil'l'lIll 1(1'; ;-;1'llIinilrilh ('II!!I'í
lial'e~ el'IT[¡lldl)~I~ 11l1J('hll~, '1lli'dilJ"Jlll'\lil1,:':Hídll,~ 111"; I'ull':.:íl',';
d(' Je~uitas, \' liD ,.;íguil'l'i111 1IIg11IlI¡'; di' III~ di'. lilllllilnidildl",
En cambio, la 1Il(1\(I1' li!JI'lütl qUI' íllll'lIdll.in '" 11111'\(1 ,-j,II'-
ma plllilí¡'(I, dill m;lrg¡'ll :1 1/1I1' n;I\'il'rilIl y ~I' 1I11i1lífilil'¡¡'I'li
111'; 1'~taiJli'cill¡ji'l1llh prÍ\;u]¡l"; Iid~la 1,1 :11111.'" Iflll' "11 IIlrl!




;¡ 1""
--- Il/-


:IlQar hl' lI1:1nitl'.,ladlí Esll' ;lJ¡lI~II!W ~¡dn l'l'primítlo por lo~
]':\;1I1l''': IItoI ~;ilhi"I'Il() \' la, Jll'il\ idl'lll'i,),; 1[1](' ('11 \aria~ Il('a~i¡\­
l/l', Ila ¡Jil'Lld,,: 1l1il": a pl'~al' ,JI' todil, 1111 ha ,idn dahll' ala--
1,11' 1/11 IlIallj!Ii' lid 1,,'ha,ln ~a 1);I-!;III1I', I'ili(','~, llll plll'qlll' 11\
~I''¡ lit (·III·',II'I!111 jll'i\;IILI, ,¡Ill! p(ll'ljlll' , .. "[;( {'dUI';II'illll 1''; 1\1-
,\;1\ id 1'1111'1' IIIJ";ldl'O"; lall illll'l'I'i'I'I·\;t, qlll,' !lada ha Jll'lllhll'idn
¡'Olll¡toll aitll' ('011 /,1, gl'illld\·,.: !'"lahll,(·jmiclllo,.: di' igual l'la~('
qlll' 1'11 1,1 I'\! 1';111."1'1'11 1'\i';(I'Il, ;1\1-'111\11' dl~ In,; 1:1Iall',": gllzan
hill di' 1'1'lllI!;¡i'¡1I11 1'111'111'1';1


El \ ¡I'íll ";1[1;111 dI' (11,111 1'1I11',~i'l pri\-ad\) I'nn,i~I(' ('11 ('stal'
,il'lIlji!'" 1'1111¡[;lrI" ';Idlll' LI hihi' di' Ll {"jI"('lI]¡l('iOll indi\ idnal.
El d,''';I':1 illlllild,'I';I'ln di' la ',!'illIalll'iil , i!¡l!'I' qUl', I'ilr 1111 lado
"o lJ\I,.:qlll' \;1 \"',Jill"II: I ('1 h, 11l,'d:l" d,' ,':1';¡':Ü:1ZiI a,1 111'1'-
:'\ln,tll"'; l'i1111i1 111;¡[I'l'i;tll'~, \ IJiII' ,¡¡¡',I ~I' I'I'Ll.íl' la di,;l'iplinit,
a lin tll' llil di:<:Jl,I;¡1' ;J 11" l'<ll:'I'''; \ ('lIlh¡'l'\ar al 111l1l111"; , ])1'
111 1\\11' IIl;I~ _1' l'llid;] I'n 1'1111'; 1', di' \;1 p;lrll' ,isihll' y di' 11\1'-
1'11 ,llIdl;1111 PI'II"III';III:11I !JUI' l'tll'Il!II',1 J:¡ Ili:l!a 1':¡lIi'dl'iDll y
(;!l:-;('(l,lllf:l. ,j,' ,¡j. ;'~t' '1:::' ;il(;(-:1), \ '(' '."; )1(1_:111 d ";(11' ulla
jilll',llÍl'I',';1I '.::11'11:1 TI" '" I"I~:I";¡ I.hlilll,¡,;¡IlII'llll' I,t (TI'dll-
lídd,1 :1·,> Id- I'dilliii::., 11,' \:-;;1\ ,'11 FI'Jlli';¡¡ (·I)I(';.;ilb lJlll' al
IIl'lIlíll1 ,hltlllltl'i¡Ji:lll por lo m:tirl'~lllll~n dl'l rdilil'io, la jl('\'-
l\)o";ll\'a v \'II',~illl!1' di..;p'''¡(·¡Il11 di' ll)d:l.~ ";lh d,'pi'lId('Jleia~,
h, P:II'II\1I''; \ j,ll'dilll'" IJII' I,h ¡'.I:I'·I!IIIl, ;.!I'¡I:l."(~;lIldil";l' ¡'ul!
1',1,' .11'11',11'1 Id ¡lr'!"I','II:'í! L· Id'; 111i!' Iljlllli'JlI.I.'; loIlllili,lS: y
.;ill"I:illill·;;1I 1,1" 11iJ!¡¡'I;t·, (lIj,'i;II,', IJill' 1'\I,li"11 di' (,Iio_ I1Ii
J'I'dll ¡Lid" I:!\ IIl'dldl" il Id ill.-:I'II','I'111 ¡JI' lns illulllIlll" , ,;Íl'll-
¡J'I \1'1'11:; 111"; !jIl" ,"dl'il¡;111 :1111i1."; l'I',:.:ulan', en lo,; ('\¡ÚIWill',;
1!!li\l'I''';II.lI'i'h :-ií 1'..;10 jl,hl dOlld,' III~ p;l]'li(,lllal'l':-l y ('0]'-
I'III'¡)"¡II¡II'~ iI:.:'I!!lllI'I'iliI ,,1';111111''; 1,1"[\11'1:10'; dI' l'('I'('I'cl'¡nI1, I'Jll-
1"1'<1111111 1.·(\pII;¡\,', "II<lntíl!,'II', ¡,!Jlll' ~lIl'l'd('r:t 1'11 E";l'ailit ¡Jon-
¡JI' 11,111:1 i;':'lldi I'\j,II', ~il'JlIlll 1.1'; l'IIlI'I'I'';¡¡~ I'aqlliti(';¡~ y mi-
c,"i';Jhll'.-:: \'.;j ,111-'\111<1 \ i~! ", !tan jlllllildli ('nll (·,jl' ¡in f)('r:-;()-
II¡I~ ;J:',Ju¡],J!;lda-:, 1,1 1'(''';lIlladll ha .;idl) dl'jilr';l' ell;.;aiiar ]llIr
>'1\,11'\;11;111"'; 1'\1\,1 i~1111r¡¡1]('i<l 1) mala ('1' h;1 1ll,¡\¡¡gr¡ldll lo.; Illil'
ulil,'" JlI'll'<lllJi('lllll") \ la ('';I'i\.,('1 di' Jlli'llill' lllal¡'ri,¡\I''':, I'I'!I-




~ l¡K·~
BCn nll('.;tl'l)~ (;Oll'gilh prir;¡dll~ 1" mi", 1'I'la,ada di.';I'I[ilillil,
una rllSi'IlallZil tan illljll'l'i'l'cla. qlll' 1'.'- itlljl'I . ;jlJll' aprll\i'l'hl'lI
l,)s alumlllH, L()~ 111,1,; 1111 PIII'Ij,'1I ~lllIliili.;lr;¡rl;¡ ('onl'lIrIlW;1
los l'l'glall\(,lll()~, pnr j',J!I:1 ¡JI' i'J'i)rl'~nr!'.; idilllí'(}'-, 11 ¡liIl' 1[111'-
fi'l' qlll' IllIO ~olil dt""Illl'I'IlI' \aria~ ;¡~il!ll,illlI';I~: I 1'lIalldli
hll~cafl ;\ llJ.- !jIU' l'\i.;t(,11 I'n 1'.;[aj¡!('i'imi(,III()~ dl'l t;oj¡jl'J'!10,
ti lo hael'Il ltnil'.aml'IlII' ¡nra 1'~1)('I:lIlill' 1'1111 I'! IlIllIlbr,'. jllI"
nióllt!olo dl' pantalla ,'\ !t, . ; l[UI' l'I'itlllll'ntl' dan la~ 11'1'1'1111\('';, IJ
procurall concl'rtar';l' 1'1111 1'110", jI,lra '11((' I'll lo.; 1'\¡lIlli'!I(',-
obtengan SIlS alllml\o~ la.; llnl;lS 111:1'; J'alllraJ¡[I'.,- .;in 1lI1'1\~l'l'r­
las, Así PS que ';('[I11'jall[I''; ahll~(I'; hall ¡/;¡¡/iI III.::;¡I' l'll jo.; 1'('-
~lallwllt(/.; it prer'aucíolll''; que. ni SilfI l'li('al'l'~, Ili hO!lrarl al
pr()rl'~()rad() ~ubre Ijui,'n ['C'I'{l('I\.
f)(),~ llwdilli; hil\' so I;lIliI '1\ I l' di' 'I1It' In:; 1'1I11'gin, prilall!"


lleplCll :1 ¡wrkl'cili1l<ll':,I' y 1'l1lllpbn dl'l Illi'jul' IIl11tlll p()~ih¡,'
('on ('] ~al!rat!1) Iln 'lile' :'1' prOplJllI'l1, Es 1'[ prillll'rll una 1'1'1"
ellc'nll' ~' rip-Ilrosa ill'III'('('iol1: v 1'1 .;('gundil, la I'rl'ill'illll PIII'
I'j (~¡)j¡i,,'f'¡¡;1 di' I)II'II~ ,:"I":.:ill~ '1111' ~in:111 il 1,1 \1'/ di' ('111'1'1"'-
tiro y mililt:!iJ.


Sin ill~l)('ccjOl\ no pucdell l'\i~[i[' hUI'IlIJ:- 1',I¡i1,I"cillli"Il"
los, de cualquier da~e que :,I'<ln, prinLipialldl1 por !th lIlis--
mos ql!(~ el (;nlJiel'llo ~osti(,lI(" \1) r('lwtin' aquí lo 1[\1,· ya ('Ti
otra parte lli' dichll ,ohrl' I'sll' !lllllln, aplícabll', no ~1I1(l it l¡t
ill~tl'llCI:í()1I prilllaria, ,íllll lalll[¡il'll Ú, lodo." los ¡J1'lllil'; grado-
di' la e¡)';('¡'ianza, El! <liflll'lla ('1I1l~1'l!lIí pllr /ill 1'"lall/l'I'I'1' liI~
inspC'clol'e~, alll]([lll~ [oda\ la (\¡~ Ull" Illanl'ra illlp('rrl~I'I;l 11 in-
suficiente: pero lo rli¡ro con dolo!'. Iodo.; mi" 1',i'III'rzns f'ucrlllt
yano:; para e\lelllll~l' la mi~lIla ill"tilllCiílll ,'t [11" di'l\li\;\ ra-
mos. Prl'Yl'IIl'ione" di'. di~t inl!h gl'lll'ro~ y 1'()l\:-;id('I'¡II'iillll'~ di'
mezquina 1'('lll10111ía, ";u (I[iu"il'l'Oll .;jl'Jllpr" Ú ('110; \ para ü-
i'itar lo" Illstitll[OS, qlll' [lor ,,(~r dl~ !l1l1'1a (',rl'(I('illll, lo 111'1'/'·
silaban llÜI~ qu!' nill~llil otro 1'.;lilIJII~I'illlil'lll(J. hllbl' ti,> 1'111,
plí'ar nH'llin" illdi['('clo~ '111(' nll ,11'1111'1"1' ],rnd\ll'ian I'! l'Ií'I'I"
;qwll'cid", por (,\tl'líIjfor¡ÚH'O';, 1'0111'1 1'1 di' dar 1,.;1" "III'a!':';I,
¡¡ Ilb l'a[l'dri'ltit'()~ di' \I11i\"r~iILIIII1lIi' ('11\ i;ilJ;¡Jl [11' I'/'I'llll'l'"




1 ',!l
,¡ l'rí'~¡tlil' lil~ 1'.11'1'1'\"111'; 1/;11';\ 1,1 ~j'atl(l dl~ ¡',Ii'ltillt'r i'n tilíI"'O-
1'1't. (Hra~ 11'('1',.;1' i'llflIi,!OIl;t!¡¡1 III{ //11(' ;1 jll'r,"na, i11l,lra-
da~, al~lIl\as di' la, ('lIill,'~ pn'';I'II!al'illl COl! /,,!I' ll\()li\ o 1'\-
1:,I'II'IIII'~ [llI'IIlOria,; 1II'~;lIIdll';l' ¡J(, 1:.;la sUI'rl!';'t. obtrllt'1" ill[(lr-
mi', ('il'rlll'; ,olm' I'! (~~ladíl di' ;lIllll'lla:-; e,';I'III'I¡¡.;, \ lil~ 1'1'0-
I i¡J!'IH"i;¡.; '1111' I'rOl 11I'I'l:i,o adoplar para IllejoLlrla,.


b:tla/(o,; ("("'I[r,()~ S~· pl'OGlIl'arlln emplear CIIl! lus cu!('gio~
priyadll,'< Lo,; 1"I'('!llrl'S mi"mo" ~e ('ncargaron d¡~ \i~ilar lo,,;
m,l, cercano,;; los 1'I':-:lanl('~ lo ('["an por !o:-\ cateul'¡'llicos CI)-
misillllados 11;lra jln',;idir lo,.; 1,'\ÚIllI~nc~: asi se Gorrigieron al-
"I¡no.; alw,;(),;; ma~ como las ,isilas eran lejanas, en ('poca:,
tI¡'krmin;-¡da:-:, y sil'm[ll'l: harto ~OIlH'ras, la reforma no pullo
Sí'l" [an raÜú:al COllla t"I~.:,lamaiJ¡¡ l'l hic'n de la cn~I'Clanza; y
\,:,\lo,.; e~lahll'¡:illli¡'nlll'; 1t;1Il !H'rIn,u}('I'id¡), po!' lo gL~llL~ral, en
1111 f'~t¡ul() po("o ~ati~fadilriIJ: ~i bicnlo.; har, particularnwnle
1'11 'ladrid, CII\O a'I'I'('!fJ 1'\ll'l'ior y ('lI~O trato han mejorado
l:Olhil]¡oraIJI('llIl'IJ 1 (' .


. \1I1l IIl:l~ 1[11(' 1'1 illllil'rll'l'lll Illl'dio di' Ín,;pl'cdo[j 1'llJl'lea-
tllI has!a ¡lIlora, hulli,'r;¡ l'IIldrillllitlll (, IIH'.IUl'ar I(J.~ clllt'gio,;
l'ri\;ldo,s la ITI';\i:ioll pOI' 1'1 (;o/¡il'l"Ilu tli' algllllOs euaBlo~ I)()jl)
Sil dirt'ITioIl, pl'Olllll1 Íelldll di' 1:~I<l ~1lI~rle un estimulo pro-
YI'c[lIlSO, \ prr";l'nlal\i!1J ¡'¡ ¡liS parlil'ulares modelo~ (lile imi-
lar: [ll:rll d (~lIhil'r(\() h;t. ,.;jllo ('n e~!() sILlllallj(~nle de~gra(:ia­
do, por car,'(',,'r par;!' h(lI:"l'lll (:.1111 la pl'rJ"I'I'::il)l\ I[UI: ~1I b!H~1l
JIIIIlIIII'I' j"(·tjtl':l"i,/, :/" 1"1:"(11".,,11."; pl'I:IlI¡jill"lll~ 1]111' sil'llJ[lf"I' ,;e le
J¡,111 lJi',:.:;¡iÍlI. El pl.lll Ii,' 1,') '1:; 11f".'sITibia "sla t'J"l'il!"lOIl COII el
IIIJlII[II"I' di' ("1¡/('I/r"OS /(1'1//1'\': \ IIlUy dl',dl' lo,; jll"illcipio.; :;e
lr,dll d,' 11"lar a ,'ah(l lall lIiil \!1'11,;alllil'lllo, ~1í[¡l'd(l:I¡) l'n
,railnd 11 ~li': illrtll'di;¡cÍlllli', .. 'Ia~ 111 prillll'l"iI !JUI' ,:,' Il¡"'i~,:ita­
hol \'I'<l 1111 l'diiil'III, I ,,1 uni,'11 '1111' 1'111;, CI)['k ni,;lia I'¡¡paz y
:ll"illlilílla¡[1I al obll'llI, 1'l"iI ('j ;lIlli'-!lllI :-;"lllín;¡rÍu ¡l1' ll()h!t'~
'1111' dirijil't"II!1 !iI~ PP . .II'~lIi[a~, !Ie';jllll''; dl~ Lt \',\liIJI'ioll Ik
Lt ClIlIljlanía, 1"I'I~iJ¡íil ,,1 1l111lílll"l' di' SC//Iil/llrio I"risliJ/ií, cur-
ril'lIdll \1m l'UI'lIla dI'! (;nl¡il'l"IItl, 111,1': 1'11 aqll¡~lla I'pl)("il lIza-
rll~;l qlll:t1l'lJlll\l reducido d lllllllcro de 'U~ aIUJlLllu,;: \ bjl~ll-




-1:;11-
do illlp(l~ibll~ su :;usll'nilllil'rllo, 11111)1) di' l'I'ITd¡-'I', 1 1t!(Will¡ .
tlo,;e Ú Jloco ('n ("1 partl~ di' la Lni\I'I',idad tÍ.' \J¡-;li:1 1,';¡.;lalh
da l'nlúncl', ,1 'ladrid, Cllilllllll ,;¡' (lI'I'I"I";lrllll :1 la l'llrll' la~
tropa,; di' D, C'¡rlll . ;, ¡¡loi;'ji'o;;'I' I'I! 1,1 :~I'llIiililrill I,.~ ,¡[lllllllll'
de lo~ COIPL,do.; di' 111;.!1'llil'l"o.; \\rli:I"l'ill: : ;l1!l111'1I' I',[;t
lllt'dida fUI' inll'l'¡II,\' IIlil'idra.; "u!bi,lia "\ ¡li'li.!J(), 11!;.!1'II ,,1
Ministerio (It> Ll "IJl'ITa !tdCI'l":'" dlll'l1l1 dl'l I'dilil"il) !jlli' "I'!i'
"irljo IIL'';Jllle" en hospital Illilllar, qlll'¡¡:wd'h" .;il' 1·1 la II\'--
Irnecioll pública, y 11('l'IJ;¡'lldll~l' 1" 1J:l~I' prilli'ijl¡!l lit!':! 1': 1'.'-'
tahll'(;imienlo ('11 Jladri¡j di' UIL (:I)I,'.:.::i:1 ¡¡I'''l. IJI!i' 1IIIIilLldu ;1
l'jl~lllplo de los !1W.ifll·P" d,' Earllpa. Ii!ll,il'i'd IIt'!'!ld ¡II:I; ill"
muchos pri\¡ldo", \ l'l'pl,rLli!'1 ;1 la,: Idll\~ljd' illl\ll'I¡,II" 1;,,:11'-
licio:,:,


La lIi['(~I'l'iCi!l no jll'l'dill IlI1lH';¡ !L' \ ¡~!,¡ LlIl illllil)i'!;I1I\i'
Jlwjora: id 1)('11])111 111'1\;;"1 1':;L::itl,·,,\,1' ,,1 r Ii"id 1'!1 .\11':1-
tú, <lprol'l'('hall¡]o 1'11'liilil'¡!l di' 1;1 1 11i\ I,¡"<d,¡:! I1 U!;"I di' !,,-
I/Ili' J¡ahialll(\lI~ILirlti ,illli'iI: !I1:1~ '1' :11'!·.·.~íidl);l:1 ¡'dril,t¡ 11.1-
bilil¡¡cillll ¡:dllli¡j;¡rl,'." J¡:hl;¡l¡!i~ '·¡·'·I·í:L¡·.: \ i¡ilIlIJiI" l'I'I'i,Jlil!'
su il\(:llI~í()1I 1'11 1'1 IJl·".'"Ii1¡I'.~i!l, ,11'III!I!'" !I' I':"!"I!I 1I1'.-:;:lil.
[(,!li\'ndo IJ1H' 1'1'1111111';;:1' ;1 1',1,' pi'd\ ,'1'111, [':111111 i:;II;!I¡IIi·:ri,·!1
de alil¡lliril" y !¡:¡!Jilil¡¡r ('11 la l'llrll' IlIi~lll;III¡1 ",Iíi!,'il) L.I'~\;ill·
te capaz para p\'\'sl~n\al' id l'úbliclI 1111 1·1IJ¡.:..;iu di:";l\il lid ';il--
birmo.


\0 lIll'IlO, d¡"::(';l!·j,l!!;1 1'.;1::\'(\1'11 1;1- prll\ ¡llI'i;¡.; d'i1ld,' ;tI
pronto 1'.\'I')l" !,,'illilill' ..;", 1'1'''\ I"'!,I", "1'(1'.::';1:1:1"'1' I"¡illlt!,·:,,-
Jnent(1 en uIla, .... p;tl'ltl~ la~ lile)"'" !Jf'!);¡"; jl"'f!lll';l[l/;i:< \" lJI; l(I~~';!n~
do~(\ I'n illl'il~ "in" di' UIl Illi1dll ¡111[;I'I'il'['I".
E'\i~!iil 1'11 :-;¡,\i!!,l 1'1 ri1l1lll~'1 Cí¡Ji'.~i'l di' ~';;lIi '1'1'1:11<1, ':1\ 11


l'llilieill, ll11il dí' lo" IILl~ lll'llt", ¡Ji' i¡:¡IIi'lld p.t!t!;W¡.IIl. ~il':<l:\¡.
\'tmlaj()~il!IIí'll\l~ .Iunlll al k: tlalq¡¡i\ ¡l'. \ r.tihlllíl di' lilli'ri;h
.iardilll\~ y Pil~(':I"¡. I";'idlil d,';\¡!J;tdo " LL l'II."¡I':lillllii. d,' p¡lO'o
tos, \0 .;il'ndill:' \:1 lli'l·(·.;;¡rill al ~Iilli~¡:'l'ill ¡JI' J!;Lrilld Ú !jll¡,'[!
!l(Or!\'Ili"cia. por hal!I')' I'l'I'ild" ,'!l Id 1,l;1 d:':-;;LII ¡:¡'rndlld" 1,1
Coll'gio nit, al, lo el'; lil) ;¡ 111< rU¡:I' lIJa ¡¡¡il d :\'(1 !jUI' " il'l'l il ¡11l'!!-
\<> I'n tl({lll'llil 1"PII\'ll 11'1 1¡;¡J)ía dí' dl"'llprO\I'I'Ii::L'III \ilhí' ,'II!,




¡; ¡ 1
,'~ll' moli, o la ,lporIUllid;¡,J di' ,'-I¡I!)!t'n'[' un l1lil;mtlico Colc-
;.ci,\ HI'élll'll la, c¡¡pil;¡\ di' .\II!1¡liucla: y a,j ,,1' rt':'II!I il'l, Llk-
L'l[\ll()~I' Ii\~ l\i~i'I)~il'¡onl~, 1lI'I'I'~¡lri;t, al dedo, Ya l:olllpllia
;.él'iln Illíllll'rli dI' alulllnil,'';, ~',I' !IL'Il,;¡ill,¡ I'il Irasladar ¡¡llIli~­
JII" I~ liJir'i'l 1,1 In-;Iilulo, con ).':1';(11[1', \1'ilLlja, Ik lo:, cul,'giil-
1:', \ ,1, \;1 1'!l.""IIiIIlZ'I, 1:\la,11I\O un ~un',1I illl'-PI'I'ildil \ ino it
1',:Ii;lr P'd' : i"I'!'d [¡Ul 111'110 I'slahb',imic'nlu, lIablasl~ t'slabk--
,'id" 1'11 :-\"\ ¡!Ia 1;1 ~1'1'II1'!. ~I';l. IManta ])ofla Lui~;l FI'I'IlaIlIla,
",1I1l ,ll 1"IIiI,';11 ,,1 ~I', 1l11t¡UI' d(· Jlunlpellsicr; lllas no tcnien-
d" :-\~, \ \, IIJIII',I,J" di,C:i1il ¡j,J 'u alta guran¡uía, manifesla-
l'IIiI ~ll, di""'" di' ,lill¡tlirir el enlerdo ele San TelIllO para con-
\ \'riirlli ('JI p:i!¡lI'ill, Pl'ól:ill"~I,' L'I 0!l0I'IUllO proyl~(:to dp ley á
Ll~ Corll'", I illll'ldu¡[o I[i!l' I'w', -;1' Ic'rilil:'" la ('n¡I:~'('.naci()ll
tli'll'diil:'in, ()1I í,,;¡ 1,';1' a¡'¡i¡'itr Uila parll' d,,' ~Il prccio ú b CIlIl~-
1I'lIITi'll\ ti" 011'11 "111 ',:.:ill: ¡1I'i'll ,'~I!~(',;')~ ljll(~ ~L~ria largo n'fe!'i!',
lIlal",!21':l1'1)11 101Il!liil'll I'~l(' pro! eelll,


'h, /'"rIIJlla IIIJiI') ('1\ (;I'ilnada dlllldl) ~c' hallan hoy ('~Ia­
jl!,'('i¡J,,~ 1,1 1;1·;lillll,) \ C,¡],';.:i" /l'.',t! ,'11 UIl ~1)ltI ediliciu con
"'1'11',"'1'''1 ¡J .. id ¡ lJi\",.;,t/I,I, \ ,¡JI 1\11" al E,la,[o k l'aU~I'n
;':1"'.1:11,'11 ,d:.:tlllll, 1: .. ,',1' dilil'll\ el anli:;:ull Colegio di' San
Blr[,!\!lIIII' I :' lilliil:':'I; itllllLulo i'H 1 (¡ 13 Jlur el Licell('iatlo
1), ni,'~(/ ili, \'i'a) [1, Bal'I,,!ulI\l' Iknl'roso, que lo ]lll~Ít'rl)ll Ú
<:al'~I)¡\(' \\1'; .I,'';lIilol';, E\¡Ii¡J~adll'; (',Ios,,;p abriú do IlUI'YO, (~n
17:í'., luiil Li pro' '\!'illll "';P""Í;t! dl'l ;,:,<lJil'1'I1II, l'OlnO Cil-
1",'-111 1: Ji'" iil'hllll,l. 1 .. "lil~:,;1 \ 1,'\"'';, 1',1\ ,1, ;I\lllltll'h ('11111'111'-
ri,(11 ¡¡ l., 1 :li\,(';¡,I,lrI, 1"lli"II,j" 1"'jI,hll'; d"1I11'1I di' la I';h¡t,
Li";':II;\ 1''''1;011' ¡i¡-Id JI'I" I'llla IlI'i!"i'llli,la,;. ID,'; U!l"" 1'1111 ]¡,'-
(',1 :,:,!"t1llil¡¡ " 11l~ ,1\1',,, 1"':':,111<1" 1I1,),li"t)'; ;liillll'IlIII< 11li!'; d,,-
,':\\<1 iI ItI P:I:I[O, '111:' I'l! 1" í 1,' 11''':11 d,~ d,II'!" ilil'a ¡tll'llla,
,11111 irlit'lldt,l" "i: lll,.lilil:" '. L"I"c:i" 1\",1\ <lIé ~1':':'lIl1¡Ja l'lhl>
Ildm,l. ~II" 1','11\;" ,\lil I,ill,,¡j,~, I ('1111 ,'jlil'Il:!iwlo dt' j;¡:.; l!"/I-
'JI'¡II'~, ddll i,) '1I1¡' 11,(,1:1 Ilclj'd~U";\"II"!' ,,1 1',lahkrilllil'I11u
','11 II1I pi¡'lil'tlLIIIII', \¡lIl'\¡" ha illl',iill'iltlu ClJlllpar¡tli\ilIIWlI-
L' l'ull';!1 ¡¡Illnlll!' I',!¡ul¡¡. I1U- 1'01' 1'¡III:';,h qlll' 1\1) ,,(lll di' ('~ll'
ill"ill, 11" !.;IIDI \'oda\ i¡¡ dI'] (,Pllcc'plll gelleral qlli' d,'hiera 11'-




- ¡:i~ -
ncr en la IU'o\iIll:ía, y ~IlS alulIlno, e~lúlI I('.lo~ d,' 1I1',DII' ;¡I
número «(l!!' Sil ('apacida![ (lprmile.


Otro Co]¡~gio Hl'id:';(I ha p,lahh'I'idn I'll Yal,'Heia pnl'! qw:
anligllal1l1'n\(~ ~p ('onocia I'on ,,1 lJolllbrl' dI' ~:tJI I'ablo. Fun-
dá[o noüa Rírhara PI'("ez de San Yin'nl,', \I'rina di' \¡¡ll'n-
cia. Dotado ('(Ir! 11l~ bi('ne~ de afllll'lla ~l'f)l)l'a, 1"111' l'I'i;:il!o l'Il
Seminario pOI' n. LuL.; .\lfon~() dt' I(}~ C,II\li'I'II';, ('11 1 ~ di'
Sdif'll1br(' de H¡¡O. E:,IIl\O it (:ill'!.!.i\ d,' 111, Je~llilas, Ú llis
fjlW yolliá deSpli!'s r!p Sil rc,.;lalJll'I'illlil'lllo. Iplli("l}ilolll ha,.;ta
i 831-, en (IIW el (jobil'rno pll~O UIl I)jl'l'('lol' y !'al('dr:llÍl'o:-
nombrados por ól; mas d(~('ayú ('ompklallll'[]Ii', y ~i 111) ";1'
ceffl) deltndll, (jlH'dil tan ahandoll;ldo, IJI]!, PI! par¡i~ di' ~!!
l(leal se colocú la E,cl)I'la 1ll)I'Il1al di' In"ll'Il<'ciOIl prilll,\ria.
En 1817 ';I~ le ('.(¡!lí·irlil) ('1} Coli'gi" lll'al. agJ'(~gandi\ ¡'t ';Il~
n'ntas la~ de algllno,~ ()Ir¡)~ ('oll'gill~ 1'\ i"II'IlII'~ 1'11 Yalpl1c ia
y que sr hallaban c('rrados, ~1I di¡'l'CI'illl} no rUI' la m;'h ,\1','1'-
lada. aunfjUl~ s(lI)U~('ó para ell;¡ :l IlI'r~oÍl(l di' grall r<'pllla-
c.iou ¡>[} f'sta partl', nI> 111';'::;lnllll Ú gl'í1llgl'ill',';I' tildo I'! 1T1'lIillí
f¡un d Gnbit'rno ~(' pl'o[}H'lia. Ud IIITjlldil';I!lI! ;1 ,11 1I1' . ;al'l'OlIll
('1 no halwrse ¡H\didu trasladar la EsclIda lllJl'lIli1! ,11111'11 ,'''i-
licio; estol'bcll1do tambien (':-;to lUismo al I'roY,'I'[O ¡JI' COIIlI';¡r
allí elln~tilllt(), en lo que ganarían lnlH:ho la lni\I'}',illild, el
Colegio y la l'Jl~cüaJlZa,


Esto es I'llanto I'Jl mi li¡'n1Jlfl SI' ha podido hal'I'!' ('on l'I'-':-
peeto á CnJ¡'gios lipa)('s, lo !'lIal I'sl;1 I¡'.ills 1II'.;ali.;l'ill'I'1' las
necesidadl's 1.11' la ,;¡'gunda ('IlSI'(l;lllU "/l I illl j 111 p"rl;m! (,
punto; P(~l'O l(l~ \'e(,llr~o~ 110 hall J)('rnlilidl) 111;1-, lIi ('"
de pl'e¡;ulllir 'i1H' ('11 adí'lan:e SI' !'(IIlsigall III;¡~ OI'l'S adl'--
lantos, mientras no destinc el ~;o\¡i('rnil Ú ~í'III('jil[)I\' ;';1'1'-
vieio sumas que JI' 1'I'I'.I;];\lar;'1I1 fn;ls ;¡¡Il'I~llliilnl(':'. 1'1 j'¡¡yO-
recida~ alpllcionl'S. Por lo 1¡¡lIln. \' !lO \(>lIil'!lI!() la Ilirl'r:-
cion esperanzas r!p eon~('gllir por pst¡¡; parll' llIuy gran-
des rp~ullarl(ls, dirijiú todos SIIS !'SfÚi'rzos il pr01110\('1' la I'P-
ll'gialura y las utsaS ¡Ji' PI'lhiOJ1 en lo~ Instilutos prr)\ i!lI'i;¡/¡'·
y locales. Si no es dah!l' del'ir Ijlll' su' ilrillll'~ h,II;l[J qUI'da-




- L;:i -~-
"11 1'11 I'~lo ('III'¡)n¡llll)~ ddl'\iln il(H'II'cído, c:-; lo l'il'rtO (11l1~:,1;
ha adi'lanladllllll!l:ho: pltl':-; ('\í~ll' ('oll'¡!ialul'il inlerna I~n la
mayor parll' ¡JI' illjUpllo:-; 1'~talJll:l'illlil'llto~, Por la rl'~('lla Iw-
('ha I'll 1(1:' "apíllllo~ anll'l'¡orl'~, ,~I' 11,1 podido 'PI' <[Uf' a~i ~Il­
"etll' 1'11 los In,-tilulo>; :"i!-(lli('ntl'~: Bil!I'ilL Billl;lo, Burgo~, C;'¡-
n'I'I'~, C;I~II'II()ll, Cílldad-Ilral, Cllrdoba, Jaen, JI'I'I'Z, Urida,
Logrolío, .\L'lIa;!", ,\Ionro!'le, ~11Il'l~ia, Pamplona, Salllander,
~oria, Tarrilgollil, Y;loria, \'rrgara, Cabra, ,:\lgccira~ y Fi-
,:':lll'l'a~, E\agl'r;l\'ioll ridll',lIla ~('ria dl'rtallll'lllc a~('glll'ar que
!odil~ ('~ib ('oll'gialul'a:" 1'~lan organizada:,; de una manera s(t-
li"radnrjil: pocas ~()n, por 1'1 conlrario, la~ qlll' rpUlll'1l las
¡-Ullí!Jci()or:-; [1I'(:I'~al'ia,~ para la ('olllfHlidad, IJIlC'1l trato ~- per-
{"l'ía di:-;('iplina di' lo~ allllllll(l~: I;¡~ ulla~ por mala di~Jl()sition
del local: la~ olril~ pllr ¡itlla dI' palíll~. IIlll'rla:-. lJ IIlro~ ¡]('sa-
hng\l~ ll(~('l'~al'i()~ ;'1 la qlud di' 11)" alulllllOs, ~ IIU pllGl~ por
~I'r ('lIljll'l'sas de lo" din'l'lol'l's. eakdrútieos y aun de pers/J-
n,i~ I'\ll'aH;b ,'tia l'lh(:üanza, Sin l'IUltill'gO. la~ hay (jUI' poco
tll'Jiln 11111' dl,~pal': \' I'n gl'II(,l'a!. plll'dl' dl'{'ir~l: <¡1I1' l;lllljlOCO
i'Xi~r" nada nwjor 1'11 ('/ !'l'jflll; fiul'~ t'll ;¡I;:tllld~. ~I':.:un 111" ill-
flll'lllf'S dI' lo, ,i:-;ífa!lol'l'';, 1'1 orden, a~pl) \" [r;dll SOIlI'XCf.'len-
tl'~, CUIIIIJ Illlil'ra t¡w' ~('a, hÚlbI' mlllliplkado en lodo pi rei-
lll) las ¡-il"as Ilundl' la jll\l'nllll[ Jllledrl I'rluearsl\ ~in peligro
I\¡>l ahallllolln ljlll' 11:llwn lan ju"lallH'nll: In., padres, ¡;uandn
po!' falla. ¡JI' ¡olla,; lil'!lI'1l IjUI' l'II1l1iill' ~l¡'" hj.iil~ " ¡)I'r"nJlíl~ ('\,-
iralla- "{'lltl'l':.:arl(I~;1 lil~ azal'l' .. dl'l 1'\II'l'llddo_


La Cull';;:iatlll'óí Í!ll{'rlla 1'.' 1111 1'1('llli'lllo illdbpl'll~ail\P ¡]r,
lli~ ln~titlll(¡,.;: ¡)lWljlll' l'll 1ll'gan¡]n :1 p:-;tal' ]¡il'll Ill()Illada, no
'I¡JO ~;¡I i~far;'l una r!to lil~ mil\"III',''; Ile('('~idad('" tiC' la cdlll'a-
I'ion, ,inll ijill' ;;('1';1 lalllbil~1l Illl rl'l'lIr~1J Iln ('~('(lSO, COIl el
\'¡¡,d ~(' "Il'ni!!'!';¡ ;t ,11 ~iI~t('¡¡irlljl'[)tu, alilianrlo Ú la.~ pro\ iIl-
l'ja~. La I'I'ljlJiI'1'1' lalllbil'll la ~1'~lInd;¡ l'n,seflallZiI la! ellal hoy
,,1' l'flClIl'lltl'lI orgallizada: jlUI':- 1,1 ,'ll'd('tJ l'I':.:ular di' 10:- 1':,,111-
di(l~, J;I silllllll;lnl'jdad di' LI:' a:,i;.maluras, la Ill'I'('í~ílltl dl' al-
11'\'Ililr Ja ;¡si~lpIlI'ia al alll" con !()~ ]'I'pa~(i~ I'II hora~ ¡Jl'lpl'lIli-
lIdd,I:,) llil ~I: cOllciliall Ikbidatlll'[]le ,,1/111 (~lIaIHIIJ 1'1 alUllIllll




1:;',
\'~lú ~ll.l('[il dlll'illlll' IlIdo 1'1 di,l ,11 1'1'"illll'll iIlI;II'¡aiJll' tll' 1",;
(~olL'gitJ,~, Pero !1iI~- nb~l;'lI'llll)~ Ipll' ,'1' ilplllll'il ;', !jiU' I'll E~­
pafla :;" pllí'd;l 1'~lablC'I"'I' I'/ln 1" ,'-.!I'Ili'rali:lad \ ¡¡llIlilillld ¡¡lle
eH (lll'a, parl!',;.;(' Oh~I'I'\;¡,


En I'l'il1](,1' 11I'-.!'II', III,~ paill'I'" l'~i,lI¡ PI)('I) ;¡I'II,I'Iíllhra;!o.;
;'t sl'pal';'I'~(' di' ';lh hijo,.; I'n 1" Ilrillll'rd l'd;lIl, ~ i'1'i'/ll'I'I,'1l
Jlla¡)(I¡¡rlo~ Ú I'sludiar 1:01110 1'\1"1'111'-', \'i'lllaja ,~,..; 1",;la I/!it' 1'1\-
('llC'nlrilll g'('IH'ralnwHll' 1'1l1a~ ('';l'lli,las d,' \ll'iI1l1'1';'''; II'lril,";, \
I¡¡!(~ qlJi~i(lran a!canzasl' ;, III,~ dl'll1a~ 1'.;llidill~, ~i I'~I,' I'I'I'UI'-
SI) ralla, ¡lO a¡II'I'I:iaH I¡;¡slan[¡o 1;1"; \ ,'nlal'" di' 1" I'dlll'¡II,jl!ll
pa!'a ]'I'.;niler~p ¡'\ sacl'ilkjl)"; d!' l';tril\11 I diltl'l'll ¡¡III' II'~ ,I)\J
dl'Hl;¡~iado eo.;:lo,o..;. !In r¡'pII'-.!'II;Ú¡:i:lil" 1'1) ';11"; lIiJo,; UII;I i'-.!!lII-
ranci;¡ ([l/!' ello..; Jlli';ll\II'; pa:1 '('('11, ,',i la PI'I'I'i.;ioll di' !ldrl",,;
('aITI'ra ks "Idi,,':] ;, Illr;' I'''I'/II';¡¡ ';"1 "II'<I','illll . lo jll'illll'l'l\ en
I¡UC l'il'n~;lll plll' !lila ,',)':!ll:n!iI'i' i'¡ill'li\l,:'j,¡[. ,,',, ,'í) Ll lI11i-
ycrsi!l,,!I () 1'1 ,;;'min;\J'ill: y ,'IIIIIIlI'I'~ \" 1111 \ ;lI'il;lll l'll Illall-
darlos di' \'\11'1'111'';, ¡'\ !li! ~i'l' !ji/!' d 1';1\ 111' I,'~ liI'lljlill'l'jllll', l'lI
",,10'; 1'''liill!h U!l;~ ili'I'¡¡ ,1 pdr! ' d,' 1'lh.";"l.llIli'ri!l' 111'; ill:ll
a('oIll':Hl;l(lfJ:'; I~ i~I)¡';¡¡l!~~,'" ¡i '111 1 )1 flli'!..., dJií'llil) \ fH"lhl(I¡¡;¡ j()..;
l'j)ll'gill~ dondl' ¡,llililíl'lI ¡J";",lll IIi1l ]1<l1'<l[III,1 ili!'II:ilil;¡li:tll'
con el }¡lll'!1 !1,,!lO: y pnl' lin. lo..: plldi:'IlII'~ qili' llil II'p;II';1I1
PI1 t',,~1;11', Si' ¡[('jalJ ;1!\lI'inill' po!' 111"; !1I11lli'1l";11'; ;\11111\('i(l' di'
las í'llljll'i''';;h ;;:;l'lil'\lI;II'I''';. 1" hil'¡¡ ~I' d,'I'idi'11 11,11'111'; III:b \';\-
fllO"\l~ ¡·{d~I;~'j(\.-.; t\\t!';lP.:...~·!'n...;


1'1'11\ jil':;':" 1",\ ¡)(lI!d" 1', I';¡~i illl)",.;il"l' 1'.;I;¡)¡[i'!'I'!' I',¡J,,··
gios ni JIi'llilicl" Ili ¡:ri\ ,Id"", Eüo;!ell 1'11 l.", 1';¡pIlrli,'o; I'¡I'!'!:¡'
ea'l1'; di' 11lI:iilll": ¡[on:!l' ';i l dil !t1):'PI,¡J".iI' :1 lllWílll' lIillli,' P!)!
tn'..: J'l'al:


'
, di¡¡l'in..; \ illlll ¡¡III' 111"1111', 1,11"; i'ildl'I'~ I,'~ 111;11111.11\
~Clllan(lIIl\l'Illi' /ldra ':11 m;¡n:i!"llI'illll III~ "1'111'11111'; 111,'\,; 1'1'('-
l'isll~, qllP lil palrilll;1 1'1'11111', l'I!!]r!!::I,'III" \ 11" :'In l' 1'11 ,',I¡lllIlI:
,;;tlil"Hdllll''; Ij,o 1'"I;l';II:'!'!" mll\ J¡:'I':IIII 1,1 ;':';hlll di' la ,'dlll';I-'
(:illn, si !Jil'll, 1'1)1' lo !l1I1' ,1' 1'111'dl' ilil'('!'i!'. Ili! ,';1',';[ la III,¡';
¡'OIlII'llii'n!l' Ili (, "U lllll[',ilid,ullli ;'1";11 iljll'lJ\ {,,·!t;¡lllil'IlI'J 1.<1
¡wll.;illll 1lI:¡S barala qlll~';1' plll'ill' I'\í;,,:'ir 1'11 UIl ('Idl'gi ll [,,';":11-
lill'llWnll' lllillll;¡¡J1I I'S di' ~I,j~ rl'¡tll'~ dillrio~: v ;11J1!qlll' I'!




- \:j" --
;l!\(J!'\'Ii llo I'~ ::r<lndl', hil~la pill'il t¡lll' in tl'll¡:an 1'11 l'lli'lIta [,[-
milia.; l'0lJrl'~ 111"11'11 ilt:lllIIillhda,,;, Por I'sta I'll'lflll hay 11I~1¡­
lulo IPII' tl'llipndill1l1 1)('1111 l(jl'al para coli'!:do. !lO jll1pr!l' lIe-
t:,II';1 !'I'uuir 1,1 ';lIli('il'III:' llllllH'rll di' PI'lbionistas, ,'1 !J1'sa!' (le
';1'1' 1<1 1'!Ild;¡ 1'~I;¡lJkrida inrl'rillr <1 /<1 1/11(' ,1Cd11i1 ell' llll'll-
i'jllll'Il'.


\0 1:lI,ldnll', h;¡ l'cJltlrihllido l1l11dlO ¡¡ Ijlll' 1<1 cl,k,:.:iatllril
¡ntl'm;1 rlil ~I' lta\;1 1',.;I;t1lil'cit/,) I'n lo.; lll~tilll/o,; de UD modo
ma,; .;n/idll \' 1'1';':111;11', la ín"la\¡i/id,ld ¡¡UL' ha~la allor,l h¡ll1
tl'nido I'~!¡h I'';I'II''/;¡';, ('lInliIJUilJIlI'lllp iltlleIl;lzatlas de ['efur-
ma.; \ Ild.;I;1 d(' ';liprl'~íllu, En la iIl~e~ll!'idall de :-;Il c\i~l('n­
('la, la, 1'1'111 im'j,J'; 1111 ,,1' !t<lll ;111'1'1 ido ;1 hilel'l' ¡!:a~los que; si
bien plldi¡llI il la lal'i'ilpl'lIr'i1r;'rl l '" 1'i'('1II'';1I, I'l'all !lo!' di'
p\'nn!() il\I'llluradu,;, lIarlll 11;111 11I'1'i11l ('11]) p];lllll'a1' !'! In.;lj-
luln l' la 1'!bl'llilIIZ;1 dl'llIllIdo 1/111' ,;1' ha \ ¡,lo, 11i! l'I'l'd01lalldo
p¡¡ril 1'110';11'1'1111'10';: I ;'0111 ullIndll \ {'an (jUI' no SIIIl I'~III~
ini'l'Ill'illll';(I' , ';(' 1'1'';1111 1'1':111 a un IIllinl1l 1',:I'IlI'l'W par,! ('Ol'O-'
llar LI IIIII';¡ ¡/lIlIdl' ~"<I 1"".;iIJlI', Pil!'~ h;11 l'diJil'jll,'; '1ill' dI' lIill-
,,1111 J:1i1i11J !" jli'I'JIJill'll


T,I:JJ¡IIII'I! 1,1 1"dJj"l'flll 11;1 111'1'1111 1'111' :;11 parl!' lo qt!l' dl~­
¡Jil'l'a I'<lrd 111'"al' ;¡ iiln ¡J!;¡II.;ihl,' IIhi!~IIí, h;¡bil'!H/iI';C' limilado
h;I.;I;1 ;¡ 1i1}r;1 ¡\ 111,'1',1'; l' \ciLIi'IIIiIi'';. Ll ])in'ction tl'¡¡ja pre-
parado un n',~LI;III'lIln ~,('lli'r;¡/ q:lI' 11II]¡il'J'll. f('~~l1l;II'izad!1 y
d;lIl'l illll'lIl';(I ;1 1',1:1 i!hlillli'illll: 11\:1'; lII! ';1' jlllbliclí, [I1'l-
Jl!I'1'11 !I11!' (,1 di'''''' di' 1'('11I1il' d;!I"" ~ 111,:;,,('\ <ti '1 11111''; '1!II' \:1111-
Í!'jhu: l'I';!Il ,1 ¡¡I-¡-f!li'('/!)!!;I¡-!;): .~~I~·lllulo. !Iílr' r:-;¡H'I'iU' ¡¡ qU(l "jI
'¡1"'lrli,,~!' la ':lli'I'I!' ¡JI' 111'; l¡b¡illl[¡l~ I ';" lija';l'n dl'lillililil-
1II1'illl' Lh IJ;¡-;"'; di' ,;11 !'\i,'¡I'!Il:ia, Lil i',)J'1I1;li'i'llI di' 1I111'\O';
phl\:''; I I'Jli" ,';:{'llljil'l' ,'1 Ilill'l'I'illllpil' I'~I;I {'íasl' di' Irah¡¡.io~ dl~
1'('rll'l'('i'11I,11I\1¡'11I1I \ !111'.iIlI';I. qlll' hl'illall PO('(I. PITI! ,/It(' I'n-
l'il'ira!!11:1;¡ 11'J'd,ldr'I'd \I1í!iddd: I';¡I\,,,IIII~ \ CII"jll';II" lJi11' la
illii!lid"d di' i"'l'llIr'!I{)I'¡''; ;'1 qlll' 1I!Jli;':illl, 1'1'l'iI ql!l' "(lll~!illl\ en
la !lihl' di' 1I!l:l ;¡dlllil1i'!I',1I'11I1l '1Illrila I pl'I'\i~lIr;J. LiI~ ;:I'an-
,j", \ I'IIllt¡lIhlb 111'1 1\ l'I'I'h I'lli'dl'll l'i'dllllddl' 1'1\ :,dllri,¡ dl'l ill-
:iiIJ:ll!II 11111' 11)'; \luhli,';¡ , jlUI' 11I;¡~ IjUI' 1Ií1l\ ;1 1ll1'lllld(ll{ul'-




~ t:¡ii--
dt'H ~ill aplieacilll1: lll,~ ddalli'- Jll'lili.llh \ II/¡,I'III'O" d dl',-
Ido incl's(lI1ll~ eIl uI'!,'<lIlizal' ha~la la, 111:1"; IIl'qlll'lla~ l'lha')
he aquí lo l!lIP [lI'Orlllll'll' la PI'II,,,;pl'l'idild di' 111, 1',laIlIPI'i-
mienlo,;, y Ill'Ia il ~ll 111'1'1'1'('1'1111110,"; I¡tI'ill"; ;;1'1'\ ¡I'jO, 11I'¡j¡jil'o,,;


Pero ni ('\l'il;¡l~inrlt',; ni 1"';.:lalllel\l¡)~) ni ¡lIln 111"; ';;1I'1'ill-
('j()~ dc' la..; pl'O\ incja,,,;, SI'l'ÚIl 1ll1llCa ha..;tanll" par,l tiUI' 11)..;
Institlllo:; y ~lb eoll'gialura,; 11(',~lll'n ;" la allul'a 11\' 11'11' ";1'l'ian
,;usce(llible~, ..;i el (iohi('l'rtll I('s tli~I)('Il,;as¡' 1I1la 1'I'II\I'('(:i,1l1 m;'I~
eJieaz y pl'o\ccbnsa, A[Jlica,";I~ iL la in..;!rUITillll ~1:('lIl1dilri¡t 1:1
mismo j1rineipio q\l(~ i', la l'rinlaria , <¡w'rii'lIdo que' SI' s",;-
tenga l)xc!usiyamente con recurso,; pl'o\irwiall':'; [li'j'i) :,('gllll
en utro lugar tw dicho, ]101' llli'h qu(' tl'lIgiW llna y Illra
cal'úcler I(¡L~al Ó pnl,inc'ial, ha\ I'n alll]¡a,; Ulí jlllen;" ,;ocial
de (Ille no ¡>[j('tle el (;obil'rnu de':l'lltl'l1dl'r~e, ~ qll(, 11' impu-
ne la obligal'io!l di' cOJltribuir !arnlJil'!l;1 ~(I,ll'lIl'rl;l~ El ';0-
Lierno que entre llo~otr(ls ;.:'a,la lllilll)[ll', paril .';(I~I(:[lI'r 11i~
seminarios t:oncilian\~, 110 da ni un ll1arall'dl Ú 10,-; ill-:lilu-
lo,;, it pl:sar de que, como Sl' ha lis[(I, 111' ,I'ría c;ll'ga tll'-
llla~iatlo [1 l'.;;ad a , pa;.:;)r ;'1 ('¡¡,la llll/II'! dl,til'í! 'JlII' lil'rll'. E\Í~­
te, i'jn embargo, paril jJl'Oli'jl'rlos, Ull IIIi'dio lllda \ (;[ IIl¡I~
útil Y dkilZ, usado en los paises ('\tri111;':1'1'I1' , l' iJldicildo ('11
el plan de estudios: es el ele incluir en el prl'slI¡>ur:-:I!I ~I'rl!'­
ral del Eslado l:Ípl'la eanlidall jlara di,tl'ihuirla I'!I lwcas l'n-·
Ire los in,lilu[u;; ¡fUI' lengan bien (lrgiluizada '11 I'oll'gialura,
aplican(]nlas Ú 11I~ 1'~llldianfL's 11111' 1'I'llIlilfl t!1'fl'l'llIillada..; ;'I!lI-
lliciollPS, E~la llH'dida prulllll'il'ia dl',d,' IIII'.!.!'II 1,1 hil'll ¡JI' I',[i-
mular il las [ll'oYineia, para I'SIIII'l'ill':-l' 1'11 la lil'ga!li/ill'íllll di:
SlIS instilutos y eoll'¡..;ills, i'l Jin d(~ al¡'allZal' rJl;': ()f' 11111111'1'11 dI'
pen:'liones; i' tl'ndria la 1'I'lIllja lit' pl'lI[llll'l·jllllar t:¡II'J'I'ra ;'J IlIs
hi.i()~ de falllilias pobres !lUl' lo rIli'J'I't'il'~I'It. Tall III'rjudicia!
1''; el inunda!' la ,~IIl;il\dad di: ¡d)<l,!2;;¡dlh y 11 11 ,11 il'll' 1\111' rIllltllil-
ml'I1l(~ SI' e~lor!J:tIl. (;'I!l11l l'II'I'ITill' la,; 1'':('\(I'lil- a IlId" (-1 !lUt~
!lO se JlI'I~~cnle Ú su" [Il11'rlas 1'1111 la indi,;pi'II,;;¡j¡JI' 1'(llldil'jll[)
de la riqueza, 1'()llwlil"ndusl' l'll l',lo lIua inill~lil'iil. ';Iwial • y
1Il,!logr;'¡ndlJse [l1'Í\ jICg¡ildu~ lall'rtl0.' ~i la l'I'IlI ('l1jl~IIl'¡d 1'[1-




- Li7-
bliCa flhli"a ú dilil'llllar I;¡.~ (,;¡l'J'I'I';¡~, fam!Jien ncol1~('Ja I\UI'
,~,; lil'll1la 1" l\l;)llil ¡JI IJlJ(', 1l;ll'idl' I'n poli!'(' CUIla, di, prueba:-
,J¡;"dl'I"\l'll dI' 11'1\\'1' ~\llie¡ell'" ;l\1li(';)('lon ~ lall'lllo para ['11'-
\;11'~(, ;1 lIwjllr i'orlllll;1. 1 !lO 1'1 d,l~ Illilli'¡lI'~ ill\('rlidll~ elll'~l(l,
,'11 i I'Z d,' -1'1' IIna ,'al';::1 P¡¡1'{l (11 bladn . ir' prllducirían \ 1'11-
LI.i;¡' di' IIlilidad illll\('I\:-;;1.
lIiI~ di;l. 1,1 (;llhil'I'IlO ~Illll lil'lll' alt!ulla~ lll'l'a~ '1111' pro-


\I'I'!' .'1\ III.~ l:oll';..:ilh di' (;I'illlada. Yalclll:i;¡ ~. CI'lI'Ilu!Ja: l'n d
jll'i1111'ro Si' \¡;¡lI 1'~i;dJII'I'id¡) n';:la~ para ~II COllCt'siOIl; mas en
lo~ (ilr(l~ lI;!1l ~lIli'¡lI dar ... I' por gral:ia, y no 1~1l Yel'llad ú po-
h!'I''';, ,1!lO ;1 hi.io, di' pl'r~illl;¡"; 1I111y a(,ollll)(lada~, Tal es p(
(';¡('oll() di' ('~\;I dl~1' di' 1'..;lllllllllI";, ('11l1! halu'l' ~Íllmp],l' 1'11 su
di~lribll('illn \;( lll'I'I',;!!'i,) jlhlil'ia: 1I1;\" ,;i b¡"1l el abu,;¡) !lO ,;l~
('nrlar:! llUll('a dl'l IlIdll, la II'~ jlll,',I,' 11;)1;('1' di' mudo que dl'-
:-;11'<1 \'( 'zl'a • '11 ;..:r:11l 1';11'11',


l,a LlIliI di' 1111 ~i~II'llIil gl'lli'l'al dI' 1'¡¡I";.:ialur;t bipl\ orga-
ni¡;¡d". \ 1'11·1<1111(1(" di' I;I~ 1';1Iliili;¡~, ha hecho adoplar PIl d
úllill"I [11;'11 di' 1'~;¡lJIlill~ 1111 I'I'illí'di" 1'11111111\1" 1"'1'/1 di' du-
¡[II.';! ('1111\ 1'llil'llCiil ' ,,1 di' Id l'II.~I'il¡1I1Z;t dllllll'.,lica, Iph' ¡H'r-
lIlitc I',;llldíar jo,; dll~ 1'1'11II1:ro . ..; aIl{)~. l'I'ducidoi' ('a~i ;L la la-
lillÍ![;¡d, 1'11 la. (:¡¡~¡[ pall'rni!, Blli'lliI sl'ría, si los padrps cui-
d;irall di:l aprll\l'l:hamil'nln 1\1> ,,\lS hijo~, Plleargando su
('IlSpi¡,lllZa :1 [lI'!'';IIII:I, id"III';¡';: j1I'rlllas lIlil,; \('CI',; slli'kn In~
nÍlln,; Iw/'dl'/' 1,1 lil'llljlll, \ 1,.1"0 1'\;11111'111'';. ,;il'llljll'l' harlo 1)1'-
Jli;:l1n~. [j,) h",/;¡II ;1 jfJl(ll'dir '111" ,'11 los ilno..; ';UCI'sí\'()s in-
;':1'''~!:1l ('"{lldlanll',, lila 1 [ll'l'paradll'; 1 y tjlll' pOI' In [aIllo ar!I'-
Jan tan Jilll'(¡,


Ilin' por IIl!illlll al",) ';IIIJl'I~ In" Cnk¡'.!'ÍIi'; di' E~C'()l:lpío:;.
lligll;1 (',; di' 11)i! Uila 1'lIrp!lI':t('inn 'fIlI' fuiada pmanH'llfl'


JIIII' 1,1 sl'ntilllil'nlll I'l'li:.;io';lI, :o:illlllira al.!.!:lIlIil di' ¡nlen',:, jlar-
111'U:'II'. ~I' dl'dil'il ;1 la ilhll'lH'l'.illll dl~ la jU\I'Illud, hacil'IHlo
dI' (',;Ia IIl'UPill'illl1 [lI'no,a 1,1 objl'lo [H'illl'ipal d(' ~LIS lal'ca~, y
1I1Iil'IH!11 ];1 ~;lIllidild di' la í'lhl'flilllZ:t;1 la sanlidad di' Sil COIl~
dlli'liI. :-ii p] !,l'illl"'III';ulo PIII'(\!' ][1';';111';1 ~Il llla\~()r alllll'i1 v
1"'l'f"I'I'ioll, •. ~ ,in dlldil I'u;¡ndll ~I' dl'';I'!Hl'l'fla gl';tlllilll!lll'nt~·




1'íS -
¡',fHlIil 1111 pJ'(ICllplo I'l'ljf!'io';l), ('IIIUII IIII dl'!),'I' ¡j" 1,'(I!ICII'llcí;i
y ll!llH';¡, cllal I'llll'illl','~, 11' <1I'lllllji;¡¡"I;J I',:;¡ 11!li'illli, I'~;I 1'111'''-
eja, qlll' !l1't'~la Ú ,';tl, 11'1'1"0111''; 1,1 ¡¡¡¡IIII'id:l;i ,1,' Il!ld j1a-
lalli'il jlura, ;1111111'11,;1 \ d,',illll'I'I'';;I¡];I, Tal 1',' 1'1 \!I,;I:I:IIII di'
lo,; pp, d!' la~ E,¡',I,'I;¡- pi;l';, r"ud,1I'i)):1 ,llh!i;I:I' dl'l IH'lIl,!j:'o
:-;;11l .I'I';I! di' (::¡Jil~:IIlZ, 1[111! \ jell,lil ('i11l dolo!' l'1 ;¡h;¡¡¡d'llilllk
lil~ ní:'\[I'; puhl':'';, por llll l'lli:hl' l'nl:"IIi' ,; i,j (;'lhil'i"III, "11
par;c d!;.(llIl,[ ,Ji' Eill'lIjI:1 , d' :!ell"!'" 1',IIICiI,'ili:I, ;jI'JI,!:)) ;d I'II.~
llle:!io d,,~ Lm gl'aYl! Illili, ('~:il!¡J:':'¡I'¡ld'l 1111 ()['ikll ('\I'III';¡\ ¡(-
1IIellte d,'lli,:allo ;t I;t ill..;[rtL',';II:t 111: 11';11 \ J'I'li..;i'I'<¡ dl'¡ jllli'-
hlo, El i¡\.'lillllo di' ]'1; E';I'nLljlin:, !n 1'lIll1li1idll "::'III¡;rl' I'!ln
Sl1~ .;a:-;Tada,; ()j¡ligil:'iil!I:'';, 1lI 11,;II';!tLI)) :'11 IlId,( (','111. lilllllil-
dad l' "lnli':';il,'i"1l <l.' J,b ":l'IiI,I"!<I,; ill:I!lr!¡¡;I;h, ..,in 1'\¡'I'ahl',
e" l'inl", il liI' ~i1!dil:l:'¡:i¡\:" :1,' 1.1 l'íi'n!'.i,I, ,''¡llIl' II'~ ';W'í'-
diú i\ Id~ ,h~~llíta~. pl~~'i) ... ,in ll:l~l\"\' l¡111lJ',¡P'u ~';ll:'; il""ir(lrioiHI"
,unhi,'ill,';¡¡";, ni ,1I~ ~IJI':ill~ 1IIIIWjlh, Ili ,:1 i:l.jllii'[(I ;II¡¡II di'
1'lllr(lIlII'II'r~l> ,':! 111' 11':.!II¡'i,l.- :IL'¡'; ,'.;1';111'.' II:'! E,L¡d", pril' 1'.-;11,
en \~'Z d.- ~LI:"i::¡L1!·. ('\i;;)'1 j'~:il" (¡ I¡').~ \ líl:Il)H'"l{l!L, ..... ~\' Ílall
]¡1~('11Il ,IIILlI' pil' ¡JI iJ'li,'r:1 ; \ ¡(llii 1.1 1','\,t!III'ílllll"" /1.1 rl'~­
lW !;li 1 11 , Sa cOlhlIlCL¡ ' 1';[:1 (lj¡I)]'a 1111 lid !leldll :I!.:';;II' ;! 1'1'1,-
Sur,l; y P()i~ll'; ,'nn lo, qUI' 1\1) ~I~ illle:"'';;lIi P¡¡l' ~1l1'lIll~I'1'\ ¡¡-
cion, ~il'tlil,) Ile~,'adil'; 1':1 mwl¡;¡.; plli'hlll~, l' 1~llihl'n allih.
sil'llljll'l: el l'ilriilO di' .';;ll~ di'¡'II;¡Ji,r~,


El ilhjl'llJ primordial di' h~ E~I'II:¡¡p¡II.'; 1111' 1;1 l'n~I'lldnz;i
di' 1i1~ \JI'illll'ra..; 11'lra.;: 1'\II'lldill.";I' 1'11 hrl'\(' ;1 1" di'l 1;llill y
hlllil:l11idad(\,;: últillll1lll1'nll' ~I' 11'.'; ]¡;I 1IIII"IIIilídil allr;¡¡;tr 10-
¡\a~ las lllilll'ria, 1J1H: ('Il111jll'l'lllJ¡. la i:I-:II'III:I'illl1 ~1'I'III\ila['ia,
lIunque gellcl'alnwnle ~p limitan ;\ lil~ li:('l'al'i¡¡s, 110 tl'lIil'lítlli
gran¡]i\ a!il:itlll it las ci('iltíllca~, ~i lJii'll 1111 hit dl'jallo di' ha-
b(~[' entre el¡()~ algllll()~ IHIl'1I0S m;lil'Ill:11iclI';, La I'I'i'Ul'llIil de
lHh. !tijlJo; I\¡' 1'L'jli'L'I'llb, 11)'; 1',ilhidl'I,<'1 CI)I1iIi lIt;¡I'''; ;1lI\i-
lían'..;; y a~í I\~ iflll! :1 PI)(~;J d,~ [iIJlJlil'ill\iJ) !liclli 1'1 (;I)lli,'1"II1l
alglllll1s rl'g]¡l6 para ql!l~ , ,;in JI"ljllicill dI' ';lI.il'lill'~(; ;'¡ 111 Ijlli'
í'llllle\íl plalll'\iji;¡ [','spedll di' lo..; 1',;llldilh, ,~i' I,~·,; ltl\ il'.,I'/1
I(ldas lit" I'()¡bidl'ral:i'lll('~ !jlll' sU il!~ljlulll 11\('1'1\1'1', ¡~,I;I' 1'1'-




- L;!¡ ---
:1;1,;, 1'(lnll'llid;¡, 1'11 Id ¡¡I';¡] IJI'I""I di' h dl' .\nyínmbJ'(' di
j :-n,;, ,," J'I'¡]II


"


"II :, Id ¡¡Ilill,'i/:I'¡'III P,ll'" 1'll~l'íí(II' Ir" mate-
¡.j;¡ .... lil,l.· .. :dir·;!. ... d Ll d¡,-"Jl~\!l:'i:; d,i \ill'in . ..;. I'!lqlli~¡lll"; p:lr¡l jl~ti1-
!d(·:· '¡' j·:,dl'..,j'¡"" \ (J i.l !'\IIIj!' ji] (l" :ij!ji;J~' \ ¡!.!!';Id¡\.", p;ll'a la
(\II";¡'ili!:'¡/;I. ('(Jil ;)!..!\J~I:I." il:1'i!:1 ¡¡['t l \ l'lJl'li)[!¡'-- '\I"¡])j\' ;il;lIríl'u-
J¡¡ .... \¡i'I¡lj¡:!d .. rli,'rnil ldiltl)¡,,!\ (I!) \dl'¡(l', \\ll~i(llH\~ .. qULI
1':i,:dd:I]'¡'¡I. :H('ild:--. ¡\11 U:1il 1'1'~11!'('1~) di' Ll l'lLd JIu dl',;;¡rnn de
111.1111(,':;1;1:' :'III\HIIII, \ 1\\1' Ii! di' 1\11 (,~lill' ~:I.i\'liI,"; al ,,\:'tlllt'll
!lIli\ 1\['~,iLl~'i() ('():lll) ll)'-. i,· .. t;ll)~i'~·¡¡il¡i'!ll\). ... pri\ ad():-;; Illti'~ aUIl-
Ijlll' ~t' 1:'" ¡¡¡/II ;\I"II::;¡ "II!\I't'~illll I'jl (',.;1,' pdl'!i";,l!in, :-l' 111i1ll-
~:J\(I :--:!"llIfl!'i ' !;I d:,·;jI~)· ¡l'¡¡Hl pri:l"ip;d, ('n:!:\) ~¡lI'(li1!~d de la
¡¡¡l,'!t(l ~'!L~I\!l[lll/d ~. dl,j)id:l :---uj~I(·j¡)~l ;d (¡j'¡j¡'ll ;j(';'lík\!llil'¡j, d(>
qU(1 11(1 !JI)!' P,\I'\\llll'('jll' illllLl ('II!"¡)·i[';!(·jdIl ["I\!i.'¡(l~~;~ ('!lll\C'n¡(l
l'! ,1 I '\ ~ 11'\ I ) ~ ,


I "1 > Ll,td, 1, • " ;"'1) ,~\d~,;, ;,(lj'a-
~tJ, :;1 ¡' :'(¡ \ ;;¡;, :'1' ~ '1'1 , ';Jj!;" "li'I:1


"
\ ,


"


1 I , : :,¡
,


i
, , , 1'11 , , ; .. ¡,


,


"
:,¡ ~ I ' I \ i : : ¡ ~ ¡¡Ji) \ 1, \i-'! i , ; 11.1 I \ ¡"I·li 1I l\ll¡d ¡: I1 I(¡' :') ln:"'o ~(' 1'1I-


';"110111 !:J, 111',111,'\.[, ¡,'II',h: 1'11 111\1:';;:" 1,1:' ¡¡'I'S ~ ('u:lII'O jll'i-
Illt'('lh a¡'llI'; di' \;1 Íih',l'lIl'1'ÍIlll ~1',':¡¡¡':at'Ía: :' ,'11 JlIII'¡h !i\' dan
\'lIlllpll'i;II\lI'nk 1".., I'Í'li'II, (',lI'",'j"lldo di' Ilh Illi'dio" ma!t:ri<l-
11" PI!',I I;I~ ('i"Ili'i;¡" l:,i:';I" \ 1I;:!:lr;J!"" '(¡¡llIjlllí'!) ('JI l()da~


11/11\ ¡¡¡I'í! !IJ(J:!;dd,¡ . d,J,¡):,('j"tl\l() di' (',i('l'lo:..; \ i('i()~: pu(~~ ¡ :-;i
Ili,'11 ;lli"I¡d"11 J¡h ¡':'('I¡J,Ij;¡I'~ ;'¡ la 1lI,I;',¡I¡t!;¡¡] \ ¡llI!'\'Z" tln !a~
\'íhiulllli!'I", 111; ¡,rilldll ,'¡I~ altllllllil,' por 1<, IIrbanidad ni lo~
hUI'lill- 1l1i),I,¡J¡." ('''1).;1'1'\ :llIri'l,jl'llIjli'l' l'i('I'lo (lin' ('lll'lIgidll
\ IlIl'p" IllIl' r,,'\ I'h Id 1',,';\,;1 li!lll!'il ¡J"'\I I'dll(';¡l'illll, En
('il;iI!l1I ;¡ Ilh 1'.;ll!dilh, .i;IIlI'¡, ~i' hilll ,lljl'lal!o 1,.;10"; Jlil¡JJ'('~
l'iglll'lI:,aJlI'IIII' ,iI'II'r!"11 1",!,¡J¡JI','it!n. ni ;1 Ia., pn','iTipI'j(lIlI'';
\\101 1 1 '",:liI 1111'11111 , ,'IHI)I) lilli'1I IJlil';¡ la.; 1l1lC\ ¡¡~ r,'I'¡¡],lll;l~ COIl
t!1'';;IjI(',,\I, \ ;¡,P"<i ,'1 l'IlI;¡Ij('iJl(\I'~,' di' 1IIIa lull'!,1 qm' 1(, 11](1-
1".;la, :-;1' 11" II'nido, .;ill 1'l1lliarg'i1, ('011 (,i/II"; !liI.;lillIl(' 1,:11'1';111-




- lhO-~
('la, I'\in tal dí' ~ll(' c'!I II)~ 1'\,11111'1\1',- 1IIII,_I'll ~Ih tli~clp\lll)'
rrnl'ha~ Ik apl'orl l l'hamil'lI!n, ES!I' SIlI'II' ~.'I' hUI'no 1'11 lafin
relí~i()1\ y geugrarla . ~ I'~CNI 1'I"III'I'tO di' Id"; dl'rnil~ l11atl'-
rias: 1'1'1'11 ('11 ,;u tillalilLld lIJl'jo!' q\ll~ 1'11 IlIs I'ol"gills pri-
nlll(J~,


DI' la, \I'íril.' \ d[l~ I';¡~¡h 1,\i~tl'lIll'''. LI'i 111;1, I',[an ,í-
tuad,h I~II ia illlti¡l'lla l'l)rolla di' ,\ragllll: alg!lll<l'i "JI Castilla
pOC(\'; ell Andall[(~ia; 1111 plldil'[ldllsl' dar di' 1':410 IItra raZllIl
sino 11111' nacidu d [Jlslilutll ('11 RUllla, ~I' prill'ilgl'l prillll'l'(1
(~ll In~ e~ta¡]os i[1I1~ m;is rl'lal'i()lIl~s tl'lIiall I'ntllll(,('~ ('011 Italia
Aca~(l l',mlrilJu:'ü lamlJicn ¡'¡ \'stl) la 1II'('I',.;ida!l qUl' h,lliia lk
cnn'iullar para 1,1 (',¡lailll'limil'nto d(' I',lila l'aSa ,1 ]¡¡s lJil'"ia-
rlOtli'S dI' 111,;; I'I'inu'i, Eran ('11 ('II'('11l llI11el\f)~ 111s [rúmill'~ qUl'
\:011 l'sll' lllllli\ 1I ,I~ sl'¡!lIi;¡lI; \ 1111 pan'I:I' Sillll qlll~, Ú pp~ar
dI' la utilidad al'an'lItl' di' Ll lI!'ill'l\, ~e tlllllilhiltl pn'c<llll'i o -
I\(,~ para ¡¡tlf' lll) ~I' l)\'llp;I!.!'I~I' !lI'lIla"i;ulll 1'111,1 rcÍIlIL El ¡;o-
hil'm'!. 1'1I \ irllld 1ÍI' ('llll~IIIl;¡" ¡JI'\ COfl~I'.iIJ di' Ca~lilla
lli';:o ('1111 1'rl\I'!!I'(l('i" /;1 ¡'('('ill'il!ll di' I'~I{),,; f:¡)II'!!i()~ : \ lli' \i~­
lo ha~I¡¡I\Ii:~ "\I','l/i"IIII" I'ti '1111' ;¡~( ,-IIi'I'dilJ, ¡¡ 1'1'';<11' dI' la
iJ]si~klldil (h~ I\)~ ilJ!(,I'I~.;a""~, \ iI l)¡'~ar larll!Jjl'll dI' a¡lIl~ al'-
se las prd('n,;;ioll¡':-; ('ti I'i¡:¡b mandas Ipgadas para d Ilhid'l


E"t<1 circlIIlsJlI'¡:ciotl 1'11 I'lllll'l,¡J('r el i1IllHl'lllll ¡Il' llls Co-
legios de Escolapi(l'; HlI' parl'(~1' bija d(~ una ~alla polílir(\, !JI1\'
admili('lHlo lo,; lii('IJI''; lil'II(,(,¡jI'IIII'- dl~ llna ill~tit\ll'iO!l I'll,tl-
qui,'ra, lH'('¡'alll' 1'1:' 1l,¡i1.'.; a '1111' /"H'r!I' !Id]' 1I1'¡;:I'1i 1'/ ,¡[)JI,"I!
(In todas eo,~a~, LI" E~('l)lapill"; ';1l1I allin lIlla 1'lIrpor:lI'joli, \.
(oda torporaeiot\, enntl'nida l'tI ciertos litllitl'~, ('lImpll' ('{to
su objeto, sill lIi'¡:!ar ¡i sl~r ]wligro.;a: P('!'o lo :,¡'r¡'t ~i Si' [('
permite crecer y propagar~(' i!l(J¡'lillidanli'nl(~ : porque (~lltllll<­
CeS pa~a de la humildad ú la yanaglllria, :-;1' t!('ja ;IITa~ll';¡r
por las illlSiotle~ de la alllhieioll, y a~pi)'a ;'¡ sp)' prqlll[l'ntl'
Smnr.ianle peligro sube de punto, SI la ('orporal'Íoll I'S r('-
ligiosa, y m:¡s ()(laria ~i ~1I IIhjl'llI es LI l'IH'úanza, /lor¡ ..
de ~(' ('~tab1cz(:a un ('ok!!io dl~ F';¡'lIlapill";, fiplll' '1UI' 1','-
~i1r 1;1 1',1'111'1(1 \ ;,('i1~(¡ 1'1 JII~lillltll, ~i 111 ha\ : \ ¡¡)l['jl'IJlill~"




- Hil-
b m;t1l0, pOllrian di' I'~t l' modo ir desapal'edellCln todos los
f'~tahll'(-imil'!lI'I"; dl'l (;01Iil'I·11O. para Si'!' remnplazat!ns por
l(l"; di' 1111<l cllrp"l'¡wi"n rl'li;.:ill~;1 1j1!1' 1'011 el til'mpo reria en
:'11 lIlil/JII 1;,., ,)u., l'Il'I'llilIIZ;b '1:¡I' 1I1;¡'; inl1l111'1I I'!l la SIli'rt(·,
til' la ~¡\I'il'd;¡'¡. 1':,1.0 Ijli<' p;!ra ;d~IIIl¡I.' ;':I'ril,'~ liI'i'"I'lJp;r¡Ja~
.;'1'1';[ lal \1'1. pi h,'1111 ¡dl'a] di' ~1I" dl'~I>U~. 1\11 ;1[1,11'1'1'1' iI,í :1
\J,..; (l.ill~ dl'l illllHhl'l' illl..;lradll. ni P\\('i]¡> l:nll\('!lir;\ illl E,I;ldq
q\ll> c"nOI'(' la illl\lI\l'lal\l'ia di' 11tH el la 11l>;\!"wcinJl \'\ l'llI11hü
que 'l!"; inll'I'I'';«''; rl'i'lrllll¡1I1. I'lIr I',;la" raZf)Il(~";, ('~ prpcis(I!lo
('l'dl'J" ;1 la~ ('·0111 iIlU¡¡, l' irnl'l'IlI]PI1II''; s()lil'¡tlllll'~ t¡UI' di' mu-
{'ha.- parlh," 1'11'\;111 al (;,)hil~1'1I0, l'idil>r.Jilll (',;Ia da~l' rll~
E-:('.l]l'las: ";Illil:.iludl'''; qlJi' lo,; lIIi";lllll'; E,,'nlaplli'; lJan knido
hasta ailllra 1'1 hlll'lI ";l'lItid'l dI' nll apl)\;¡r. \ '1ltl' _dl:;llldolo:,\
(it' su po~i('inn aclllal. '1111~ I'~ la dt' -.,'1" 1lI11í~ Illi¡',:o< auxiJiart'.s
de la In..;!nIITion púhiitil, 10:- colocaríall en oira I[Plla panl
1'110'; di' t('lllil,(:ic'll~~ Jleligro~as, v de GOll1prolllíso~ para rl
'\.;()Li'~nl¡\,


j í




DE LA INSTRUCCION PUBLICA
EN ESPA~A.


SECCION CUARTA.
Inliltrnccion .. npcrlor, IIi~tor¡ ... m'¡¡;onh:o('lun y ¡l;O"¡".'''O dI' 1 ....


UnI.,\\I',,¡d .. de,¡.


C\PI'ITLO l.


CO~FOn}IE se asciende en la escala de la Instruccion púhlira,
los establecimiento" de en~ef¡allZa dismil1u\'pn 1~11 nÚIllf'ro y
aunwntillí ('n imjlnrtafi(~ja, I !I';'::l IIdo':I' por jjn ;'¡ illjll('!I()~ ('on
qué lll:l~ seo ('nY(llll'I'(~ll la,; 1l;l('i(lI)(',~, Y ('ll\;) J'¡Ulla ~1l1'11' ('\-
tenderse por todo el ()rlH~ eirilizatlll. El jlr('~[i!.;i(¡. 1,1 /;¡\()[',
la popularirlail aCOmp:1.Clall ;'1 (Osa,¡ ;!1';¡nlJ¡,~ 1'~Clli'la~ 11;¡IIl;lIla,
Un¡"versú!ru!I'S, dOlllk brillan Ia~ l:il'lli~i:t~ 1'11 [lIdo :'1I 1'.;pIpll-
dor, dowll' S2 1'0U1WI1 lo~ mil" ('1'11'!JrI'~ l'r()rl'~lIl'l'';. y dondl'
los gllbil'rn()~ (1(:Ulllulan ('lla1l11l~ lI\1'd¡u~ IHledl'll ('llnlrihlJir ;'\
los pr()gl'l'sils del enil'llIlilllil'nlo, pl'l',:(,Il[¡'llldll~1' 1:1ll1111 la,;
lumb['0ras dpI l1lUn¡]lI. ('01110 la \l'nladl'ra y lílli(,il !)('l'slillili-
cacion (\r1 ~alwI' hUIII01110,


Cifrado C~I(l :-;in duda I'~ll' ~a1)('r I'H I;ls Illi\(\r~idildl''';, i
no I'S lIll"IIOS ciprl(J qm' ú I'!I,,~ (kili' aelldir ... " o;il'lll I 11'1' '1111' ~(,




- 1í;~)-
,¡lli('ra illllagar I'l¡mnlu CI¡[liIilialll\~ ir qlll' Si' ha [legado en
\'1 tulLi\ o di' la~ (:i('Il('i:t~, ('~lu (", en 1·1 ('mpl('() dI' la,; til-
CU!till]¡''; (,Ol! ifuI' nio~ ha doladl) al lt,)!llbrl' P,II';1 han'r!e' ~(~­
fUll~ d(\ {q:l., Ll !l(l\\li'(dl'/~(l. ~l\'!'n '. ~dl)l I;}...: ¡llli\'í·r~¡rJ(ld~·,,, el
\I'I'¡J;l.j"1'1! !,'I'II1I'IIII('I:'o ¡J,~ \¡¡ (,i\ ili/.;);'I'.':: ,1,' III1 ¡,!II'h!:,:1 ¡CI11I';-
iiill\ ;'11 1·11:1' "Iih .'11 \ ¡lid il\il'II'('·!Uid, :-11 !'¡¡I'I'/il P"II~;ld(lra,
~¡¡ p'lIkr ,11 c:l'élil "i!jll'I'illl'idild t'n 1l1l'dill d(' la,,; Ilal'i(llll'~
clllla<~ ~i ((.;¡ 1':11'1'1', lJlIllil'I'ililllh ,idl) n()'Ii!rl'~ la ¡liU'ioll 1\1<1';
(11ILI. \ll;'h 1':\ iI¡¡:ld;¡, 11l1~ 11I1I11'l'lhil: \l0l'ljll(' ('ll lliIl¡,:u!ii¡ ha
;'xi:,iidil lid IU·!:';'.'I'II d:' IHli\I'I',id,lik.-, \- ('11 nin:.;una han
{'j,'n'idil m,ll IJ!' 1:!:illi'ill'ld l'li 111'; dl,,;tiílil'; IH E"l;IlIIJ,


;-;i 1;1 ('i\llIl;I\'illll 1'llIbi,lil''';I' 1'11 q:p' IIIl ('orill iíl¡:¡II'l'il de
índi\ idllO~ jlO-:I':1 1'1 ('(lllIwílllil'ltliI di' 1'¡I'I'ia~ 1'li'W'¡;h 1¡11r' /11)['
~lllililidild 1) iJril\;IllII'!, 1111'1',"'1':1 .ill~:;' J!l'l'fi'I'I'll'-l;¡, 1I1i¡'1l1I'¡I~
la :,:rall lilill'liI'¡;¡ di' liI~ Cilld,¡d,ulIl.'; p:'rmall"('I' eJl \;1 m;\,; cra-
~;: i~I¡lli';i1I1'!il, la" un!\ I';'~idalj¡.:, '·,'riall illdllilab!I'!ilI'lli(' sus
\"(\l'd:t:\(\I'!)~ rl\prl'~¡,\!l\all¡t\~. ,\1;)s i:ll .,,;ul':\fh\ i1:";!: ~ jh\bt~:-;(" VI1-
~(lll·I\·r jlit!' ('¡\'i¡¡¡,\('jllll 1;1 I:l't:-. , d!' l¡¡: ,.~ Ij¡¡¡l "':1 1 :¡"d!;t e"p;lr'-
cid;1 1111;' I"¡J,, 1;1 1I:1i'1!l1!, d,',,:lI' 1;', ,'LI.',I'~ llili:llil~ )¡;bid la:-;
ilIiI~ (""\il,la" 11"1': íl'illil'J:!11 llid;¡~ di' ~1I'; ]H'ill'lil:i(h ¡ll'I1jlor-
rilJilitillll'ili:' ;'t h, 1l1'('I'~idildi''; 'lIt:' 1¡l'ili'n y al dt'~l¡nu ljW,' les
f'~I:1 r:'.~I·1'I ado I'n 1;1 :'ill:id;1I1 ,'1 qw; perll>ni'('('ll, \0 habrá,
plli''-' , \(,l'ILull'ra I'i\ ¡liZ:l,'jl',¡ 1'11 1111 pu,'liJIJ, Jlor !Il:l~ qlll' S[~
¡'1I\;lill'!!';1 1'1111 .11;.:111'''' "''.'¡II~·II,' ,¡:II'hi;¡,.: l' 1111,¡jjl'O, ('Illilll'll-


t',", ....;~ ('I¡ ~';I1i¡¡¡;f1 1;1'" ~'I;hí'" j)¡j¡Jlliill'l'."" nn iljl[·;·!~·lt\1l a fl~t'r
..;jqlilt'/"d : ¡¡["'I ¡J¡'JIJit" t':lil¡lill~ ~(jhl'll a!~·o) IHi pa~;11l de aqlH~­
\lu, l'ntli!lI"IIII1,'; llld,'; ;Hdl.,;pl'lI~aj¡II''; para ln~ U,'I'; e0Jl1I111eS
,lt!};1 \¡(!{I.


E,l" 1'" ¡;¡'I','i"illlll'lli:' I11 !jI!" 1'11 J"" ,~!,.::I(J'; Jil!'dil¡~ ~U('I'­
di;, Ihii!;t!'llll 1'11111111'1" 1111i('lld,' I 11111\ ('I'll'llI'l" 11lli\l'r:,ida-
di'" di' dllil¡]" ·,tlj,,¡¡ ¡JII{'!'II'," f:IIIlI"'" <[1I1' alrilllahan las au-,
la.~ 1':1I1 ,11' \111':', \ 1'11:11111111;111 Id'; "';"III'L¡, ('"n ~u~ pIerna.;
dl~pllí;l~' lllCl,. ('rilll ¡'':''d.'';!.- i;h I'·"ll:,j¡b ¡Jr, prii\;;q'a,; letras,
y la, -¡'i'iJílllarj;¡, !l11 ~:! ""IIOl':":1 : di'; ~1l¡>!'I'1II(1 sill!li!' ~I' pa-
qlJiJ l'l'{I,'nlill;lllll'IlII' Ú ];1 ~lJJli(¡¡1 í,:':lll lnlici;¡, \ ~oi() 1'11 al-




gunas regionl'~ de la snchlad ~f' 1"tl1iIiaha ~ jwn:;a!la, lICl
('xislil"ndo,';¡' I'[) la~ ¡JI'/11il, ~jll¡) I';!l'a 1,1 I',jl']'('j("jr¡ di' \;!,; ;]i'-'
lllas, JII'; tl';¡])<I.iII~ llUli,;'!:!lI" d,' :!il,l :':1';:';1'1':) ifldu,!rid, 1'1 !\:II';~
la ~Pl'\ idulltbrp _\..;í. I:P !lr l ;!;in~!' p; \(\,~tll ":;1 ¡l¡'!' di' qu:\ ha-
~jan alarde ¡nll).;~ P(l('~I~. IlU ha!liil (11) n1ali(Lld I'i\ ¡¡¡/:!('j/!!1 . !I
}¡¡lll:I!)¡¡,;,' la:1 ;I!r;¡.;;¡!ia, ([UI' !o'¡¡¡ pllI' !l1I11"" \j!lil'l" !WI',"Il-
taba el ;hjJl'('111 di' la rud(';~:l : dI' la h,,['!JiU'jl',


r ('sla ra!la de jlé1rli(':p;!cinn dl'l p::I,l¡11I :'1 111'; l>('lil'I¡,'jll~
del salwr, illílllia Ú :'t1 \('/, 1a~!i!llIi'i;)IIl!'idl' I'n 1<1 lIli-ll!il ('¡I'II-
da, cOlllunicúndoll' al tin lI:l (';11'(11'11'1' !'\['llhilll \ 1',;1;]('¡llna-·
rí(J, Admirada di' In !fUI' habia 111,,~,':lIll' :'1-1'1', ,:tli-:','l'In di'
sí propia, 1'!llilIH'/'ida Ik ~1I ~lli'I'l'illridild ,¡¡hl'l' 1'1 \ Ii/:.:;; I11
seIltia Yil t'~I' ('..;tillllllil ql¡P ]J1'1I!!'IIi'\ l' Ip, '1!IILtnlamil'lllo.;,
par;íh¡l.'i' l'll ~1I l'ill'l'l'l'a, v "dlll';llld",I' 11,1,[;1 I'!I .';!l~ (,!Tlll'I'~,
jll'l'Sl'glli;1 C'dt fUl'or il!lI'!:t,::dJ!!' :l I'II;n¡[lh 1111 11:.- ;Idllli!i,q¡
como \I'rdadl'~ iIH:()ni'lh;t:.; Il in!I'lli¡l!lilll ('OIi<I¡,¡I:r'!I", b jll"'"
('i~() IItI(' 1'1 jllil'bl" "OilllPli:¡lIl' ;1 l;¡ ('il'l\!'i:] :11:':11 d,' ~!I ílbia-
bilid;ld y 111(1\ ilill{l!;iJ,I. ¡¡UI' Id nl¡/¡~/Il!\;! nH"J¡¡i¡';¡:',',j, (',11\ dl'-
reglo Ú :-.':~ lli'I':'.;¡,i¡\lj,', \ ¡J".,;,''''': Ijli:' L, 11:112;¡ i¡-;I!¡;lj;11' f'll
iJlhea ¡ji' ll\W\'()~ CI)!l()('il!lIl'llIll~: plil':¡ili' lií 1':1"lI'i" ',[' ¡id 11,'-
ello para l'l plli'lJlo, para labrar Sil \1¡('n('Siar ~ 11'1"111''', ¡'dl',\
hat'l'rli' Íllll'ligi'llli', gl'illlrk \' jlOi!i'I'OSII, ~'I\\n, 1'111':-0:, I'ilrli--
eip;¡lHlo dI' I'lla "1) la lllillll'l'a iflli' lit 1'¡IITI'~¡:(!lllll', d¡r;\ 1'\
\lui'blll ~i I;¡ ('íl']!!'!;! IJI/(' ~,' ,'11",'1,<1 11' I'di)', i"III', \ 1" IIhll'..(i1ri¡
('OH :"ll ilUi'i1 ,(';;li,/II;I 1'I'II!I'111:W-:,',;¡ :,,: !:IIII:;I' ;1 dí:'í¡il'';!'
pnr ('1 lllli'lI camino, E,a 1\I(I:lliI Illií:Ii'liI'l;¡ :p!l' 1'.1"1'1'1'11 1'llli'I'
sí loda, las Cl;i~t'S, ('u;¡:'dll lllda-, 1,'II!,l'lil'!'l'll, ('¡jI!:: ¡'!!"I Ú ,-a
modo, al lin lall(\;¡lIl" d,' la ~"l'il'dad, 1'- 1;) t¡ili' 1IIIi,,;tlíll';d,'
pI'Odll('I~ la \ 1']'(\;¡r1I'l'a 1'IIIIm<l, 111'1 ¡¡Iltlt, 1,1 ;-:I'!H'I'II hlllll;)1I1i "
la Pl'I'l'I'('l'ion ap('I('I'irla, El :li';!;!'1lil'lIi¡I, {'I ('\I'III~i\ i-IIHI, J¡.
SCI';ÚI ~if~ll1p],(' l'ulli'~1 (I~,


POi' ¡'II[).,i;":UII'I!lI', ,ti ji;:-II q:!I' la-,III'il'r!ad Ii,l Id" "d"I,'Ti
lando, se ltil iH1ilU];1I'iz;,:!;> 1,1 ,,1111'1' j¡ill'i"lli!'hl' 1,\1;'11-11 '1 ;¡
mayoI' nt'!n1l'l'iI d(' ilHII\ l!:t!'I~ .\],:: 1'111111', 11';1, di' 1III/III,¡Jdl'
';l'l'ía la!IIIJÍ(~Il lliWi\11 qlfl' !1)r!;I~ I:I~ l'Ia~I'~ lIudil'-;'11 !1I'riI,l!'iíl




~i;l~!.t pi ~,ln:lI~ll'i!l di' l:i l'í\~iI"ia, \' ]¡ael'r~" i;':llallllentl' ins-
¡¡'lIidd~, ~I' lI\'g('¡ ;t l'IIiLiI','1' 11111' 1,1 ,~,lb~~r iil'n~ \ilrios grado,;,
\ 'llll' 1'..;lo~ :';I'<l':'" "Ilil Ilh !JU" I'i)]]\íl'lli'[) Ú la~ diJ'i'l'C'lllp,;
i Lhl", ,i'il'Ull!'1 PUI'';[" ([Ui' IJ('lIp<ln ~' la, neci'·;idades di' Sil
"illl:li'íi'li 1'1";¡I'I'lil a, En!I'\i1I'I'~ ~I' dil~ili,'al'():l lamhii'u los ('0-
:1,!~'iJJttl'lll~I~; ~ di:·;¡in :;¡i(\ll(l{)~t\ i\j·~, tplP (J \odn:-; ~Oll nl'l·l\,..;arin~~
Ins 1\111' a¡II'ill I':'h,n} :i lllellO!' núllu'!'o, y 1o,,; q¡[i' i~(ll'n~~;I)(Ill­
\Il~n ;'1 PO('lh: ('1I11111i'1',- SI' ¡¡,b irliú la lH~C'l~,;i:lad de dar ú
rada 1I1111 1:1 ql!l' 11' ¡li'l'l:':lI'l'I': y l\ílll'Ill(:I'~ SI' lH'D,~lr¡[l'()illo;; go-
l¡il'l'IlI/'i di' ~Il, \ l'I'¡J,I:!:'l'a.; ohli;.:';u'inlll',.; eil In~ll'lleci;lll púllli-
l'a. 1'(ln:'i';~I!Ii¡" !Jil:' 111) i:St¡'1 ,,1 acii'rlol'l! l'Jeililar h adl[uisi-
':;'\[1 ,j" 1" a!t:h 1'¡I'l:t'i~:·¡, ,¡íno ','rl d;':[l'illilir la i'IlSi'nanz<t en
j!!'(¡;I¡¡I'I'¡I¡:t:;,; dl'!ii:l;¡~. !i;!I:i"l1:h I[Ui' ilfca¡¡C(~ a [:lt!U5 ba:,;ta
I·t punlo ql¡(~ (',;¡da j'!!;¡] n(!l~,i\:':\!J. ~¡:! (Ll,jal', P[l~~~. d(l dar ú
1a~ (>,":,1,'1 li 1];1.; ~u;:ilri:¡;"l~ Ll {\\;:'~hi;)jl IjllP ('(Il'Luuan para que
la ('íl';),';:1 ill l'lld ': ';,' ,l :iC!ll l ' I'll {;¡:lo ~ll e~jJlc'¡Li()r, ~e I'('du.i0
,";\1 1~1'i;:I(\!·1l \ :~(I d¡~L'\!ltn ~;D (1('I'(\:-;(~: nLl", s~· Illilltlp1i(O;!!'on al


lit": pri!l~:il':' ' .. :1') .. :"j I,¡.: liL:,., ;1l<:'.~ "q '1 l:i'-. (ll:L,:~."':
P,~I' !I) !:¡:l!¡" !;~ ... jilUI'!\()~ li¡I¡\:'r~¡diHle~,;, !(\j~' . ..; (L' ~~¡:\:. una


lil';l(';¡;l di a !';\ ¡¡i.~;];·inll, ~i1i\l"l1 ~'.\l'lo lk\ {l\J';l~O ~ tl1:tlltln IlO
\ illl al'llInp;¡f\;l,h~ d,' ,'Sil 11:1';1 ~I";'il' ¡\I~ ('~la:)lt'!'imil'iíÍ()'; ele
¡Jirpl'l'n\"s ('\;I'!''; <[\1\'. dii':lllrli:'i1:h la ii:I~;[ l'<lciol1 ¡lill' lodo el
l'!J(·hlll. 1'(11111111 ::11 ¡J!, 1":;]"::::1" ;! 1;:, ¡'I'I);':I'I',';::~ iJ!:'II\('!~!;llpS
dl l 1.1 !1'/:'¡PrJ ,~~t!~l¡'il l~,J !l:d.') un l;(~:Il¡liJ ('i1 qlHI .-':(\ Jl't'ITart)lj
a ('[I;I¡·il~)i.l L¡ .... /'\¡~l~·n¡(\..., "';dlo fIn 11:¡{1~~ l'lh dnnlii1¡:,)~ ¡ltlJ'í1peo:-"
~in q!J¡\ !I;)l' t\.~d fl!('·"';:'l11(j:. tl!:'t:-; ¡j!!·.;!rad(),,, ~ :.- (11 pa~() q~](\ ha
iTI'I'itl" 11i1('~II';¡ ('!\ !!i¡:l"illll. ~I' init ¡'¡q I'\l¡!!,.;¡¡i"ilt1n para
!:~\dt'r ¡I¡ IHI\\;-..l'¡ a t¡f¡'d~ ;1.";('llph:, (j(IP !I!l''': f';11!;:h:1i'¡ ~ dt' :-;l1(\l'tr"
ijUl' ...;ni~\ I'IH!)'I':IUh :..!.l~)r;(:¡·~l(),", d(l 1~;I!)(lr i!t'.:~'{~·.!J ;'} lUid ~iflla­
;'jílJl !Il'i'l\'j·!;¡. ('!Jillll ll \i1il(·¡·IU.-' \q\l:h Id.":; (}~;:~:,'l;·ld()~. tl(\~lL\r­
r;~d;t.., ¡lId;:..:. Ll:--- ¡11';'d:":l;i.,.i'!íi!;I,'''' \ ;d!l;t,;::Ll~~ ¡t,d;~~ la~ n(\_·
1'(·~:\L¡rli\"" Ll:'I ¡'.· .. 'i,,·j,I·, il' ;i¡';;l!(~i';¡~ !I<l';l.'. j~I.~ ill~¡¡tutn~,
b~ lllll\('r,~íl\;¡¡\¡':' \ I,¡~ ,,~tai¡J,'¡;illlil'tl¡()~ "~jli\\:iale~, se ha-
yan ('tJuiliki1dp ('11:l la·· i'\i"I'!lci:¡:, dé' la ci\ ilizacioil mo-




w¡-
dm'na, en d TlIlJne['o, forma v t'\:U'II-.:íOll con r(,ilil'nte~,


lIe dicho Jnú~ anilla !jlli~ ~w ilC¡'I'Can Ú l'lJa!'('n!a la~ uni-
\'c['~itladi's qut' ¡\;in ¡''cj·,lidl' ~Idl) 1'11 Illll',II'I;' d{)llIinj'l~ I'ill'O-
lwn~, He aqui I'n]) t'! ','11, 11" p:11-¡t1II~ '1:11' la~ 11,,11 !I'lIido ú
han proclIJ'ildo 1',;I;¡I¡JI-I"I"iit, •. \J¡"t!;l, \1 1 1¡¡l:21'1I , ,\ \ ih. 1;;\1'-
za\ Bilr'l't'l!)~~;:, t:¡II'\i\¡'(t, E~!¡1,11d., f;lll1did, ~~:\t'il)i;1 (~!';¡Il;ul;t.
1I11l'~I'<l, Il'i\i'!W, LI'l'i¡Li, 1.\1":'1::\, 1.1\(':I,::l!I', \i::,i¡:1 ,II!I'-
cia, I )(I;¡I¡~, Ol'iill\l'la, {lrdil:'"I. (),!Ila, (}~lIiI:l, (JI ¡¡'till,
Pal('IH'ia, Palllli! ¡Ji"l;¡II:I!'(":. P,IIIl\¡[1I11a, :~:illa:2liI\. ~¡tI:l­
mane:l, San Cl'i~ti)l:itl '1:' LI LI~w!;¡ l'IlII'Il"I'i!'I', ~,:!\ti:I;";"
St~\'illa, ~i.!.!,·üllnZjl. TaJTjl~lOlla Toll\do. T:dtt:<'-, T\_ldlJ~a
Vall'll!'ia, \';11 [¡p]I)1 id, \ jrh v Z;! 1':1,:':,1/;( (i).


La di' !',tI¡'Il:'ia ¡k~:!l:¡¡l'I'('i, 111111 !II'IHltU: la (k :<:;dlil;.l~i[)
fni l Ir;¡";!;I:Ja,h ;'1 lnt']\t'; la" d,' E~;,Hi,t \' ¡!illllpli)llil !lil Ik,-!'a-
ron " 11~lab[!':'l'r,~i': di' 1;1 di' Tlllil~;:l, ",llijll:' 1\:('1'11 1]11(' ~,'
n('() I'n I:¡!i). ¡In qlil'd:\ !tl1'!11i1:'j:1 ;Ii:-,Ul\;¡: Ik Ia~ '~(' \lill'eia,
Llli'l'l!a. Lw:IW!IL': (Im¡¡i'<I, 1:;1\ 1'~I'¡¡'il-: ¡¡(¡Iii'¡it, I I11) ~('
saht) ('11;!tH!:) (·('.~i!Tnll: I u . ..; d: ' 1>!~':'(I¡I)!II!, (~('¡'{l:J;1, !.~'l'itl{!~
'1'al'l';):";!)1):) 1 Tt'lr!¡h;': y \'¡I';I. ~,P 1',·~·\¡¡I.¡il\I·;ln (~!\ LI ¡j!" C~'!'\í'-
1'a; I;t d,,~ ~iln új~llIlJ;d :I:~ la l,:\,::III:: nil'" (Ti::'!" Íi;\·;!a I'!
último ~ig'I(j: !a~ di~ (;1'1'\(']';1 \' ,\\¡-:I!;1 ~:' Ir;I~l;IiLl¡-1I1l il B;t:,-
el')Ill!a v ~hll'id d\lran~,' la l'¡\li¡¡n gm'r:'(t ('il il. .\ pl'in::¡pin~
di') "i;,;)o;)I':!['li ¡"i.;'¡;lil i:t~ di' .\l:';i\;'l. \lill<l:';:'O, ,\\ilil. Bili:-
za. ¡:·'I'\('I'¡¡. (;:I:ld;¡¡ (;1';(1);1 h. ¡h:'~('l. I:-:wl\l'. íhlJ,¡I'(';¡
(~(l;lll', t )rj~l~l!'Lt. ()·,:il'l. (' J'~!ll);l, (h i(':!p, :' .... ;)Lq:la!l~·;!, ~<llj-·
tia~o) :~,\\ ¡Ila, ~i, .. t¡¡ IIlZd. "1'11:(·,1,). \·\I!.'Ili'¡(~. \ ;dL¡d!;!id v
Zal'd:"'IIz:t. Pllr 1,1 jllall ¡J" ¡Si17 ~i' ',!ljll'il!li,"II::.: d,' ,\i!lliI,,-:'I''':
"\\ila, niH'Z". t;'lllib, in';I", ,),u!,', (),'i;¡:/!·i:t, ()~l!lliL
(J-:11I;1 , :~i,¡i '1In \ '¡ (,hll; ¡lId~ l'llillll ;¡:;IIi-j 1"<111 II!III Illil';t
yida, ..;!!LI.,[~:"·:':)j! ¡(J':;)\ ta !~!¡:;'¡I,~:-: ,í\~ \\II;[~ 1) ~\\ n':·.;I¡ddl'(·i!'-
rlll! d(~'p:jl'~ d:' b 1l1\ihl'¡I! r":III('('~;I, h;¡~Ll <¡lit' lit ¡¡dl:t de


dI' ' ... :\!:tTllt!lj(.l , .\ 1(';t! 1 V \ d
;1',1: 11 ;1,'11'" -:


1/('.'1/,1/1:'"
,:1(' ~,Ld,) d.'
..:Gllc:: di):- .'~c


1'I'dl,.JI f·l
:!.,¡_ Ji''-


41111':'1[1 :1 ;ll~' 1!I¡d I~:' ,]\:1'1::1',. 1111II( ¡>:t!~
11: 'I:I,';¡ ¡;1 111' · ... ,111: ,\ \(,,1- ,1
J;¡~: ,'~ 1'1'11' .... 1111 1[1 L 11'1""';' f \", ~ií,~'
;1 ].¡ ..... I J I'¡", , \" ¡ I 11 O) I '~(' Il l' \, j\1 I - ! • \. ,"1
JI();'!'':!I"I:I] 'JI.' IJI :1-:1




- tl)7 ~
¡CCllr:-;()~ j- I;l~ \1I'1,ilUdl" plIlíticilc; las hicieron Jí~saparct:cr
El plan di' I ~~ í d,'jl) 1", di' ~alalllalli:a, Valladolid, Alea!;l,
\,d:'llI'iil, (;")'\1'1';1., :;;1111 ¡tI,:..!"I), Zar<l;!tlza, Hlll'~(';l, ~l'\illa,
\;rall:lIÍ,¡, (h jl,¡ji!, Y la di' !''¡'Ih l'III!lli('il)llallll(lntl~; m<lll-
1\;11111" 1',lidil""I'r UiliI l'll\LtlliJ!'I'" \ n[l'a 1'1) Luwl'ia, (1);
\ d".!.I'II" !'.':I!;'i:lI; ;\ C'll",fiIHI!li\IT.;¡d;::l 1", di' _\\'ila,
¡ ¡-¡III ,";i:;l¡ "¡él,. ()ri;I'i:'!;' \' (};-l,\l¡', En j"; fi I'''l-lian la~
di' BII','I':ll,;¡, (;:dl:,ldl ¡¡1¡¡'~I'a, ~Iildrid. (hi,'dll, ~ala­
llldlli'd, :-\,1[1 ~ :1';;"':Ld ¡J" I:t 1.;I,~IIIl¡, ~illlli'I'';U, S(·yilla, To-
ldll, \id ':II'ía, \;¡iL'I"'liil \ Zal'a:~,;za, Por liD, Cilla ['i~ror­
lila di' ,:I!ll,'! ailO ,',' ';U¡II-::11il'rllil la:; dl' lJlll'Si:a) Toledo y
:':l:1 CI'i,:u!"t1; ('j'j;.:il'lldn::I' ;'1 '.i;¡¡]l'iJ I'n cI'Il!ral con to:la~ las
J-':I,'¡¡i!,IIk'" y qUI'darl"i) i;!' di' H,II':'(')II!Jii, (;l\lllilda, O\"ie-
do, :-,:dllllilIWil, ~"I ílh, \ ;dl'w'ia. \';¡Jladlllid ~ Zaragoza
eUIl Ill\~ 1) il¡"il¡)~ Fa(,!Jli;lrll'~, CIl ¡II q!li' inlrodujl,[,()!l '¡¡;SUBa
llli)di/i, '(J {~;");JJ !n:.; ¿J 1'1'1 ',"'!1(J,~' fí(J:--,'1 f)"i{ff'e,")'.


T¡,;¡f.;¡I'l' /11'1'\ I'!!i!'lil,' :,1 hi';:Ul'i,¡ dl\ lodos c"tos c,;tableci-
Hl¡üill(¡'"" I'i';'jl ;¡:d~··.; di:':1 ;¡j,'~.q snl¡¡'j) la,., e:,,;I'uplil~ í!('!e:,i¡'l~tica~
~ ]~h lJ·\;i!I!:iJ- ~:·t\:l 1j',¡j,¡."I qPi' !:;';'\':'di(I!'()!l ¡'J Ll~ Illlh I'r,~¡dad(ls .


. \Illllí!l:' 111' Ih':H: I'n h 111'1:111'1';1 ~;'('::í'Hl llllP d coutinuó
\~.;lad,) IL' ,~lll'IT,l 111' ili'¡'illili:') ;i líh ITi~lLln()~ ¡](,¡Jil:ar:,;c al
cllllj\(1 di' Lti' ('ii'lll'¡a~ ha~la !jun, (:OlIi[lIi~lada Toledo, y sc-
guro:; ya en SIIS hll;!;1l'l'~, pllllil'roll t'lln¡]:ll' cstabl:~cimielltos
!lI'l'llIal\('ltlh; ;lllllqUI' liI~ 1'I'1I1Iil''''; \ "';I'a,!).; dllClil1lí~ntos llc
rU)I1'·\b II\hl"I\\'<\ \"1\1\\',\, "\':"'\\\" \\',1',,, \\\1',\\';,,1, 1\1.0 lOS \'SlltlHoí\
'/::" l'I:luWI'- .'1' Il,U'i,lll, 1I n"I','''::I\(\:1 de' al;rllna ill:,l\'llceion
~I' d".!'i ~1'lI:jr COll 1;:1 ¡'l/I'l'za 1':1 Il)dll,~ !¡(,lllílll~, \jIU' e:'i jlllpO~i­
bk /ld-,II',UI qllillil'I¡[O'; óllllh .,in q:li' ]¡llJ¡il\~[' t'~I'lh'las en los
dii'I'!'I'i1II'~ l'I,i¡llh qUí' ¡L,l l'!'I',illI\¡' 1:1 l'I'('lI[ll]ui,[a, E~t:lllPcesi­
dil:! 1'1'1 Ili;IYII,' i'li !.),; l'I'!I',,:i'l,tii'.lh: [llli" ~i [¡jÍ.~III'1 clero bajo
\ ,ll'id 1'[1 la lll:'h 1'1'1111""(;1 j:~111Il';IIlCiil, habil'ndo s,ll:en!otcs


!i':lU, y la de C:lnana~ d~~ CTf'aCH}¡¡ I('~
{"lett:'~, I:O[]lO ::,C \ j~r{} lue;.;o ~lll Iri rr:-il'lt,t
I'l'lúl i<;".




>-lfi~ ~
'!lIl~ no pnll:ndían siquiera el latín di' ~ll~ !lri1cillt1(>~ (I), l(¡~
dé m:ts alta g'I'ral'l!lIía 1111 (Jlldi;1I1 P!'il.,('illdi!' dI' l.'nl'!' cit"!'!a
SU!lIil lit: I;Dnlll:ill\it'ltlll~, y HlI P'II'II' prl'lildl),~ SI' di-;till"lIll l l'\IJ(
po[' ~1I -alh'r lalllo COlUo pt\[" ,11- \ 11'111.11'';, 1':11 a]gllllil parll;
hnhil'J'I)Il I~~lo~ di' hilel'l' ,11- I'"llldio~: IIIII'S /JI' iI IlIdil~ If'~ I'r(i,
daLio :ialir Ik E"pilll,¡ pai'a 11Il~(,ilr 1'11 slll'llJ~ t'\lril()(I~ la ¡,il'n ..
l'Ía que ni' h;¡lliI,~I'll én ~u patria,


ClildJl'I's ¡'ran ya ('n l'l ~ig'lll 1J¡"I:inll) liI~ I'~(,llela:-; fll(lfla~­
tieas de Ilalia y Franeia; y 110 ¡jejil tilrllpOCi' E~[liLfla dI' k-
nerlas, En iHllltil];b habian ~ilh-;l(ll! II's IIWII",'," pn'l:ithil~ l'l'-
liquias, (Id sillH'l' anligllo: ~- alll\qlll~ lil~ Illlblra" nll 111\ i"['PI"
igllalllicha rll''-PUI'S Ik la illYil:-;ioIl ~itrral:I'l\il, [lorl(llI: l'';,;,\So:,
s('rian lo,; libros (lile l'I~lllli(,';I'll 111'; 1lIlI'\I¡" IllOlla"ll'['il)~ 1'\-
PUI'stO:> de (;olllíIlUI¡ Ú las dl'~l[,lIl,:tl)r;l-; algar,l,o, ¡It, los illlil'¡"";
l'l e~pí['ilu dI' Ílllilaeioll, I'i tlehl'l' y lillll'l'l':,idad, ()ldi;.:aIJ:Ln Ú,
ors:anizal' algllllil~ I'sell('la~, por ililpl,rrl'I:la~ 1(111" t'¡¡I'~I'l\, (;LB.
Illl'gu como la comunidad ';l~ L:l'I'aha, 11 ';1' (,¡'ltIlia 1 .• lril \I'Z l'n
~;1I a~oliídíJ al lJi'rp:llC' , Por esl,l í:;lll,';;¡, la funt!,u'i"1l di' 1Il()lla~­
h:ri¡)~, di' qlJi~ I;I,Ii (1'1'1'111'[111',- 1'.Ii'illplll,~ ,,1'1'1'1'1' l/iJl',;I/'il hi.;[o-
ría i'1l il,(llll'I,l'h ~ípll',", Iln 1!t'lw cilll"id,'!';lr"l' ~Idll iJ,,-jl' 1,1 pllllln
ti!" yistil reJi¡.;illsiI: (~['a ¡'l la \I'Z Ull IlIl'dio dI' iltl~[rill'íuil ) di'
(~llseiianza, plh'slo que sil'lll[lI'I' lll~ i1ClJlllp;rüahall c,;a~ l'SClIl'-'
las que ~l'niall, 110 ;-.01(1 para J¡¡~ ci"!\i:iilS I'l'k.;iú~lil'ih, "il\(\
lalllilil'il para \;1:' !'rilLll'r,L- Il'll'a~ y p,U'i1 J¡¡~ IJ;I 11Iilda~ art.I'~
lihL'¡'iLiI'," (:,líl 1,1 1II'ln/l", \ ~,!!II'I,:",i" l':Jilll 111 \ i\ ¡J¡'.I:11'l1l¡ di'
s,'[' ¡nquil'!;Lll:b ¡tI 11' 1,,, l'I1I'IIII:':,lh, -" IlJ"¡llI'ill'II!¡ l'oll'l,I,'['il-'
blcm::ntl', 1Il[)dl{llld()-l~ JlUI' ]¡¡~ 1'\II'ilIlP'I'I'ih, \ 111' ¡"'[';!- I![~­
garnn i¡ I'II)¡r(l1' I;a~tanl\' l'I'I'¡[illl, COIJl!) :-;1I<'I':!i:'II'11l1 Ll 1';III\O,:a
d\~ Sallilgllll l'11 1'1 l' .. ill¡lIh di' ,\.IIIIiI.';" \/, \illil'I'Il11 ('¡1LIIIICI'~
l()~ JlII)\\!!I''; IJ¡, C1l1lli, !JlII' ril\[If'('('i"ll~ Pl[;' :-l i'1i1l11lIi"[.ldlll' ti"
Ti)II~dll ! ';11-.';11(','';:'('''', ",' 1'\i"lldll'!'''¡1 ¡¡q,idallll'llll' 1'111:,1"-'
(ill;l, rUII:bildll Illlll'lld:-; {'¡¡";l', \ it!I',UI/dl!r![1 C:I';I!\ [lI,,'poll'll-


~ E '. ~ ¡,
('I;li".¡":· Ll


,j,'llmdi.!,:--' 10'- "11",'11,,- 11 i ~\<III;I! d, 1
J,] :-,/11.<1 1...:ljl",:llll (:' 11,11" 1\ ¡' '''':I:U


t'! 1, ,1 ]'() ('11 !.,,!.()<;; L\'~I¡':::',.I [1 ~\~'t\r
'~) ': l! l,i ~t 1'"


11: r ¡I;j ;,1
'j :<t-'l:p.'tll'> ,;'J~




lli\, --
(ia, con ¡n!inidal! I!I' 11m i11'!,d()~, iIlIllUIlillilill':'í \" c1I'ncíotlc&,
COlllrillllyl'ron, ('~ Cil'l'lo, Il(ldl'I'II~<lllll'Il!I' c'l la~ all('r(lt'ionc~,
r('li!.{Í()~<l" 1\ lit' 1'11 la\111' di' 1.1 1:'11'11' 1',,¡llana ~I" \1'l'ilicaroIl C[}-
IIIIII,(,~~ 111'1''' [¡llIlhit'll Ir;q"!'!)!1 ;1 !,; PI'ilill~I¡J,l n~II'\ i1 cíllldal
di' l'il'11,'ld, : ~il'; ¡'';'II.,Lh pndllJI'I'lIll "r,\[) l'llpía dc (l\l'llla-
¡¡liJo, di';I'III1JiIl',


L;Il,iI ('I'!" dt"I;J!';":;¡]);( 1,1 (,11'1'0 SI';':!"!', 'lUt' P(\!' LIS ¡Jisp()s¡·~
1';IIII¡''; III'¡ l'I¡]l!i¡iil í'lIdl:O de ToJ¡odil \ 1,II'a.; po,! l'l'io!'('s , tl~­
nía l)iJlig,l(:ililí ¡j,: (T.',li' \ :;I),';[I'l1:'j' ",;clltd;b di' dij'I:I't~llks ¡.!Ta-
d"s, IlíI ~IIIII 1'11 1;1'; 1';ill'dr;¡J;", ~¡illi 11il,I:l ('n ]¡IS pill'r()qll¡a~,
l¡;d,il'llil" 1'\I;lillll 1I1!1i'li;h, i aIgUIl;h lllll\' nombrada,;, duran-
ti' 1'1 ílll¡I!'!'1i1 di' 11" glJdlls, '\1'1';('1."; ,..;¡' 1'I;\'()nij\li~laba \lB \lUC-
Id" illll'(ll'lilllll', \ 1'11 1,1 ,1' i'1I1!ILth;¡ IlIla i,!JI(',.;i'l () I';'[etlral"
Cliilllt!1I jll11Idllli'llil' 1'1111 ('I¡'ilJ¡ildll ql¡I' habiil di' ,,1'['\ IrJa, a!,a-
rl'ci;¡ 1111<1 ('~I~II:'I,l ii I';:I':~{I di') \'\'I",:,id~i¡('I' IlÜ~ ido!lI'!I, pOI' la
1I1',~!'1l1i' 1I:'I'I',;ill;(l1 d,' dlllíl!' al pili~ di' pil~lo!'e~ c~i';I'¡lilal('s,
II1"I'II"I;:"1111'1\11' ;ti,!.!::llll": dI' ('~I(h 1',~lllilí()s, 1'()I:)(,ild()~ en IIW-
i()I'I'~ l'il'I'llll~I;IIH'¡;I'; ll;i!';1 !li":,llIi¡¡¡I','I' !Ii"l!, ¡:1!1!lli¡'icl'illl 11i1l1l-
¡¡¡'.IIJ¡a l' I,,'III";!II 1I iI I'h ¡J;'i:lil,' !"'l'llidn:llhl' dI' v~la ~linlc
¡'ji \ ilt'!O; ¡,¡¡íl:ll, 1::,'1'[:1" 1'1';111'''' di' í'1!';I'IÜllD¡ qtli' ih;J.n Pl'(;-
par;¡ild" la 1T1';Wi!lil di' lHil~ ('lIl1,.:i¡JI'l'ahh'~ 1'~I;¡\J!I'I·¡III¡l'nlos.
"ldig!,;1 ('~ 1'11 1,1'; (l¡\l\,dr;t!,''': lit di:-:Ilidatl de m'lI'strC-(',.:euI~la
¡¡lll' d,'~i,!.!l\I) pl'inll'l'O 1111 llí<lI''':]'O, I IlIÚ~ ;1lJ,o] a 1111' el gl'!'e in-
Jil,·di;¡!(1 il![I' jll'I"i.!;¡¡ ;'1 i!), d ';I!:I": 11:li'''::'':- I gillJl'rJwba el
I'II"I'¡'II d,' "11'" '¡¡lit!: ,'li!II,: ,1"1,' 1 ,k: "ili'jI/I, Ik-I dl'ill1l'
dril j'¡::Ji!rll!


l.Tri\ ,) 1'!¡!IIIIi"'" ,,¡ (,11','11 1'~:P¡IC1'¡/ J:¡ in[I'!lC'iu!l de ejl'rccl' el
1!1I>!\!:I'"lill :li' 1;1 ,'il'IICi;1 \ jI,' ~:'J' I'! lIll¡en 1'1I 1'1 E,.;LlIlo que
!:i1dil'~I' !iI'Ili'lr,lr "11 1,1 !I'illj!l1) di' Ii! :-:1)!J¡dll¡:'¡! ¡))irijías(' [\
('~íl' 1l11jl'ill !" P:'I:lIi!¡i;'jol' '1ltl' I'! 1',"!,'11I'1' ,!I'zilbi,:pn di' San-
li:I!.:\: (;!'!llj,,!,!'/ IliiO ¡¡ !", l'I'!:'~ii"'[¡I'lh di' 1.'11~I'¡'lal' il I(:~ 11'-


,:';0:--':1 ~~j Ld :-':,' ¡ll'¡¡ .... j;, I:t :¡<liil;:\jl ~ld!¡U \iU1¡1. pt1rqUl! la:-; cir-
l'II¡¡~I;IIII'iil~ 1:'1 i'I',11I I:l [':'IIII'illlll" a Id;1 di'':;lI'''I'!¡Llo jI!'()~('C-
11), ,\/ /1;\-;11 ![ll' ~I' ,tlil'lllah;ul 1.1' [I!(Il1i1rqllí:l'; "~i'aí),¡]a", prll-
gl'l:,';illldill'll cultura y pu,Íl'r, ,I]il',llllialn la !l.~Cl'siclaLl de qul'




170 --
ja (~IlS!'f¡allza no ~I.' l¡rn¡li\:;I~ Ú III~ 1','II'~i:htil'lI.(;; ~ III~ sl'glarec'
I1ll1Jil'l'011 LUlllJicll di' 1:l1lp!'~;!r il í!i': I'llil"';l' ,'1) j¡l.~ di\"I"~a.:
mal('l"ia~ ¡¡1I1' II'~ (~();¡H:I\¡,l ,di.'!'. "lIlll"i'llItI,1 I'JI Lb qll" ,',1111-
11I'1'1"lia 1;1 d"!lilllii;I:li'in'r ,jI' JI).";, 1'011111 I:! ;:.rilllliliil·;¡. la 1'1'-
lj.)ri('iL la k!~~¡{'(l ~ 1;1 !l:iLd¡~;¡(';L \{'ll:!i~\l'on ¡H'!ii!!'J'(¡ ;'l Jit"; (1."'-
Cl!;~LI, .. !\í·L".,;.':-.:¡{';¡~ 111;1.·~ llO h;¡·:lando e...:Lh, ¡:~.¡!)¡(ll'il!i dl~
I.T(¡d!·,~¡' {1".·iH1Ia . ...; ,.;;.:\~í'tlléll':l..,;" Iblln;:d;¡,~ ;'l:..;i por hi\il.:¡· . ..:(\ :;¡ ril~'j'il
¡J,'II"'i"lI l i1 ell' 1;1 i:d"<:h l' 1l1:I!1i":I'I'iil~. \ p:l!' 1(\ I'h,:' (1:
()!tlnl!1d~~ q!IP;\ r!L1.~ ;l('II:I¡;!'i. (lDlli(,J,\ ~lh!;i\ ii¡ 1'i'~~Y!I!;_td::~ p\lr
IlliW~[I'U,; J)iTr(~il 'I'j,"!!",: id d:'f'lI T:d 1':11' l'III:'i,",'I; lit- l(¡~ Li-
tud/us ,I}


Ji: )'1'\' n. . ('1\,11, ~·¡ll'!irli\~. IIlh ::;1 J:¡ d·'-
O~1i('iqn d'~ (\,,:,l:l~ P~(·ll(\l.L'; l!~¡¡\ (lU "ti, t¡!'lll¡\1) hlllli(':'¡)!l dp ~i\l'
ya h"';!:l'¡:.' !l!l:!!:'I'tI~¡¡~ !h¡' a.;í: ,,!'\III:LIl 1'.' ayul\::llllil'Ill\J
lit:': Ul¡l\\~::'/h u (k~ í':~!·d!{li'I\~. q:l;\ ".., l'l~t'l:iI (I!l ¡d,~!'llll !11(~;11'1 COIl
\()]¡m~;l¡] (', l'nl¡'!:,lillliUjl 1 d.~ ;;:I:'i'll!h' ¡I!~ ,:dll':'i'~. E ~I)íl
J(J~ lIlallr'l'a.; d:,¡: la lJl!;' 1''; ,'1 'l:¡" l!il'!'II. C·,fil/hu 11/'!/(,f'fll, 1'1\
quP lla 1tl:~(!..:.~rn:-~ d~\ 1,1;.: ,\)'!f\'~. ;1< ('{)!!!I) \ !-.:';!fll"'!¡:':t, (1
lu~:i,:~ll !' (L~ ;'I':¡:!!~<!:·il. ;. 1;1' ,.'~":\'11 \:1':", j' ~,:;' n< r::~,'.I~_:;l: I~


, ! I ~ I : 1 ):' ( '''; í 1 (J : ( ", l \: ; I ,~
CS[i~ p,-.iud!¡) delJ;\ :-;C' ( (\~,\;tl)L;('¡'¡\l p~lr lll:lll¡Ll',!O di ', Pdjlil: (1 de
E!!)jl~'\!';ld(ll'~ 1') de Bt'Y. La :·,~':.!¡¡!~~h ~~ldn;\r<t p~ Ú qtlt~ d¡l~\ln:
ES'/IJili . I]!i('q:!i{ 1'1' [:\',:'1 dl'l'il' ("l!1l0 Iji¡;llll!t¡ ill;..cllll
Jll;!!I·:¡¡'U lll:¡~' .... !:';l ':¡ i~;,~¡¡:::: \ i!i;¡ t!:\;!r:;¡':dJli'~nl(\ j'l i¡(r·i'.~ C'.\~­
('(::;\j',,'.';' :~ l :: (""~I ~'>,,' P¡;.:'I; ¡;¡:~!:,¡ l:' r.!~·:\1' p:\l'L;:l~l il CClJl-
('c"¡u ¡j,.1 il~;":'~!:! L¡,~'¡:l'


:\¡¡¡lIF::' n;:;:i;¡ ~:i t.'!I !il'll!i)(J \!"j I'i'\ ,;:Lio I;t IJ!)i\('r~i-­
dcul (L~ ";\¡(:1I1~)iH·a. ¡'[;I¡~'a (\il;'dH'¡l:--; ('n C;h;¡¡;a ~ por haht;r
tk\~;¡;il¡;n\('¡;¡¡¡ li.!. d~1 ~~dlr;H':a. I~I¡ jH¡I,d:\ (\¡::{'!:1¡j\j'~\\ (';)n {'lla la
1(\\ \L' i)iU'¡;.!:¡. pq:'ij~l:' !i'¡¡i¡l ;.¡j.'" \· . .:l!lÍ I!li 1.'\ !¡ilrticuLli'I',<\ ~ y
]H'!,ill;'\ d:;,II(1 J\'y h~~iJ!d {,!} pL!~'dl, jll ('!!;:! ~U{l¡)I:;' Jil P\¡~kLll­
cja d~' oll'O,~ !lHli'(l:)~ \\:':lI.d¡d~. ~:n¡¡ I<!'\:;o. Ipl;·¡Ll1:ldi('ia t1!~
Yilriu:-j rl1uy an¡~~l'¡d['(l:-; ('! iI\id~':LI ('¡!l0(';!, ! del jq'~;':(\il ¡fJ('i\\l'lo:
"umo 11':; Iji'" pn'\'!'d¡\'~'lljl :'t i;¡.: i'i!,~li¡h m:i\ ('I',i(:;:d",~ di' l'iI-
llm;;¡ \' ~~üamallca, 1'] de; \"¡diddolitl: \. ,~j\ lil /'(II'¡\1J'1 de




-- 171 -
\ ra~oll 111:; dI' Z;¡I"1.~nZ:l y Bal'c:'llIu(\, Todos dios produJeroll
I <lI'1l1li'S ~;d)i(J'; ¡¡III' aC!'I'í\ilal'illl ~1I \'i:'l1cia, lltl ~oJn 1,'lJ E~pa­
Ü;L ·.;illil LllniJil':l h:'I'" d¡, :,Ii;l, en Lh cow:ilius Ijue 11))]' (:1I-
Ild11'.I"; ~:' ('('ll':)!';¡!':):),


fi!\ (':1I1:"'~!,~'!li(\:1~\', r:¡') ¡¡orq!!(1 !I[HI:.;!r~I~; 1JniYc'r~~d¡}(1jl~ eIll-
lHIZdl'dll ;¡ !'u~!'Lli··,j: (l!l (~I ,~¡:.2¡1) d,I(·¡:tlíl ¡i.'i'(·j\¡'(), !;¡\~ll' i¡:l":Tir-
..;:' q¡¡(l !i.h!:1 (l;d:i:::':\:": "il:'il('ij) E:-:¡\it:'l¡~ ([¡\ (\ . ..;t·l!l~J¡l~~ !f;tra ia CIIl--
";~'Il;¡il/a (LI LIS rl;¡i,!'¡Ij1!,I:-: j'\,IIH:¡;t:--;, l11111 L~~; i:!:'l~ el{I\(l:!a:--:. Las
1ud,,) :~ ill) Pd(·:~~';. ~ d;\ :::) r:-.;:'::,,;¡ t":tj!ILr;,LlJ. Lo ri(lrl(l~ ~t, p:-;
Iji;:' I:¡¡-ti! :'I:l i "; ::11 '," ¡('~ 11:11 :·1 ('dr:::':.:!' ~ Pl'i:I'liliJl('IlCias
dl l 1;:i.·,,; ¡J!l~\;lr.~.id;!!l ~'\, L;j:)i!~ill;~~:~l~ ('(ll\j\~u.l¡:lo gLlJH1ralnlente
el dtl!lH'lllp (LI ilq·: li1.'l'·: i\~.(·ll!'¡d": \ ~~~ d\'!¡Il~Ii',a con .. li!¡](·io!l,
"(111 111., pl'i!l!':pl¡h :1.' !¡~, 1:1>-;:: :; r¡:I' 1"'>i,,"'1c1 di' ;~;,,:'!I!\;I~,
COltlll ~(I. \('rú ¡¡LJ.'; ;¡lf¡Oirl!¡I(O, ~:' !'(·!t!(¡:d(!;¡ 1:·: ..... ,L! t~nCl i!nli;.!.ü!~~
d;td dil.'~(·oni)(':\ !J, Ld (:I'(';:~'¡~J;1 d\\ Lt~. un!\ (\L~¡d~u!¡'~ litl i\u~ la
('['I'il:'illil d,' la "il.-I·f!:!!l/.;l: [lió' lllU Ill:,'\<l formil ([lll' (""la !OlllÚ
"11 I:Ji'I'/,l dl~ ];¡~ d;\"i'~a~ c:l'('\!!\~:l,\lli'ia" Il'aid<ts ¡:or Jos
tii'llljllh.


,:í}liI' IIil,"i'I¡:':,' 11:,11:,(. ¡IiI:":, ¡'¡!iI:' I:'sillr!ifl U/'!lcral y
{ 1I/l'f'I',\i-"¡rul,1 i :1;1 intl: l,':·,¡I!l'.,¡¡d, L~h 1\ ~!ildi{)..: r('Il(lI'(d('~ se
"¡'I:.;idll flllJ' Id ~:¡Ll ¡)iI[:l!'il!;:d d,'¡ PI'llll:i!!I:: ~ I:t" lIllillr"jrla-
dl'~ 1:1~1'I',i:;dl;¡1l 1.\ COll'.'IU'!'('ih:!;1 lid Papa, Eü;lian !Jara ('~t¡)
yari,h r<!/I)J1,'~, I.i :;rilill'!';t ~ p¡'¡¡\I'i¡,ill ('ra !a ~ll¡H'I'll1at:ia


¡'lj,'I!I,':::,;) j! I ¡I(I" JI'/' :;,!{\, ¡'J :',!¡dliif .... , .'11 \ ¡r~l:d del [a t'u('1! ha-
j¡~;¡ 1¡,'l"': '!! .1.' d~':!:l!r ,) Lt ;lld;,1¡'¡,L¡ i ¡)d:d¡¡i.'¡ii. :-:i(~Il\pt'(: qUt~
;-.,' ]i;;! ,il'j :j,\ /1-,' < :I':'~'l' U:ti! ¡1:i:"':·.L::l/.:l ('ll::iqll¡l~i'a, Tall UJ11-
I:tlli{ld:¡ 1],'':''; (1 ~í'r I\'';~:! ~(l;~I"'Ul;~;';;¡ (111 I()~; p;ti,),\.~ (\\lf'jlll~e­
fU'':' ~;,t;' L: llll¡\ ~' ··\:dd 1 d.' ~'.¡¡'¡'''' P:I;' ('}_~llli;!:¡. la 1l1,L'" l'('\l(~­
lir(' d;' !If,i.~·,. 111~,1 >;!' 1:1,;11 h ,qil'. ¡ () ltlilliJa;u dé' la
:",Il:(! d¡){J··~I(!!II·d: i' ... ~;1 1,' di:1 t'! I':i ,¡·o l';'¡{'<;'¡~¡¡('() y aI't'\'~d() :--;u
di~;'ijdi~:!: IO,,!;¡ ¡:i,):L:J:',t:);l, ',,'-2,LUl !,_, C(J!l\\_~ll;a, ~liS l';-,lt1di()~;
\ í",~t;! t'!'i~:d)(I jI ~~¡j~~~.::;j¡,! ;'.~;j,~itallll'a~, ¡l Ld pl~rllu) q:l(1 l!o-
lI>!!'j;! Il! !lo i'l'idlill! i l'il.· '!Lit' i'! d,';\'('ll.ll'i\il, di~ji():;ici(lil qtW
~I; I'll~"l'\ '1 lí'l<.a 1') rCÍd:Jdo dl' LEí,- \IY, \u ,tlc,mza!J<l Ú




-~ 1i2 -
tanto en un pritl:'ipio t'~t(' !lO¡JI'1' 1'1\11'1' llO~III['(),;, por la" eir
clln~ta!\('ii1~ paJ'tíI'1I1an> di' la PI'II.J¡'iula: l' ~lIlll i¡ ('llnlar dl','i-
dl" l'I ~í:.:11I \11 l'illjli'ZI) i'l 1'1'1'\<111'1'1'[', Il'Il'il'lldll 1'11111111'1'" ,.,u-
l'l'~í\l), y ri'ljlido" III'n!2T"'0I1";, \,i !'" iJ":' p<lra 1,1 1'"lahl"i'i-,
llIil'lllll di' lo..; E:-illd:ll'; i!i'I!!'i';¡I,',; ~1'¡.!'l;¡l'i'" ';1' l'j'I'\ 1'1'11111111:'.";-
tro,,,; I"'~ 1',"; ha,I:lIIÍI' ;¡lI:lll'i¡ildíl~ pOI' si ~,I¡JU:;: "il'iIlJlI'I' qiw "~
limiL¡,e 1;1 c"hl'Jldnl.'l Ú, lllati'l'ias pl'lIfanas, y 1II1il'i!1Il1'lile
['¡"JI,'do di' la, "i:ic,<úslil'a, SI' 1'1'¡ililli 111'i'I'~al'¡;¡ la i¡¡[I!I'II'll-
c[llll di' li) IglC',;ia: pnl' lli ('lI,d, ,ill duda, ,,1 n'y \l, AIIOIhIJ¡
en la l:iLlda ky di' Partida, al dldinil' ,,1 hllidill :':I'lll'r,d, y
l'ntlllll'l'ill' sa~ ('lbi'll¡~llZ:h, no illi'IIIVIII'n:l'i' 1,11"..; la tl'I,JII:;i,t
]1\'1'11 andando (,1 ¡il'llljlO, \ i1,ll1Il'lll:lndih" la il!:kl'lH'ia di'
HO:¡l,L Ik,,"l Uil día ('11 'JlIl' ,1 illlii,ll'jilll di' 11) Ijlil' I'll oll"l.~
Jla!'il'~ pil:":\ha, ~I' tlJI 1,1 \ il por 1'0:<1 ¡!ld¡~i;I'lb,¡J¡JI' la ¡llllol'i,-
Z;(I'iIJll pil:l!i:i\'í,1 para !oda I'LI~,' di' 1'.;lllili",;, Ellt¡llll'I'';, no
SOlil1'1l Ll,; :',,::l[:']¡<~ l'I'¡"~iil~¡;Cil~, -;íll'l ,',1 h~';I'!!la:':'~ 1<1 IlIhi(,11 ,
l'jl'I'('ill la ::-\¡lllt,1 :-;,'t1I' la lIli'IILl 1I:II11íilwda ':Ij¡['I'fI)óll'liI, ya
dij'!\!'~d¡!I·';:i¡~·. ~ i'~ I',lf' lilll:J¡n 1/:. ";11"'; /;'_!·,l'I~!· ..... } pdl'd Ijllll n!!lH';l
t\:-'tU\l(''''{\ : ... U:-.P,';I>i:. (T("I)~.I' ¡Jil r!J¡Will:i,~i'il\ j\'''P!I(o¡dl qll!l ('ldl
(11 ~¡tnk~ d\~ (Ili/í'p/(lr/() o til' Jli,'I·,\!/'I' .... ·/'i!f'/fl. !,I'l'...:idlil ¡'I'" d!·t(j.~~
apl'Obillia lo,; lll,li'~ti't):';, 1'lInk:';a I()~ ;.;rado,;, ~ I'j"i'l'ía 1111.1 1'\-
tl';b" jmi:.;tlil'ciiIIL E,tl" r"lía::;ilo PS 1'1 !jIU' I'llihlituia la 1I11i-
\I'r~i,i;¡d: y pl)r no 1I'!wl'ln, n:i,li¡'I'OIl dlll'antl' Illlwhn til'mjlo
al~lIlliJ~ c'~tll,,;I),; :.tI'lli"'dll'~ '1lIIli:lí'.;lrdlltlll !íld¡1 I'I"~I' di' I'J)-
;;,'il;llIZ;I':' \ :"II;:dll:l" d,' 11:,,101111,' (','I¡'I:l'iti;¡d, 1!I'I'o ,;in ¡¡I'lar
<tlju,'1 !Itllllll!'I', ni ,.:1)/ill' di' io" jlril il(':.:il'~ Ijlli' j¡, ¡f('OilL
pall~dliltl.


Aunwiltaha la ¡wci:,;ídad di' I:t i\u!lll'iZill'jO!l plllililit:ja, la
dr ¡]¡¡tal' la~ (,';I'lll'la,~ dI' [)lodo IJIII' jludil'l'iI!I :,lhtl'lH'r~l' con
a1r'UWl ill1ll'liillJ \' dl'I'nl'lI, E:il'iI~U" (,I'illI IIl,~ !,('('III'~I)'; d('1 go-
!Jil'rllo; y a:lIlqii\: 11i~ rl'~i" ¡'IIIP"/dj',11l jllll' ¡I~¡:l!lill' ;'IIII~ lllill','-
tl'U!'Í ~I¡"l.!¡), ti,'I'i'idl'.' ~lllií'I'>iI lilililíl) íl'~<II'{I, \¡<:-, 1111" i¡;IPI"i-,
1:11' ~Il~kn)'r I\~la lIiJlí,~ili'illi, pOl' 1i1li('¡11l líl'lllpl>: \ IlO 11II1li.
Ill.l~ 1'¡'llli'¡li,l, 'lIICJ'il'lldll t('JI<'I' ul\¡\I'r,;idilik,;, (lUI' acu:lir
,ulililik ¡'~taIJ:\ la nltl~llr riqueza, C:itIJ l'~, al I'!,il,), 1:1 cu;'¡I 1,1'-




-Ií,i-
rüa ('llntraidn adl'lna~ 1,'11 l'sll' ]HIllI(J IIB lkhrl' inc!('('!illabh',
pllr I'~<l lI¡i,mil -npl'l':II;J('¡ii !l¡II".I' ill'!'¡;gl¡L;¡ ~(JIJl'(' la l1il'l'('-
\'illll dl'\ IlI'll~lllllJI'lti(l, Lt, í't'illa~ l'I¡:'~ia~líc¡J:o, ~llil'iI:1;<Irlln,
lllll'~. !:I'all 1'<11"1' d,~ lil,'. ;:;h:II~, lHlII 1,!·,jl;ll'i(I~, IJWdi¡¡lIi<' 1,':Ill-
i'I'~ili¡iI'-: di' 1"" ,1I1ll(!' 1'1I1\!I1i,"',;: \ I',lio hi/ll Inda\ la Il\Ú~
[l1·",.j",<I \1 inll'I'\ l'll:'lll!\ lilol Pilp~ (\:l ,\1 ,',;ialdl"'¡lIlil'nlo di'
aq¡II'IL1~ ,·('It-III'I" 1'~t·!¡I,LI~. qlll' 111)<'0 Ú ])()('II 1111'1'1111 1'I\1'lIqda-
zalltlll ;'1 11,'; illIli:1;lI,l'; I',llldio,; ,,~I'lIl'l'al¡\s. ~ que' pOI' I¡I~ ],ilZO-
1H'~ íjl1l' il!'il\!" di' !'\IIIItII'[', '1\ liillll<lI'Oa ¡:asi loda~ i'l la vel
Hmfl'\' 1 I'lIlifi/j,';'IIS,


])iC('I'I'lI"Í,\\!'¡II'I' 1;1 lililí,']) di' ios L,tlldins !;'clIl'rall's las
('1I¡11'I',;ill;¡dl'" ('11 lo,,, \1I'ilill'gill"; di' !jlll' "lIZil]¡illl lllal'slro~
y l's('o\al'l'~: : 1'11 LI ('i¡¡id;lIl (, 1:llidl'l dl,lll~ 1!lld"" \ gl'il-
¡Jo~, LIi.~ 1',;llIdjll~ :':"111'1';11:,,, ¡¡¡¡¡¡/':: dil'l'illl JII"~ Ill!lI" '1 I! l' 1'1
di' m:Ii'~II'II. \ ;llIn i':;lt< 1'!'~II'II!;:'id'l " ('jl'l'll) II'ITillll'ill; 1'1\ \1'7
di' qUI' \1''; títldll~ Illlil('I'';¡!;!I'¡Il~ i'1'¡ill 1'\t"lhi\lh a 1,11101,1 rei-
ilO: \ (,!l11I1I 111"1'<1 di' 1'1 I','.;;¡J¡" la ;IIJIIIi'id;¡tl dl'l nIl 11l,1]'(';(,
l'i~l'il q!le j'(j!',;¡~! \ .d:d(h 1'11 ¡Il ..... dI1llld'\ I'/'ll!n:--; ";¡' Ile(·tl, .... j!fdl;}
,di'.! dlillll'id;I¡I 'Iil:' ,d':'d!"'" .! ¡,,¡j'I, 11', /r;illI!'!ldo nín;:'lIlíil
m:h !jlll' Id IItoI P;lJld. 1'1'1'IlI\IJI'!':¡¡ /'n tl!tl" la t'l'i,;lialldad LII~
;:1;¡!lllitdll'; ,'11 UI\j\I'I'~¡t!;ld ¡j(, ,',;ta Slli'rlt' "!lnstiluida. podian,
dI' l'OIlSi;:\Iil'ntl'. II\('\' ti l'lhl'llar I'll clialqllil'l'(J de la" llllin'l'-
sid<i(jp.; ,Ir> ElJropa. 1',,!í11l 111 Iiit'i"\'ot) llllll'!w;- c!'!dJl'l'~ (hll;-
¡Ol''''; IilJl'~ll'Ih ,'Ii 1", d,' /1;1Ii<l \ F\'<lIW¡;(,


11. \1:,1/1';1) /,1 ,.;:dl!", 11111' 1'11 '1I "lldl;:11 IJi' I;¡,; i';ll'iida~
[('lid!" :1 11'1';11' 1'1\ 10,1",; ,!l .... \':'í!l,,~ 1;1 IInid;¡t! 1j!H' II'~ !;JlI;¡J¡,L
1111 !,11<liil 1I11'1111~ di' 111'\ ;\1' i:':lId\ mira 1'1'';1'1'('111 dI' la ('11:'('-
f!;IIl/;I: \ plIl'd"¡¡';I' ,'lIlbidl'I':t\' ';11'; di~jliI.;il'inJlI's ,'11 la lIIail'ria
í:1I1!l1¡ Ilna ('';P''I:II' dl~ plall Ik 1'.~!lldill' gl'll"l'i¡[ pa]'i1 tlld" la
1I\lill:ll'ljl1IiI. 111' ll'P!1 (·,,1110 ';(' !'\¡ilil'a 1'11 1,1 \)['0"11110 d('1 l!lu-
lo ('JI 'l!ll' 11';11(1 tll' I',!I' ;l~llll!(): "E plll'qlll' di' I(I~ /¡(llll(,~ ~;¡­
]¡ilh tll~ rl'C'.IIII~ l' 1:1-; 111'ITa- ~,' iljll'lI\l,cll;¡IJ. (' ~;(' gllardan ('
',{'~lIiilll jllIl' ('! 1'1111-1'.111 d,' ('\ltI~: por I'ud,' qlll'l'I'!lIlh 1']) la
jill di' I'~I;¡ l';¡l'lida Idh!;11' dl~ I(J.'; E~llldjl)~ I~ ti" 111'; :\LII;~II'!I"; t'
..jI' 1".; E';"ldai'l'~ '1111' ,I~ Irill!;\jall tll' (11111",11';(1' I~ di' ilpl't'llill'!'




-17'1-
los sahrl'rs E rlii'f'mos jll'i1l1l'I',\ltH'1l!¡' q;:I' 1'0,,, I'S E'llldiu.
¡, cllanla:~ n};til('r{l~ ,-011 di'!. l' por ('11\ d 1lI;¡Tlildd" dl'll!' ~I'r
fl'clw. 6 !jUI' mar'~II"!),~ :]1'\¡1'1l .,,'" 11,' TI:' :i,';II'j: I;¡~ 1'~¡:lIl'la:;
1'11 In~ l:~¡ ildid~;. fI (lil q:¡:~ ";(" ¡;I';),'!l ~,('I' ,'I..,¡:d:li\.·¡d~),·,. ('~ rPIP
pril ill'~¡') \) '¡!Ir :inr;1 :Hi"il Id:I'!' Ji"~ Illitl'.:!!'í"," Ilh 1,.;(,,,1:;--
rí'~ q!l;\ I('\'::!I qu·' ajq'\llldell ('nlidi;¡;'::ln\'j¡:¡l. ¡l /], :'J¡:/I', ... (;1--
bla¡'¡\l~li),'~ de l\\:~ (\~l(lci()llal';li~ :;U(I l¡I'Il(lll !()~ lih¡'(~~, i' d!\ ¡r)-·
dos Jn~ iJlll(t~ I~' C'1),'~1I,~ q:¡'1 ¡~(\rr~lil:~:\(':\:¡ ;'1 ~\",:~j(i¡o ;'--'\1i~·¡·;d. H


CI!!!lplil'lí:!O ('(n (',,!;I Fi!!lli'~:I. Ir;'!;1 1'11 [;I~ 1:'\'I'~ :,¡.-
fllil'll(i'~ di' )¡¡~ l'lI;di::;:d¡'. 1:<11';::; :11'1 ;d,") 1" ¡J":I:i:' ]¡:I!l (k
e~tar 1()~,; (~~hu!in:..;, por raz\)J\ d~1 ~,¡¡ "~;llljhr¡rl':(1 . hilJ'¡¡:h (1]['(1:'
n~ll~l~ y (d)1lildiltH<:~ d(1 ('urn;I ... ¡il¡Jt':--I: dp Ll ·'('ji.lr;u';():1 ;. ¡ji>-
tanrj¡l ;'\ qlle CO:l\ i!.\jH,' ¡1:-;t¡'lil l.;:, i!liLl.' P¡¡[';t qU(' llu :--'l\ í:tl¡lr-
l'ump<l!1 lill;¡~ :1 Id:';h; d,' (',"IIt:1 l:a!1 Ili' 1';1:-:,'11<11' [:J:-: 111;lI'~II'IJ~
Jlara l'l:llIplir ['011 "a~ Idi:;~ii:'i!'!i:"~: di'! ,llTíl'lldll di' I:J~ 1'11-
!';ada~ y dI' lil]JI'I'fI'I'I'lll:i;¡ 'illl' dl'JIl'lI h'II"I' 1'11 1',Ii! ¡;;JI'!" lo,;
llla('~tI'O~ y ('~IUlI¡dllll", ('On ¡ud,,; !I)~; dl'IlI;:''; id'íl ¡II'!;)!','; \-
r\eIH'ion~'."; que .'-1(1 !(\~ l'nll('I\I~!lrl: dj\ la p!t,('('ilHI ¡¡lit' {II ('¡!I'!';¡I~
de ('.;enldri''': jlll:'d,' j¡'I:'i'!' dí' 1III Illlli/(I/'I// (1 J'I'I'(()}' '1::1' 1,":.'1)'-
!til'!'III'. Y d(t la.; r:m:lilll("; d,· I'~II' ":"1", d,'! j¡;"! :H jr:,'I'I!
académico, call~as 1J1l~' JI' !:IH'I'I'~l¡:)i\(!I'Il, ~ l;¡~ t¡II" ~IIII 1,1'1'11'-
ncCiltlllc,; ;'¡ la .íll~lit.:¡a (ll'dill,lria; dd llwdil Ik probar <1, lo~
I's('oiar:'s que quil'rall Si'[" JlIaI'.';lm,,: d\'llli'IJ¡,\ \ di' ~us \)111[-
1j;lI'illi'I", \ I'Jililll,)1l1í'11I1' ¡J" jl'~ :'.-!;Wi¡¡:I;ll'i'h 1', \('Il/.!I'dor,'"
de I¡brll~, 1:1111 1,:" 1'1'1'\ ":I<'¡\I:I('~ ;1 qt!I' ¡ji,IIi'II'IJ.i('I;II'~I'"
E~la Illlil'ol'lllidad 1j1H' 1,1 ¡-,,\ <dlill IjliI'i'i;¡ 1'11 ,'-lit l'I,¡I!I,


en la~ dl'mas Jial"ll'~ de' la ;ldlllílli~II'i1I'il)11 l'IJi'¡¡I'd, 1111 ", ha-
llaba lotla\l<l ('!) l;¡~ ¡dl'ilS. JIlTdlllliin;llIdll 1,1 ~i~I"llla ¡JI' hu'-
ros () priril(':-:iíl'; iJ;\]'lí(,lll:ll'I'~. Por ('~I). \ 1lIll'qlll' jas \',ll'li-
das !lO 1\11 i('l'on Sil!wiOIl 11';.:,11 hil~l" IlliW111l lil'lll¡:O dl'~plli",
y aun aSI 1'01110 ('lldi,,!) ,':!pkll'l'i,). ;Jqiil'I::)~ :lbpl):;j"¡IJlll'~ 111'
lte~'i1r()n Ú o]¡~I'nar."I' Cad" ",llldíl) ,i,.:lIill "(111 ~Ih I',.!allllll'
propins, lra]¡iljiilldll l';lra ('1I11\I'rtil',~I' 1'11 1IIIi\l'rsíd"d \1
prilll'ípio hllbo !-'L'JlHII'" ¡Jiííl':¡lla¡J¡" para dlll; Y ';Idl! ,d ,';dll'
de mucltn til'llq:O y Iill';.:as tramit¡l(,lOIli'~) .;(' íll'I'!'r!i;1 ;1 ,11'




-17;;-
,!,'s('()s. :\ra~ lllr!2"u, C'nlrado d ,¡p'll, \\"1, "r allojú mucllO
(,~,: r¡~i::'; y \ j'I';I' 1'l'í,:!1' pUl' !I,'h E~pa¡I;1 !;Tan IllJJlWI'O tll'
!;,Ia~ 1'~('lli'la~, 110 ~I'¡n 1",1' l'1',;~ll,i('ilJn di' lo~ l'l'\('" :;illO l'n
\jrll!d d' IiJlII!;¡('jlllli':; qUl" ¡¡¡¡l'i;llt pl'!'Ltlh·, \ Illil'';-I1''!(,:"


(;"1','"" :';1'1 II'I,;iln1l'1l!l' Ijlll' 1,1 I"dlil:(',' ,ji' {lIil'I'J'sid,!:I ~I'
lid d;¡du ;'! i':";\¡¡~ (~:--;('ll\,I;¡:~ ¡~Ul'qlH' I l ll ~,jJ(j~ :-¡' t~n,,~'¡;(ld I(l¡]a~
la,,; ('í"iil'i;I:'; di' dl)II,I,' ~(' j¡dil'l'i' IjUí' 1111 111 liI,'j"'I'" la qlii' IIlí
~,I' h¡¡!la ('11 (',j' 1;;;,", 1:" !1I1 1'1'1'111', ! ni\ l'I',;idild,"; ililn ,'\¡~Ii­
¡Jo ~i('lllprr' ~;ill j','111111' [ild;t..; Id'; 1,1i'llllillk,;, .kaj¡alllo~ de \ cr
q<IP 1'11 la d,' 1';11-;'" ,'11,1,';,'1' [;111 prilil'il,al, l~~l;dia pl'lil¡il¡il!o
1,1 illllilil'i;IIi!" 1'~llldili dl'l t!"il'r!:o e¡,i:: lo pl'opil) ~11('('d¡"1 en
Ll d~~ ,\!{,dL'¡ t"lldlJdu 1<1 l)i',~(d¡¡!~1 Li...;r!i,'t'(¡"'. la di' Zilr¡lgoza
.;ulo 1'C;11l\(j ;¡u\ul'iz;td:1 al /li'JJjcii'ill i'i1r;¡ ilrll'~ \ l¡¡o~iJi;d: y
~~tra:-; !nu('1Iil~ rIl E~p;:fld ~~\ li!llil;r!)(ii) j'l L;.< (·¡~¡lli·¡{t."'< t·~'l(l~ii'l~­
ti(,;I~, La p¡l!ailra II¡¡II'I'ISÚ!'/(! ¡¡I) "" \:;¡ iljdil'ildo lllilll'il, ni ~\'
apliciI IlIda\ ia C\('1 1 l.'; j\ <lJlH'l:ll' ,! 1'~¡ilhli'l'jilli('Il!o:, (]¡o \'Ib(~­
fla[]za:.;i"lIilil'<I, plll' ¡¡uldo ;':".11'1'<1), u!la cOlllunidad, nil'l'-
1)\1 o a:-;fH'i¡¡I'¡¡;fl df' !lltH',i¡il.~ ¡;:·I·.~tJ!\:> P;:l';¡ un (j!1 ¡'t:;!lljlii(lra.
{L"':¡ ('(¡/lJn Ijl \ 1),: ,fl,"( /l1/U qd/' il:di(';¡ ,Id n'l¡nl!lf~ d{' uli('í¡h ~u­
¡~·lr¡~ ;'l /'i"l't(,~; rí':-.ldlill':¡¡(t,~ .,e iui¡,¡du LlI~lbi;"n }JiU'ti ~¡;.nli­
ní'd!' ('ll'!li'rpo Ik cllll'!III'l''; ¡lI'rll'lj¡'('il~II!('~ ¡¡ 1111;1 LlliH'l':-;idad,
fllHI JlUlllhl'l' aL!'i1z;1 ;'1 1;1 \ I'Z Ú !ll;H.'~IJ'i)~, gl';ulU:ldll:'i, l'~lll­
dia\\\I'~, lIl;lil'i¡'¡¡LldIJ~ \ l'lllphl.ill'; 1'1I (,1/;1, ,\';1, pUí':' , tl'a-
L'jfulu...:(\ dI' l'~í'I!(·LI". }tI) .... i' iiH'~' i'n!"I' fHt ... (!/!'I):' . ..,ililp[P:IH'ule
¡í/i;'I'I"'S/i/II¡¡/ "":JIII 'IUI' -.:~, 11' r/ildl!i' LI r ;¡Jli¡r';¡ 'íllll d:' /,lf'/'{U'/o.
1,':;',1 "\;::"",;11 !jI)" '<' I'l':il'!'!' d 1111;t 1"'II!li,);1 d,' 1','r~II¡I;¡~ 1,:1111-
,"gl';IIIiI,";:1 ,'~LI ,,1;1"" di' !;Ii'i'il': ,i ¡¡,I'II I¡¡ j"I:,ill]¡dlll' l!" Ilt,~
;01111 \ t, '1ill' ;HjliI'li;¡ I tll ~i' ('ll;il'lld" 111i!\ 1'~Ii!'I'i;¡jIl1I'lll(\ bajo
('';(1' 11I1111li' "'II!id" Pilr 111 :ii'ill;I~, ,,' '¡¡II' 1;1 Ullíl ('I'~idi!ll di'
lile, l;¡J:r;ldlil'i·";. 1;[ 11:li\ 1'I'~i,Llli di' 1;; ':i'iTa d,' lid p:!1'!", por
\'1 I'llilJllilil' di' LillI';¡'¡IJi'I'~ ,') Ili¡J,¡i;II:!,'~ '¡';II;':;¡,!iJ'; !,al';¡ UIi ('~­
¡WI'i'llllll.l"!IJ; I 1'111;1- iil;li,:t1;I' L'!I'I"i' d,' \,dl'ill'i" ~l' llaula-
/;;1 !,r:!!" d,' 1;1- I :Ii\ I':'"idi¡d,', ;¡ 1'1, 1'1'l'r('~';lILli¡[l'~ dl' la~
" illa, \ ('¡lId,ld,', '1'1" 1"lji:lll I'~! l' dl'l'I'I'lill


1':1 (1'1..:,'11 di' 1" ;1)"li';l\'i ll l1 dI' 1',;:1;1 !'aL¡I;l'iI (¡ la..; l',-rlll'Lh




~ 17(;-
proerlk\ dI: las dl~ P;lrí~, IIr' ;Iquí 111 !jlll' ~I' dil'l' 1'11 \lna lli~­
tOl'ia dI' la IIl~tJ'lIl'('jllll [ll'l!ilil'il 1'11 I·'rillll'j;¡ 11), 1':11 1;1 diplo--
mútil'<l dI' la (,dad lIl1',Jia, ¡JI' 111111;/1' I'';!d "\fil'I'~illll liil jlaq--
do tll \OeallllJariu \1'11,11, j;¡ P;¡!;Il!I';1 lil/l/'('/,SI'tr¡" ,1' 'II,J¡I',I ha ;¡
UIla cn!I'('I'illll ('1 1';111';':111";1 ('lldlqllif'I',1 di' l)l'I'~":i'¡' iI IIllil'III"
se diri,íia IIU al'l!1 11 111I pl'Il,;¡nlil'!l!II: /I()I'I'l'illfl/ll"'I'I'¡II!\ }'('.\'-
tra, ,;alwd iodos, PIICO :'t jHII'(), I'~LI 1'111'111\11,1 Ik n\l'l'il ",Iiln,
I¡Ue SI' aplic:dJa;t In~ m¡l~ \,II'i(l~ pl'ld11i'ldl\S _ adquil'ili l!!l
sentido restrit'to o , ill'¡dJII [1111' ¡lldinl Illd¡\ idllil!lIl1'III,' la
u¡¡¡'vcrsúlad dI.' \';:¡ri~: y IUi'PII la ill-:!ilil!'jil:1 !lillilli'<I, 1'1 ('Ili'r'-
po lid E~tado !'Ol'mal!n P()(' lo,; ('"lllili;II"I'-: \ 111<'gl: el !,'II,l!'--
lel dI' la ciudad ql\(' ll'~ 1'~lidl:1 {'('';I'('I "dll,,; f :IJIl ('¡"'I'Io o ;1 I.I~
(,S(,lll'la~ dI' P:lri~ LI III jlCI 1'1 1 ~I' Ii'- !l;I!J;¡ 1'11 1111 pl'i\ll'ipill mil,
Iloll1b/'l' 1J1lI) \,1 d" Sf;¡iIiIUl/ (ri/'I'I/I(' (:1'I'l'ii'[\l111 \;111!1I J;¡ n'lI-
Ilioll di' ll1ill',;tI'US \' i',';I'ldal'l'- ';(' 1'lllp!I'1I 1" pill;I!'!';! ¡(lIi('I'I'si
y dl'spll(,~ la (J¡~ lili ¡'/'I'/'S¡I!ls, I'!I la ill'I'lli'illll ijlll' ill';¡!ill Ik di'-
dI'. para dl'~i!.!nar ;'1 aq:llolLI llllllli!!1I1 qlll' 1,ll'lIl;t!:;¡ \;¡ I'I[('!'III!
y II'1lia ~ll~ rl'!.: 1;11111'11 In, : \ \;1- 1'\¡ln'_:¡'¡!I" ,J" ,,'!hJ/u/'is liui-
t't'rú, /lII/I'I'/"I'ilf/s .\'('//1)11/1'11111 ",' 1'1)('11"111: ;II! !'II ,llJli:':l1l1, dll'-
CUlUcntos, Ve las C~(:l\l'la, di' [';¡!'i~ ,,' !'\I"lldi" 1,1 Ini'oHII)
nombre á los dcmas eS[¡lblt'('imil'IlIII'; di' igual débl,' 1'11 Frall-
cia, Italia, Ill!!latl'ITi1, All\mania, y ¡Ia:-'I', ¡rOl' último ú Es--
pafia d()w\!o lúcilflli'Il!I' ~í' aclimatl'l lllll' Irl ;W('IlCillll qul' y:l
teIlia la palabra lJllÍ\i'!',idaIL El 1'1'11111'1' ¡JIJCllllll'lll(1 1'11 (llll'"
:'t' PIlOIl'lllra lbada " ... 1 a \ IIZ "[lln' lllh¡ d t'll, , í:lill ;"Ji il ';t"Íilli ;1
la~ e~('¡¡l'las, I'S aCa:,;o la ]1'\ X dl'l citadll 11111111 \\ \/ di' i;1
Partida primera, donde el re\' 11 AIJillhli dil'!' r¡lll~ la IIII/.-
'1.'ersidat rll~ los escolal'!'.1 dl'/¡r IU¡{lI'r 111/ JliIIlSIU/l'rl) que se lla-
ma en latút úedl'{[l/s: y clarl) t'~I¡! '1111' da I'~(', flolllltl'l' al
cuer(lo o ['t'llllioll ([e I'~tllrlian"'~, \ W'I al Estudio g'I'IH'rilll.j¡~
que Ya haltlaIHIo. IIo~ ya. la p¡¡l;tI)!'a lni\'l~r~idilt! ~(' il¡Jli"il
en Espaila hasta al editido material en qlle I'~la :;iluada la
escuela,




~.'. 1 ¡"; --
Ilirl' pll\' 1I111lllil ;¡I"II .~llhrl' I'l fll"lC!t'1l de la~ FIli'u{{ru!es v
b~ p;d;lh!';¡~ l!et'//j/' \ {j",'II/111


I'drl'I'I' 1j!1i' Ll l.hltHlllllill'illll ¡J" 1, ;¡cllllall l'lllllt'ZO lilJ\l-
bi\\1l ;¡ 1),,;11',;1' \'11 la l'lIi\f'l',id,¡d di' P;lI'i.; Al prill('ipio, a~I
1'11 "I\;I 1't)lllil I'n I<I~ tl\'J)Lh, [\11 ';1' 1'lllIlwia di,lilll:illll alguna
1'¡iI['I' lo~ ¡I¡"d'!',,,r,',, ,j'l I;¡,: diú'\'('IIII''; IIl,ilf'f'ia.; '1UI' ';1' I~\pli­
,'ai),lli, ¡'"lo- 1", lII;\l'o;lrtl, 1'.;I(\\¡;1I1 ('Illltüntlitlo,; 1\11 1111 lIli.;mo
"111'1'[111, 1'''1''1111' dalldll.'" ;u'ln plll'iI i'\tl'lbillll ;\ la l'Il~l'!laIlZa
di' Lh t1it"'l'l'lill'" I'il'íl!'i;¡.;, qlll' .';1' hallaban l'11 ~1I inrancia,
f;dLllia 1'1 lI\lili\1I [i1'llli'i¡lal I'''I';¡ dili,iIl11l'~ Cll\a nel:('~Íl];ILl
1(1) ,'1' !IW;t!,d \gl'I'g;¡lld"';I', 1111 nlhlan[e, 1:<llLI día nlll:\'O~
!";!lIdill~, \ !l\lllliplil';lIldlhl' In..; mal'';[I'I)';. "111pl'zaron;1 dis-
till:'::lihl' 1'1111'1' 1',1"..; I'jl'rll"; .!I'!JI"" IJI'" tlldalla lid ~t~ d,,~ig­
n;d';\Il mil'; ,\UI' 1'llIl 1,1 ])1'111111'1' di' 1;1 dl:il\'ia Ú 'lUI' t'IIIT"S-
filllulian, 1'1111111 I/,I(,''';!¡'UI ,fe dil'il/i/{,U/, !W(I'S(/'I)S dI' dl'rcc!t(} ,
/1/'11'.\(1'11\ ,(" /II/¡'U (1 1I/1'di"/'llt, 11\'1'1) ~in I'ormar ~1'1'nlil) (1 eol'-
]J'II';W¡ltll jlill'iiillll.ll', Ll ['riml'I';¡ diri,ioll Ijlli\ ('\i~lil') I.'ll la
Llli\ l'l'~id,,'¡ ,jI' P,!;'i~ [ÚI' 1" dI' III/('i'!!/I'S, ¡:II[' !Ih 111111']\1):-; I'.'i-
1','¡iII'l'~ qlJl' ;¡I'I/dLlII ,j" tll,LI~ P;¡J'l:" di' 1':111'1111;1 , \ '11W Ililtll-
!"ti lIlI'll 11' ,,' il,C:I'lIí'it!¡,lli I'n 1';11.11:1 di' ~II 1:11111\111 [lI'OCI'tl¡'I}('ía;
:. 1,,101[111' I'rd <tl prillCipio dl'I'[O tld a¡;asl) .. tOllló por (ill
un ('¡lr"I:II'/" IIli('Í;¡J , 1'I'lhlilil'\!ldoo.;¡O la~ !lae¡onl}~ ;1 cuatro, que
eran la~ Ik Franl:ia .. Picardía, \Ol'lllilllllia lí In.;.clalnrra ú
A kmilllia, E.;I¡t'i 1'11<111'01 lIiil'illlll', 1'1111 ~II" 1"'''';I'I'('¡illl~ ",'dl'~,
fi'l'll¡;llt,lIl h {'lIii'l'J'si,ll/d d" ¡/JS ,'stlldilis,


Clldlldll ;tI 1'¡¡1!i('1I1.;11' 1,1 "i;:11J \l!, SI'C!UIJ Jw didw en ht
'1'('I'j,,11 jll'illll'ra, -1' \ ilJ pl'l'l'i~ada esla uniH'rsitlad ú admi-
tir !'H :-11 ,,"lIO a lo~ t!oIllÍlli('l)'i y rl',lIlt'i,¡co" 10:-; IlIae:,lrus en
,H\illidad ~" 1'l'llIlil'l'on, \ d,: ¡II:III'rdll I'on lo,; di' la" dl'ma~
l'jl'lit:;a" l'~t"ldl'I'il'l'llIl Jlua 11m" a cilll';-col'ia ú qU¡; dil'rllll el
[)llmlll'I' di' /'I!I'/¡/(I/(I,II' Tel)i!ll!ill, I'uidandu dI' !JI!I: al[lIe[[o~
lI:lnNh '1l1l'tI;I"'III' .. II'~adll~ 1'11 ('11a ;¡ I()~ ullimu:, pl!l'~los! Ú
lin di' l'I'!,[,;¡l'k~ 1/1 <11'1'1\-" iI 111'; I'l'iJ\cipall'~ !tnnltl'es di' la
l'lll'pllracillll. E,,[;¡ lIoledad cllllduJo 1\11 bJ'l\\c Ú una nUL'\il
ill';":;lIliZdCillil di' joda 1" uui\ (,I'~id¡¡d, Lo'i m{\l'.;lros di' la~


f 11\11' 1I 1 ~




IÍI'm;¡~ ('Íl'Il\',iil~ a~pirar()n ¡'¡ formar lanlllíl'l1 ,-u fal'\lll;ld n'~­
])I'('lila, qlll'¡),'II'III,) ¡lIlr ullilllo l'1'dl)l:id"" /;¡..: 1'11;)/ rl! ll;wiIIIW-
Ú la ~(ila ¡(Ii'lIí/UI! dI' u/II'" 111'1'1> II'nif'lldo -i"III)il'" , ;d 1'1'\ 1''';
di' 111 qtH' ';lli'L'tlin dl"PI!I'- "11 1;1- 111'111;1- 1':"'111'1;1-, ,';II!lrl'llldll
la~ lllj(I~lra". la pril)l'ip:iI illilul'lli'ia, \ ('II! 1-1 '1'\ ;'11:!" :';í'ollllJ¡<,
prilile!"'ill:":, ('IJlr!' I'ji'l'; 1,1 !1I111dlr;lI11í,'I¡[1) d,'1 1',1'1111 'il!.' ha-
hía ¡JI' ,;¡Jil' 1'\I:J¡hi\illlll'llll: di' :,u priljlio ';1'1111.


La ill.;lillWillll di' ht:..: I';li:llli¡¡dl'-, tilll' ililroldlll:i:1 1'11 1;1-
(,~clll'la.; un nlH'1 ¡) l'I"llJi'1I10 ¡JI' 111"/1'11 \ /II'I);':TI'~II, 1'111' dl'';lk
IUl'gll imilada PII l(lda.; I'a 1'1 1 ':": , En L¡.; Cllthlillll'iiltli"; tll ' :-;,\-
laIllaJlr:a \' \ alladlllid, al t[';t!;¡1' di' I;t LII'llll;ld di' 1"''¡Il;:lil,
';1


'
la Ilamil ill.;\ill/l'illll nu','\ a, ! ~I' di,'I' -1'1' /'.;10 l'l'lirlll'lili' il


la ('1l.;tUlllhrl' jlilJ'i.;il'lh l '
\1 1'1'1'llll' 011' I',lilil 1';1<'1111,][[ il,¡JlliI 1111 D, "Il/l1I 11 ¡),'ii/l, 1'11-


lnl! 1'11 al:!llll¡)~ ('-[;Jlul'l, ';1' l.' lIilllli(, qlll' "I';I"I'!~!III 111 llldi-
I'a pi nnllllH'I', I'! I11;'!" ,I!JI i;':1I11 di' /;, l'OI'II"I;,,'illll, \~I Ita ('1111-
lillll,1\ln 1'1111'1' nO';I¡[r()~ II;bla 1'.;111'; 1I11¡III,I~ lil'JllJllh, 1'11 'jUI'
~illll indil'a \<1 1',1" p,lLlltl'a 1,1 ,,1'['1' di' "1 Lll'ltll;¡d 111 1I11LI',ltll 1
('011 arJ'í';..:11l ;) J¡I,~ IIII'II/d",,; ",I,¡J¡f,·,'i,j"" ;11111'11/1' -",1 1·1 dill'
101' mil:'> nWdl'l'IlII,


La palabra f{rl'!(¡/, t¡tll' dl'~i;':lI<1 1'1 !"I'II' di' Inda la 1111i, 1'1'-
sitiad, ('~ antiquísima, y se aplicaha ya 1'11 lil'm]!l) di' lo~ ro-
manos Ú algll!lO~ dir('dlll'l'~ dl~ 1'lIl'jll)l'acilllll''; 1'1 (',;lalill'l'i-
IHi(,l\tn~. d!'1 jlropi o !l1lidll '11!1' illlll ,111'I'tll' I'n 1,1 tlia, /(('1'1111
wút'crsi(afisl'i'S/¡,({', (j¡o('j;¡ :-;;¡Ii BI';lIIlill Illii,l''' Ik /;I";I!.!W;¡
('11 el si¡.do \'1, djri;':'¡I'lIdll~l' il IlIi (,;thildll, \ hahLlfld" d,' id
corpm;lcioll \' de Sil gdl', ,ill ¡¡UI' I'il 1',10 hil'il'J';1 l'I'b,'illll d
llin¡.nma ela,;p. ¡jp estudio, Cllp/r/{ ';1' \1;111111 1'11 !IJI jll'illl'il'ill '"
<In la lI11i\l'I'sidacl dI' Pal'i~: J!ayoo¡{ Ilallla lalllhillil (Ion
Alonso el s{tbio al de In,; F"ludill'; ;':1'I\I'!';t!('i'. \1'(1';0 i'il
d Ul'lgf'll oe la~ c~I:lH'las 1I1 \ (1 1)1 rus dit'¡'!'I'IlII 'S 111 )l\llll'l'~:
pero ('\ tic Heclo}' :;1 ' ~l'neraliZll lllUy hJI'~1I y SI,' I '"llsf'l'I "
I(ltla\'ia,


Sentados I'slo;; prl'lilllina J'('~, hit!'e ulla rl'~I'(li' hislllril'.i
dI' \a~ lJni\'(~r;;i¡\ildes qlll' han t'ü,lido 1'11 E'jlallil, jlllr /'/ ur-




- 179-
den de su crracion, deteniéndome en las principales que son
tamoieIl las que hoy se consenan, y de las cuales existen
mayo('(\s datos; pues de algunas apenas se tiene, ó al mé-
no!'! yo no he podido hallar, más qu!' las fechas en qué sr
pstablecierol1, y tal cual hrcye noticia. Tampoco merecen, á
la ,{'nlad, lJue nos detengamos más en ellas.




C\PITI10 11


P\,LE\I,I \


SI hl'm(¡~ di' d,)f ITI,tliln iI 11'" ,1111"1'1''; \ <l 1'11 li,'ltli'll ¡JI'
In, !..:Ot!II" 1\[1' ''1'1'';11 l' 1';1I"i;' 1;1 I'W 11/, "-!lIdl'" '1IJi 1'11 .,11:1
habia: \ ,:ililll";¡' :d,":llllil-'; ill"II'I'~ \,I!',,'II'- I'!ill'" 1':]'" ~~;¡II
FrudulI~o, t¡1ll~ Clll'~iU'1l11 :'Il aqlli'ILI I',:'II!'!", 1.'111 li[ JIJ\;t~j'll\
(le lo,.; ~illTat:l'Il:):'i, Ijlll'dll Pa\¡>¡H'¡a l:n!r'rilllli'IlII' iltTiI,ada \
tl('~iprla) ha,ta 1" [','illildll di' n, :';IlH'lill 1'I\laYIIl" '11[1', CII[llll
I'~ ~allidll J n'~llh il'l ""Jillldilt",l, iI rl'~lIli:t~ ¡J"I IlIila;"'TO (jlll'
Clwntan las hbtUI'lih, I'!t !II,¡:j, :'11,':1/',,::1111111 1<1 1"" dili,,;!,'j'llI
de la ciudad, I:akt!ral, ~i'[;1 \ 1',-llJdíll' ,d IJI'¡'III, 11, l'II:lI'11l
f['allC('~ di: nacion, que ya hilltía lti'I'!tO OII'I'!.;l'illll!,'- ,~"I'I í-,
cío", ::iiguiú la l'~cll('\a I'read;¡ pOI' 1',,11' ilhi!..:IlI' !li,,'I:¡dll il!l-
nwnlando en brillo y J'cjlutac'ilin, ha,la 1[111' (,1 \ 1'!lI'I'dlll' di'
Ia~ \i\\il~ la I'onyirtio ,'I! E,llJdiu !2('IIi'I'¡d, Ik <lIlilí 1,'11111"


i 1 ~!ul¡ll¡ lJ'I"~'('t,Ij'. Y
l;[\.t:..:,II'1 1\\\1:1,11 d,
lil¡]dj(~.I, m:llldi' '1\1(' ,'11 (~.jd 1 l~lll \ 1'1
~\' jn I III ,1-':(' Ji Il,l l'11!l)l:--I¡)'1 1';1 q IIf' ~'III i
l'II''''(~II( 1:1 {\('llh d,t\ 1) .... /'\1,11'1111:--
t'[l "t, :tI ('jll \ 11, ~t' j't'¡[:ll" ,1'1' U jl:¡ !'j"lnll
'tI;1 tll'-l.\illCI dl,1 (':;[:tl,lt'I'I\!JII·[I' 1'. ! :,...; .... 1,-


1¡J.I,~ 1]'t·lll ..... 1'\ 1 [';,el'l'- ,ji i''-i ,j'" 1111"11'
1 Id" • f':1 I li 1111,) ,1'\, ,[i" 1:.¡1,· ~ 1: 1I1 \
d,td\· .... n,· ... I"I'(·1 (' di' 1 J" d'·!llol"', 1111' )1'_
I ,llit!il di' IIIJIIl"j·'" ¡I; ,I('IH l,j'l'" ¡'I'I ji" .]1
I'f i '\11"'" di' 111'" j' I1 (I, .tll 111\' " \ ,,:' 1"


I ]"1'" L, ,; ,1 ,¡J,)
11~ ( ],1 d 11 I l"", \ _ ."' 1", I : 1, ': ¡ -




IKI-
,'llH r~tl~ lllilli\o ,1' I'''plka I'! ('l'IHlitl) RI'I'!-'anza, euyo V'stí-
monín :'I'I'vir:1 lalllhil'n para ('!llllprobar al!-,una~ ('o~as t!1\ Lis
qlw ('n d (',¡plllllll ,uill'l'iol' 111' dil'ill): (,P(lL" (';;Ie li('mpo 1'1 rey
D, Allln~o \'111 di' Ca~I¡lIa, h¡¡hll'lldll ll';lido di' Fr¡¡m'ia l' ita··
lia 11 1,1i''; 1 1"0'; ('11 la..; I;ll'lllladc~ lill'f'ill'¡,h I~ri!-,ill la llllin'r,;i-
d"r! di' 1',l!I'IlI'i". I ¡¡dl"a 1J1lt' no d(',';I.';¡,~(:í'~SL\, ,,('II,tI";1 111,'; dlll'
lo!'i'''; fIIlly hU!'lllI'; 1',.;lílll'lldíu,;, ,\llllqul' 11Ii,!.!"lI'Ill\'nle ,..;!' dil'l~
'tUI' ('1 I'l'y 11, \ IlHbo (,1 \o!JII) l'unlkl di¡:ha lllli\'¡~r,;idad , JIu se
d,~iJe ('n!I'lldi'¡' qll(' l'l:!tll 1,1-'; pl'illlel"¡)"; l'nndalllcnlo . ..;, Purque
l'.;lo~, CI)II!(i ill.;illllil 1), Lll('a~ tic Tlly, 10:'\ zanjo el obbpo
D. I'llllCio, (hd,' qlll' l'ln'y D. Salll:]¡o d JIayor de ~il\arra
H'I'dilico la call'dral d,~ Pakncio. y ,,,ü COlhl'l'\ill'OJl hasta l'l
liellll)(1 qlle \aIIlOS, S:lllln Domingo di' (;UZll1illl es claro de-
SCIll"l~¡"IO ¡le (',la \I'l'dad ; Jilli~~ l''; lliJlurio Ijlll' ('1 ,.;alitu (',.;tu-
di(¡ ('n LI~ 1:,,;c¡¡i,la, gl'I1l'l'illl','; ti" Pall'IlCi;¡, qU¡' 1'1\ I'lla, ~I.' gl'll-
dUI'I. \ di' I'lta; ,;,¡[id ¡,l[l a\l'lllil.ia(]!lI~1l la ~a!-,Tada leologl<l.l)


\\.\ la illillli'l'iI. que iurbo ("1 Pilit-ncia ('~tlldio gcncr,t!, 1"
hui)!) 1¡¡!r1!;¡:'il ,',1 L" ¡)I'illd' i..:il'';ld> (';¡l,'ti;'(li¡'~ \' 1']) ¡II~ 1110-
(J;l~!,.\I·ill,,, ll(liill\l'u,"(¡~ P!ll'~) ¡-1Hn~i {'ijll !;I.~ ;":·!:~\¡Tit. ... l'l\ il(',,,;, qlll~
Illi/JII l'll <'.'ill·' ['I',i¡:" dl',,¡\¡; 1\111' 1!l~Ll'ill el I'i'!' 0,\101:';0 \ 1
(allll l1!ii) 1, ,;,' 1'II[illl!) 1:1'110 la l)iJ~I'l'\l\rH;ia CilIlOllICi! y IllO-
Il,hlil'¡(, \ ";(' <lUlIlI'lIllI 1,1 ('11'!'icalo ~('('l¡[al' ;\ ('osla dl~ );1'; I'l'n-
tas mlll\;l,il'l'iil!I'~, ,1' IIIil1l1l'II llltli'lw\'¡ lIl'llllI'l'O di' III.~ mongl'S
1'11 jo,,; 1IIIIllil,II'l'i'l"; fil'j¡(I':¡:'¡:", !'í!J' /;, ¡¡";Ul'ilill',ill/¡ di' lil~ t'I'll-
LI:--. ~ ";(' 11(1:.:.//'11:) ,1 {·~'¡Td:· JI¡,.., ;l:dJ.~.J:Il() . ., ~('in¡!lal'¡():--: El rey
il. \1<11,'1 \ 111 , l"','IJíIII!';"lltÍII 'ill" !a Cli'lll",l 1'- Hila dI' ),1<;
CII!;lllIlla, 1j!1i' íII:IIJti:'il:'ll [11" I'I,i!í,,~, p~lril I[UI' (',la 111) lúIlÚi'(l
,'H 1'1 'il~ ", 11/'111'11/'11 1'~ldilll"'i'l' (': ",lllili" ;';1'111'/',111'11 Pall'lIl'ia,
\ ~I'(I;¡l.lr ¡'.;ii¡1!'11!1111 ,'1 1:,.., !It:ll";trll~, Y ¡I~i jll¡]I\lnl)~; dl'l'ir qlW
l'~II', ¡II/-In' /,1'\ 1111' \,1 Pl'illl"i'll 11,' L,p<t!lil qll" IÚllllo (,';,'UI'!::"
~¡~rH\f'dk.~, ....:.·¡lidlll1 l lil ",¡¡ld!'IO il !()~ Ill;HI . .;!r(I~. '1
I)llld~hl' ~\ ... !;, .¡llf[I;'11I1I di' lil~ ",<¡;I¡i.h jldL'ld¡il'h a la~ irl";-


LIIII'i¡l'; dI'! I¡[II'I'" ,j,' ;[1\111'¡f.l 1,:11'<,1, ¡¡ ':"':1" 11'lil'! dI' ,\T!,-
nl'~(''';' \I'rilil'¡tllíl"-I' 1',11' ,111',','" ;'nir',' !ih :llln- di' !tlt \
1 t ¡ j 1'111'11 IlI'illpll 111111', di' '1111' IIQIII,1 "",-I:III'i'idll illllll.ll'I"1




-ll"t-
falleeiese, Su 1ll1H'l'le [Ut' falal ú la r~(',lIt'1a, fiue,. fallando 1'11
breve 105 fondos asignadl)~, dt'jl!Sl' dE' pa:.;ar ;01 11)'; Jllal'sll'()~
que huhil'l'oll de di~persar~e. pasando tal \l'Z ¡t!gUllflS úo ('11-
seIíal' en los estudios g8twrall's dn ~alalllall('a y Yalladolid. lo
cuál habrá rlado ori!:'f'f) á la opinion rIP <¡tlí' 1" UJl iH'l'sidad
de PalplH'Ía fun Il'a~ladada Ú IIlla de (~sla~ d(lo~ (·jlld;¡dl'~
~o eOllsta que el esludio de PaIPIH:ia fuese l'ontil'lIl<ldo


pOI' el Papa. O no se creia ell!i'IIlCf'S lli'l:f'~a!'ia senwjanlr for-
malidad, ó aunque protegido r aUllll'ntado ('onsidl'l'alJlelllcll-
te por D. Alonso, no lIegú IlUllca it klH'!' 1'1 Ofllllhn' y Cilrac-
ter de univel'slIlad, .\¡ (~I arzolJi,.plt Il. I\.odrigll. ('''IIII'/lIPO-
rimeo, en su erónica, ni la ge]}('ral di~ E~p;¡f¡a alríllllida ¡¡
1l. ,\ lonso el s,íbio, ni nill!:,ull 01 ro dOClIl11rulo d(' aq\li'¡I()~
li(~mpl)s, h' dan sClllejanl1' califkal'iol) ([111', por oll'a partl',
segun se illli!!['1' de [o dí('ho I~n 1'1 capitulo <lllll'rior. Il/l se
usaba lodayía,


Como quiera r¡tW :-;('(l, de(:a~-eron prO[}taIl1l'Ilt¡' ('slos 1'';-
tudio~, y fn6 pr(>ei~o ;)('wlir Pll ~II auxilin: JlIJ('~ en pi l'OJ]I'i-
lio ee!pbradn {'Il Valladolid o :llJíI di' I t~K. "l' ('n¡'IJI'IIlra 1/11
cánon quP die!': "Item , PIIl'lJlH' i(lJ('['I'HW,", [limar 1'11 ';11 ¡'stadn
el eslu(\io ¡Ir, Palpneia, otorgamos 1¡t1C I()d()~ aqlI('II\J~ Ijllt'
fueren hi maestros, el leieren de tnalquier si:ie]}eia, pI to-
dos aqunllos (!1Jí' f)i(~rl'lI lti th('o!ogÍa, <[IH' hayan hil'Il d i'(}-
trl'gami('lllo :,os !wndici(,s por ('ilH'O afio,,;, asi ¡'(¡flllI ";i'
spníei'I'n;1 "nas egl('siaso" "1'reN! a (0',.;\1' \ Iilr/ls (,,,ftli'l'ZII';,
dehidn:;; sin duda a[ ('1·10 del I1li~llln ohÍ"flil D '/'1'/10, mÍI'lI-
tras ,¡rió, subsistif'ron loda\Ía albll])lJ~ aIln~o Por (P,tifllonio
riel arzobispo D. H.orlri¡::o, se sabí:' i[1IC' aún í'\Í:-;lian en U'l3;
prro E'n 12G:5 ya estaban cxlinguido~, plJ('~t() l/U!' ('ntOlI<'I'S
:;e pr('tendió restabl('e('rlo~, IlC'I'II ~in éxito, :1 pf'~ar ¡JI' un
brrvc' de ¡'rhano IV qUl' J¡o.. U)tI('·(~dio IIJ~ pri\"ilf'gín~ dI' las
csclIl'las (1(' Pari~; porque hrillando ~il lo:, di' :-;alarn,\[wa \
Valladolid, no se eren) sÍn rluda Ilt'c¡':-;ario ningllll Ijlro rn;¡,
1'11 los reinos de Leon \" Ca~lilla Hllidos d('f1nili\illlll'lilf' !J,'./(>
una misma COl'una.




"- lt-::¡-
\u ('" pll~ihk dl'~ig'llar ;1 pUllln 1i.lo l'l :tIlO PI) lJlll' t'1'~I'1
I'~l,' ,':-;llIlIio gl'lli~I'(t1, :Sin durla ~I' \l'rillcl) su di~llluciiJll d('~­
pll'~~ Ik mll,'do ~ll el'lll~() ~O~ll'lll'dor 11. '/'t·llo. rall:llldoJ¡~ el
¡'¡Ilit'o ajlllyo qUI' l(~llia. La~ call~as hllhi{,[,()1l d(' ~l'r la i'SCjl-
:-,'Z di' J'IIIldl\ . ;; l¡¡~ lal'!,m~ y l'l'ilidas ltLl~ha~ (jUI' p!"l'~cIleiú Pa-
]I'llI"i". "IlII'I~ ~1I:'; hah¡lanll'~ (' igj¡.~ia en l'aWI1 d,'1 ~I'ILOl'¡n di'
Ll ciudad. ["lIil'llIlola di\'idida nIl partidos por ml\~ dl~ 1lI1 si-
;.:111; la (l1,'r,[OIl '111" lo:.; lIli"IIHh hahilanles cobraron j'l los
1'~I'()la!'l'" por lll~ t'\(·.I'~Il'; j'l <[1[(\ l\~l()s :<1) tli'jaban arrastrar;
pero lIl;h I/[JI: lodo. ;1 mi .Jllicio, l'l I'~lahlecimipllto de d()~
I:UIII,'IIII1.'; ,k Ilolllilli,:o,; r F["jlIlGi~l'nS Gon CIlscf¡anza~ <1uto-
i¡!llIllI~ Ik arl,'~ I 1l'llIogl<l. E.~I()~ rl'li.'iio..;o,;, trabajando con
¡.:T;ITl 1'1'1'\0[" ,'n I'\lil'jilll' la lll'["p,-,u ¡j" 111:'; alj¡i,,'I~Il":I'~ 1]111' ila-
lIja l'mjll'LulD ;1 ",¡,Idir ell i1'1lll'llll'; r('i[lll~, jldljuir¡\'l'IIIl !al
jir,'~li,-,i", 1:111 il'l'I':;¡~l.ih¡" inl]¡((,ll!'ia ~lIlll'l' ('1 jlllI'ldo, 11111' ,~I'
11¡'\aroll :, 11I:!lh 111.'; 1;';:;11:,11':'''' Illl('(\;lIl¡\il dl'sii'rlo 1,1 t'~!lldi\l
:.!'I'!ll'r¡¡j, \' IIlllril'llill) ¡ti ¡in :\¡, ¡'ll1\';¡III!'/Oíl y alun¡[o!llJ.


E\i,!il'ntl" ,¡¡id 1'[li~I\Jl'l¡[ 1':1 :';aLU\i¡llll:a, \'., dI' pre';ll-
lllil' 1\111: ,'\ll\\\i 1'11[' 1'1'(11'1(1 ill,;lillllil l' ;\1l!i~¡111 disciplina ,;lIl','-
dill \'n I'¡hi Int!:h L\, \';¡!i'dl',t!I''; ,ji' E,-:P:lIl<l, hllilil'~I~ lalllhil'll
dl'~dl' j¡¡ 1':"'!I:I'II1I':.,. I'<!JI:I)' ql¡' ¡j·i:! '('pi) ~I'r l'llllHll'I''; ,'\-
('11I,;i\;)II)I'IIII' 1,,'II'-;j:I"]I"II<. ;':11 ,,1 ,¡c.:!,1 \ii l'II11IW¡;I:<,' \il 1'1111
t'~'i\{·!(' I'¡¡(n' L¡, ¡jí:..,:nidd,jl,'''' d: t ,"'\1 i~k\~~i(l la dl~ nla('~!n\~(·IJ('­
Ll, qlH' .--';I!lJ:,:l.<li) (:(I.'~pl!~l~ L¡~·; ... :(h ¡lCi\l"'; I'n l()~ lH1CI\(h (I:~t[!di{¡>~
~·I'tH\rai('>.


11, \llIlJ~l) 1\ d:· 1.0"'11. 01:,'(1:,11]11 ,':Iil I'! i'J"illplil ,L'I \!!!
d¡~ C;I~til~,l. ;¡¡l:U!:I) ;t l:1'~ ('!i>;':¡dllld;i \\~·l(\:":¡;<I~;tl~'d:' dl~ ~;lh~­
IIldlW:t ttir';¡" I¡lll~ íl¡ll'~q'¡;l:l!('''' d ;tt'!l1í'1p:ih :l~l! . ..;¡;..:I(I ,\lll,
l);\ ¡lq!ti ,,1 q:i:' ~;;. ;lil: it tl'ni,]!) a ;1,1',;\1 ¡'t l :-, t;:);' ¡'¡¡~l'¡:ld~)r dt l
('.~la ("1''''\)1'1' ¡I¡,i\ <'/'~id'lll: \ illi'[o ["I':lilllt'ni'. ;1lIlt<¡tic' l'lill'Il('('.~
\ III'a"ll h;J:,[;IIIII' !k·'lillo'.-; , 1111 111\ 11 :~('111¡'.i;IIII,· tllllilhl'!' ..,illll !'l
di' 1:.~llJdiil c.:"It<:i',t!, ,.¡ "ce alil'i1,k ;\ Ijlll' L: !',.¡'I!I'ia ,¡.. LIII"




I f<'\. .~.
1'~tahlemil'llto~ I'l)n~i~tia pn f'l llUl'\ () (,¡lI,¡'tc!I'!' qlle ~t· ¡..~ daiJa,
haci(~lld()lo~ pxlen"i\os ¡'¡ la, ('il~Il<'ia~ prUf"!l,h, \ sl'l:lIlari-
zándolos, f'i bil'l! ~lIjl'lilS loda\ Iil ;¡ la di~I'iplilla y p'plrilu
ecle~ia:'tico ,


El illl~lrl~ l'I)llljlli~lad()l' di' ~i'\ ill;¡. ~¡In FI'rJl¡IIIIIt). 1'llIlIi¡·-·
Illt.! ~' PII,!.!.l"lI\(]I'I'i" la I'llllt/¡lt'io[} di' ~II padl'l', 1:01' ili'all'('dIlLI
d\~ I t) dp Ahril dI' 12 j:2, dando lllU'la I'lInza ¡\ Sil'; pl'i \ il/'-
¡.ríos (1). V, A¡¡úlI~() el s:tlJio 11' Ibjll'IISil lod<l\la 1Il¡¡\111' 1)1'11-
teccion, reformando SIIS (,1I,.;ell¡¡l1l.a~, 1:0.;11';[11"" Ill\{,\ ¡h I'ilk-
dras, fijando la forma dl~ :'tl ¡.ro!)ierno; ~ ¡1i'1It1 if'ndo Ú Ll
autoridad (JonliJicia para qll(' sallrillll<l,I' IIl1it i'';I·llt,la '111(' ya
se habia hecho famosa. El! l,r"I'lu. ¡hi ItI IIIZI) 1·1 Ilal'<I\II'-
jantll'O IV por ]¡rnc l'\l)('dirlo 1'11 \¡I[l(l!<oS I'n .\hl'iI di' I ::::;j;.,
lIalllúnrlola, jlllllanll'llll' 1'1)11 l'a!'i~, 1\1I111ilia, \ (hJonl) 111\0
lle lo . ; cuatro 1'~llIdill~ !21'IlI'ral('~ tll'l tll'l)t' 1.::::.1, \ t1l'('lal'illldil
f[lIe ;;1I~ !!!',lIilla¡]lh [1!Idiilll !·II~i'I\;¡I'. :,ill 11111'\ ¡¡ ;\pl'lIha('io1\ lii
e'\i'ulwn, S\l~ ['(~~lw(,[i\(h ri[('lllladl'~ \'11 {¡)tltI~ ItI.'; 1'..,llIdilh :,:,'-
lH'rak~ ni,lii\llll';, Enllllll'[', II,,[,¡JII ~~,l!illllal\l'd 1'lIiI,!illlitlill'il
yer!ladera lIf1i\l'l',idad I'U\I) 1',III'''ra~ ti" 1"11:':11"'" di' :':/';I/llil-
tica. di' rl'lorÍl'a, di' ¡il'ililll'li"¡I. di' "[1';1.' 11;¡l'l,'" di' 1" ... III¡I.-
1(~IllÚlka~, dl' ca1\to-11ano y 1Il11~i('¡\, di' 11'\ 1'" di' 111t'di('il\a
y cirujia, ",in contar !a~ 1'lbl'l\:lIlZ¡\ ... (,1~11'.;i¡'¡~li!'iI:-; .. \II'ol\';t) \ la
doló lillllbiell dl~ IIlla j¡i[¡lillil~i'il lall'lli¡j ';I~ pod¡a ¡'('II:li" 1'11
aqu('llos lil'illlll)';.


La,,; n'nl;l'; di' ¡·."Ia lilli\ l'r~iILld ¡j,'hil'I',;11 s,'!, l'IIIIJl\I'['~
¡¡\'I'I'arias, ¡tI) rqIlt' 01) ~¡' salJl' !jll[' /) \IIII:~!I!\ lil'; ;1~i!~I\;hl'.
V si bien 11. AloIl';!) 1'1 :-;aiJill, plJl' HI,¡ti l'l'dld;\ dada 1'1\ I\a--


(1 r;, ';1]') lit 1]( dí' !p :lrJll~' I! " \
t'\\ erl":('''' 1¡1l" (,; d '1 Iu ... I j l" ell: ('['-
dlr\O'- él 1,1"'; ¡; .... ·Iltli Itlll .... 1 11"1' ,: ¡1,1 l'!
(Jtnr¡;(ll~n :I](-.~ d( ..... ,:
Llm lile·!. [,,-. ,'-.-


II(·I.'JI:,
rd.j .... (." .... ,.


,ji' \'lJI:',' ~ ¡: (~. 11:11 rJ,< f;j('i [ [. -. 111.1 ¡ T]l.j·
~"I, 1 1 l'. 11,' j«' ¡II 1:, ' "1 11 ( ! I : 111' ~ f
¡ I • 1 I ..... l 1 ¡ I ' , I ' 1 , • ¡ \ 1 1 : 1 ': j 1 JI; 1 '1': ~
1'11",,- 1111'<111:- 111\ ¡II 111'1 LII l' I I':LI 1,111t'[
ll:(, j, 111'j. "(' l' n,ll, l.! \'1' II'III!'I(


I I¡ l'\): 11 ¡'II'II 111' ". l' • 1: 111 \-.., o ,i '11,11'11 .... I!
\ :1' 1,,'. p· .... t 1",[ (') d.' 1I :1', !,J 1
-, 1 , I -. , 1 ,JI' I ,1 I ji,' '- ~' \ l' i . I i ¡ 1 1 l' : \ I r I . I .. ,( I "1 I I ..:.
("\'1' o 11)1 1'0,1 \ ilr j' ... , \1 :,0 lo 'JI'


1\']'1\1,[ i!(llj .... ·!l',1 111,' 1',11
ti'.... lllll\tl"'ili'¡ J,O,)/I:I '!, O¡'" .'11, I /I,f.,.,




-- IS;;--
lIiíJOZ a !¡ tll' \m j('lIlil!'i' ¡Ji' j ~:;;2, li.i() I,I~ d,I[;I\'j'11H'" di' liI~
1lI;¡1'~1]'(),; ,,¡¡1m' ~ll PI'Opjl) 1 I"i!1'ii , ¡kiJil'!"llll SI'!" 1II,1i p:li'ilda~,
, .. ¡ Si' aljl'lllk ,'t i<1~ I'~I'¡(~"I"I'''; 1 ,¡¡IU!"!I"; lllllllel,lri(l~ dI' ¡¡quc'¡
n'illildll, \ SI'c!JII\ ~i' "(lli~~(' lk 11:, pl'il ik';.jIIS y l'\(\n:,j(1I11'~
qlll' a 111;1111>"; 111'nil~, p(l1' [¡tila di' l'I'('lll'';(I'';, ~,' dl'iTilwalJilll
';lIlm' lo.; I'd: ('IÍ ,';'11 il'''~,


En ('!¡dllll! ;1 ';Il :':i)l!iiTI11), I(ls prinlí'I'O,'; 1'~I;li uln,; CUí'ron
,J,'llIIi'illO \1111:,';0 \, 1':1 1I1;11',II't'~','I¡I.'la I'llI', j¡)\('stidll ('IiU la~
¡¡ll'ihuI'iOlll'S ¡J" 1';¡IH'I,Jill'io, 1'llIilll<'ipalldo.;(' ,.!Tadllallllpllll' tkl
uhi,';!,1l : cabildil 1 1'1'III'I''';I'lli¡lIli!o 1,1 allloridad ponliliL'ia.
E\i~lia 1'lllbÍilill"i!il'lll,' 111\ i'illl..;:'nadlli' di' ¡tila glil'iII'illlia
c('!'ca tli' la, III'r";IJllil d:'1 Il)illi,liT;[: : ]:,lili,1 lamhien l:oll,·;ilia-
I'i(l~ (lll'¡ódos I'ad;¡ dll.'; ,11111'; ¡JI' l'llirl' IIJ,'; l'';l'illill'i'~ por l'lllIs
JIli~mll:;' a~:i'lIp¡dh j:11!' [11'111 il:('¡;¡~, plU'il I'(llllpll'l;:!' la 1'('-
]I\'('~I'Il[;lI'illil I'JI 1",; d'll!l\hll'il~ ¡JII¡Il'!'S¡:;:!,j;¡~.\ I'~(a (,~oiela
acudiilll i'''!lldi¡¡IlII'~;, 111) ~III(I di' Ci\~;!i¡la, ,¡no I,lillbil'u de
Ara~()Il. P<H'ltl~·¡d. C!l¡'dl'nd \" ;!lI!l ,\]illll;¡:¡i;l, Lln!tI ('(';1 ~u
HdUd'l"iid!i!. El ¡;;I¡);/ B(¡I!iLu'¡11 \"1;; Lí d: 1 (');¡¡'¡' ·~[lr.'ld ti :--(1 ,ju-
ri~d¡('('jiln, ji; ~'(!I]iJl·.f¡ 1]:1;'\ {J .. ; /!(J!i(!t'¡\'" ~ !{' ¡qdien rl'll:i¡'"\. It~
I'Il\ílll'l li:)i'\) ~,\Iil di' ~¡!~ ¡J:'I'!"',¡!,','; Pill';¡ ili~;¡ "\jllil'a-
('iUII ('1','11 ill);1 ('.:lil'dl'il l"ill'l'illl: ~ !lll,' úllilllíl 11' dill ]lUI'\ lIS
I'~\alulll~ 1'1\ l~illi. ill~lilll~undo 111\ /'i'do!' l'I}('~rr:;¡:lo de
ayuda!' al liI<lI',II'I'';I'ill'lll 1'11 1,1 r::d1i"I'::1I di' la 1I11i\(']'~iddd.
;\o;j i11;¡n 111, lilllIlilil'i"" 1'\1,'III)II'Ii,:" 'u i:1I1:1:'lll'[" 1'11 la 1'110;('-
JI;1I1/a ¡J" 1'"liI,' I'I'ill"" ¡1I'di!iIIJlill pill' ,lljl't,11'!;¡ 1';lsi I'\cl¡¡,i-
\¡WIl'II!I';¡ 'Ii ¡111!II!'id,,!! \ ¡lIidl'!', 1'llIlIiI:il ,¡Ii'"di;! l'ill'ill'j~ y
l\:'llIih l'.,llldíl!.' ¡j" Elll'lIpd ,111;lll \\Il ~('I;;lI'I' dl'l !.C()IJi"l'I\(I
di' la lIili\I'I'~idd:l -11 ddll¡ílll"II',lcillll, <lllIiIVIII,lIldll Id" alri-
Illwiu!lI'''; Ikl iil<l,'~II'I',,,¡'lj,l;¡ 11 ('illli'l'J;:l'in: d,' ,uI'I'I,' I/UI' IIli"II-'
tl'¡l~ 1,1 1'1'1'1,,1', !jI'" ,,,ji;¡ >'1'1' 1111 ¡dio lli'l'~iln¡:;.:,', dil'i,jía jlOI' ~i
i, PI'I' dl'il'C:ddll 11" 1',,!IIi¡i()~, <j11i,(j;'d¡¡¡JI' :1 dljl\l'l Id ,ti 1" .iUl'i~­
.Ii('l'illll, 1,1 ('lIlilad" ,J" ¡":('I'I' 1l11'1'I'\lIl' lil' 1',,1;1I111i1~ !JIU' :¡I 1111
l'l'alllllll'a d,'lllillllillT,I'illll di') lillI:li1il'l', \ la liI'i'l'll;.:¡liil;l
di' ::IJiIII'l'ir 1"" r:1';U!II' d,' Ijl'I'lll'lado, mal'.,I!'1l ~ ¡j1)('[III'.


}!;I., ,[iII~I;¡llli'; lltolll'didil \lU, 1) SI'd O. PI'drll di' LlIIlil




- ISII--
([lU' ~í(:ndo ('.il!'di~nal, hililia \ i~itadil la uní\ l'l'~idarll'n IIIlm-
bl'e de Clell1l'1I1C' \'II. le dil! lIll'a~ l'on~tillli'iIIIH'~ 1'11 l/lit' ('~Ia­
hleciú el oficio de Primiel.'rin 1'1 l'I'pn'~I'Illalll(~ dl'I(I~ dOI'lol"I'':
y ma(:~lros, y H'inli~(i.; (,ill('dra,; dI' j)ropi(,¡Jat! ad('lllil~ di'
la,; ¡jp J'('p'I'III'ia. il sabl'!': SI'i", dI' c:IIlolle.;. ('lIalro dI' 11'\'('';.
In'~ di' II'olo,,,ia, lIlla de a,.;ll'llllomía. 11'1'': para las 11·!l¡.rII'¡S
¡.rrit'g'a. lH'ln'('a y <'trilLe, do,; (k /lH'(!i(:illa, dos di' lilo.;o!'l;!
moral y natural, do,; de ló"dca, lIna di' l'('[úrit'it y do,; dl';"'T¡l-
miÍli(:a lalina: cO!l(;i'dielHlo illlllU'lllo tll' dolal'i()Il ('1\ la" ll'I'-
rías dl'('imalrs d(' "ario.; pIII'iJlo.; \lar!ill \ i'lIlIfil'llll'¡ ('.;la,;
gracia,; y dlllliH'jnlll's: \ 1'11 unil 11111;1 di\ idl:!;1 1'11 I('l·illla y
cinctl (·apitlll().;, P¡'IIIJlltl",'1 1111 plan 1'l)llIpll'lo di' (',lllt/ill'
con Illlt'\II~ {'.;Iallllo, ;:1'fll'l';I!I':-, :1 liJl di' 1'.;lalJli·('I'1' úrdl'll .,.
ul1idad 1'11 la t'~('III'I;¡, dl'lilli,'ildll III~ lilllill" di' ~II~ \aria,;
aulnl'idadl'~, PIII' I'~I(' '.IIII'lIlill'í1111 ,;1' ;'I'igl' di I'I'!'IIII' ('11 ;:1'11'
¡le Ii! lllli\I'I'~id;ld: ~I' 1"lldi;¡ I'¡ ,.:l\hll'I'II'1 dI' Id IIli,lIlil :1 1111
ClIlhl'jll l'1I1I11I1H',I" dl'l lil;¡(·:;Ii'¡'~I'III'lii () ";¡lIi'I'I,,('ill. tll'l ('1'1'-
lil('. di' dil'! l'illl'di',di"lh \ ,!i:'/ !',llIdiilll!"': :.1' 1'·.¡¡ddl'I'I' qllt'
lIichll n','III(' \ Ilh l'i'III'("I'I:!,IIII,', tI,' :", "'I",[dl'I''; "Iiidll iI 111'
call'dl',iI¡('o" d"'PlIb di' !i;J!!I'!' ('1'1'III,:idll '11.>' Idll" 1'I'iJllidll'
por fill,¡tlLI,li',: " (Pll' lo,; Ilill";!¡'II, 1llIllilll'¡'ll \'\I'III,il;lllll'illt:
,;n,; ,u,¡itulo" jllll!;'llli]II.';I' ;11 (,rl'('lo PII ('¡lli'lI (,III'iil~ ('1111 1;1
aprlllJ¡¡I'illll di'] I'(','lll!" ';1' 1'1',';(1) 11'1'1'" diplll¡¡dlh l'';I'II;:ido.;
"11[1'(,11'" ~1';j{I;I,ltlll- 1'11111;1 IIhl;e:,I!'i'llI di' ,Iilldill' ;'1 ]11'; liI'lll'",II--
1'1', l'n(';lr:."¡Ii¡II~ tll' :¡tllllllli,II':II' Lh 1'I'I,'ih' i 11111' liJl, ';1' il/I/II' ..
111 1 ¡'ll()~ (\lrH':.\li}l'i1h. nll'I()!';'"" ¡'r¡l!lir'r\t'¡(!,~, Jll;II''''!1'11''. \ e~,­
tlldian!I'~ la 11J¡lie,:,II'iill1 di' PI'(";:'" ¡rJ(,illlI"II:'1 ¡j" !i¡j,'lid,,'¡ \
olH'di¡'u .. ¡;¡ i11¡JiIpa I'I'illd:1;I' I ;¡ '!I~ ~!I"I"'III''''; Tlldll ".;[" 1'111'
I'ollfil'lllado PIII' l'ln'\ 1), JlI<lil !! di' I :;!,;Iill;( ¡¡I.\~ ¡\!H,U:!I'
pOI' ('1 I)()lli ilil,(, Illilt'l'ili'ill ríll 1'11 1 í'; í,


En 1 í!l) itiw El1:.:,'niil I\' II'j;III!I'lll".; ¡'III' [".; \'II<ti,',
obli;.:('1 il[l)rlo~ III~ /!i'ltI'I'';Ilf'I'''., 'Ji!,' ,.:tlll l'i';¡jI 111lt'ltili"j'p-, ,'1 l'I'~
t'ilJir 1,1 gr;lIli1 rl" 1:''''')''1;;.111''11 (,1 11'I'!llill:1 di' IJII ¡¡lIit, \ ,,1 d,'
:!1)l'lllr 1'11 I'! d' dr)" :ri!j:, J:¡ \11':::1 d,' !'l'l'dilllil'llIll di' ',11' I';J-
1I',!r;l'; 1'\l'I'!tlUlIllilll '1 111," 1:" ¡lltI.,í:';; ;¡I'¡inl,'1 :1';1 :':1,,'!w'II'ld




- ¡Si-
d~\rnlo~la, J¡oLlnil'OI : II'n;':l!;¡~, CIIIl!'C'dill .Il1hilat'illll a I\\~ \'il-
ll'dr:tliclls propi"\ilrios qlle Illlhil'';i'n I('ido \('i!lli' (11\0:', Y
'¡i~lli'nSI') la l't'sidl'lwia de' ,lh hel]('I¡{'io~ ,'l l()~ (~dl'~i¡I:,licps
1]111' a~i~lil'~I'1l ;'1 las ('~('IH'lils sa]¡llalllil1a~, ya ('ol\1nmill'slros,
;';1 I'omll di,"ripullls: disp(l,;jt'i()nl'~ lod¡¡~ 1/111' t'1'cibir'l'llIl HlIe-
LI, Illt'rZ;í 1'11 ,\:11, 1 :il):¡ y I :¡Ob d,: .\Il'jallill'o \ 11, Julio 11
\' 1,(''111 \,
E~la fUI; 1;1 1'111)(';) I'Ií 'IUI' 1ll,1~ hrilll'l la lLlli\I'r~idall de


S,dalllallril, pl'lllllll,,;íll:!OSI' su ;':1'<111 I'I'c'dilo duranle los si-
:e,los X\ \ \ \'L ,¡II I/IW 1I11111111\<t l'IlI¡'Il11'I', la a\entajasl: en
q'!I'lll'¡'S lllill',.;II'II" y di,"I'ljllllliS ¡',-;¡:lan'citlos, Su fallla cUIllJia
por lod" I'i IIrlll', \ ;1 ('lla ilClIdiilll IHllllílicl's \ re\ es, ),ic'll1-
¡)I'I~ '1111: 1I1~1:l'silalJali rl'slI" I'!' al,,!llla ('Ili'slioll cit'lllili('¡I, !l0-
ldiea Ú !'l'1i,;.:io,;a, Ld l'i!IILtd di' ~:!I,li:¡;¡!iC<1 ,'1' 1'()I1~i:!,'ralJa
CullIlI d l'lll[llll'ill d,' L,~ 11'1:'a~ \ "¡1'11I';;I' 1'11 la \'a~Ia llIOlJar-
'llli,t "~JI,lIll1l;l: \ rllll ~;Il'; 17 I'pll',:.::ilh, :~ll~ 1:¡ ¡,oll\cnlll'; In~
lli,'t, ¡JI' 1'1111,'; ,ld,1'1 ipllh;1 la 11IJi\,':'"¡d,,,L';1l~ i'.O/iU 1'.;I!I.Ji;¡ll-
tl'~ ¡JI' la, 1111',1111""; L'lllili", ¡¡¡:fll!','I,',; \ ,'\II'dll";'I'I'.!" la pl'r-
1'1'1'1';1111 (/1> ';Ih 1'!I'~I'!:dIIZ,I, \;( 1IIIIIIhi';I,i.'1 :[1' .;U' 11"\1"[1'11'; ~'
,',cl'ilnn'.;. /;1 "illriil di' ';\I~ 1:1;11'(1'; \ ;\1'11111''; 1'.;111\ () :1 la ,!llu-
ra Ikl pilJiI'l IJI\(' d:':'I'lllpl'flaiJi1 b 1\;1::illl) 1'11 1'1 ¡palrn del
Inundll,
E~lp I',~ 1,1 1\1;.:,1[' ¡JI' 1 illdil:;\I'1;1 d,' {IIJi! ;\('lhill'iO!l '1lW ('m-


¡)aCla'll hlll'll Iltlli:)¡¡-" \ '¡¡I:' ""1'1'1' 111':' 11,,1;, Flll'lIl'(I ,ill ('IiIl-
tl'a¡Ji"¡-!"II,d;':III;;' DII'I"I' '11:1' "Uillltl" ,il' 1'';11''1111" ;11',,1;1 in-
"i,~III' ",,,'111,1,( 'Ii/in' 1'1 j'I!>\ I'¡,I" lli' 1:1<11111 11;11';] III''':;]!';I ];-¡.;
India, 11i1\";'::1I1111i I!;!t'ia 1,1 1lI','idl'liI,' 1"11' 1,1 ;-:I'dlllk (kl'aulI,
l'nll!i'~11I dl,,;(,,'II;IIl!11l 1;) idl',), : ilPtl\ il lid 11 ";11 IIpininli en 1'(1-
/.!'I\l';' 'llll' II¡¡(,I'II l'tl"tI hl 111' ;1 ,'11, l'tlllIlI'illlil'nllls ,,'I'II;:!'illi,:tI~,
!'II'~I'indil'lld(l 1'" '1il" di!ll ,;íl'I\(I" ,¡";l, n,l Itilhl'i;¡ illillí\ 11 1';1I'a
IllI'lIlp:lrl;¡, 1'11I'~111 íjlll' ,'! Illhilill 1'1'11\ ¡'I'I" 1i:I!Jía ,idil : a dl'-
"'I'llilllll 11"' nlr", ":1)J¡I'Tlill~, illl\l);I,[II'; ¡'i1 11',' t'lIntl¡'illiil'IlI¡)~
,'i"ltlili('Ii~ di' Ii! 1'1""';) 1" 1IIItll'\'.;iILtd di' ~¡II;IIII;II\I',1 1'11" la
<¡/J(' 1""1 ";/1 ap"\ ti ,dl/'j" ,,1 1':111111111 )',/1''1 'Jllt' .-1.' JI('\'a~,' iI
<~dJU I¡¡lI 11111111['1;1\ 1'!lII'I'C~ll Di'larl' !I,t!J1ar :1 \;1 lllí,jjJó) ",-




~- I ~K ---~
elida l'nJa llll'moría hi~¡IIi'íl',1 Ijill' ha lil¡j¡Jjl'allil "11'1' ,hl:


(1 La Imi \ ('I',.;ill'lIl di' :-;;11" lIl;llll'il 1'111' ('IHHIII;II L, 1'111' Col011
t'I mú~ ))i('1I CIIIIIII ~(' 1'1'1 I u..: i,1 ;1 t" 1l11i\I'I',idild di' ~ill;!Il1;¡IÍ(';1.
dt'.'.;oidll I'll l;('IIII\iI, di',,¡ir¡¡!Í[( ,'11 1'111'1 11;,;;d , 1'11 I.IIlldl'l", ~'
[I'alad" di' \ j,jollarjo \ III('() pOI' 1',';0'; 11111111'1'1''; di' 1'01'11',
CI!~O~ rl'{lrl',"'llt;¡IIII'~ !\II~, pm' 11;«'1']' 1'11'1'111;11,,,,1;1 ,JI' 1" ;111-
,-,ll~ta \ I'r"ad, ,1' hall atl'!'\ ido :1 dl'l"ir 1'1\ ,,,II'III!II' ill';¡-i"lI
(jllP II)~ !lol:lol'l's di' ~"I;¡llI;li!I';1 nI) pOlliilll "ilil'IIII:III[', ;1 la
ida, sillo á la \ lI~,lta; <l"I'!'lo :~r;iil¡jl:I, d,'1 1'11;11 1111 li,¡y 111\1'11;,
alguna, pl'llpjn 110 11l;'¡~ di' ,'111)';, 1'11111(1 1111;1 di' la, 1:1111 a.; i1~1l­
tll'zas CIIII 'lUI' I'n I!I~ pi¡]aI'ÍII'; ';1' (';In'a la [1I'1'';1'11'I'ilIW!iI di'
lo.; \;lrl'i1I~'; ¡JI> ('O['aZIIIL ~1'JI¡1 E'pillla ;]1' IIlla \PZ \ 1'1 1lllllld'i
ellll'co, '1111' lo,.; lilo,III'II,' di' ~;J!;illl;IlII';1 ;ljll'oJ¡;mlll la ¡di'il dI'
euJolI, : 'I1l(' ('1 dl'~('IIlJl'!!ilil';¡ill di' Illla 1';\/;1 i,C:lilll';1l1a, SI' dl'-
]¡i¡) a ,;u IH'lllr,\I'il)lIl'lIlilll di\ iild, al ;11111\ 11 1';dl;¡\J¡o¡'I'';I'/i dl'l
GlI¡)nlian di' Pillo,;, PI'I'I'! di' ,\1 a I'l'! 1 l'llil , ¡¡til' ti' 1'11\ i'l d la 1'111'-
ti', ,11;1 Ilphll'za di' b;i!II'¡ 1, ;'¡ !;¡ ;ifll'ldw'illll di' III~ l'Ii~III¡'I;':l'a­
r{)~ 11(, ~~(l!;lj!I"Ij('il. d ¡jI :..,,:'I¡II:'I¡: ... ;:;;II[ d:': ('~I:l \ !'id(1 d(L D!)lllifll('Il~
(le· ~an I~";!{'llilll. ~ id t",~('il ~:;('():!i:' jO,::lld,' ¡"Oll \jr1(1 {'¡ ,\LI(\:--;IJ'II
Dtlza; fraile\ ~llr¡) ~ ('al~ldl'iI!i,'() di' jll'illlíl di' h ;i¡¡;\ ('r· ... ¡d,~.l.
dl'sl'InharilZI) dl' (I1i~t;'l('I¡]()'; la l'xl'l'dil'iilil II¡;\~ ;.:llllill:';;' qUI'
hall \isl(lln~ ~i;.:lu,.;, Y 1';II'llla, !jUI' dllllll:lI' 1,'11;':;1111 11'; 1;];11:1'1'
I'n ('11 111'1 "al' lit!!' l'I\ld"':I'11 I)I'!;I, I'llllll) dil'l'I'11I1' di' la l'IJ¡J¡'il-
l:íl)lllkl pl'IIII'\[II' j) .Illilll, 1'lIll1l'¡Jlli\11 111,(-, 1'~il';¡i¡III'III:' Ijtll'
lit 1I11i"I'I'-id;ld :1 1;1 1'1',lil/;l' 1'111 ¡j" 1" "I;lfil""''¡ ('I'!','IIl!I,' IjliI' Id
hOIlra dl'l 1'11111 1'11111 d" 1l11l11'illl'll'; iiH'III'lilli''¡:!II;1 !i! illll',I'I',i-
dad, y la di' ~Il !ll'ldlll!l!!:!'I' 1';I\I"II';lIil'll di' \li'illl;: ¡JI' II'/ll":li;¡
de la l',-!'lIl'la ~(dfll(llll ¡JI't. '1111 "llt,')';¡ :lli'1111' Illit',ll';¡""


"En 1'~lil 1'I'l:l'.'i!!1I ('~lillI 1'lIlil'I!I'IIII'" 1,1 PI'I"I'I:!;I'!/) h', ,\11-
lonio (;ollzali'z I'n 1,1 II¡I'/I(II 1]11" d" ;:\ 1;"11,'1';11 \LlI'IlIi dl'l,',-
t;¡lIl) dI' ,-u ;',111\1':]\" ¡Ji' ~;;¡liI() 11,11:1111-:11 IH I'nu, I'I,J, :!:i:
IIPIIlI'II/all'll "\1 ¡¡¡I'Iuri" Ir, (¡'¡"I"! Idl, ~,I', 11111111'1'"
J ti;: \ p, FI'l'i',Ir::!11 Pi/;'ITII. I !!¡'III/I',I i/,I',:!,I'S I/I'! ,\ 1','/11--
l/IlUdo, 1'11 la \ id;1 ¡[,' L,hll, ¡''¡¡! il!, 1'11,11)1111 ,( H,II'I,¡J¡:III I '


j' lil




- lsq-,
lil. La~ palahra, :1,' Pi¡;lrr,l ",,11 I'~tj)":., 111'[1'1'1111111) (1:0-


I¡\I\ ) di' ir ;( la IIni\'I'\'~idad tll' ~,tlanl,l1H'a, ('1111111 ;\ 1;1 Illadrl'
d,' I()d;¡~ la~ ('il'llI'i,l~ 1'1\ I'~I:I lllóln;l1'IllIí<t ILtllil ¡:Ili ,"I'alldl'
élJil]ídl'll ('1\ 1,1 iíl~iglll' \'.1111\ I'II;U tI,' J'adl'l'~ 1lIlmi!1il'i)~ 1'1\ quíl'lI
IlO!'l'I'¡;!!!, 1'11 ,llJlII'ILl ';dZllll, IIl,LI~ la, IIUI'II,¡~ 11'11',1:': 'tUl' 1111
·.,,!;¡J1II'¡¡iI' /¡,¡hia IIlal'.;II'II" \ c;¡!í'dralil'lI" di' 11'111111'1,1 \" :lr!I\"
111'1"11,,1111 dI' 1", dl'lil"'; J"id'llIladl''; y al'tl's lih,'I'¡¡II''; ClJllli'l\'
/,;rl)ll d "il'I,' \ ,1 íll:liliri¡' 1'1' ;':l'al\:II" J":llllbml'IJt",; 'J!!I' 1,\lIia:
,. ,'1 III,e,,,, t1i,b "i';'IJ!¡d!'llil ,11 ':1\lIll),lrill:ill¡j (1! ilpO: ilJllir'¡l'
"'111 1'llIl,Ii',l!I' I"!' !lil':':" ,J" ní'l.il, c¡lil'dl',!li,'¡) d,' prima L!I\
1<',,1""':1;1 \ II¡de,I¡'" ri,'¡ Jili¡Wi¡I!' ¡l. JI!Cm." Bilrloll)]III', di' la~
i;¡¡.;;¡" (¡¡Ji'I") di' LIII¡ql,¡ I'!! L, !!is!onú .'!('!lI'!'¡¡( I//' li1.\' {II-
dlll' 1'¡ld 1111;) (',11'1;) dI' (:"III!i. '¡ti" +111' IIII!;I!'';'' 1'1I1'! 1:"11'1'-
Jq t!jO hidi;t"". d¡):Hlt L '"'~' fl,¡iT;iil í;""i;l~ nli ... ;llrl .... 4_'(h(l~ \ (¡[r()~
d,'\ ;tI!I''; 111 11 \ i II! l' l', '..:¡ud: '.;. i:i!, ", 1" ,¡ 1111 ,'Ii!': [1'01 l' 1,1 ('llll \"'II! íl
1'11 j¡1\ 111' dl'l ji 1'" .. ""1,1 d II>~ 111'\ i'~ C,l!ldil'iI';: 1,1 (j('lln:p;~flar ;1
L,dl)11 :1 !d 1'111'11', :1" \ 1I1'!/¡¡ di' 1;1 "OII,lilld !Ir' :-;;¡J¡llIlillli'¡l, 1,1
l'I"illt ¡'III1,dl'lI' 11"",,11"',. ,,1 [nil""/¡¡' irll' 11111 \!,., I\!>I 1". in-
f()l'!llrl!¡¡j¡) ,¡ .~¡¡ ... \¡d~(L . .,lrHI(¡ ..... dr' );¡ :"I':~¡;r(l t' ¡11'l)IIj'LIIt1~' Ik·'
,,-IIII!". \ 1111111:111,1" \ ,j,·,,'lld'<lI·'Ulllldli id l'l'illillll púl¡Jil'íL
.111<l11\11'1"lldl'l d¡I'I' 111 IlIi';illll 1'11 la lIis/u/"il/ d!' /1/ f'rol'¡'lIcin
f'1'l'111//liI, III!I'II 1. , ¡,¡¡¡tílldll L, p:I;;. 11,': ¡JI' íll'lIi']'(lo con
[IHln \0 ru:d 1,,;\;111 ¡:1i1ll;11l0l 1'11 lo,; .1/,ulilíill'lI!I)S l{oillinicallOS
id ¡I:I<I 1 íll:.!, I.I'II'I!III'I'. 1'11 ,,1 ¡¡¡¡"lIliI (1111) ¡\I'¡¡lIl'!'11:27, \ "J
/I'llllIlf.I U'" /0 I/¡'(("ti '/1' !'¡'("li""¡(I}/"I'.I. [illllil n ' , P;I:';'illll :!.fI;;


, ¡,,",:lil;¡ IL'))I'I':I'.II1" 1'''11 IlId" 1" i','rlidlllllll1'l\ ClIll '1111'
pHi'd,' dl'III",II'''I'';I' 1I1!;1. \ ndad !1Í.;IIlJ'il';), I]lll' ('1 ¡j1''';('UIIl'j-
mi"Jllo dl,1 \\1('\ iI 'lim!l" ~I' Ib'hil! ,11 lllillll'll di' (Idon. ;1 la
aprll!lill'illl\ Ik 1.1 uni\ ¡\I':,ida¡j dI' ~;)lalll;)ll!'¡l, ~ i'l !I,s l':,rll(,L'zn~
!lI'r';I'II'r,llJlI''; \ 1'lic;ll'I'~ dl'l I'a[(\drillil'o di' prinl<l de 11'1<logla
di' Í;¡ lIni\l'r~i¡];ld, 1'II'l!li1l(\llll' l-'r. Ilil'gn di' Ill'za,"


¡E\lrilllíl ;t!Ji'I'I'¡lI'illll dl'l l'lll"lldilllii'lllil lJllll1;mO f Lo~
11I1~JIlII, plll'I¡\II~ 'llll' dl'';I'C!J.IJ'lIil. pUl' iglloraIlCi;1 dI' I()~ IJUI'-


/, - ('!I'~II; I .... ,1,' 1, " 1, \ l' · ... ¡d,I,i <1"1"( ,( 11'r. I t'''':' ¡" 1(,11'1',4'1,'1 h ¡lí'I" !.,~
",,1' 1"; ! I1 \ 11 l lil~' ': I I ,1 1'",1\. 1:1 , d<!ildl' I 01,< ." 11;"1 !lll 1 Id,




- 1 q(í __ o
no:, principio" :-:(\ú:-:!,;¡ji(,II~, Lt~ P!'ol1i:,i(,¡IIIW~ di' j :111011, hil¡¡
l'dlillln I'n ','ara ,'~i\ i~n\lr"lll'ii\ ,11 ¡mil'l) '1\\1' "I'I,~il" \ \\1'\ l' :,
Cdll,,!;; i'lll¡;rl'~il, \ 1;;:1: Ir<ll;ldu di' +lIi:':I'<I" 1'1'1' l'lhl la blll"
na Ilpilli'lIl di' lUid (','¡<'I)I'e 1""¡iI'l¡¡ dilll!l,', "Ilollld" Ili"II"" ~I'
haliarOl; m;Ii'~lrl!.' ('¡ql;I{"'~ d,' 1'(1I1qJl','ndl'¡- LI:.:I;¡n:lI' idl'il d,'¡
('ddm' ¡JI'o;CIJIIi'id"L \ ('OH ji! llll'rzi! di' ¡¡¡IIJl!il '1111' (¡In 1',,1\1'-
nh(lJl\I'II!1' "IIII!rll)1l: "1 ¡'¡ !JUI' lIlla rl'ill;J 1'~"\;¡)'I'I'id¡¡ Id ;¡d"p-
la.'e I'll [lW!lII'Il! os IIr! ~IIJll;¡ !'o;¡';iSI'Z y PC'lllil'ia,


En la ,'~p(\('a Ú ¡llll' hl'lilllo; Ik:-:ado, l'Il\III'Zaha ;¡ dC'I'([I'I'
la il1J1l1t'l1cia dI' lus ~llJlllh plllll ílil'l'~ sol)\'!' 1110; I'~tlldi()~ Ik
:-Ialamanc';1. Ya 110 ll'~ didah:lII p~t;¡tllll¡O; ni lIlndilíc;¡!I;llI ~1I.'
I'llspüanzas, cOlltl'nlill1iln,o;l' ¡'mi la I'lIlllíl'llI,\('ÍI!Ol di' lao; IIIHI!';).-
otorgada;,; por 111:' all:('riol'l's Ilall'I.-, \' 1'011 particípal'k ~1l
illh I'llimieIltI' a la Silla .\ p()~l(¡[i('a, ('(\~11IIlIb1'l' qul' toda\ la
:-;lI!J~i~li', Con la:-, \jl:lllri;l~ :1,' I;¡ naSiOIlI'J'I'l'ill 1,1 ]'O¡[I'!' de 111'
['('F~, Ili1(: Iil'gando il lIli!';I!' "Olll') 011II'l'illllí'lljlo ~1I\a~ I'.~ta ~
las dellla,: ulli\¡'r~idad('s) "1' 1'1'('\(']'1)11 ilnlliriz;¡¡Jos par(i ha-
('PI' "11 1,11a~ la" COJl\'I'IÚ'lil,'~ alll'!'al'lOIlI'S pllr ,~Il jlropia all-
lo!'íd;¡d y ~ill lil inll'J'\I'j¡¡';,,¡\ ti l' ¡{mili!


Fl'lipe II ~ 1\:lip(' 1ll1llilllllill'II11 l'tI ¡:,!l í-. IlilJí ~ Hil"".
tllot!ílil'ar la~ conslitlwioll('~ lIllÍ\('r~itarÍ;¡';, CO\iUTUbías, 1'1
Ilwjor .iUl'i~eollsulto de su lii'mpo, t'IIP UIlO dI' los que visita-
ron ú Salamanca, y d('~I'llll,('nl') ,'tI I'llcar;.:o ¡Ji' \111 modo di¡f-
110 Y s!'andi(l~(I, díclalld(ll'l'rl¡¡~ l'ara 1'1 I1011lIJrallli1'1l11l (]¡> lll~
ca!edl'útil'IJ~, I'n d cual int,'l'\I'niall dl'III;I~i;td¡) los esludi;¡n-
tl'~; PI'l'fl'L'cioIliJ la ('I1SI'Ü;lllZíl di' 1;] 1'1'11"l'i(';¡ , di' jas 11)llglla~
dI' la música, corno igualmenle el ('~llIdill di' la lil()~()Jia, ju-
risprudellcia y nwdicilla; lijó de un nllldo jll~l() la reparli-
don dI' la:,; rentas cntre lo~ ca[(:tlrútj¡;o~; I,!,;[abl(~ció sobre
('llos la llecc~aria \ i¡:rilancia ;'¡ Jin di: qm' asistil'sf'll con PUIl-
tualidad á dar sus le(;cionc~; y prolryrí lo COll\,('llirll!f> paril
pi aUIlll'llto de la biblioleca y l'Pparal'Íon JI' los ('dilidos,


Yisil<ila tlef;llUe~ D, Juan de Zúüiga, del :-Iuprclllo Cilll-
:->('.1° de Castilla, ocupándose casi en los mismos puntos qu\'
0;\1 anlel'csnl', v prinripalmpllll' I'H ¡IlTI'Q:!;¡r (,1 fl'ilJUlI,d ¡j../




-l!I'
"ill\l'I'!ario d01l([1' ,1' lal[;¡j),lIl 111' 111':c:nl'¡Il~ ,'1\ iil'~ \" I'rilllilla-
]¡O,: di' lo, lII;i!l'irlil,I,J"", L", '¡"J:lil.~ \ i,~i!;lIllIrl'~ 111' hil'il~r(ll\
lIillti;I¡¡!i¡~ 1\11;;11)1'"


\a 1'1111")1"" !,¡, 11111\ l'I"'lií,I':, " \ 1" IlliI!l¡¡rljllld ,',dr;dlílIl
1'11';11 111'1'111110 di' d"",\I!"Ill'j¡l. Ild"i¡¡ ;¡";":ill' ,Ji 1',;1;1110 di' aba-
lillll'lll" I 1"1~11';¡I'i(J1I \jUI' PI",,¡'ll[,I:ldJI di l:rilll'lI'['\ di'l ,i~¡,¡
d,','II!I" '11'1;1 \ 11, :,i,c;'lIil'l'(l11 111, (':,ludio" ~ill 111".1'11',11' ,'n"" itl-
;!-:1I11¡¡ dlll'illlit' In, d", I'l'illll'I<I'; II'r,'ill'; di' hla I'I'nllll"ia: y tal
l'la 1'\ ;dri"" di' 1" PI"IIII'I,I 1",',I"ja 1"P,lIIOLI, dI' jd liul' lau-
lo hrill" 1'111'1 11111111111 ('il'llIlIil'lI 1'l!,liHill ,1' ilallall¡1 en l'j apo-
,;":i'1I di' '11 ;:-!Olld, Idll'l I"píl'illl di' I'ITIII'lIpiH:illll qlJ(~ 11,';,:,',
:¡ t!,illilll,ll' ,'11 ,'ILI, 'Iu,' 1'1111 :h"IIILI'11 dl,l lIli"lllil CIl1l';I'jO di'
Co,-litl;!, lIilll'lI 1771 I'! 1(11111'';0 i¡¡!"I';III' IjUI' 11[' ('iLltll) I'n olr,l~
pil!'II'~, 1I\"llIil'IIILI," Jo.il:l/illl'I¡[:' ,1 [Ilila i:IIII'\:1I'111I1 1'11 la ('l)-
~'¡'lldll/d, ~l:'.i"I'Il, ,·,1; "I,:I!ill'~", ';:jliI'i 1'~p!r¡¡II, 11111', ji(l"II'-
rlill'lIlI'III[', 1'11 17:--.>;, [,il'llIlI ill1 ¡'¡:lil di' llldll'II),!lil'a,; \ di' fi-
111,01'1.1 '1"1' 1I11'!'I','il) \;1 '¡jll'llilal'¡,Ii: dl'l t ;o!)il'l'llll, l'¡,('iLlil'lldn
('nil I'! :.il'illldl' IIIII'II!," 1<1' "¡I'Ili':i1" "\;(1'1:1', \ 11I1'1Il;¡ndIH' un
C,'/I';..:íllll LI,'¡¡I!;I,[ di' 1, ilil~,¡[li ",,1,,111'" ,j""IIII[" 1'1>1' 1<1- 11('1'-
,"'['lli'illli"~ 1"'11,'[11'1),;1.., ijljl' 1,' ,11'I'ILll'liII lit 1;":1I1I]';I1I,'ia \ las
IlIali!;; pibilllll" dl'i lanali"III'I, COII lofl'I',tll. h;¡ll:tll<I~I' la llllÍ-
\ I'r"idad di\ idida I'n tlo~ parlit!lh qli1' ,;(' !Ja/llaball l'(,('lprn-
cilll\l~nlp d lito lll~ fl':¡il['~ \ 1,1 di' ¡[¡,; lilll'Ol'o.;: clIand" 1'1 pri-
nWl'n 1"'I'"lIl'l'j<l, ;iI¡i¡ha ,-11 II"'I)!I' 1;1 1'1 'i! I'('ill 11 , ~1I~I('nil'lId(l
l'nll'ilWI', la ['';['III'!:I ['[lI: I'IIIJII'IIII l.,,: 1II,h ¡[h,":lIrtla~ dllclrill;¡';;
\ la! Jlul,,! d,' ,'IJl'I'dí'I' 1'11 1771, El jlill'lidil di' III~ Ijlll,,()rll~,
l'lllIqllll',_II) di' Ih'hllllil~ ilu,!ratl,h, t¡UI' ¡¡dl'nla,., dl~ su Ya~ta
ii1~!n)('I'ilin, ,,";":lIi¡1l1 1"" jll'inl'Ípio,; dI' la bUC'lla literatura
'rall(','~a, \ la.; d¡)('ll'ill¡l~ de jo,; l'nGit:l"p('di,;la~, 111](' 1'11 llll't1in
dI' ~ll, ('ITllrl'~, 111 I'['an di' ('ÍI ili/al'ion \ jlmgl'l'sl), procura-
ba prOlllO\ 1'1' la,; 1ll1'.iu['a,; rt'Cl;lmada,; 1'111' la l'IlSI'flill17.a: y
l'U,1i1l11l l'lllbl';..:uia "PI' oído, re'alízaha la:" que le (ll'rlllitia tan
i'JlI~¡¡rnízadil lucha, ,\"i ,;r I'xplican í',;a~ alternati\a~ d(' 11Iz y
d,' I ín¡pblas !jUI' SI' adl il'rfl'n duraute IlIs últimus afl,),; dl:¡
... í"l .. illlll'['ill(' \ p!'illCipilh di' 1\,11' ('1\ 1,1 Pl'iUII'ra dI' lIUI',;ll'il:-




"-- 1!12-
tln¡\('r~¡dad!'~. L,,~l'o pOI' lin pl'i'\;dl"'I'J" ,,1 di' III~ lilll,-':Ii\lh. \'
Ilh~I'I'\\í';l' I'IJIII!II'I'~ unil 1'(',[;1111';11'11111 ~('¡1!'r;li di' h~ 1"\lIdin,
~:d:li;ln¡illil,. 1'1111 \ i.;jLL' II'lId:'ij('i;1 ;1 ¡II¡¡IIII'"II' 1:1 1I;(I'jllll 1",-
pa¡'wla p'lr la 'I'il,lel Ij¡l' ""~:!!illl \:1 [;I¡h, 1;1': II;li'illlll'~ I'ill-
ta~ di' I:Ui'lJpil, 1-'III'II);il'IIII," ;tllí 1I11J!lillid di' r;I,!"IIf!,I:;I''; 1'1'11'-
1m',,; IJ 111' lid 1I !ir: 1 [;::111 1'11 1:\ 1 i 1'1':11 ii"iI, 1'11 1;1" I''¡ II':! I';r'; 1'11 1'1
l'nI'!' Y 1'11 i;¡ jll!lili('iI: fil'I'1) I'';!O Illi-1111I """-;,11111 Ll r:I:lld ¡j" 1,(
1I1Ii\I'I'.idilil. !,:lI'ftll" ;¡il'¡¡.!o '-o1:\I!'" 1'11;1 1,1 (1,lio d,'! (;¡¡hi"I'!I'1
(~II,lIidl) JI 11 l' lil'.;,,;',!!'i,1 di' Jd !I,I"i":1 \¡'II,'i"I'I'lI ÍII.; p;ll'lí:!.ll'i"..:
dl'l al).;,duli';lilll, EII 1,-':1 í 111\11 \;dlll' jI;¡¡"1 l'I'!II"I""lil;11' l'lll'r-·
!-,iea!lll'llll' ;1\ lli': I'n 1;1\111' 11:01 11':.:illli·:: "IIII,lilil!'i,,¡},d \
don' prol"'';lll"I''; di' 1I1111t!;,';ldi" 'i11;·d;li,,'1I ,il: ,',¡!:'II,;:. \1.1\111
I¡c'r,""\'·llf·¡(~1J ...;ui'ri!) 11:1 1 ,'i~,-;: \,!1;, :"<Idd ¡,¡lIrll ¡"dil'''; LI~ (\~l'II('­
la.; dl'l H,'illll ",I,l\P I""'I';I,!I I111 ;11


'
" "ltll'I'11 1'1\1' 11'lllllj di' Ia~


t!o"!l'illa, 1 i"(,I',1 1"..; '11:1' ;1-,rI:' ,11, ;;I':d"; 1;:1I:i;l11 ,'IIII:1id,! 1'lIr
E.~F'1I1(t, LI.' 1IIII'ilil'III':,>lI'" :1" 111.l1',il'lh \ di",'t¡llll'h rlll'l'lIl)
";('\I'!';I"; ('11 1,'\:2 í, ,1 I,t! fill!i:lI. Ijlll' 1'1'1'1'10'"' I'h 1';ldl'l" di' la-
lIlili,t. <11'.1<11'1111 ,JI' 1'11\ i;ll' I1 ,II~ hi,':;:..;. 1':li:l!id" II 1II,t!I'fi'ill;¡
dI' all:H1IHh 1'!1 I:-~~:; ,J 7('¡¡'i.:l t ~J\I~ 1)1)[111\;'11 IlIt 1I1'~fl "'Iiqlllfl['¡l
l'lt,ln!!" ('11 1 ,'i.í,i :,,' :lln'il'i'::i1 ,J¡, 1111:'\ 11 1", ",Illd'", 1IIIill'l',j-
tario..; qu(', (:01110 1'>, ~i1iJitln. (',tUí il'l'lI!l l'I'IT;¡dll"; di' I"'itl 1'1("-
dell PII llldil la llllJllill'l]lI:a d;ll':lllll' dl(..; I'I!I''';II~ ('(JIí";:'('lIli\(\~


E,I'I"; Il'í"I,', l'in'ltll-[;I!l,'ia_. 1;1 jI'l..;jl':1111 di' :-;;tL\ll\;uli':!
!Ju\' L'ti 1'1 dl;l I'c- 1111'1111' \ 1'11 101.1"';1 !I¡JI' ~II' CII!IIIl!li":lI'illlll'~ qUI'
la di' \·all;lIllIll<I. \ lill';l~ ";lIh;¡"; Ijlfi' ";"I'i;1 pi'lllijll l'I\I!illl'I'<l1'
hall ¡li'dlll dl'I''¡I'1' ;¡qlll'lIa 1";'111'1;1 ¡JI' ,-u pl'illli; il 11 I"ld!'li-
do!', no Si('Hd" \;1, 1'llllllI illlii;":'llilllli':I!I' /;[ )ll'illlt'i';1 ¡JI' I',ill~
reinos, (,1l~1I JllI,,'~I() /1' l'OI'l'I'';[1II!lIll' 1111\ 1l1'I'I',;;}ri;¡l!lI'lItl' ;1 la
capila] di' la lllilllClrqul;l, CI:!\ll'il ¡J,'I )10"1'1' ~ II!< la..; 11I1'1'~.
Con lodo, ~íl'mprl' ('11l!.¡('na :-lal:llI\<IIIi'il. 1'11 la parl(' d,' "Il';('-
ilama qllL' Il: qlLl:dil, la Il'ildicilill di' 111'; hUI'lIlh 1',;llIdill': : ('~
ahol'a tildaría !lila di: li\."; (,';I:!II'I;I'; adllllllP I'(I!\ lIl;l, ('llIdian!;;
jlllel!l'l1 lH;¡ndal' ;) ,u- Ili.i"~ la,; ('¡llllilia, !ÍI'';I'II';¡¡'; ¡JI' ~Il lilll'-
Ha in,tnll'l'inn \' ilpri\\ 1'I'ham[I'lill'




-- 1!1,)-


LEI:IIl\


lh"¡ilJI':' di' 1;1 di' :,¡!I;¡rll¡I!I:',¡, IUI' I',la 11111\ l'r~ldilii lit
nla" alllí"II,1 d.' E~jla:I¡¡, y la \,l'Illlt'l'd IPIi' ,';1' ('~tal)Ic('i¡') el\ la
('¡¡'!ljj,1 di' ,\I'<I,:!IIII p<lra d LIIIHI¡¡dll Ih' B"I'('plllllO!, Por "~[;J
)',1,: .. 11, \ 11111' Ild!lI'/' ,1'1'\ ídll di' 1l\O¡j¡.lo a ()I1';t~ IlIiSll'l'i',n'.'"
.lIlllljlj(' "lljlrllllllÍa liar,!' 1I1:1('\¡(I~ ,IJllh, llW 1'\11'1)(1('1'1: al hal"a)
dl~ l'lla ,d;":'11 11I<I~ di' 111 qlll' 11 al'l , Iral<\I\:l11 d:' Illrih IllIt' ~I' 1:11-
Clll'lill'i111 1'11 I'i "II~IIII> 1'<1,'11,


hll!dld" 1'11'1'\ O, ,Llilllt' ¡¡ 11111' (/1'(')'1-111 dildn i'n Zal'agllld,
¡,¡ di:1 1,' d,' ~I'lil'lldJl'I' dI' ¡,,'¡(JO ¡/il'ijidll a 111'; Pallf'I'I'';,
Pi'OlllllllIJl'I" \ J¡a]¡il;¡It!I', di' L'l'llla, EII 1': \ ('11 0[1'" ('\["'-
didli Cull 1'1'1'11,1 ~IIIH III"'¡III' PI:'" \ ~¡'Iii, i¡¡"III\ '''1:1" I!)~ I,~la­
tu!o,;, dl"PUI''; di' Ildl'I'1 1ll:';lI'illll di' U!l I'li\ il"/II/ '111/' k 11,1'-
j¡ía "I)[[I:('dirl" 1;1 ~:IIi!I:Lid di' lll,:¡i!';¡:-¡'I \ liL ¡I,ln qw' pn,
dic'!';II'1'i,,-:'il' 1111 bllldilJ ;':1'111'1'<11 ('n ,,1 P,ll'il;':l' di' ~1I'; I'pinos
fJlh' III:I~ 11' ,h'IIIIIII;!;¡"', ¡¡ lill d' q:1i' .;¡¡- Ild!llr'tI.", !IO 111\11'-'
S!'1l q!11I JI' d Illl ,1;1: • ..,rll' :,1 l ,'!I:!fj~' :,1'" ;I,'!~ '..., i'\!rilr¡,:-;''---
"Il~, dil'l' '111:' ¡Jil Ij,'"I,II' ,('IIII'li:1 1';II:l;ld I'lil ,'I'í Id llid' ¡'I'lIll'l'
ca ¡[(> ~1I" 1Illllllllilh, \llll' la riqlll'/(¡ \ hl':IIi'"llIl' ¡ji' ,Ih JIllJra-
d,lIb, y por ¡\¡~¡¡-lI!;II' di' Ull clilll<l 1"llJpladll 1',111 abuu!l;llli'lél
de agua~ y l'I)II\('~lihk", ,\1 propio lil'llIPl1 lIil'lll I;¡~ I'f',da:-;
oporlunas P,II':l Lr IIl'g;¡lliul'illl dl,llii/i'l" ¡"llill,' \ I¡[nl'gp
a ~IIS 11111'101'1''', Illdl'"lr,O'.' ,,,,,,,,1.11'1" 1<1. :..:1 :¡"iil"; ílllillJllllla,
tlí',"; Y ('\I'lít'I,,;I," '1111' .I1-[l'ill;lIlil
e!l la 1'1'0\ ('II/il,


La hula di' !l11111!;11'111, ,'I[ildil jllll' I'¡ rl'\ fllndado!' ohra
I'n d ,11'1'1\1\11 d,' \r,I,~IIII, \ !I\I I'\hll' 1)1,.1 qlli' "u,dil'lllt' [111-
lllinalllli'nll' 1;[ \liíl\I'I'~¡d,ld di' LI'¡-id", ,'lIrllil 1111 ";1' I,'JI.!,¿;W
pI,,, IilJ¡.,; 1:h /jlll' jllhll'rilll'llll'nli' II\JI [1 \ (1 aq[wl 1',llIlil(l ;':I'll"-
1'<11 (litl'it la illllilhil'illll di' \;\1'1<1." 1"'lllh ,',-[¡-"i".;lil';l'


COII la d,'IIIIlllill;)I'¡"[1 di' ";\III'I'I:II'i" l'Il:'ill';':1I J) .!ainl!' !l
,,¡ "Ollil'l'lIl1 \ atllllillhlrill'io!1 ,1" 1,[ 111\1\" ,Idad ;¡ un l'I'II'~ia~­
¡íl'{I l'IIII.;(lllJidll "1\ dl;.::.¡d¡¡d dl'l'nnl"lllkl l/Ir.' para h))1I111' tit'


'fll\f(, l' 1-,




-1!H-
la Iglrsia y (Ir 10,~ Estudios, obtuviera ~il'mpl'(' (Isle <'argo !lfJ
canrínign de ;¡r¡uclla Calrdral; ~ qtW Ú 1'] l'~tll\j('~I'1l ~:i[¡(}l"­
rlin;¡d()~ lod(J~ lo~ !Iul'IIII'I',;, Illal'slr",~ \ 1'~I'l)lilrl'~. 1'1111 .Ill!'i~-,
diceion eiYil y ('('imill:;! ~:"iI'I' 111' jl)j-:llllh, \Ihlli¡" di' I'sla
autoridad, habia lIil ih'I()[' \: Iln V¡I',p-p'I'lnr p"l'a la Ijl'l'I!-
eion y cumplimien!o illllwdial0 dI' lo~ !'~lallll{¡, \ I'"II~I')'\;¡­
don (]n la di~ciJllina aC(llklllica.


La elcccion del I'I'l'tlll' ;i(! kll'h jlllI' 10,- ('~lt1l1iallll', ¡":.:i,!;¡,
y canonistas, lh'bicon;\n n'I',\I:r !l1'('I'qri¡llill'llll' Ptl Ullil ,j,
ellos, con tal dr qtH! IIII I'~tll\il'.';!' (j\\)",jll'¡¡:rlII 1'11 IJ,[',¡J" hl,
cargo era anual y :Intui!:" cnl\lil'll'lldll;I'';I'!1I I'!) ¡'¡"lIlill do; -¡¡
trabajo al quP lo babia ¡[1'':''llljl!'(Iil:l1' 111,- :':1':\,1" ,J" I'I!'!I:!I,,[
y doctor lilln'~ dl' !.;a,t:I~. \.;i~l¡a 1,1 1'1"'1111' it lodll:-' 111, :1t'1,,-
püblic,o:;, y !1ndi:¡ !lIllll'l' lil""~I:~ ;¡ [:¡~ :"!wli;l1!1I''';, dl'Lil'lId!!,:'\
las H'intl' y I'II:\!I'O II"I';¡";. I'll I l'I':2:lrlil , all':IIlI·"J:¡I'ill. Ijui,'!, (,>-
nia el competen::' trihui"11 I'¡jl! ;hl'~l)]" , 1'·:ni!J;llI:1 :- :tI~lla­
cilps. Habia un ~r!Ti'l;I!'¡'1 ijUI' 1,1 1']"" I'i di' la l'illd:I.II, \ J)I'-
deles !JUlo eou ~ll,~ ¡J!;IDl' )ll'I:¡'l'di,tll id 1'''1'(11) l'tlall,11) >.:;lIi;) f'!!
plÍblico,


Los escolan's disfrul,l!Jilli di' ¡illli')¡a, 1'f"1"'lílilil'!lI'í;¡.;: Y
citaré las principales, por ser las I\UI: lillllllil'll tl~nian 1'11 I';¡~i
todas las Ilemas escudas. \'0 poilían ~('r pn'sll~, lll'trnidos ni
encarcelados; ni sus bienl'~ \ ('lIdi¡Jo..; pOI' dl'utl;¡s ql\(' hubir-
sen contraído antes ¡Ji.' pa..;ar ú !,¡"rida, ~I';¡ COIl);) pril)('iJl~l('s,
sea como tiad(l!'(~s; Cl[I'a inmllllidad ,1' hdria (I\II'I1-il;1 .'t III~
exppni!l'ilo['¡:s dl~ lillro..; y lH~I';:1ll1itlll" \íll:21111 li¡Id!)J' <¡ti!' ¡"
fuese por crl:rlilo proccllente di' 1\>\ i' 1';111:1 iI ¡J1'hi!" IIt]l' 1111 lIW-
recicsl~ p(lna a!1ielira, podia tamplil'lI ~I'I' i'lil'I'!II'llIlidlllllil'll-'
tras hallasp <[lIiPIl anll' el jurz ~:¡Jif'':'' J'(':illflI¡;¡¡illl' r!p 1,\ 1':111-·
tielad debida. En la;,; (;a;;a~ ha!Ji!'lda..; !JIII' dlil"!()I'I'~, !ll¡I!'~II'<)~
Y e~('l)lare,:, l'~laha prnltihidll Ú [()~ ldil'iall~" ,JI' ,iu . .;li!'ia !l:1i'('!
pesquisas en busca d:' ¡]:;Iill::lll'nlr's, Ú 11li'JIII" IJIJI' ¡lill' ,,11 dl'-
lito jl\(~lllTi('SNI 1)~ln,: en lwna 1'[IJ"IH"'i\1. r'1 Ijlll' i'('I"':¡':Iliidll": ":1'
les hllbie,:(~ \"i"lo liCllltaJ',W ('ti ¡'lla.;; ¡II1pilll¡I'llIi"", .!',".II,',-
easti~o~ álos qw' Yi,dI'IIUtllli'nl!' ¡a,: ;111;111",,'[1, \ II:I-/;! I,j ",'




--\11;;-


!iiJre,l si, al inll'udllt'IL';(' t'f} t,lIa::;, lo haeiau ¡'ünmoviendo al
puehlo Ú 1'\cilaIltlll ;¡~()nada~,
ill'~dt' la tTi'iWj')\1 tI!' t'~I;¡ IEli\i'l',it1atl :-;0 1'1lSf'ÚII 1'11 ella


la [I'olo"ia, lo.; dl'J'(','!ilh ej\ ji \ nilllllí"I), I:L Illl'di('ina r Id ji,-
111~1)1¡¡¡, \0'" .;,dll' I:U;l! l'l'a ;ti pl'III1'll'il! 1'1 JliI!III'J':1 di' ,:;111


'
-


dril'" (~il ciuLI !'4I~'ltlLld: p~lrn al li\~lil:){I ¡L· ... 1) :'\!¡U('!(I[I. t'll
f ¡ f 1, p;¡r,l 1'~\I¡l:~d¡!' ... (1 C~J11 h:-; d;_'lil(l~ d) í :ltldJUil;1 c;¡ fa ,h~
C,-II"\(\/';!, I'\hlli/f¡ (,i;¡;'IJ jl'-J:'d, ¡(·(!lil!-!)(l, \i':'.~ d,' L\~ii,"'I. II'(\~ d~~
(';[1111111','; ~ IIIU di' 111" i!;;li, f1aLi"";]i1 a,(cJJu, !r(~" l'ltledl'illa",
t!1\ la.; (',u,d'.; lilil " .jI'", :iq"lidld p":' (lU .'n!'!u ~lllario '! las
<ílra", du ..... ~TjJ!I1¡!;t.:;!·.'ill~\. P:'l'i) ;''1 lu~ dI):' (lfHI~ S(l (>,ullcc\dia ú
su.; rl';';"IIII'~ 1'\ "I'¡:¡JO dt' d" '!Ii!', Ll 1lll',licíll,1 llll II'llia m;l~
qUI' Irt'" r"tll',dr,d¡I'II~, \ 1:1 li:ll:'Ill:;( '¡'I~, [1'11' I'\¡dil'ar,-;¡' ('Il ¡J'IS
all(,:.:, ,~~~I;llll('111!' ~)(!l'¡i I!J.... .¡~'" (i:ti¡riJill!,.'(¡"; :-)j' {'¡jtJ( i,(]i('1 Ú
ltl~ Palli'I"'~ ¡JI' LI'I'ill:l ,,1 1'1';\ ¡I('~~i¡¡ Il:' !jlll' ¡(j~ ('¡'iill ;¡¡¡tll'S
~t'IlII'Il\'I,II¡"'; Ú 111%1 I',qh:"¡ illl'",'il edlll,iad:I,', l'll "ti PJ'I',l'Il--'
cid, ('ltll'I"~:I!ídth,,'!I''; ¡L"jlU"'; Id-; (',1'\'1\1'1':',: \ ;wa~:) t',,; 1'.;11\
,,1 jll'iIJlI'I' h,':'!I, 1',,:1 'j!l' I;¡ a:lllil'i'l;l I j,,,i:lí";¡',¡llc'iii;¡,:1 la di-
~1;I'I'i,,1l IJ¡./ l'III'/'j'll ¡Ii/ lUdí,\!


EII !,'~ jI!'!lll"I'il' lil'lll)ill,' dI' I',lil llll:\t'rsiditIL eran ilClm-
hr(\dtl~ l(j~ t'alt:dl'i'¡iil:(I~ !lo!' lo,,; I'sllldianil':; tln las rps[wdj\'as
f¡lI:11l\adt'~, UIII tal de <[tI(' Imbif':-il'll (i~lo;,; probado cur:-;o:
esk Illl"lollll lindo dt'.;p¡It'~ limitallo Ú h~ 1';¡Ií'dr;¡s di' yis-
l'i'l'a~ y (,:llt'dril!;¡,;: Ll..; ¡Jt'IU,¡'; ~l' dtl/'ldi,;alJdll JI"r ulla ,Ilmla
('lIlll[iI/i'~I" dl'l C;III1'I'!;¡I'¡" dl'¡ 1:1'I'[ill, dl'l \ ¡,,:tI'in ¡!t~Il,'!'ai,
rH ¡'I'I'>.idt'/IÍ¡' .J: /1 ;"bi!.I", ,\ di': priill.'1 ./madll de la ciu-
dad El l'illlI;('I,IIII' jlí""IIIIi1 \ ClliI!'I'!'i" In~ ;';Tildll' , plldit'lldo
,bi~lir ,[ ('!i"" 1,1 III,t'l"r \ ,,1 \ j,'ario C,,1l Iodo, i(l~ d(ldores
d~l gr,'míl)


La, 1'('IILh 1'1';111 I',\';¡"I- \ ¡ji' Iblilll.1 PI'I,'l'I,t!¡;IlC'ia, Ape-
na~ b;i~t(llli¡n pd,ra clIIJl'ir Itl~ ~(I~¡lIS al t¡(llIlPU dt~ la l,\tincioH,


'Il HCl \




~- \\1(,
,~C ml el ("llIl\PllIII di' n()tilillil'[,~< ])1'1'11 Ilill!.:ulla olril Iillli('!:,:
he podido adq1lirlr ¡j("i't'I';¡ d,' 1,11;" 111' \ ¡,t" r""I'l'idl¡ lillIlhil'!1
su fUTldaf'jon al :1Il!' di' Lili:; \ 1111' iíi:'lillll 1I1;!';' 1'~1;1 III,illillll
por St'r fln¡nIlI'('~ ¡a i'¡)fli'~! ¡Ji! 11'111 ..... ~" !'I'¡~_",¡¡lr{il! nlll{"!jI·...; d~' II'"'t~I:--'
('slau¡¡'cirnii'I'!O' IIJi"'I:n, "11") ~¡,!I) \ir IllóLI"d";!' ",'l"\li-
maban, Lo pr"[¡,I'¡),, ,'''; 'í'll' i'l\ LilO ";1' !iIlIlLI"i" ,,;\ \IIII'I';!I
d C()[l\Cllto de dOlllillLcOS l:1J1l ;¡!!.:llllilS 1'lh,'¡);!IJ/;,'; \' '1111' ,'ft
Liui, oLtl'ndrian SlJ~ 1'~llIdil',,; 1" ,<llll'¡1I1I dpl l'al';I, CIlIIII'
I]uip!'a que Sf'a, su po(:a llllil\lt!'ilr!i:t inr!lli'" ;1 ITI'I'!' '1\11' ":1' ['1',
,lujo á una e~clll'la ;I\Il'¡lllJl'llIt' 1'011\ 1'llilllJ! ..;ill' I'I'ILlI)"l'n (',1-
ráete!' acat!¡.rni('o, ~1'llJf'.ialll,' iI III¡';¡..; 111I)l'I!II~ '111" lidl! 1'\[.;-
tido cn E'plllla, ,\C<l";() 1"'I'!I'1\I'I'I'1I !¡¡¡lIhi"ii j\ I''':I.! I'!;,",,' ;d-
gunas d(' l<l~ r¡ur ¡'¡ CIIIJtiílllil,'ifl!í .'ildrl' 1'111111> l'II¡,,:';¡d'l~ 1'1,
COIl\('nto~, \ ¡'l liI~ I"llall'~ ,;(' tI;i 1,1 !1":lIhr;' di' uní\ l'l'~í'¡ad ~ín
IllPreCiT¡,I, (') \11)1"111:' i!:'':;¡I',,!l1 ¡¡I'¡PIII'I' Iln:! ,lllilll'I/;¡I'ílill ["'1:-
tiricia, (;:'Il('r<tlllWni,' nI! 1':1':';1:11,,111 111'1, !j'1 :II!I , , 1"ld"',![<I,


En !t:(íO la .lUI!i:¡ di' ':'1':""1'111' d., h Ji!':" I:wi:i d,· \1111'-
cia, rlul'ank .,1 ¡1!'¡¡JlI:I:¡';¡!!I!:""!" ,'!'I'II ,,11'" 1I111\1'I',i",\,) :'11 '11
(·apit¡.d: P~\l'\> (',',.,¡ ;'(::1 ~: ¡l!. r ¡'~'l;!I:!1 ¡ \(':'I'II'!!1 !;I' 1")::\ ilo1j"jI-
dns0 ('n lll,!i!ulo d:' "I'...!II:lil:l "I!,"I,'¡' 'el


P!'I'II'lld¡' la 11lIÍ\I'r,ili;,d ;Ji' \:tll,:i',¡¡'¡ -1'1' la IIli';:I!:¡ Ijili',
la dI' Pakl1l'ia, Iril·I:ll;!d;¡ 1,' I'.;j¡¡ , !I,bl! (I'III,'I!:I l' 1'" ';1:1
designar Ú ]Junio ¡iJI) lit "pll:':, 1';1 ,pH' 1',1" -,' "'I'í!ii'" !!i "1
rey que tal tii~jlu~o, ~lInqlli' ~!' :'1"':' '1111' I!II/III di' ~,'I' >, ¡'!'I"-
nando. Opino, sil! ('OIl)I'I'!,;'O, '1111' 1111 il:'!'I"i::1 ;11",1;11 Ú, i'.;t,'
orígpn~ \ ¡¡UI' si l'i1l1,;ul!¡: Li"11 \ .dl:l 1,1 1,,1, ¡li,I"I'i;!. l1idl:II';'
Jato~ 1)ara glnl'ifll':;(' d(~ hah,':' I'ul!i\;l:l" Id- I,'!rll," 1'11 l'lllJl'It
más l'l'llJI;Ll, ~' lI";I~1I dl'.;;I:' ~ll 1'1I:1I1\I'ill[l !,lIt' ,,1 ii:I-,;: I'!,,!i/!'
Pedro ,\s~1I1'1'7, C"!i efl""o, ¡';Ií'I'!';' !¡;Illll';¡) !JI!!' id IiI!IIL:r,,'
su Iglesia, SI' I'ri:.:-i('.;(· L¡IlIliil'rl Id "';('III')a "I'I"~I;I~!il'iI '1"1' ITi,
c!t\ r¡;;ol' Pll lal('" i';¡~II~, \':'l'ILui I',~ l)fli' ;¡IJllI'lld 1111 (I¡¡' d""I,'
1111'go (';)II'dl'<lI, ¡JI'f"'l\íII\'f'dl! 1':' ',11- i'rilll'i"i,,,, ,j,.I l ¡¡.j" ",)1,




.1;' l'ilk¡¡:'11L ~ JI\I :~('rj(~ \ lId ~td!) \T~'!~r qtH~_ ~¡~guu ¡¡}P.s-¡Ul lo~
partid.lI·;P;~ d·,' id !rd"Ll! '(lit. JI) .. i'~dí¡diO~ pi1lj~Hli!!d~l ~ill IH'I'-
di" d: i'l'illlil) ~;i llillllilt-I', Ild'lil'-"1I "ido Il"\adlh il \.t!laJo-
lid, hi,"! ¡!III' LI ~,I'all pl'l'kl'I'II:'i, ijlll' C';, Fi'('ll:lndo y ~1I ma-
dl'l' di"I'OII ;¡ ,'~i;¡ pil;l!i\cill\1, lJil'll Pi;!' id Iln:"I~il)ilidad <Ir.
""'J, .... li'!II'r'jjt'" I'n P¡!I"fH'¡;1 dl',~\lU('-'; de [t);o. i!i'(l¡¡;l\l'ílll¡('¡)ln~ qllP
)'11'11 Ill:c.,o¡' ,/111':1:,11 !I-:"'I'idi:';, CIIII1\1 quil'l'a qlw ';I:d, C(ill~I;1
¡Ir tI",'I'i'" 11111.'; 1"II,I'i,';IiI'~, <¡lti' ..: E~lltdiCJ gl'llCl'it.l de \'a-
llad,did I'\i.;lia ya ,'11 lil'llliH1 di' [),\!1II1~'1 ,'1 :-;;'1 iJio, Y no ;.\0-
¡:lliil I'!!I"III':'-' ¡Ji' P,'i'il I'I'jillLIi'i(JII, ¡'llalldlJ ('l hijo de ('~t('.
11lIJlI:l¡-¡'iI, !), :-.¡liil'I,'1 1,1 dl';¡\IJ, al ,,;,,';11', Si'gllll \en'mos des-
p\ii'';. ,'1 IL, \kilLI. L' :'lIi!:'i'lili ];I~ li'all:¡ui('¡a~ y priyj[egios
IJlII' illl'lI:1 di,lí'\!\;lha, \ I'i!ililllli III~ pilpiL', ('n \arias ocasio-
\l!'~. rn¡l:":'ll!;ll'Oi!;1 ~!:.~ \ ::(í~:¡~·¡':lit,·:),., ~;ll!)l\~ iUI1Y ,~I'aYe~ (,tle~­
¡¡liU,';,


~ i: ~¡~j~, C.I ... ¡ I]:\\id'<l \a d!~ (I\¡.,,;tt\n(~i~) nCI ('onte~tada. ~jn
í:¡:h i¡¡!!I';'!/;I(';I;;1 ijil',' ! I d::1 ¡"lil,':' n'id, ClIiJ1l;!(), :'t ¡1i'til'ilJll
+ 1/.'IÍII!¡"!' \i, 'lid; '1 l:li':I!: II!,' \1 :,:1[' !_:U]:I r'i':wtÍlll'n


I:H';'Hli'~~; ',' ¡ !:iI~J ...... '.';:d:¡)~l\·¡tl;¡:i¡¡ qU:,1 i,iD ~td~lalltp t'IH~Stj
>".11 j·~ll~I·;tl 'j' <1:)<,1 d~· :-ü :'-',tL\d f:.d'·.;lia cul:l:-;it.d. De L~nlún-
!;,'~ Illl\''¡'' r'II¡-,!¡¡ui,Lt :I'llH'lla 1'~C¡H'!a eu rili\er~idild pontí-
ni'i", il'lIj('lldll \Ih ['a¡;l~ I'n,n (ll',2i¡llizac¡ul1 y ,2"l:ict'Ilo la
fJli'llIit ilil:'l'I i'il"!"11 Ijlll' "li I,,~ dl'lI];'~ 1',la¡¡ll't:illlil'Jlll)~ de ~1I


¡'I;J.""p, \ 1'\1,,1 '~J IHJ!;c,,; di' j;;llll\,¡¡{'lIJ \Ui. ,~Ia('l¡n \, ElIgt\-
Ilii! J \ \ ¡llddl) \ , 11111, 1'¡¡ell) Y Ut, \ Il'jandro \ L LI'IIJ] \)
P;¡III" 111 ) ulnh, l'i,l;:li\a~ lI11i\~:1 lit jll1'i~dii'i"li i !'ill;¡¡[la-
d:'~ ,H ";llIi'jll"I' 1) ('iI!i('i'I:U'ill ~ dI'! l'l'é:lol', (:!r;h ,1 las <lnJ
,:!ú!l",ifll :. di' 111-; jll:'C'I" I'illl:';l'n(l,ii':':'~, \ Il!i':"';, en lin, á la
!'otJ!'i';~¡~lIl \i ('{lllljnll;L'¡'lll ;L' i!¡j'i'r 'il:l":--' gl';lClrl~ ~ ~1\jlll('iOI}(\S.
~\jH'Jl(l~ ....,p ('.t!\,¡da un fIlOll!lj'¡';l tl"'l'dt"!I': "pH> Dd hil~ a di~­


fit'll":ild:.1 il I', .. ;I:¡ ',l:li, ,'!'"id,ul i,!,.:Tltt ,i'f¡¡I\;¡,Ia íJll'J',;¡'d () priú-
j¡',jo \ 11111\ jI¡¡'~ii'llLlI'l1h'il¡i' I,j lIll'[W!"lltl,lu Jl. A[illhli \1
1]!II' !I' CIIIll'l'dilJ ~\),IIIl:) J1lill'a\l'di~ ;lllllil¡"S para lo,; dOl'lII-
no"~ IlIdl',!I'".; \ kli'hill!'l'i" '1\1t' It'\I'I'I';1 1'll"'US ¡HIlas, 1'''I1'i:.:-




l'ls
Ilándolos :-;ohn' la~ [(lr('jJ,,~ Ik Valladolid ~ I)lrn~ plH'bio~"
D, Juan J 1[1](' ¡'xÍlIlil) dI' I,I;!II p(,f'l)ll \ Irill[Jlll;' I(I~ Illat:~!!'()S"
Iicpnriatlos y hachilll'I'I'- (!I[I' I'il l'lla hl!l!j,,~I': \ D, Enri-
(pI<' IH Ilun !t' hilo 1I1i'lTI'd d,' las tl'reja, di' In'in!;! y I'ilwn
Yilla~ y 1 ll:':<lf'i"; ("lllllpn'lIditlo" "D I,,~ dll~ \,','iprhl;v:-:"Ih
dI' CI'\in) \ P"rlili(l, OlJi.pili¡" di' l',!I,'::I'j,L ¡h' 1",10" II'I'~
rc~('~ \ de J) AII'nll~() \"111 ';11 ('í'I'i:l1l I'undado!', ',Ilil /;1.0; '''lla-,
tro e~lat\las qm', rOJlJ(¡ IIOIIII'll,l;:"I' di' I'li'm<t llll'IIlI)!'i" y
gratitud, SI' \I'll 1':!lill';lI!;\~ Ci! j;, !;iI'l'i1da di' ';11 1'\!',c:;lIll¡'
ecJifit'io, iú¡ ]l1PlIlI" 1';"::1'1" 1,· Ibjll'lI.;.ll"illl !l 1:;::'111" 1. y I(¡~
dos F('li¡ws JI y t \ Il:i('idlh ('11 ill¡tll'lli! I'ilit!;¡:! ¡':I1 li,'lll-
po de] jll'iml'l'I), ,¡flil ¡JI' Li1,:;" III,'!'III! ~(lI¡'llllll'IlIl'lill' ¡1/l1'1I-
hadas y mandal!;l': oh~I'!'\ dI', d:'';j1llb tÍl' Il',illiwida~ y n:\i-
satlas, ]~S anl il!.lI;¡~ l'Olbl il ¡¡I'¡(illl'~ 1;11 ill;h qUí' 1'1 ';.! ia Il ('11 I'sta
Ullíw'rsidad; ~ Pllr ('11I::~1I:11 !"I'y 1,,!Ili,H1 "ido \:1. l'I'III¡nll;¡dl)~
ant(~riorn1l'nlt', I'n ¡ :;;,,1 111" 1,~l;:lIIIII'; dI' h 1;(('1111,\11 Ik .\['-'
te~ \" sus cútl'tlras.


En un "rillcipi" "nlo fUI j) I'o-lillllli\ 1'J',,,itl;¡d di,'z (';deliras
ú salwr: 1Illa di' ;';1';)lIl;"lli"il, "lr;1 dI' (l'l!',l" ¡JII'; di' III,,,il'« )
filosofia; dos dc' lt>nll\;~íil, dll~ di' 1','¡¡IOIlI'';. y d/l~ d,' 11'\ 1',
SlIce"i\ arncnlf' l'nl', aUllH'ulilIlllo e,k mOlllll'I'!), ,;1 plll' al'Ut'!'-
dI) tiC'! n'e:o]', l'anl::lIi'r (", l'I:I\I,'!rll. yil pl)l' dirl'l'l'llll', fUlIih-
CitIlH-"S d(~ P;i!'U('ll];}!';''; '~ d" Ill'í;('!:Ci.-, r/lri;":¡;;~;l~ hil;-:Ll (-1 pl!ll!íí
dI' lid!;!"- (lit \\!l:l d:':--:¡~I J;! ¡;!¡~ ! ¡J:'I ~¡::j;: '\ \ ¡ Lt~ ~,¡~:Il¡f1n!\':-;:
!In ;U'¡:'''' L;,,; d(\ pr¡¡;l;1 ~l~' ;;]¡j. d¡;t, li;~hj>;~;l II)rq';d, I ¡l(l .... ¡d'i;!.
Diltll1'¡¡;


digc~to \í\\,~C1, \nl\'llilt\!l, :'qd ¡ ·;~()d"r·l]il. ¡fh~j¡¡J!i! .¡nl¡~·ua
é' in'~ti!lJLl l!j(}d!\;':u: 1\11 !':'I;li=il('~~, !;i\, ;l:, 1:1·¡:I1;1. \"¡~p(lr':t:--;:I
d:\\T~'!¡; -.;,.\:¡; ;,r¡\~!; -;':;';;"~. ;~\\.'1·;\~:1,1!',; ¡I¡d,,(~r:\~; \ 1!¡\('J't'ta-


Cl'lId ::l\';,~:~.,¡ 1'; 'o;;', ,1 ',., 1'[1;' :~r.\ !i,ll]:i:l ¡;t,;'!('lij'jl qllj
~l: (T;\~'I ~l ¡,:';¡¡('!!Iid", d(\[ 1'" \ ;:!¡:;\r¡(:~'. (~n ¡:'(l:I),~'i;i. !;l.~ (k
~dr:T;uLI I\~~"ríl :1:';¡ l~riIlL¡ d:\ ~;ll¡[{) T(lntil~' '. hli(lJ'il\~ d/'i
llIi~1l111 la lI:IJL¡U!'¡ ¡JI' fl':':i'IW i ;¡, I:l.' di' ,,'1'\111, PIIl';llJdli Y
~an AllH'lmn, v ;:ul"Ula~ la d,~ IIJ~ PI', fJilll\¡nll'(I", 1;1 ¡jn l();;




- i!IÜ-
cll:lígl l '; IIWIiIll'I'';, la di: I\J~ pp, de la CompailÍa) y la del
dndu!' ('x imil) ~lIal'l'! (1), Ll~ ciltedra~ de las úrdelH's reli-
;:;¡\J"a,; SI; il;';I'l',!.!:ill'llll dl"I'III" a las dc' ínstítlll'ÍIIIll'S de la fa-
l'·lIllad, y ,u." pl'lIl't,~III'\:~ altl:m¡l!Jdll ('un I()~ Ik ni'al l101l1hra-
lIlíl'liliI, F¡¡¡I!iIIlI'IIII', IllllllI (,Ibl':l¡lil/il;~ Ir,. gril';2:o, bebreo,
1'I'\III'il'l' I Jllail'I,,;!I il'a~,


l'<trd 1;1 IL!I;H:iull dI' h!as 1',i!l'drih, !jur, [lItla~ 1'\[.;[[el'ol1
In"LI. 1;71, (l'llia la Illli\l'hiihll, all,JlI1;\s di' la~ tlTejas ya
1l1l'liliolliUla.;, 1/),OI;!) Illi'';. anlw!l's Ú qUI' al'l'O\imadaml'llte
a~('I'ildjdll "u'io,; .i lU',h ,Idlllliridlis, !u~ lllll)~ por lítuln luera-
tillt, lo,; ()Irl!~ Plli' ¡IiI"]'I)';!), 1'lInlo, ],("ditos lk diferentes cell-
';1)';; ; :tllillliltlli'I¡!(' ¡dgilna~ 1"'lhilllil::-: solm' las mitras de
l!>ulI, ~¡'i\lI\i¡¡ y ;\\í!a.


En J 771 Si: 1I1;1,liIÍl'11 1,1 pbll di' CIl~I'ilanz;1 I'n la forma
que ,,:' hizo rl~"JI('(:11I Ik la" dl'lllil~ lllliICI'.;jdadl's, Ill'~de en-
!uncl'~ h;t 1'~1¡1I11) :-niela l'~;la ('beL!l~1a Ú las Yarial'íolll~S y re-
fl)l'Ina~ qll¡~ I'll di~liIlla~ ép(Jca~ han C\IH'rimenlatlo los esta-
lJÍI'ciIllicJlI(),~ (]¡~ :'U ¡:la~l', ~in 1[111' por,;n par[l~ ilfrczca ningull
Slll:I'SIl ¡¡¡¡rljl'lda!' 'JUI' JIli'J'I'Z¡'d llll'lli'illll \'';[1I'1'lal


Al r01l1;m,) SI'I'!Ol'ill ~" a\rilmyp la [unila('i,l!i di' esta (;s-
('\li'la 111)1' 111,-; hi,;!oi'i:II"¡'I'" di' H!I'-¡'a, \ ¡.!¡·lh'I',t!ll1l'llll' se la
¡bllla::;I. 1Il::',ilr:l'; ~,d),¡"ti". í 11/'/"'I's/lld "/'/'/"(/"/111. Clllbla,
t'i¡ ,'!,\'i'l, '1,j' <l1¡¡¡;'¡ ,:':,'IL'l'al. ,'nll'l' I(I~ Ill,'di", 'l!ll' ('JllJlbi
l';)i'd ':I';I:!:I';(¡'.,,' 1,1 d¡iI'I~:'ill ,L' jI), 1'~lnfl()II", úu', UIlO e[ de
;l~l;dj!í\('¡~r (\;1 e,,!a í'i¡¡:lad. Ldll.~¡i!.:l'abl!1 !-:li()!1~·¡~~. una esencIa
j) ~ilii:ld ,;0 ti"!::!,, /'i'l'ilJ:illl l'dlll';h'¡'lIí 11),'; hijo, Ik la" prínci-
Jlid,'" 1;1,,1;1;;[;. ":b, ,u:ld"'i' 1'11 I'tl! lil" HI';!C ;~;':I':,:;b ~ lali-
'LIS ;)'¡,;') ;:, dp<i'~THr,i d;' ilLt)'~ll'ih ql[i l ;Ji>:!; \ vilir d(\ 1 !'alia.
,";,,' ,'1',',', jJ,'t'd :-¡I\ d~I:'" q:l.' lu ,¡i,lIíli'iL,lwi¡ , '1:1(' ",.[(' 1',;ludío
~iJ!J~islilllt¡I~[¡1 la (';,idd Ikllilljll'l'io; IJI~ro Ik~i1¡J'U'L·('jÚ con t~l,


: 1 rd,·lin,,·, ,11 ¡ I ;11 tt' ¡JI' Lt" 1:ICI;j: ,I(JI'';:, ti:I!'!' ;'1 f'OllOfr;t lo III:C ..:,¡.:-nlÍicabalJ
~ "lIJo.. 'y !:I~, t !l~.\::-I;I!I(,J~ q\lC JtJ!aldl!an l;!'i c,:Jleur;l-; q1\f'lo~t.en¡JII




- ~í)n --
!:IJll\U a~irn;;nno la "l'andr~za l' illl\lOrlar)!'ia di' la ]lllhlal'ioll;
y I'S lo ,:ierlo I¡UI' 1I11!';¡n11' la..; ¡j"lllilll!'il)ili'''; ;fllrl,l \ ~;¡IT;U'I~­
n;l, no 'll'ó,¡JI) cl~' c'l 1',":1'11 ;¡!~Il:I')' :-;:1 r:'I':II'I',lo, ~¡II 1'lldJ<lr"o,
fuf, 1/) I¡¡!I', rl~coll[llisl;IILI [;1 /'illlLlIl, ;11!!'ljUI' !la.:I;I:ill' 111''';-
pUI'S, illlpllj";(I ;1 lo..; """"1';:'~;1 ~I)lil'il;¡;' dl'¡ 1'1'\ j) 1',,111'11 IV
la l'['l'ill'i'll! de; lltl(l ll:lÍ\i'J' . ;idilCI, :1 lo qlll' ;u'I'I'dill :lljllI'I l\lll-
(larCa por pri1i[I';iio dado en \kaüiz ú 1 ~ dl'\lar/llI,11' f :;;; '¡.,
con la c:ircllnslancia ele (lllC' hallia di' ~('r l'II'll\il'o 1',ldill gl'--
Iwral en ~1I~ dominios para (,1 I'pino di' .\1';1;:'01\, 1!;'IIl¡[IIc.:I: I'il
él tl)da~ las I'ipllcia, ]H'rlllilida,;: ,O!II :;¡' I'\i'!'plll;¡[ld la !I'o\o;:ia
([tl!' podia ('lb:'¡jar..;¡_~ lambi.'il ('n LI', I,:!I',::!' \ 111"!ld,ll'rios,
l'l''';¡II'!alldo di' "sla ~l!I'['k la in:runidad i",I""¡;'hlil';[


.\11 Si' irn¡I\'II'I'1 I)nl¡'¡nl'¡'~ I:t JllllIl'iLWillll d,·1 PaJlil; 1II I/\W
indlf('(' ;í erc'el' qlll' II!JlIIll !llJ ~i' I'llIdiril'l'lln ;:ra:lo.; ('11 ¡¡Iple-
JI,I 1"1'111'1:1, !:n ¡o,I,1 (1ll'mil ~ld:,i':;11 i!;II';¡:lI" \!11 ,i:~ill 1'1l11'1'(),
:-;(I~t('J1ida Jlor la ('imlad: 11);[., l'lll L;II, I;;dli"lldll 111';fadu


(', :-;:1(' iil~uf!'ibl~1 :,,-·,.\:ni',iall:t\ !';u'~'a !litra h ('II!"p11r:)!o¡!IIl !)!qni¡'i-
p:t!, !llih!jll'ol1 d'l :-~:i"';í) ':~.::~\i'·"ll L!·,: ~ :L-':'\:"'\';,':l., .~ ,', d n'l) !lltil'ho
¡I."j;r i¡II:Tf'!JP::'I!l. ~ 1 ·;:t! ! >.fíJ '!'! :1'1 '.!J ' .• ;:J 'r/~I: "ti JIJ-
radu y ~·Ul1~i!.iO ~f)¡¡:.'¡L!l'd:l d-._ l D. ':.1 !'j :! '¡:H j" :!II\ :¡',;' ¡·r P¡'I-
\ill'Sio dl' n, Pedl'o IV, ~ (':1 J H 1 h:¡[,ia 1;1 1,''-ilIJI''l,111 (,1
p~tlldio ~1'1'1 U,'i:l all ~:l \1:< ¡ai! i la Lrii il ¡ti :'1, \'11 I'();¡li'ili 11" l'OIl
1':'011) 1'1 1'1 ':- 1- lit ('iwlad; i in JI"! ra ¡';J:: ;1:- 1,1 ,;1111 ir I.ld d,' l'a \1--
Jf) H 1111;1 !l;d;: ('o::rj:'nLd()~'!a) > :·1 ,,~:t!i:¡:'(' h :'llil~'~\d¡(1 (In ¡q
rlr· {)":t~:H', ¡/p llH í . ()!';!";~";:: !íl ·1 !,¡ ~i::¡" e¡'';¡',!:ld ¡~,¡dl!.-'; I(I~
])]'Í\iJl':'::lh, IÚ'i'!ld',,; 1 1''.('1''';0;;1',. ,ir I¡:I,' ,,1I/1!;;:1l l::., di'
Tul(I,~; LI'l'irld Y Blllonia.
H;~!Ji;I,(' ~(h!('n¡d() (,1 1'~I;I!¡)i'i'il'lil'I:I,1 d,',dl' :-ill IIl'í!21'1i con
I:il~;'l()s ill":lit,'i'IS que ¡d 1'1"\>1'10 ,'llili'i':!ill IJ, PI'dl'" 1\ , ';\Ij1lil'll-
do 1(1 ~;:;:\ Ll!~ft1;:i !,1 ¡'O:ll\!l! ;::1 H~¡:':'~(,:J ~I\il..; ('i):no ilíl'lI'I!I()~
~;ll[rii',"Íf'll al:~T~:I,'~n{\~\,., ¡~~)f" ];l~ \ ¡('i,,:jL;(L\~ d¡· i~:..; lil'lli:III.-';, a~~
piro la Illlih'I'~ld,l" ;1 jllhi.'I'1' 1",'ill¡¡~; li.ias: y ¡I'II' l'IIIH'I',,;iuill':'
lieclla~ l'll d¡fi'l'('llL'~ ¡'¡iill:;:" J/¡o::II:1 II'lll'!' i!i:'IH'~ (;In l'llall-
j ill:io:-: ('\1 b('lli'ikio~ ~- pl'll~¡lilll'S i'I'I('';::hli('¡(.;, ljlle; \;0 ",1"
':llbria todos Sll~ ~a.;to~ "ino que adi'IilU' 111:.;"/"11 I'II!I 1", 1'1'-




:,ldUI)~ (,lln~ll'llil' 1'1111,11" I'di;i,'jo dllll,k.;,· l!1~!illll Ih'llnirira-
1l1l'lIi,', 11I11'];¡!" 11;\ 1111,'~i"" ,í:l:¡t!i:'ir Ilil.-LIII[I' 1'<Llltidad dp
L j 'íW:-: P¡'dj¡¡ih.


(;:¡;)P,·¡¡;,: .... (¡ 1::i:;I:i'l\ -d!~:l':¡;h i~":O"; ·in (1~!;1Il!~{1~ r'~l'lna­
j¡,S: fil'!"1I !""lIililllli h'lip' 11, 1';,\:11 l'II:lli';II'I;I:\(I'; a 1l:11ia
";JI',, 1'.;III,li<lI' Id:, l'II:í.,I¡liI('ill!\I'~ di' la,; 111::'; l'I,I"h!',,,; litli\l'r-
,illdl/I";: \ ,'nil 1I1'1'';I'IlI'i;l di' "il;l'; ~I' ¡:rnlJl:¡\~,\rlll1l'!1 ¡'¡!ID ~lIS
1I1["\,h 11J'1I:'!l.IIII.,h ,till"l'i¡;¡'¡a,,; pOI' ,.¡ /'1': \ 1,1 pUlllililT, las
,'\I;dl'';, ('011 1,,\ 1''; liI:ldili,,;tI'jO[l!'';, han d:lrado ll:hla (,1 (11'0-
';I'nl!' ,i:-:/II, l." pI';JIII'I';) illllorid,lrl ['I'a 1,1 e;ll\l'elario '1'1(' se
1LUlJII IUI':':II [11 1:',II',"','lll'!;1 , 1 r¡jl'o Illllllbr;llllip:lln, ([111' pro-
jl'lldill al prillcipio Ll 1;111'1" I'IJlII;J[U , 1'11'" cedido pnr I;';[a Ú la
¡ :111'11[la, El 1'111'1111' l'l'a ;¡iJ[¡ill , : l'I:':..;ill,) PIII' UD d(ldo;' ti" cada
f;l('\lllad, '¡"¡ill'n!:) 1'1'(';)"1' I'! 1)¡I;n!Jr"!!l!1'1l1u en 1In Inchillcr,
J¡,hla '1111' ;1 Illi'di,Ii!'J,'; d,'¡ ~i,,!!I ,mi,'!':II!' pitSO !'~Il' <I1'I'ccho Ú
l,,~ IIlí~I;II)~ 1111"1111'1'-, E:l 11) "~'I:lCi; P;II",::.'I' I',LI~ ol':krían-
/i\"; il L" hLtlll!iI'; d' I,II';l": IlIil':\:;:'; ¡¡ni\ l'r,;;'!a,L':> CUIl corta
di!,'I'I'IWi;I,


tn:,:::,!., > ¡'f';l1l: ¡I¡J t,1¡ll;f._~:;I. r:i.~ ,j: t¡¡'¡;~!;¡: y!~,p~~lra~. (I~;critu­
ra, L;cl )111 \ ¡ hl l'illldll; I'il (':, llill1l'';, \'l'í¡ll:l , \ ;'III'l'a..;, dl'crc~
!", ~\'\\II \' dl'I'I'I,I;¡\r'~; l'll li'II'';, i'l'illJ:l, 1 i..;p"ra~, ct'!:ligo,
in~1i\u!a r d¡_"'l~!\J :l¡~ ill I¡!¡,'!':,; ¡:;'~:;l:l \ í~¡;"!':1:':, li1f'(',(>ra y
(':rnji;l: l"!;¡ 1¡[li,!11 Lli'IIII;!'¡ ","'1 :'!! I,~::!:: 1,1 !i!';:::lia aliril-
1~.t¡Ll L, 'tl:.~·;:·,¡ h r:r,!;¡j"¡ .. ,;{, r \ :d :'>:~ ',1 jl.-::'II!;¡ .... li(';¡. ILtbia
d(L·¡¡¡;t..: (';¡ri·,J~·;h d'l :.!!';!ill:l!¡(·;1 \' !'.'!!;¡'¡('(t


P.,,]., I ~íl7, Id uní'. l'i"id;¡il di' illv~;';! ~i!-!llil'l la ~ucrlr
,1:, irl~ d.'lllá' h;¡.;!;¡ '111:' pill' 1,1 p!;111 di' !Sí'; qll,'d" ~lIpri­
mi:!;l, 1,'(111\ irlil'lId",';I' l'lí ii:~liliil:) di' ~¡':':l1lllla l'IN'Ili11IZil.


E,[abi"('¡I "1' I "!I lln ¡ \ i'j',id,d (':1 1,1 1'1111\ ('lll U ¡JI' San F ran-
,'¡'I'" dI' :l'llli'¡ 1,:11'111", 1'11 1 \~,J, :;íl'lld!1 cnnlil'lllilda por 1'1
!"i[I;¡ Sí\11I \, \;¡da lIlÚ~ ~,; l'i"[lI'I'!1) di' I'lla,




-::U~_·


ll.UtCEU)\:\.


E~la lIni\"rr~idacl ~I' rlllllk, en f ¡,"JI) \' ('\í~li(t j¡a,~la 17 j í
en qlle \,','li[1:' \' 1;1 ('\!i!!~llill p;ll'a re'ulli)' 1':1 ulla ~"Ll, qll\'
COII)!'I' !'Ji 1>,)'\ na. tilda,; la~ di' c,t! ¡i! 11 11;1 , Dlir;IIII,· Id I'lilillla
gUl'IT;! ('¡Id 1'111\ rl'~la\¡II'I'ida. ~il'lI(ll' lillllllil'JI alllll'<I lit 1¡lIil'a
CXi';!¡'lItl' ('11 ('! anliguo Prilll:ip:1I1o,


En dicho aflli di' ¡ '(:')0, ('] m(l!2;i~dr;lIl" d,' B;ll'l'I'lnnil. para
!:\"ilar (ltH' los h¡jo~: de allU('ILt l'ill'i!;:! 1"11,'-"11 Ú "lltll'"r~l' ¡'ll
Toln,;a, PI'rpillan, Bolnn:<1, I,¡"rida y (J!r;¡~ IIlIil ('I'~íd<ld(',;,
e~lahll'l:i"1 ,'11 l'lla UJl E"I!¡:!io UPlli'l'al dlllildl! al priill"il'iil l'Or¡
fondo,; J'lUllil'ip;i!¡',,:; 1llaS fall:úHI(lII' Lt \ alidl'z 1l1)l:P';(l!Ü, I'n
t,riU Ill~ i'Il¡¡,I'I!cré's Sl' dil'ijil'l'Ul! al rey 11, ,\1011';0 \" que,
prcria la ('orl'l'~[IOlld¡l'nll' bula ch'\ [I;ljl:t \il'l¡[a" V) II:~ con-
cedió lo que solil'ilaban: ilulllriz,lIldll ¡'¡ ];¡ llllil'l'~id,lll para
enseflar teología, dpl'l'c.ho c¡'¡!lonien y I'i\ il . tilosllfia !lloral y
nalural, artes liIJ('rall~~ \ llll'dicinil. COll llidil~ llls pri\ ill'!.dl)~
enrJ'll~pl!:ldi('nll'~ \0 ]ll'l)~\lI'i'1) ~ill l'IlI!','I';':II, 111111')¡11 I;¡ Jll!l~­
ya C'sc'lL'la; Jlll~\~ ya l'I1 'j.:':J "<\ h;:!!;;J;a Il:~ Lt Illd~(lr d(\ca-
dl\ncla 1 l;) qilP. obligó ;'~ lH:!l~:lr en ~1I r~\Oj·~;IIl¡/;ll·i()n., Ú l;I1YO
('[1'1'.[0 el COil'iejo eh: CielIto n:,:ll:m', Ú ci!lCo \'lIlbi~ll\'rh para
1I1i1' flllTl:i ;¡,n ;,ir'I'; I''';~;i:dt!". Ejl'('ul:I!'II:¡!(J a~i, y puhlil':l-
j'on,,;,~\ (\;': 1:)4_/) Ll.'" UU¡\\ ;)~~ qi'dl'll:¡:~ .. ~l: ... qqe rilt'!'on 1'1 1 \ i .. ;ada:-,
(!ll t ,:i;~) \" ¡'¡]¡¡!n{Ul}~~;l!C I'~¡ I'i.l,~i_ !'>~I;¡il l·i\da(~LHI;t.-.; (111 11'-


cion dL' b ¡¡lii .. (,¡"idd:!.
(::)1111'(1;:' j:I':Illi'l'iI (',';!;: ('~I'I::'la I'n \;¡ I':¡-'d 1(:11' 1',; ¡l'IY del
Mal'q\l:"~ :!.- .\ ~:'(Th:', ('::1\,' di' W¡:1I11: 1!l;I~ I'ii 1 :):íli 111:-' <:1111-
:,(,11:')"1'" l'llt: 11::1';\" di' il;dl":"":' !l!'¡',('II!" ;11C:ill!lI~ l!;!llil;lIl1l''-;
ú !'1'(It'Ui'{"¡()ll;ll' :'nnd'h p::l';¡ llH nlli 1\!1 (li!¡:i('in, ,i!'¡lrd;¡I'{J!1 "'~!
('On~ll'lil':':(I:1. 1'III¡í,'lI,[U !d i'I';IIIi';'¡ ¡:¡;'dl';¡ Cllil ,':;-;1,1 jllJllijlil (,¡
dia Is di' ()ellllll'(' d,'l liii~¡¡lil aU:, Ib;L¡:I,I";I' ,íllJ¡¡dl) ('11 b
llalubla; era 111' ií~pl,do ~(~lIl'il](¡ ~il,llLt 11l¡[,ILil' P'It' 'u 11l'111'/a
dl'l¡uitl'c!olJica, ::-illprililidil la ulli\I'1'8idtIlJ, fui' l'iIlJ\I'l'!idl! (;1:




- 'LO;) -
(~\l,U'lel; y m 1:-; í,'i ha ~ido derribado para abrir ulla Illwya
calle,


La or;.;anizill'ion dc' il~IH'Il:t prillH'ra (,~(,\lf'la flli' la si-
gl1i\'I1II', EII'\II'l'PIl l\iunicip;t!I'I',1 e! jlH'¡ prllli'I'!Oi' \ modr-
1':1,),,1' di'! I'¡¡('rp[) ¡ii:'iario, \ a ~ll l'itl',,11 ('lliTi;¡t: 1,1 ili~í'('c:(:inn
\ "",!I'iilllll,'i!lll 1]" i ,1, El lIIi~nlll 11'llid "i,!i:.;,:¡'j¡)il di' l:;¡c'l'l"
('i1,!;l l'il,lIllI III['",~ ¡llld \ i~¡iil ~()J¡onllH' \ l"i,,!!!,I,~;1 !';li';[ ente-
raN' d('1 1',;1;111'[ 1"'[lijl"llli['I) \' I'il'illilil'o di' la lllli\('r~ida¡], oir
l(l,~ Ijill'j,i:;, ¡'ilid;l!' di' 1,:1[' ~(' f)j¡.';I'na~CIl II)~ l'~tallll()~, y llc-
jllilll'r ;: II!~ "!¡li~[I;-; ',' idrl',!dll¡'('~. di' Lt! ~IH'rlp. que el con-
tadlll' d['1 iI\III;!¡llllil'r¡j" 11[1 ¡lililí,¡ I'\!ll'dir la libranza liara el
('111)1'0 dI' ';lII:!dil,~ ~ill ¡¡III' ]lr""I'di,"~" 1,1 a!'lil d,' \i~ila,


Ej"ITi;1 I;h rUlwilill!''; d[' l'dlll'l'lario [,1 (!J¡i,;plJ: {l"I'O aUIl-
qiW [I'IJi" <11'1'('1'1111 Ú pl'['.;idir IlIdo..: !II~ ,idlJ~, r,iril ,I'Z a~i~­
lia ;1 1'11":,, El \¡'rdal]¡oro "d[' ¡Ji' la (',;C.Ul:1a I'ra 1'1 /'('clol',
Cll~·1I ('al';':o \ilalicio l'C'l;aia sil'mp!'l: l'n l){'r~Ol1a consliluida en
<1i;:1I idar!. \oll¡]lril!J;tln p] a yunlam ¡,'ni o: ¡>l'!'o úll imamcnle se
hal!i:1 illi rlldlll'iilll 1,1 1111\ {'dad d{' I]lli' la de'e('ion ~[' lli(:il~ra
di' 1'1111'1' In',; d"('¡IJ['('S~;¡I'ddll,':1 la ,¡I,'rll' jlliIJlil'il ~ slIl['rune-
1II1'illl'. ¡Lihi;1 ¡ld,'in;I';: Ilii \ j('('-I\'l'lol' [jlH' 1'1lida\}i1 l'spl'L'ial-
[]\I'JI!¡' d(' 1:1 d¡~('il'¡¡;:;¡ ,\1' !II~ c:-:tlldÍiIllI('~ y dI' la l'xal'la a~is-
1!,'IWia ¡Ji' I¡¡.; 1';ILI':lr:li¡i'il~: nll (;flll:,['na¡]ol' qm' 10 e!'a el
jiritll' (!lo 1;1 ['I)II'"i;lId dI' :-:;¡¡¡[;[ .\111;: \I'il\:" ,. I'll:tlro eonsi-
l:\lri¡)l, dni'I,,!,(I ... , .... ,<,~ j;I~I' \';H~;; r;H';;l~;;¡J iJ I~h ('llal;\~ ~{' ngre-,
,:.!,!l¡;!'1 ¡", Ili;¡;:i',!¡,II!", IH Ihil I :[)Il~I'.!" (, \ l!llíl'llI'iil <¡lJl: lu-
\ 1,' ... ~I:j \,j l,;:'-·]:;il ,-,!'d:/:l: \ llll \'(lIl1dd(l!,~ ]¡¡H'¡(llldl! de ~~I('I'(lla­
rin (,1 dil ,[ \ I! 11\;'11' ¡"111 ii,


Ll' ,':¡l'·,!I';h, dlll¡; Llc ¡,o!, 1;1 rillil:td, 1'/,¡ll1: ,,;['ís ¡JI' l('oJo-
~!a" .. I';~ d', d,:rr:·~¡¡J. ('iIH"(1 dl\ ilH\li(';n:l. ~\I¡~ (L~ liInsnfia,
,'lli:!['I; 'L' ;:'d;lilli,;¡. ,:11.\ ¡j"!I,I",'jl';:, \ d", jlitr;¡ Ll illlill[ilUia
\ I'¡r!i'¡:d. ¡~ :1)1,1 ,t:I:'llLh ¡!'~,~ t·;¡¡~~¡J¡·¡ !;n~i !h' \'IL1~ para
;¡II);d:;l;t \ d;}~~ lq~'d !.l\ ¡l" "¡ ¡:u;;¡ "j pn'¡¡lju dl\ ¡~).~ q(ll~ la~ 1'('-
L!','n;(l!li!1¡ LI ('(l;:I:'jl)!; ~:T;lt;ili[l díl i .. :T;l!\O.-..,. t Hin1;¡nl\'.i1[¡!; L' \l:":-
lia 1;1 1'lhl:I[;Ul/;t dI' 1,1- 1['¡I;;I¡;¡~ gri[,,,,;t \ !JI'brea, ~·Ia dl' ma-
tl'Il)útjl';¡~ Lo~ l'all'drillil'(I:, ~(' dh idiall J'll trJ'~ cla~e~: yila-




-- 201
li('il)~, tr¡l'lI;¡JI'~ \ qllinqlJl'lla!io~ ,\ 1'~la IIllima ¡wrll'ltI'ciatl
In~ di' U:r;lilldi:'il: \ ¡, 1;, ~I".!!:II h 1:,I'h !", d"!!I;!'" 1'\I'I')do
dil~ ,'/1 ('elda Lwull;iI! f1jilllil', 111 _, l'lli:!"'; I'rdi' I il,¡II"III,; \' 1'011
malor ~illariil {JlII', ,in "lId¡"r'.2o. no 1';¡~idl;1 "II!JI'" di' 1:)0
dll:':lIll\~, La "'IJ;¡'iOIl d,' .urildil~ ~II ll(ll'i,l 11111' I',,:ld reH,tillad,
('ll:ill'!;'lIh!rll ~I' 1'llIlljlunia di' I¡)~ n\~pl'(':¡',:I~ I'iill'dr:ilil'o;i y
dOI'!()I'I'S ha~ta t'l nÚllwrn dI' \I'inll' \ ('lI;\lro I'lllrl' llldil~: IlIs
cargos lj¡~ redor y \ iCl'-I','('!or 1'1',111 Lllllhil'll r,'lril)llid1h,
tl'llil'1lI10 1'1 [irillll'J'lI thl,;cii'nl'I.-, dl](,;\I¡II~ \ ('i('nto rilll'lll'lll;t
('1 sqnllldo,


La cjl'riza di'] rl':' "'I'lipI' V l'llilll'a Bar"l'lll!lil 'llll' :'11~tll­
YO (liJ~!illad;¡Ilj('nl:' le, ('illl,;a d('1 ill'l'l!idllij:il', ['Iil' I'! \,'rd¡¡iÍl'-
ro Illflli\il d,' la ,'''prl<''1I d,' ""1;1 1I11il,·",idad d\"jI!li'~ Ik]a
;,(1[(~IT;I ¡JI' ';i!i'I'~illll: ,jl'lldll 1"'~!iili!I'I,¡¡Jil 1'11 1 ~'-¡7, Ú 1'llllS('~
tUC~lí·j¡l d .. ' Itahí'r~tl (,\f¡Il:;"{!id(¡ iI ""!l \1'1 !¡¡ ~I., ~J\I'\I\ra


En jlj ;I:!:) d(l ¡ í !:) ;(1:",- ,!'ir;!:!il''': \ r".'~;d¡:r!·",,; d~' ('"la ('¡filiad
s!I[lkaJ'IIIl di n'!' D, AI'JI]-:1 1 \ ,JI' \1',) "')!I i ", 1,,,"I,,':i',,~ h
racllltad ,h I'rijir un E,tudiO S!'lli'ral, 1'11 qlll' ~I' jllldi"S"1l I'll-
sl'lb!' IlId¡IS Lh d':lli:ia~ !\II:I:':,'¡<I~ \ 1:IlIlI"rir III~ !.!I'ad()~ ¡tr'(l-
dC'l1li('os, ,\i'I'I'di" ,.j Illi,:!illl';j i( 1··1;1 -!:¡di¡';[ pllr d"('j'1'11l 1'\-
jl,'did'l 1:1\ \;'I'!)II'" ,,1 d'i¡ '1 ¡Ji' \1;,\ ,1 ¡Ji·1 Il!i';!!!11 illIo.: 1l,;J~ 111'
o/dUI I1 ('"la 1'.-I'IIelil !',II¡:il'll)i¡:,illll iij'(hlllli:'¡¡ 1i;1~ld Illil,'ll!l ""~-
11\1('3, t'lI \il'lud di' !J¡!Ia dI' l'ililio \, r¡"'!IiI;1 :!q ¡J,' \1;111) di'
tU!):';, ralilkalldo 1'11111][1::''; 1,1 1'1'\ Fl'lip!' 11 tildo- ,11" I,ri\i-
l"gios, Poco mú~ SI' ,;d)l' d,' 1'~l;t unil 1'I'~id;lI¡ I¡¡,,!;t -ti ,'\lill-
cíOIl para Si'j' rl'l'IIJldit!;1 i'n la d,' el'n'Ti! 1'11 17! '¡


Funtlúsi' ('.,Ia \Il1í\l'rsi¡J¡¡d ('111 'ti:! par;1 ('1!.~I'llilr lo '[UI' 1".;
Jemil~ lli'¡ ['I'ino. Ell 17711 qUI'¡J¡¡I'II11 J'i'dlll'id'I.'; ~Ih 1'~III,lill';
Ú la lilosiltia \ klllllpia; 1,; llli"1JlO ~\lI'I':Iilll'[j iS~ ¡ dúmJ¡¡"c·ll;




-20:;-
d tílulo dI' CIII(';';II1, El pl;1ll dI' lSfli la suprimia; pPI'O li(l
I'('S('I d('lillili, aIlH'I!lI' li;¡~fa 1,1 aCiIl dI' IS:i7,


1';11111111'11, I"H!!" ('Il !llll'~(';I, 11l'('Ii'nil,'j¡ !il~ 111~I(ll'iildnr('s
7,al';¡,;';"/illll!~ Iidl'l'l' ~ubll' d or;f2;C'll d(' ~Il U11II\'I',.;i:l,HI lla~la
JIí'; I'ollldlllh, \)11'1'1\ Ijlll' l'IIITIl'ni!n '" ílftll 7:!.í lit: llOIlW, d
"lllfil'radlJl' ,\IIf2;II~III, <11 ¡'I'opio I¡('IIIPO que I'l'ic::ia ,\ CL':,;ar-
;\lJ~II~la 1'11 1',1111'/;1 di' ('011\ ('¡ilo .iurídico, CITO en f'lla un
ifillil\;hi\l 1I¡:':11 11 IJ¡~ L\ illlpllrlalll'iil Ijlll' IL¡[m ú.la pohlaejoll,
Cn!l.;la 1~11;¡jIllI'II!(', ,';I'",U!I 1'110_, qlll' \'[\ 1·1 aflll ¡Si) dI' .1, e,
IlIlsl'ia Y;l Z<lI'<l;JII/.iL 1llU 1'~I'I¡¡'!;1 l'I-[¡"i;I"lit,;¡ ¡¡lIl' rllll't" ha~ta.
la ill\asi<lll ¡J" 1,1"; 1:\11;'(\';: \ il1l;ld'';I' !jUI', aUII /);\,ju 1,1 poder
dI' 1(,.; 1l\11';lllllldll"", :':1';1\';:1' .'1 :-11 'ld,'l'i'iWid IJUI' J)('l'Il1ili,', a
IIJ~ ni,,!iilllil., 11'11"1' !Jil hillJ'li) IlI'llpíll,. 1'llItlinil:li'lIlI ,iunto a la
I'ilpill;¡ dl'l l'il;:1' ;:'1::,,1111'; 1',ltidil)~ ('1111 1111 1'11('11 i'l'í'dílll, t'1l-
srflil IJlIII';1 , 1'11 l'lk, 1111,,,1,, !.:";¡III.:1 :,,, \ lilll';llJ'i,L ~illi\ lillIl-
b¡l'll IIl1'di,'lr¡d 11,


\" 111 ',;';;JI", ",iI, ¡I::'::'''' lIill'. 1'1',11,[11'111 .. \;¡j ¡la dl'hidll ~I'I'
la 1¡j,llIria tI,' 1" ')!'[li'!'i,tll rl'~jJ(\'I(t tÍ" l'~II:, pUilln I'll otro:,
mucho" 1i!lJ'!lL,:, di'. E~pallil, La dir:'l'I'lll'i;1 ('~L'll:lIljlll' !lO Io-
dos PI'I'.;,'uldll, I'O!IIII Z;Il":.~I!:l. ,.LIII!,., 11 cita;; dl~ alllol'l\~ que
COIlll'l'lIi,j¡:'11 ~;" ;::'+'1,":: :¡,',


UI, '1I1'Illi:,I;:II,1 1,1:1 "llliL:ri ¡,III 1,1 J,'~ [1, \111111,';11 ) di'
:\[',1,,1111, 1'11 I! 1" 1'11'1':" 1'11 illlplll':illll'id 1;1 illl.li:¡ill"lliJii 1'';'-
('UI'ld, il',h/illlill,,;II"" ,,\ ,¡IIII IP11' i\(l\ Il('ilP;I, En I,),)!) insli-
lllyú 1'11 1,11" 1,1 ;11'1,:,111'11(11), PI'tlrll 1,1J)i::! di' LlIlLI la plam do
m,lI:~II'IHII;I~ íll', !jill' 1I111¡i!'l'ittllJ ;tI prilll'i[lill llil[' 1,1 jlrl,lado,
lo flll' dl"l'u"" i!lIi'¡'II;lli\illlll'llil' por ¡"I \ 1,1 nh¡ldn: \ 011'0
arwhi;;p", D. t;:IITliI, Id dl,l" l'n]1 Illh'\a~ COII.,lilll\'iolli.'''; ;t
finl'" IkllllÍ';¡Jlo.;i,o:llI


[\1,-1 l'1 1',1[1 ,lf l' "I! ,J',!: '1 i
q~ (I,{ l' f' Ít'!" 4 \ l':1 1] t' 1: 11 d rJ l' illf' ,'1" i ¡ 1;1, j 't


'.f ¡ " I ! f' ~I /' (" ',j I q -.. 1[,11 .... 1111' I ,i ,¡ ( . .,; .


[j't'. ;';111 d']'!:l ": 1"
It;)I:-) ¡J(; ilJ1111.!r"-t




~ ~(Hi-
Ppro ha~ta el aÍlo d(1 1 í ii ~ol() díl'l I'~ta eq'ul'ta la I'n~I'­


üanza con I'lllilrnl)l'(~ ¡Ji' E~llldin \ íl'jo, ~ilJ 1¡11I1'I' l,t (',I(,<ld,,\'
dl' l1lli\"('r~idad, EnI!'IIIl'I'~ 1,1 1I<1j1;1 :-;i,l" 1 \ ;1 ill~I;lll('i;h dI'!
arzohí~¡lIl D, Juan di' \1'¡¡":"Ii, l'\j1idill 1111 111'1'11' ;'1 'i1 Li\lIl,
fllledalldo ¡j""];1 1',11 1;1 ! ni\ ('r,i¡J;\f1 di' ,II'I('~ \ :illl~{lrid, ,'Pll 1;1-
clIltad dI' ,'1111(:'1'11 ,~I;!tI(h, ~ ,'flll 1'1 g'lI'!' ti" ('11<1111.1- IH'I'rll::a-
tj'il~ di~jr¡¡\.d¡;1 la di' I'dl'i~: 1'1 111;';11111 \I(\id:i¡,',', ,'(1'; .1"11)'
JC,,[!UI~S, nombní ca[¡ciIL'!' ,)1 ar::"I':'II", !,\!¡¡ 1:111;( \ :,1,'::
Lel'ior, flleron IIPI'(,!l,,<!,!'i ¡.<I!' ,,1 ¡'I'I' Il .111<111 1\, ('ld¡II!1< !
cnlónces la nlll'\;1 I!lIi\1 I':':':dd 1',1 1< :':')1'" di' ~t¡" l'I':I!II·:.>i,,',


A1IlJ 110 II'lIía, ~¡Il l'nill;li'c;I) , ,'-li! "';':J';I j:, i",I"n'lllll
corrnsl'illldil'nll' ;'¡ UIl (',III¡Jin ;'::I'lli'I';1I ¡J" I",:,h :,1, ,"':1,',;:,
Por un lad\!. 111, ,'"I,'gill'; di' lu, r""IIii!I"'~ J¡. '1IIii;IIIi111 ;::iil!
nÚIlH'!'I) di' llllllll[lf\~: \ ¡1(lI' 1,[1'11, ni, ".,1,111,1 ;1111"l'iudil I!,;'t~
CJlll' para ('II"'JI,II' ilrll'~ \ 1illl.'III'lll Ei IlI'i:IIC'1' "I"I.!I'ltI" 1111'
rt:UllIl'idn pllr I'! ]1'1\,;11.",)11 \ qUI', "11 !litLI ,11' I¡ d,' ';,li"III!'!"
de I:i 1 (j, !lmhilli,¡ a ItI- '¡',!:I;,n', "~!II¡\I¡¡r ¡¡"I:'·, ":¡ ',il,l ¡I.tri<'
'IUt' 111) flli"" 1;) illli"'l'clJ.I:I \ ¡IIII' 1,!!IIIl!' (¡I'!II" \ ,'1, !:I
de ~cli('IIt!II'I', d,\ ¡.,1 íl, ;""L,!:! ;¡¡¡ jtl ¡ 'PI ;'" - Ír;ri/llli 11' !'¡Ir]-·
c(~dk) lltl('\th pl'¡\·iI(',; .. :ii~:",;, il1;!llri¡;;¡¡r!r1Í;¡ ,'I~I';) l':!\~;\i¡;lr' t\·~di,'.:
cánones, leyes, lllcdicilltl y c!I'Ill,h Cil'[}ciil~ ¡¡I'ila.; y ilJll'illlil-
das, con las prcrogatiYa, de (Ille !-,ozaban las Illli\'l'rsidad,',;
de Salamanca y Yallat!o\i(!: tllyil ,!.rracia. ¡IIIIllirmú Panlll IV
m bula d,' ::W de ~la\ () di' 1 :¡:¡:;,
Pi'!"~) ('lli111l111 la ¡¡nil,',',il/di! di' Zil 1';1 !:II/;¡ 11(':';11 ,1 :'U IlId'


alto gradll ¡JI) l'~pl,'il¡\III', 1'11'" ,'!I 1,,- I!Ililll'),' ill:O, d,' arr1jl'¡
~i~lo, lIle!'cl'd ;1 lo..; ('~l'¡¡l'rz(¡~ di' j) PI'!Ír'l el'll tlllit ¡II'l:J1'
elltóJjLe~ de la ~;:alllil I!!k~ia 1ll,'lrll¡¡('¡ild!lil dl'l :-"t1\ ;tdor, ~
despues ulJi";]l1J dl~ Tarillllllil. ILI]¡i,'lldll n',-:III'IIII 1'.,11' ",1:1,,-
recido patricio cJIlpll'iJr ,11:' liil'II/'''; I'IJ 1J"llI'li,:il) dl'ld 1'';1'111'1",
la dudad recollu,'id" 1" ,'I:irl';.::o,1t ,..:ld)il'l'i!11 1';1;,1 Illi,'I¡[I';,~
,i\'ie~e. ('illl ('! litl!!iI, illlll'jll" :illjíl'lIlli¡,) ,j" 11¡,;d,l,Jq! T'i'
mada IJlJ~I"iotl d,' 1'~k!'ill';':<I, ,'II:.!.\'¡" V:I\¡,t1I' l:i,"\~i, 1'111,
pf~ZI') C,ln Hila l;tlr ]I'!!;lcl;ll' JlIJt.'1 11, I",:;III;!'" '1:11' I',nlhil> ¡j!,
su ¡¡r"pia milllO. (k~tilli¡ pan h CII!lqrul'cip!J ¡j(,1 ,'dílít'j",




207 ~.
cuya prirllfóra pi(~dra S(~ colol't'; en I ;jRi, la canlí\lad de
;¡n,OflO libras; y 11i1Jl1lJrll lillillrlll'ldl' I'rtJre~on)s hiÍbiles, rs-
tabll'I'il'llIlo la,,; (',lir':!I';!:' ~i,:':I!ÍI'I!I(',,: 1'11 t,'(d(J~,la, la~ cI,' pri-
HU, \1~J1"I'¡I', ¡;i!,!i¡l, iJllr,,;¡:!p, ~;IIl:" TIJlII:'i~ y E~I'()I(l: en
¡';Illllli"~ 1.1:- d" lil ¡illi!, \ l~ill~ra~, 1'lidi¿'I, ill~lilllla y I'\lt\tilr-
riiljilri;¡ d, ,lile::il:I'I'i'';, \'lI l:li,¡Jieil¡il, la,- ,1" l'i'lllljl, \ 1';¡H'l'a~,
[¡>l'I'ia \ "r¡"I'I;¡, illúl'i"IIIIIS, aUalilllllil ! ('¡rujia: y (,[litlr,) I'n
<trll", ,\ I'~!II, ~I'l'\ i:'io,; ;(,,1'1';2") (>r\'!lIu (·1 di' 111'1I¡:nl'cillllar
f()lldll~ para Slh!('IH'r di;":llallll'¡¡!i' !lIdil~ la ... , ('lI~l:ilallZ(lS.


p,)j' iI'illl'l I j¡':il i 10, 1'11 \ idi()~;¡ J¡¡ Illli\('r,;¡¡Jatl de 1l111',;Ci1
di'l \lwl/l Ijlli' ib 11!llldndil lit di' Zard;.;oza, 11' mo\ iú I'I('ilo,
llO ~1I11I ~ol)J'(' la jI'h¡'>idl\ di' 1'¡,'r[<I"; I'i'il!a~ .'¡:Jf) lambien
.snhl'l':'ll (\\i~ll'l)('ia Illí~llla, ;¡J",:';illldil 1,1 :[i:i¡:';:¡t¡ pl'i\ i!t>;.:io
(\p !l, 1\'dl'lI [\' Ilil1'a ~I'I' 1;) (Iliil';, l'll lod" ('\ t:'id" di' \1';1:';1111.
Prnlilll,,;'1I1111~1' IIlll1'LII h!;h 1'IIIIii\'lid:l~ qlli: id l:aLIII 11'I'lllin;l-
!'I¡ll f;1\.¡r;tl)II'!II:'IJ!I' il Zilril,:';lIza.


MIIi'r:1l Cl'l'Iljjt;1, \oh jI) id il\ Uliliilllll'ill" I'l ;.:01Iil'11I(1 de'
la llni\I'I'~¡dild. ! ¡Id /JiJ!;¡ di' LIIIlII \ ,1'" ;:,11; , ~lll'rilll¡1I la
]da/d d(1 tl¡;¡I\>:r'\J IIl;l: ¡JI', I j·iU;,,¡;I'd:;L,"'l '"'th Llt illtdd{'",;
j'lIl'l !'I'('IIII': 111" 1':,til:il:I'" LII'i'lIll I'cil)l'lltado:'i r('pl'lida,~ Yl:-
(',('s; ~ adqlliriu el blallkeimielJlo lHl(~\aS j'('lllils, suLre[oúo
en tiemIJo (lel arzoubpo D. PI~llr() "\paolaza que [amuien se
cuenta cnl!'!' "Il~ 111:[,.; gralld,',; proleelol'l's. A~í pudo seguir
n()]'f~l'il'nl!') Jlli'jorillldll 1'11 1,( pill'[(> lIIiIlL'ri"l: ¡wro la Cllse-
fI<l/l/.l ('<lITio 1;1 '"1'1'/1' Ij!!l' 1;1 1'111111 1'11 II'¡ld E~l'iliJill'l!T' illplü-
lla !"PIl(',l, ,jl'lId,1 l'Il id\l~a, (:lll ['(' ! d r;b , la gra 1I l'1I1'~[ ion Ijue
'ji' I'rolllll\il) ,'IHI !Illtli\1i di' la (';III,tlra lIalllada !1I¡[¡j,'!'I'!¡{c
entl'e 11l1l1i~l;h \' 1'~\"I!j~la", ~' di' lJlli' I'n olro 11I¡.mr Il()~ OtU-
pa1'l'1l1(i~


En Hi'l í SI' tlil'i'''1l [Jl11'\íl~ ",[¡lllll,)~ ([111' rn Sth[anl:ia
f·,tabll'l'il'l'lIil: un !t"I'IIiI' 1!l11 Ii! Ilrl'~idl'llC¡il dí' IlIs dau~lros
y l'll'nidadll ti!: la ('~l:IIl'liI: IlII \'j('I'-I'I'I'!III', ara"OlW";, que
hahia di' ~ll('I,¡JI'I' ¡d lll,:,I,lr: ,1'1' Clllbillilrios IIUl~ lu I~rall d
Ikl:[lIr ,~¡¡lil'lIll' y I,inl',) d"do!'I'''; ~1'l'tl'adlb, 1'1111 e\('llI~i((1l dí'
;:'1' 1'<lII'dr;'rlil'I),. V l'I'Ii,!!i()~II~; \lit \ol¡lI'jll v ~1'IT"¡il,.in IJIH'




- :21).;"; ~
1I!~Yaba ¡'llihro de' aclai-: IIII 1't'!'ppllJ!' I'IJI! ~1l('ldn: :-;I~i,~ {'on
tad(ll'('~ 111H' con I'l HC'I'tor 1'\:amillaiJall la:, l'I1I'II!a~' IJll !JI'IH
con lllaza para anolar la~ lal!,h ¡J .. 111," l'all'dl';tli"II~: \ 1111 al-
gua('il ('on lara. L",; ('I,III';!/'/I' l'I',lfI 1['1',' ,,1 dl'l 111'1'[01' \
eon~iliariil~: ('1 di' I'.I/!, 1'1111 IIIS ('al"dr,'lIil'lh, \ 1,1 I",'nl l di'
gradllil¡J()~, IIJ,' II"'~ 1'1111 ¡1~i~I¡'11I'iil di' l'il'l'!¡J-; illdil 1.11111, di']
Clli'rpO 1Il11Ilíl'ip;¡] : I'stando r'l I'al'!.:() dl,1 prillll'rll 1,1 ,::,dlil'l'lI0
de la IllliYI'l'sidad, y pllJlíl'I\(IIJ~p <1!Ji'hr di' I"! al SI';';II!lrlo \
d(~ ()s[e al terel~I'I), LI~ I'(dl,dril- 1j11i'<!¡¡!"oI¡ l'l)!l ,'tlr!;l dií'I'I'I'Il-
cía las mi"ll1il" Ifll!' ;1I1I1'1'illl'IIlI'¡iI .. \ "" ILd¡illl lIi"di,IIIII' {'IJiI--
sicion, l!;¡Cíl'lIdll'l' (,1 lIilllll!l';¡llli"lIl,1 d,' !;,'> -;:'1/1'1 ::II'I'S PIII'
los .iurados \' l'inl'll dOI'!II1'I'" \ I'll la- 011',1' [lill' 111'> 1,,,111-'
dian[l's,


.\sÍ 1'(1111;1111<' la [',Iill'rsidil:l d,' Z;II':I~;;¡iI. 1'<liI ,¡J;:lIllil
mUda;li"l V!l 111- '.'~I;iI:II¡I" plll' 11('; ;I!lil': ¡]~, ¡ 7,;:., I¡¡",!a 'tli"
en 177í, rf'l'ihilllll'dl'li di' I'I"'.-;I'I:!;I!' id (,I'i\'I'111 Ilil IlIH'\d
plan d(~, (~:-;tu"i(l" 'llli' "lillll,:',j¡¡,111 jI"I' ",;11' 1'lll'i'jllI, -1' I!('\ I1
á ('[l'elo I'll li7íi, ;\¡,,; 11' l'I!!¡,!j('I'~ 111, líl'lIl' 1:1 ¡,i,in!',,¡ fil'i!-'
pía; si hil'll !II) 1', ["I,dl!' 1'llIrllr' '1::1' I'!, 1,1 1II"II!ill'"[¡J,, ,jliu
que aifu '!la 111'I'IIi!';¡ 1'11111;1(/"",1111" 11I1;llil 1" I/',Iijl'l"'" 1'111.1
guerra dI' la illlll'[ll'ndPlwia, ('1 lJla~II¡lic'l l'diJi,'jll 1J1li'<Íli 1;(_(
derruid!), (h~ ClIla d(,~¡.(I'lll'ia IliI ha jlodido lodillía 11'[Ii1lJ1'r~l'


\ \IU.


La LnÍ\l'l',idad dI' ,\\ílil 1111' 1IlfllLlILI 1'11 I í,'i:! 1"11' 111"
Reyes Call1li¡'os qUI' la d'¡[¡II'111I ('(111 l,il'III'- 1'llllri'I"IIj,¡·. " lo,
judío~, Hal];,tI)a~,' ,ílllada 1'11 1,1 11I":';l)ílil:o 1'111111'11111 ¡JI' :-\;111111
Tomás dl'l orden dI' ";all:(J 1)1 IlI\i 11,:';11 , \ ~i' ":,,"ll;¡J"1 1,'11 dI;¡
artes ó filo,;ofia, tl'oIIJ:.!'ia. ('dlll)III", \ l'Il ;¡]!.:lIIl lil'lIlplJ ,,1
deretho ej\ il que ('e,;() ('Illlllllo : a 'o/l/o dil'l'lill 1"I:I'jolll'_ 10<
frailes, El plall de l.'m7 la ~lJl'l'illlla; 111'1'1)'" l'í',I;¡JJiI'I'jll
drsp\ll\s de la :':ill'I'I'i1 di' la indl'jJ!'lllhwi;¡ El dI' I K~ ¡ 1" n'-
dujo ú la dbl' di' 1:(Jjl':lin Jura í'11'.,IIJd¡l) ¡J,~ Ll' ¡íl~li!lll'íllíJI"
l1l(ls(¡Jica~ y d,.: la l.:nln,.:ia : 1lI:'" prll'n ('(J!}i'!lITi¡Jil, }¡;¡)II;j \'~




dl'JilIIII ¡JI' 1'\¡~lil' aun dllll" di' !jUI"I' l'xlíJl!!U]¡''';I' 11 la~ ('\lmll-
oidad(', I'i'liuilhi¡,


\ \I.L\U \


i,;III/,ldll' 111" 1111'lil~ di' \al('\lcia fllll' JJ, .laillll' I dI! ,ha-
:':,,!I, /'li I :!,,:-\, ;!I,,'il'!'IIIhl' l'll aljudia eilHlad \ana" 1'~I'tll'\;¡';.
1'11 1 ¡I'llId ¡J" 111\ 1'111'1'11 qlll' j¡, l'lilli:(:dill 1'\ 1:llllqlli"lad,)r para
Id Idll'l' l'II';I'llanz;¡ d(' lod;¡..; la.; l'il'lIl:ia.;, l'rlJjI(j[jlilsc, HU
11],,,1:111[1:, 1''';1i' 1111111<11'1';1 I'!'i;.:i!' una 1',,('·lltÜ Jlublica, ,1 cuyo
l'il'I'lu';ldl,'ill'l 1 phllll il di' la :,allli¡]ad di' JIl¡¡celleio IV 1111
1I',nlllll. ;l[III,I,di¡"I, 1'1'1"\,1111\" dI' la l'I'..;itll'lli'i'l ir llltl(l.~ lo.;
"I'II'''i:I...;lil'l)''; hl'IlI'lil'iadll"; '1111' ('¡lipll';h(' ('lI (,1 I)I'(IYI't'lado ('~­
labt.:(:illliI'1I11l; P('I'I) la 11I1'1¡;lI'illll ¡j(' 111'; [il'mIIII,";, la tUlll{lI'-
ll'!)('i" ,,11..;(:il'IILt ,'1111'1' 1,1 ()!li";P'1 y I'l ~íil¡..:i..;ln\d(l. !' otrli";
/\lhl;/I'I!iIl."; pl'llpill"; di' la "IIIII'a, malo;.:raroll por t'¡llUUt'c..;
!au 1I1il PI'lhiUllil'ldll ¡'liY" 1'I'alizaciu[I ..;,' n'tardo ,'I'['(:a de
tr!! . ...; ...;i;JI)~.


Elill'l'[;[I¡/", \ ;1 (;11111' dl,/,'i[;ldll ¡'¡¡(TI!, 1'lhl'nil)¡albí' I;¡~
1'¡I'lli'iil~ PIII' dil'I'II'lill''; 111¡¡I'~ll'()~ I'!I \;¡I'il\~ JlIlllllI~ de la 1'11-
h!'lI:illll. 1"llil'llIlil I'"II\~ I:~tlldi(/,: cl inl:II!I\('lli¡'nll' d(' i'lli'cilar
ri\;¡lidadl" 1~1l1l'\' lI\ultilud Ik p\'ol'I'~Ort~~ 110 unidos pOI' el
\ ílil'lllo (:IllI\UII ¡JI\ ill.;lilli('iOIIl'~ ~¡\hia:,. \ lal \l'Z Opll('~[O~ c'n
dllf~lrill¡¡~, lIil'1\ lo 1'11I\lli'iíll: 1:1'; pl'r";()lI;¡' illl,..;!ratlas: y tilda.;
d IlIi;1 I¡J/ rlilJlldhilli l)ill' /;1 1'1'llllioll di' I'';;¡, 1;';CIlI'liI,' I'n una
'IILI l/III' :/i"';I' 1111 \i,!.!:III'II,¡¡ IlIlJiliI'iI il la /.'lhP¡'¡i!Ilza. CI/llsli-
lu\ 11,'1' 1'/1 prlllllOI ¡'dlll' di' 1'..;1;1 j¡ji'('J 1'1 jlll~ll'l' nli'nciano
:-;all i il'l~lIil' r"ITI'!', 1IIlI' ulilizando la p(¡dc'l'()~a Íniltll'1l('ia
qll(' ir' dill¡iUl"II..;¡¡J¡pr :'';11'; \ irlllll¡',; , allanl'l Indas la,; diji-
l'lJilild¡'~, ('lIlll'ililJ 1,1"; di, I)I',II~ l'al'l'I'I'I'I'';, y logl'l' PIII' liu
II'I'dl' 1'11 I '¡:¡Ii UII ('.;Iudill gl'lli'r¡d ('lln dlll'l' I'.;ili'dl'as, 11l'ldli-
l,il'lld¡¡';I' III'.;d(' l'nllÍllI'I', toda ('IN'üallZ;1 fUi'ra dI' aqw'lt,,;-
1; / I Ji¡ '1' i 111 il' (i I (j,


fi¡,f'¡¡ flll};n Ja !lO }¡;¡..;/;¡})(¡ ("{II;j JIJ,"; 11".';1'11'; ¡JI' /(),~ lil/('ll-
1'I<JlIlI~: JlIII'I\I1I' ('ar¡'('il'lIdll 1" rr'ci!:nli' ('q'l!¡,la lit- Íiv'\l!l;\t!


Jllllil 1I 1 '¡




para ('onf!'rir gTado~, 1',i!!idJall' ;J 1" jlJII'lllild 1;11) ¡:lid('l'o,'iJ
alil;ienll', CUlllplido Ijlli'dll ~II ¡¡:"!I'lo ;'1 fil'i!lcipio, dl'l ,i-,
p:lo \ YJ, IlCllpillldo la ~ilJ¡1 <l1"1';!1I11I':1 ,\11'.1;111111'0 \1, nalul'ill
(k Yall'llcia \ nlJi,plJ íji!l' !1:lbi;1 "ido dI' ;'I/II,'I!;) I'illl:;¡t!: 1')
,Ilal t'\pidiú ¡Jlh lJU!:h "11 ~u (k E!li'liI di' j ,dJiI, iíl'i:IIIY(,Il-
do ¡)(Ir Ll Pl'ilill'l'd 1:, ¡1I1~ia(l<l 1I11ilcr,:j'¡,u! 1',:11 III~ '-!lil'P, l'
jl]'('I'miIll'lh'la~ di' la~ deJl1a~, y fill'lIllatl di' l'lhl'lIill' IlId,l~ la"
Cir,IWi;b, y llolUlmmdo l'1l la ,;('glllllla por .i\H·:'I'~ "íJlhl'I'\ ;1-'
dorl':'< al arcediano m<lllil', ¡J"i\1l v I'Jau,,!\'() (\1> ¡lIludla ~;¡liI,1
19lc,;ia, El rl'\' D, Fpnl,lllilll 1'1 ('a[lIlil'o l'iI!liiI'II::\ (',\;" l1i';PII-
,;icionc'';, J'('colllwil'ild" la 11111'1,) 11li\i'!',i¡J,1/1 \ ,,111J'g,¡lIdllll'
lt)~ mil'; allljilill~ pl'i\¡¡I'!lil~~,


,\ !:111 ¡':Tand(·,.; \ IlIilll'li~¡¡'; ('(ill"r'';¡IIII1'~ "i~;II¡i'I'¡I'I.'" 1111';1;
di' no 1l1(;no~ \;llía, Pio ¡Y, p(Jr ]w);¡ 1'\11i,r:i¡J,1 1'11 \ di' .111111;
di' 1 ~;G '1, dilJ ('()llli~iun ¡¡ !J, FrilI1l'i'I'11 nOI'iI, ,II','I,¡ji,lllll di'
Aleira, Y;l D, :\Ji!!llCi Yi('h, C<i1111¡¡i,:1' dI' \;¡II'IH'i;¡, 1:;1I'a IjIH'
de la 1l1Cn~a l'pi,;eol'al nUC\allll'llil' 1'I'i~¡tÍiI I'n \;1 ('iii' LIi 1 dI'
Orillllc·la, ~l' a~l'('ga~I'1l ;1 ('~I:1 llllil l'I',itldd ];¡~ l'I'llia~ 111'1'1"-
~al'ia~: gracia lilll' ('()ldimiO 1"¡'lip" 11 Y l'llllqdill /-I'lilll' 111.
:Si\lo \ l'l'ijil) las l';'tI('dl'il~ ¡Jillllada~ l'i'I'JiIl,ilil¡-d" Il /';11111'-
di:1s, cuyo origen lúe el ~ip:llil:llle: ¡:I',\ndI'i'~ d:'\lhalal,.
Irr,er obispo dI' Yah'l\cia d¡:~I)\lI'S (k la ¡,On1lllis\;¡, i'~\;¡I¡J(·­
tio en su Santa lbll'~ia, pOI' l'l ano di' li>,q, 111)('(: pl'l'JlII~itll'"
fl ('('OllOmOS, il ('ll~n (':11'1'0 ('~laiJa ('1 1'1'('(l~I'1' Y ;1i1!llini~lrar
las I'Plltil~, f'('pilrli¡"ndos(' I'~Ll ('al',::a Jilll' lll.~ Ill(',I'S dl'l al!! I ,
di' los cllak~ !lIlllal'll~1 ('] 1111 III iJf'(' ('nn 11[11' 1'''JlI'I'i;dllll'llll' '1'
distillguían, COll ('1 trallst:urs() d('1 lil'IJlI'0' ('J'l'cil'l'ull p:-;lds
preposituras ('11 rentas y :111IOl'idar!, lo ('lIal Cilll~(llJil !Irall'';
dí~turhio~ ('n PI cabildo; Illa~ (,1 ('ílado ~i\l(l \ , il ';(llicitud
tll'l dignisilllo .\rwiJi:-;pu ~i1nll) Tl!lllú~ 1\10 \illaBlII:\ a, ~II[1l'i-·
ll1i(í eH 1 ;'iR:; tudas li)~ [ll'\'p()~jlllra~, ilplicillldo ~II~ l't'llta~ it
la mensa l'apítuJal') il ('\('I:!'('iol1 di' 1;1 '1111' 1I<lIlI¡d¡;ul dd mi'':
di' FI'\¡rpl'll, cuy()S rrll[()~ ~(' (J¡.~lillal'()n ;t dipz y (1('11Il ('¡tJ¡< ..
dra" de la llni\l)r~itlad ijW' ik~~jllll)~ I'IWroll l'I'dlt(',idil~ ,1 t]¡¡.;
[lllr \1\1li'eI1l'il1 \:, \ hi)]\ 1'()I\~I'niltl(l 1'III()mhl'l' di' liI'l'plhílll'




Lh 1) p:l\ (Jl'di:I~, ~it'lIdn \erdadl'ra~ dj!!lI¡d;Hlp~ N:I(ls¡a"tl(,il~,
y glJZillldo ~lh pll'l'l'dnl'l'~ lrt \ I·,tidllra dl~ lo~ ('allulIigns y
:híl'lIlo i/!lIl(~diail) a 1'1I11~,


Ilpsdc' la l'UIlILt·jOIl (11- t'~la 'lli\l'l'sirlad ~e trato de
d,'~¡gllar ,'llgd()~ a nl\!l cargo ~l' l'OJll('IÍI'l'ól la fOl'lnaeioll
di' la,s 11'\ I'~ ~ 1'~latlltl), qul' h¡dli:11l di' rl';.:irla: a c~tl'
lill.\I¡'jillldl'll \1, I'll la lI1i~Il1a bula ¡]p ('I'I'C'¡:iUlJ, IlOlll-
[11'1) 1I11" jllllta ('I)llIP"I'-.;LI (]¡,[ Ob¡~po. dd Hpt:!or, di' los
jurados dI' la l'iud¡1I1 \' Ik algullli,"; eallú!ligl)~, la cual torno
t'\ \)(11111)1'(' dI' Clúll-!l'Il llla~'l)r, \' twlwrnú la ('~cllcla ha~la
1\1 ¡¡fll; dl,j :¡,'i,; I'/! qlli' Sixto \' ;111IlH'l\lll pi nünwro dI'
~¡¡,~ \III';til'~ ILllldl1 1't'lil'I'~I'IIl;ICillll I'll 1;lla ú cualltos [pniall
Yulo 1'11 la pro1isioll d(' las eall'''ra, t:1l~ a~ fat:ulta(!Ps ftw-
rOli ('onlirmadas pilr ll)~ Ill'\ 1', CaltllicliS y por FI'lipc JI.
El ,~oj¡il'rnl) illllWdiallJ, ('ll ("llil11lo d la dir('('cioll di' lo~ t~~lll­
dill';, t'llllll'¡illJi l \1\111 dl'!ilS 1'1'011':-;01'1':", y obs(~nancia di' las
"'\I'~, ('~laIJa il r¡jr~o <11'1 Hl'l:!Ill' qlH\ llOllllll'i,ha el ;\ yllllta-
mil'lllo l'OllllJ p;i!!'lill¡J ¡Ji' Ll ¡I:Jil "J'"it!¡id Fn un I'l'iIJt'lplO
l)i'lIpil!"illJ 1,1 !"1'Cllll'ddll dil'l'I'I'liI,', ,';ill'dl';liiet)~: m;):; ltal.Jida
1'llll~ilj¡.rdl'iIlJI ¡¡ I¡)~ jJlI'o!lII'nil'lIil''': 'ilIt' dt' ¡,]jo rc'~ull¡¡ball, y
;", lli~ grill 1''': pl'I'.Íllici()~ (jUI' a la lllisllla enSl.'llallZa ~c seguian,
acudí!) pi :\ yuntamii\lllu ;\ :"Ii\lo \' , quiell en su bula sobre
fIJIJ(}acion (k J',l\ ()rdiil~", ordelllJ IJIH' I'J] lo ~IIC(\,iro el JlOIll-
ltralllil'nlll ilp n'dor l¡¡tlijl'';I' d¡, ('1\('.11'1' 1']) alg"1l1l eanoni::o fÍ
digIlidad di' <I'1IlI'iLJ :-';JfJl;¡ 1;.:II',i,," dl'lJir'ndo dllrar 1':.;11\ ;'ar-
",,11 ¡Ji) ';1'\" Irj('IIIII" \' q¡¡¡'dantlo l'x('luiilll'; ¡()~ p(1lol'dl\:" \ ca-
!f'dr;'di"IJ~ "


Para la n'('la adlllinislracio!J di' las l'Plllíl'; sr' ereó una
junta lillliada dI' Ucelos, ~ de~pll('" dC' lIaril'JlIJa; ('I)lll-
l'lIi'~ta dd reetor , Irt,~ I:al('drill il'lI~ C01l el SIJHli('() y dl'I'(I~i­
tarin, La ¡¡¡cullad ¡JI\ Jlwdicillil Il'nia Ulla junla parliclllal' qlli~,
¡¡¡¡.In la !1J'('"idl'III'ia d¡:1 IJIj~lllll ]'1'('1111', i'1l11'lldia ell todoi> lof'
,1~lllllt)~ dl'l arll' di' curar \" I'n la apl'obaciOll ¡JI' Jos Illl'di-
"¡¡¡JIPI! to..;,
'llIdlo~ "¡¡II .. itlo I()~ I',.;!rlllllo.; 1'1 l'I'~lall\I'l\I¡).; 1[1lI' "dll 1'1'-




.- ~ I:.! ---
.~ido il 1'"liL lIlli\(~!'~¡dild, 1,,,, I'rillll'rll:i 1'111'1'111\ di' 1 't:iI 1'11
lil'¡;lI"() dI' ::'illl \i/'t'lll" )-'1'\'1'1'1', "~nih, /'" ¡idill lIil'i¡':rIJ!I'"
dl'~plll'~ tll!' .. ,,,; IlIÚ' p,'rr(,,'tll,~ ('11 1('ll!t;~ill, 11)"; I'!lidi'''; !"11\'l'on
Jll¡)dilicadil,~ .'n Jií 11, 1 li:, I \ 1 li l í, EIJ 11,1,-,'1' 1'1I1¡lil"tl'lIll
ya ('11 ¡',hliollill)ll 11¡j1'\d"; 1'(llhliIIWilll\l'''; t¡lll' dllr,ll'ilII ha..;!,)
1,01, Elll'~ll' ,11li! ,,11'1'1'111[' !l. Vin'lili' Bla~I'i1 t"l'lIlllllll 11111'-
\ll [11;111 de' 1:~ludio~ 1¡IH' ml'l'pcillla ilprobacillll 1'1 'id , \ IJlH' ";1'
11110 ]1111' d lllilS pe:!'!'I'('!U y (l\;lllZado IJI' cUilnlll"; :-;.' 1'1I/¡1"'iI-
ron [lo!' aqll(:lla ('POC,I para la rl'10l'lIIil dI' la.; 1II\i\I',r~id;,u!I''';,
atribuYl'llI!O:-;¡' I'sti) l'irCllll,I<lIIl'iil Ú 1j1J1' tlll' I'! l¡Jtilllll l]¡o tli-
do,.;. ,bi (:onlillllll ha,la 11'11' 1'1I 1,')11, ,'I!lJl"Zilllill 1".; ¡,jdlli'"
¡!1'Ill'ra¡('..;_


El pall'unalo di' h Illli\ I'r"id;¡d ¡j(, \all'llI'ia. ,'1111111 \ a
qlH'tla dil'hll. IlI'l'Ii'[I(,,'iIJ dl',dl' ,.11 ltllll !;l('ilJl 1 al ai Illtialllil'll-
11),1,1 Clli¡[ l'II',!.;ia lo,.; I'I'I,'IUI(,"; \ J)illlllJr,t!liI j¡,.; pa\ol'd,'~. ('il-
1('I!l'átic(l~ Y ¡\1'j)('llIji('1111'~. _\la,., l'll 171\" I'llilllt!1I F('lijll' \'
IO!llú la I'illllad ,\111' l'll la gIH'I'J';¡ di' ,.lI(·('"iOIl !tilhiil ~I';":ll¡d¡,
d partido (kl ,\!,,'liidllt¡lI!', dl'''PII,Íl1 di' ;IiJlII'1 ¡J['I'!'I·II!I ;[ la
!'ol'\I(\I',tl'iulI 11111IIil'ip,[I, ""!H,II'II 1'¡¡~li:':11 di' -11 1'1'llI'ldla; [i1'rlO
"c lu tIl'\ (11\i(l I'n 17~O


:-;_\\TI\f;O.


A I"ti!\lll" ¡J¡;I ~i¡:I[1 \ \ \¡,!llii¡ i'lI la I'illibd di' :-;;tnti;¡:.::n
(;I'nll'l' 1'I,li!.;ill';(¡ \ plIlJlil'l1 dI' 1;¡t1i('id. 111I1'.;llIdill di' !.;/,alll;l-
lica I'U~O Ol'ígl'll I!t-J¡i,l di' ,.,,'1' Illll: 1'['1110111: Iltil~ 1111 !til"!;III,)I,
esla 1'~I'lIda ;'l la~ 1ll'('I'Sil!;lIlt':, di: 1;1 plt/)\;¡¡-i'lll. ('H 1, d,' JI1-'
lio di' 1:-;01, I'(,l1nidl)~ ell la qia C'ilpillrlill' di' ,tqlll'lla :-;illl[;t
Igll'~ia, D. Hil';":') di' 'IIII'()~, lÍ\¡i~11I1 ti l' C¡¡llal'ia~, 1'1 Ol'illl lir-
Ia rni~Jll;I. di'l pl'lIpi ll IlOmb['(; y,qll'llido, : \.O!II' I;OIlIl'Z dt~
Mal'Wél, notario de! 1l!'1 Ill('1'II , IIliI[';..:al'nl! la l'st'l'illll'il d., flln-
dal'inll di' 011'(1 IllIi'\O 1'."lntli() IJlll', ';(';":-1111 1" ifltl'lli'itlll dI' lo.'
rlmdadol'e" \' la~ ('I;'lll~lIla~ dl'l ('lllJll'ido, ¡Iallia dI' li'lll'r 1'1 (,:1"
1';'lI't,'[' dt' 1II1i\('I'-iidad: ill'Uyll 1'1'1'1;111 illllli'll'ill'lIlI 1;1 ,IIIIOl'i/'(
;'iOll plll\litit-ia. \ j<l Illilu\ i"l'Iill 1'11 17 ¡[., llil'il'lllhl'l' di' ¡;;II',




- ! L¡ -,',
,\,,1 !'ill'il.lulill 11. 1"111 ¡¡ billa 1I,I\'Ia I'\ll'lhi\ ¡) <l tilda I ;;dil'j;r
,,\ "\]H'I'..;atlll ",ludio, <l1l1'1I!talldo I()~ f'~I¡¡I\ltlJ."; 111",1((1,"; Y 111";
qll!' ('lI ;ldl'l;ui!l' ~(' lIici,'I','11 p:II';1 ,\lllpliar la ('1l~1'11;¡1l1.;¡ di']
lIlII'\() 1'~I;¡\¡II'I'illli,'nl(), Al ]II'IIPill lil'IIlIHI 11' l'\illli;l, ('fI!ll1i
i;:U;I!IlIl'llIl' :1 su..; call:dr;\lic()~. dlil'illl'l'~ \ 1'..;ludiall!I", di' la
il/l'i~tlll','ilill 1,t:I,'~i;lslica, concl,di,"II(\ol,' lud!l'; III~ IlI'i\ il"gill";,
ill!llllllld;¡'¡,'~ \ ('\I'Ill'iOIll'S dI' que gnza~l'l\ Il pudil'r;\l1 ":,,l;Ir
Ja,; llIli\ l'r.,ida!!I" II ,',llIdio,; ~I'IlI'r;¡\('" Esla hula 1'11(' puhli-
t'ada SOI,'lHlll'1l11'1l1i' I'n:! di' ,\LII'ZI) (]¡o l;JOG por Fr. "\rias dp
H¡odla, ;I"atl Ilto[ lIli'nasll'rio de ~all )lartin, j\lt;Z COJ\li~iona­
¡Jo ;¡j l,ePI:I;) pOI' 1,1 ~IIIllO JJlllltiJicp,


En \ irtud Ik (',la ilulnl'izilcilill, D. Dii'f.!il (l(~ Muros. 1'1
Di'all, (lrincipio por rl'l~ll1J1lazal' a] antiguo marsll'o di' ~T;l'­
m;üica ('on 011'\) qll!' II'nid líllllu <!cadl'llli('o, y aIl'lilil'l la (',,-
('llI'la ('1111 ,'..;1 lid io..; dl' Il'olu,,:ía \ c;lIWI\('" culn' (']1(1'; una ('.,1-
tl'dra dc Ill'n!'!!) qUl', autorizado l'on otra [¡ula, t!1'jó aneja :\
1111 ,'allllllil'iL!lI d,' Id :-;iillla 1;.;1,'~i(\ l'at,''¡ra]: ~- e] adllli!li~!ra¡]lir
tllllllhr<ldll /1<11';11;1 1'11 !ld,lI'iOll , '1' I'IN"..;jllllll dc' la~ ('a~;ls d,llld"
111"raIJ,II'1 (IIJj,p" di' L'¡llal'j;¡~, l'lln "11- 11IlI'rlil~ \'III'l'II'IlI'III'ía.",
I'U 1'11: () 111,:..:ar ~I' I¡;tllia (iLO ('oll:;ll'uÍr 1'11'dili{'io p;¡l'a 1;1 Illll',a
(','';1'\11' la , -'L", tardl', 1']llli~lll\l ~['. }lllrn~, OL:llP;¡ndo :-a la .~illa
"pi,(:upal ti" O\il'¡\O, l'l'diú;'¡ j',l\Ur dI' la uniq,l'"idad di' qu,~
I'l'(l fundadilr \ ario,,,; 1j('I]('lil'i¡¡~, pl'I'\inil'lldo qur "l~ I'difi,:a,('
lIllit ('<lpill,l di' S;I!! \iClIJ:'¡,;, :1 1;1 ('llid, 1) ~tI 1'~ludi'l \ call'dr;'I-
1/("11.-, Il,u'id l'II'l'i:..:o p"r¡,l'lllil di' 1"" mi,"mll" LJI'Ill'li,'i"" \ ,'~LI
"I'III'it ;- III:llldaio ¡JI'\¡,' l'ioj'l'l'il'~l' I,j palro])ato (k ~;11l \i(,III;[~
d,~ B,IJ'I l'll!;1 t1ili\l'r~idad de ~all¡iilgo, : l'll's!ahil't:illlil'nlll di'
-Il l'ol'l';[,II;J para JI" "'('.U\(II"''': la clIal fU'1 alllJlitla [101' Cll'-
jo, 111. ('Ulbl'l'\,llllllhl' ~()Io d jll'ill1i'l'O y la 1'1i1l1'Ínn allual Ijlll'
l'lda\ la ~I' l'I'II'hl';1 ('1 tlLI ,It- ~Il [""ti\ ¡"¡¡d,


\dl'11Lh di' Id i1uloriz;ll'itlll 11i11llilil'i;I, 1'..;la 1IIli\(,l'~irl,1I1
1'1'i'iIlÍII Id il[ll'ulldl'illll I',,;t! \'11 I'I'IIIIL, lil'llldda 1111\' Ft'I'Jlilllllll
1,1 ('al"I:I:11 1'1\ \,J![;u],did ,1 t, di' ~1'li"jl¡:II'I' di' ¡:i()!¡, \ ,'lIll-
til'llIada 11111' \)MI" .IUilll;¡ J). LII'II'.'; I ,'11 .\l;ldrid ;1 ~ í di"
¡),-[IJiII" ¡j" ),;\1;




-21\ -
Hespllcs dI' 11, Di('¡.:u dt' _\I11ru,~ I,,,tra il fi,:!ul'ar 1'11 la hi~­


loria de psta 1I1lircI'sidad ('1 illl~lrt' 1l0011llrl' di' 1I.\lo!lsO lit:
FOIlseca. ,\ ('zolli~IJ(1 de :-ianli(l:!1I y pn~teri(lrrnl'nt(' t!f' Toll'do .
. \dplllas de la~ fllllda('iIllH'~ IItJ(' dl'jo ('11 olr;h IlIllf'ha:-: parte.;.
se dpdieó e~I)('f'¡a¡lllC'lIt('. ayudado dell'abildo JI1!'ll'fipolitanll,
á IlH'Jorar ln~ ('"t{jdio~ di' Sanlia;!o. ¡lprO\ PI'handll LIS fa \ or;¡-
hles cirCllIlstancias de su !,osieioIl : prillll'l'O, para ;111';11'1' a 1;1
illslmcl'ion pública lo" J¡i('!l('s !JI/(' la 1¡.:lt'sia IpIlia dl',;tillado,.;
á otros ohjetos; ~. si'!!llndo. paril displllll'r l'll ra\()I' di' ílljlll'-
!la de una parl(~ r1P Sil pin;!iil~ patrimoni!l \ ¡JI' multilud dí~
heneficios t¡lH' t'slaba disfrutando 1'.1111 ;11'1'1';.:111 ;'1 la 1Ii:,WI pi i J!a
('ntúllee~ \i;!(,lItl',


A (>1 ,~e dl'IJkl la f'undacioll dl'l Coll',,,io dl'llominado dl~
FOIlSt)('i! y la lril~laeion ;1 f'slp I'difi!:i,. lit: la l'Il';I'fIClnzil uni-
\ersitaria. dp~d(' I¡)~ prilllitira.; I';¡,a~ ('IIIIslruida.; ¡"ir \111m:"
las cuales (!PSt!i'. l'I1!I'lnl.:(>~ St' l:onO(:I'1I con 1,1 II()Il"I('(~ di'
Eüwüo riejo. T¡lmbil'n I'rijio o!ro (,(¡/¡>gio ~lll!1'(' la h;)~I' dp
IIIl illlli;..:un Iw.;pilal I'lIlld;l(lll por 1'1 ohi,"11I1 :-i¡.SIl;lll¡JO 1. ilU-
mentado de~/lIII" JlIII' 1,1 jll'ilill'I' \!'/IIiJi-;llI' ¡;í'lllIil'I'Z. \ 1';1111-
reeido últimallll\nte l'OIl 1111 II'gadlJ di' P .. \11111-11 11 di' FI)II-
seca, tio llel preLulo l)['omo\i~dor dl\ ('~los esta!Jli'cilllil'lIt(l';,
LII';!O seria ri'fprir I(I,~ dilatados Irúll1ill'~, por dlllldl\ SI' Ilt'i!0
á eslos resllltados Ijllf' pi ilu:;trp "\rwhislil) lIO III;!rú \I'r ,'Il
\ida: hil~!a di'l'il' ([¡II', 111'1'\ i,l hllla di' UI'ml'llil' \'1/ , Si' t1 .. ..;-
linaron al Cok',gil! \' I:lliv('r~itl;¡d \al'iil~ /'('Iilas l'I'I('~i;l...;til';l.';,
~()hr;U\tl's algllnas di' las <¡1I1' hahi;l!) ,idll ¡¡l'lic¡¡¡j¡¡~ d 1;II'lllh-
ll'llCl:ioll del lIt1plO \' rrandl' 1I1)..;pilal ¡J,. ";lIllid:':iI. \ Ill;IS
t11~ (los cl[('nlos df' mara\ f'diSI'S que I'i :\ [,ZII!Ji~piJ Il'go (:11 S\I
li'slan1l'llt(): \l'riri('ún~I()~I: 1" Ir(l~lileillll, l,oll('llIi!lo qul' flll~ I'l
eclifkin. il nwdiarlns di" ,¡~Io.


Faltaba !nc!ayía, ~in f'lllharg-n. forlllar las eO!l,tillH'inIlC,'<
de la \lni\'f'r~idi1d y dl'l mi ('.",ill , fjtll' 1·1 ~r. FOIH'I';¡ hahia dr-
jallo ellci1rgada~ ;'l 'U~ II',t;lJnl'lll;¡r¡I)~. E~I()" por h;tll;lr~('
ansl'ntes, y ;¡lgllll(¡.~ dI' .. 11o,; ftlf'ra tI!'1 j'()!IlO, IlU hahian [111-
,Udl' 1'1'IllÜI''';P; \ iJlllll¡lIt' al tin, L'Jl l·:i:j I ,e iuntarllll d", dí'




- 2Li-
dio,.;, 1']I',lIndl' di' 'dlllltl'I'I'\, ~lIbriIlo dl'llll!lIladur, a 'l1l1l'1I
pnr I'llp:-;tall1l'Illo I'IlITI,,,pIIIlIlia I'! palrnnalu del t'oll';.:iu, yel
lil'l'III'iadll Silllllll Illldri;:ul'/, 1';Llllllligo, COlllO ";1' (lcl'rcaba el
l'rilwipio 1J¡>II'lIr~(), ~I' limitarllll ;1 lIollllmlr los calei!rúticll:-:,
'1I11'dilli(lo la~ I'II~;I~ I'n tal ",.;Iado lta,.;la (,1 allO d(' t:J;i3,


1':11 I'~II' ;IIlO ;Ipaf'('('i~ 1'1 (;ohil~rno ~lIpl,(,Il\O illlL'rrinieIldo
dirl'I'!illIll'lIll' por primera \1'Z 1'11 este establecimiento, A pesar
di' IIIS ;.;r"III}¡o~ 1,~j'lli'rzo~ dI'! Sr, Fonseca, la cnseflanza se ha-
llalla ('a~i ('11 vi llli~lllO I'sl,,"o qlw la dl'jÚ ('1 fUIlllador }luros,
reducida I'll~ll tolillidad it cinco cúlellras, Con~idcrando, PIll'S,
el Empl'rillllll' Carl(i~ V tan la:-;Iimoso ;lIraso, ('Il\ i(') por \ isi-
tadur al J)oelor Cl/l'~la, 1';UIUIli¡.:o di' ;-;, .Jll~lo y Pastor de la
yilla de Akal:l de l(¡o!1(lI'I'~, I 1,;t!I'dr:tli':11 de su IllliIL'l'si-
dail, <luloriz,úldo!co pal'il (1'11' 1\ Ilamihl' al conde Ik :\lolllerey
\ '1, III~ dl'lllil" 1(',;iilllll'lllilri(J~ d,'l ,\I'lobi,;po lJUP l'slll\il'Sl'll
[i1'1'';('lIll'~ t'll i',I()~ 1'('11111-;, it Jiu dI: qUl" 1il'I'sclüúndo~l', c.on
d pm\ 1'1 1'';1'11 la~ l'll.'a-; 111'I'I'~arias y (:llmplidl'I';IS al E,.,tlldio
y lllÍ\I'I,;iILld, l' eH <11'1'1'1:1" d(' 110 ';1' .illn[ar con I'!, jll'O\P,-
\I,,,,'j,, -;lhll{!I,'IIII," Llllllldlll l'i ILJ:'till' Clle"jil 1'0111'>11 (,Ilcar-
,;;11, \ IJI) it¡¡j¡i!'II:1o ilcudido los [l,t~rIlIIUS ,'1 ~u requerilllielllll,
pl'lJl'I,¡Jili pUl' ,j ,,010 a d(,';(,llljlPIl,U' ,;¡¡ eOllli~ion, S(~glllll'l'~!ll­
la de HI'al el'dula I~\pl'r!ida ('H Yalladulid COI! fec,ha :W de
Enl'!'11 dI' 1:;:;7 po,' 1,1 I'cy !l, Felipe ll,


PI' I'~I,' r!!lI'IIIIlI'lIll1 :rjl;¡J'¡\('!l Iflli' dl"'plfl·," di! lwlJe'rsl1 in--
(\ll'ltlill!1l l'illl IllIja ddl'llI'illll 1,1 Yi"ililll¡:r 1'\','-'111 d.; Ia~ 11Illda-
;'IIII)!', qlil' il,dl"11i i:lo ';¡[('I'r!II'nt!o-;\' cll'sd(~ la primiti\il 1'1I
Lilll \ d,~ ¡eh in¡\;¡~ d!' .Iulin 11 y ClPlllt'iltl' YIL n'~plltalldo
1'';!Tll[lul'hilllll'lill' 1" di~IIiIl'S(1) l'll 1I11;¡~ l' (ltl'¡j~, di'lC'rm:no:
j'riilll'/'Il: !jUI' 1;1 ¡'lhl'!I<IIIZl .!.:'l'lIi'ral ('"lab'll'cida \'il I'n d t'di-
fil:ili 11I;lIl1lat!1l ¡'\ln-Inlil' I,n!' \'1 arzohi;;po FOIl';I'(:;¡, nlfll¡[ll!;I-
,,1' t!,ulIllI,'I' I'¡¡ 1,1 ill'lj¡Ji,li!;¡ ('(¡!I la di' arlr.;, filo,-llfla \ 11'010-
,'-'lit: ';;';:11111111, 1\,1i' ('11 1'1 mi,1111I I'd\!iI::fi ~"f'siil\¡i(','i('~L' 1'\ ('11--
!¡',críli, 1'1111 1" Ijlll' 1'lllp.'/1I 1',11' !'Pl' lin a kili'!' l'!iIllplidll 1'1'1'1'-
h!: \' 11'f'I'I'I'II, 'l111' 1'11 1'1 hll,.pilal ilnt i¡.: 1111, ,'I)JI\ l'I'lido lalllilil'!1
'll ('nl"c:ill 1"11' ¡¡¡JlII'J jll'I'lildu, CI>:I lljll'lIlJílCil1l1 di'l C;¡Jlildll




- :!11i -
:;(' (':o;tablt\I'íl':'f' pI de lo~ ill'ti~la~ 1) lilll~ul'u,~, Ijlli'lbuld'J 1,1 (111'11
c\llushallll'nll\ para Ins 11'lllo!-!os, I'ara 1,1 ['I";.!illli'll di' ('ada
Ullu dl~ ('sl()~ 1~:;tahl('l~irnil\llto~ 01'111'1111 lllld~ ('II!I~tillll'ilJlIl'';
cuya ('jl~wcilln C'Il(:OIlJi'lIdll ni Uilll.,1 ¡'II !.;1'Ilt'l';iI dt' la lllli\ 1'1'-
:-i(~\tl 'IIW }'('I'lllplilZIJ ;[ la jimia, ('t¡¡llllllt'~lil tlt' lit] I't't'lII[' \
tre~ cOlIsiliarilO,';. IjUl' hasta 1'lItúllCI'S h,l!Jia 11'lIidlO ;1 '11 I';\I'!;'I!
la dil'l'(:riuII dto la l\IlSeÜ;lIlza v la adlllilli,lr;lrioll di' ¡¡¡-
renlas,


A la vi:,ita di' Cuesta :;IlI'I'dil'roll otra.;: \lila por ('\ lil:l'll-
ciado n, Pedro di' GllC\ara. dd CU]ISI'jO ¡JI' ~, ,1.. "Il L)íjli;
olra por D. Pedro Pnri()('al'rl'l'lI, !;lIllhil'll Ik! ~ :lJlhl',1II. qi!l~
fonnú nll(\\a~ l'Ollstilul'iolll'S IIJalidada~ ,dlsl'nar 11111' \tt';d
l'I"dula de (i de \,~o,..;I(l di' I :jNS y la úJI illl;1 !I0l' )), .\!tlll'"
de OI{¡Jlira . .\lca[dl~ mayor dI' la illldil'lll'ia 111' (¡,¡¡ieia. 1'1l~1)~
l'slatuIIlS, ap]'o!J¡\t1I1,s pOI' 1-'1'lipl' 1I1. 1'11 ~af) 1.1)1"1'11/11 ;( 1 q di'
JlIli¡) lIH líi1.j, hall \ ('uldll rigil']HI(I, con al,,\III;h IlIlIdili(';\-
ciunes, hasla el 1)!'1'~(,1I11' ,;idll,


Los I'sluc\ios 11'li' 111,;':01';1 11'1l1'!' (',;1:1 1111[\ I'!'~id;¡d, 1'1\ \ ir!!ld
lk rslo,; 1',.;i;¡[IIIIJ,"; "! lÍe' 1", <111 I1 H'II 111."; 1/lJi.' plhll'l'iOI'llJI'IiII' 1'1l1l-
!'>iglliti el ClúlI:-ilro liacl'r 1:11 la 1'lhl'I""\ZiI. S()II 11'''; Si;':llit'lil l ',";


GrilllliÍtica !/{af¡"llidad. .\\ prilll',ipio hubo dl)S I'¡lil'dr,l.",
y Cuesla dejó eslablecilhls tres; lllas 1'11 \irt\1I1 1\1: l'I'alPs t1is-
POSic:iOllt',"; y de l'I)])('lIrdia~ 1'I'lI'IJl'ad;h l'llln' al I'lilllst 1'0 \ ¡t".:
PP . .JI'~lIilas, qur'dal'ól!l ;tI fill 1'.,1110' l'lIl';ll'gadll"; di' 1',la f'1l-
,I'¡¡<tllza,


.Ir/es, El t!llí"lol' 1:111'-;la 1',1;t!¡JI't:ilJ I'ilra I',I;¡ Lit'IIIIi1d I¡'I'S
dtlcdras í¡.:u;¡ll'~, con eOl'liI dircn'!H'ia, (\ las qlll' t'\i.,liilll I'n
otras unirersitladl\~, si !JiPIl tllillldll <jlll' ¡¡dl'lltas SI' dit'si'1I
1t>('eiOlli'~ di' ma tl:m:1I icas y ('sfl'ra par;¡ lIlil \'(11' iIlSl1'III'I'¡"1I
de los OH'111cs, Por Heal ('I'dltla di' :¡ di' :-i1'lil'JIllirl' lilo I!im
se jlermilio ¡l lo~ .J(,sllita~. VOJllinie()~ \ dt'lllih 1'I';':1I1;11'1'~ 1\111'
hubiese en la r:iudad, POIH'!' do:, lI\;¡('~tr():-; qll(' J¡-YI\'!'lI di'
I'xl rilordin(lrio ~IIS resp('r:! i \ as (/IlI'lrinas o


Frolollíl/. EllIli~rn() Cll('~la t'~labll'l'íIJ 1'11<111'11 1':III'd/,i[-
para t'~1 a facllltad, pf),~lcrioflllC'lJk ,';1' d 1I'II.lill la Ik 1':'I'I'J IIII';!




- 217-
Y 1ll;1~ l,mll' IIlra di' 11'"III;.:íil moral. Ta!llbj('11 II)~ ,k~\Iila~
IO~l'al'iln 1'11 Ili í í !I<lr 1111<1 11'1'('1011 diaria di' l11ell';(l. y 1'11 t li¡i,í
IIll'a di: I('ol",,'jd 1'~I'I)"hlil';1. , Iljlllilllll'llll', n. (:1'. lIi,';..:o di'
(Inia, ,)Ili~pll di' AIlII'qlll'I';1 1'11 \lJl'lil,-E~J1aCla, iL';";il h;l'w',;
para la 1'I'l',[I'ioll 1110 ulla ,::t!I'dl'il di' pl'illl;} di' ~alllll Tlllllil:'
qlJi' J"lliia ¡JI' ~I'r ~I'J'\ida por \\1\ hijo lid ¡kal IlLllnil~ll'l'ill di'
";;111 .\I;II'! ill ,


t'IÍIiIJ/les. r;1 ~I' ha di('hll Ipll' n, llil'gn de )\lJ['O'; flllldll
llfla 1';i!I:dril di' ¡)I'('!'('lo, ,\llll'~ di' la 1 i,ila dd do(',lor CIII'~la
.;(' 11' hahia ;1:';1'1':.;,,1111 (lIra: y pOI' !;IS ('on~litlll'io\l(',.; di' ('~I('
,i,;iladlll' ~,' 111':!,llliw la 1'lhI'lIilJlZ,L (k la jlll'i';l'l'llIlelleia l:ilIH'I-
!lit',l ('11 ('in('(I 1:1I1''; .. ,~, 1111 III'gillldil';I' ¡¡ plIlll'r 1'1 ,;e\lo }¡il~la
la l!lilad tlel ,;i,:!11I \ \ 111.


lA'Y"S. E,\a 1'(\I'I'I'l'il 1111 ';1' 1'.;I,IIIII'('ill ('11 la Ulli\ I'r.;idatl
di' Sanlia;":1I Ild~liI, Ili;:-" 1'11 l'UIO dill! ';1' ilhl'il'l'on In'.; c,'i1l'-
tira.;, IIllil di' (1i~1 jllll;I, olra di' prillla y la [I'f'l:t'f'a Ih' \ i~­
pl'r,t.;,


.l/¡'rli"¡'JilI, Talllp!II'P 11,1,;1;1 l!i'¡,'; 111\ola IlIi~lIla IlIli\I'r-
,;idad l'II~I'llilll¡;1 d,' 1I11'dil'III:¡, i'l'1'illI,jII'" 1'lIlillli'I'~ IIlla (';11('-
dril di' Jlrill101 : (111',1, di' 1 I";lll'ril~, 1'lhll'I'iilrllH'IlII' ~I' 1'~I;¡lill'­
('j('1 IIlril di' \I!'lodll (:011 I'l flogadll !JllI' al \'I1'¡;l0 dl'jI'l 1'1 ya ci-
lad!) 11, Dil'go di' I11~\iil,


En lall'~ 1l"I'lIIilllh ..;igllill la l'Il~I'llilll/;1 (b> I'~!;l 1l1lill'J'~i­
dad lta~l;¡ !jlll' ¡'¡ jll'li('illll dl'l CI,llh!!'II, 1 1'1111 1,1 /in di' inlrll-
ducir ;¡J,:';UII'I~ 111i'11JI';h, 1'[ I'I'~ p, FI'I'Ilillldll \ 1 llilillliril 1 ¡,j-
1¡¡:lII!' il 11, Oil'~(1 .I11i111 ,'IIIIi! 1'11 ¡O di' 1':11('1'1.1 di' I i 'l,s, "flil-
díl'IIt1i1II'¡'1 Illulll di' 1'('('[01' l'l1l~ di' ~\;II'ZII di' t7:;I, ('un
1'11I'(ll'gll dl~ 111'lar ;1 1'11'1'111 liI~ 111'1)1 i"encia;" ;1 qlle ,¡(, dio 1'1
nondlrl' di' Nelll /'!'IJI/I'!'fo. I¡¡~ ('Ilall''; 1,ilri"II<l1l I'n parll' liI~
(,llIblillll'ililH''; ¡JI' l :I¡I'~LI, 11<11'jl'lIdn Iril'lI;tll''; 111'; (';II';':!l~ di'
rl'I'III\, ~ 1 i,;!i;ldlll', ~ illlllli'IILdlilll I'ilj('¡) I'¡dl'dra" iI ~alli'l':
ulla di' lIIall'llI;tlil'il~, IIlra ¡JI' dl'nl'lall'~, 111la ~I'gllnd,1 di'
1lI,..;fillllil, olra di' Llltligll \ IIll'iI di' ;(II,lIlIlIllil ~ I'irujia.


Llegado 1'1.11111 di' I ,i!, lilUlli\ 1'J'~id;¡d di' ~illlliil,,'O 111'1'-
-I'nlll, 1"111111 (\Ir¡b, ~il 111\('11.1 pld" al Clllhl',ilL (jUI' 111 '1JII'(lbo




- > i 1 s···
con las modilicaciont's propuestas pUl' d ji~('al: y rle~(l\ll':-:
de yarias contestaciollcs sO!JI'l' Sil cj('cllcio[}, 1111('<1<') dl'lilllt i \ a-
mente arreglado ('~te a~ullto en 1 ¡¡(¡,


Ya antpl'iormrnte, por Benl Udula dn 17¡¡n, hahia sid(l
trasladada esta e~clli'la d('~dc el coll'gio dc' FlIlI:'I'C.<l ;d edili-
cio tld f~'.:lini,wido l'oll'gio de .Il'suilas, ¡\onc!l\ [ograron colo-
carse desahogadamente toda:; Sll~ a\lla~ y d(l(lllll:ll:lll'i;],;,
c.onstrlly¡;ndose ademas t'l (,s[laci(j~() salOl! para biblioit'('a
pública, y en el presente siglo la rna!-!llllica fachalla,


Siguienclo la uni\er~idad di' :-;alll ia!-!o las \ il'i:;i[ud¡'s dI'
las demas desde lH07, solo !ll'l'SPllta dI' parllCuldr los es-
l'uerzos que hizo dC'spuC's dI' la guerra de la imlqj('ndllll~'ia
para mpjorar su (,1l~CÍlallZa ~. adqllirir ahlllldall!t's 1l1l'dio;;
material('s COIl dest ino ú la~ I'il'lll'ja~ risica~; pi'ro (lI:lI~ada
por 1':,;10 mismo anf¡' d Gohil'rIlo, ~i ]¡i('1I1l' hu; f;¡\orabll' d
informe de la ,bita que :;(' Illando girar ¡:nntra pila, r('('ay()
una dcci~i()]l alh (']'sa, t!I'II'IJ jr'llllola la ~ l'¡I'lI('I1('~ q 11(' ('(JI! ('~k
moti\ o r('ci!Ji(J, ('[1 la ('aITt'r(l de HH'.I()['(l~ qlle halJia C!ll-
prendido.




t >\ P IT II U) 111.


cü\TI'iU L\ 1\1:-;1:\.\ HISTOHIU PI: L\~ [;(1\ EI\SJll.\IlE~,


.\ LL\ 1.\


Ji pdil'ioll d('\ .\rznhi"\HI di' Tnhodo, 11. (;oIlza\n (¡¡m'ia (;lI-
diel, 1'1 II('~ Il. :-;"I¡;'J¡O ('1 llJ'illll ('IIIIl'('dk, IIll pri\ ilpgio, I'I!
10 di' .'/;\1" 1'" I:!'I,), I'itli! r!llIddl' ('Il.\kaLlllllil (,';l'lll'la con
fa.; fIli,lllil,'; frilllqui¡'i;l.' y I'\('lll'i()nl~~ qll\~ gllzaba el l'~!lIdi()
¡!I~lwral de Valladolid: llIa:, no parece (lue por eulóIJCCS lu-
\ iese ('['edo ('ste p("()~'eeto cuya l'.iecIH~ion !ie rL'larcl() ha~la
mil~ (k ml'dio siglo d('~p\l('~. ('n qUI' p[ Arzobi~[l(l n. Alfonso
Carrillo (l('udiú ;'1 1" ~,1I11;1 ~('d,' !'('i1II\';Jn¡Jo la solieillld dI' eri-
gir al¡!III1;I~ (,ilfl,¡Jr;¡~ I'n la Illi'llIil \ illa, a 1(1 cual al'('I'dill
('io 11 P(I!' billa "\!lI'did;¡ el! 'hllllua a H¡ dI' .fuli" dc' l1:i!I,
En ';\1 \ i rtlld I'SI;lIJII'I'ill aq 11(>1 prrlildo lres ('i1 ll'dra~ de gTa-
m:üica \ humanidad!'."; I'n unas ('asas ('onlí¡!lIilS al ('oJ1H'nln
,k San Fran('I';(:o (1111\ ~all Dip!2,lI) en dundl' S0 cnll~f'r\'aIl
II!~ n'sll)~ dl~ ~ll 1II<1!2,llílil:n ~f'\llIkr(l. El lIli~mo Carrillll di¡',
pina i'llllH'1l f'('~inH'11 ¡li' illjlli'll()~ l'stlltlio~ \aria:, ¡:(ill~lilll­
Ciillll'~ lk qlll' ;I\li'lla~ Illli'da Illllil'ia; ~il'ndo la principal la
ql/I' aulorizaba pri\<lli\ ;\lllpule al Het'ill!' para C'olTegir y
,:a,;li~ar Ú lo" 1'~(,IIj¡II'I'~, \alil'lltl(j~c al ('l'l'clo del al.!lurl('il dI'!
jllz¡.;,ul,) I'cl('~i¡¡stil'''.




~:.!:.!II


~ubt'l, (',lll~ dl'l,ill''; l'illlil'I!III' \ iIlII 1'1 (:;II't!I'II;1I ,lilllt'III'/
di' Ci,lwrll'; ;t t!'"zar \;1 ::rilllt![' ,,!JI'a di' ~II ['I'i['hrl' IllIi\ I'r.;i-
dad, fll\/) 111 'Il,.;a 111 ii'1l 1 n , 1j1!1' ;¡/lI'i!!,lhil !J;lI'ia \ iI 1Illll'IiII 111'111
JIo, I{' dl'tl'rmiwl ;1 ;1<'1'jlliI!' 1'1 ;¡r'!ltI¡i';P,lIlo 1/111' ,,1 pri!l!'il'l['
re!lu!!naila, El di;1 1'1 t!,'\larzlI Ik 1 íl)~ IJI'Ol'I,'¡¡'1 I'!)II ;':1';111
pompa;1 l'ltlo!'ilr pll!' ~II /I!'lljlia IIlano la jI!'illll'I';1 llil'dril dl'l
edilicio: y 1'011 rl'l:ha 1:; dI' \lil'il dl'i ~iC'uil'ltll' ;¡JI" I'\/,it/il'
d papa .\k.iallJ!rll YI dos hulas, IIlla apl'lIh,ll\du I;t nl':II'11I1I
de c,la ('scucla, y olra illllll!'iz<'lIIi!lI!a jI;lra l'llnrl'ri" ;.erad"..;
lllay()J'I'~ y IllI'IlOI'l'" ~ill l'lI1/Jargll. IIII!;!\ 1,) 1111 ';1' 11' dabal'l
Jlomlll'l' di' 1lI11\I'rsidad, .;iJlI) 1,1 di' 1:1I11'::ill 111i¡\"1' 1'liJi i;i "d,
rocacioll de ~;1I111(krOlhll,:1 ,';1'1l1l'jalll.il dI'! di' ~illl H;ll'llIll'llll
qlll' ya l'\i:,liil 1'11 ~;d;111I'IIII'¡1. :\1 Mw ,i:":llli'nl,', 1'1 IIli~11I11
Papa 1[' agn'gr'1 la~ 1:,\ti'dr,l, di' CdITil/[l, \ illIlllri/il id (;;11'-
c!l'llal para di~porll'l' di! liI~ t!"'I'il'I!I;I, lib!';,.; tIJl'III'~;I~ ("lll-I,,-·
nadas a ~Il raYl)!' ~1I!11'I' lo, 11l'1l('li¡:¡[I~ ti'" ;)I'Il)lli~I¡¡ld'l di'
Tokdo, CillllU i;,:'u;dllll'ntl' para l'ill'~;II' lia,la Ijllillil'I¡!,I, JII<'I,
sohn' los qUi' 1'111'1'1'11 \;1['¡llldll


Dulad" \';l 1,1 l'IJI,'~il'. "1' 1"'III'I'dill ,J 1'1'llIli¡- In, (',¡[I';'; ¡all'';
y Il1aeslro~ Ijue llal¡ian dc' jlo!ll;(rlll, 1'li,..:I"iltlll I'¡ ,\l'/l'lli"l'lI
para rector ;'( un jÚ\('1I 1'~I\ldi:lIl[P di' ~¡d(lIlI;1I1Ca l/¡uu"t/u 1'1'-
dru l:amjJo~; y i'iil!IltlU las ('útl'dril' '1"1' 1'IlIIln('('~ Si' ('~lalJll'­
eie'ron, 11Ila tll' 11·ldll;..:ia d[' E'I'"I'I. I)i ril di' 1['[tllI~í(l I',I'IIÍ;I,-
tica, (lIra di' II'ílllI~'ia di' :-;;11110 lOIlJ:". lills di' dl'I'I'I:111>
l'anllllÍl'l), y ¡ltll'III:I, la..; tll' rl'!l)¡-il';1 . 111::1";), lisi,'" \ lli'hl'l'll
La i'n~l'rl;lIlza (/1,1 tll'¡'locho 1'1\ il l¡lIl'tlll 1'11111'''1'1;11111'1111' 1"'11-
hibida,


Las I'Olbtillu'iOlH'S rr'dal'i¡(t1;I~ (,JI h\ll'll Li! ill IlII SI' I'lddi-
caron hasla 1,1 dia i:) di' 'larw di' 1:;].', 11':I'IIt/()SI' l'illl ~J'all
Jlolllpa cn la ,'apilla dl'l l'III('~i(l; : 1'11111111'[''; tÚi' ,'II"IIIII! Ijllt'-
(It', j'('itlll H':lll l.' i',;I"J¡II'I'íd" la IIlli\['l'sidad, :-;1'~1I1l I'¡];IS. I'j
n'c,lor era 1'1 gf'f(, IJ¡,I ('Idt'~iil. \ SI' 1'[I':-:i¡1. ,¡¡III;I/JlIi'III,'. I'II:!
tJ'l'S ('onsiliarill,-. 1:( \ bjll'J'i) dt: ~;tIl LIII'iI~. 1'"1' 1'1" II'I'IIII;¡ ~
In',; I'nll',!2i¡¡II'~ 1\11(' liI'I'~('J'i/¡i;l la I'I1Illlacíllll, I';I!'<I 1'1 "1'1'\ j,'i"
/'['ii::i[),,, baIlía t!IIi',' 1'<lIH'ILIII". \ '1' ¡lIllltíl :;II! ;ld,'II[;¡- 1>1)'1"




:.!:.!i -
:;111\O~ Lllilll\II~, 1',11'1'1'1', '111 l'IIIj¡;II'C!I', ¡¡\I" 1',[" nllllll'l'lI il(,
¡II''..;I' 11111\(',) a l'II!lIjlll'!;lhl'.


LI' \',111,111'(1, 11 rl':'-;l'n('i,I~';I' p!'m l'lal\ I¡"~¡JI' ~ilJl Fralll'i~­
('11,1 :'<11\ 1,111';1'; p\lr 1I\I",il'llIll ;\I\il' 1,11'1'1'1111', d;IIl,lrll \ (',;lu-
di,lld:'" 1J111' \11\;111,111 para 1'1 II00nlll'dll\il'I\IIi, dllrallll" la
\,,':":"I\I'id 11'1,,011111< \' ('llall'lI IIH',I'-, La, 111'11(1'; 1'lInll';t l'/ SCI-
J¡'II'II,1 \ l'III'I'I'!:O ,'1'<111 dlll'as: h;¡hil'ndll (';1';(lS ('!l !jUl' 1,1 rl'l:-
1111' PI'IIl'I'di;¡ pill' 1'\I'IJll\unillll, ;'¡ lli'~;II' ¡JI' SI'!' 1lI11\' ;t 1\l1'lludo
illl .ili\ 1'11 SI'!,!!,) 1', hli' 11\lldo dI' 1\l)llllirar ('(llt'tlritlil'()~ dlll'ú
~(li'l lid-!;] '1111' 1,1 Clllh1j", Illl'/I,I;¡n;\'lsl' mils en la dirl'ccion
dI' 1,,, 1',!lldl"" :1\ 111'" ;1 si 1;1 p\'lI\i,il)J\ di' lodas las \ilCan-
1", !)¡,I¡i;1 1,1 \'1'I'IIiI', Illlidll ;1 III,~ I'ollsili:\rio,; dl'l coll':C!'ili,
"II':.-;il' 1111'0'; Irl'S ('lllhili,lril''; p;lr;¡ la ul1i\I'l'sitlad, ('OIlIIlS qlll~
,12 ¡¡SI'SIiI';¡\¡;¡, 1'\I'I'plll PII lo,,; I';hll- ÚI'¡JIIII~ l:li IjUI' SI' l'IIIl\O-
l'ah;1 1,1 ,'1;111,11'11, 1IIIIIl,lllli'1I11', lo.'; (',Ialulos insliluiall cumo
p,tlrlllli" dd 1',!;\illl'('illljPlll(l ;1 I()~ j'1'yl''; di' Ca~lilla, con
('lIyll 11i'i'llli,o pl\drjil 'I'\' lr:l~L\¡];\d¡l 1;1 UIIi\ I'!'~idad ú (,llal-
qlli"I' 111\'11 III/I'hlll dl'l ;II'/lJili"p;¡¡Jo !jlli' fuese dI' .illl'i~dicI'ion
1'1';11 11,1\' ";1"" ;'II'iÍUII' " ;",j';I\l'~ 111'I'I'sidadl'~, ;i juicio (h']
,'1,111,11'11 C!1'111'\';il, '-,,, lart!;\J'illl 1'11 jll'l'~I'IlI;Ij'~1' <:,.;Iil~ causa,:;
Ik~lilli" di' JlllIl'rlO I'l fundador; v ya drst!r rlllú!lccs eslll\'O
:\ plinto \ aria~ YI'(~I'~ (',la ('~I'lll'la Ik ~('I' II,~\ :lda :'t }Iadrid,
illlpidil"l\d(lln ~I)II) ];\ CIlII,idl'raciol¡ dI' !jIU' d grall UÚI1lI'I'O d(~
1'.;llIiliallll''; ¡lIldi('r" "I'\' 1l11ili\ (1 di' !jl!I' I()~ r('~'I" no li.iúran Sll
1111'11' 1'11 ,',1;1 \ il!;l ;1 1;1 ('11;ti ,1' i/¡;III alil'ÍonandlJ


\1,'"j";':I" (i¡d\O\, ¡JI' ~;\II Jltll'f'OIHI ]l1'IH" Ci~l1l'rIlS afla-
¡Ji!' ldr¡" JIII'IIII\'(', I,ara ;":Tillll;'¡li¡'(,,-; t!('hian :"1'1' ]¡a~lil di('Z y
,,·'1111 p:lr;t :.! Ii¡ I'-llidiallll''; \lol)]'!',;, I'slo I'S, do('(' cada lino;
1"'1'11 di' (,1111, sulo ~I' ITl';\1'1)1l dlls, 1,1 di' ~an Ell~'l'lli() y pi
di' ~;\II l,ido!'II, di' llis ('tlal!', h!' hablado ya en la ~(:cci()1l
11'1','1'1'(\.


1':ll'dil\l'111 d,'1 ('Oll':.-;ill llil ~(' ('1)1I1'11l\1I ('Il lil'JlIj)() t1(~1 fun-
i!.ldll\' ,\II.'J\dil'llill' ;'1 \;1 bl'l'\'I'd;¡d, 111 (,ollslrllyll ~nlo di' la-,
I,I;I~ dí('¡I'lIdll Ijlli' dl'jld,a ~lIlll'dlll);; 1I11'dín, ]ldr;! '1111' 111, hijo,.:
d" LI ¡ll,il i'I',idild 1" L¡j)j'i('¡bl'lI dI' 11I;11'1Il1l1. ellll 1'1'1'1'111, ;[




- L:!:!-
llIcdíad()~ (kl ~ig)o \ \ ¡ ya s(~ hahia l'I'alí,;¡d" (~~II' )I["iI[liJ~li·
('1). Ellll¡wslrti (.il di' 1I01l1¡11111I¡ II';lZII la !!I'l'ill!hil rachada
qnl' {'S de guslo plall'l'e~I'o: \ PI'dril la COk:',l ¡,jel'ldll !a ol)["<l
que ,,1' ('olll'luyil (,Il ., :¡:¡'I. j'lIsll'rilJf'llil'llI,' ';1' al¡¡lIlil'l'lIlI 1'1
jlilr(lllillJ'n y (,1 [lI;l:.!flllir(1 rLúhlrll, COIl lo cIJa! 1'/ I,tlilkio 1 ino
;'1 ~I')' IIlIO di' IlIs mit.'; /11'110'; Ik ~II ('';IWI'il', DI'I¡I"d' ,liklll;IS
I('[}('r ('11 I'lli'nla qlli: Ci"lI('L'o,; !lO 11'1([1110';(1111 1,1 I,¡,¡,'.:.:il) Imi-
n'r~idad. sillo lamlJil'lI 01 ro.; llli'i}()¡'('''; ~ 1!lII\:h;l~ c:;¡~;¡.; ['driL
{'sludianll's. agrandal!do 111' 1'~lil Slli'r!l' la !'1¡J¡hu'ion IjUi' lo-
dayia ... c aUI1II'nlo dc"pui'~ con IIlII'1 a.; t'IIIIILlCilllll'.'; de (:IJ1!l1I-
Ilidat!l's I'eligio';<ls. prl'la!los y llilrliclilarl'"


POI' aqtli'l lii'mpo alcaliZO la tlllili'rs¡d,lIllk\h'alil~u
nliÍ~ alto grado de C:,plPlldlll'. Cllal'l'lila y dll . ; 1'1'¡1l1 la~ ('úl,~­
dra~ quP ~n.;l(!nia. ~L ~lll)('r: .';l'io; dI' Il'olll;.!ill . sl~i~ (le ('¡ÜlOlli'~,
c!fall'O di' nwdicilla, do,; di' <111;1 1 1.1111 la y ('irujla. (ll'lill ¡J,~ (tr-
tes, una de Jilosn!ia moral, una (It: mall'm¡llil'a.;, ~ ('iI[on:p
lit; ll'nguas, gramúli¡'a y relúril'lI. Lo.; lJl(Llricllladll.'; 1I(>g;ll'Illl
¡'t II'I'S lnit, di' lo . ; iflll' SI' ¡],·j¡i>11 ¡/¡'dili'ir I;¡~ 1I1111']¡a.'; [iI'I'Slilla"
ljUP l.t'lIiilll I'uero ill'adi;lilil' 1";11 ~I'I 1'-!lldi;lfill'';, 1'''¡''IIJ,Illt!OSI'
que I"slo~ S('l'iaIl sobré do.; I1lil '111illit'II!O . ;.


Para la dotaci(lll ¡jt\ los ('nlq!.los ~ c.;ludill';, dl'jll 1'1 ¡'UIl-
dador una l'l'llta di' 1 '¡',OUU ducado.; ilnuaks ('1\ hélll'licins
ane\ado~ y graneles IlI'r(~dadl'';; agrl'galldo ,ulelllas ¡'¡ P:;!e
eauc!al el priora lo de ::;an Tuv , elll (1 IlIldo Il";11 IIl'sd,' eIlLoll-
('('S I'l 1'('1'101', Cr('() ulla scl('cla IJilJliol('('i! ClIll gTil.ll IIÚllll'f'I)
de manu:-;crifo:", elllre ('lIos mucho,; [¡['"h!'s: dl'lJlbil1l 1'11 ia
iglesia lo:, troí'i'OS di' la conquista dI' Oran, S1I 1'.;lalldarl<'
guerrcro, el ¡wioll arzobispal y la~ iIJsigIl¡a~ l'a['dt~llalicia,,;
\' últimamt'nle mandó que en la mi~l1la qlll~d¡'lra ~('p\lltad() su
('uerpo en un magnifico IlIausol('o,


La IlIlilersidad de Alealú 1'\111"\'1'\11 ,.;u brillalll('z ha"la
muy entrado el ~ig'lll \ \/1: d(',.;dl' I'lItl'lIll'l'S ~1I dl'cadl'llria
flll" rúpida, dehi(:ndo,.;e ¡'¡ las causa~ gl'lll'l'ak,.; !JUI' tll~ milní-
J'1',.;l;ldo I'n la ill'('(:ioll l'rillll'ra. y iI olra:, proJ!ia~ di' la Illí~­
lila ¡,s¡'w·lil, Era ulIa dI' ,",.;Ia" la /ln'!)(ll¡tll'r;lIll'ia dl'l ('nll':.:ill




- L!,,--
ma~ o!' dI' ~an lIdl'lollsn (jUI' sil'mprl' luyo (Iprimillo al cuer-
po lInill'l'sital'in, :-in\11 era 1)II'dilicio, y sllya~ las r('nta~ de
qll(' disponia it ~;II arhitrio, ga:,I¡'¡¡lIlolas a \c(:es I'n actos de
1111'I'a osll'nlal'íoll. :\~i I'~ q\ll) l;lS í'¡'Ilt'dras Ili'garoll il estar
i1li1"lad;1~, \ loda la 1'llsd\<1IIZi¡ dl'~all'IJ¡]jda, "\gTl'g;íronsn ú
1',·1" !II~ 1'(¡l1linlllh pll'ilos CO!l los a!'zl¡J¡i~p()" ¡JI' TII\¡'do y Slls
\ í";¡rill;;.;ollJ'p 1'1 t'jl'I'I'il:io di' la jlll'isdil'citlll I'lIil.'i-l'pisl'l']lal
q¡¡l' ~,' 1I;lhi;\l1 all'ihnido los n'do!'!',; illlh\'l'lJi's del Coll)gio
lila \'1 '1'; !o,; 1'1'1'1'111'111 1', alll'l'I'í1dl" di' los \1'I'iIHb COl! los I'S-
Illdi,IIIII'S ]1111' IIIS I\I'slll;)III" di' t·sllis; ];¡ C,¡!'pstia ¡JI) \ iI e!'es
!jUI' dio 111(lli\1I ;11j1!1',j;h l'1'i'CIII'!l\(;S; la il1\a,;ioll lit> las ('úl\'-
dri¡'; pOI' In,,; 1'1';':II];lI'I'';. Cilla alll!Jil'inIl 111'go lI;lsla jl!'opOlH'I'-
,(' d"lllinar I'H ];¡ IIni\I'I',;id;ld, Ill'igin;'tndo,';I' de ¡I'lui Ull lal'gl)
litigio 1'lIll 1'1 Cnllll'lliladilr di' la >"l'f'l'('d: \ 1I11imallwnll' ia:-ó
('\,l('I'i'IIlI'" di' Itl~ ['1'\ I'~ 1I1i"IIl()~ '1!l1:. 1'11 \ I'Z UI.' C(lllCI'tler
;t¡l.\i¡ill~. 1'1:1¡;i!¡ilIl Ill;\llll dI' los .iu['o,; que [Iosc'ia la I'~c:ucla,
I't)lllil ~¡j('I'dill ell lil'llljl(l di' Fl'lijll' I\',


.\ ia lIIIH'!'il' d~ 1'.;11' 1111111;11'(';[, Il'illtl~l' di' I'I'!'ill'lIlar la
lllli\I'J',-id,lIl: \ ('11 Ililj', !'I/!' Illllld)/,;Ido \i~il,li)1I1' p, ,\lill'lin
di' )/l'drillll', dl'l Ika) Ctlll,'';I'jo \ LlIlIilra ~ di' ];1 :-:ll\lrl'llIa
In'lllisil'ioll. \0 I'ra psll' ~llg('lo Illuy Ú proposito para reme-
diar Lm alTilig<ldos rnalns. Ikjl') ~ulJ~i~lt'nlt',.; todos lo:,; <lIJll-
S()~ tll'l cokgio mayo!': \ I'il cUíllllo ú la l'Il~C]¡,U1Z;¡, Sl~ COIl-
ti'Il!t) clln 1',;lahll)I'I'I' Ol'hil I';'dellril,'; di' arll'S paril 1,1'; s¡'llIlulas,
III;.:il'<1. fi,il'íl 1',';I'tl];'"li('(l, ,- 1l1l'1¡¡i'í,;il'(]: una dI' lilll~(Ilia mo-
ral. (111,1 di' JII:í!"i1IÚI iCiI'; • ¡;illl'U di' Il'ologia, ~I'i,; tl(~ dl']'('c!1O
('anIJllil'o. ¡'lli!ll'll dI' 1III'dic:in;¡ \- olras dos de eil'ujía, Hepar-
iil'l'l)¡h(~ la,; dl~ ;¡I'I('~ i'lIll'l~ lo,.; .ip';llilas y lo,.; dominicos: y
(,\l1ll1I ~i l'slo lit) fllcril ]¡a~lantl' para la ruina dI' lo~ estudios.
pn:ti:lIdil'ndll tilllllJil'll f1tro~ rl'!"lllarc,.; i¡.mal parlicipa(:ion en
1'111l~, lii\'il;I'!l!l~l'¡I'~ p(l~II'ril)rllll'Il[¡~ cOl](:l'sione,~ ridículas que
;Ij"'ll,ts lill\ ~I~ 1'II111'ilwII, 111'gando ,1 ~pr la uni\cr,.;i¡Jad de
A¡('al;1 Illl pall'llillll' t!1l!l¡)¡\ ~p combatian las dodrinas de las
difl'J'i'lltl'''; Ill'dl'IH''; r(')ig-i(l,.;a~, con p~c:illl¡]alo de la e~rllda y
,'tlllq¡]I'la d:',;ln!I'I'jnn di) la IHlI'na l'll.~('ilalll.il. La ri'lill'J1la di'




:!2 "
,'kdl';¡rw dl'JII ;\lII'III¡¡, I';¡';¡ illdl!ldda.; la" 1';!lI'dra,,: ,1 1,t1 1'1111-
!Il, I¡Uf' IHII'I) ;1 [llli,'\! flll'J'lil1 'l1l1,¡Jilllilll \i!I',IIIII\', iljllldl'rillldfl-
~I' 1'1l11lnl'l'~ ¡JI' l'll;¡~. (Jllr UII 1;11111 lo" l'ldl'~i;dl''; lila: 111"1''; 1[111'
la.; ,'\'I'\ j;1I1 por llll"no \ lid 1/1i//on'lIl, lld.;!;t 1'lIlbl'~lIir IJlrll
dl),:;lillP lila.; 111I'I';lIi\l), \ 11111" tilf'11 IIJ'; 1"1';lil"" 1j1!1' !1'lIi;1I1 la
,';lIh.;i'!I'IW¡;¡ il'I'C:I!f'at/;¡, ,\ lal pllnlo 111'~ú 1,1 ¡¡llill\l/llIlll, !JUI'
1'11 1-;-1; í 1'; (:'¡lhl'jO rl'prt'lllliú al 1'1;'ub!m P()I'IIIH' 1,.;1;¡J¡;1l1 ,ill
';I'n ¡I' I !I''; (',"¡¡I'r1r(\.; r!(' r;lIwIII'';,


El (,1 illl:; I ro , "in l'lIlh;I!',:';11 , Ira/¡¡¡j;t\¡¡¡ jlor 1('\;¡I\I¡¡r la Ilni-
Y('f'.;íd;¡d, !ll'ro ~II'; 1'.;I¡!I'l"ZII, I'f'dll \;11111', EII 1 jlji) hilO UlI
<ll'rt'glll 1[111' jlf'lljlll';l) ;d Clln:;['jll: JlIi!.' l'Ollill'il'lldil 1,,1/' la ÍlIll-
lilidall di' "'!llI',j;lnll' 111t'dillit, :;1' I/I,,'idio ¡¡ jlJ'I)("I'dl'l "11]1
rllallO fll!'f'I,', Y pf'illl'!pio ;'¡ di('!;11' Illlit ';I'I'il' di' lli't/I'III''; qlli'
,,(' imprilnil'!'lill f'I'Ullit/;t" I'n Ilf! 11111111: 111'1'11 hl'k!'I'llgl'lIl'a.; t'
im'lllll'''I';, slIllI ~il'\ 1!'I'!111 pilrd 1'111'!;lr ;dlll'II,' p,IITi;¡J(,~, 1'1
(J¡xidir l'lll'~li(l[lI''; ¡"'IIJlO!llC'Il!II, l'I\ll\Icil'lldl)~l' ;d 1ill lil 111'('('-
,~jda" di' f'Jl"lI1;¡r UI1 lIUI'\" plall t!I'(',llldilh, El "01'i:11' ,\11111,-'
('('o, ,~illdi('1( di' la IIJiil I')',idad, t/irijil) ;d Clllb·.'jlll'll liI.I"\lI)('«
de la 1'\pIII.;ill;] ¡J,., 111' ,1,',!!i l¡¡" IlIld 1"1'/iI'I"I'III;wiIJlI ;¡I;':i)
\ ¡"II'lIld ('IIIlII"(I LI l'lhl;llilli!il di' /;¡ 1¡II"';II/i,, pl"lI!,tlnil'II,ill'l'
apro\'('Gha~I' la ilca,ilill para ('['1';\1' llll<l ('¡lil'dril di' lilll,;¡¡li,l
IJwlkmil; y 1'1 COllSPjO, I'Il :!:i <In \11\ il'J\I\¡rr' Ik 1 jli:-i, Illilll-
l]¡i ljUI' ,1' rO(,]llili'C' llll l'llr~1I pr\'pill'illllrill di' In'.; aflO~ ('omu-
111', ;[ Il)dil~ la~ l'arrer¡", \l da:',!' ('lIlllplitllil'llllI ;'1 1',;la 111'-
I!PO, C',I"I];1I'I1]) ell el CI;'¡ll";!J'I) IlId(l~ 111:' odio, tJlli' pOI' r,pacio
dI' Illi'dio ~i:.:ltJ se habían aculllll/;l!lo cOlllra 1'll'oll''''¡O JII;J\or


. , ,


Lus .it)\ ellC's) COlllillldlJ COll el ap()~() dI'! CIlIl~I'jt), \ JII,'h ilUfI
('011 la raZOIl, alzaron la. YOZ cUlllra IIIS 1'"II'gi;¡JI'~ \ IIIS fr¡¡i-
1(':-; que SI' obslillabarJ IOILnía f'll l'Olhl'l'\al' l'\ ilI¡[lglIO :,b-
It~llla, nl'[ll'e~clltlj ('11 illJlll'lla 1'lJlllieJl(la el prinl'ipal pall('l
!l, F('lipl: Fcrnantlpz Y;¡J]¡'jn, uno di' 11l~ di~l'illlrlll~ II¡;I~
ilYl'nlajados de la UlIiHl'sidad, 1,1 I'llal Ilpgú ;1 ~1'r\rZtlhi~jI()
lit' Sanliago \ prc~i(J¡'I¡[e (lid COllsejll, y IIlIl' (l la ~;I/(I1l hahj¡¡
I"il ,iajado 11111' t(lda EUl'opa, rl'lacillnúllIlll,~I' ('OIJ ,II~ prilll'i
p;¡JI'S ,¡Ibill", CI\IIIl'adll 1'~If' ilrhlratlo jll\ 1'11 1'1111'1' 111."; till'




- :!~:I~-
'Utl'pl)~ ri\all'~, 1'11'\111,1 I'lll'slioll ~a(,¡¡lldlJla dd fan¡:ro de l,b
al\imll~idad('~ \' de lll~ llH'zljuiJlo:, intl'rr'se~. diú un infol'Jlll:
'llll~ 11' honra. lIIaniJ'I',lamlo la ,:;disl'acc.ioll qlll~ le eau~aba la
nl';[cil)ll de Ll ¡';!ti',]r;¡ ,J" Ijlu'i'¡l" !Iloderrl(i. propOrJi(Jlldo
'lw' ~I' Illl'ltlyl',';I~ 1'11 1,1'; tró a(l"~ dl'J fllWIO cur:,n 1~1 f'slutlio
d,' 1;1 !:"IJIlJi'll'IiI , dl'lIlUstran¡J11 la all-o/ula IIP('I~"idarl di' I'sl'!
I'll'III'i.l p<lra tildas la,; (~¡lITI'ras. y extraüalldu Ijll\' para la
,'llll1i ... ioll 1[111' había d\~ propo!l!'r la reforma !ie hlIlJil'sP Ilull1-
liI'ado :l I'ualm 1I'ldl)go,;, tn'~ d¡~ dios frailes, sin dar ealJida
ú lo,.; doctor!',; di' la, rI"lIla,: facultarle". Entre los c.omi¡.;iona-
d",; lJ;lllía du,- '1111' Sl~ afl'lTa/¡an ('n ';lhtl~!I('r á lodo trance la
lil(I,,,,,lia. i'~I'lIla~li('a, y aUllljlll' los Illro~, mih ilustrados,
(~llrllh:ilíl'roll ('~la rid¡c¡t!a prl'll'lhiou , no Jo;.:rilron 1'lllc'llIler-
';", ('OlldllY¡'llrllJ al I~,rl)lj di' ('udtro 1ll"~I':i ('un dar cada llJlO
~II \010 pOI' 1'~I;rilll, La di~l'll;íll;l, ~ill l'mUarflJ, produJu ~U
,,1"'1'1,,: ,,[ ('~"lIlasli('i~IJlO 1[1lI'¡)¡1 r1l'nlllddll: il dl'~j1I~dlO di' ~ll~
pill'I'iall'~, 1'1 ('li~~[1'1I 1ll<l1lt!1I 1'o1'1ll,t[' llll ~I)!¡) cursI) lit> [i1()~O­
ti'I.: \ JI,) paralid:"a:¡lIi, JlI'\ 1I la rr'i'i>I'Wi¡ ha~!a la I'acultad dI'
[I'I\III,::i;; illI" ,'r;l Lt 'jlll' 1"1/1 lil;l.' 1I'Il,J(:illJrI ~I' tI(illllí¡l ,( ttlda
ldj·(t di' jli'j',.:...:r,l."p


,hi l.t uní\ 1'J'~idad di' ,\ir'al¡\' allll anl,~~ delljlal\ di' 1 jil,
habia ('IIIj1I'zadll por si sola:1 entrar en el lJllen camino; y
('liando d Con:.;('jll, I'on .. 1 (J]¡jl'to dl~ l't'alizar aqul'l plan, la.
('ol1slIllo 1',011111 ¡'¡ /;I~ dl'lnil~, ,,1 illtllnlll' !jUI' ¡jil') fUI' (k los
lljl'jlil'¡" ~ 1,1 '1111' ~illr¡iI 1I11'Jjlh ,t1II'I,I('i,I!íI'~ jlOI' parir' ¡ji' [\I~
I¡,,'d/i", :-,í bit'll, dl'-!,II'" di' 1'lIlilllill('rlda la Iteal "I,¡jULI. ha-
b¡t'lid .. l'I'I',¡br;¡d .. IIljI'\ il Ifdlrll'n,'ia I'l parlid(, "~[acit)lJari¡),
tralo di' rl'.;¡~till;1


P,'rl.l (lIra rl'fllrlll,¡ di' llla\,,!' Ir;¡';I'I:l1dl'Iwia tllrlaYla p:1I'<1
1.1 lllil" l'l'~i(lari tll' .\J¡'¡)/¡l. :-í' prr'jlill',ÜJil l'l1tOIll'('~. 'lO s111a-
!J1I'nt¡' ,,1 1'011'",[0 llla\ Ilr Ik :--aIl ll(h,rllll~(), ,;illO todl)'; los de-
lIJa.; d" ';IlI'la~I'. nan hacia \a tí¡'mplJ ubJl'lo di' lllU~ s('nti,-
da.; IJlli'.'IiI": : 1,1 (;I)hif'I'tl(¡ l'lllpl'¡'niliu 1'1111 mil 110 I'l1l'1'tl' la obra
dillt'i! di' rll'.;II'I'l'ar 11)' abu,.;rh que ('11 ('11(1'; :,e habian inlrn-
';¡¡ridll '(a~ adl'l;llltf' Ilarp 'lllil idl'il di' 1',;11' illti'rl'';<lnln a~lIli"


¡rr\jr 1 11 r;




nh
lo, ClllllclILulilollll' 1'111' "flord I'I\[) ¡j1'1'11 'p¡.' 1·1 rl'~I1II;¡tI" rl',~
pr('lll di' \ "",,h ¡:.I" d d,' ';I'I'dl';ll· ,,!!II'r:IIIII'llk 1" I'!:il I'r~jd(ld
di' ;;11 I'ol(':..:io, 1'I'~an¡Jil 1;1 ¡J1'jli'::';'IWi:¡ "11 '111' ,1(1111'11;.1 habia
~~ti1dn d(l:--r!f¡ ~u lTII;l{'¡I~ll \1)1I!1I;'1;·,,\\ r'I'!'!!!!" tll j'd!lI'!llilr:(i
Hn.ía~¡ ('tl('~'l'~;Lldnlj\ I{!:(' !Il'\"¡hí' (1 t\]'(\('l:: (,,,,,,);) i¡tlPO¡'li11:!P !'í'-
ronllil Tra,l;¡rll:'" 1;: i"lIhl'f",il!:¡d al I,¡jilil'jn 11ill' I!JI' di' III.~
Ir~llit;¡~· ~. ,1' 11' ('nlll'l'r!il'l la ;lIll1lil\i~lril('il)ll dI' II:d,\- !", 111,'-
111'';, 1'(lH ¡dJligdcioll Ij¡; ('llln':..:ar ill\II,dllll'lIh' I'Ú'l'ld "ilíllliLIi I
para l'l co!J'¡rio di' Silll lIdc'!'IIII';'I. BI'JlIII II~I' 11:-1 l¡¡¡Jd 1'1 !I"['"
:'innal de esla ca~:I; p,'ro al I:a::;\ di' ;J!~:'11I111' ;lll1l, tll'j."1 dI'
p\j,lil', porque j¡;l}¡¡"lldl)~l' \ 1'llIliílll di' H,':d 111':1"11 11' iil\ca~
sllfit:j('nll'~ it Clllll'il' 1;1 III,n,11I11 I¡,H' !I' I',.LI\:<I ,;·':.:II;;'!: r,ir;1
imponl'r Sil \',¡JI))' en i:l "'l.i" ¡jI' ;;1l1'JI·iíZiI('llill. ¡:;\t,lI'lll ;:1 li!:
po!' no pagar~(' 111' I'I';li 1 1,1'; , l:h lIwdil!' dé' .,~¡iI,i,II·I!I'¡O!. Ell-
t(Jncl'~ [[,;1,,1<,,10';(' di' Iill!'\ IJ 1:1 t:li\ n,:,hd al 1"lili·'iu Ijlll'
(!([uella neUI';lll,l: \" íjlli'dlllidlJ \',l ¡,:¡.;el,dllr;l di' l(,Id". ,jll .. 1
lllol('~to ]ladras!ro I[li,~ l'nll i l'jii'I'i:¡ ,1I lIllll"!'I:.:. \ ,d\ ¡" ;¡ :":11/(\1
Ullil IlU('\{l ('PIIl';1 dr' ]I1"1I~1:I'r¡¡];l:1 d!!l';!llf:> I;t 1,(¡¡Ji ,1' ;"01",11,,1'1111
i'!lclla IIlW:illl"; illlwl¡l"", di' j/)..; '11;1' IJI.·h 1:;lIl lipi,I"ilr!11 1'1\ ('_ ..
1(J~ úllinlll' [¡('mili)';


Es de alherlir qne, ,i bien 1,1 rlindad!)\' ¡JI' I',,(IJ."; 1'.-111<1111:--
habia e\(:lllido (le ello;; el derecho (.j\ il, (:II!l1ll ;-;:1 illl!,orlanl'ia
I.'ra ¡.:randc, nunea falllÍ f'n\kalil r¡nil'J) \0 1'lh('fl,N' ]ll"i\;\·-
danwntl" \' [l0('1I ;"1, pillO 1'1l1'l'O!l ,1I1rllilil"lIdo~l' 1'·;1:1:; ('111"1'"
para los i:!rado, di' la j";H'1l11;1I1. POI' 1,1 phll di' 1 Ti 1 ~I' ('~Ia­
bl('('ir'ron d¡)~ l::ilC'di"l~ para la 1 'lhl'!l:1 mil ¡JI' 1;1:-: jl"i i: il('IOIII'.~
de .IustinialllJ; y al prilll'il'jo lit- C.-k ~lgll) ,(' 11 ¡;1iI dil 1 1111 C!'1';¡r
por d minislro CabalJ¡>ro IJtra~ ¡JII~ di' r!1'I"1'C'!i1) I"lirio. Esto
úllilllU diú OL'i1sinll :1 ;":1';llll[I';- di~llll'lJjil"; 1'11 1,1 cIÚIl~!r¡).\1I
habia rPll[ll~ para d,,[;¡r las 1I1I"\;i,; l'lI~I'f);lilZ;lS, \ ~I' 11i'11":0
(lB ~lIl'rimil' al;':llllil- di' :;1'; ,'\i,il'IJÍI':-i. LII.~ ¡I'I¡JO;":", f'l'lljill"
nian qllilar la,.: ¡j(, lll;¡!i'tlli¡[ic';¡,. I"I.;i";I 1'\IJI'I'illll'Jllal \ ;ll'a!>I"
lo~ jurí~las; Jl0I" i'll'lIlllral'iu. ljul'l'i;¡n 11"1' 1:1',;)";1'11 la di' rí.;¡~
f'.a !'~I'lllúsliL'a y la~ d¡)~ dI' killu:":la 1(lIllí,lil';I. Li! ('(JlIlf"'tl'IJ~
ria nn ';1' d¡'I'idi:'¡ pnr 1'1111111('1',. ,j hinl la- 1'\[llil'II("[IIIII" di'




,j,')'I','IJII p:tlri" i'ilijll'/11I'/lf! I'Tl 1.',1)", LI¡~ )J!illl(', ílIlSII'I'lllf'¡"',
dl'alul'lln í'lii' 11;',:alll/,I1' "II:ii¡d"I:UII('fI!(, ",Ii! h:'¡¡)/ild I'n
alj\l!·l!a "';:'111,1;; 111'1'1> ('I! l'i¡lld,111 ('I',;n di'! !odo I;J tle lIwdi(:ina.


CIJ"!'!"i;!" I11 ,;,:111','1,( di' id ,¡,d"íJl'llii.'I!/'iil, d'¡rimll' lill:llúl
[l1'rdi" 1',1" {I!ill';,rdild !.;r;ln P:II'(I' di' ,ti, ;::i¡,i,!il,~. PI'(II'III'U
pl'ilIL...'f'ilr'~I' 111. ... ¡'¡}\ :JI':)~ di' la Cilrlt' il¡)illÍ;¡',;J!dr' fd't!tl PI'I/!('('-
I(lr ,,1 il!I:llrll' D, ,\11101111), \ ,'illdir:l'ndIJI" 111' 111:11", d,' d'il'-
1,,1' 1'11 ['I!I", i;¡,; L(I'liI¡:ltI,·" ';,1 "[lar"('I' ql'" di' ¡',¡la prull'('-
,jIJlI rl'~i1ILI';I'1l gra¡¡¡]I''; bl'IlI'lil'iih;¡ 1;1 tll'I',úlll l.''icw'la; \ PIII'-
di' .Iuzgar';I' dl'lp-j1ll'1I11 Ijlll' <tllilllilkl Ú aqud \Íi'Ct'llib por pI
,igl!ll'ídl' /":/'/'11:'11 1'1111 1j1:I' (1'!'llIiIla]¡¡¡ i!I1a cU:llunieacillrl suya
i;l ll'I'["I', 1I:ll'il'IIIIIIII' \,ir¡;I~ P:'I'\I'III'ltilll'.'; I'l! j.) t!I' ~¡al'zo de
¡,'í I i, ,,::-;¡ !ID\' d('~~:T:I~'iil, di,'", IlU!!:"':' ¡,¡lúlil'IiS,
iJUI~ lllil'ando al 1':\;¡II;";I,lill 11111111 nl'I'I'tI:¡d, 110"; elilllpadl'('('J1
\ ri','1I d,' nlhld['lh, III~ !:U":iI:':, !Ih "I"i"!lIJ,, vi 1'11'10 ~' la
111'1'1',[ \ l!,¡..;t" lo~ IIlj:,lIlll~ ,111;.;,'1\',,:, liar,úl .i!:,:!i:'ja, E'p<lfla, su
¡1~gitiIllo H\I~ , ~~I di1)a~l!a !lli~:L : !()'-! n(I¡{l l:u:;;'(l:lo~~ (\~pa­
(\olt':";, 110 ~j. (\\ ,11',~it;\n/dil d~li L\;ll¡,~·ll!;d. ¡j¡ j¡ ¡:':',.,:::;¡n 1';lf{)J'~
Tn;l~ ril ...... j Li.., J¡U!I!~I¡',' 1¡¡:';J¡',·~!('¡. ('¡{'(:¡!~l,I;J1(' j;í1 h . .., 1!)!~1;J-
1'1;1 di' ¡¡¡~ 1'1111";"111' \ pLtll l " di' LI lillhP!1d (hlillil,ll:ic'," E~I(',
~1'I\(Ir, ~ill I'JIl[¡<trgtl, I,,!¡¡\J;¡ \¡il\,ií~lldo il Lr ",ilW11 tlll ,:.!I'JII SI'I'-
\ ¡cío Ú lil~ ('¡('lleia..;, ~;o~\I~lIi1'ndl) 1'11 el HI,:t1 P¡li<teio dI' ~Iadl'íd
la UIlÍ\'a ,';lIl'dril di' Ililllllíl',1 gl'I!I'I';¡\ lit!l' ('\i~lia ('1111"111:(''; C'U
E,p<lII'1.
\~,il)l"I' 1'/11' ;['1111'1 lil';:lji'l Id "!II'~!¡"!J ¡ji' ir;¡,,!;¡dill' la ¡ lIi-


\ ('I'-,iILld il '!:!tI!'I:!, id"d t¡1J\' dl.l 1'llllrlil'lIt1" ~ ;":i:llillldll ll'I'!'I"
nn ('llllflil'lIJ(' 1'('0;":1',<111;11111" 1'1I pi 1',lmillO di' la ('il ilil.<ll'inll.
Pa!'I)~(' 1·1 ;";',;\/", 111';1\ 1'!'I:IIl:llh\' "Tillldl'" ,!\Jllll'ill(l~ ~' Ill<'.illl'a,;
f'n la Pil~('¡'I;ill¡il, /II'IU n;lda ~!' iri;:,,: '~ !lnl' !i;l, [l1',W!:lltliltllll'l
'blt'lIJ:l ('¡'lll~1 ill!>' i¡¡lIid, ';1' " l'I'ílil'(1 Ji! II'a~i:1C illn i! I'i'~llll;t~ ¡]pl
pl;llI dI' Ia~ Cor(p" t¡Ui 1'('t';t!)¡J 1:1 Illil I_'r~id¡¡d (;('1111'<1: l'll 1:1
('¡¡pílid di' la \1'liI(ll'lilJlil. \,1\'. il'I'111í Lb 1:11';,;'; ,1 ..;tl illill'l'iuj'
I·.;lad'l I'll IS~,): jli'!'!' r¡'~I,I:)I!'I'idll pllr IdlillL;1 IC'Z MllI!'1 "i~­
II'm;I.'" 11"10 d I'!I",I¡¡ d,'liniti\ililli'nl:' d )il'll\I'!'~n d!¡ Ird,'
Ll('ioll I'n j:.;'j¡', \ !d 1 ní.,,'r,"¡ld;¡¡j d:' 'hlrie!, !'n¡lIillili]f'ion




~2k
de la dI' Alral;¡, t:On los gT(lu¡[es I'lClllPlltllS Ijlh' prucura f'l
cenlro del p,i'!i'r, ('iJll las a;!I'I':';;¡I'i()!lr~ quC' ~r 11' km ilrdlO,
v r:Oil el ('XII'lbl) dl'~arroll(l (jllí' ,.;p dil'¡ ;¡ Slh 1'~lu¡[i()~ Pll I~¡
plan dp I:-:ki, !la venido ;, ~!'r 1;1 prillll:ra 1 1l¡\I'r~idad el!'l
Ileino, hallú[)¡]p~l' al []ivi'/ dl~ la" prit\l:ipal,'''; dI' Ellropil


SEYILLA.


E~tando en Búr;!()~ (·1 s(t!lil) ]'I~y D. Alonso X, ¡lió it Cn Oi"
de Se\illa, en 18 de DieiemJ)l'i'd!' 1:.!:ifi, [JI) pri\ik¡,do ('11 qlW
la [anillaba para abrir un e~llIdio y C~(:ul'las de latilJ \' arú-
big-o. \0 cnnlrnlo COll eslo ()([II1'1 monarCil, solicit¡) dl'l Papa
el ('~lahll'cilllieulu de un esludio 3 l'll l' 1'<1 I de t()da~ la~ I'al'ul-
trllll'~ en la lI1i~ma ciudad. ~l'gllll cou,.;lit Ik lIua bula (k Ale-
jandro IV dada a 1.U de J\lnio de' f ;2,nO, 1'11 la cu:tI cUllccelia
exencioil de I'c~itll·]}(;ia por (n':; afll)~ ú lodo map"lro y e:-;llI-
<liaIlle que ~()Zasl' ¡jl\ ;¡Igllna [ln~l)(~llda ¡'¡ lWll(·til:io 1'III'ra dll
Sc\illa, Citall esto,; d()CllIlWlllo~ lo~ hi.;l(lriado),(:~"Oll(ll'jal' y
Zúüiga: y alladl1 l'~l(' "Ililllo l/lit' "idil! ,., Il,'~ ;d\rllJhi~po y
Cabildo de la Sallla Iglesia ulIas IllWluilil.~ "fiara 111 1iJ';¡ri;l
de los físieos (IUC yinipron de allpnde, 1': para klli'rlo~ de IlIiL';
cerea, l' que en ellas fagan la su enseüanza Ú ¡O~ que les ha-
bemos mandac\o qut' nos las enseÜl'n eon ~1I gran saber. ca
para L'~to los halwmu~ l'lIdl' traido,,,


Las deS;!Taeia:; l/ue acibararoll los últimos aüos tll! ,\111)1)-
:"0 no le )11;rmitÍ\:mll clllnplir :,lh desl'I).';: ~c tlIJl'ilIlt(: lll~ [ur,
bull'lllo~ reinalb)s de sus :-;uee~(Ires , paralizado el implIlsn
que aqllclmonarca habi,l dado it las lelras y ciencia,.;, no Sl'
pensó ya PIl dolar i't SpYilla di' /¡¡,:; p,oI:II"I;1" jlroYI'dadas.


Partl' dI' ('~Íl' olrido lo J'('paró 1'1 cabildo ('(:I(·~i;'I,'li['o fu[)-·
daudu d ¡'olt';":Ío tl,~ :-ian"L':lil:i ("[IJI' ,o01!. d¡l'e Hl)dl'i~() Ltrn
lo:,> mit~ illlli"llIl:' '.',!udio- di: :-;¡'\illa, .. Edll(,:tllilll~I' 1'111'111).'
jÚ\('Ol'~ qUI' a~i,tiiln id 1'111") di' b ,'¡¡Ii·dr;d, 1'~(lldiillldll pri-
illeI'O la len~lla Ialina \' II·tras 11ll1ttllnils. dl'~pl[(~S jjj().;olía l'
artf"; libprajpo;, \ por úllimo la I'Ír:nria dI' la f'1']i:::injl \[,¡,




-~~- :229
i,lnll' ,1' a,III'1II ;¡ 1"'["" i'"tllill1l" la pn';I~f¡;lIl¡rt 11(' la musica y
,'l1n(1) :c;n':'!'lIl'íallll


(Juedaroll r<'dl1cídfl~ In" r'stlldí(l.~ ¡jp S('yilla a tan t'slre ..
dJOS IjllJitl'~ /¡;t"I;¡ pi prO"lll'rli J'('jllill!1i Ik kill!'1 \ Fernandu.
,'[1 Ijl!!' pi .\\ illlÍ;¡lIiil'll!r" 1,1 AI'ZII[¡i~p(1 j'!, DI('¡.;n }lrza yel
.'\l'I·I'di;!!I¡' ]:11(/1'1;:11 Fi'l'IIandl'Z di' Salllal'lía, Iiwllil;lrnn flllHlar
('a'd~ de ('m:l'llallZil ('on dl',tinn il la jllHntlld andaluza qUt'
hahia fll('Il('~ler (,llklll(~('S "¡;ljar ú lar¡.;as di~tallcia,; para se~
¡.cllir last;)l'rrra" (:ii'l¡jitil'a~, ni'~¡::ra('iadafllentl), en rezdereu-
nirsp para formar di' i'onSllllO un solo ('stabletilllil'Illo grande
y t:omplelli, !lI'I'lirieron CITar cada cual Hna escuela distinta,


La ciudall Ú il\Un[,l11lienlo nbtuyo tI(' los Rp\ es Católicos
Heal cédula, pxpl'llida;'¡ 22 di' F('l)]'(~rf) de FíO:!, para la fun-
dat;ion (\l' la rlli\(,I'~idad, S;1I1laella, por ~ll p,Hte, cnnsi~lIiu
tJULl dl'l p;lp,1 ,fulio II para (~I'ijil' ';ll (,~clJ('I(1. eu! o edilicio
empelO :\ labr;lr (~n 1 '¡·72: v por otro lad(l, d arZllbi~po gallú
tamhi,)n otra hula, kdlil 22 Ik \Il\ i('mb!'(' el!' L; I G, para
e.;tallil'('I'I' llll ('oll·.~i(l ¡'I'I('~i;¡ . ;lil'¡) dlllllll' -e lel ('I'a la[inidad.
;11'11'.'; ~ It'O!O:';I'!, ('ollliril'nr!lhl' lo, rcl'adu..; acalll'mico..;,


Pl'iljli(j ('l'il di' ial'lIl'pill';H'ion municipal el halwr 11e,-aL!u
adelante su pl:llsamil'llto, dando origen de csta suerte el un
eSlltlio gi'IH'ral Ijlle no hubiera ilt'slllerceillo elc los que ya
cxi"li;\ll fOil E"P:lflil; ¡¡I'I'O d".;i"liú di: ItI i,ka, y ccrliu su pri-
\j]l'!-'io ;t ~anla('II;¡, rl'I'¡llil)lldll (~Il I't'I'oll1J1l'n~a el tlinlo ¡]l~
p:ltl'illlO di' ia 1IIlIII'I',.;i:/;1i1. ;t ja clIal Sil J'lIlldac!(I[' dio el l1om--
hn' dI' :'illlla .\LlI'Ia di' .k.;u.";, y l¡lH' I'lll¡';;lrnll'rill' f.:() [la COIII)-
cido COl! ('1 dt: Cldc:!io di' .'IaI'~I: Hodri¡.;ü. Ei arzobispo, COIl
~1I "';I'III'la. sr' III'O[llhO al'udir ('\clu~ilallli'l¡[(, al dl~['(1 t;U~ as
HI'I:,l',id;l,JI'~ no ~ilti~l'aci;¡ el anli;,:ulI de Sau "1 i;.:llcI : y (Jara
,púa);,,' 1Ij(~illr 1') (:a/';/I'/I'r ! la llldole di' ~1I ilJ~ljtUl'jOfl, la
eflClillll'IlI{(¡ (lt'rpdUitllli'llle, Ilajo (;I :Ll/locacioll de ,Sanlo 10-'
l!l;]~, ;t 111"; rl'ligi!l,¡)~ dOlllilli('I)~. ;'t cuya ór¡[ell pel'teUl:í:ia.
}ID!' ClllbÍ;,llil'IlI,', en IIl~ar di: \lna blli'Ua {'.;cuela, se en'aron
¡jo.' ¡IlIjll'l'l'l'cLb, de lo l'llúl ['I),ultaron como lue¡.w ~e 'era
.,,/,:1\1" [ll'rjllir'il l ' il la l'thl'lian/a




- i::;(!",
Con la 1':',..íIlIl d:'1 i'l'j1ilL':.;ill JlllllllI'ip:d, 'ji!!'dll <llllurizadu


1·1 ColpgiCl \ Ini\ i'r~idad ¡JI' :-'"n:,: \1<11'1<1 di' J(,,..lI~ para 1'11-
~i'nill' ;¡d:\.;, 1r'1:"ir;l. li!",(I)liI, 11'1l11I~la, r!,'l'l'I'hll r;,UI'lIli,'o \
eiy¡!~ y flH,di,·:¡¡;t ~¡l Ir l dd,jl~¡ji";!ro;! d!:~I;I~I\~ Ll'¡!l'¡¡l':q ... (\(·lt·-
si:l~lil'{J,'; [lill'ill'[ ~i!,1":1¡1Il¡":J11I ¡[:: 1ll;1,',-ll',h \ l'i!II':::i¡JI'~:
~I' ('IIII",'<lII';¡ ,11 111!!,1;¡dllJ' 1" ¡',wlill;ld di' d;I:' L¡, 1'I11',:I:II"ill-
111'-.: "jl'll:b 1':liliil'lll:lda 1;1 jll'illH't'il Jlili<l 11:11' IIll'il lito! lIIi,,)l,:1
{lllIlIllicl' .Iulio 11, dada 1'11 HlIlllil ;¡ 10 di' ,lllllill di' Lii).'~, ¡',JI
l'ste ¡'iltimu ¡[OCIIIIll'llío ~" manda Ijlli' lu-. gl'ad\lildll~ pul' (',;la
uni\ l't'sidad di~rrll!t'll la.; lIÚ,..lllil'; !,l'l'('lIlil)('t!I'j;¡-., 1'\('1\('11)111'",
y pJ'('l'(lgatil;b 11111' lo.; gl';lIluilollJ": 1'11 lo": di'lila..; 1'"III.!i!).; gl'-
Ilpraljl,,,; d()l H~\iilu: C~p!l('¡al ~ :-;(~fl(tl:ld{!lll( ni,' fll t'l dI' :"'~;!lil-­
malll'a; \-.1' ¡¡djudi¡'an, para allllH'rlldI' la~ dO!~\('il)lIl'~, t 1'1'';
!)I'IlI'li('ill, ¡lde!lIa~ ¡JI' li\~ rllillrli qlrl' ~,' 11' !I;¡[lian illi'lIrporado
rn la billa di' l'I'I'iICiO!l,


.\. 1)l'~;¡1' di' 1;11\ bu.!;:!d' I,,'k :. ¡J" I!;d)!'!' l'nll~lllll¡d() 1,1
:\ rcpiliallíl tllda~ ,11, j'('III¡¡~ l'iI l;djl'iI!' di' ¡!I;llIla la rit,-a 1I0Ild,'
hilllia di' 1',1;,1111','1"'-,' :1 ItlJi\ :'I'"jll;1I1 11'1 II!III 1'1 ;:,u,lo di'
"l'l'la ¡d¡il'rl;\. 111!j,'1111 IlW::II> ,ji' ¡J,¡r;¡ ,',11 I,!ir;¡ 1;1 IlIlilll,! Illilli l ',
LlI. llllH'rk il:'ahl l;in gloriIJ';¡ I';\I'I','!,;) 1'11 lO ¡J,. 1':111'1'11 d,'
t;;il!J, euando appn;lS Il'lIi:1 l'IIITi'gida~ [;¡~ ('(ln~lij¡¡c:II!\('~ I[IJ!'
didli ¡Jill'lI. ('1 I'illl',:do: !il~ ([¡·la \llli\l'r,;idad ia~ ¡'lli'\llllI'lld() il
,;U:' trsl;¡IIIPillilril)'; 1,1 (';IJI!lni,:':11 ¡¡I,¡JI'II 1[,' FlIi'IlI,',; \ 1'1 ar('('-
diilllO \1011';(1 ¡JI' I :;llIlI''''


11;1,1;: /.,1 ¡[(!.: ,k : '¡ i!¡ 11II iJl'j;lI'ipi:! ;¡ II':II'!' I'ldl':..;i;¡[I·, 1')
de ~;¡¡I\la ~Lli':¡¡ ¡JI' t'';lb: ;¡ ~1¡[1,¡'¡iI' 1"":;;[111:'111,'. lL¡hi¡¡ dll','
y si('((' !H'!'ih. di!'i (];> l'l[a~ pa;';1 1"ldll::II", ~'I'i' 1::¡I'il¡:lri,i;h
y una í,ldii':','i'llll', ~i¡[(I';" ¡dl¡-í,'rll!! lid:-- (';III,:j¡;¡~, lllM di'
lN¡[ogia \' I;lra ¡J" i':;¡lí\II:'~, !i;¡~\;¡ qlll' III;h illklil!lll' SI' :'.;Ia-
hll,,'if'ro:1 I()d;¡~, \ ![¡ogll i;! "a,;¡ ;d f1II1lIIi Ik ~I'r !lila ('~I'IJi:la
gnw'ral di' ('n~l'fli¡nzil. Pr'r" 11'11(;111'1' q¡W inl.rod:wir ante,;
r('[orllla, \ a[I('!'al'ill!\I'~ ",c'Il,'jiliC', qll<' sl\llll'lian [;1 \U1III'r,i,
d:ld ;i In direcI:jll<\ 1 ilUIl <JI dllllliIli(1 di'! "ldl'::iO. ('I,nIO ,"111'1'
díl) I'll ()I!'i\~ parli'~, \ ill';¡ljdmll~ dI' \1'1' ,'n 1;1 IIni\I'I'~jrJ;u' ¡JI
\k;¡j;¡




· - ~,I -
,hlldll'l ,)[\ ¡(l'; 1,,,jl'~lali''; a !i1)1!J;[ ) ('I@;I::uil't'IHl cJd PUIl-


lllil:l' lIna bula, I'llJlll'lida ;¡1¡'illll'1I1i:-:'¡) :\larlio \ayarro, para
n,r'¡l'llIill' lo.; l'~til\llt,),; \ 011 1'lllill'I¡[O,-: con eslo, ni ton las
IIOI ¡'dadl''; inll'lIdlll'idih, oLdul il'l'lll) (I[ril,'; letras (k la Santi-
dad di' Pillrlil JlI) (Iadih Pl} ,\~'hl\l di' ¡:;¡:;; 1'11 las cuales
C'" dj~P()lli,l ljiW 11" eill1¡'liIj,~(),; dol'lIiI,tI I \I1;I;,:'i,.;lr;1I d(~ la
;-;;¡¡¡{i¡ 1,~¡I'.;ia, ¡) ('llit!quil'ril lh~ ('llo~ con 1,1 \icario general
dl'l ar/oJ¡i"piHIIJ, ['i'!J lH'rit!o.; por el reclor, maestros y esLu-
dj,lllte~, ,) Jlo]' J:¡ 1)J;i\'¡¡r par[e', plH.¡je~ell, cuando el tiempo ó
la Ilec(',idat! lo l'\i.li(~'iI'Il, alJular) rel ocar, corregir, adi-
Ci,IIi,lr, ¡""'I<lr;ll' 11 a¡('!llp('l'ar I()~ e~tiltlltos fo]'mill!os en vir-
tlld dI' la !HlIa di' Julio JI. J)¡',dc CU!I'l!ll'(''; [uel'on conLÍnUils
la.; illnl)l'ill~¡()!lI'';, IIl<h ;.:ralldl'~ la~ ra!'idladl'~ dl~ lo~ coll'f.(ia-
k~, Y \1~rdadl'ralll\'III!' IIlIlas l<l,s di' 111' dlJ('[lln'~ ~ L'atelj¡'ú-
t leos i'\ll'illlll, id col",;..:i", Tanlu cl'l'eí! I I'! desonlen, ~IW ha-
bi,'lIdll ('\lll'IlI,lid" (,1 Ill'I' q\l(~ I~I ('1I1i';J:io (~,;Ia\¡a diyididu en
bandos, !jll!' la, l'IISIUlII!lI'c'S SI' luhiilll I's!ra~adll, y que la
hil!'il'llil:l ,,1' díLlpitl:li¡il, ¡ji'l ('lll1li,illll ,1 n, Llli.; PaJ'1'c!C'';,
¡dl',lidl' di' 1:;1-,1 :- ('udl', I',U',¡ qil!' ¡Ji,'il''';I' 1111,1 \ ¡,ila al i:oll'-
,~iiJ :- IllIil l'l'~i'¡<l'¡, \ 1'1'1lIJiI~i"i'a lo CI)IIII'llíenll', Cumpliu l'!
"l)lIlisi<Jnado'il l'Il¡;¡lr~l), \ forlllo !llll'\()~ l~,lallll()s que, C\:1-
lllinadlh [101' d C¡)Il~pin tll~ C,¡,lilla: ,(~ aprobaron en Ul'ld
!:\'dula 1'\lwdid¡¡ ;'1 ~I di' .\l:iil di' Ilj~i,


'Iw:lills 1'¡¡l'i'lIn l.)" d;¡!llh III!': ,;,' I'\lirparnn ('n ('s[a !'I'-
ftirll;a, !,'Irqli' I'l 1'!llb!I'!1 ilriil,'ípill ;¡ 11'111'1' atl'i!)lll'l(l!ll'~
{lf'lIjli,¡" lo" I'lil',!,~ ~I' I/II'I'II!I "1111 IJl:I~ rl'~tllili'i¡J¡¡d, \ la JIJ'"
ristlil','jlili ili':ílll'llli;';¡ di' la 1I1Ii\ l'I'~id;¡d (Ul' itlcli:,pulaJ¡ll~ \
('jl'J'la, PI'I'II ill!JI q¡¡I'II;i!¡illl gra\(l~ 11¡¡¡111~, CilIO l'l'llll'dio !lO
~(' ¡qdil'!') il:¡~!il lIIill'II" lll'nlpo dl','i'1li'~, EI':t I'l'dol' 11\1 la Ulli-
\"I'~ld.ld ,,: 1/111' plli' la" illJii;':i1it:, l'II¡"li[\l('¡illl\'~ nOIIlJ)railan
{í/,'" ('jd,\'<;.:~;d~·> paJ'il ~t1 ('rl:"'(t. \ il~!;t l'irTun",IancL1, unida a la
.flrt~pn;id:'¡'dl:i'id q!~¡1 \;1 ]~I> \l¡¡ . .;tn~¡·~ 11;.1!'¡;11] :ldqtliridu, pC1r-
J)!'!I¡;t!¡;¡ 1'11 \'i:'h i'! Ilkll'''' \ 1,1 d(l~I'lIl1l1'¡'l!' di' I;I~ I'il!edl'as,
.\;\"111,1 ... , jllIl' 1I11 1111 idli i'liI'O di,.;ilJ1l1lilhi,1 ,'JI \lIla l'illdad dOIl-
,J" ;i/lIJild;¡[¡illl t:" !ill'!';!!')": \ I'!'I'I;), 1I1J IliIhia flll.;,'ilitll7.a"'lk




latill y humallidild('~, III dí' It'fl.!il1a.; .;¡dJldS , Ili dI' ()Ir()~ [';(
mo,~ Sill l(¡~ ('uales drr{le pronlo ,'1 {.!1I~lo; y f'~lo~ 1'~llHli(h,
por el eonlrario, n()I'('(~ian rn ln.~ ,'nl,':!i'l'; 1'¡\alp.; d(~ San ,"i-
t:ucl ~ ~illll() T()IIlÚ~, "(1[' IdJillli', \lilli'l'llll a ;:IIII1I'IILII' 1'~la
ri\alidad ltl~ Pi' J":;uila~ qlJl' ell plH'O lil'mllll J'IJJld¡¡I',i() 1IIId
l'·a~a [iJai,LlUlirf! ¡'ull la ¡[l!roe(Jcioll LIt' ;'.¡\ll lI¡'IIlli'lJl':.:iidn. ~
otro colegio lltulado las Becas cullJrarl(/.~; y (jUl' ¡'¡tlorl'!'id"
por los arzobispos, akallZal'o!J ('Il bre\(~ la pn'pondl'I':J!H' 1:1
que ell todas partes adq lIiriall. CIIIl I'slos l'nt'mi~lIs ~ ('IJI! 1, i'
malos ell'Il11'nlos quP f'n su ';I,'nu ahrigaha, Ii! lllliHI'"idad di'
Santa Maria de .IP~llS c'stU\(J I('jo~ di' {.!rall:':l'ilhl' I'j [iI'I"li;..:iu
que sus j{.!lIale~ I'Il E';jlaüa: y l'n \l'Z de ctllhlilllir.;(' 1'11 (','fí-
Lro de la f~lbPrlallza ('11 la ciudad dlllldl~ (',;Ialla, 1'111110 II'~
su(~erlia a la~ di' ~(]lal!lalli'il, .\lcalú \ otra.;, atra\l'lIdll :1 ~i
las eI)IIHlllidadl'~ rl'li;..:i(J~a, \' raq" di' I'dlWill'illll, 110 l'IJI'IIj)-
tl'Ó en ellas ma.q que dl':,vicI, iTI'YPlld()';I' Illda~ ¡¡!JII lila:, grall--
df>s y (lodnrnsas. \,wj¡\ tlp ,HllIi la gU('ITil di' rlll'I'I)~ \ pr[\i-
I('gins, las :"I'c[as dI' l'sl'lli'la , la.; IJllI'ja" 1'1'('111',(1' 2 pll'ilo,;.
Y la pl'rpi'lua ('IlC'llIl.;lild ¡'II!I '1111' IIllit, ,1 (Jlrd~ :-;1' ¡J1'';<lITI,di
tauall y destruian.


El que más tlió que hael'l' ;1 la lI11iH'l'siflad f\lf' 1,1 co"';.:io
oe S,mlo Tomá:;, el ella! conferia ¡.:rados ,\I:allt'-rni(:os, y no
solo dC'fclldia aBI\' I()~ IrillulI,tlf's y f'1J <'1 ClIl1SPjll IIe- C;¡~lilla
la yalidal'jCiIl dI' lo.~ all,,~ I'stl¡diadll'; I'n ,,11 ¡>~t:l\l'la )' di' 111"
(!lulos dad()~ ('n pila. ,ill') 'f1J(' i!JI'iyilnrlll.'I' l'll ('il'rla~ I'I;I!I--
sllla~ lit: la cOllcr"íoll 1¡(¡IJ! ificia ulor;..:ada (1 H"dri::o ~,lfll,I,'I!;1
negaba al estudio de Santa "aria di' .If'.'lh la.~ [11"'1'0:';.1--
li"as LIt' ulliypr~id(ul. \' [tublieaha I'¡]if't()~ ('JJll\'(wando alum-
nos ú sus propias allla~, El t:nnl1i('lo di' ('~Iih (~IH'sti(¡I1P~ tu",
tan grallt!t:, qllP hay U[l al'llI'rllo ,kl I'lall~tl'lJ, 1II'I:\¡1J "il jI
de ,1ullio dl' H;::'¡G, disponiendo 1[1lP ;;P aplica~(' 1I11¡¡ pad/' ,j,>
la~ propinas al pa!"o ¡j1'1· (:1'I;dito conl raído por (,1 ('(,ll':!in-,
uni \rrsidild en tlpfp!1;;,a dI" Slh r1f'I"!'cllns, rUI'~ se halla hall
i'm¡lf'lrada~ por ('sta ('al[~a las alhajas íjllf' 1" !,f'rtellf'f'iar¡


lf;¡lJi;llN' !t01'l1iJ ('~rIU'rll), no obslilfllf' para JrjPInral




- 2:;:; ~
..t e~lado \ ('lbi'llailli¡ de la futli!acioll dt' ~alllaella, Su l('~­
l,lJlll'Illario AIlJlhl' dI' Campo~ acn'c,rnt<i las r('llta~ ron ~ll
propio patrimonio: 1,1 t!lwlor ~arllliC'nto Ip~() tambien IIna
;;uma I'P~p('labl(~ para allll!PIll:u' la dilLwilill de la~ ('úl('dra~:
y 1'1 l'ill'dl:llal ¡¡I'lhlga imp(~11'1l lid jlilJld ulla IlIlla rt!l(' ;qdil';I-
oa 1'1 pin;.:¡¡p ht'Il('/il:io pc!esiúsli('o lit> Jil \ lila de lL-l'!a ú la
('!'I'(tl'ilifl dI' Jluc\as a~i!!llal1ll'as, De e~ta ~11('rlp, 11 1 ';.! l', la \lni--
H'r~id;ld ;Í Ít'lwr lrl'~ (:útl'dra~ dI' artes, Irt'~ de tÚIlUIJ('~,
¡n's d(' lpyps, cuatro di' [",!logia y Irp;;; de medicina, spni-
da:-; toda.~ ('1111 IIIÚS 1'1,/" pur sus rbp('c:li\o~ profesores desde
¡¡\JI' ~I' hallahilll fIli'jl)r dolada.~; \' gozando PI l'staIMcimipll-
tu de algllll ('['('dito dllrallle ('] si!!lo :\\'11, Pero á I]]('diado~
del sigllil'lIlr, Sil" glll'ITa~ (~on la,; dl'Ill¡¡~ rseLl(·las , yel pre-
dominio dc 10:-> t'(¡J(';.:iall's quc ";C' hahian apoderado de la eIl-
srilanza, sin il'lidl) las I:all'dra~ rllmu UII t,lul ,\l'a allt'lanla!'
I'Ji SIIS ¡;ar]'l~ra", lu n'dll.i¡~ron ;t Ulla ~illlacion taslínlUsa, De
('[la yínil'I'UII a S;\(:;\I'II' a('onlet:lmí('lllos qur \ariaron dl'llndo
1,1 ;¡Slwc!u di' lo,.; ('"Iudiu,; ('[] la ('apilal dt' .\udalul'ia.


E\pukJdo.- di' 1':';I'<1l1ól lo,; jl'.,uiLh, quedarllll ('I"Tad()~
('[) :'('\ illa JII~ ('(J!I';.:ill.,; di' :-;all 1f1'1'1111'1l1';.:ildu, de Ia~ lkcas
('(llorada;;, de Irlall¡[('ses y olros d('p('ndientes de la COlllpa-
flia, reslll1ando de aquí Ull gran vacio ('11 la (~Ilsrfli1nza, Era
entúnees Af'ist(lIltl: 1), Pablo Ol;nide, c¡'~lrbre por sus ¡:ono-
fi¡llí('Illos, sus n;;lns prol ('('\0"; ~ "us !I(",;¡.:rilcias; y lJabi(;Il-
r!(t!1' Ilf'dido (,1 Ctllh('jtl 1/11 i¡IlII['l!I(' ,;olm' d dl'slillO quP 1'011-
\(~lld:'ia ddl' :1 I"s ('dití(,liI"; de la COIllpl1flÍa, p!'l'~I'IlI() l'l die-
UI Illl'n ('11~ 1) CIIIII (,11 ido Iw dildo it ('Ollm'pr (In olra parle; y PJI
el plan de ('sludill~ I[U(' 11' acompaflaba, propuso trasladar
la l]ni\('r~idad ,'1 la ca"a Jlror(l~a o principal qllP habían Ot:1l-
pado IfI~ .i(,~lIilil,';, \' 1'~lahl(,I'\'r ('11 I'lla HIla e[l~I'flalJza »upe-
rior Ót ¡,uanlo ha~la l'IlI(¡[]cl'~ ~(' !lailí,1 ('OllO('ido \'Il E~paÍla.
Jk a<¡tll ~II~ lll'inl'ip;tlp.; di~I'(j~il'itlnl's, qUl' la planla haja r1d
nlll'\i\ pdili!'llI ~(' dl'~lít1i' :1 11lli\I'r,;id"d, ~- la ;llla ¡¡ ~l'mina­
ri(l; qlw ~l' ~I'paft' !'11'IIl'rpII a('a:!(;mil'i\ dtl t'uli-gio dI' ,rae,('
Hndri;:o, 'Illedand" 1'."[1' d¡'IH'ndjl'nt!' ,JI' la \Il1i\I'l'sidad dOll-




/" '
:"',1"


rlP halm'Lll di' I'~llldiar llJ,' l'ldl':"iitli'~ ~ pl¡'¡riIIl IIl!tl'lli'l ld~
c:lkdra~ cn It'gílilllo t:OlIf'llr~(): ,/111' 1'1 !!lIiJil'r1\11 Ik !;L Illli\i'r--
sidad 1'I'sida 1'11 I'! rpdlll' 1[111' 11) ,,¡Ti! lJ1l d,l('llIl' ¡JI' I'dad pro,·
ycl'la t'kgitlll (¡ ¡dlll'ali'¡;I,1 ,JI' 1l'¡1I~ !,III' 1,1 l'I;IlI~lrll, JllIlIa-
Jllcnl¡' ei¡ll 11'1'~ 1'IIII~ilí;¡I'III' llillllhl'ildlh dl'l pl'llpíll Illill!" , I'(JI!
un fj~("t1 \ 1111 ';I'nl'lariu, ('lI\ II~ nli("i()~ !Ian di' '1'1' Irí"lIaJ¡-~,
y PI'l'jli'IIlO ,'lllitiIllU: (ilW el l:tl1'rl'{J IlIi~lielJ ~I' ('Oi!l/liill;":<I di'
l()~ l'lllleicJIlal'io,.; J'c!'t-['ídos) d(~ calc'dr;tliclIs qlll' ('Il~I'llI'lI, ¡JI'
doctol'l'S y dl'm,):'; gl'adllad()~ displli'.;lll~ ;'l O!JIPIH'!" la~ ('<'111'-
dras, y ('stlldiallli~s l') ¡]i~l"iplllos 1/111' apl'l'n:lall: qut' SI' l'~la­
blezcan Jo~ I'~llldi()~ para I;¡~ famili;ls at:tllllu:lada,~ iful' 11111'-
dan pagar la e()['la pl'llsillll d,' la l'II~I'flallta dI' ~;1I'; hijo.;, 1"lr
ser 11H1)' COIl\Clli('nll~ quilar ;'¡ lo.; poli!'!'.; la klllaciull de sP-
~'llil' Cill'l'I'¡'í) literaria, aiJandOil;!n¡Ju In, lall('I'I'~ y l()~ ,'am-
J>(I~: 11 tH' 110 ~(~ IH'I'Illita:1 111' I'I':;1II,1I'I'~ (',ludiar ('ll la, 11Ili-
\'cr~itlad('s y obll'tlI'l' l:ll ,'lla, 1<1., c,'¡[('t1ri!~, II! ¡'Il,d 1'1'ldj,lbil
la di~ciplilI;t Itlllll:hlil:a ,in [i!'o\,'('lio d,' la,,; ('ielwi,h: !jUI' :'1'
1'~tal)¡I'zt'an cinco l'Ur'lj, 11 i'a('I¡lliltll'~, a ~alll'r: LI t1.~ fl.;il'a
i'n 'llll' ~l: CIlllljlI'('lilla h JiI¡I'il:i:1 ¡li'lljli;llil"!Jf:' t1i,'!t,I, J;¡ IJ¡-
tt~ol()gía, la (k .illi'i:;¡li'il:l"!ll'!I, id tll' Iw'dil'illa \ 1.1 ti" 111111",
móticas; que t;!l (',!lbl l',wuli;1 1 L¡l\ a cll,tlro (';tI¡'t1I':lli('lh, 1'\-
repto en la tle matt'I1lúticas, dlli\(II~ jll)r I'I\\¡'¡I\¡'I'~ \¡a~\;lri;ll1
dos, atC'nllitla la. dilÍl:ulLI!I d,: l'n"llillral' Ili;¡I'~lrll~ itllllll'll,S:
que un ealdt-.ttil'O ti" lilo,llr¡,l, l'l j'(','lOI' ~' 111'; 1"1I11,j 1i<lI'¡"."
c:\aminarian muy ri,:~ltj'I',';il¡¡¡:'!I¡(';: ¡II,'; j,'ll I'III', Ijll¡' "'IIII'il'
lien Ú ';i'gllir ('illTí'ril, ilCI "IJI" ,'11 I;¡ ",:':lllllIi(';( .;illll 1;¡lldli('i!
f'n la arílml"lil'a illrl~r¡{)l': '1111' ,1:;I,,:llI ;111111111>1 Pi"IIIi'¡fill' ,'! 1',-
tudio de la i,'nlilgí¡¡, ,;lll'i'!lI'II:!:';¡,-i;¡ \ Ilil't!il'ill:L,: <11111 Ij¡~
lils maIL'm:llíc';¡:" ~i¡¡ h:lh:'!' C::::¡:l:¡" 1", ,lLllrll ,'llr~(¡.; di' li-
libid'Ía, \ :;tli"ridlJ IEl ,'\::",,'11 !';"'\:Ií \ l'i';¡J['(I~(! d(' llld!.' III~
ra1110S qlle ('¡'llqd'¡:ud: 1;¡: lji!(1 ;H~ .-. ' (' .. l;l;i"!'dll !P;o. lítll!o"-. (ll';t-~
d(;Jtli(",iI~ ~illil Ú 1'1, Ij'¡:' ,i",¡;:[",; <1,' ,"!'i,i:dr 1'1' ('!Idll''! <tllll'
di' fur:ullad. ["'l'llllil,'¡"dll lu,ld\ 1,] :::1 ;¡llll (,il l;l 1I111\I'I',id,lI!
:-;inielldll 1],. ln",li\!'~: \ lid:' ¡,l" "¡'I':I¡-¡¡, ,~I' jI!'ll\ (',Ifl 1111'-
diallll' püiJli:'¡¡ ":ill ;Wlil!1 \ '¡'¡ll:!" 1'" ::l'dllll'·I'J": di' !" 1'""




pecti\;l l'al'III[;¡1I, \' i/¡¡lId" ('III'l1la ;¡] C();I~I'.I() para :,ll apro-
bar'illll, :\ (',I;I~ d¡";jllh¡I'¡(¡fIi'~ ;ln:lilia <'1 pl;lIl iltl'a~ 11l11('ha~
".nLrp la (ln":'i~flilll/d \ d~\!fld .... JiU¡;!ll . ...; ;H·a(kln1i('()~. <1~í 1'(\~¡H'()t()
de la IIlli\I'I'.;ill;:,j ('1)!Ilil ¡j,j';I'lllí¡;;il'ill, \ Illli' aqui ~I'ria ~a
prnlijll 1I'¡'ni/'


hl!' dlil'li:l<1dil 1,.;11' plaIl II(I!' BI';i! I'("II/I;¡ ¡J(, t2 di' ,\!2rhlll
¡ji' I ;li!I, I'~II' I,'~, (;011 ilIlkriol'idad ;1 la~ l'i'['iíl'lllil:- I/tll' jll'¡Il-
i'ípi:1I (JI} ;1 \ l'rilicar,1' I'n lit"; dl'lIlas lllli\t'l'sidade~ dl',t!c'
17í 1, Tl'asla(kl~l' 101 U1Iil I'r,id;ld dI' Sel illa Ú ,,11 TllH'\(llo-
('al ~ y libl'l' ~;¡ ,JI' la IIjll'l',;iOII di'l Coll'gio de Sallla :llaria
¡JI' .I1"ll~, 1'111J1I'Z:'¡ par,l l'lla IIlIa lIlli'\ií l'l'a di) gloria, :I[a~
hllbll la dl'~",l'al'ia di' qll(~ 1'1 jli'lIlilil\l'Illlr dl~1 lll'oy('do i'lI!'
SI'p,Il'<ldll de' Sil pIII',;I(I \ I;dlalldll ('1 ;¡Jilla que dl,J¡il'l'il dar
impulseJ ;'¡ la ohr,l , 1111 ~I' 111'\1') Clllllpli(!;lil1I'1l11' ;'1 (';lIlil, \i ,.:,~
('()III'I'diI'I'IIIl LI"; 1'('nL],; l1I'r'I'.;al'Ii1:';, lIi ';1' 1',[¡tlJII'\'i\'l'lIll luda . ;
la,; ('ll';:'II;IlIZ;I'; PI'I'I ('llida,;, Ili ~(' obl'l'IlJ el plan en la 111<1-
\ nr parll' di' ';IlO; di'PII,il'iIJIII',';, lIi ,,1' lti('il'l'illI ]¡¡'; Iltll'\ liS 1'';-
[¡¡llllo.; iflli' ¡J1,bidll dl'';I'II\llh l'l'lil, (':illií:llI;lIIdu por 1'1 ('()II-
trill'ill 1 l.'I'rl1l" lu- Ijll" ,lil"'J'i"l'rlll'!¡/" 1'\i,li"ll, :~ill ('III!J;¡l'i!U,
la ,.;I'lIlil!;¡ ('..;idl¡:1 l'I'lliIl1<1, I ,IIIIH!:i:' ;1 il Il:';d 11;1 ('11 ,u millO!'
1';11'11', ¡Ii'ilrluill :.,¡milla:!I)' l'!'lIlil,'; C(\\('Ilt!1I 1'11 ('1 {'praz ll'IT('nn
111' :\ndalucia, 1'lllIlil 111 1'I'rlilil'¡j11 111, mucho" \(11'0111', llolll-
bl('" 1'11 loda.; 1;1'; l';wlIlI;ldl''; !jUI' !tall hl'ill;ldo ('[1 aljl1('lI;l eil!-
dad dl'.;dl' 1'llil'illl'I", ,t!;.!11IIU'; di' h~ "lIall" han li \ idll lta"la
~\~lH:-' HUillll):,,\ ilfllh,


En Idll, ... !iHJr¡ ¡"I'llllíItHt I;t i ni\-¡'r:...;;ddd dI', ~()\illa ha~td
1'1 [llilll lit- i :'IÍ~. dl',dl' 1,1 l'lI;r! 11;1 ,;(';.cuido l'li :';1'11(,l'al la
~IH'rlp di' [;1"; dl'llId';, -¡dlll ¡t!!-!Ii¡¡;¡'; lil'i,illldl''; ¡:;lrlil'lllarl'';
"IIt1~i:!llil'1I11" ;¡ 1:1, '1111' ¡la ;dril\ ""'.11111 LI ,rllll,lrqui¡l: \ 1111('.
\'1 pl\~;~r dI.' In ... \'~i'lI(T/r; ... ¡!I'j'h()~ P(ii' al~tlll(); d(1 ~ll:--: r(l('{(Jn)~,
prilll'i¡'itlllil'lll,' 11. \i"I'/;¡~ :il,(!',[:" la :J'íl.iI'l'illl IHí!· ¡¡¡timll ,:1
tJil-Iallti' t!('I.'d.dl'!li'ía




2,-;r,


TIILEIHI


FUIl(!t'ISP t'~ta rJJi\j1r~ida¡J ('n t:¡~() con IIp,¡\ aprobar¡o!!
por n, Fnlllc¡~('(J ,\h <lf'I'Z di' Toli~lI(), !Il,u',;lrl"I'lll'!a \ (:allll-
lIigo di' ,nllJl,lla ~anla ["l('si:l, ~llS ('lIn~lillil'¡11III'~ ~I' plJldl-
Cilroll eli Lit!), Y fUi'roIl r('r()rrnatla~ PIl II¡q:¡, EIi'I'Il"~I' ('11
ella filosofía, teología, CÚIlO"('~ y II~\I''', El plan (k 1 "ni J;l
suprimía, En 1821 ~I~ ('On,;illlic'1 :'u ('oillillll<tcioll !l,ljO ('in[;1'
conrlício!lps r)lw [ll'llphan pi (',lado dl'í~;¡dl'IlII' ¡JI' ,,11., flllldu,;,
Qued6 dc'finitiyanH'nti' I'\tingllida I'!l 1 N '1:;, ('(1m ¡l'lil'¡¡dfl;;l~
en institllto rll' :"l'g11l1d,( ('Il~('f¡allza,


~AII \(;I\-lInClIE,


Exi.~lió en ('1 rnnna~tl'l'ill de ]'i'lii,r!(I;;Il., ¡JI' ~;lll Bl'nito di'
Irache. en \<1\ alTa, hast;l prin('i pi 0' di' I';;!t ,i¡.;lu, llna L ni-
,er~¡dacl con ¡,;'¡fl,dl'a,; di' nlllsol'ja, !l'ollJ¡';lit y 1';Í1WIIP';, la
eual ('l! alg1111 ti,'lllpo ,'nsl'ni, lambil'lI /;b 1;lI'uilatl"c' dl' 1ItI'
dicina y leyt's, Su orip:en fUI' 1'\ Sigllil'lltl'


En tiemJlo del !'ry d(~ Cll~tilla n, \lon~(¡ \'1, SP e~tahÍL'­
ció una cll~a de estudios geueralf's I'n C'l HI';] I rnnnasl(',.io 11(,
San llenito ele Saha,!.l:llfl, hajo los all.,picio., dd Sl)lh'r;UlO, ;l
la 1111f' r:oncurril'ron, no solamrnle los Jllongl's, "illO lalll\¡il'[\
los s('glan's d(~ todos l'stadM, 1ll'¡.rilndo Ú I1tH'pr,,;¡' i'l'lf'lll'"
aquel in~li!llto lifc>ral'io por C'll'snH'rII de los IJIII' rr~f'llt¡]h;ln
sus eúlei!rlls, De lIquí es que paril h;lI'('rla~ Jll;'IS ülill'~, .. 1
abad, rector de la ('seuda, solicit¡'\ v obtll\o de la Sanlid,ul
de Clemente YII una hula, l'\[wrlida I'nl :;,';'1 < pilra O(,lllTir
al alraso qUI' la Jitl'r;l!ura pad¡'cia (~1I (,1 n'ino di' Ll'lil1 1'\-
citando con priYil('gíos y premios :1 111" o\l'nll'~, ;l!Ili\f'ií'alli!"
al monaslerio [Iara ¡,or&ril' c::radll'" y l'o!1I'l'dil"nt!nlp la~ lIli~­
mas IlI'l'rngati\ as f¡tll' ;1 S"lal1l;IlIl';1 \\k;¡J;'¡: n'n ](1 ('lIa)
'JII(,¡J¡) !'ri~i¡J¡l I']} \'I'rr/,ldl'l'illllli\I'r-idad,


Ha!lil'nd" prohihido F!'li¡1i' 11 ¡¡!II' f1irw1l!1 nallfl';¡! ,1" -il-




rl'illO~ pllilit'ra ~aJir ;1 I',~flldiar hu'ra lit' ellll:' , fllwdaua pn-
\<id;] dI' 1I1rdins di' ill:-trUI'I'i')1l loda la jmentud de \,narra
\ pr{)\ ilj('ia~ \a~"I)Il:-:adil~, ;\ fin ¡JI' J'¡'mcdiar ('sla IH'l'esidad,
n,'do pi 1l1¡~1I1(1 1'('Y Ú la 1','li~illll di' San Jknitll para 'J1w
tr;¡~lit'¡a~,' Id IIl1ivI'l'sidarl \ e,;f ud 11 1,- d," IlliJlldSlt'l'io de Saha-
glllJ ;d dI' Iraeh,', Vino pI) ello la ('(~ligirHl, y una bula de
P.liil" \ ('fI J liO;" I'alilicilmlo las prt~eillillt'[ICias (,I!!lrt'didas
I'tll' ::/¡'IIII'llll' \'11, aulol'izó la ll'asla(~ioll. l'ostl'riOrllli'Ilte,
Ff'lil"' I \' , f'!l !tifi í. "(IJ}(:cditl ¡l la ('scllcla de lrache IlUC\ os
pri\ikgi()~ \ 1'a1'1I11;¡¡]('~: \ por ulliJllo, Ct'll'[OS Jll, en Rcal
(,(,dula ¡J,' ti ¡JI' SI'li(~IIJ\¡I'(, d(~ 1771 , mando e~talJlecer en ella
~!"'~ '::Il('dr;¡~ ¡JI' arll',~ con ig'ual llÚllli'l'O dí' Il1al':ill'Os, para
f'11'1l1:lr UIlI'm,:!) (,olllpll'lo (k lilo~()lia , rr~(Jr:(anizando ,[(l!'mas
IIl'; i',llldio~ d(~ ll'olng¡¡\, Ú lin de que los gTad(Js ~e plJdi,'~(~n
oh! I.'!¡('r í:OI\ 1\1," Ili'cpsarios eOlloci mil'llln~,


Si hir'll '1llf'¡\1I sllprimida la rnirersidad de Iradw por el
plan d,~ 1 ~07, logl'o sl'r reslalJll~eida drspues de la guerra
lk 1;1 inlk!)('ndr'IlI'i;¡: 1"'1"0 tll'(~a\(í lanlo de su prinH'ra insli-
t1l1'I1I11, ,/11" ,'11 1 ~~() la Díf'llliwio[J pro\inl'Ial illfilI'IIl(') (IIH' no
¡'UIl' I'ni;¡ I'II!lli¡lll¡I~"


GRA\AJü


Halla lld(¡~l' 1'1 Ellllli'rador CarllJ,~ \ 1'11 ~;ranada, año de
1 ;;~Ij. ,',,11\ (11'11 !l!I;! ;,1';111 junla l'nrnplH'sla di' los (lI'horJagps
lI¡;h 1l(!I¡d¡il" 'lUI' I'!) illJuella ciudad rl'~idian, con !'I ohjeto
di' ¡¡('ordar liI~ Jlll'di()~ contlllcell[l',; ú la l:'xlirpacion dI' los
\i('í!l~ y 1Il;¡/('~ qlle hahía ¡]('ja¡]o la tuclaría no distanlp do-
llli[\;I('illl\ !llusulmana. Enlre llls [JI!\' Se' propusieron [ut' d
plii!l'il':tI la flllH!acioli l]¡o 1111 l'ole;.('Ío para formar hombres
,,'!I¡in..; \ \ il'IIl()~lh '1UI' i~IIS('!-la~ell <l IlJ~ hij(J~ !ll' I¡)~ 1\1(ll"i~eos
í",~ I,rillril'ill,' di' la rl·li!2"illll '"1'1'([" [Ni!) cl'P;1ndosc al propio
tir'lliJl'1 IIlra I'il,il í'l¡ 1[111' ,,(~ /'P1:o¡!ies(:n lo~ nifl()~ qlW hubie-
~I'IJ di' ~«r ohjl'lll di' la ,IIIICillld y de~,do de lo" colegiales,
lPj", dl"ll~ padrf'~ \' d('Illa~ ]lpr~onil'; qlll' p\ldir~Pll ('onfri-




-- 1:;~--
huir a (',lr¡Hi;¡r\!l, \' ('IJITIHllp('rl,I':: lin,¡jllll'Idl'. ~(' lIlilil'l'> la
idi'a !I(' 1111;) J1ni\I'r~ídad l' 1',III,jíll :;,'Ili'I';1! d.' !I),]'" 1';"llI'i;l'
para qUí' 1'111'';1' Ill! pL1nlc,1 di' 11i'1!lhr'," ~:dlill.' !JIlI' dl'~!I'ITa­
';1'1\ la i!-(Il()l'aJl(~ia y lo- I'!',I", di' L, ¡IJlid,'li",,"


El ElII[)I'["(ldnl' ;ldol>!'1 1'1 !"'lhamil'llllI di' id .I11l1la, y \'11
I\('al !,¡',¡JIJla 1'\III'<lí",1 l'Il \;rillliHla il i Ii<' Dil,il'lIdil'l' "1' ]:;11;.
"lIl'<lr;';I'J al ,\!'wIJíSjlO la lüIldal:illl¡ del Coll'"i!) 1:",11 \ (:a';il
dp IlirIO" sel¡alalldo fowlll' p,ll'a 11('\ al'la :1 ('\'1'1'1"


:\1 mi~l\lo lil'II1[lIJ ';1' t1irijíll id ';;1111111 Plllllilil'l' ill\jll'lr;llld.:
bula para la ('I'I'I'ciulI di' 1;1 ¡IIJil l'I',ld;¡¡J: I t:l1'1I1\'lllí' \11 1"
("[lidi'l ,'lI 1:;:; 1, 1:1I111"1':Iil'11dll ¡d 1111"\ () i'"I;ddl'i'ílllil'lIin Li~
prero;.;ati\a~ qUf' Pl'illl di' l'I)"lllIld)l'I' 1'11 '('lIli'.i;llill', ""',!"


El dia 11 de \o\l!'lIllil'l' ,JI' j;';-;¡ , 1,1 ill'/I\\¡i,p" 11. (¡¡b"
par di' _\\;d()~ 1'11][\(1('1) dI {",dlÍldll 1'!'I""i,I~lil'll I 1" 1\I;lrIifl'~l¡¡
(ltH' ¡~ll t'llIllplil1li,'lltO di' 111" ¡J(',r'll" 1\l<lllil',',I,lIllh ¡tUl' 1,1 EIll-
IH'raclor, (ira illdi,p(ln~abll' acudír ,1I'0!)I'1',1I1O 1'111' 1'lilllliJ!'fl)
dI' la Rl'al C'HIlara di' C,b!illa, lll/lhl' ;I.;i: \ .'II'1l \ ¡rllld
la Ell1pí'ratriz I\('"I'lltr~ dl'l H,'illO 11111' ,111'1'111'1" ¡J" -11 1'''1'11,(1
l'\pidir'1 nl';ll cl'llIJi;¡ ;1I\l'!lIhi'IIiI, LI!'!!II;I/¡,J"i,' ¡'II',I "I'¡JI'lldr
l()~ 1~~latnl()s y ClJlhlillli'¡()lIl'." ¡¡III' Ildill;111 di' I'I'~II';¡ 1:1 111"1
yectada unirel'sidad, lo cllal 1''¡:'I:ll'I(), Iidl'i"lliÍll ¡j'¡('II¡;I~ 1,11'1.'
don de consiliarios y diputados, 1l1111I]¡r<ln¡]o n'('lllr \
eall(~l'lario. ~. di.;;ponil'[vl(l el IÍrdl'I1 ¡jI' 1,)" ¡'~llIdill~ paril
las jaclllladl'~ ¡[c' arte". tpologla; 1';llJíIIII'';, \1'\ 1" V Il]l'-
dil'ínil,


Contri esta uní I-pr"idad ¡J1'sill' SIl.'; pl'i Illi'I'O, I ¡I'III po_ l'Ilfí
('seas os fondos para suh\enir ,'1 SlIS Jl('('I'sidadl's, ,¡dlllllJ'ír PI
material que r('clamaba la i'll.q'IlanZa, \ dar ;1 111" prlil'"siIl'I'';
la recompellsa debida: falla qlll~ jalll,ls I¡(':-el);'\ I'I'IIli'di;¡r~l>
de un 1111)110 satisf';H'tol'io, E~tl' Y;ll'ío Si' ~lIplia 1'11 pal'l,' {'I)JI-,·
fi;mt!o pi d('~empcüo dI' la:; (';II(,dl';l.s ¡JI' li'o!rwía :1 ¡II" (';JIlII··
nigas de oficio ele la Calpr[ral: ¡a~ dl\ !il()~()fi;¡ ~I' ':1)~lll\ ¡"I'OII
con una dotacion que ]¡'s ,1']1(11(, la n'illa n," ,llldlla: ) ¡1Ji)-
rhn lil'mpo dl'spul's, pi dodo!' y ('all'r!r,'lIiclI 11, .Jlldli ~ ,1'1'''1'';
'!;¡rmnIPj0 dotl; otr;J'i (11'11(1 l'all'r1ril~, .'nll'" 1,11:1" Wlil ,J" ,'inl'




-- :!;)!l--
P,I ,\1;:11 IlLI" Ik~;}hll:.;"dil !JlH,¡j1l 1,'1)1\ ('~III la 1\~c\l01a: I'('nl
11 11111' il 1:1\ () I¡)~ rl\I'II!'~(h qlH~ nll',l' lilW:h;¡~ (\n E'Pilil;),


J[a ,;o.;[Pnidil, ,iJl l'I:lhi]!':":" , ,,u !Ji]I'1l 1l1l111lll'I', \ 11I"1r!1It'i-
do 1'11 lnd()~ lil'llljli}'; \ilrOlll", 1'lilíli!'I¡jl,'~, ,i¡'lldo llnlailll' r1
p',;}n di' 1':.;llIdíll'; !J1l1' forl\1l) ('11 17711, " j¡)'\l'l".-íl) 1:1 apl'llha-
('¡¡¡II d,'/ 1:1111'1'.1,1,],' L'blillil.


1.11:1-:\.\.


En 1111 1'1I1"till d,' !lhlrlll'l'ioll pública dado a luz por
O, .11::111 \11,'-'11.,1 ,JI' I,,~ í:¡II:-, !iI' halLuln lj\Ii' LlIl'I'tli1 t\JI o lIIla
l¡ni\ 1'1"111;111 ¡'¡¡lId,ldll 1'11 \:;",--;: !"Ti! I!O \long!) (11'1'1'1'11 de dla
l;ill~lIl1ll Id ra 1Ii!li¡:j,¡


{J\'\¡E,


E~l.l 1II1i\I'r,id:1I! ';1' l'l'igill I'n LíL! por n. Hlldri,:.!o di'
\11'1'1'11:111 " Zllil/ll/:I , 1I,¡lill',¡j di' illJ!I,'il.l I ilLI , lI]¡i"j!I! 1\111' IUI'
di' \\ih \ \il','1 rll' \oI l dITil, O/II"IiII'lloI" ;I¡lil" !fui;¡ di' la
,;;IJliIL¡¡! di' "oIli1" 111, 1',111 ililllll'l!¡I!'illll liara ('11~l'llar todas
la~ ('¡I'II('ia~ pl'l'lIljlid¡l~ ~ l'lIM('l'ir ]lI~ l'I)lTe~]J()!}(ljl'll!t> grados,
flUIIl]lH' nLIIH:<l l\l'gll ¡'¡ Il:II('I' InÚ~ (':'Iil'lll'a~ qllr ]a~ tll) tiloso-
tia y ~lIllh(l~ (hol'l'('J¡II~, 1':~tillJl('('¡'I"c ('11 l'lla [¡¡[)lbil'!) ¡¡I¡ 1'0]1'-
",io, ulli¡"lIdlJ,," ;'1 I;¡~ \}('I'¡I~ j;¡~ 1';'Ii:'dl';i.~ \ ('¡ ('<11'12'11 di' re'clo/'
¡Pll' ~" r''lI»\illia ililll,dllll'nl,', ('011111 l]si[l1i~llI(1 III~ (,ollsilia-
1'1"'_ Cmilillll!1 (',1,1 l'~('Ili'I<l ~ill gTa¡Ii](,~ \i('i.;il\ldl'~ hasla 1,1
i11111 d,' 1,0..; í ~ (lll qlJl' 1'111' suprimid,) defini\ allH'III(~, cOJnir-
lil'no!('';I' "1) ilblillllll d('';I';':¡llitlil ('IN'flanza .. \UIl e~[\' Ikjo de
I'\j.;lir \'11 '1~';:ill, ~ l'I1 Sil lu"al' ,1' ha (',!¡¡hl('l'idn Hila I'~cll!'la
"kllWlll;¡! Ik a;.:ril'IIiIlll';1.


~ ;\ \ III \ '


"iln 1"1'<1111'1,1'11 di' B!lI}I, IlIHjlll' di' ~;;¡nr1Ía, r11'~p\ll" ¡]('
)¡a!tl'r !I"l.ldp ;11',1" I'Íllda" (',,11 lari¡1'; t'·lahll',.'imil'\lln~, ('1\-




-2'ÍU-
trI' ellos un colt'gio (!l' jesuitas, qlli~o !:lJllbírn que tll\il'~(:
IIni\(>l'sidad, ;1 I'uyo ¡,redl) IWi!lTír¡ ;1 la ~ilnlidild Ik PaululU
quP en bula dc'~ dI' \1)Y¡I~IlIbl'l' di' f:¡ '17 I'olln,dil) 1'1 ('mTI'.~­
po[}(lientc ¡Jl'irjjpgio, sielldo apl'ldlada d"~r)\I"~ I'~la ('';I'IIl~la
Jlor el Emlwrilt!o!' ¡;;\rlll~ \'. ,\1 principio 111 \ 11 I;~ll' 1'~t¡¡I¡jp­
cimiento ol'h:o I'il",d!'a~ IjIH' en~,'f}aball f'l'ilmilli(,il, lilll.,;,lIia y
lpolngía, Il'>:'plWS se aumentaron ha~ta \pillte y ¡/I¡';. ~ii'!lIln
tn's IIP gramática, trps dI' lilosuna, I'inl'o dI' tl'ologÍa, tJ't'.~ ti"
cúIlonps, y cuatro dI> flli'dirina. La l'n';I'f}allZa :->,. l'l'parlla
entre jesuitas, canónigos y 1)]'()r"~'Jrl>'~('gl;¡I'I'~ lIombrat!iI:,
por opO~ieiOll, Hacia dt' ('ancelario I'l ['(','lor ti..! ,:,dl'gio dp
jesuilas. Sohrpyirió la llni\t'r~itiild :1 la I'\jllllsillil dI' ('.,tIlS
últimos. ha . ;ta l!llt' IJlII'(j¡í IHinith allll'lItl' suprimida por el
plan de 1:-;07. no hahil'ut!o ~1'!-!llido ;'( Jll'~;¡r tll' e ... la di~pl)si­
"ilm, ('OUIO JI'~ SUI'I,tlil) ;'1 olra~ llilí\ I:r~itladl'~ !jUI' tamlJipI1
debían el'Sal' con ill'l'I'fdo ;'1 ella


D, Juan Tt'llez t;iruIl: clIarlo 1'(JfJd" di' 1!'I'lId. f·f'i.1!íu
esta uni\ersidad en 1:J40 para arlt's, lL'lllo¡.;ía, I"F~ Y me-
dicina, Suprimida en 1807 , sin qllP psla disposicion se lIe-
\ase it efecto dl'splIes de la guerra, qUl'llti dl'tinili\amenle
cerrada ('nI H~(). En U' ~ i SI' I'~la blecitJ en SlI magnílico
etlilido el íll~¡¡¡lIl" local de ~l'gIlJld¡¡ i'lISI'flaTlla


OS~L\


Fun(lada ('sta llni\pr~ídad pn 1 :i:'i 1 por n. Pedro AI.,.a--
rez (\p Acosta) con el nomhre dt· Santa Calalina) se Pl1SPI1Il
en pila arll'~) It'ología. t':Íuones ~' J¡,v('~) y allnqlw !lO dI' Ja~
mú~ afamadas, produjo algunos hombrps C(;II'I)l'(~s. El phlr.
(le 1807 la suprimia: eOlllinuó, sin f'rn b;l rgo , desplll'~ di' la
guerra de la indepeIllleneia. En 1H24 qup¡Jó reuueida Ú ('0-
h'gio para mosofia v 1('olo::;Ía: \' en iR;;.) se inli'rrlllllpieron




-,:!11 -
.su~ i'I1~¡~iiaIlZas por raZOll tie la guerra ei y il, ~1Il que ya ~
Y()hit'~f'n Ú abrir. qundando \irfllalmcntc suprimida por E'I
plan r!r un,;;. Sll~ pfl:cln~. hiblint('ca y al¡mna¡: rt'ntas qua
tt'llia sp aplicaron pnlil!lcPs al instituto de Soria.


E,la lIlIi\ I'rsidad flli' ('ri¡,dda Jlor Pi Empprador C:1rJn~ \
1'11 C;:j.'), y lial¡;lbil'l' 1'1I1111:adil I'll I'J eollH'lIto di' Santo ])()-
mingll, ('11: II~ I'd'¡JI'~ 1'!\1ll In."; 1[IlP sumini:;traban gelli~ral­
Jljl'lIll' 1;, 1'lhl'r'lilll/il. Ja ,'lli¡] I'n Jo.~ últimos tif'tllpOS qumlú
fí,¡jllCi¡/il ;'1 i;l.~ ;¡rle.~. 1"III,\;2lil \' 1';'tJllilW:'; FlIt; 11na di' la:; su-
prililidih P(I)' 1'1 plan di' l~i)7: 1"'1'11 l'I'alllwn!i' fin drjlJ de
f'.\i"lir basta 1 Hz ¡ Tmll :,il'mpre í':'I'(\';;¡ impilrtaTl('ja y
n"lIlllrallia.


onOPE:-'.\.


jI"r}l Fr;!Il¡,i~I'(j ,\/I(ln'l .J" 'l'1I1"t!" \ iri'\ ,¡Uf' íllt' dí'!
¡'I'rll, \ llitllll';¡/ di' (¡rli/ll'''il. ,(' fUlIt!" 1'11 aquella I'ilhlado!l
IIlt ('"II'gio di' .i"';lIila~ ('lIn una ¡gll'sia de gran merito, I~r(lan­
do al propio t iem po Illlil lmiy('ri;id;Jd de que qurdan poeafl
l11f'morias, y t!nnl}¡o prllhahlellll'n!,' solo ;';(' ('Il~eñarian hu-
manidadl'-, ill'lh \> :"IJ!Il:';ld 1;.;(1111'(1 eH ql!f> til'mpn I'('~.). aun-
'¡!Ji' I'~ I'rtl!¡,t!III' Ijllt' IUI'''I' "lid lid" ,," ,'),lln;::lIi.', la rOmpilÜlil.


B\EL\ .


lí. Hndrigl! 1,"]'1'1, Ilatllr,tl di' BaeD] . ~ pO~PNj(¡r dI' y;¡.~
nos 111'lldi,'ill~. 11 "j:':11I 1 "Ib 1':'tJlé1~ ron maIP)'; del Sumo Pnn-
IIlí¡'I' I',Udll Ilf, \' ,'Ililtlll'lld" di' .-tI lJl'¡~ill" miJ d[j('lldn~ di'
lInl, fuud" 1'11 dljlll'll'l I~illd;ul Itll I'lill'tlíl! ('on la ad \(waeion di'
b ~;Irlli~illlil¡ rillllLttl, p,tI',) 1;) "Ii'I'I'tallZ<l di' ¡Jl'lml'ras letras,
gTdInidica ¡¡tlillil ~' ~il;':Tiltl(t jr'(¡¡il:';[ól, Elllli~llw JlolJtífiee, por
.;u IJlI!;) dr' :; dl~ '''trlO de: 1.).')8, conlirmn p~t(l fu ndilt"jon,


TOllO 11 1 fi




¡n~títilY¡"l1dl)~C (JiJr fiatl'(¡ll(l~ al \'''II!'i'<Ih/1' .Illa'¡ di' ,\ \ da \;¡
un ]¡el'lllann d(~1 t'undador ,'!i!! CII'liI/:¡d d,' f'"lllhr:¡I';1 -11' ":11'
re~orl'~


Si¡.ndolo !in:!!'i:.:'!) ,k \1 i"" :¡[T"di;I!'" ;ir' (';¡¡;i1Ii", B,'I'-
lIarclilli' d,' C;,"I.t!J;,L \ :"',JI'!I Fi':'llimdl'! (¡.. ~ :¡J:d,'¡lil, I'drl¡'II"
li's <Id fil:ld;ul,,¡' ,jllilll'liI,úOli Lt~ J'('ll!:t, d,,1 ""'¡,:::,, ""I! jllll
ducado.; 1 k ~u {II'UP;¡' pl'I'ul ¡Ii 1"':J~11'l1 \ 1'1'111\ 1I1! III;I~ Illf[,'"
(idilieÍn p()ra Ll~ 1'~;rlu~!;1~. (Il!) ~llijl ¡J~¡I'"L¡, Y I'~Ld)I(·~·í'\r·ljr
dos c;'ltrdt'a~ I'a!';~ ,.:]'(1':.',' \ !,,'i,,!,i,;! ,,[r;lo dll'; di' al'\I,'~ \ 'i
losnfía, y d,,~ di' j{'Ir;,,:;;¡ """,[;<[;";1 '¡ ,,,jI' 1'111' ;l\oi'!i\!ad'l JIUi
los pf)nt¡fil':'~: Pi, l\' \. Pi" \' !ji;;"I:'" ( 1:, ;"': • :'I"li\:, ,i"l"
garull Ú ¡]ii'!\P (',!k',Í;, 1·1 1:lldl' (¡:"I'i' \ Ili'''¡'ii~,d:\lc ,b- 1'1';'
yeJ'..;id:HL lll':':<llldlhl' 1I "¡'¡!('> :1 (';11' 1'11 1"1;¡ :",l.:., 1.(',1"1."'"
flanza~ ql!P ('Il!:1 id ,; :'1':';'.: r''''';'~''!¡¡''í ",1/;1 d 1.;1-
aproba¡'itllH\:-' ¡J,I :J\~i \ ,'(1\\' ,; I di' l't,."l l;\lI¡(I :;":~I~"d;\ {'~l H~,
nla Ú in dp !'¡,llrett. d,' ':i¡'~


POI' "¡phll ;JI' i ;:1'; ¡;::I"¡"'U 1:,1 1-:'1 ''',1111'1,1: "11
iR:!;) ...:.p p .... l;d¡J,'!·:u j')! '~,¡! Il!~ l' iHI /';'1 1 ',_'11: 1);,' Iq¡¡I:d i¡d~;d~l.",
lfilí' d('(:d~" ('Ohl, ,':;111: ':11, :,1,:::: " ',i
hasta qlle d ... ~¡rl':.':, d:' Ll ¡','i"I'¡¡¡,\ :;, ::d ,'¡,
convertido ('n in~!¡/lltn loc,d Ij¡> ',i').lUn:!¡\ l'Il~;':I¡(¡l/d, lii,\" ¡"'Ii
nil'ndo pOC(l~ alullllll)~, \' i:lI!hI1'lli~l' 1'::11" di' Illl'dio,:, ~I' '';:1"
pritu¡ú I'n 1:<)!I, :-:Ih 1'';''¡'''iI'~ l'i'11 1:1', ," 1:: 11\ 1"'!';!J'lid" !:II':":'
('Iltr¡'l la (''';í'Il¡ll;t lIi' P:',¡:;,T::", ji ;\":1', ,¡I' ;'~'l(l/;l !.! i~1":!:'~1~fll di
Jiten \ i'j ~1'Illi¡¡¡!i'¡" ",'fil":i,I'


Fundó ('~la UíI i \ "r~¡¡J(l¡J 1 ~ ¡-,'I'n,! 1;. 1" d,' r.1I:':'¡"~, ;¡ 0"11,,
1'11 ljlH' flli" ¡JI' \;dl'l!i'lit \ hlJ'i;!I',,;¡ ':', \It!illl!"li l 1'11 \!¡'ln,1
clt~ billa ('\ll('did;t por 1,1 !'(:Pi, l'i ..... 1'11 ::11 di' .l1¡J¡1I dr' I:;¡¡-:,
La n~l'Olloc:io Fr':í!,:' I\¡wi' !~i',1i ¡",<lIi!;! di' ,,(1 di \,,\ il'lllkl
de l/HG. ~'('II 1 'i,;:; fÚI'i'rrJl ;(¡!lIi}¡:lrlll~ 1", ('.:I:lIiI/"': Ip':' I,ClI'",
:-:.u IJIH'Il go!ti¡'l'!lo ~I) 1'''1'111;11'1'1: ¡"O¡' l'IIIII'llrlli:lI'II/I'I' ,,¡ ;1\ ¡¡JI,
tamjpn!o, i'll]¡i1r!o "I'1:',[" ... /il'O \ (,1 l'I.[I'éill d" 1'/' PII''!I'':''¡'"




'- 2 ~:'¡ ~
I't''; dI' Ll misma P¡¡¡¡IM'I!!II ,1 'lllt' ",¡ah,1 Ilnid" Ll IllllI ('¡,sí
Ilad, ) 1'11 Ll ('lIai ~;' l'n>I';I"il;!11 1'r1III"l'il- [1'lr,H, !.!:I"U11 ,!I[ea 't
til(¡~~Ij'la. ElI 17'111 ,1' rl'I"lllld! 1111 'il' ,',!,iluln.; pal'iI .l('UIII()-
dill' \'1 plall di' ,',,11111111' di ljll<' 'l' -,"c,.,i,' ,'11 LI Ilfli\l'r,idad dí:
:-;;¡!'llllilll,'(!, ,'1 1111'" ,",' ';Upl'iillll'lUn 1'[(1"11(,', lil' .'lI,I'II;lilm"
di' IlII'dil'íllit. Ld> 1"til'dl'i1~ ~I' ~Iht('llían "1111'1' 1'1 1:11[";':111, l'l
.:aljlld .. : ,,1 d~ llll!;trll íl'ltlll , ¡u':illuln aqul'l lil~ dI' ,:!I'ilJlI:llíl il
j' li!IJ'illi,¡, ,,[ ";':11111111 LI': ,J,. 11'lIk¡"iil, \ 1" :'mp(II'¡]l'ill!1 lIlUllí,
l'iVil [;1- d,' 1"\,1" .\ ,';J1)1I11I",


El ¡:I,;II ,J" 1,-;"'; -lljlllllilill'-Iil Illlí\,'¡,..;d,i(l: pl'l'JI ,e fI~S"
tahl"I'111 IJi"I";'" 1;" !;¡ :.:111'I'I'iI' 1'1 dI' I,"~ i la I'I'dlljn;¡ ('olt':.:iil
di' tilll"tlrlil \ II'iJl"!2lil: I'n ¡ :",;,~,i h¡dil! d" I'I'.'M ,1,,1 ¡"di' ('Ul]
1.1 "\li!!('ill!l di' 1.1 '·lillllll,"i.11Í d,' i'" i'I·",jj(';:¡J'iI.'~ 1'0,,11'.'
riOJ'Ill(llilll ~l¡ e .... I;dd~·l·i\1 !,!) t'i i~i!';l~ ~:;~" P!'¡¡p ~ Uf, ¡ll ~¡I!ut\¡ lo
r.al dt l ~i'~Ull!llI ¡·¡¡ ..... 'l\dl¡¡iI ~ll;~", ¡¡~ l.'! ;\~ít~: I !'i·¡\LJ."" lld:-.LJ!d¡·:--


E...:!a :J¡¡¡\ ( r:--Idd ~ ¡(U' I¡;¡I:LH ;/1;; d··~ C()!'(;:'!!;¡) H )1vi('iH1{
1:pr\dlll¡l~ d\' (¡(LV!;I; ar!.o¡J¡~¡:!~ d,l T:UTdgu:lil qH~~ (IU :t dt:
Jllnindl' I:i'i'.i [;. "!lll"ld!!'.il \ .[",II! IHi \,ari¡¡, 1', 1¡1:i~; l¡lll'ilIl-
p'll'laban lIIi1liIJla, I'<lI,:i.,lId' dlll!<I:,' ~:l p.t[": ~d, ,~"I'I!I \[B
tt' ('qII",'dio j'!! f:;¡ í· h r,li ,¡i',¡,j i! :"~!, '!"¡j '.r.¡,]q, \ t'r~i"


\:11 ,,!' ..... ,dl;· \'11 qli; ¡\¡¡t¡~',1 ',,1 !¡¡¡¡:II¡ j,:--II' 1' ... 1\1,):(: :~fi\l('ríl¡,
¡,I'I'II 1', I'¡I'!'I" 11111' \¡¡¡~id ,,; :tiJl' ,J,' ;,;q') 1111 " 11' dul"n/(I
!¡dT",j ¡'IHlll1rir ~r;t:¡:~'" \ ;1:¡1! \'í!l'dll :'.~ Ll~' li¡uif;¡,/jI 1,1 IH'j\ tlt l -
,:I'i" ,,,1,, lii",IJlI,; ~ Mit'" 'ltlli'I"ili'lit!,,,,,jli 1'1 1'1'\ ¡:!'Iipc 111.
,'11 i", 1111'1''',1[11'' ,'!'I"lirIJ "JI .t'l'iI'¡ ¡I!H! 1Ii1~I,J prilil'i¡li",- dt'!.
:,klu \ \ lli. 1111 !', hll' ni (I1'!.(iIt!;1 ];1 Íi.wullad tlt' po¡Jl'r ('¡111ft"




-1'1'1·-
rir ¡o~ grados rn teologia y tiernas I'arn'ras, dl'llit'llllola al
rpy Felipe V en las c("rks IJ ue t'í>!f'hrrí ('11 Barccluna á 1·'1 de
Marzo de 170:l, f)f'du('i'~r d,' aqlli '[11(' hasta lus últimns
l.i!'mp()~ de ~ll t'xi~tl'll(:¡a !lO ]O;':TI'I l'il'\'arSf' d estudio de V¡eh
a la (:atf'¡.(oría dI' It'rdadera uniH'rsídad. 1 H)io <:\'~ar (ln
{in; P('fU prolongó su \illa hasta 1717. l'lllIca en que
(pwdó definítiyaml'nte instalada la de Cl~['vpra.


¡¡VIEPU


FlJI:'lundador de I'~ta uliin'¡..;idild n «I'rullll!lú \;¡j¡jp:- ~
~(Ila!', arzobispudl' S.,\illa l' inquisidor ~l'lll'ral; ir lÍ!iimll~
d(·1 siglo dér'illlll :'(~'l:t(l. df'~1 ill¡lIldola ;'1 la ¡'lhl'Il¡\llZa di'. !l>ol(¡-
gia, ,;a;..rratla l"ITitllra, J¡,\'I'~, C;'wlin(':-i, ti!I)~()ria, lIIalPmitti-
(:as, rnndir:inél y nl\i~,ica, 'LUIdo l'IIn-lruil' pilla dia Ull edi-
ficio solirlf¡ v capaz, ¡¡Pro 1'0('0 ('lr';:anll', ~ 11' ~I'llalll adi'llla~
alf!\lna~ n'nl,l' illHl11'1I' 1'~I'(ha~, \n tUI o, :sil! ('mhill'gU, aq\l"1
prdadu (,1 ,gu-I" di' \ "1' ¡'IlllI'lllírLt ~II "lira ni 1',I<lIIII'('illa la.
l'i'ClH'!a: SU~ 1I::lll'a"lllill'~, 1;1 dilil'llll"d d" 1"'IIIIil 1", f¡,nd,,·
suficientes, la lrntitud con 1[1lI' ,";1' (,1I1l~lrll\ iI "1 i'dili,'i,; \ tlli
pleito con lo~ jesuitas que prdendian ~e ('~lahk('il'l'a h lIili-
Hrsidad PO ~!l ('olpp-in, r('tardaron la rl';Jliz;U'iilll dd pPII~a-­
mientu qm' aun !lO tll\'1I lugar "ilio !J¡¡,,!;lllll' líl'llll'(I dp";!'lJ('s
dt' la Illuerte'. Ikl ar/(lJ¡i~po, 1"11' Id. poca (,!ieariil. di' ,no; [¡>,-
tallll'ntar¡u~, ;( lil'~ar di' I¡h ('I'IIt'lid"., iJilll!lll"til"illlll'''; ,JI' FI'-
li¡1t' Ir. Al fill, clltijo y SlIC¡',ul' di' 1'..;11' 1I1;11I;lr¡-;¡ F"!II'!' IJI"
prh'ia bula di'] l':lpa (~I'I;g,il'ill '\ 111, ;lil:ílJl' t"d".; 11), 1II"h ..
culo . ..; 1'"]' dl~pilSlCil\fl llll!lada 1'11 í iI¡¡lli"j d ;!,\ di' "d'!\ d"
!tíO't. ¡¡Jlríl"lld, '~I' pIJe!) d('';))\I;', [".; I"t lid 111", [1'.'1'11 tí.1 Cllll !;j
exll'lhinlll{\l(' !'\ fund:lllol' qlli'ri¡1. hll'CIlIi';I', 1111 í!Lhi;I[¡["
,llW\C'IJialldll ~III'I'~i\aml'lllp ('!I,I"illldil al;'!llllll" 1'1 dllHlta-
mit'nlo, y ~lisll'llil'IlIlli~I' (11'; dl'ma, 1'111\ I'! ¡¡1l\IJiu ¡J" <lr:IIII'i,,-
qw' tonel'dia C'll'rilli'ipa¡J,;, alllllpll' j<lll"¡" rPIJIlill ,,¡ (",I:thl,'"
,oillli"ntll ;.;:rand('~ fi."·lIr~"'"


CnnforoH' ;¡ j", prímitll">; l'~tall]l'l" I,IIIIIlH';¡!,;¡ ,,1 ,'lall~'




-2b~
iro uu lr:dlll' anllaL :!I'adllild" I'!) lJlli'-el'sldad, jll'ro quP no
hahia di' 1\I']'!"111'1"1'I' ,í ti 1'(lrp"r;II'i,)[), "j"lIdo ,,11 (~argo gra-
tllltll, all1lijll'~ lwrcibi"Jldll pr(lpilla~ d()hj,,~, En lllgar d,' I~an­
"'clarío h;lhia dll, ('Olllis:lrill' JI"r;l 'file ;lnJ(la~l'n al reí'[o!' en
tnd(l 1(1 l'II!iI"'I'I!ÍI'I!I,' ;\ la 1'!l~l'lIall!d, \ 1'11 ~U II11llllllJoda ju-
ri"lirl'illfl/'í\il, nilllinal y I~~jliri!llill, ,'\i,li"lId'i ;,¡J"Jll;h un
'1','II'I;lri/, 1111 li,,'al \ 1'·llall\lI~ d"jlelldil~lllt;s 1'1',1[1 dI' "II~llllll"
!Jr,' ,'Ií 111,1.1-: h, ullil I'r.;í!lat!:'.;


Par;; la 1'11'1'11;111/1 I,,¡JIÍ;) lJ'i;~ 1';II,'.lra, Ik arl,'" y Hila di,
lIl;¡[I'II1;¡[ii';I,, 1'11 1o,,'¡iI,,¡iI /;" di' primil, \I~jll'ril", Biblia y
1"(1111,,1<1 1I11l!';¡j, ,'!lI';JIIIIIII'- L" di' i'I'lIllil, \ i';I)I'ra~, ¡]1'IT'.:lI).
""\1,, \ ¡'I"IIII'lilillil-:: "[1 ¡:'\i'" L/- ¡JI' l,rilll;l. \1';¡lI'l'a. ('I;digo
.: i!l~tilIlLl. 1.11'; SllI'ldli, lari;t!¡;¡r¡ ;!I',.;d,' );,,0111) ;¡ :)fjOOO
mara\l'(li~I'~,


L1 jll'I'I'i-;illil Ij¡' I'-;¡a~ ('i'tt¡,¡Jra~ ~(' lucia pilr I'l~Uro:')i.t npo
sil'ioil,:l 1I1'I',I'llría d"1 elallslrodl'la faCilitad rt>~pl'diya, v
" oiahan In.; I'~rlilar(',; q Ill' knian eierlas cireunstandas,
aprobando j" prlllllll'~ta ,.) Clln~I'.Í0 di' C;¡~jilla, .\0 lTall per--
I¡I>!Jl;¡~:";11l1I '1111'';'' 1'/'11111 ;d)dll I'dd;! ,'lidtr" <.t!¡,b "UIJ e\du~
,-I!UI di' //1'; '1111' i1I';!lI;t!¡;lIl di' d¡>,'il'IJlpl'llilrl,¡s,


:", (Illlr/'riall III~ grados por llll tribunal compuesto de
cuatru grad\lad()~: y para el clp ¡Joelor que como en todas
parll's I'ra dI' !\ll'ra pOlllpa, 1(' (',Iaba prohilJidn al laureado
lJQC'c'r libr¡>;¡s:1 los t¡u/' 11, iWillIljialJaban, dar fllncj,m('~ ¡JI'
t"ro~ 1 /'rda,'i'IJI(" I'Ii/ili¡'",


E.;I", ,'~I;Jt\llll" duraroll J¡¡I~lil I,j alÍo de 17ií en qw, d
ÜIT:';"j" di" ;¡[m:-i 1111('\ II~, basados .;olm' los prin(~ipio~ qlw
la guiaroli 1'11 I,h rl·jú¡-l1Ii¡"; Il('\ados ~ \'1"'1'111 pllr aqlll'lIa epo-
,'a I'n lndil~ Ll~ uní\ ,·r.~idad,·~: \ l!t:-;¡]l' t'lIt(llll',,~ h¡t corridu
~'sta ,'SI;W'!a la ~lI('rll' di> la" dl'lllib ¡JI' Sil dase en el Helll{).


11 ,\ ,¡PLtJ.\.\ - ESTELL.\.


El t'.11l\W¡j[,) lk dUlllillil~u.~ de Palllplona tu \ (1 una eSpéí;1l'
,jI' l!Ilj\l'r~jdad ¡'OD I¡-,'~ ,.:iI\'dr¡].; de ti)¡¡sofia \ o!ra~ tallta~




-~ :!w-
df~ leullí;lIiL \ UlI slIpli'nl,' ti Illilc-lr" dI' ",~tudiant('s, E:·;(".'
ps(ablf'('imil'¡¡11I 1'11'; aprlll!;I¡]/1 PI'!' ill!" hul;1 dl~ 11'11;1110 VIII
Pll !'!\)lil di' ti.:!.i. \ 1:1Ii' lhd "1''':'11 ti" Fí'!IlH' 1\ 1'11 d di)
11¡,-;n, E-lUlO j!II'/l":':'!':ld" ;¡ 1, Illli\I'!"-id;ld tll' Z;¡r":';1lza
IJa~ta ql/:' I'n 17 ;'} :" ¡lit.; la di' \ 1,,;11:1, !:.ti,i"íld" illl;¡di¡!q ;,
SlJ~ I'rl":'\~~l;lrlí·h Ilnd ,';lIl\jl'il dí' 11l~'¡II'(''''' lh!l():.2,i¡.'/h l'q .... !(,f'i()f·-
l!)t'f)I,', di"!,, ,,1 ;11111 di' I ~I'\i I'!! q¡j!' plll' lkili ¡¡i',¡:.:IIL¡iwilll!'
:2 ¡ di' 1':"I'ru ~I' n·~trill;:¡1I j;¡ l'¡I'I¡!!;ld di' !lar :~I';¡tllh ;, 1'!I'rla,
1lIti\('h¡t!;:dl'~, i:I ¡JI' 1',:,' ""'I\"I¡!I' -,',:111:1 111;1Ii!1'lli,'lIr1u [('1":
I'¡'¡ledra~ ¡JI' ¡jln:-o!'¡" " do-: di' ,:·,,1"_1;1


EH ;¡ dI" 1, · .. hr'¡'r,¡ d: 1 .¡~ ':. j'I':¡If\¡]rl-" !;,">, "~J!"!~~~ dp \aYar~·
I'a en TUI L>!: I , ¡[1'1)!'!!;I['I'll Hill,l,!!' \:1¡;1 1II¡jll'l,id"d ,'!I ¡':-t"lI;,
\ p:lril I¡:::' 11" illl'''rIlLbl' ;;1', ';) d,'1 [111)<10 d,' {'I';di/al' I',~!I'
P(\IJ~illll¡i'!i!1l !ln;¡¡;q ;¡!'¡l!¡ !itl;l ('(I;¡;!'\)I\[I lil)!' ('\ ;1('111\ ~\l encar--
:.!P, PI'oi1:¡!t;;'!;d(!: !-:d;";\ ¡:~l',:" ('{hil" qlle '''1' .!~':..;I¡n;l";(' al (I~-'
laldl'I'i¡llji':¡}1l JI!'.! l'I:I:d ,:ni¡tI .1" í,i~ ,)11,1 ,I:::';lrI"" l'I'partí·
dli~ lid P!<l!J¡, "1,;" ¡:i:ii,',', ¡"'l'" iil~ d;·,:~'.:,I:I', di' 1<1,. i'i\ldild\'~
'. }'11; 1)1\'" '. il:;l'~ i~~ :I;~ j':'
·U:.!',lll,' ¡',¡; ,l ',::


.Illl:-.Jliil:-- 'dj'l\\'"


¡'jl'ra f'Il P¡llliplllJlil
,1: ¡11


;"[: il ~,I" 'H (" ti' J;i: la:--
.~ ~'i:li J.~(·:(d¡ ..-,/\ 11;


En Ii¡¡q ~I' 1I1;lilt!" 111'\;\;' ,1 1'1','('111 ,'~LI IIl\ill'l"sidal\ pOI
H,'al "I,tilda di' 1','lil'" ¡¡¡ ti,::' ":"';:¡-III:: I'¡ ¡'ilpa ¡;1'I'~I,rio \ Pll
~u ],¡¡:;: d,' I ¡¡ ,j, ,~l 1"'¡-'1 ''',1 . iil'll~ 1'('111 ('l:
( ! 1] l' .... ti; I ~ '" : .~. I ¡ ~ ¡
\ i ¡ ! . i ! i : . ; ~ ¡ ... , ~ , , \ 1 ~' ,( l l : , ¡ (j i' ¡ ~: I \ 1 :.


L:II.io. HU ¡'U!:',~¡p d,' ~T;¡i:L:¡H';1 \ (,:i'(¡~ í'¡~"'i'ILI¡I!d"" t'rJ Id
('Ulltlil\' IH IU!!'!!" (;, !Llli:Lt :¡ill' ,,' ":"I;¡ f'll L .. 1'1'",1111, IliI'ri
di,\fl¡d dI' dl¡iWi\;¡ i~l¡¡ : .,1 1'1'11'111'1' :-I'IIlI11¡¡rill d,' UinO/lliT
"11 HIIII ,jI' 111~ d:-'r;'"" '[i'l 1I1:,'¡", d,'~!¡I1;¡!Jd(,I:) "'pr'I'li¡/InC!lI:




ti7
:[ b I'rH,Ü:íll/,a ti,; :a" li'lI:..(lI:h líri0Illall", I'~la]¡jc('iu hacia el
;¡(ro di' ! :!.'\O I'n LI ('ji:dild di' 1',t1111i!. qUI' Ú. la ~:lZIlll IInabil
1;1111I1¡i'lI ,,1 iWII\L:'" lÍi' ',!:dL"TiI, i;lri;l.~ I".(,ll('l;¡~ di' ~ll Joc-
il'illil '1":' IÚI'i'''iJ (\:I"",II:t- "i '(1' I'dili:';n aih';II'(~nte ;Í la
!~ll\ .... i;1 d~' \:!\', .. ~;';j :';i~li\)l'(l d\~ ;~l);!¡\' ~;{I¡l d~}n:ki anh':-\ tuyic-
('{in lUId 11:' .... ti.., ·"i]\d~(';.!";;~ \::~ Jli.l¡l.I~~ E,;¡:::-: j·l!~·(ll!inl/'a~. au-
nl¡';l!;¡,L:. ... (";H¡ LI"'l {·¡¡!~~,lt,;!.~ qtll' pal';¡ 1!:L¡pd¡¡" i¡: f!l¡,...,Ill<l dn,',·-
iri¡I;1 r~;Il\J;;r,ljl d(,~·:¡,,;!I, ... i}íI;¡,; ni'dtr:z di' Pl¡;().~ :- !Jt)(}a l¡H~~
1'11\ di' ~)llilil, p',I' 1,,, ;llliJ~ d·' 1; 7": 1 íS 1, rillil'ron:'1 1'01'-
lldr ,.¡ /.'.\("Iro ", ¡¡"¡"II í ljiic' ll}~ l'i'~ 1'''; d(' /\.ragolI
j';¡íOCI',il'lll'l ''';1 ;1111:,[i", I'l'i\ ¡I",:':[IJ" il'i\...;ladi\l1(!osr, en t:jül
;¡ "j:',1 l';¡_: </11:' ,,,' ,:'¡,¡:Ii¡ill l,!!! 1,1 Le..!',!:IIJ di' la sl'guIlua de
;l'IIII,:l;I~ d'l- ~I'IIIII;", ¡IIJ;' I;;¡I;I'I' ("'·lid,, lu...; jllr;lílo~ d(~ la isla
LI ,JI' \lllllil'~¡lIli'l I'h .1-'::"\:::--


,\ JJI'O\;l1' ¡L·ll'!'¡, t lit() qu:: (.] ~";!u¡i¡~! ~f;lu-t'aI lleg") a gran-
,~f'ill',',,(' !lll f¡ll\ld L! LL'l¡]ld,j ,L' t'J;f:~'e,'il' Ii)~ ~l'ild()s ac<ull'Jll1---


\ ¡i ~;:d d;' ;)ri¡ ilqlio olorgado
;, I¡t, ::'j;,', i¡ lo~ jurado"


'¡ji!i;:':'i! IlIda:; las
.J,,: ,:""" 1111111.]'1''; r Jlrl~-
E~i;: ":'IIi'I"II),1 1'tIl', confirmada


¡Ilit' 1,1 mi,;ll:(1 ["! ,'n :!. ¡ d' ;"'\JI' :"1 di' i:íU:J, por Cúrlos 1
I'll 11 di' \LIL'II ti .. 1, l(, :. ¡:Iil' F:'¡1;::' ti ('n :!.'¡. di' Octubn~
It, Li:",' li'I'O d,:>'I¡J¡,.!t, 'ji!' : ',!.; Lli ::.oJ "I!II:llll'al', rdar-
LIr :::1 .,,¡: I :J~':i ':/1;;' ::,q !:." ;, ¡ !:~;i 1;1 Ijlh' al


¡in 111":' l'!. 1 ¡,:,: ,,::11"1"::;:":,1,' i; !.l (¡¡¡\,'i',;id::d lil"ral'ia
,j,'li,¡i!::i,d, "¡¡¡id:"!" ,1 ,·,¡ilirilJ ;!"¡I,J¡· \ ,1 hhhlll lo" <IIlli-


LI'¡;.:I::,,:J,: . ,Í,: .'!i{'''' • 1111" 1.1 iHll'Ji'¡dad n'a!, jll'l'(l fal-
LIi)tjld,' liHL\\ Ja l.: d¡l:'~I!¡;l:'iíJI¡ fl¡)¡l¡¡¡¡~'¡;l. 1l!',\L\!'iau \ }~asla
;(J~ Il;J!;!;'dÍ:'.-. ~1',ll!U;Ii·~,\· ,:¡I jrlJ'('''; ¡',,¡dhft'('ii'¡j¡\llln:-\ j PtI[' cu-
\';t ";I/jli! ¡'h JUI' ~\lj¡."· ~ld¡('Lí;~f'\\.! ¡;lj!' Id i¡!lt'i.'\ "¡¡I'ion dI!. IhJtla
\1.1; :dll' 11;' \¡h;I';'¡. Ll'¡~"l'lLi i.¡;.t d,,! H('¡Hi,. ¡l({Uf


'
! n'q¡li,i·-


". l' lillJi:lul ii'lilli ,j", la ~·¡¡idÍlLi,j di' Ckf!iI'!1ll' \ l'll bula
1"'1;"1')1,1<101 ;¡ tí l]¡o \IJI ¡;,¡ i ,j;:¡ , '¡j, ,1 l'jl'('uciOIl l'Ollll'li¡'¡




el papa al Obispo lk\lall(\l'i':! /'on !,lId('r para 1I,(I't'I' II!~ {','
tatuto~, \'111>\0"; l'lIlnrpPI'írníl'l1íll" dil'l'l\fI 1\1;':;11' ;1 :jUl' dir'ha
hllla no "~ (',iI'C'lIla~r h;l~t~1 ('1 ilTl(l di' f h'! j, pm 1,1 Illli'\'(,
prr'lado n, P(·<lr.! d.· \I;I~/"I ;J qllii'll 1'111'11 1;( 11"111''' d,' for-
mar I;l~ l'on~lilil 11\1\1" di' la 111;', 1"'~id;l!i, ,I!II'''h:': l,!¡'!;h í'1
l'fT Cór!il'; fI l'jJ \!;¡!irÍI!;1 1{i di' (I;'llllll'" di lii: 17, ¡'IW
la l'IIlltlrm;Ji'Íllu d,' todos ],,1' pri\il('~i(\~ o!lll'!!;¡d,,'; [In!' ~u,.
an[(:('I'~()['C~,


Conslaba ('~la rIll\ ('I'~¡d;ld di' L!- !;Witi:d!ll''; di' 11,(¡JIi~,~:d"
derechos eanúnil:o y ,'í\ il, Ill;';!i,'in;¡ \ ;II'! ',', Fr;II';tili'l'lari,¡
nato PI oui~pl) di' !;¡ dii¡::,',j" , 1;1 ,:,dll'l'il;t1I'1 1111 1'1"'1>11' ,'Oil
(,1 tllull) \ ;¡lrilllli'i"I1I'~ !aIi!lII"!1 dI' \i,',' I( !'ril ',ii:,'I'!:II'iil
nomhrarlo ¡!liT' IlI~ Jur,)!!!>, ¡J .. 1;1 l'il!d;1I1 \ I'l'i¡¡(I di' ('11Iril la,
dignídctdc" 11 P¡'I'!wl!,J,lil¡" d:' /;] nl!'d¡,il 'jlll' 1'¡'llIli¡111 \;11';1-
lidad el" tl(ll"/)r('~ \ Lt 1'!J'í'llil,I:II:,'id di' p"rll'lll'I'I'1' :1 ;11,:111]11
de los cnlc',2'io~ o l'hll~lrih dl'l f':,ialil¡·:'i.ií: '111!I, F~I!I" ('r<tíl
cuatro, unll paril ('ada 1';1('1111"11, ('II[llllllllíl'l:dl)"I' di' ltl~ :';I!I'~
!lr;'ltil'lh ['I"¡I/')'Iíl 11' \ Ik l'íl'I'III [II'JIII"I'II ¡]" ~radIJ¡lIll1', arl/' ..
ma;; d,'1 <:anl'l'hrí'l \ ¡l1'/ 1'1'1'),,; 1';lí',1 I,j :;II!tIl'¡'lítl ,11' 1;1 lIJi, .. ,
ma hahia IIn (,/)ill:¡lilJ l'ill'li¡'uLtJ' l;illlll'lli',11l di' dí,'! \ !l1)1'\;
indivíduos, Ú ~atwr: Ull eaLI~dritli':1I dl' tl~lllo~i,1 1IliÍ~I;(, ,'11;1-
tro miembros de calLt cokgio y ¡]I), ('~t IIdiaulcs El l'I'do\'
era au\iliadll ([(it'lIlas pUl' 1(1~ CIlIl~iliari(l~ '!lH' IlIilllltralJil di'
i'lltn' 11)'; 1',t!I't!r;¡lil'lI, qlJt', f(ll'lIli/[¡;lil dil.'!l;¡ 1'll)'jlllr:I,'ilíll 1111/,
[101' (';I:la f;¡I'llll:IJI, 1'111' llllilllll, h;¡!llil IJiI P!'I'j'I'I'I¡i di' ('';!lldio.;
nOlllhr;lIl!, )l1I1'!') 1"'('1\11', IlJI dill¡ll'ill \ 1If1 ";llldll'/( l'i,'~:i,L,,~
rn lo~ ('[¡'ttblrlls, ~ Iln "i'u'!'larill ¡',111 IIlJ !l1'Ji,'1 l'lli 1IIIIII¡j)¡r¡)~~
mipnlo 1': 11'J'f<Sjl1il1di¡1 ;'( I()~ jn r¡II!1 I~,


Las C:¡j('(!ra~ 1'\i~t('IJf¡" alll"lllp/l dI' ill'l'lJIJarsp lll~ I':-la-
tlltu~ \'1',111: uitU' de !i'tJ!il"U:¡ (II!T('~I':¡I\lllt'lill'" il la, dili'j',a',
opilliorll',; di' 11Ili~l;I', IlIllJi~!ii~', e,l'l)li,l¡h y :;ll¡lri"I¡¡,: 1'¡lIt'U
dI, (:iltlUlleS y II'JI's: 1,:ilH'O dl' 1l11':lÍI'i:iil ~ ('lla:I'I) di' ;Ir!,'",
Ili\'idían~(~ I~ll Illil~ ()l'l~~ Y lll('lllll't·~: la" Pl'illll'l'a,; 1'[,;1Il Pt'l'-
prtllas, y las ¡lemas \'aeauan dc (,llatro /~II ('uatrll allos: PI'/'('
las dr artes de tres en tre~) \ ~e pro\ cían ll1edíallk IIp()~i-




~ 2/l~)-


¡'ipn publíl'il , int<'n iníl'l1ilo lo;, Jllradj)~ "11 la r!1'Sig-llill'¡U!1 de
I(),~ .ill('I'('~,


La milU)!' ¡nrl\' d,- ('.;t;I~ (';¡I¡'dr;¡~ Il'illi de patrll!l:Jtn riel
il: lil\!;lIni,'lilíl, ti di' Jo;, Jlll'ddll" di' I;¡ ('11,,1;11 1 \ l'I'j!lu: ,,1 d(~
Lt~ d,'11I"-; l'OiTI'''jHllldia Ú aklllll¡~ partíl'lIlal'l'" ~' il lilrías
(,()l'p'lr;I~'¡()I!l'.·~ (·it. ..... j tn~Ll:'"l rí,li;~i!¡..;a~. '1Ii('I1I)"'; ('ill(ldr¡'llí¡'{):--' IlO
Jli'I'I'i!llill¡ ji! II'niilll ~I'¡'lalada ¡\olacilll! al,:':'lllli1: h !jlll' di,i'I'I!-
l;¡Jli!J) /n,., dl'IIl"'; l'l'a 11I1'Zljllilla, PUl''; la Illi'l~ al l'llliljada 110
pa~ahil di' I,:i:!,,", l'I'all'';, \ ,,1;,1111,1 :o;lIh ilblllzaha Ú 1 lO,
LI~ ]'1'lI li', I'r<ln (';';(',bil~, rl'dlWi,'nd(lsl' Ú Ja~ d(ltil('i(l!1t'~


";1'flaLlli", ,! ;":':11111)., l'all'dl';ilil'l¡" \ 1'llIpkulllS pilr l'I ¡!l'an¡]p
y '''''11''1',,1 ('(I<I".1il d,' \1;t1I,li'l'il "dlrl' 11\-; ("itillhl,,~ I'(lilllllh,'~
dC' la i,la \ ,1 ¡II qlli' 1'1,:Ii 1Ilil!liJi) 1,1'; lualril'lIla- \ ¡!!'ados,
de I:\ly()~ dl'I'I'I':\lh ,Idll 11J(',tll,1 1111:: l'iII'll' al 1'111111,1 Imil l'r~ila-
1'10, \1111 1'~11l'; lilllitildo..; ilr)¡i[rill~ 1III ~Idiall bi'l'r"c I'Íl'cli-
\Ih )¡itl/;III:I,I';I' lill",I'¡¡I'Ll"III'III1:1~ 1;1~1¡1l\¡)~() p~tado, ('U;1n-
dll, .,xlill;':lIilll I O; 10-; .i1"llilil~, 1::\1'10- [IJ 11' apli('(') fllll' BI';¡] ('('-
dula 111' :!-1 di'\ :2:",11' di' 171(1) p! 1,lilil'jll ¡j" Jf¡¡Jíll>,jPII, "1'-
}\ildll il [llrli' di' irl'; r',dl,¡JI',ilil'lh, f'ill';1 <1IJIIII'11I" di' ';:1 d"!;l-
('jn!l. ,,[ 1',¡JII;lfilll i :'1I111 di' lIli,,¡¡~, illlill'I'.;al'íll'; ~ IIlr<l~ aH'lllU-
ría, piil';, I'IIH 111'; l'I)lIdo~ di' loda con,!.!;I'f'!2'al'ion fundada Pll la
¡"II'~iil dl'l 1'111 1',:': ill, .;i1\ \Il'l'jllil'ill dI' POdl'l' llPlIPliLiar ('J I'llili-
ei!) dI'! I'.;llldíll ~1'1I1'r,tI, l'tll;) Pl'llpil'lhd 1~l)ll";l'nahil, En \ir-
Itlil d,' 1',ld nl,,,1 l'I,lld" I lih i.'I',111 Lh l'II,I'llillll<l'; Ú Sil anli-
g:ll\ ;111)1'1'.;.:111' :11'-;)1111" di' ,)1)',('i,'IIII" dilO,' di' :,,'P;II'(\I,jl\lI, IIII L ,
jil!'i'II:!:1 ''''I;:d''I'"h!I'II)''II:,r ~:I''Í:'rl(', ,\" l'II1\IirJlJIl la rlli,-
\1'1'"i,j:¡d Ilil,li! 1; ¡J"IIII!I'l ¡ji' ¡S!I; I'i\ '1111' 1111]1:) dI' dl',1II'1I-
llar di' nUI'111 I'¡ 1'ld,':':¡11 I qlledar ¡¡rilada ¡JI'''U'; l'PI¡[a.; por
hal)l'!'';1' I'I'~\;I \lli'l'i, 1I I le! el) 111 p" elli!, ~I :!lI'i' \ i]Jl) 1'1 (';¡ Illhill PO-
ljli"'1 ¡j" !:-;:W I II¡Jliil ,i 1'1I<1',i r lil;lr';I' 1].- \JIiJlII',;jllll, paril
Illh'dill' 1.11';\ \,'/ dl'~II(J¡it:l;l I'¡I Is::!í.


En í irllltl :1,,1 ¡¡[;11I di' hl;l¡\i(¡~ [JiI[¡!i ,';¡:lu ('n I'~II' aüo,
rllfltilllllJ i" IlIill'r~¡dad dI' ,\I(lllIJI'l'a Plbl'lI,ludn fUusoJ'ia,
tl'ldil:;la I('~ I',~ Y I'dnlllli'~, si;.n¡jI:IIi!(J así )¡a,;ta que por
H!,;¡l dl'r[cl¡; eh- :!s di' Dil'Íl:mbrc Ik 182q Illlb() dc 'llIt'dar




-2:ifl-
conrcrl ida en ~emiJlal'i(j conciliar illcorporadn ,l la Lni HI"-
sidad di' CI'['\'I'1'a: y allnr!lli' lrall') (L' I'ludir e~la di~po~icion,
C(l~(l (bol lodo en J K,IO,
EnJ:~ 'ti) , ;'( ';Oll'('I'::r'IW;:1 IH )!ro¡Jlllwialllil'Illo jlol¡ficlL


la .1 ,lid " di' ~[:)!)¡"I',W ,j¡o \,LtlllJl'::¡t P¡'I'l:'II:lill n'~la\¡II,,'I'I' la
l'1l;\I'l'<d,líl: 1'1'1'11 (,.,:,) di";¡:IJ;;j"¡,Jíi <[llI'd" d;'';i''/I'.~ anillada:
\ 1I:l\ \'\i:~L\ Uil iu-.\litULO dc! ~i\~·!tJH!:t (lih{-f¡anZd.


La ciudad (]¡- Ti)I'[I)~;¡ tUI (} 1;IIIIlli,'11 ~Il 11li\I'í'~idad. \¡,
logn', priyiL'~'¡(I rt\(¡f hd~!a pl ;\(10 dt\ I U L, (lit !jlJlI Ip rlu'~ con-o
cI~did,) 1,1:' I'l 1':'\ [','lipl' 1\ . ]¡;ilJil'!Ido Illlll'llid(1 aIlII'~ (,1 POll-
~¡n(·¡o .. ~;'~!Ull d,) jHjil¡'l ..;;' ~L\:·:pl'i\lldí'. \¡!l~'í1n;¡ noticia H1Ú:-e
IJlII,¡ja di' ¡',lit ¡'<¡'jj"I.) lill<' (':'_1) I'\ln loda.; l;¡~ allli;';lIa~ de
CaLtL:::;t,


CEa \ ElL\,


pil(tn ~·!\ll,.~!'d[ íJl¡ul¡~':) un L¡¡EJu ('Ji q¡I,,\ iL\('j'¡J Il(J ,"'~¡I' ('OrJ\tl~
llil'lllc al ('~tado d\~ li\~; r:(J~a~ (,ll ;Iquel 1¡('ilq:lIll1lt' la lll¡\I'l'-
sidad ahril~¡'a ~a~ ('slutl ¡t)~, 1l\;llldanrlll cn ~:O\\SeCl\('IH~ia ¡
mi¡o[)lrih ~.\,[. ¡Ji~i)dn¡:l lo ('(¡11\ l'lIil'n[". <.1) Ira~l(1d¡bt'n Ú
C~\rrl'r¡1 ];1;-\ t'r~.~:\¡'i::n:-·::~·, ~l\\ II,ql¡~!-'!(:. ;';'lililllt'."" ti-\ i'~ y liln~n­
fía, !jll,'d;¡¡¡¡J,1 ,;.,[:, I'il ¡:;I'i"'!,!I¡,¡ 1:1 n:;·dil'!lia \ I'il'll'¡ia ('Oll
lil~ (,,,Iridio,': di' ;,ru;¡;':lil'(! ~ í di!i'j,'il Pill",ln', ;1 1';1:';,11 de !o~·
j(\~lli!;],.;.
~Il SO:éllllCilli' apru¡)(', I'! n:y I'.;!a 11)1\;:;liI , ~illll que con-


('¡hi,', el pruYi'do di' l'l'lu:;r ('1\ llIl:t ~lJla IIlIi\ l'l',;idatl !oda~
las q\l(\ I'\:~t¡ail Vil C;¡!;dllf:;). \'I'('~ ('llllo!;¡ ha~l;lt\lt\ pilra lit
pro\ iii:·;;!; :~. j~Cl!l...,:d;'~·¡:lliL! dí1"ln:l:" q¡¡P d(\ li~\;) .",;~¡lr!(1 IHl'jo-
r;l]'iillllth tl~ti.ídin~ 1'11 ld Pr¡Il(,¡p;~;;¡¡, PU~\<() (jll,' jJt,dria d()~
lar e11Hi.'l\·q e~:a:dl'{'i;~I¡(~:Il(J ('~,a !:H 1:}:.; !\I~ uI1'd¡il~ qUt~ I\\ijli{
f'¡ Ilt¡l:(lt' ¡Ll~ií'i.' (k la', l:i('llt'i¡h¡ 1'1) \0 dI' qlll~ las ilJl!i~lIa~
I:s"u:~)a~, pUl' la ih:¡:;!l'IlC\a Ú 1!!lI~ !;;¡biatl 111'f'adll ¡ ) el jlIW¡'




i:tI
I'["('dill/ di' '1111' c;tlz,tll:tn, ('!'<in m;b ]¡il'll ],c'I'Judicia!rs tlue uli-
11'~. :-I¡I(,(,di;l ('slll "11 17 tí.


\.;1 {ll'ilJ:('I'<! :';"":;"11 ,plt' Iw,lil'!11 1':11' la dl,1 puntll en (jw'
:-jfi Ii;lhi:t d1' (",I!\('(\r !d IH P~'l'l ~I!¡[:; IHll-' "i'.",[¡li)¡J: ~ d!\~rlll\~
dI' \(lrljL~ ('(I:l:';:!!l;l~ P \ilful'¡!¡ ':-;, I'! l~l¡}!\(!n'(l por }(")


ílld ... ¡I~,;l .... ,\· . r.:Ull '-,,' :I:"'lI';~'!iLL. (:1\ ¡·,!(·!Jl:q!:'¡l ..... ;i id ¡¡¡\(Llidad
;)\1(' I~I ll;dliil ~1!i!rd;!¡J!1 dli:'illlt\" Li ~':,il(I:T¡) t~,\ ~!l;'\',iqn, EIc·-
;:;¡J¡; 1'1 IItH'id" ,,1::1,1,) d lli, ;;11,,',1:,,'1> :;,:/'\1 Id [,jiwla de!
"¡jili,'i,, ,::,,:,,1,:;; "1 d':':'". 1'::"<t!':~I:;¡ l), LlIi,~ Curid


dI' 17\ --; ¡IIII' ,,1 I,;¡.ti ,¡:¡¡'d" LI i ;1,\. ¡'-, ::1 ¡ :!,,¡ilili¡ldllll'1l11'
lTi,:..o¡:ld. 1·\¡ill:,'!¡¡~\;~d::~.;' L!.", ,";('1', (p::~ dll\\';'i(I!"III\lnL' c~"\i~lian
\'n ~ ,;Ld!!!.¡;l L, ::1;/: '('(~ :'~lil";l' id ~j'Cil:U In:.; t':~li!d¡tls en el


,1:' LI'i'\i'r:¡ LI" q,il' ;; i';:";U L::, ii:iÍ\('i'~ldadl'~ ~llpl'illlidas,
~qll'!í·. 1 ,,/'''1' Lld:1 ,j', 1:i !¡',:- """';¡ ;;\' 1;1-" qu:\ t'rilll pele-


'.::


'ji::' : ';lj:::I'1I ~II tÚIl-
i. ", :,.,' ¡JI ',1' ,¡,. 11, <¡1I1' I'Tl


"Ili;¡ :1 ¡" ,¡ 'pi' ¡:, i'\',:IWi¡J" \ jlubn'
'1.:.'~);l~;;1 a tjl:~ !f:':d':';-'I,j't'~ !:¡;'l:~ J11i~(:iu~ d(\


I¡" l !); t11¡,'ll'í·j¡Hl.ll:¡¡n ":'ti"': ..,Ut:!d()~.
i.":;] "íl, '''':1 _:~,j}~~ ¡-!Ji I \ Illl~('1l\111Z;:L


\i\'dL! \ .j~J(I~C'd. t~Il\-()S
;, .. ~' ,""lit \ ilIL;IJ'~n, (In


I ( ) ..; ; l1 1 i: \ ': ''. ; "! t ~ _, ¡ ~ ¡ i ,,'- Ii:¡i,'~ ,Ii ('lIlbl)lI;¡llcia
,'o!) [tI .. ;ldl !;¡;¡:¡;;q!:'!i;::·, di,\ L¡:--; ,-lt'lll'¡¡¡"', \ ... ¡ b¡t~n HU fl}(i
">,!d 1"'1'111'1;1 11, qij" d,'¡'i" I'~íli'ral'~\' de lill l'~I;¡¡dc('iIJlirnln
jT¡';ld~1 d~, lilli'\'d IddliLi !jl! U]¡ ~,i~d!l \'d IJlÚ:-: i!u~tr(\d,) ) ~,)-




- {ii
lió al¡nm !<tIllo de'! l~aJTil PI! (]lIP ~I) h;t/bllall ;¡ta~I'ada~ la'
dpma~ 1I1l¡rl'!'~idadt'~ 1'~p(lflnli1~: \' dllranl!' tl,dll 1'1 ~i!!l() Ik
Cilllli··I\('laro 111\'(\ ('irrla 11IlTl!!¡I"I,lía


:\lInqlll' lo~ {'~¡Ildifl, ¡Ji' i¡)!'¡)¡,'I!J;¡ h;¡hi;lll l/ni 'dado l'Il Bar·
Cl'!Olla, d"IiI!l' ¡¡(}'" ,JI j';:', ,1' ('['1'11 ~Il 1'1'11'111'" ,'"!r':.;i,, di' l'il'lI'
jíll, ;]I!III'!!;I ¡';1!'1:il;¡¡} ~I' "qallif.¡'j,'1 LlIllJ¡i"l1 al lill 1'1' 1,1'1'1 !'-
ra \;¡ hit l'\i,~lid'l ba~I;1 ~ll"'II]lI'('~illn \l'I'iljl'"'''' 1',ld "11
1 ~,)7: I)('J'(I nu ,1' I'palill') l'llIlJl,Jpl;lllll'll1l' ha~la I'! <ll!', ri"
IHíl, "íl.'IlI!" di' "'''lit ir 'flll' [111 "1' !J;I\,I li!jli¡;\dll t"t!i1yia ¡,,!f'il
otros 1IS0~ 01 ma!!I1¡lil'U 1"lilil'I" qiJl' 11;, III'!II':I/I"


En \ il'lll(l d,' IIn,: !:id:l I'\lli'di¡J;¡ 1'11 HI'II1(/ Jl0l' ,,1 lU¡::,
1:11'1111'1111' \1 I'Jl d illlll d,' ¡ ;1l1 , 1","lil'lII,lIl;¡ 1''''' 011',[ di'
17 í í, ~ ]1111' fll';d Ill'ill'l! d,' 1"'11111' \'; 1'1'('hd t ,-.: '!I' ,lllIli" di'
¡)~tl~ úllilllll allí!, ... 1' 1'~l;¡Jd('l'i!l I'!; :'dl! (.J'i~II)I¡;¡j di' la La"lI-
na, pnlui\('('~ 1';lpital ,J., L! bl¡¡ dI' T"lit'l'i!I', IIll;! IlIi\ 1'I'~itl;1il
'PII' ~(' ('¡!l,wiI I'[}1'1 ,'I)nll'nlo dl'l ¡':-i'lJ'ilu :',IIt!r1 ¡J" PI'.\,~~·lI~­
liIlO,': pl'ro "i',';lil¡,!,), ¡II~ ])"[lI;lIi,'", d.' "';!;I )!i'I'I'I'I"'liI'¡,t,.
alacaron 1'011 tal 1'111 jll '11tJ lit lltil'I;) 1'':I'liI'/n, !f1!1' 'II,IIIJI¡'¡" ;¡
pOl'O tielllpo de ~ll ilblalat:io[l, 1ll¡ll\(I¡\Il(lo~(' ,'I'l'l'ill' P(I\' iil'id
únkn de 'f dí' Die il' 1Il lH't , 111'17 '¡ i, .\u ulJ~la[lI,' tan dl'~r:ra ..
ciallll l'e~lIlt;\dl), ~r1lil'ilarlln llllUI'IIIl~ ]¡(IJ¡il;!IlI,,~. :\11(1, dl'~'"
]IUI'~, l'II'I'~lallll,,'iJnil'lIlt) d" ~u 1'l'lllIl'!"a Illi\I'l',;idad, ~ ,'(jJl .,
si"uíl'l'0I1 qtH' a~i SI' lllandib(' Jlo!' /t1',J! ¡}I'I'l'pt" di' C:lrJI)~ 1\
f('dlO t'll 11 di' "¡I{'ZO d,' 17'1~. ibi"llilndllll' al jl1'1IJ11Ii lil:lIl'
po algunas n'lIlil" ,,¡¡da H' Ile\ {), ~ill 1'11111,11',,0. l'IIIIH11'I', f¡
!'!'I'do, por la oposiríon di' ()ll'a~ PI'NIl¡<I- JIO !IlI'lIlh íllllll-
yentl's; y solo ('[1 el a!\o di' t Xli, l'I'in;llid" Fel'lIill\¡Jo \ II,
Y Ú iIl~lancia dl'] p, JklIl'01ll0, <:i\nr('~lIr dd 1'1'\, SI' (1);.'1'1)
eun~litllil' la (lli\ l'1',;J¡\,!d. ;¡bl'il'lllll!~1' ~i1~ ('Sllldill~ !'!1 I ~ Ik
EI1l'l'O de aqu!'1 afIu, \1)11 Ilhi' ,1 ~lIfi['illJir I'[l l!1 lk,o\ It'Jll'


])1'1' de HijU: Pl'1'O rl',;talill'cilJ~,~ di: lIUI.~\1) pUl' Jka! dt'{'['I:tl}
de 27 di' Enero dc' J H,i 1. Etl lin. 1'[ plan de I ~ i:; la e(im jl--
ti!) ('11 IIlslitulo de ~('gllnda I!JlsN1iI11za




"¡'¡\~I IIEflAUO'lES ~Onfl[; L ,\ (HU; ,\ '\ IZ \CIO'l , GOBlER::\O y E:"SES' Ü-
Zl. DE LA~ A\TlI;L,\S {\I\l:l\SIlUDES.


:t trazar 1'1'1 lo~ t;apilulos an[l'riorrs la brf'YI' r('~cüa que
al'al,,) d0 liacp)' di' I'ada l]Jli\(~r~idad, Ilf' ilulicado ya J'('~rpc­
[11 di' Lt~ 1I1;'¡, Irnplll'Llllt0~ 111 '11/1' 111' l'IIIiC'I'plll:ldll l'OIIYI'llil'Tl"
ll' Pd!';! ¡j:II' !I!lil idl',' d,' ,IJ '\r':;iIlI/(i,'j"11 \ 1'!I:,I'lIallZ,L l'f'ro
lli! I';I~I;¡ io Illl'hll par,¡ l'OI1I1Cl'1' lllli'slro llnligllil :,i~t"1l1a uni-
YI'I',~ilari\l ~ y illlnqlll' i'l ,'nlrar Pll muchos Jlorn1('norr'~ me
linaria ¡]1'II)il~iadl\ 11'.i'h, 11IIi'II0 sl'ra IlrI's"lllar l(Í~ pri[)(~ipa­
lp~ ra~~(¡o; d(' (',t' ~i~If'll1a, Inanif('.;!ant!o lamb¡,'n ('<'lInO ~(> ha
ido i!I(lIlilil':llIdll, /1<11\1 1';1~;¡r di' 1" \aril,t!;¡d 'Ju,' alltp-: ofre-
,'Ii(, ;1 I;¡ Illlid;ld 1]111' ;1 11 11 !'iI I ¡"III' 1:1I111:~IIi, \ ('!l1I Jo didw (~ll
1:, ,I'el'joll pl'illli'ra, 'l1J('¡]¡¡r;¡ dl'ilíIJ~lr¡)dll qlP' 1':-';1 lI!udad no
Ilit ""íll. ('lilll() ¡d~tlIl()~ pil'!I"all, U¡1'i id!';, lI1Í1dl>rna, una im-
prll\ !~d\'liJll, 1111 \;111" "lllp!'ll" di' la~ r,'('·i:';II", !,:,j'"l'lna~: sino
'1\11.' \ii'l\!' \l1'1'I',II',Ir!;¡ Ik"d:' II'jll" \ qlj,' IlIdlJ, IÍ" 1IIIWl!OS
.1(1(1'; a I'~ta 1';lrí,' li'lIdid a r¡'¡díl..!rl,). ,'I":Ii; In ",ul'('didli f'lI
rl \Irdi'li "ill'ial. \ ('111111) i'11 ,,1 "rdl'll I11d:"ri,d ilill" ;,irayita
h¡'[('la 1111 IlIj.;llIlIl"'ltlrp \ IIll1'dl"'(' ;l ulla ';lIla 1('.\ en d IIlJi-


La l'rilllpra ('1I1l';1I]¡'r;)i'101l l{lJI' ~(' d(',~pl'('Il(J(' al f'xaminar
l;¡, j¡'d¡;h I'll ql1l' [¡¡nía,;: llIílVI'r,,,ídadc:-, flll'l'On prígid:ls. f'S




~J'" ,
-,11


q\H~ la Ill~Vllr p;l/'l'>II;¡:'i¡'l'ffil dl'-dl' 1", Itl!IIIIII~ Ililll' dl'l ,;:_:11'
<jUill('(l )¡;¡,\a filJi''' ,It,¡ ~i";llil'lik 1',111 1''', <I/I"I¡II:" ilr¡lJ!'¡ :,:111-
rio",o llf·r¡odn dí' n\lI''''';f'iI L!"".ijf,·¡,j :1[)" !:¡ 'l;:,'!¡:¡¡1 !;¡ !jl'" lil'\ (1 ....
f.:at(!!i('n~ \ ;l{',')!",;¡ ~·lllll\i ";,':_'!Itl·j I \1)'!'~"~ Ij, 1.1 r¡i~:·:.,l:,1 ,1.1 .... ·"
triaca, pdra d:u' ttl" .. !! d (¡~l';\ !\t'l qUI,\ Ull""~'I:';\ !1:'(l',,¡,~,¡ irl;¡d \;t
rá[lid;L1I1"I\:C~ df'¡'ill"llfi I h,h!;¡ !1<ll'di' I'n ('\ al:;,III" ';"illl,' ¡¡¡"
,~nC'(IIlII';d)illlI"." Id llí,,!'!r ,'! '('c,III:<I" Lq'!",: \;\1\ ,!¡!:'!' ':11,' ¡J .. ¡
prill)(~ro. lTíl1l ('¡(Irtn ¡h.., qH(L lil'l;¡ L'~,~l"(·L.l ;~ ,~\ í1¡1l" í':l Lh ll;t
l'jnIlc~; y :Jill' I'¡ l'I'!I'ol"·" , :: ' , ,L·,,· ':1, ,1' 11 dll!'I\'':;1 I'!:
lIIIa parll' ¡J:, Id -:1."I!',I,; 1 ,¡ , '.iI :',III'}I:--,
corlln ;-:U,I!\Ll"':' }¡,'I !" d ':i-. :':''''


La tlnill,)'",!:!,:,i ,: ", ,;:"
IJl"'('I'¡\í'l 1;, 1:!I·j,")
h PI'IlIII..;¡:i:J "-!I,:'


\ ¡ \ i ) ¡. 1 i! i"-, !: ¡ \ t ! ~ ~ >! ! i i' '-. I "' i ~) ! \; !' ¡; I I! 1 \ i ; , ; ! i! I
~ j í ; ! .... , .' _ l ! I : i : !!,' ¡,' l ~ I ¡, 1 ,. ¡ H ¡ '",i-


gIl) tard;I!'1;[) PI) ¡":,lL1I\ '''1'"" ) ~
C:OPI;'lIH\J~: pa-";;:l! ¡~I 1 1 ,¡!~ ,l', '! i,
nlla nj AI'i1.:",:,otl (>';:11';' -:t;! ';1']" :1:1', :d' , f 1 ,\ I ¡ , . : I ~ .
:':l',\l\di\~ I j¡'t'''" ,'.
"~I'IJi'I;I"; 1"-;, "! 1",
pmpl'Zildn d ¡J," :,:!" ';,'\'" l., ,! t;"
V(\l'si(j¡\lll:o~LiI),\ :':l'¡¡l\lk, trlduj',i' d,d)') iu:';,I\' I1 d::dL"i:"
ne~'U('iil('ínllí"~ ¡lip!llJn:úi";l'" i'I!:\ ~d t.'q:'\ ~l!· Hn!ll:¡' nl~ Pi!i'!:--
f,ipIHIll ~¡lll~ q!j(\ (' .... ,id. ;¡\:!I'd ¡JI !ii'ldl~~ :ld:J:);; i¡¡j¡·i( ["l~';~ lpHI


llf'i\illl~'j!\ '}lJtt Lt t \:',11:1;! ¡]f'l¡¡( i;!r
como ];I~ ~:::kl'¡;I, '1111' ,,,, It' I,i!: 1'" ,i
ca.udal d,> ~\l~ ;¡;..:Ii'¡- \ !,,' ;I;!f¡!;tll ¡¡i'I~I,
fCClllldi¡J¡ld ;'\ ¡ir>!'l';)"; <il';,lil' \ I,'j(lll'¡'


· .. I¡ ;~I!¡j~\~'!~~· ¡¡¡¡Irl ;1;·'
i l 1I i ! I ...., i : I ; ; : ~ ¡ \ :" j l ' t
¡ ",' 111:' : Pi,' 11, 1,' I,t
1"'1'11 f! ':::1(1.1 il"\JI'lla


!;poca, r!lll1]!ill~!' 1;\ \all:l \ iI"';¡:IIÍ:! iI\J:'"I:" !II,d('1' ,"¡!T'I'
]lorna < la~ ('(11lf'11:-'í()n\l .... I"l!;'l',dl \;\ l;ilJ ¡I!l¡;ll'['¡l:"'l;i~ rnllltl dl1¡','~
t)~ea~il~, h;.l(·jll!tdo· ... fI 1I~1 ~!J!(l d \1~'" rt'\ (1:--" ,,¡nll !;11¡J!¡j('ll;) pr('·~
)¡\¡]II~ v nl!'l'tl~ p:lr1i('llIill"'" .\1 PI/!!"'I 1:1'II\p" "ill' 11"1 ¡¡[¡¡IIIII'~
lli!f'~tril" íll'lll,h h,h!" I,,~ III'h ¡"'1I/I,I,', 1'lIldilif" dl'l nI1l1\(I,,)
q\ll'l'Iall¡ll~ \illllilil'n 'jlll' ,la 111'\I'\/I','\{11I alt'lIlli"'" i, 1'1\"1\1,,,
pue]¡l!l~ I',;tal!;m ;,.ujc!u, iI ,'lI:I': \ l:ll'lllll,,¡a~J1¡/! ft"l' Id 1')1'"




-i:;:;-
í¡a y ~ll I'rnpil¡:;lI'llili 1111' !¡ill ¡':Tdlílk I'nl)'l; 1l0slitro~ cornil 1,1
,mlol' Ik I,h :'!I:I'I'i: ,i!; :,':,/ E'P,íilil ~i IIn¡¡ iil~!¡llli'j()n 1'11-
-;){· ... L, , q;l\1 ;tl jI!' :¡lld i I:':'I¡"I (': ",',,1 {'it ¡Hlíll1t'. dlZ;!lHII! 1:1
frt'Idl ' t'¡ldd \ 1'1 il[:¡--" ,l:ii(',¡'¡/il !tir,J ¡¡:I 1¡¡¡Lit, ..... !, Yi1ilídO ji 111'1'-
Y¡t['lir (I~'" IlHJ\ i¡¡lill¡lI~'1 ll¡!:\[¡'('tll;¡] ;1' ,,:1 ()i'!,'~I'¡: , \ ;1 ~l\l';}r I(I~
rIH'n!('''Í dI' 1.1 ,~,dl¡d~lr¡;L (iil;' Id.) d;JlllllLt:l¡,'." !'Pl"í 11"¡'dll í1rtíllll-
'-I'~' L:I~ I'I,-:¡:'i¡l."; 1111 lJril:al'lIll lIit 1I1(1!\lI'11111 "1111'<' !j,I,,,tI'O~ .
... !fIn Ift¡-;! :dUlllhrar í':~ll <:r" 1'¡1..;¡didll:'H·ll~ ~ll~ (ri~L'~ íÜtH'r;dl\~.


y un ~~!!1 {,;:l()~i ('.1~·id¡~:L:lLI :~('¡~1¡1 ¡a'~ :ul;uI'izaciulli. l ;-'; l,dra
!d l']'I':I"!lllI d,' ¡¡!!I'\ ¡:< ,,,¡j\ ,'I':,i¡¡,lIii'" _ !,ilrqu\' ('UIl rl mayor
ll\llll:':'" 1"'li' '111,' :1: -;ji:;:!:!' ,:1 i':'('illllllh',JIII'iJ 1'11 \'ILh, E~­
Ll:-- ~1:';r':¡\'l:I.'. (":i :!:) ¡¡;';¡¡:'\jlii) jl:ll':\, i.l:¡ .~l'J' nLJ~ ¡,i{'o , .... lIyil~ qU(l
.j(! !i):"'o :"1111H'1"dl1(1:; ¡"ji l':;'., I':~ :):\::;~¡.I'" 1, .... ~(lh;liL E!'d t'l ~¡Jlll(\
J'llllilii,'l' 1)11'1':1 l lid 1111-
lill'i,h,¡, ,[:;1;" 1I ,'Id,' di'


tt}~ 1 111i1\l{'1\l;dl¡CI \ di''¡:l¡n;t¡(¡¡~ 1;1'" i.';;:,·:1l'jl~, fll'I"!!}¡¡¡illl j) \ti -
da!lilll Li~ ~\lh(\!¡;l·:!:l .... I;I'~ r\'ji:d (j,' td í' . .."i\'~"I;{l ~lrdl¡ (";t~,1 I(l~
{J!1!:';¡'" qd:' .... ,1)"\ : 1 1
( . ¡ ( lf I ~ j, I ! { 1:--' ¡ l i i i .' ':- I ¡. 1 \ '.
~all (,('drll, dlll 1,1 L¡\¡¡li)~I. l;Ulll,:,'n ~ll apU~\ o ti i;l 1.'¡PIlC!;.t. v
la in~tl'u{'('i\\!l ~(\ ¡l:"l;\lllt1j;¡L¡t ti lid ;¡!'!ltd qll(l I'¡i}'/'!"!' di' ~d\ ¡a:
~ll 111111'1'\1' 1'1'11 ¡¡¡¡'dU'¡i', jI;¡- ["h:",!",'[:l" ,,¡ 1'11,1(,1' l'I';d, al
J)a~ll q\ll' \'¡llL¡fJ!j~11 ¡;I ~¡I ~;l 1~1'~ ¡i;¡::.!.-- !! I: ... ,P .... ·l' \'I:li't'!II;¡,ii¡,-
r/JI} \;~ ('{¡ji Llfild 1l'('j'¡i;'IH',;¡ ,l~¡ )'¡ _,¡f,o '["¡;d IL· [:¡..: nlll\ 1'1':":1--
dild!'" ni ilq[j(';t\ ., ¡¡It II'!, '1 !]¡,l., q¡¡I' :::qJ: I; ¡";Ir (1 ¡'(i;¡j¡j'lil,lr
itl:.i huL¡.,; Ji,. I ['íl¡"¡:,l\¡j¡" .:'j',I\ \':H[;, qd~' 1';';1 ;1!¡'dl!.H'¡(if¡ :--.(1\ a 1'\-
Cl11~i\;1 \I,jitr ... i~hj'i' id {L!l~;lU;¡lif;l, lli\,;Ji¡¡r,;lr1d \ ¡IIT(\~'larla
;--.\'glll\ fl1Pl'p 111:'1..., ¡'O:l\ (I:l~('l:it\ .1 . ..,1: Ill(I.lI\I';l : pr{j:":'{'('~u~' \' ~¡
!Ji!'11 1'lIlh!TI:ll'IlIl ,¡,'lli!'I',' 1.1;1 ('';('1:IJiui!I'" 1'I"'il('llI I!,wlil 11l~
pr¡\¡I(\~'io"", P\t\n!·¡tln(·~ ~ !,r( !I) __ ;¡~¡\a, ... 1'{Hj(':'(Ld;J~ ¡; ':"tI" UE
jll'illi'ipio ,1 i;\.- IIllíl,'I'.;i:!;ltll-" "1 1111'11 1;1- ilcj¡dlilll 1'11 ';11 all-
li",Ui¡ ill(ll'p"lli!'i!' :,1 l':1 I'I:,:¡:[" ;¡ 1.1 dllllll!ll,-lldl'jllll 1'l'IIIlUlllí-
"'l. jll":It'lil':h \ ,¡,'!',I" 11,1:'1'1111'; 1111 ¡¡,¡ I'Ji 111 "OIH"'l'lIi"n!r
;'t I'·,illtlíll'; \ \I!r,,~ jlliIJij)~ d,' 1'II:l\I'llil'lli'i;¡ pIILli¡'¡¡, {'1'-;¡JI'l'ie'




-~ :!:j¡¡ -
¡¡los cuales J ('orno d..;unlo d(' !'('¡.;allil, ;'1' ;¡lrílluyl'roIl lllP!-!11
una alta in~peccioIl, nombralldu \i~ilad()rl's, ya tf~JlIpOrale~,
ya lwrpl~lllOi-, reformando ('"tallllos, lTeando catrdra;'J y
tomando otra:, muchas fl/'(I\ldl'lI('ia~, "in ('(¡¡Jtar para nada
eon los papa.;: I';'¡ i id plinto 1l1'~1) por li 11 illlo I,·.~ta f¡li'I!Il;u,L
que Felipc' r ,,;ul'rirlJio s('i~ uní \ ('rsitladl'''; y la- 1'1'!úllIJill \'il
una ~J)la, ~in al'udir :1 la Silla. Apu;.llilica lll:b !jUI' ('11 II! r('/a-
!il'u Ú las renta~ ed('siúslieas 1'(l1l 'IU(', ~I' lIlantl'lIian, \ j)fl Da-
t~i¡) ('"le C',;pírilll in\;t';(lJ' di' 1l1l'r;1 1III1Inlad 1'11 h; Illlln¡lj'I';¡~:
Ins pUI'bln,; mismo" lo, illlp!lI.';¡\)<l1I /1 I'll" \ 1;1"; l:!lrÍt'~ le,.
pl'diall tjlll' tOlIla,-l't! p,I;¡-.; t'-I,tll'la, J¡¡¡ili ,11 prllll'l'I'illll,
('omo eH lit'lllJlO di' 1:;11'10, \' lo J¡i,'il'I'Il!l r,'~pl'I'tlJ ,1,' id dI'
Akalil. 1Il' ('..;Ia ~lIl'rll', lIlI ~II¡() I;I~ 11111'¡;¡d¡¡~ jll!l' 111'; 11'~ I'~,.
~iIl;¡ 1;1'- '1111' dl'ili;¡1l "11 1J1'1e','lI Ú ¡;;!rii('III¡lrl'~, '1 1)('1\;11'1111 :iU,ÍI'-
tas ¡', lit .Iuri:-dicl'iull J'I'al '1\11' la,- lill~1) Iu,],I- Ilajll i;1 I i:.::iian ..
Cid ~- ¡¡rute"ciIJB dl'1 C(JIHP.lI! di; l:il~tilLJ.


E:il,-, ,,1111 rllt'rpo 1[111' 1'11 IlJdo~ ill~ rillll(,~ "'lldi;¡ ;1 "II~¡lll-'
chal' ~II~ f¡¡r!lllad¡'" ¡¡tI,,!,I'1 1'1''';1"'1'111 di' 1,,, 1',llldllh 1111 ~I,tl'~
1ll;¡ 11<- (,'1'lilr,IIIZ;J('ioll LtI l'OII!II -1' I'liI"lld¡:¡ 1'11 ;11!ill'i/'I" 11"111-
pos, :-,in prl'l¡'lldl'[' ,ujl'lar lil~ I'~I'I)I'/;I~ ,1 !I11,1 l,j'';;IIII/,(I'IIII.I
uuifornw, eo~a que LlI(!;\lI<l no ;-.1' inll'lIl¡¡bil "11 11;"lil , ¡II ,'ra
dado con~('gllir, pupslo 1j1J(' sf~IlH'.ianll' unifllrmidad \lO I'\.i~lia
en la IJrganizaeiol1 poldil';l, ~I' ;1 1'1' 11 !';I 1 sill "IHllill':':11 1IiJ;1 in-
tr'{'\('IIt'iIlJl 1l1I1Illlllullit ,'11 1", 1II,,:.:,,!,j¡)~ '(I';¡d"lIll"II';, 111;¡ndan¡](¡
1'11 !'llo,; (:0111(1 autprídad '11J¡1'1''!lJiI I Il/l l'IIIItrillll\il ,':-11 1 !Ii),ó!l
it la dl'citdl'lll'lil di' ];¡ i1!lllIrid:ld plllIliJil'i,¡ "11 1:1 .. , lilllll'!',ídi!-
des, por 1'11('~un COi! '11lI·' '¡"lIlfl!'!' ,,,,111\11 1,1 /:"í1"')" Lt:-.
re!!illia~ Ik la Corona, ('UII) l'II~;lIl1'lJi' li'li!llllLdlol "11 -11 [l1'1!-
llia autoridad ~ ¡¡reflole'llria, \alulaIIlIl'1I11', ,1 I;¡- ¡,,'II\ idl'll-
('Ía~ y rdOrl1lilS p~II'I~¡¡¡I!'~ ~I, a:':\'I',.:;llIall ¡jI' \ l'Z I'H ('wli\diJ di.~­
pn'Íl'iOIlI','; g('ll(~rall~-, ('I)m,! la lit: al 1 II':! l' ;, ~I 1;1 pr" .. ¡,j"!i dI'
t()da~ la~ cúll'dra~; \ t1P 1'~I;l ~lI,'I'!", ~¡!J illll'nl" !)I'I'ltll't1iia-
du, y ~I,ln plJr lel ItH'I'lil. dI' i;¡~ I'",¡j,_ I dI' 1,1_ li l 'IIIP",', ,,'
iba ;lliJmandu ¡m;f'n~iL¡Jenll'I1I(' I~tl ,.J It'ITI'ili) di' la IIII]"LIII y
ccntralizacion Ya ~" \ierun 5lJltomas mu\ marea.]/,' 1),. (,~t;;




,.j" -
_di -


ll'lltll'!]('ia t'Il la ill,titUl'inll dI' lo,; Ilil'l'cton>.;;, y máií aún ('n
lll~ piall(,~ 11(\ 1771 ! aflO~ sigui('llll'~. POI' lllas IJUf' estos pla-
1]!" !lO tll\'il"I'1l 1111 1'(lJ',u'II']" !!i'!1I'r,!I, r1jJ'ig¡l;ndn~(' eada llliP
1,;\1 1'f',¡H'díl:l lllll\l'r~idad. \!l'p¡]"lllinalia I'n tudu, 1ll\ mis-
1111) I',;piritu. \ ,;íll dl'l'irlo, SI' iball ~l1j(lLI[HI() l{j~ CUl'l'pOS
,!"ildl'lliil'I:' ;¡ IlIl "i:itpllla ullifllI'me (jUI' ,,0111 1l1'1'('~ilaha
.II',;IITI'¡lill'';I' \Ill plll:n paril ll!'gar Ú sus ullima~ ('CI!L:il'C'!lI'!l-
i'i;¡~ El plan di' f ~f)7 dpill'/\I:io pOI' jin COll el cal'úcll'r de
:!,~lll'rill) <lnlll]lll' dt'.I;lIlilll IIlILl\ ia cierta latitud en el ¡::o-
llil'l'llll i!lit'l'lill': \ ,,111 t'';I'l'lljllllo algnllo. ni iwordarse si-
qllit',a di' 1:1 ('IIr/I' I'ltlllaDa. ~Llpl'illli() la mitad de las unin'I'-
,id;ldi" ('\I:ill'ill('.;, El di' L~:! í 1'111' mi!., ;¡IJú toda\ia, sujetan-
do a llna rl'~1;1 ¡¡j;1 1'1 J'1>gilili'll interior rll~ 111,- l'~lahkcjIlli(,llto~.
;1l1ll11'11' l'nll~I'n ;In:]tl la indl'III'llllencia eCflllllmica; y é,~la
1inahlll'llll> 1I'II'dll lit'! 10.)tl ;)11111o,:I:t l'll la~ ültima,; reforll!a~.


y no ';1\ ITI'a tIUI' I'll lllPdio dl'l ai~lallliel\t() primiliYo dn
l\1¡1'~lr¡¡,; lIni\l'r'.id;HII'';, \' dI' la grall yarip¡]ad qlle al proli-
jo ,,1' ;lll\i'l'lia 1'11 "l! Or~;¡iliz:lI'illll \ 1'[hl'Ú;n1Za, dl'.i;¡)¡illl di'
,,'.¡-til' lillld!II,' 11111110."; di' 1'lln!;¡I'!O qll¡> ;'1 Indas 11'''; daha
"11'1'111 1';lr;lrlt'l' f'llIlIl!lI, ('IIIUlI ¡¡('¡'mana" <¡tI(' eran y proel'-
Ib'nll''; di' Ull I1lí"II10 orÍ!2f'n , ni). Para ('sto fUf'ra. prpei,;o qm'
,'¡¡da l'~t;¡h\¡>¡'il11i('lrt¡) hnIJieSl\ nacido e~poIltúneanl(>nt(', y
~in l'I)]](II'illlil'lIllI (,1 1lI1f1 ti .. 1 otro. Ujos dI' (',to, d('~euhrian
lodo; Uíl lipll gl'III'I';)I. Y¡Jria¡)o ';010 por la,; rircullslalll'iiH
;11'I'idl'lIlilit', di' lugar. liplllpO \' recur"os, Por autoridad de
la \'\11'1., rol11;llIi1 ';1' f',;tabll'cian, por ella se organizaball; y
\'11 ~1I ('nn~I'I'tH'[li' j¡¡, eran siempre muy parE'cido~ lo,; esta tll-
l!l~, tl)mado~ l'P¡::llJarmenll' ele. lo que existia pn la uniyer-
-\lIad de l'ari~. cllyas j)J'llcticas, como la más anlif!lla \
"I~lf'l)['('. ~e fueron I'xtt'nclicndo por Italia, Inglalf'lTa, Ale-
mania y E,~pana, Para rpdac!ar los de HUf'sca, hemos yi:'lto
'jlW ~e mandaron c.()Jlli~ionados a Italia y Francia.: v la,;; in-
¡inila~ l!llj\'Pr~ifbde:, quP ¡on 1'1 ~jf!ln décimo sexto i'P ('fl'a-
rilo I'll In PI'fIln~l¡la, Il1"il'ron prri'pn!h para Jn~ i'11!'f)~ ln,-
dt' ";;;¡I¡¡II1;lill'a ,'oll~idl'radn~ ('nrnn In~ ma,~ prrfp('tn~. \Ill'~,


liI""1i ' li




-- l:;;;;,-,·
plll'~, dI' (,\tr;¡ü;¡r I¡W' n'~alj;h(' i':J 1,lla" l'jl'i'la lÍ~llllUlllla;!I"
Deral quP rl·y,~la ha un;) mi~ma fa mili;¡ li ('0111 llil pa ]'('ntcscn,


y llll!'llll Si'!':'! ('Oflli'-!d" <lqllÍ ;'¡ IIlla ÍlI{'ldpal'ÍOIl 11111\'
frr'(,.lIl'¡lti' en In:; qll:' iil!,'JJ!,I!í ¡)¡";;I('I'I,¡Jil¡¡r 1,,·; rdllrJ:I;¡~ dI'
torla ('~Jli'('il' 1;11 ' ('11 E'p:Il\i1 ,e' llacl'n, \('I·h;¡,;:olil.~ di' (',;Iar
tOlllad;ls (') :!T;ID Pili't¡' di' IItr(J~ paj';I'~, pilrli('lliaJ'IIII'n!l'
Franl'ia, como si flll'ra achaqlll' p¡'('lIl iar d(~ TlIII',lm.'; I i('m-
po,;, y !lO hubiese lambitm ('\Í,lidll CJI lo anli;!llli, '1';111 (1/
conlrario fUi;, al JlH'IlIJ'; n'.-pI'clo ¡JI' Ín.;ti'lJt:c·ioll púhlil:;J,
qul' jamas ,;(> ha imilado j,mlo ('01110 1':1\;)11:" ;') 111,'; ¡'\\r;lll-
gI'I'OS, no ~il'ndn 111i>'~I¡';¡s ill.-iil¡¡('ililll'; 1IIli\¡,/,,,il;!ii;¡,; m;'j,
que llnlil'i Irasunto di' !;lS fJ'illl('\'~a.; l' i!ali;II1;¡';, J¡;¡~:¡¡ "/1 ~u,
Il1Ú~ ]lrql!('IIO~ P(lt'1I1l'1i()['(';, Ei :!na Jillll'llI'Z di' Ci:':l¡"J'II~ 1"
hizo ;1,[ ('n ,u- r:,¡;llilÍ!;~ JI"]';) la 1:11i',I'I'.;ill;1I1 dl'\II'al;l, Ilr:!,il-
nizando l(\~ I'~tudiíl~ y f!Til([(J'; !!/()/c //(U'is'-ellsl, ('1111111 ('Illli,-
mo dÍl:I': Y;l !a1Illlil:n lIe\ll];: Íllli!;li'illll, Ijlll' ¡:l'o!liIJi'l 1'11 ~,ll
¡>:-;eul'la ltl ('lhl'¡'lilJlZ;¡ di'! dl'l'i'I']¡o ci\ il, ,;in dud;¡ plll"JlII' III
i'~ta!Ja C'H la cdpila! tÍ\' FI';'!I¡';;1, \;ld:1 I:llho dI' ('i'I'ill'~II!¡ lIi!-
t.:ioIlat ¡II} Il11P~lr;l~ un]) (\~'<d;!d~,:-;, ~ !Ii!.,iil In,.: l¡hl'(l~ ¡jlIII ~'I¡
pilas se leían éran la lIlilyor part" olll';b 1'\II'<I(liI.'; I'li!!!1I ¡JlII"
de Yl'1'i;C Cilios plan!,:, prill1itilo:, y p(lst"l'i()n'~, d(',;II'I'I',III"
closp las obras di' San [-![luro ¡¡ai' ha.;!¡¡ ('llll)llc(',; habian spr··
\'ido ¡JI' {¡oxllJ. ~i I'il IlIs últilllO, tiI11lIji,¡'; !il! I'\i~¡ia ~;I 1.1
mi~Illa COilt'orm¡¡J;Hi , Ib,LI;;';i' iI IjUI' III~ 1'\ Ira 11;':1'1'11'; h;dlÍilll
arh,lantado, JljÍ('nli'a,: ¡lIh(llrl)~ n()~ qu:'d;llI)I)~ í';;lil<:ÍIIllill'il;';:
y lwrdida la 1lH'llloria di' su f)I'i~('J1 , ll:'¡.ralllih ;, 11'111'1' jll!1
nacional Jo qll(' 110 hahia ~idll lll;'¡'; IJII(' IIlla I'0l'ia, i (JIU' 1'\-,
rrallO iíE'rÚ, PIH'';, fJlll~ I'uandu IH'IllIlS qlJ('rido f!~Jl;H' l'l til'm--
po pl'('ditIo yalcallzar it III~ qUi' ílil~ 11('\ ¡¡hall \;¡rp~l d('lantl'-
fa, Jla\illllOS VIII'I!I);\ ~I'r SIl'; illliLIIIIIJ'(:~,! Y lllltl'~;i' '11l1' ('1[
ins!nu'l'ioil jlllblie;'1 la iJlli!;ít'iOi! ha "ido allOril, 1"11' mil, !j11l'
';C' di!.,«l, JlIlH'iJlI I¡U'lIll!' \ ml"lIo,; ,('\,\ il Ijlli' alili~:lIallll'lltl':
jlUI''; sí hil']] , ('IHIIII l'l'a ,iuslo, j¡I'1l10'; IH¡idll ;u'lillla!;,r 1'11 [.;-
pafia I'irnc'ia, jlo.;tl'r¡.radas ;tijui \' IJlIIY ('lIltÍ\;ulas 1'11 Illri!';
jlÚ"'';, 1:1 !\]'!.!;¡fli/ill'ioll Ilni\i'¡-.;ilill'i;1 Ijlll' ,1' 11;1 fl/'III'lJr;,dll




-:!:if¡ ~
,',~laIJII'I'I:r ('~ tan di~liflta di' la fI'illlrl~:'ia, qUI' l'lí nalÍa aÍJ~o-­
lutallH'll\i> SI' parl'c\~, dir,'n~lll:j;úJdlh(, por el !:olltrario t.'n
pllll[lI~ IllU\ I'SI~Il¡;lall''';.


Era pi glll>i('1'1l1\ dl\ la.'; 11111\t:J'sidad('~ el! (~\tremo ¡h~1ll0-
¡;rúlil'u, !()I'IlI;UIIIII ililu,~\lIJ~ cslahl('I',iIJliplilll;; 1l11;t.S espl~('i(':,
d,' 1"'p,'ll)lil';I, ! I! dllndl' ha.;la 110" "~C():il¡,('" I!'ni;m ;;u \'1\'-
!lj'bl'IJI;II'illll, illll'I'\ illil'lIr1il 1'11 1II1l\'hl)~ jjdll~ illlpU¡'lalllh.
l/u" ,IIII,lríd,III,',; ",' hall;¡J':11l g¡'Ili'J'ahlll'nll' al !'n'Hk ¡JI' pilas
1\1 C:111CI'larill ~ ('I!tI'I'lor. El prilili'r", llamado [illlJlJie[] Ca!l'-
I'illl'r ~ \1.11',11'1",'111,1:1, l"'PIi''';('lllaba la auloridad pOllliti-
¡'ía \ 1'1';":';' ! ".1",'1'1:1 ];1 .illl'¡,rlil',:ioli ('i\il \ ¡'riminal ~(J]¡rt'
t()d,,~ 1(,."; d,'III:l.' l'UIII'jl':I<J¡'ill'. i)I;¡I'..;íro~, (',.;llllli:lIl[r',; \ TlIil-
lI'i\'1[la([o" f.l!I'I:1dll 1IIIih \ 1"':',' ¡IiH';! ;i1,J,). \ olr,h ('!)!l.-
\ilu\('11I1" [rilJlIII;!! I'\JII dd.!II:!:'" ¡'I,'~idll'; dí' ,'nlrl' lo~ ('(l_.
[pdr;l!it'lh" '¡llI'llIrl'~. Eri: ildl'!ilih :lll'ihll!'Íon suya el COlll'l'-
['ir III~ ~r;¡¡JI):; IlIi!yOI'I'~, hili:il'llilolo con toda pompa y
~()I(,llIllir\ad 1'11 !l o m!)!", , dl,l Ponl ¡¡il',,: Ú 1':]\ (¡ I'fl'!'[n prl'~i-­
tlia ('1 {'L'HI~lt'!I. h::~<:'¡:ll¡)l(¡ i....:;J;dIl;;,li]:· f:l~ 0:1")'-. ,nIl{'h;l-~
OI¡d.'~illlH'.'"! que I~!'!'j ;}¡lll j!h \\>;;!1¡¡111:~ El r';!I'~(/ dt! cancela"
río ('('il 111'1111;\1;1'111,', I','I''¡\ ¡'¡I!II' IlIIil~ \l'('(',; pUl' dl'l'ec[lO (~11 1'1
I¡bi,;po, iI ,'11 d('II'rlllinadil~ di¡..cllidadl's t,¡;Jr~ii'l~ticas, olras 1'11
lllern~ dlJrlor\',; \ aun l'illI':!rúl it'os, ¡101' nombramienlo del Bey
¡'¡ (J,>\ Pilpil. En 1,1 ¡¡rilll:'l' I';¡';" , !lO jllldil'lldo i'ii'mpre I'jí'/,('PI'
'u,; ¡'¡¡!ll'inlli'';. 1I11IillJi'¡dl;1 !UI ,"'II'gil:!" ('II!) [¡Iuln dI'. r¡('I' o
Prur;llll'\'¡;Ii'jl¡. ,i¡l[ldní(¡ I'! Bt'{'[(l!' (\11 \ rlrí;l~ LIni\·f\r..,;id;)d::~: \


.... "!il (11l (W;I. ... ¡llljn,"" "",¡]('iflll(:: ... ...,1 ' \ ~lia al \ (\rdad()l'o r(llll'eiari¡¡
a la ,';dJI'/;1 d," ('..;J¡i!¡J,'!'illlil'nl,,: 1',1 I()~ d(lllla~ lomalu Ullil
parh' al'll\¡¡ "1\ 1:,..; ;hlllll", ;¡I';lil!"llli('().;. (;:'Ill'r,llllll'ul(' SI'
PJI'n:i" ('.;l(1 \',;]1','-':11 P"I' 1111'1'0 hllllli!', :l1Illqlll' (':1 ;¡1~:J[Jib par·-
k,; 1" !'"Iall;t ~"ll;d;\l11I :,,¡!nl'ill. \ I'dil mi'!~ fJ'('I'III'i1I'ia ).:nzahil
di' !J!'I!I~jii'i(),; ('I:II'.;í;l~ii, ¡)~ dlll'.I'I,.í la ¡¡i¡¡Zil .;irl I'ilnlal' la..:
pl'llplll;h jll'Ill'l'dl'IIII'.C ¡j,' III~ 0:Til,,(j~ (2).


j \ 1 11 li" 1,,,1;11 'JI d'· ¡jI' :--:1 L TW! 11('.1 ':1
; i ¡ I t ; í'\oI:!II'" ;1 I1 ,1] 1,),1 111¡."!" ' .... ,¡J,.¡) ,
,~" .... r:! :"( i., .... ,:11 ¡[ll't'j',)]I""" ':1'1 L· ;11"\'-


I t [']1' ! 1] f' i I ,'I"~ ,11 1.1 \ (' [) L ,1: 1 '""~ 11'1'](, 11 '."-.:


(,..;j,' ¡'II Il('lull<11 ]1), :0 lill .... ¡í"I:'¡ !lIJe ;¡] 1;1 I
1; On '¡¡""f'·~lltt'"'·'".. 'liJ(' :-:(ln,.
'( :,) " .. ;tql]! \ ¡ \ ·'1'


1:\,(- '¡" "¡,'\(',jll"',
, 1\ ,j .... 1 l' • ~ y ,j : '11' ,.... I 1I I ' ' , , '- i,' 1", ~ l' ,,-.. '1




- ~fin o __


El Hf'cllIl' I'I'<! 1,1 :.:"('1'1' ¡JI' III~ 1'~llldills t·()n~¡..;lit'iHlo ~I¡
prilll'ijlal pn(';li'g-'I t'n cllidar 111'1 gobil'I'IlIJ illll'J'ior d(' la I'~­
clll'la, \' dl'l I'.\actíl clIllIplilllielJlo d,' la" ohlig;wiIlJH',"; Ijlll'
n'~j1r('1 i \-amrn!l' 1'(\I'l"'S¡ IIlndia Il Ú Ill;H'sll'lI";, 1'~I'rda IT,~ \ ¡J,,-
lli'ndil'IlII'~, C(lIli'I'ria 1(1, "T;IIJO~ dI' B;H:,hillt'I' ¡Jlllldl' lllll',;tah;t
t'll 1:1"; ¡'¡1:'lIllad",; di' 111'; a,;pil'alltl'~ pl!',I!'gir qttll'lI 111 liil'il'!';!.
(ir('~¡dia 1,1 dlustro ~il'lIll)]'f' qlle "1' lrat;llJil t!ro ¡¡'lIlItO., PIII';l-
llll'nlt' a('ad{'mi('o~ ¡') rCOJlllmÜ'II';, \ Pj(']'I'ia otra,; ;¡Iril)lwj,,-,
!1es quC' yariahall ';(';';llll Ia~ I'.,cul'la,; \ lo..; ('~tal\ltü~, E,;!t'
cargo era lempor;)l, durando \llIlJ, dll'; i, ¡I'I'~ dnl": \ ';01"
f'JI alguna qut' otra lllli\I'I'"irl;¡d, l'lllllil \;1 di' 1:<11'1'1'1,,11;(, ,;,'
I'jercia IWl'jll' I Uil 111 I'Il I 1'. f.;1 flJl'llIa dI' ';11 nlllllhrillllil'It!1I \ ;1-
riaba; [l1'I'O la m;¡..; !l'I'lIl'ral ('1';1 la l'II','('il)I1 1"11' d l'Iúlhirll 1)
por l'il'['lo IÜlll1t'I'O Ij¡; dl)('I(lrl'~, \' " \ I'I'I'~ [1111' 11)"; 1IIi~ll\ll.';
l'slutliaIllcs, !lO raltando li¡lIlJ)(II'IIIIIIi\l'r~id.l(1 t!llIld,.' ~i' IJil~i!'­
SI' por l'l a~'ll!l!ami(,IiI(l, En Illlih P¡IJ'tl'~ ¡JI·hia ~('I' 1'1'1'1111' Ull
S\l~'('[(l co[)~tilllidt) I'll ¡]jgl\itl:¡,[, (':llIlIlIi,,'11 11 ¡[oriol': "JI (¡Iril";
un IllI'J'lJ ('ok"ial ,1 1',;llldid!!!": \ ;)1111 1'..;tal'iI PI'!'\I'lIirl" i'1l
CÍl'rl(l~ eslatulo..; l/l!(' fUI'-,!' !'I"·I':'.lI:II'III,· 1i;¡,llilll'J'. EIII'..;III;
1'11 las alribllcione~ !Id r('('[ol' halli" ,tUlla \;lI'[I'I!.UJ, ('¡¡';;I
indispensable en el hC'c]¡n I\P I'.\islir otra illltoridatl, ('lllllil la
dl'l cilneclarin, que ya rr~ljjlsaba al ],l'l'In!', ya tll~~a.p(ll'('r'i:t
easi cum[llctanH'Iltl', ya Ihlll'jlah;¡ la, i'llllI'iOlll'S di' ¡IIIH"'I, \ il
]¡, ('ontiaha parte (l 1'1 IlId!! d,' 1;¡~";lI!il.,; ¡¡!'Opia,.:. ya. I'Il lill.
1'1 1';llll'l'larirJ y ('1 j'('elo!' 1'1';111 UlJa lIli"lI1il 1)I'I'';Ollil, ~ill I'lll-
hal'go, CII1IW lil PI'P';I'Jl('lit (k I'~t[' I11t illlO 1'11 1" 1''';(;111,1" I'l';¡
continua, y ,":11 accion Si' I,\.tl'lldia ú los :li'lo:, ¡JI' ('j!'I'III:il>ll
diaria y I'Ollstantp, f'1' 11' 1It'!:(¡ I'OIl (·1 tÍ!'mpll ;1 cIJ\lsidlorar
('01110 f'i Yl'rdarl('l'fJ g-I'JI', \ ~Il autori¡];¡d . :d Illl;IIOS d.· lli'l'iw,
fl/l; t')'I'Cif'II(]O y allulando lit ¡J!'¡ ('(\I1cl'lal'il) q\l(~ pOI' ullillllt
IIUI'I\¡I !'pt!UI'idr¡ {l !lO ~I'!' ('a~i 1ll;'1~ qul' UIl car!-!iI plJl'anll'llti'
tillllar, ~(,Jltí;¡lhP I'ada \1.'7 Ill:'l~ 1()~ inl:¡)Jl\l'llit'llt(~~ di' hahl']
dn~ ('ilhl'zas di~tilJta~ para \lll l1li~lll() clIl'rpo, y \ ¡nI) ú I'('-,/l
la 'itll' hllbia llegado :1 ,l'!, nll'[l()~ tltil, "lIhrt,ttido ('lIandll 1 ..
illl1'Ji'lli'i" d(,1 Papa ,.t! lo, ,'~llIdill~ [¡U!lll \'a dl'~;)f';¡I'I'I'id,,:




- 2tJI -
~ SI' rlllbidl'l'O ('IlIllO ah~urda la 1I'una de qm' ell el re-
,.;idl' (~\clll~i\illl]l'IlI(' I'! dl'l'l'chu de cunferir los grados ~' dI!
jIl~liLllir ;'t IIl;H'~lrlls \ rlodOI'('':, El plan dl~ 1 H~í refundió
delillili\illlll'IIII' l(i,'; do" I'ar!-,Os, ¡]I',i,lIldo I'! (jp reclor como
~I'rp llnil~O de lil~ \Ini\'('rs¡dadl:~: ~i hil'll, para oh,iar todo
U'W'I'O di' duda.; y (',:C'n'llllllo:-;, ~l) imjll'lní al ekcto !ln bre-
\(' 1'"llli1icio,


,\lgnnas 1I111\ er~idadef; tenian un Consenat!oJ' que sulia
~l'r IIll alto IH\l'SOIl:Igc\ ]'('sidpllli' I'Il la COl'lc, y que rstaba
"Ileal's;¡t!o dc' prOflW\ 1'1' ('CITa lid Go!Jicl'Ilu los intereses de
la e,cucla (1),


Los ('1;'llL,lrll'; 0,rilll di' dirl'l'l'lltl'~ da~(~", existiendo tam-
bien ;;rall di\('l'sidatll'Jl d 1Il0r!11 de! su C()II,.;lituciOIl y en :,llS
;llrilmcioI1l's, CIIIII[i()1I1;11l~1' gelll'ralm¡>nle de tndos los gra--
duado~ ('.011 [¡[ulu dl\ dOl'lor; pl'ro ('11 a!glllla~ l'~.~ue!as clllu-
llll'ro di' ('~Io,; S(~ hallaha prclijallo, En olras entraban ú
kll'lllar parlr' de d indi\ ítlUIJS dd cahildo eclC'siú,;lico con lal
di' IjUl~ IUI il'~I'1l aql1('1 pr,ldo, \" 1m nlras lo~ jurado;.; o ('IIll--
"I'pill',- ('/1 \irlud di' -11 dl'l'l'l'110 d(~ pallllJla[o, TCllia el
~lalJ~ll'(J pal'lil'ipacioll I'n liJ,- 1lI';';IiCj.!S dc la lIni\('r~idad, Sll-
bl'l'llJdll 1'1\ IlIs I'ccllimni(:o,;, ~in perjuicio de I(ue hulliese
junlas l'~[lel:ial!'" para lll¡illl',iar din'c[,mwn!ü cslo~ üllirno.;;
¡H'\'o el ¡llJhil'1'II1J illllll'di;l!o di' la. ('~('Ile!(í solia I:slar ¡'[¡¡¡lia-
do parli('lIlal'llil'lIll' ¡¡ liD I'L1U~11'11 1) j!lnia Cnm¡llll',.;ta del
/'I'do!' \ l'j"I'I" 1I11111''/'0 dI! I'IllIsiliilritís 1/111' \ a ('1'.111 t!lwlllre"
(Jolll/!['(ld¡¡, por 1,1 PI'III'f';¡j. \ iI (I"I Ildiilllll'S dl);.:id()~ pOI' ,su:,
l:olllpafll'['(I, P;II',I l'l'PI'I'sl'nlarlos I'n lo,,; il('IIIS 11I1Í\1'J'silal'i(ls,
\a 1:i\II'giak.; di' I"s II;lIll¡ldl}~ JIl:L\OI'I'- jlO]' 1'1 tll'l'C('J¡(1 qlW
¡¡)~ dahall ~lh ('on,liIIH:iillli".


La inll'I'\I'IICilJIl :/1' lo, 1'..;ludialll\':- ~I' P\II'lldia. l.'tllllO "e
ha jlodido \('1', ha,la lllílllhrrll' a :-;Ih l'illl'dl'iLli('us, \ tan
":';I~llI'l'al l'I'a 1'..;10, !jUI' ca~i jllIl'de l'oll,idl'r;Ir.'(' I'om!) un
prweipill fllrlllallwnla!I'1l I;¡~ IIlli\ ('I'..;idad('~ di' la edad 1lIl'dia,


1,\ l' Ilrll! J1 !' .... !,¡j,l! !'ll~ f',-,Le fUIP_'wlur íl.1:,1 j', 11;1\1'1'-111:11) dl' :--,!i.flT.driC1
: i ! i -, ~




- 2fi2 ~,
Hoy no cUlllprclIIlt:ltlo;; 11lH' uu t'~I'olar dl'ha !J;II'I'I' nlra I'I)~a
mús que asistir ;1 las c1as('~ \' a¡-{(),~ (jral!r'rníl'()s para P 1'0 1);11'
su apliea('ion y 'lllror('l:halllil'lillI: JII;¡~ 110 1(" "IIi'I'dia ;¡~i ;1
JllIl~,~II'II:; ¿11lf('pa,atl'l, 'JI!!' l<'1,i;lfl Jior ("11';1 llalliral \ Illil que
('~ta jun'I1llld blllli,'ill";;¡ l"lIla,l' par!l' ('!l 1;1~1'"li!l1l di' 1I1',,,(j~-
1'Í!l~ PI] IjI](' ('rOl la pr¡l1cipaJ inlf'l'l'sada, ,\,i '(' l'I'I'i;l I',!illlll'-
larla I Ila¡:f'!'!a ('obrar al)('~n ;'1 1',!aiJll'('illlil'Il!O~ d!lllll .. i';¡~-'
~a/¡a gran parlr, de Sil \'irla: p,I!':pli' I'~ di' adl i'rli!' 1[111' "11
frínl'cs no :,;oliall ser to,~ 1'~llldian!f'~ di' tall 1'1I1'lb allo:, 1;<iH11I
[()~ qlH' ahora YC1I10;i en llurslril'; I"I'III'I:!..; \ fIll]l'I!(\~ I'II\[H'-
zaban ~1I ('aITI'ra;1 h ('I!illl ('11 !JI]!' ill:III;¡11111'I!lI' ;;1' 1'11111'111\1',
En todas las lllli\l'r~id¡:dl'''; ¡ji' EUl'opa SllI'l'di¡¡ lo IlIi"liIO:
siendo Iillly 1'/,(\('1II'rlll' hallar I'~tlldiailll''; qlll' p¡l~ilball di'
trcin!a af¡rl';, v lllIIl']¡n- (jll" ';f' ;I"('!'I'" :I;lll ;1 111'; ('lla!'Pllla,
';U]¡I'l'fIit!(1 ~i 1',laban 1'11 I'()!(;~i,,~ d,' dílllrl!' flO .;;¡liilJI';¡lIrí
para oCl/par 111'; al!lJ~ PI)('~;!O'; (,jI jll'~ \ 1'I'I,',i;I~!il'll~ 1t1'I'ihi-
do (,1 gr;1I1n di' f1:lC'hilll'l' :1 1j1H' ';1' ,j;tlJ:l 111<1 \ 111' illlplll'LlIwia
t¡¡IC' ahll!',I, \ 'pll' ~I'f'\ i:1 ¡i'!l'a !III!"!I!I ",'1- I'! lil'ln:111 dl'l 1'.;-
tudio ('rd 1rill"ljllíd(I, d(,r!w,¡I¡dn";i> ::I'III'I,,,'III,'I¡!" 1,1 "',I'III¡¡I' ::
lucir~e ('11 In~ al'fu,.; y (\i'pnla- Ijlli' 11" ,,,,,lillllI'Ii!1' il' ,,'1'\ 1:lIJ
para los grados 1\1' lieenci:tlln v ¡Jol'tor, si[lo !,lini:!,'11 pi:ra
dar~I';'t conlH:i'l' y adl[uirir lllllllbr<ltlia La Illli\i'l'sidai\ ('ra
para p]ll)~ i!l').; 'liJ(' ulla I'';'''!];':;¡ I'i':) Ullil ¡¡('allí'llIia, BI"IIIla-
ba di' :¡!fui (JI1I' 1'1} t(lrla.; 1;1'; lIníll'!,.;j";:d!'.; 1'\i.;lj¡¡ ,j¡'II1jIIl',
'.'OH ¡¡1)1!lb!' .. d" "';í,!\l;tI",~, l'ir,!,!1) lillfllt'¡-" IJI' 1',1',;1';1\ di' ll()íl'-
1II'es de t'¡¡ad \ irj~, l'Oil hil1di()~ pl'n!'¡Jn:!(I', 1'''11 3:11,:11' <111-
Inridad (~nft'f: SIh cowlisl:Ípllllis \' ;!!'I!1 1'1111'1' 111" Ijl'Ii'.;!ril~, ~
mlly ;1 proí"ísilo para !o-; nl'!!'Ili'i(I" 1:1II1il'l1dll ~I'I' 1-k;.::idI)S
pina lo,~ i'ar,é.';OS u:ii .. f'rsi!al'il!:' ~jll q¡)r' dI' 1,111) \'I'';IIIt:I~I' 1'1
pcrjukiü qlle aetualmrntl' ,,;(> t(¡(:;¡ria, si ';1' qui"il~l'a dar iL:ll¡t-
!p" rl('I'('I:h()~ Ú jr'1\,(,llf'S qur po('a~ \'("'(:, pa~illl di' 1<1 ,1I1111!'~­
I'pllcia, Entúnces tamhit'll la a::lilidarJ jll\l'lIil 110 11'llia 011'0
campo donde ('jl~r('itarse y ';I~ c(JlItraia. toda a la \ ida IlJl!-
w:rsitarja; en vez de qm: aiJor;¡ Si' r:nCllI'lllra iIllP¡¡cif:li[¡: de
ilbandon;¡rla pill'il lil~7ilrsc pr)i' Ir)" rlíff'['('!I\!" rurnflfl'. (jl!f' holl:




- 2b;)-
ahi('l'lfI a la alllbíl:ioll \ ('odicia dl~ lus hombres las inslitu-
í~il)n(>s y ('()~llIllIhl'(,s JI)(Id(,I'JI;Js.


La ~o(;i(\:Iad Illli\ 1\I'si!al'ia (,JI las ('(hlilr~,; pasadas (~ra ulla
suci('ll<ld l'spl'cialllt-lIll'o ¡j!, la slll~il'dad ei\'il, WI1 su organi-
zaciOll pi~I'ldjilJ', SIl.'; flri\ikgi(j~, JU('rll';, (''\.('IH'iunrs ó iUIllU-
nirladl'", (¡tll' ('011\ ¡daban ¡'l p~l'm¡lll('Ll'r ('[1 l'ila lodo plliplH-
po <¡Ul' ,~l' podía. Con rn'eur\tlCi¡1 iSllalalJa la (lo¡'¡¡¡('joll (k
l'il'l'la,c; ciuda!lps ;1 qm: daba un I:al'¡\del' Sl!i-!fCIlCI'I~', l:O!l"li-
tu !'(\(lIlolas en (',;pl~i'il''; di' lJ¡~j¡I\ll'ias: donde la poblacion
('[,¡l gr,lllill" l'I'I'ihia P';I' cal'ad('r algun cnartel (í barrio en
q\l(" solo ('O!l n'c:'!o \ li'(IIO!' 1H'lll'lraban los hahitan\I's <le los
\)\'lW"S \'W,\'i\\'\\'S. ~~\\~ ,'s\'(\l\\~\'." ~,\ "l(\C\.ül~ah¡l\l todo, ni \ idirlos
('ti nat:i()!H'~, p\'()\ i!ll'ja~ () "TllpIlS, ('¡¡da !'il<ll con su,..; ¡,:'pr,\S
~ diplllado~, rUI'Il1¡!I¡¡\ll {'.i{'~l'l:itO'; l'I';~I!l]('IlI(\lll)s, di';plll'~l{h
~íl'lllp/,(\ ,1 t'n!ral' 1'11 Inl.t11:t ('Oll ell')I'dl'll !jUI' li' ('ra I){)~ihle
;1 ",.;¡¡ Jll!Illilllil IÚ,~()~a l' indisl:iplillada. Solict \rrsp por dIo,;
allnada la p¡¡\¡lil'¡¡ tranquilidad, y Í\'llíatl los wagi.strados
que c(~d(\I' Ú ~II'; i(TI'~isliill(':, nij,'ll¡':as, Lwl0 m¡IS Cllanto
!jlll' IOIIl:llJ:lil ¡¡d¡'JI\ 1'11 ('1 llil!lí:';'1 ¡¡L¡I'';!¡':)- \ ~¡lp(,I'I(lI'I'~, ('ril
I;¡ 11Il!lI'l'';U!,d ,'Ii ('111'1'/111 Id '1:)1' ,,1' ¡:rc',~I'lll;¡ha ('11 la l'Oli-
til'llil;¡, armad,l del p()Ii!'\' ([UI' 11' (hl¡;m ~iLS eonsiitllCÍonc,; y
pri\ ill'¡rio..;, ~alJídil r,; la parl{\ qU(\ lomo la ulli\l'['sidad dL'
París ('\l lo,; ¡¡';lInlos jlolilil:llS Ik alj\lplr¡'ino, y elll\lO mas lit>.
una n~z dill 1,1 Il'illl1rll ú I!!' di:"'i'i\llll's I';¡rljdil~ <¡Ut' COlllllO-
,iillll'l E,I;ldi), :-;¡;, Lullll iloll,':.;;;¡rll:l il!lill':l 1l1lI',lr¡h IIlJí\I'J'-
.;!dadi'';. 110 (k)id)<l11 I::lil [lid" d(' 11l11'nl~lIi¡' 1'11 Ia~ pilri'ialí-·
d,II¡I'~ \. J¡'llIdo.; dI' III~ pll!,j¡I()~: \' hllbo 1'l11ohil\1'!l1l (k didar
pr(¡\ id(\lI(~ja~ para alajar e~I(: ltIal. Ya d('~d{' 1'1 1'\ 'y Ellril[lil' IV
~(' [ll,1l1dll, ¡JI! SOLl!lléllll\ flt!!' ni los dul'lo¡\'~ ni l'b (~~lll­
dí¡llIt(,~ ~(' nwz('lilj'¡J[J 1'11 lall'~ d¡~Clhioll"';, ~illn qUI' hubil'-
:-1'11 di' jllr;¡j' lodo ... II)~ a;¡o~ al prilll'jpio dí'1 1~lli':;:) ]JO ha-·
\'/'1'10, Por lo dl'lIl;h !II'(I\('I'\¡iai{'~ h¡lil qlii':Lulo !Ih al!Jül'(¡-
l(l~, dl'';lIl'dl''Ii'~ ., dl'.;;¡lüI'I'Ii'" prolllil\ id((~ [lnr la I'~llll¡¡allti·-
1);1 \ qlw Illlly iI II\I'UII:!\I ('Il,::I'!lilraro:J \I:li(h pr(ltündCl~ l'n la~
pllj¡!;II'il)III'~ 11I'li::ralld() ¡,Ol' ('~Iil 1'(\/1111 1:1 l'\i.;II'IH'i;¡ ¡j,) lil-




- if)4-
mismas ('s(,IH'las, !Jos \el:e~ e~lll\ü la uni \-l'r~idad dI' Akalú.
pí!rí! ~('l' sl/primida: )' {'n/n' {liS ('itl/~a.' '¡(j(' nm/rilJll}¡'(,oll i¡
la l'xtíncíoll dC' IOi; ('~llI¡Ji()~ .1(' PaleJl('ia, fUI', lIllil 1'1 d('~Ill,\Il
con](·lido con ulla noblp dOllceJla di' la ciudad, dl'lito qUl'
slIseilü l'i'I1ida prl!'il eutrl' Il)s ('studiantt',; ~. I'¡ pllehlo. ,L1T\!-
júndolos (;sk 1'/lJ) 110 I'SI';bO derramamiento di' ~;lll,"rl'


Lit Tll;lq (~~eolar ~C' aCl'l~('I~l)la\¡a 1'11 las illll\ ,']'~i¡¡;l­
dl~s ec>n la lllultilll,l de r)('rsoilas qlli~ bajo l;uaIIIU;"l' [Il'l'Íi'\t ll
l'!C aeogian ú sus pririlegios, E~l()~ t'UI'['(JII ~ralllks el) al;:-(111
tiempo. :\"0 ~()Iaml'nle abrazalJalJ la inmullidad I't:k~iú~lil'a.
eon una jUl'isdil~ei()1l espedal, au!! Pll la,~ (':Ilh;l~ (:i\d,,~ \ ('("i-
minal('s que no lll'gahan :t ciel'ln gradlt_ c:illl.l qll!' m;w"tl'!I" \
estll(liaIlll'~ olJtpniall tílulll~ ik IlIlIJI!'Zil, y I'stahall liIJl't,~ dt'
pechos, habiendo oblig,li:ioll tlf' ¡¡[(ljilI'IIlS y ]ll'ocUJarl('s alimell-
tos ;l pl'l'rios dl'lPl'minat!o,,;, De (~,;[t)~ fUt'nh p,ll'lit:ipahilli 111.0.:
patrono:'>, tlncI10s de [lo.;ada, ~jl'\ jl'lili';-_ \ nlra 1I11lili!lId di'
fH'I'sonas, inl'lusos l()s Ira,"illl'I'OS !jUI' lo.; ('l)llllili'ian ('11 ~1I~
\iage~ ~'pl'lJll'ian di' \'I\(~rl'~. Ifllh'l til'llIjllll'llljllt' ~¡¡]illllalll'i\
lI¡ogl) i'l tl'lll~r dil'z ~. ol'/lt) JiJiI m;¡[l'il'II!,I¡JI',;, ,ill 1/111' 1'[di'I'
ellos SI! I'untasen JllilS l!,lI'~il'tl' 1IIill',llIdi.JIIII',


La natuI'al conspcu('!wia (/l' lodo I'slu I'ra !jlll' Pi "~tildi,,
Y apr()\'Pchallljl~lllo fuesen gl'lli'ralIllI'lllp curtos; y ~i s\~ 1'\'-
ceplúanlo" coll'giall's Ijll(' lalllhipll dl'P'!l('['i\['OIl, CO!110 d('~\lIl('';
n[,('1ll0~, la ma~or parll' di' lo.; 1'.,;clllal'l" !)i'l'lnalll'('idll ('11 la
JIlríS Cl'a"a ignnralJr'ia, (~fllf'('.!;;¡¡J()S ;') 111Ft \ ida lit;I'Il(:i(¡~il V
desordenada, Debilitados Clllll'.1 lii'IllI)!' 1"" pri\ ilt'::i(j~ iJlli
\c!':-;ilarios, ~'perdidu I'~le pstíllllllo, (,\,(~('I() b;L .. da 1'1 n!II'lIltl
la falta di) a"islp,lI'ia; y I'n algllnas lit: lil~ !l11'lllllria;; Qlll'
pre,:pnlaronlos ('.l;l\l~tr()s al Corl~l'jo P¡\I';( la rl'fol'fIIa di' 1 ii 1)
se contif'sa I[ue las rútrdr;lS ('~Ia[¡an dl'sil'r[as, ilr;lIdil'lIlll1 1,,-
f'slurliaflles duran!,' <los m(~"e" Ú 1(1 f:IIO!U, y solo par;, la lll,l--
Irícula y el gradu; y aun aqudla ,;olían ha('(~rla por merlin
de c()lllisilJnado~_


Jlj,tingllíans(' 1(J~ ('~tl](lialit('.~ (~n ('o(rglr¡/rs \ 1!!(l1I!"?S!I/1
,\IIllPllo~ eran II)~ ¡¡UI', por ~r(\('i¡¡ n pagandl' \ il i¡trl f'" lo,




-:W,;-
1I\1Id\(l~ f'oll';.:íl)~ rllndad()~ aliado (le Ia~ ulli\cr~idad('~, y se
di~lill;':lI¡all P"I' IIIIa pill'li' l'~p('('i;iI ¡Jp la H~sl¡nlL'nla, de di~­
liulo color, l!alllada 1i('('((, 11llll1iJn' qw' ~e Jlizo I'Xll'llSi\C\ (tIa
JI('Il~iOIl ó plaza {[[J(' ¡/i"fl'lltalJall, Los manteistas tomaball
I'Sll' dictado ¡JI'I 11'.1,:';1' peculiar !jUI' IlItIo,; 1I,qbau, r('ducido ¡'t
io1m ('1 ~ulalJa \ I'''pa lal';.!'a () lIulI¡{eo, ,lltlhlls dI' J¡a~ ('la ]H'-
gra, 1'1111 ;':l)l'I'fl ¡"¡ lJirrd(~ caslellallo; prolJibi¡llldu"e lllll! ri-
;':1lt'(I,';UHcllle toda lela de ~l'da, y cualquier adorno (!lll~ ill-
¡Jirara rilJlIl~za 1'1 ~lI¡lI'riilridad di' cla~c', El delc'riul"O ~ dl',;a-
S('O dt.5 I'Sli' tra;!I', ('I'a [lila de la~ galas Ikl psLllIlianl(', ('01110
d¡~Il()laIlt/1I III;I! lit' illll,i:..;ili't/ilil I'\} la l'~el\(:la: Jlur lu ¡:llal, I'UilIl-
do SI' CSlr('llal¡iI, 1~l'a Cosllllllhrc arrastrarlo para ([IW SI' ell-
sllGiara y ]"(llllpil'S,' hil,~ta llllll;!r aqlle'l iI~[H'l'l(\, \0 filé al
pri]\(~ipi(l ¡.(l'llI'ral ('~la \ ('~lillll'llta ('11 Lt~ 1·,;('¡¡(,j;I~, III'('s(Ti-
!Jil'~lId"",~ olra !lislin!;) \'ll al¡':llila~; 11\'1'0 al lia la adoptaron
l(ldd~ 1'111' ('¡¡JI}lllla \ \'('Ollilllli¡;a, Eslu ,l!lml~lllaiJi\ 1,1 espirilu
d¡'lllllcr;lli¡:1i qlW r('iilaila flll 1;1'; 1IIIi\I'r,;idadcs; ¡nws }¡;I.iO 1'[
rnallli'o dl'~apar':I'iall III:LI~ la,. rii,;lill('i'lIli" !'ÍIJI:ia!I'.', ~i:'llilll
iglla!I" [lurle I !J,!ldil ;I,i 1'11 ,'! ;:,,1;1'1' ,'(iill'l ClI "! ri"II, a~i
1.'11 1,1 pJ¡.)¡\,\ (1 "(11111) "11 ,'! I1UlJit:, \ 1'l"lli"diJd,',' llli,l l¡-allsI'Ol-
fIlaCIIJ:l l'11 1,1 (',I:olar lall lu('oo 1'(HIlO !o u:halm stJlm' Sil"
hombros; ~i IlO ,;c\'\ ia IIr: mayor (~,;lllnulo para la cljllil'acioll
y el 1':,lllIli,), dalla aillll'lIa d('~('n\(}!llIra: ¡)(',;(';[ro 111I1' 111:-
gar()1l ;'[ ,,('1' ('ar;li'I('ri"!i¡'(;,,,; d(' !a da;;!': ~ pl.iIl\I'n 1lI;¡~ tími-
do, lila,; filllldllJ)n!'o,,,, '<llia di' ~II lIillllr;t! 1'lli'U,-!illlil'IIIIl, Cl'l'-
\¡'IIt/It,!· tilll' ('1111 I'! illdo 11' I'ra pl'f"lllilid",


1.'1,"; m,lIIl!:¡';!;I' \ jI iall l'IL IlIIpililgb, (J (,JI l:a,;,I.~ l'arlicll-
lare~, a!,'ndit.~11(11I lilllrlw,; :1 ~ll rnanUIi'llcioll 1;011 ';c:l'I ir'jo,;
dOIllI"~lkil~, I lío I',;ll)~ ('I'(mll)'; llli'l.~ f('licC',; \ h(J[l['ad()~ l(l:i I¡LW
i'Olls¡';,:'uíiln plaza~ dI' pa;.;!: d(' algllll IIIJi:ipo, In¡¡;,;'i:-[I',ld,1 ¡j
1111'0 [fl'r~lJlla;.:(~ iflllJllrlallll': jlllC~ ~1I1Jrt~ \ i\ ir COIl IlI;L~ ]'('\:(1-
:::illlil'lll'l y dl'\"ll'Il, adquiríall allo~ IJI'ole,'llll'l'S IIUl' la[JI'(t!I;¡lI
Illi';';P ~ll (';IIT,'ra y il'~ abrian t'I camino para ¡[I'gar a I'II'\;I~
dil~ 1'1JI'~I¡)~, LII~ lllÚ,~ ll¡)hr('~, librr;~ (! ill~lll)nrdi[]ad(I";. ;;1.'
"u"I"JltalJau wu d alinwnto que' ~I' !'f'parlli[ I,¡¡JO'; ¡:OIl\'P!ltf.l~




:!UI i
Ilam:Il1f!IIi',) pOI' esta ('amn 1'''!ililiall!I'S de la sopa, v talllhi¡'n
de la (¡ma, pOl'que ¡'('U!lido,; I'n ('11¡¡:lrill;¡~, ('('(',ol'1'ian la:-
t'alleil y los pllelll()~, mendigalldo, ill~\Iltallllo, alrlllH'l!ant!11 Ú,
todos, Sil'lldo matl'ria dl' 1,.;(,;'llldaln ~- tl'IllOI' ,,;Ira la~ ¡,!Tlltl'S
houradas, ~iqllil'r;¡ t!i\"irlil'~('n ('OIl HI'; ('alllo~ v ¡i;fIlt!('ZiI.S, \
dIos se' jUIIfalJilIl I!ijfl,~ de f;¡líl¡!¡a,~ acolllodad;l- '1111' 11I'I'¡(,l'ial1
('sta '-idil libre v pi(:al'l~sca; \ como 1'1'(\ ('Olllllll I'Jl"lIt1lrilr ('11
tales turbas jlÍH~lles de gran di~po.;i('illll. Ir;l\il',;n~ \ illTi",--
gallos, no PO(:o~, dp~dl' 1;111 i111l1l111l11) ('('Ilagal. SP l'IlI'arallid-
han lllego Ú los Illll'.;to~ IllÚS all(!.; d('1 bl;ldtl, si hit'1I 1\0 ';0-
lian di,din:'::llir-p pnl' ~ll llIol';¡Jidat!. 1't'I,tillld \ 11I1!"I'¡iI: IIUI'
d!' t;lI\ rllill('~ pri[\!'ipill'; no l'l'a d¡¡do "'[11'1';[1' pro\ 1,,'!t'i'll';
!i!l('S,


llili!'il SI' liar'ia manll'[jl'l' 1,1 ()nli'lI \- la "U]¡lIrdill,wi()IlI'J)-
Ire P~(l 1l1ll1litlld i[]di~I'iplillad,l. '!'<tlll<lha[hi' ('lldll\;l, 1'1'11\ i-
dl'llCi<ls eran Il()~ihl,'~ par;) l'ilil"I':.!lIirill, 1'llqill',llldll:'1' ,'111110
I:astigo hilsla la" 1"'II~llt';h l'I'le.;i;·lsti':;I~ E\i~liilll 1[1111, \i~i­
lanl('~ 11;¡Ill;H!il~ BI!,'I,i//t'[,I'\' JI' l)/fl"'/os Jilll' 11'lIi;lI\ /¡;Ijil ,11
¡J('p:'[lIll'III'ia cier(o IllJ!III'l'iI ¡J" ,,/11111:111" 1'llil];¡i1dlJ d,' "il hili'll
compol'tamic'nto, y lta"I;1 ['1']1,1:<111:1,,11',- j;h )"1'1'1"111", /.(I.' /"1'1'-
lot'l'S y Ú YI'Cl'~ los ('.allcl'I;Jl'in~, rllllda!J;lll ¡JI' J1111'11i' 1;1': ,';!ll!',;
con sus Iw¡[f'le" y al"lliü:ill's. I'nlralltllll'[j las ('as,\" \!ill'a e\'r-
l'iorarse ¡]l' qlH' SI' gnardaha la \ l'la, t'sto ,'s I;¡- hll['as -,,-
llalatlas a! ,',.;tlldi() , P"I'O n;¡da !I;¡S!;I!),I ;1 I'l'pl'il\lir 111, 1'\1':'--
SilS; y hasla los l'ldl'gin,; dilo di' ]¡ahi;1 111<1'; ,',II'I'('ba 1'1;111."111'<1
y ma\"l)/' disciplina, ~I' con\ il'lil'['Il[1 1'111) 11'1'I'IJI'Jli"iil 1'11 "'¡¡Iri)
de mu y J'('prrnsihl('s eSI',;'lIldaln",


DflImse fambien it los PSllldi;lllll'S, SlIhl'l'tll¡J() il hl:, !JUI'
spgllian earn't'a mayor, 1'1 IIlllllbrp dI' ¡!I'o/nO !'I'.\', \IIZ qlli'
ahora aplicarnos ú los 1j1Jl' I'!N'll;Ul. v Ijl[(' 1'!1l11!J('1''; J]l1 t¡'llia
I'sta (lrcprilli1 enll'rarnpnti' Jl)Odl'['lIa \ JI, I.'J~ !JUI' allilra Ila-


tI
:1 P~:l 111':-' ,;" < 7';' L 1 ! 1


\0 ['(l!l\"lí'nC' q1]i~ I\I~ pr(!!r' ... (1r~...: ,'''ll't!
I',,~ r~\,,~ l,r1!,~ 1)"1'.1 f~ 01:1']1" ~"'t


Ji! I \11 ,'\ \ i' 1'l!¡ C;1 J Ij jI!' I ¡ 1I ¡, :'~J II"~ (1" '! 11 (. 11 ,j \ a
(~-!'kl dl~ 1:1 11,--'111)1,1 : ,', \[1! el ~ ~,.,: \
(1 i' I i 1,-1' Ji ~ {; r.




21i7
J\\aml\~ pr()t(',~llrr'~, ~(' tilllL¡/¡¡1I11'llttlnCI'~ J1la('~tl'lI~, cakdl'il-
tiro,,;, 1I'I'I(lrí'~, E"la !Illilm dl'IIf1111ill,H'ion ~llbsislió lall¡\¡icn
('11 Fralli'ia ha,-Ia 1,1 1"1'\ 11)11('111:1 \ ("I:l!inÚil ('ll ,\/I'lIlillliil lodil-
\ ii!, "j('lIdll 1" lila.; ¡mi i"II,I, P"I'I/lli' anll"; di' qUi' SI' ill\ 1~llla­
SI' la iIlIPI'I'II!.I, Jlllr la C:T,llH!l' ,',I''!,('! di' Jil)l'lh, 111) hitlJia
11[("(1 1'I'III,',lill 11,11' 11'1'(' Ú didar la olird ':111' ,,;['\ ii1 di' \('\10,
1'li\1I I1l1il'll ejl'!llplar "olia "I'r (,1 d,'1 tnat'~II'(l, PI' atjlli L1l1J-
hil'III'1 !ll'cir:-;I' /1'1'1' por 1'!l";I'uar, \ Ilamarsc' ¡('('('io!/ al lil'IJl!lil
1'Jl1pll'ado I~n la..; I'\plil';)('!llllí'S, En II)~ l'Iilillll)~ I il'll1[JI);; , la
IIIZ mi;; !!I'IlI'I';I!!!1 'ltll' 1'lIlpli'ada 1'11 lllli';;ll'ilS ¡¡¡Iil t'1'~idilll('s
I'ril, 1'(IIllil allill'il, la di' 1'11 le:lní Iims , 1¡)lIl<lda di' la c:lIedra
I! [,l1lpilll ,1 '1111' ,1Il1ian liI~ 11'1.'101'1',";, I/lW aún hac(' PIH'()~
,1110"; subsislía ('n (";).;i IlIda.; 1;1:- ¡¡Idas,


E.;\a t!¡'ll(lrtlinilt:illil. sin 1'llIlIal',[II, ~¡' [il!lilalla Ú lu~ qm'
It'niilll (',d,':lI',h d' pl'llpil',hd I'll LI~ 1:I,':iltadl':- llla\"III'i'~, Los
di' <trll's ,olí,11l ILllllar';l' )'('I/CllreS. I Llild¡il'il III~ I/ll:' lk:'i'lll-
pl'llahall Lh 1IllIlIillLI' 1'II!l'ilril/u\". 11 ('r,til 1I()l1llJrad(l~ :;1))11-
llWldl' p:lI' lIil di'!I'l'lllii¡;ldll JIIIIlJ:'i'll ti" Ili]il";; il1l11i11l1' I'n ('~IIJ
111) "1' /111",1« I'j(rll' 1111:1 r,"~!¡¡ ,:':"Il"l'¡¡!, ;¡ l'ill:,1I di' la ;':1",111 \;]-
ril'Ii;IiI'!IlI> ,,' ¡¡'h i,'rl,' 1'11 /;1 ... ('()iI<íl¡L'írllll'~ ~ \JI"Ikll"nZa,;,
!lltlJli 1'';I'III'ld ('11 'Iill' la díl"\'rl'!l!'ia ('al!'!' !t'c\Ol'l'6 y rl'!!r'llll.':'
~e I\rl<lba al punlll 11" 'IIU' 111"; jlrilllc'l'lh I'\plii'aban denlro
di' L¡,; allla..; y 111'; "'.~lllldll' I"I\I'I'I!. E,lo,; laIllhÍI'!l l('nÍan 1ll:11'
traililj", 1111 ';lIlallll'llIl\ jllll"lllI' 1l;J!J¡¡il llldlllr 11I'llIli'rll d¡, 11'('-
,'ifllll', a/ dja,-;ill'j por ia (lj¡li;':'il'ioll IJ,> I'<al' 1/( ¡Jllsie d('~IIIII'S
d,' I'!i;¡.; ",Ir¡¡ I""jlllild,'r ¡¡ la,; Ill"l':.!:lllIla.; l!lo ~Ih dí';I'I[III1o,;; :-
ha~t¡¡ ,,;(' di,"i' '1111' ¡¡qlll'lla ('\IIl,,'~illll [11'11\ ('lIia de 1/1\1' 1'11 Illl
pl'ÍlH'ipill IHI ~(' ~l'l\la\¡:lll pill'il ('\Idir'<ll', ~¡l\O qlle ~I' (llH'da-
ban <lrrillla¡[lh ;1 111111 di' I()~ pil;¡l'()~ qlW había l'n I'l lugar
(\011111' 1'l'IIIlÍ;11I ;'( III~ ,l!IIIllIIlJ'; (1 ¡ E" I(I~ I~~lalulll'; dI' :-;;1Ia-
lllilllra, S(, I('~ manda I'~la l', (k~Pl\(''; lk la Ir'ceio!]. \lila !tora


1~!1 h',1tll:l,i 1:1 d.!!,:"\ {'ti \ 1',: ¡'t j,: >é [-'\Hll,Ji! ;()-'IIJ,US ¡IJI'~l .,1' J,) hoce.II)I¡
·,-lId,' Ir;;d;}! 'd~1 ,I·'""r·~t,j,,j, ·;¡"<:'-IL.,p" ."~
! '11" "t I~ I'j ,J I~ I ti" I ¡ dI' JlrL: ,I[I! 1": !J (1:\',',1-




~ ln:-; ,-
a la puerla ,;in dCJar ~alil' a nin~llll di~t'IJJI¡J(I) \ li'liIl!do~ "
Iodo" hacer d rCl'il~1I pn'\I'lIidll,


En cil~i lodas las lI[li\('r~i'¡il(l('~ J¡illJ¡ill('c!(jI"l'~ dI' ('\lra-'
flrdinario '11lL\ soljan s(~r pn'tt'ndit'lIlt':O; ;1 ('¡"¡II'¡\ril,~, \ 1'\[llil'il-
Lan l)\JIlLos dj~linlo~ di' los ilsi; .. mados il lo~ I"tlpdritl i('o~ di'
propiedild) il fin dl~ illllpliar li\~ lIlalt'ría" dI' I'"da il~jg .. ,
natura,


AllIlIluC el tlLorccho di' I.'ll~('flar pI"IlI"l'dia (11' la :-;a 11 liI ~1'lk
fllW inslituia :1 los lllal!sLro~, IjCl'n('ii\dll~ \' d(ld()rl'~ \lor l'l io-
ternwtlio del cam'clill'i(l, lo" I'l)nl¡¡it'I'~ 1I1¡ 111\ i('roll 1I11111',([ i1l-
tfl\'\"en('jnn al¡wna en la Ilcsi,,'llilCioll tll' I¡)~ l'i1II,dl":llil'{),~, I'()-'
mo nO:o'e IC'ng-a pur lal la Ill"l'~idl'JIl'ia tiC' ili[iI\'1 1111J:"iflrl;I!'i:,
t)1l los lrilJllIl¡tll'~ di' 0lllisieinn ('liando I;¡~ plazas SI' pro\ I'I<I!I
Jlor I'slc IIlt'dio, .\ 1 ITI'iHSl' liI~ IlIli\l'r:,idild('~, l'jl'l"l'il'rofl
este dl'I'PC/¡1I lo~ I'(~:()" flllldildlll'l'S, I'¡[Lildo~ n ;1\ IlIllillllil'll-
los, ]lor razoll tI(, pall'(IJ1illl" bll;';I';[lltÍO 1'11 I)lril~ (,sl'\i('la~, 1')
f¡W\'il dl~ 1'lIil~, lll,~ 11ll'.Illn's 1lI¡[:'~II"U~ Ipi(' jlodiall, J!1I;;!t'rillr-
11Il'nll' ,,? pro\ ¡>\"'I'IJII la..; (';I1I'di"iI~ \ 1".':":'I')lI"i<l~, l'll !i1l:1~ par-
les por el l"I'I"IUI", (';IIII'I'ldl"ill ~ dllc!III"I',- ¡]:' 11I,~ 1"1''iIIl'I'li\;h
fa(;lIlli1dl'.~; t'll nlra,.;, l' ('011111 \ a !JI' dli"IIII, 1'1'1'\ ,,11'1'111 1II1Ji"i¡Ii
es le mélodo, por los J\li~lll()s e~c(Jlal"l's, 1',Olll',\llTil'llilo al I'kl'"
lo I()~ IJIW tenían cil'rla edad, li"IllIJl' dI' l'sll\(líll~, \ ()\l"a~
eírclIllstilnria:" para 1" cllal SI' hil'il'rllll illlillilo" I"I',cda.ll1I'1I1os
1/"<' rr~piran !O,[lh 1,1 ;lil'l' [l11¡lIllill' dl~ <]111' I'SI;!lJ:ill ('!III1I1I'I.'~
impl"C'p'nadas la~ ¡lbl i IIICilllll'S IIlI i \ 1 'I',.;j tarí;¡"


«Cp[) ('Sll~ JIlolilo, di('e Chal'un ;IU[III' di' IIlla <llIli:"::ii;¡
historia de la nni\"I'l""idarl rIl' ~illalll;lIli:;1 1'11111('11/;11"1111 I;¡"
pl'l'lendpneias, y f'n rilWII de ('Ilas IlIs ~OJ¡1I1"110';, LIS dadl\a~
y promps;Js qlJ(~ SI' hae'jan il lo~ I~sl\ldiallll',,; tll\(' 1'11 <\l(ul'l
tiem[l(l !o¡Ja~ l(ls ri¡lPdras "1' \ (¡Ialmll 1'11 puhlico, \ ~I' \ I'i<lll
las C'olu,..;íones (11' I()s nposilol'e:;;. 1'lItrl' ,..;i: y itl 1ill ~lJl'l'dili l<tli-
lo desúnli)!l ('n ('",111, '1\J!' fUI' 1I!'I'i''ilríll Ijlll' 1,1 (l<lP¡¡ \ 11" ll!'~
Yf'S ~I' m!'líl'~ell a l"I'Ill('dial"in: ~ ¡¡~i 1'11 1,1 ,¡lit, di' I '1.',q, ,,1
papa lntll:l'lll'io YIlI, jlllrrlllt' !o:'I'..;llItli;IIIli'S 111\ il'~I'1I lílli'l"la¡/
,k \ IIld!" t:UllftlJ"lIlC Ú 1ft 'IUI' ~u~ l'ow'il,tlI.'ia- 1", 1Iil'l;I'I'11




- :H;fI -
¡,,¡"qll" ('r~a~I'!1 la.; ,'\lor~illllr:, y ,',c¡llldillo~ (!tl(' del rolar
pIIIJli"'1 ~" ~l'iJ,lIiall, lIl;lIlt1" 1[11(' ti" alli adelanli' se yotase por
n,dllla~ ~['tTl'la~ I ! '
E~(,' 1Ill'IIIdn .;,' CCtlhl'j'\" ha-id 1l111\- iardr para la~ (';'t!I'-


!Ir:" ill!'I'''!llr,':-, aun I'\lando "11 la..; ,)ll'a~ ~¡' adoplasnn dife-
11 '11 I 1'," I""(IJI,:'; di' !Htlnhrillll ¡pnlo, Era Ii! l1Ibí:'¡¡ rrl'l'UI'II! p el qlJ¡'
I'[I':'!;I"; ;1.'¡,:":II;¡jnra~ l'~tll\'ii'~1'1l llnida~ Ú di;:midild('~ Il JlI'I'lwn-
da, t'l:ll"i;'l~lil';¡". como I¡¡~ pil\í)I'llia~ dI' \alenda. porque ,'JI
);1 ,'~ca..;('z dI' l'nndll";. hallía qlll~ a('udir Ú I'~I(' llwdio de dolar-
ia..;, En (~1 a(11I di' lIi:!,í. t'l COIl:"'.iO ;no('(') Ú ,,\ la pro\isíon de
tnt!;h 1;1.'; I';¡/I'dra~. ~i IJil'lI cOIl~c'n;'¡ndi\';I' dift'l'entr,; mélodos
di' prlllilll.,[¡II'1I '1"1' ,lli),¡~!i¡¡1I rl'~l()~ !I(' la~ ([nlt'rio]'(',; prúl.'li-
,'iI~ í:! 1, E,la Illlltl;1I1Zi) Ill) !w', ~('gilll pilrl'!'I,', llIuy prorp(:hosa
;1 la hlll':1,1 ('IJII,,;[iIIJl'ioll dl'l pl'lIr(~,ol'ildn: pOl'ljw' ,~(' inlrotlujo
\,1 ¡';t\ l)rili~lllll. prillcipalllll'nli' t'] dI' I{)~ (,1IJ¡>¡.:í¡¡l(l~ llla~C()l't·s,
qlll' prr'II'I\llil'l\do llJtl¡¡~ la~ plaza~, y prnkjido~ por :"lIS COIn-
p¡l(¡\'r(l~ qlll' ocupahan llis alllb pm'sllJ'; di' la CÚlllilra y no-
hil'l'lln. all'ja\¡;lll di' lo" 1'llIil'III':'II,-; iÍ 1"" dl'mil:-. por ilh;Ill'I)~
'1111' 1'¡¡""I'f) ,t':':W'l)~ 1',1,,-; di' 1/111' halJidll di' "1'1' IliIs!('r",ado",
"111' 1JII1Il1II, la iIlIJUi'III'¡,1 di' la~ IJr(h~liI)S rl'!igio~as eon:,:i-
¡':Ilin '1111' lIl\lI'h()~ dn ~lh il\(li \ ¡lIuos SI' apotl('l'a~(,Il de las cá-
t('dra~: y hubo \In ti(~mpo en t¡IJl' IIrgal'Ol1 casi a Illollopoli-
zarla:-;. :-;il'\Hlo rl'g('lil;Jda~ pOI' rl'ai¡I'~ la,; principa!t'~,


\" ,1' I'\íjia 1'1 !-!TildlJ di' dll('!n)' para ~I'r llolllbrado ca--
k,Jr,'di,'()' llihl.l/¡;¡ ,;;1'1' li""IIi'¡;¡do, \ a \I'I'('~ !Jachilll'l': pel'o
11", !I'('I"I'I" .!I'¡'¡'III dOI'lol'ill'''l' Irall~clllTidll 1'¡I'rlo tiPlll}lc)


1 1.1,\ ,'.~ (!t> j(,~·li¡)v!'·, L,ltl"\]l\'O'-' dI
\,"I'! 1\ '1' 11 '\" l'I'lq\(l ti! In,III;!:!!!


:-:O\ltlll\l'''; 1'11 1I jll'(11
V In"; ti' I !t1l111 J'- l' 11 1 ~ 111'


,J¡' ('..:j (i": I;inll:lrt'.l~ :-:1' t·\j¡]L":I.
~rlll' ¡] :1:11]:-1) 11,1111(1 jk'~ar!l' nJ.lyní
!' ~ 1 ,1 ~1:l,1 j,') LI rIJ 1, H lt ,.... ,- :¡)Iitll t' 1'1)'-
~.: ¡ ;1" pi -1 C-( I ¡ i,'-":
¡IL i I 1':1 ~ ~ c" (' 111 !, >
j :¡U() 111"'· , iD 1'1~;11 ":1'
;1:'1]-'\\ \) f~I);Hldn ](1 .. i{(l\ I'~
> f'()III[llt'l n!1I-1] 1 .
I~\ LI ('n ¡llr r':-:t0 ::f;


fi,"'¡dl"O, ql: :1:- i'C,~(l:-:. ~ El
\ "!l'\':¡¡ 'f ]ih ;,::';np~ d;~
11,1~ ! I I t'n 1;1.11,( \ t'l ,-¡,].I,] 11" <"',1 ::11'1.1:\;1' ,


'".¡)!'Idnlid y :\1C,1h ;;, t'\pprillwntah,Hl
dI) ,!"1"' I:¡;; C;'¡t.'II¡ (1';: ~e P['()\ (~yt'~í)lI píll
\ rll(h di~ í' .... llídianlt~~. ~¡ll (Plr~ el Cl11d;¡do
r:cl h,l\':1 :l{li'n\cclJ~ldn. ~u'lldo
('dd l Ill;I\,q-r~;~ ('(In :.':Tl\ t~ nftl!l5;)~
di' Iltl{~ ... t 1'1\ "':(,I~l(l:. y r,e~',jllicill (lf') bi!;1l
1111),!i\'o, ql\P j;l~illl il\lcrl ' .... ,¡ en Ll bucna
pdl!l~;¡('i,Hl d(~ la !l[\l'lltud. y er] [lile P,Ir:l
m;If'-..:lr(h:;t; f'ltlilll ~If:[':-(Ill;¡~ l!h'lJle,i:' rOIl
:t'('!itl~ti y ('('jo,. y llO ¡Inl' :-::olJllrnn,,,: y
p:i.;¡nnrS como !J(IY ~,-. t,:H',P.)' El :111l(l
d¡spon,~~ ;¡rl~m;l~ qlH~ en 1.1 rr()\'i~ll)n dr"
12:: ca!pdras U5as~ fl c.onsejo pdl'(I ];,
r:·t!¡[ic'1cioll de I()~ :-;¡¡I:;f'!(I~. dI' 10~ tnPrllrl ~
'-!'Ir 1'11 C'.:\d;l n('~t~lnn. ":1'2:\:11 t I ~·:-i.alit\ ¡.h
!:¡" t n ... ;h, !\:l]'('f'\f'I'P




-:2iO -
de~pllrs dt' oblelJida:-; sus pl;¡za~, 1)I'/'di('lltlola~ di' Itl'dw t'll
algunas uIliY('rsídadl'~ si 110 lo h,lI'ian Ir,IJN'lIlTido ¡,il'rlo
[(;rm ino. El JI" [l" Etl:;I'11 ill 1\ . 1'11 1 í:' 1, ohli"o ,1 Itldl)~ lo~
prof(':'>I)re~ de :-I<tlalltillll'U, tllll: ~ilk, I'ran \¡¡lI'\¡illl'l"l'~. a I'l'l'i-
hir 1'1 grado ¡JI' lil'l'lIci,l:!iI 1'111'1 prel~isll ¡¡LIZII di' IIll afliJ, \ !'l
<1(' dodu/' 1'11 do, .. baju la pella dl~ pl'l'dimi('1I10 dl',lI~ (':tt!'~
!Iras, t'.\el'piuamln;¡ los 1l1,U',:trns dl~ arilml·'tica. ;':ó'ollldria,
asll'ologia, botúnú:a y knglla~.


El mísmo pOllt dicC' l'IIlh:t'diu :1 lll~ ca Il'tll',1I Íl'o~ propi¡oia-
rios (\('redw (1 \lila jubil,lCio!l t11'~plll'~ di' II'il1l!' dllllS dn ~I'r· ..
yicío. Esto ~\II)(IIJI' que lo,.; p/'Orl'''III'1'~ I'r,lll \ ¡[¡¡licio'';: /l"ro "j
tal sucedia 1~1J al;':UIJ<l'; II¡¡i\I'j'~id¡¡tll'~, 1'11 ];1 lllill 1)\' I'drll' 1,1';
taledl'i'tticn . , ,1' 1IIIIlIbraban ,ull) JI!! l' t111~, In'". I'uall'tl {) ~('i,
aCws, al ('aho di' I()~ l'llall~~ "'1' PI'OI:I'di,I,'1 1111('\;1 P["I!\ ision.
ilUlIlJUC 1,1 plill.il ."I! lill!Ji('sl' "ldl'llid" 1llI,¡\i;11111' CIIIlI'lIr,o: y
eslt' sistema se ~1I~lil\ 1) ("un ;';J'dll!ll' l'llljl\'flli. l'itlÍl"lldlllo a~i
mú, de una \ez 1(1'; pl'lIcuradlll'I''; di' liI~ cilltliltll" \ \illa:-. ('D
las Ct'll'tb (11, ))1' aquí J'L'';I1Il<t!);l qlll' III~ pr(lII',,,IIf"l'~ .-;olil ';1',
cOllsitlcralJillI rUllW di' llil.-;(I 1'11 h 1'11"'11,1)1/;1, 1111 pl'I'II'III!-
('irndo rcalml'nIL' ,1 la Ulll\I'I'"idlld "ilj'l ,'llll/iI ;'!1';¡dII;Ui!l';,


A fines (lel si¡.tlo pasado hubo ya ill~llllil ¡HÚ" 1'"labilidad
en las e:ltt'dras, aUllquí' los ¡]1!';I'I)'i d('1 prnl'e-;nr rlll'I'OI\ "iem-
pn' salir dl~ la l'lI~I~II,lllZ;¡ paril 'l.,el'lId,']" a 1/);1'; allll~ dl'slinos,
Cc"trll)s Il[ l'.\pitlio IilllCh()~ ¡\1'CI'i'líI~ qllt~ PUI'lkll 11'!'';t· 1'11 la
\(l\l~iIWI HI'I'lil'il;ll'lllll. P,I/'(I rl'~lIlal'iz(l/, la, IIjl"Sil'illlll'S,


(f) Las rórll J -;: JI' Y;¡llndnlu] df; IJ:2~,
tI} ~1l11etici(ln /i\l. dl,)('IOIl: '~tlplll';lIl;¡
\'. ~l. q 11(~ 1(1~ C:l \ !'d I"d lC< '''' cl{: 111:-: (''';11] Jin...;
dr ~t:l:!!¡I,ill('a Y;J![,j(lnl¡¡] !tI) :-:~':lllld'l'IJ('-
tuo:-, ~lt)() ('(>J1lí) :-:Otl i'n 11,,11.;
yen 0'1':1": ql)¡> di; ..:¡,;' llt'. p\'-
tuo:-::-:e ;,i~"l1(,11 IIH ¡'It'.1 )li{'rJl~'~ l'
dailu~. (,:-;pl'l'i. ¡¡IH'Jill' IjlJf', di''''I'Ijf':- (jllt'
IUl/1 11;I!,icln ."'ll"' r;!lf:d!'¡j;"nq IH l'ill-
¡J;~1j,-) dI' (':-1 lld ¡;II' 11 i :1 rJ! (, \ re 11;11 il j';
t':-:llld¡<'jfltP~";: (' ¡JI' :-\'1 tt'lIl])nl:l:t· ... :"(' ;'1-
~llPIl ~lllCII()~ li1'(l\ ~'('!j(~, pll: qlJr' !,¡..:
tnrn;-!tl fI pn.!YI'\'I', V ,1 t',]'(lCt'nt:iI' [u;' "::11:\
1'[1)"';. l' ~f'l1rl' :IJ!I(T¡ dI' \~:--
ll!dl;lllt P:-., E ¡lllr :Irlr tf\ f'l'rJ,~1
¡" ... \ \"'('111,1'11, ( \'11 111" 1"," .. ,,'11


(It ni"'; j' l' 1 ('1\ !' 11 LI:" !t' t 1';\:-:' l' ,l~ i 1lI1'';-
11]11 llicllldt,. '11j(' 111" dll'ho'-. c:tll,tll;'¡I¡('o:-:
]11' "i 1'\ ;111 II u I ...; Ij ',1 11 1; 111. ,~ .\...;¡ 1 ro 111,: lld 1) ('!
1"1'\': v 'j--I "c "\11\ III :1 [11,1:111.11' ('JI ¡'1,·tI
('\\dll('¡ dI' ti d,' [,[H'il) dI' \771,11('1(' )IJI'


(I::! t:" IS ik \)1'111"'[1' dI' 17;'1.:--'
,[('llt'[ di), 111,[11'1,11)(11' .... "


L,,,: (' '11 ( \111 ';,(~ il II ¡ '{' 1 pI' i II,J'" ••
pu: ,[ 1'-';. "1 :..: U!l ¡"" (",1 ',' \!I;)..:


1,,1" ! f"-; di 1-, i,S t'l'
[;, 11 U, ll.t! '1ft il '" :1 di, !!' ~Ill '.
JIPI. l'ldif'litllt :11]1' I:¡ .... I "II'd, ,:' ':1
.... (' 11 " 11\; l' \ I (",1\'''11 1\ '[1 !' ;11 ~;1 '¡ 1' .... ,'): 1 di ,-
.I]ll' ....




~il
¡I)\'fnal' 111]('110:-; Il'iIJlllltdc", ~'ílsl'iHlrar la írllpan:ialidall en Slh
fall{)~


La prl'~I'IIl<li'lllll dio" ('(1l1CllNh no Il'nia :,ipll1prc PI)[' oiJ,-
.lPlo 1'1111111,'111'1' 1;1'; \lla/;).' '111;1 !;¡;nhil']) 1'll'Olllpl'lir l'lllllpri-
lo (',!I' l'jl'f'I'jl'io, ;1 i¡d!\il'illlll lI11IlUI'\ iI dil~l;¡dl) ;¡ 11)'; ¡JPIlUS con
1\1](' SI' l'II!:¡!I¡I!I;t!UII los qUI' 11I'1',;ullJiafl Ik s;¡"i()~, A,i, los p['¡>-
!1'lldi('lill'~;1 !l1's!ilJ(I';, \ ¡¡11Il 11), alltorr',~ di' uhra:;, euandll
Iplljan i'~!1' l'I'qllj,illI, II/) d¡'jallan ,]1' ¡iI('luil'io Cll ~ll, ,'xposí-
('iIiIH~'; \ ('11 I;¡~ p'll'iad;l~ di' Ills lílJ:'II" 1; 1']) Id, hlljas dí' ,c['-
vie¡o.;, 111';:<1111111 ;1 ',1'1' ia I'\lll'('.;i(;1I IIc- ()jJlJs¡{o)' (1 ¡'rítl'dl'llS
lUId {"I)('l'il' di' !1!IJio ¡¡('¡ldl'lIlil'O,


La,; ¡]1l!ill'IIIIII''; dI' 111'; IIl(\I'sll'll;, ¡'11('rO!l ~il'lllJ)!'(' nwzI¡lli-
IIn~, aun kllít'!ldll 1'11 1'l!I'IlLI Lh ,,111'I'¡¡t'itllll''; qm' ha sufrido
la 1I)lllll,(L( La, Illil\ 11!'i'''; no p¡¡.;ahall di' dll~I'il'll¡t)~ dlll'ililos.
~ la,.; J¡;t!lj;¡ ¡JI' l'iill'¡II'liliL ~II¡II :-;¡¡lillll;¡IWa que IHhl'ia 1ll11-
('has l'I'n!,,- t'n díl'l.lIlll~, !llldia tlill' a al!!'lInil~ cClI('dl'úlí<:o,;
m;\, ~ulJidl)~ ""Iill'il\-, LCl~ 1ll1'IlII\J'íih di' I ii! ,;¡< quejau dI'
tan 1,'\i;~'II;I~ rl'I'ollllll"i'il';, 1'/;III"ln,J11 !lId¡¡~ 1'111' ~I' ¡¡llllIl'utO:
\ l/dI) 1I!!il li"'!I' il}I';! ¡J" /;¡ ilpiI/',¡l/a 'II!LWiu1i di' 1",.. I'';I'UI'-
la" 1'11<11111" pdra a!(,lidl'r ;11 l'il!!1I dI) I\!]('\'il"; I'nSl'llanzil~, 11(1
hallan o!ro l\l('dio qlH' la sUjlrl'siOll (]¡o <tnti!!llilS ilsígnillllra~;
fH'ro lo~ p\;Ull'S dI' ('nllil\('('~ IlO 1'1'llwdial'on (,~¡l' mal, !l0l'-
(i'1!' 11)) l'on!riIJlI\l'llIliI ('1 (illl!íl'I'!\t1 con (\liIl,¡J"d alglll1il, dl'-
pb,¡ ('!JlI'I,,-!'¡¡d;¡~ la, 1II1i\I'['.;itladl''; ;'1,'11'; prllpitl:'; 1'I'(:lIr'II~,


En ,tI~:I~'iI:; [111i\ 1'i;,i¡J"t!(,,.. h;¡Jli" ('ilil,tlras 'lllt' 1](1 11'l1ían
,1I!'it!l!. \ I'n IjUI' ~(, II'í" por la rl'triblll'illn que pagalJan jo:'
i'~t'ldi¡[lIll'~, l'O:lIil ~I' 1::Ii'ÍiI I'[] l\lI'¡~ Y (Jlra~ Illlwllas (',,¡;Ui'-
l;1~, jll'ro "11 E~11i1l1i1 !111m PI\('() ('~il' 1\II'!odo, cn[].;talll!u !llH'
('11 ~a'all'ill\('a I'I'~I'I ('nJ 'lKtI, pOI' haht'N~ quilado C'lllúlll'l',,,;
las l'Oil'I'I¡¡~ \ IIl"lIlL,do--l' q'IP lIildii~ k\'I'';I' por dilll'I'O~ (1:1.


\(:)'I'I'ia 1,1 hal)!'1' di' Ilh t'alt'dl':'¡iil'o,; ~II pariicljllll'joll 1'11
I;¡~ di~!l'jhlll'illlll'-- IliIr \'1'1)piIJih ,',: L,:; i'Tildlb ~ O!I'I)'; a('lo~
J.~ ,.... i l! \ ,'-. t . I ' , 11 r "" I iI ( }I ~ I ,l[ j t'"' t d


1" \' :.: f'lw: ,I! • [ll 1 :ld:I!! r! (, ,ji!!, 11 (1 ~" l'l! ~f". ....,) .... 1('1
1':,1"-1' t'[1 ',,, ,",'j'I]:'", ti,) ,:ill":'¡" :1, \
.jl" 1,.;.··· ,r] "k j '1"'1 111\




(lr;lill'llllcOS, COSIUlllbn' qllf' ha ronlillllado hasla lll~ ltllimo,;
plane~, "u ('~ dable t1jar;l clI;'mfo podian ;1~('I'IHli'r 1~~flJ~ tI,,--
rer,hn~, p"r ~('r muy \al'i()~ \ ('\'I'nfll:dl'~; pero hahía ('n ,·IIí1~
UlI ,icío radical, \ p~ 1'1 rol'o ,)"1'01'11 Ijl)(, j¡. 1'\"llllah;¡ al pl'O-
fl'sll!' ¡fe l'c>(·jhir W''1"l'lId' ("alllida¡]I'~. 'lUl' ",In rn,,'IIC'IlI'ía 111,
Jla~aball di' ¡j,¡.; I'I'all':-, por ados pl'opio~ d,' ~1I I'ar:.!!), dandI:
p~lo 11l~;JI' a cont('~lal'.ionI'S (!I\,a!2;r;ldablps y Yl'l'!-,-O!l/":,a.;: . ;in
qne en suma. la lllultipli,'acillll d,' \;11"" dl'n~('ho~ pl'lIdujl':-:r
al tal(~dl'{t!ic¡), 1"l'lllinado pi alhl, \lila I'anlidad lal que lJa-;-
la"c ;í fOl'mill' ("lll ,,1 salario que ¡¡¡'ITihia, IIna n:I'Omjll'llSi\
('apaz d,' j',IIO('ill'lp I'll ,jlllil('ioll dl·.;al!()"ilda : ¡j",'O)'lI":I.


Toda, I'"ta~ ('ausa-- ¡]i¡'1'1l1l pOI' rl'~lllladl) 1·1 ab;¡linlÍ,'nll/
¡}rl prnt'l'~()rado f'~pallo], ;'1 pe~¡u' di' In.'; pri\ ilc'~i()." 1'\I:II("il)-
Il!'~, ronl'esioll ¡J(. liidal"ui" y dl'llIas ]lI'llI'li('io.; ron (Plt'
dl'~dl' ::-iall Fl'l'Ilandn l!;I"Ia lil'lIl]If" Illuy j)III1!I'\'IlO~. pro-
curaron lo~ 1'1'\1':-; fayor('I'I)rln, ;,I.luí,'n podia dl'sl'ill' IIlla
('Medra á no ~('r eaIlIIIli"o Ú n'~lll"r, I'~.t() I'S, Ú no fl'lll~r
a.~e~II],:lda p,lr ntra parl!' 1;1 slI]¡,i,t"II(:i" '1 L/l~ dí'llla~. ~I
aSl'iraitan ¡¡ pll.!, 'TiI 1"lllp,,¡,;¡IIJII'J!II' \ 11<11'<1 halTI' Ilu'ríln" a
fin dl~ alnanz,ll' lIn ,'mpl('o ¡-i\il 1) l'I'I,..;i;bl il''', lílJll'II IIltjd¡.
<le 1i1~ lareas lmi\Crsilarias, El I'l'Ok"orado 1\1) era \lila car-
rera, pOl'f[IH' ~olll fuera dr 1'1 h;lllaha ponp))ir. ConSi(J('ril--
has!' f'Olllil (·1 llllillln l,.!'minl) di' la \ ida I,,,tlldialllil: I'ra Illl
IllPdio, liD un ti,,: un p,,~o, nIÍ 111l !1;J'JlJillll: UII 1'~ladl) trall-
sitnri/l <¡Ill' SI' pnwllI';¡ha aira H'"al' 1(1 lila.' prollto po,ihl!'
para 11)~I'ar mayore:i llll:tlr()~, .\adil' ~(' ali/'iollalJil {l la (>ll~!)­
!lanza: todos deseaban dejarla; y (In lal sitllilcioll, la (pll'
perdia (~ra la c¡('ncia r¡lle para jlI'ogTC'sar llrc,'"ita quil'll "e
dedique ú ella es]wcial y cOllslanlellll'nlp. Aca~o Pi': r~t(' lIIlO
de lo.~ principales motivos 'Il\f' entre nosotl'Os ocasionaron 1'1
decaimiento de ciertos I'am()~ del sabrr, pon(l]!' JI() d<J}¡a lll-
~'ar ;í que en Pilos se formasen hombr('~ t'~pl'ciall~~. PI'('s{'in-
díendo de los errores de sistema y dI' la IJPI'I'SiOlI qm' a~lI·
,jaba al pensilmil'nto, ¡'lJuirl1 <;(~ ¡],,!iicaha ;1 ~I'r llnieam!'llll'
matl'll);itkn, fl~kn, naturalisla, ¡',Io I'~. ;¡ 1'lIn~llll\i!' ~IJ \id¡¡




,-1\ la~ ¡ndagal'¡lIllt'~ Iplt· I·~tas ei,'rj(~i¡l~ ft'qu¡('!'cn, sin "el
¡klan!l' di' ~i IH'l'mlo algulIo, \ I'·u;tfldo 111110 1" úlnyidaba ft
dl'jarlas di' \'lIlIil:1I', ~i 1111 qUI'ria arrai'tral' Ulla I'xislf'llt'ia
mist'ra\¡lp'í Si, por d \'.nn!rario, tl¡\illl,,~ hombJ'ps g1"andl':'
f'n tl'nlngÍa, l'il1lílIlI'S y Ipyi'i'.' fw' porqlJt' ('~taf, dp!lcias for-
maban ('.:lITt'I':!, Y \ a t¡up no I'n la ¡'a!pdra, ofl'l't:ian I~tmt¡-,
flIJa aplwal'inn \ 1'~llJdin;¡ 111;; qw> se d,'dkab:lIl :t I'llíi~ _ 1'0.
id prat'! It'a dI' ii!l" J'(>sllI'c! i\'a~ l'roff'S](ln,)~_


A';I l'S qm' la ('Il:"Pr'I¡IIIZ¡i i't' jojf'r"ia .::':l'nl'ralllicntí~ con la
mayor indifl'l ('{)('Ia \' dtO~I'lIid(l, ~1Il ('i'io al.!.(ul1o, y hasta sin
a'iislp¡H'ia, C'JIlJlJll 'ora ,'1 p~tar Iit~ ':;I!,'dras entn'gadas á
'llstJ!lJto.; v aun .1 Jl[('j'os ,~stlldi(Jnt(·~ El i'll,1l'f,) dI' hora rle
C'(,rlrs¡a p,lra la pu(rada r ,,(1',' para la ~a)¡da, ~e t"ni,t por
df:rf'(~h() il)('on,'lI~tl, qupdando I'l'dlwída la '>\jI]¡c«r:io!1 a ",in-
1(' () tr('illla milllltus; y e~to "llandc, la habla, pUí'~ muy ,\,
TIlf'nudo bastaba la matt'rial prpspneÍa de los profesores
'Iur, sin l'(:(~at() alguno, se quedahan hablando en corrillos,
portJlll' tal \PZ If'~ f:dlahan o\pn\(os\dpJlías de los llllllwro-
,,('S dia~ ,Ji' ;"'jt'II) ¡1I'rtllltidl!" pllr n'~/;¡nwnrft , írJ\"Ilj¡iban~p
iI¡í-lI~ 11l1li'/¡,,~ I'I)li diff'r"lltp~ Iliiltl\O<, y aun hubo \'Relwlaf;
d(lw\(' ~,> I'slal¡j/'cio <'1 día de úlLI'ba , pretexto sudo y feo que
pare(~e iIlCTt'ihle, jlPl'O quP hp ú;!o estampado f'n (~iprta
nWn\oria pn'~'~lllada al ClIlJ~Í'in p1lr 1I11 1'·a!Nlrfdi,'11 elro Ya-
Iladulld


; CIl;¡! jll!I", p"did ~I'r 1;1 "Il';"Il;!l'Zd 'lu,' ,,-, d;¡h:¡ '>T) jan
ah,il)l],ill:ld;¡, 1""1)1'1;1<'\ tal (lilTltn 1If';:0 qlle Ol .. i alumnn
';it',i!J<t ¡';\',Ili prl)' ¡'rlllI ,jp I;¡~, 11'1:l'i()l/f'~, (Ji al ,'.allylrfttico le
ITi! dabl(' atil'¡alllar 1111 P,I';" "11 la ,.i"lIcia (jUI' le, lostaha pn-
f()íll"ndada, Lilllit;¡ha.-'· a la lf"'!ura di' h.- obra~ ¡]" textn
,PI(' 111l\lI'(1 Y;lria]¡;!II, all'llidadn di' qllf' I,.;ta~ obla~ se apn'n,
rli%l'n di> lIli'fllorr:t , \ :, f'\plicacl!llw~ clJnH'lllda- fj\lt' .'dS! ~\'.
Ir;¡n"milian di' llll(l~ lllili'~inh:' idl'll~, \i {1pdía ,,1'1 d,> otro
nl(ld(l, ('Ilalldo la. l"if'1I!'ia ,'nJl~lstía . lHI I'TI adf'lan(¡n s(¡bn~ Ít',
ijlJí' la :-r' silbia) ,in" I'n i'IIIlwular 1" íj1!1' (111'11;; habian ioa
birlo; 110 1'11 a\T¡~Cf'nt;u d rilndol di' jI,. rnllf,rimicIl!()~ hu·


f{,\11I 11 1,,",




~,~ Zi\.--
manos, ~¡no 1'11 ('(In~f'rY;¡r ,,1 stl{tu 'jUII, l'lIm/) ~í ¡'~(I~ COl1o·,
«:inlít'J1I()~ hllltí"~(,IlII"!,adf> allllliulP f"l'millll qlll' 1 .. t'~ dad"
a"'illlzar ,ti hll(lIbn' 1'1'11I'll'ill' 111 qlli' lialliilll qlll'ridll (J,.¡'il
Arístlill'IL's, ~alil() T('lli;¡~ E';i'lIlo. lIíp',II'I';¡["': . (¡all'lIo,
¡\,il'I'fl¡1. I~[l ~IJ' !'I"!J",'li\;¡, (11)1';(';, (Ora "1 "I!IJIIIII,.;r"l~rzlll"'¡
lila" illl'lllil.ladl


'
¡j'ji'tOI ~'¡¡';I .;(~ di'l'ii¡ i'1l al::lli!ll' 1',1;;{1I1(1,


«(lrt!l'fl(ilJllI;j 'f1l1' cada 1I1l0 di' I(I~ í:ali'dl';'tlíl'lI' !I'll;~a "hli:.;;t
tilÍlI di' ,-'\]dical' ('fl la lilakria 1\\11' 11'\ I'n: \,( llll'n:¡' d"1 0(1111)'
titular: 1'll',atl,r]rúlil'lI t!I'\rj'!(lkll" la 11:I'nll' di' ;\rí,~I,'¡,'
li's: el call'dr¡'tlÍ\'i) de ~,tlJl/I lpll!O!' LI I¡¡¡'n¡'- dI: :,an\() TI'~
1IIÚS; 1'1 call'dr;ili"1I Ik F'I'I!/". \;1 1111'111:' d,' F';¡'"!I,, \ ;¡ .. j di'
lo" dl'llla'. 'j El 1'11'1'ulll 11!1i':-, IJlli' ~i' II';'/d!,' .¡ :,1 "!I',"ll'ill/"
era illtltl\¡l;[i' ~ 1'\!'11:!" Irl!I:! PI',I,.!¡":'-"!' \'¡;lHitjl'¡I'll 4 L¡ iLll1!-


Jlll'lUII!'i(1 "1' ~,í'!iI(bPll Ilj¡ !d ~'r!!"\¡¡ ,¡l'! ;:~;L! ¡;t "1;\ ". !¡,¡ql';¡"
hallii.l"il (l~Llt!tl IHI('U ;!í;[¡'-., _ n'¡:'!¡~'lt¡!,f 1~1 il:!I' :¡'¡:I~;¡~l ~Iidtl_
sivndo ¡¡lit !~lI!1il,\-\ Jd'(~!'!l",~)n',; ('i!!t¡11 "! :¡ill' !t: .... !')'i"'('dli'i'r!


1'(,fl.ll'1I1;ld1), .... JHd ~'I!\':l¡'¡l¡' 11;;' 1, \::,' ji! ",,'; .¡... \ Ir:!'
nalllus ,¡llt' JIl~ dirlJ()~ 1¡\¡I'II~ 11'I'lllI';¡' .. ,"di: u[lil_,I':'!, ,'"
n~gr~lItt~ {l lí":1' pUl' \,1 tl~\lll dl~ \ri~lllldl'~, '.'\ ('u,1\ I\(~\ 1'11 ;¡
la C;'tlf'tll'(t, : ll';ln ;1 h \¡-ir;l. ]11'1);1 d,' ll!ldLI, t1I'I'ldl';lIldll
Ii's ,,111'\111 d la )"11';1 l' 111''¡;%i!ll¡'',¡ ¡" d,' lI:;llIl'ld '1111' 11' I'íl""
tÍl.'IlILtll. ! ~;li:,1¡1l1Ii ¡Ih ¡,r.!,;!ill"',! 1':¡I',li"III", "I;JII "lJi!.'lI!I'"
para 1{11I' Illl'jl ll"" I':ili"!l':'¡, : 1" ¡,':! 1II'ili,IlI,'IIII¡;lditllli'¡IlI'
no ~I' t!I'II'IIIi'llil,) ni i:[II'!',llr:ll!tllJ I'í! iI!Ji,.:1111 li"III[1I1 111,1' ¡iI' ¡',I
quc COIlHtl"'I.!I Ih~ modu qlll' 1;1 till'l',1 ¡J,'I PI'/lI",'-;1I1 "i1 la 1','1-
tedra l'ra fal:ili.~ima, \'('ljllil'it'íliLI ~()I!I P:II'jl'lll'ia pala \1'('1' \
!'cpdir J¡)S !la.;a;.;I''; Jltil'; 1"111\ ('Lil'ltll'.' dl'l 11'\[0 \ia"la '11It' 111'
:;lIpil~,~I'n ~~I~ Ibcípllln.; ti!' lIIi'IIIi.;J'i;¡, 1I 11), 1'1111'111111'';1'0 hil'll
con las hl'l'YI'S l'\pli":I('ill[[l'~ '¡Il!' lIallll'idIlII'lill' ¡¡a[JI ji! ,\1:
haeerle" para ¡H',laral' 10.-; p;b;I~{>S II¡¡I~ O"ClI\'fI,_ \1) 1II'{'I'"itil--
ha ni l1U('HJS ('~tudjtJ, _ ní p¡,n!lI!lila, inda;.;al'ililll'';' 11111''11)"
"llanto 'lprl'ndi".;!. 1'l';1 ¡!1I1!il" II! (,1 ';1l1!\1i',11l di' 1111 1'"":'1'';''




-- ::!.7" ~
"partar dl~ la dllctl'in;¡ dd IlId/li' tillllllr, baJo la lwna de
lIlulía V :1111\ dI' p\'l'lIi1l111'11111 dI' su {lIaza .• \ Ltn [loca \'.ll~ta
I'"diil (~u;dqllil'l'a ,"'1' l'all'dralil'Ii, 1'.;1,11 1''; \ ledor "11 d sen-
tid" lili'l'ai ¡JI' 1,1 p:t!;¡]i1'd


\" ¡n¡JII" í", ".;Lilil!"> ,111 "lld';lr~1I fll"',,:'rdll;lll \'~li'
1111'1,,¡j'i ,1'1"\ iI l' llli'I"'ill:dll: \ 1'11 11" d',' :,;,1;1:11:11\1';1 di' j:i!l¡'
~t' d('I'¡;1 (1111~"" 111,"" ci.¡jpdr;JlI\'I):--. .... ¡'¡lIt ubJI~adp ... íl ;..[il~¡ar
i.1' 11'1',' pdrll" ill'llil'!lIiJlI 1;,' 'di 1""1'1'111 dl'l:lar,lI¡dil dl~plJ­
[¡I¡¡dll 1'/,1'0. ?,'()('(' IU í/llf¡1 1,I'f{{f()Ilt'-: 11I~¡;..lí(llld(l fIn tudo f)~tp
11"ili¡11i ~1'¡¡¡IIII"i:; ":1 ,'! \ I'! iÍ;"II'1'1i 1'llk¡¡:!iillll'::11I dl'l 1('\ln,
'...;l('d!i(!p \'11 !:!!I¡JlI 1,: " 1'1 ,L, ;i')",l \ ,'~qHll!1 d\w!r¡ll;~ 1 ~in d~)l'-"


... ; ¡ ::: ¡;¡ ~


1,:'"'1(' Ilelllpo Ilil Pll;\,1,1 I~! ,l: ¡r\ (,;lt,1 :'-..,tTIIIIl' ('tl>;¡ d¡:..!.!Hj;L Uf'
jl1 ralt'dl'(lIi~'I¡ J¡¡ 1 ;.:",,[,,¡.1'!. \ q[¡~' 1;: li!r:i "ddl'j¡¡ I~;¡rl(\ ¡)p,
t¡"lllP!1 ¡I\J~"LI :,1 11" 1i)I' 1; :I.!,\', (:j' !.! ':¡":!r~;I¡¡ ¡¡¡Id iH'{'\~' ¡t'tf-
rw:t ";! l(t ('¡UI :'t,·:!!¡h;: 'udl j " Li \; rdíl¡:í'l'd \ ("¡HHU!l 0(11-
ni"ll, ~ ('! III'II"'¡;I::I \:'\1/1 \ ilJ:I¡!;II!i",!I" dl'!!;1 para. ijlJl\ pl
n~ llnl\\ IltH\;!;; \'rl~T¡' :q: ( ~ I! ¡ I ,: i ji ¡:) \ t l [d i '11-
dilll\(111!I', ;'11¡' !·¡¡jl ..... : :1:;"1:;1 I I j : I , J! ; ( . ., " I! J ", l ; .. : ¡ 1 ~ I
-"'1111'1" I1 (!'",,'I \,11 !'I I! li,;;i.'il' ·,!,'I,i:::!! It 1Il1'lllC' !ll'1 ;tU-
\"!,, ;JÍ 1,1";:11'''''' !il'j¡dll\ l'll 11ÍH'lla,i a! í'all~dl'ltli('l) para di-
,,\11'Iar y di~('lIiir Lh ¡]ír,:rl'1111'~ (\pl\lí\li,,'~, I'"n flll¡\O(' pl'()rl~­
,1\(\ di' lo ... ¡:!lIlll11'h


1.\1 qlH\ ~,I (''''' di' [l:t;,li' (!l I'! ;!!¡\I'I"¡:¡; P ... Lí!¡¡[" j''': la pnl<"
h¡[li, 'í"ll 'i li" ~I' i ,;\:',' l' ¡" ... ,till ji 111," ,1" ,',;ni hll 1" !jlll' "Ii! fl
di 1',tI"dr'!!i"" \,' 'o' ""~:i'lÍlI' ,'¡¡,d l'lldll'ld "1'1 1.1 1';11\111 ,JI'
'I'IIII}IIIII' Illdl¡¡\;¡\'1 P"I'II dl'hlll (',[;11' 11111\ :!1'11I'r,tliz:llla p:ila
Idl',! \'11<11111 .. 1,1 l,IIII"".!" dI' Ca,ldl;1 "r"lid¡:" 1" llIi~!llI, IJIlI'
dilll) lll'llrd,¡diJ 1'11 I :,liS


1:1111111 ha ¡¡1I!lid:, ,,11-1'1'\<11'," 1'11 lit, rl'~I'(l;h Ii¡"ioril';¡' 110
hiJilia ,i,It'lllil !.(1'1l1'I'¡¡i di' I'lb"i!d.ll/;¡ P;lril ~I'I' aprohado PI!
un,! Ll\'IJIl:III, 1111 '1' "\plil,;t!I,lIl "11 Ill(b~ pal'tl''Ó la~ llIi~ma"
lIl;¡ll'ria" lit ~I' I'\iji" l!!nal 11111111'1''' de <tllll, d .. I~"tlld](), jlOI
"11\;, r,l/,m, (irt"I'lllllil'lldll di' Illra, , 11l,'; l!lulo, dí'. 1111<1 IIlIi-
\ ,'r,ldat! 1111 p,,¡Ji;lll ,1'[' l'I'c(llHli'¡dl)~ I'll la, dl'lll(l~ , ~1)1H'l,t(ldo




-nl,.-
!!Il las maYorps d!~ Salamalll'<t, \ aJladll1 id y\lt,;tlli. tlondl'
la ellsl'ñanz<l solia ser lllÚ~ f'\len-a y slllelUlll', \11 ohslanlf'
habia cierlo~ puntos cormuli'''; ;l In¡Ja~ 1,1"; 1'~{'uP[a~; \ parti-
cularmente ciprlas cúledl'as que I'rall di' rigor, \' por ¡[¡)cir-
lo así, eonstitutilas,
La~ I';'dl'dra~ I'JI la facullad de _"r!l'~ ¡'['ilTI gl'lwral-


IJJcule las de Súmulas. 1l'ls'ie,l, fisil'a (L';I'ol;hlll'il l' Hl\'-
tafísica; ú qué solían a!.irl'!.iarSI' la~ dl~ lllall'JlIali"a., \ .. It
lenguas griega, hebrea y arahiga SI1[¡n' "sIn hab1:lI'I' ¡',lO
alguna extension al tralar :-;eparadalll"lIti' dI' cada r,l
cullad,


En las facultades mayores la~ r,'llt'r!ras llllllarllJ[ al prill-
cipio los !lombres de las hora" L1e kccio[j. Ijul'liando Jlllr úl-
timo reuucidas á la,; do~ calegorías de ['rilllll y 1i~/)(,/'lls;
('~lo n:-;. de rnaflanll y tarde, ~olia :,:()r la di: pr¡llla la I'atedra
princifJal) y la de ,íspl~ra~ dI' ['(~pa~() , \!llll'll'illldo,-¡: l'l tiem-
po intermedio ('n los actos aCadl'lIlicOil; !lf'J'O I:OIl 1'1 lil~mpll
ya no se obseno rigurosamente l'.,te Ord¡'ll, atlnqlll~ la~ 1::'1.-
lt-dras (JlI(' cnll~l'n¡¡balJ d prillwr 1I1/lnhl'l' fUl'rll1l ~il'lllpf'(' la,.
más consideradas y a]Jeteejda~, Lula J;II'ult;¡d, \ ií. \ l'í'l~
eada materia en una misma facultad, tenia cúll't!ra dI' prima,
y cátedra de Yisperas, IIabia prima \' yisprras de Sanlo '1'0-
m~ls; prima y yísperas de Escoto: pri ma y ,j~I"~r¡l:': dt' c{1ll0-
nes: prima y ,íspera:,; de Dwdicina, Illa~ \¡'I'e~ h!a]¡an ~p-­
ilaladas ¡'t esas ('úlf~tlras la~ mall'1'I;I- 1](1(' ('11 cada afiO habían
de abrazar: Iltl'a~ SI' d(:si;.mahall por 1'1 n'!'lol' y 1'(¡II~ili;¡riiÍ":
otras se reunian los Jlrnfe~ol'l~~ al principio dl'II'¡!!"11 para
eon,-enirsc ell las c.lI('~lioll(,S que l't'~pnl'lí\allll'JlII' habíall di'
explicar duran!i.) el a(IO, I'on la] tito IJUi' 1'¡¡1'~1'1l di~tillta..; d"
las traladas I'n los I'ur~o~ illll('riorp, ,\ la~ ('ittl'dra..; ljlJl' ti'.
niall aquellas d('n(jmill;l('i()[lI'~ \aga~, ~(' a!2:I'('~ahali ;¡ IgUll;¡'
con lílulos cOllycnit!lIs, ('oml) la..; dt' ~l'\lti, \ 111;1/111'11, (,!I'-
mcnlinas, ! (lIras ('IIVO, lI()mlJl'i'~ 1'\1ll'I"ahall TlI;I"; ('1,11',1·
l11('nll' SlI ohJPto, ('Olllll la~ ¡J., E'iTilllra, j¡'I)IIl;':I;1 ¡un¡-al
lllstilnla, ,1Ilatl Illl la . ,in ¡('(Hin aql\('I];¡~ \ 1'..;1;1' 1':11':1 '(Ilil.




plelar pi ,),tlHIIn dI' la, r'~:-;pl'('liq~ facllllad('~, !1f:l'O c¡ne IW
í'xl~liall 1'11 loda,,; ]a, ",';(:Ilpl""


El ':llrso "111 pl'/al!il 1'11 f ndi!:C pa rl,'.~ el día de :"ian L\lI',as
.' 1 s d,' ~ kili !In' 1m 111I1I,~aJldli'(' mil.; o mCIltli' se;¡un las di-
!Prt'n\(>.; 1',;¡'llt l l,,-:, \ aUllljW' en ill,~unih dl'híil dur;¡r ((Id .. el
;Iílp, ('(11111/ ",,\kill;'¡, ('ril ('ns!mnbrp (llJiln!;)r la~ \a('aeinrw~
d,: \ '-".11111 , d!ll'allft' ('\lYa p,ta('inIl sol,) IlllPdaha el rursillo
para I!I,'; alrasado.; \ Ii!'; 'lIW d!'sl'aban n'pasar eÍf'l'las lllit-
I,'riil';, LI)~ l'~t;¡t\l(II,'; [lr,'lijallilIJ a \('I'('~ llIU\' cin:llns(ancia-
dallll'ntl' la parl!' ¡JI' ;¡~i;':lIiilllL'a i(lJe correspondía explicar en
':ada ll'IIJ)illl'ada


Elp.;llIdill SI' 11<[1'1;1 a,í,lil'lIdn III~ aluIlIlloS a dos u m6~
,'atr-dl'as diarias dllrillltl' IIIl f1UIlII'rO dl'lermillado de anos,
';P¡!Il11 prl',';I'J'ihiall IlIs ('slallllo,,;. A lo,; n(jj¡Je~ Si' I('~ solia exi-
.Ji! llIl ;lIlO IIII'IlIJ~ qlli~ a ]IJ~; dellla~. Lu día cada sprnalla ha-
bía rt'pa~lI~ .., l'I'j'f!r(/('¡'() 11 PS , como cntónees se llamaban,
Cl)llclllid()~ los afio,; Ill'I~~ITiptos, sr presf\nlaba el escolar á
lo,; al't()~ qlll' In-; di\l)r~o.; ¡!rildos ¡'('<¡uI'rían; pe!'n I'~ (lt~
;lih(,,.tir I/UI' jI!)r plllJlIl ;.!"1'11"l'al --,¡JII ~I' I'I'úalaha 1'1 nú!D('\'o
,JI' .lllll~ ~" dI' lIl;tll~rI;b, sill d,\ll'rlllínar euúles habían dn ser
,;sta,;, e:-..cl'p\o re~jl(~('\() di' al~;unas ('''p('eiillos, dejando al
<lrhitrio dl'l ('~ludiallk p] a~í~lil' ¡'¡ la que mús li> acomodase;
plJrqlll' ('JI nill,,'UIl<l parll' {'ú,lia IIll t'I/'¡[I'!1 fijo y mr!¡idil'o de
('~ll1d¡n:, I(Jrlllillldil l'llf'r¡¡(¡ ¡'¡¡llqtif'!1l JI' doelrina pnra cada
((cllltad T¡¡dt! ~I' ,.,'dlli'ía ;¡ lIl;It"J'la~. alllol'l's tralados (1
,Í,;ll'nlil.'; ":([1-1111-, CII:<l "\pIÍl'iICiIlIl ¡Juraba f'I1 cada UIIO \'a-
l'ir¡s ¿UIO,', d,' !'¡)J'lllil IJlII' (,JI ~II tfltalidad, ,,1' [1I'e('silaban IIIU-
diO" para ["1'1'111"1','1' l(ldelS ];¡,; 1-[hl'I1anza~ rrl¡¡lilas á una
lIli~ma CalTl'ra. ].:,,(1' \ il:io 1" sPllal,'¡ jll'l'f,'darnrnlp t'l (,í;ll'lll'l~
Call1pOlllill\l'~ I'n ,,1 íllr(jl'lll(' qul' di" 'iul!l'I' 1,1 Plan di' la Cni-
\er"irlad dl~ Sa!arn,lIH:a Ikeia a~1 '


,,111(1 di' II)~ Illl)lÍ\"" llUiS cI)Jlc)l'ido~ dI' la d,'('adellcia ¡J"
Íi!,; Ini\l'r.;idadl''i ,'~ la alltigill·di}(] dI' i'1I fUlldacÍon: pnrl}lll'
11" I!,,/¡í,"ndlhl' 1"1'j'''l'lflad", dl,~dl' i'nlnJlCP';, ,'1 TIlI"tndo d(~ I()~
p..:lndino; 1',1;¡)¡j,'('jd,,, dl'''d,' 1,1 [,ri(H'ipin, p,; jl['('('b(\ (jW' pa-




27S
dezean la~ hec!'s ti!' atjudlos antiplOs ~i¡[I(J~, qm' no puede
cnrars,~ sino ,'tlll ja~ llll'('~ (' i111~tra('í(in 'tUfo ha dad() el tif'm-
P", ~. )01' dl's('uhrimit'lltos di' jo,: ('llliIH'lltl'S SU~I't¡)S t!(' tlldH
el 01'1H' literario"
"E~t(l ~I' dl'Jil \',,!' ,:Iaramentc ('11 la.~ ;rsígnatllras, ú Ie,'-
c'ii1l1('~ di' ,ud"r!'s, para la l'tlSl'il<lllZa dl~ (:úll'dr;¡~. Toda~ t,lla"
Inrrll[1 l'fH\\('lli"tlles y úliles 1'11 1111 principio; plI rqll! , ('(tlliO
apenas había Iibro~ por dnnill' (',;1 lidiar . y la illlprl'llla, ú Ili'
se hahla ¡]"';I'llliil'rt". (1 t'-Iaha, Ulil!li 1'11 ~ll principio. tn-
tlayía illl\H'rf('da., ,'ra rllrzn~() a.~ignar para 1'\lilj(',tl:ioll de
los Illiwslro:-\, ilqtli'!j", Iilldl!.' 11 mlil'rid-, 1]111' 11'lIi:l1l IllÚS
Irasl'l'nd(lllcia ;\ lo ~1l~I;¡ll:'ial tll' la~ ¡'''''I'I'di\a,; fal'l¡j!adl'~
E~ta fl1l" la 1':\11';:\ di' I'nl'a!'!.:;¡i'~l' fIO!' <lI{I1\'lla lInj\(,l'~ldatl
(Irl dp "I¡I/7Il/rUlen.'! fo mislJlo ¡Jlier!e ¡{('('irse di' (ur{r/s I bt
ll'dllra de fIl¡¡ll'ría~ ~\lI,lta~, ]>1'1'1) tll'~]IIII'S 'lUí', rOIl 1,1 lra-·
bajo dI' I'lIn,. ha\' tilJ1!a allillllLllwia di'. lihrn, ulil,'.;, lli
l':' ¡w(','o.;aria ya aqlll'll;1 )¡o¡'lllra di' 1:1- (';tll'dra~, lIi l'iJ!l-
\íl'l1l' lallll'ill'l\ ,,1 I",:ludi" dI' Lh ¡;iI'l¡jlild('~ )I<I{' tratildli~
slJ('lt 11,-,


«Una !lrui'!ta Jlf'l't'nlllrla di' I'sla \ 1'1'1101,1 '.:' dl",IIJIi/'" .'I!
lo mismo qU(' proponl' 1'1 l'!il\1~Il'n <1\'\'\'('(\ di' lit l'Ihi~llaI\Za dl'l
dcrpcllO (~i\il: ('ollí'llrnlt' :'t 'us a,;i:fllal!1i'a,. ¡\p\¡ian los e,üp-
dr:lli('o.; dI' [11';:11111;1 ,'\!ilí(',1I i'n 1][1 ,¡IIII lo.; l'llalr,,, lillI·lI~
dl']¡¡~ Inslll:lI'irillf'" tlI' ,II¡';!:;:I:IIII, l,,~ "d:"d¡-;¡ill'''' dI' C"tli-
;:0 dl'blall 1""1' \ 1'\i:l:I',J1 1<:, ',1".:' 1>1 ¡IIII'II:. li[¡",I- IH 1;11-
di:;u (ll! ('lI;\t¡'il ;1\lIh ¡';¡(I~! un~l L¡ ¡I,. ¡~!;;I·. ¡~I \ ¡('Id l!~I¡¡j(l
explir(lr, '-1\ {'lI;llro ;111(1",. 1¡1' ~~::;¡~:. q:: !' ¡::'¡'.< í,;!:lit tllld
dI' ItI~ dll~ ¡J" Prinli!. \ 11\:; di' \ 1,;::'1',' I";:!,I di\ idid:1 í'il
('llalro a(lí!'~ J¡; L,,"'¡II:'I \ "\p¡¡\';)l'¡ll!t ¡!., 1.1"', ,1,:ilJn;!!U1"d-... di
~ll"'; t'r'II('¡}r;l": ~,~! ¡!~l \ íI!:!:\~j\fl ¡"¡,: \ \:'!H ;¡l¡ii, !'H ¡í~''''' dll¡l ...
los tillll,,- '¡:Il' ,o.'I,:·:';I::'!' ¡I;, [,¡., ir,,, :iliilll':" ii;,!':", di'l Lild¡-
p:o. 1)(· lllíln\'r;¡, í;';:' ¡::Ir,l ()~l' 111) l;¡--,',':¡,i,:!l¡, d ld"d'l'~~t~r id"
1',plil';\('!,)Il!'" tii' \11\ '¡i]" !¡¡I"ilr¡:!!,'iI ti;, (!ldl)" I'~il,,, Id!!"i'"
1\ol'r:.il:1"a il~¡,¡¡I' dil'; \ "el, ;II::I>.'¡ ;II¡UI'I:;) III!I\ I'r~i¡j:ld \-1
hahia d~, nir 111:!iI:", ld"~ lij'~' \¡'J;; .... qll;~ ~(' di¡'.Ld¡;ill "¡llwf'rH/!.'!1·




- 27~ ~
il'~ :l lOS ilIl~IJlih lihrll~, nt'¡:I'~itaba gastar para 1\1'10 treinta
" di'~ ail(i,~; y ,H!l1 1'111, 1I1i'I',~ 1It1 hahíil oído lndo:i ll!~ tÍtlllo:, del
·kl"l'dlil. sillo ~pl\l I()~ mú, ¡¡[ill" \ tra~eelldi~nlalp" de I"!. Y
in rnis!I1l\ S !]{' I':!I , P['¡¡POl'cjillliilllli'IIII' PI) la~ a,ignatllras de las
;j¡>rna~ fa¡'llll;ldl'~ ,
lIall;lI);¡~I' lall <1ITiligadn ('sil' TtH~t()d{l dl~ ('·;luiliar por [ra-


lad!).;, ;lIJtll)'I'~ y "i"lI'TllilS, 1II1;lodn qne daba alillwnlll a las
¡'II'rna, dispulas lit' b~ \'~I'I[(~!a~ y ¡[F los partil[os qlll' ('n dla"
,j(lll:inahan, q\ll~ !'Il LiO'i, la llIli\(')' .. idad SI' Salamanca, con
nlllieia di' 1" 1';1111,1 ;pll' aJ¡-;lilZaban pnlllllccs los filósofos y
!p()I(\gl)~ f111111illali,LI~ qll,' (,11 la llni\l'r .. idad d(~ Paris !1ore-
"lilH. l'll\in ,~i('/'ll), l!oIJlI!i"" ¡j"I'lIIS il <lljlll·lla ci'ld)J'(' e~cue1a,
jlill';t (!lJ(~ ('on !!r;lIIdl'~ "darlos lrajc~l'n ,\. Ins tlIÚ~ famll~(J~
nOlllin;!li.;i;¡.; 1!lIl' 11;¡[la~iln, y r~talilc'('ill una ('illi'dra dr f':-.tn
,¡,lplIla IjI/I' fuI' d¡"pll\:~ 1,1 qlll\ SI' llamo de /)IINlIIr/(I; yad¡'-
m;l~ ('ué¡lro calp!ir,IS ¡]n lú~ié;l y filo:;nfia, dos de ellas para
los nomin;t1islas y dn~ para ln~ rcali,tas, por ('] modo ~ for-
ma I[IIP 1'11 d liliSIllI\ Pan., I'\i~tja,


C(1J),";I'I'!JI'III');l di' 1',11' ,í-:tellia di' 1'1l"I'Jldll/..l llli', 'PII'
.¡/!ra¡;¡ndll 1'1 illl;¡J di' la, 1'\ldicaciOil"'; ('1)IT('.;pondil'Jlk" ;¡
,';Ida fal'llliad Illllr',lO l!1ayllr núnwro dn aflos (¡tu' rl¡WI'I'sario
liara )'I'l'j\¡ir los !!ra¡]()~ , 111') por l\'¡li'rl()~ dalia punti) a Slb es-
tudio" \l1l ¡'';I'lIla)' ,Ipl){'adn \' (\¡o,co,;n de ,;¡¡!JI'r ('llanto ,lB SlI
íl'~pl'I'li\il eil',¡"I;; 1'1',1 lid"'1 ¡q,l'I'lldl'I, \'i.'¡;lIl~;:'. 11IJ('S, (':,111-
·dianfps;, ."jl'lidn \;1 1¡¡·(l~:!,'¡(Jd~~ ... \ d'JI'!j)!'~'~;, ;\~-¡...:lir loda\ la a
la:, ;¡UJ.¡...: [1;ir';: ;'{qlq:Í~tltlj >·jl ;¡:·~l:·!II'!'¡P!l, \. ,~(dlr\ :pdp PiI!'(t
Í}ril/;H' ('ji lij"" ;!('jl:.., .1~':,dl 11:¡I'-I.<. ",Il,','d\l'r;tt,1 I\:~t¡, p;!l'l~{'U[;ll'­
H1Pllll' l'n!Il!~ I,!t'. ¡¡ .. '1'('::: i \, ";1 ;1,·..., \.~; ¡;i!('·, q:!;' {;;:-:rnIL;·~
1JtHl htlC':!: ~ ;r1I'. ;llltl ~: t·¡~l¡.l.idq 1'1 Ptltl~~'!'¡I (j~' ;¡;l\~'" d~~ ;,n
jlI1n"';¡Pll, ('(il;~iil\!id;_~!¡ , ~! 1:1 ';1."<1 'Uf) I ~ll!!:J dI: 11U~'.",¡H d: I ,,.,. \::-¡
(\!ir ¡IV'llljl!n, 1\11 li,(¡jn:":id ~ ;);1 l~;' .... [1 í'! (\¡;¡ J!P¡·¡j\I·:fl!I«('!d~~ ill~­
'trllido ~I !l!l !U~)I;I rl'I'I)';']"ll! i ¡;dj,¡-.. !Il ....... 1:-.[:lj1J,J""¡ di) ~iI:llp '1';).,
{ili1~, ~{~!i \!\""<1'\111(¡ L',I'¡d¡; 1~;d¡;·¡;·I, :"~~l:!I :1/, Hllr¡¡¡H.!n \
d~'¡na" LII,I<I.';II:- ,1¡II"i','~ '1111' i"III,lIi 1·;¡¡"ri)';I~ (";l':"'ial,'~ ;j>'
¡itJl!ÍHI'!J ¡.;tIa 1'1' '('1>\' l\q¡~":!:ll(Uj!, ¡lI! LJ !';i.'iH'i¿¡ tIt.' ('urar,. \lr;:




- iK(l -
preciso ~cglliI' ('m~li~ distilllo~ por la.', t,¡'!'a~ dl~ flijlúcrate~,
(¡aleno: Rasis y.hi(;('na.


La asistellGÍa (l dttct!r;[ ~l' iH't'I\dilalJa pUl' ml'.dío de cédu-
las que daban los nttedl'úlieil~: mas no habimlllo 1\\Úllle[l('s
dl~ iin de curso, oí t'\¡jj¡ÍlIilli~e la aproll,u:ioll del quo se aca-
llaba de e,;tmliar para pasar al Sigllil'Il[¡~, "l'lIl1\j;¡IIII'~ cl'dulas
líO se solíall jwdir por los estudianll~:-; SillO cuando la:, llt'I'¡\,.¡i-·
tallan para presentarse ,'t lo~ ¡.;rados. CUll frecul'lIcia ~lll'f:d¡a
que por la gran IIliJ\ilidad Ik los "r()II~~ol'f's) fl(¡ estaba ya
en la unirersidad d cakdri¡til'O I:OIl qUi\'1l ~I: habia t'~ll\(li;l­
do; y entónc(~s el ¡\sl:olar iu:udia a la jJl'lll'ba pUl' lesti¡[Os,
preRentando tre~ \'OlHlisclj¡¡¡)os 11tH' Jurahan haher i'ur~ad(l ('ou
él) Y á \"etes Instaba su prupio juramenlo, F;ltil e:-; cOllcebir
los ahllso~ ri <¡1I1' daría lug-ar ,Aa ralla dI' formalidad 1'11 pun-
to taB impurtallk (tI


Verdad 0S que si en ,·~t(j ¡lO ('xislia d rigor qlli' ahora
tenemos, debíase ¡l que d mudo tk probar aptitud yal'roYt'--
chamioIltu C{¡II~istia jlrilll:ip¡dIllenll' ('n pI'l~sl'fllarsJ' a I().~ ac-
tos a,~adelJlieos f'lI 111It' j;¡~ Hlli, I'¡,sidadl'''; Ii'lIiitlJ Sil prilll'il'al
vanagloria. Dos clase,,; había di! clll)~: la~ IJ/s/JIJ!I/s. y J ... ~
ejercicios para obtener los diferelltl's grado~. Vululltario:;
unas yeees, obligatorios otras, los linos í'ran liTO cathcdra
o priyados; los otros pro unit'crútale u PIIIllieos. LOii "sta-
hIlos solian entrar respecto di' \'slt, punto en prol ijn~ (lUrJlll'-
llores) tanto para LJUI' nadit: lh>jara di' CIIJllplil' 1'(111 eslil obli-
f'acion, corno para pres(Tibir 1;1 ~ l'('gla.~ \" fOJ'malidade," ql/í~
en todos los casos debían obsenar~e.


Eran las disputas los acto~ d<\ mayor Itll'iJflII'I\tO, y a
rilas estaban obligados ¡naeslros \ diS(:1 pulo, Los I'~I ;ttntos
de la nnirer~iclarl de Salamanca ¡\pLÍan: i( Onli'll<lmOS que dl':',-
.je la fiesta de ~all Lucas hasta \ilL:ilCiuncs haya cada IllI'S do~


I l:n tiempo d(' C~r1os li[ "f: rlicl;,·
Ion muchas pl'oyidE:IlCl:r:-; IJara l'clTu~di:lr
e<.:tn..; :1.1)11"0:-; y regl'tlanzar la e n .... di"l 111,] ¡
,'''t'ddf'eif'tJ(10 re~I;¡:-: liara lo:" {'X:H1J1:I¡("'",
1! ¡ n.{:orp0racicn de grado5 " llruf~b~~ ut:


I I¡¡'r.:(l" \ !j(., \1110":;1 otro", }'('I o ;]Hl1
...:¡> 11I1IV 011 .... (;11,1(; rl, J 11.:1\1' 1;1 e


-::c 1;",1 l'1I;~dell \t'I'~f' C¡¡ Ll \U\1




- 2F:¡ -
lÍif'puta~ publie;L,'; di' !f'I¡Jogla \ dus en medieina, y dOCt' ('11
\~ÚIlt)lW~ y Il'yl':' en rada UlI auo en 1,1 didlO tiempo, (Jeito de
la" que ~IHI ohligado:, i) 11'11('1' 111, cllalrr' catedrúlieus di' C¡'t-
n(jJII'~, \' 111.' dll,'; di' CIIIII;':II y lo, d(J~ de Inslituta, y otras
('uatro q!Ji' )¡;¡I~ df' 11'111'1' ln('hillpl'l's gTilfluai!ns I'n psta Ilni-
yprsirl;¡d, ~ nI> l'll otra, tlUllljUf' f'~lell ;J1!llÍ illl'orpllr¡¡(i(¡~ " Y
m;!', ¡¡delante. (lEn l('ologia hala r:ada alto dil'z dj~i'llla,; 10(1-
\ (In'.; , do ,,1 Sll:-;tl'ntill¡{l: \ ar:.!uYI'nll's :-;ean Ilaehillt'res ó li-
I~('nl:í;ldos, IJ rl'ligi(),I)~ 1[111' tl'll:.;an (:lIrS(l~ para b;¡chilli~rc~,~,
J dnCl~ m(,ll()rl'~, d" ~i'an ()~-f'llll'~ no graduados l aunquc si
j1arl'~cjl'rl' ;'1 I1 J~ m;tf1~1 ril~ 1'01] I'i'flii'ute. adrn itan i~n las dis-
[!l!la~ 1111'0\1[\'" algUlI bachiller" .. , JJ (,Las di~plllas lllay¡)['I~~
('olIlipnecll I'n íTJ\'íl'rno ;') l:t,~ ,~il'll_' \ Illi'dia allll'~ rJ(, lllí'llio
¡¡la h;\~ta las ¡JipI, Y I¡"';lnu:~ de: ml'dio dia ~W prosigan des-
di' las dl)~ ha~ta Ijue lodos ¡o~ sp[¡alado~ arguyan todo JI) que
fllrr\! 1l¡(:lIe~II']', ,. JI "Las dbputas menores duren por lo IllI;-
no" tl'l'~ hora,; I~ada una y i:omic'ncen en invierno;'¡ la uJla y
\lIpdia, J\


El ~1l~I"IJ';Ir¡II' l'sLilla 'Jblí;:;III'1 " l'lItl'I';:ilr aJ 1II'(:,;ilJr.llli'
.14' JIJ~ actos, I:Oll nellO días ,!c- antieipacioll , la~ I'Úllclusiolll'S
que lIllentaba sll.;lpllC:r, y (t Illanir(,~tar lo (PH' sohn: I~lla~
tenia que dn('ír, El Jlrl'~idl'nt(' podía reJleh'rla~ ~i 11'1 J¡, parl'-'
¡-jan COIl\I'l\iplll¡o,;: y !lila H'Z adrnilida,;, ~I' fijaban en un
,jtjo de la lIuirrr,;idad para eOlllJ('imil'lllll ¡Ji' lo,; '11111 hu}¡it,-
fell dI) argiiir, \0 arglllil, ,-in "IIJlI;!!';:(I, ¡ud,1 1'] t¡lIi' 11) Ik-
s('aha; y I~n 1',,10, romo I'n el síl~I.(,lltal·, habia tlJlTJn~ y I'n-
glas que se ob~er\';]ban con sumo rigor, bajo pl~na de Illulta,
castigo que sp imponía por las mús j¡'ves faltas, y <¡Uf' ~t'
f'Il('llplllra muy {lrndi;.:ado en lodos lus l',statutos, Las di~[)\J­
Ll~ no \alian por acln~ dl~ los re(l"eridos , COll!órme ú rrgla-
1l1l'Utíl, para la lieeneiatllra, aunqui' nadie era admitido ú
J'('cihír ('~ll\ grado sill haber suslenlado pI'lFiaml'nlc\ eÍl'rlo
rwnlero ¡J¡> l'l1¡1~.


,\0 I'S rll~íbJ¡, dl'll'1'mindl' a punto lijo la l'poca l:ll 1]111'
lli~ grados ,~I' iulrildujerllll Cree';l' qUi' filé \101' el siglo \11.




y 'llltl ~(~ Pl'illi'iplaro[) ¡'t Uqr cllln' bJS I)'!wlianli's dl~ ¡(I\'(), di'
11(lI(lnia, alrihLJyl'llllf)~1' ~1I inlrodlll'('jllll;i lIil'Iwrio (\\l'rrH'rL
cl"IPln'l' Jlll"i:,cOII:;ullll qll(' 1'1,,1;1111'11 ('1 ('~llJdill IJ¡,¡ 1/"1'1'1'1111 riI-
matlo, Lil~ allligllo~ nil lo.'; 1'llllíll'L!ll. ('P¡110 lamp()I'11 Ili[)!!lllla
I'~Iwdi~ di' líllllo par(l ejercC'r las \(lrias pl'llrl'~ílllll'';. Todo 1'1
qlli) ik~l'aha !l1'dÍl:ar:-il' i't una carrera la I'~llldiaha dl'l llIndll
qlll' lila,; COIl\ ('llif'llte le pan'cia, ('jercit'ndola cuando .'1' ('JI--
eontraha con la aptitud ~ll!ki('nlc. y sill lllÚS i'arillllia~ q!J!~
pi tall'nto y f;(lJII'I' qlll~ d('~rd('!!¡jha en ('\la :-'1I1n I.'uandll Ir:,
l'\('sloriall()~, arrajatlo~ d(:! imperio híZillilillll. flllld:ll'lll) ~\I';
f(-'¡ebrl's e~clwla,.; en Pi~l'~¡a y Siria. (',ta)¡II'I'il'l'(llI~I' ('\il-
m e 11(':; , ('ji)J'cieios y lílulo;; ~in lus cualc',; ú nadil' "" !"'I'lllili¡'/
ya dl'dÍL'ar~1' Ú p)'()f('~ioll (l1~lllia d(' la~ IJIII' i')'an nhjl'tll di'
cns('fwnza. "\qllrll(l'-~I'I'[¡lrilh, que flll'rOIl lo,; Illal'~lro" di'
los ¡trabes, k~ I;omuníc,<lron (,,,la I1Uf'Q ('II~tllnJ!Il'I', y d,' 111'-.
úralws sr lr(llbmili(J al ()('(~idi'llt(l


Al prillcipill no ~(' ('1)llIl(:il'J'I)ll 1'(1 1'l';didild IIla~ 'pw do"
grados: (,1 ¡\I~ esllldÍilill:' \ 1,1 dI' 111:t1',,!rlJ CII;i1'1liil'l'a, ~iJl
tiel\d()~e {'llIl iIJOilrucl'illll \ illl'I'Z;¡.' ¡¡;Iril dITI"lral' 1,1 jlJil':1
público, abria su r~f'Ilt'la. y ('] ('\ilo dl'l'id¡d di' .,11 l'I'!ill-
l<WiOll y fnJ'lllua. 'J(lS para ('sto, por SI']' I'llll'I\\('.e,; prilli'í-
pio inconcuso 1111(' solo ]~ IJlIII'~t;¡d ('I'II'~i;l .. til'<l tl'ni;¡ t!1'I'('cllO
de ('llS('llar, J¡;¡biil IjI](' nhll'JlI'r !ir'('lil'i¡{ di' ];1 1~1,·,i:l I',i(' 1111'-
dio del callci'lal'ill 11"11',:':;)11,, dl'l P;,!'<I. ;'1 ('11\ 1I..r"I'11I ,1' ¡'¡jI'I''!).
f'~t;¡blr'l'iplldn 1;:1'1';'- 1':':'I'lIIlllli,,·., l.;; 1,,,11',id, 11111'" ,'1'<1 1" '1111'
fnrtllah:l l{\~ ¡¡/({f!,\'/nJ\ d /¡'('{'II!'''(///Ii~ p:!];J!H';¡"': 1/111' ~J;./ri¡ii·
('ah~ln UIlil ~;I¡ .... !n;1 ~':h;! i!i~ ·~L'i~il(l h ¡::':'!P'j,/ HI:~ ... !¡[J(t !In::
pl'(~l'ar(l('¡~~lI pill'rI I'! I 11\11 11 d1~ nli¡'~ ~!I'II: \' ('()jl!,¡ h LH'lI\\;¡11 d\'
ilrfl'~ 1'11'" la I'ril;!"I':1 'Itli> ";1' 1'''lbliill\l·l. 111" iil'I'JIr'i;I¡(<I, 1"
JJt:}(I~fl'o .... lln ;11':(\:-: ril~\l'f)~l 1')I¡.\:;i:'~1 :¡)~ ili'itlll'!·(' .... qlH' ... 1\ ('~J(¡H-
1'ieroIl. P.\rn (·1 ¡\",t!I~LI\ do! !d"': ,1 (,,~ ' .. ' di\ ¡¡¡iil d{l,-t!¡! !¡¡¡I\ f~I)-


/'/'11/ \ li '11",


r¡Ullt'Il!¡O (11 (pi.\ 1!;!;'I,t i'[!l',,,;ulp ¡'~'!d ·~!'.:ll:l!h ;)IHllil //1'1'11
riarse () :-.PI" d(l(']¡~r¡¡dll 1l1d¡¡ .... !rll ! kiIIT]:) ..... ¡ti ,\rl:[,,¡C":'j) 1111/\
,'11 brl'II', ¡J;¡r \llI II!IIJ" ,iI litli' ·:<1,1 lirdli;¡ "<;:'!I::I/I' 1,1 ¡'I




'- i:-(', ,
¡'llfIIl, t' iIlrl\nt,,~(' e'fln .'st(~ lI1oli\'o d ¡.!radu d"!J(/CftillCI', ('['adu
'1111' no alilorí/alldll paril ¡'llSI'llar, pOllia Cl)[lfl'ril'~l~ jlor lo.,;
JII;\('str(l,~ lIli~III!I' La {"Llalira flllchilf,'r IJlacalallru~) :-e dc-
ri\;t ¡Jp {¡((I'/I/III!! 1/1I1/'/'II/(lS, que ,-I';:tJli din'll, se [O!l1I'" por
<lna\(,,:.:ja, ¡J,' l'il'rIIlS \',Íl')'l'ii:io..; llliJ jl;m" "11 qlll' ,-1' hacia Il~O
d,. 1111 Im,,!!!!/ fl/JI/'rur!o, I'I'L' 1" tallt". [0,- pl'ilill'I'i)~ lla('hillt~­
fi'" (11"1'011 lalllhjp\1 IlIs '}(/I'llIlIl'/'I'.\ CII ((r/cs.


(lr;.;anizad'ls Ii!~ dl,tlli!~ ral:\lllild('~. ~I' II'~ ;1pli('aroll 10,.
lil¡Slll()~ grado..;, indil',illlllll'l di' (lifl'/II'lff'l' al ('sentar qlll' pro-
baba ciprio IIIJIlII'r" di' ('lII'-II,';. ('I,n lo ('\lal qlI('daha habilila-
do p;¡ril l'jl'ITI'I' /;¡ [I¡,orl',iolJ, ~ ,,1 dI' h(('III'¡'IIr/O al qm' había
1,!JII'llitlll ad('llliI~ (,1 pl'l'llIi~1i d(, l'lhl'llar, E"II' ji('l'n¡j~() :'C 1,,-
::r,lba ILJlíl.~ \ ('("'''; ~ill 111;", Ijll!' I()~ I'jl'r('id()~ \ al'lll."; ('..;tabk-
\'id()~ (lara Cllill"'iÍl'rlo. y Idr¡¡~ Ii;II'íl'IJlln~I' ild('llla~ JJr(~-­
liallli'lIll' algllll1l~ f1111~\(j~ I',;tllllío~, qtH: I'~ lu (¡IIe' por IIltimo
'llH'dt'1 ('~tahll'('id\l ('1\ Illda~ l,al'll'~.
P()~I('ri()r!lII'lIk ,,1' illladj¡'¡ ;1 lll~ dll~ gl'í1do~ ilnll'ríllr"~


otro IIIJI'IO iJtl!' ,:l!¡:llilla illi!\ 111 .. ¡I'IICi,¡ \ dlll"i'ldad, 1'1 di'
!hl{(ol'. ¡,:,I,. ¡;!IJlI> 1", ;u:;,:¡::¡-il:'fI, ~ ,',,' ddl'iI di Ijlll' I!d]¡la
U(',:':;ldo :l 1,) l'II!IJ!)i'I' dI'! ~dhl'l' ('Il [oda ... la~ ('i,']wia". grall-
gl':lIld()~I' ('allla dI.' ¡jodo Idlli'l¡¡.;L .\1 prill,'ipio lo aJlli('aba la
llpiniol\ i'úbli(,i!: jll'I'!1 llll'c'" ~:' ,drillll\('!'Oli 1" ... l)1Ji~p,:~ d ¡jl'-
1'I'r!J" ¡JI' l'I'ld','ril'lli. l'il!ll" ~IJ('''d¡1I ¡'IIIIT 1" ... \ i~ig(Odll~ '/111'
~l~i lo dj~j'l!)I';¡!'~H) (,11 t-1 ',~·~!J'IIj.! i"ll!II';¡i,) t(UTd~'dnl'n.~~\ \11 (Ira
!'nlflill'I" ¡ill;!" d' ," ili'LI , li¡,,' 1', :'\,1.1 1I d"!I'j'lllili."Lt I'ar-
¡'I'n' "i'Jldu "II"I!il:Ji,:,' iÍ:lI'.l'ii" h ",Lid 1111'di" ;1:':I'\';"::IJ'1,' IIH
ad,lI'liI" 'ili" ,';J!!!¡"h:' ,', l.: p",",II:I'/ IjlH ' 111 11,;1 <ll:a ,\ :-:¡¡lil"
T!)II};I~ ~(' 11' lJ.I;IIP ti! /Ju,"!ul' rlrl,il! li, r). d ¡;,,;,;t'l'id ¡LH'I,II (11
f)o('/Ui" Ill/!Ii/¡ rl/!/r ;! ._<;¡ ti Jil] '11·1 \ ('n] \tI",! l'¡ tltir/fJ/' ."U'l'tÍ/1I'r".


J)4111dp \\...,I~' IltHI" !dld·¡ ;¡;J;.tI'I:Li.¡ IlId:í .... Ilil¡,'~I('l'(I!l t!'uPl'ln"
\ fup piT('i~lt (\"'¡:¡!¡]~',Tr ,'i:'rla n'~~:jid]'¡,LHI jHJ ~a j'nJlI'{I~i()1I
:\~ .. !Ti'gilr!lrd\1 ,1 In:-- :'..,r.:,l:),,,, tlfl¡\ Ili'>¡!;)rln .... ~ ;ijdi~'ddj) :-)1'pal'a-
:Í;IlIl!IJd!' " ~'¡\!L! 1~1('¡11l¡11/ !'(t!P't,·dlfh( ¡'III:UI 1,1 11(, Jjt'l\n-
"iadl', plJI la-!,J, ]llItl'~l¡/l1 pI/Id ¡ Ili'i" IIll'diaut l~ CI'l'I'II!II-




- 28~, --
lliil~ llJil~ ~ulf'mrll'~ 111]t' l()rlll,~ 11l~ !l1'lll;h, jlllr ~1I11011(1 d
último tl'fmÍllO ík la sabiduria E~ta raZI)/! hilO I/tll' al (jI!
se exijic~e (amhi\'ll 1'1 g-radn dI' doetnr ;1 I(J,~ cal('dr{lIil'l)~
de la~ \In¡rers¡d(lik~, i1IH]([1li' llO flll' ;;¡'[lf'rill costlllllhrt'
Iléhesr (llhl'rtir ;¡rl('ma~ IJlW el m¡~mfl tlllllo dI' !lodol
slllo Sf' COllo('!a antiguamcnte I,'ll la~ f(\Cllllalj¡>,'i lliay¡)rl'~: ~
t[1l1' en la d,~ artes jama'i ~p U>:il, 1'1I\[l1f':mdosl' '01(1 1'1 di;
maeslro.
to,~ acto, .. para oht(,[H'r ¡n~ ;2Tddn,'i {'ran ¡]i~!int(l~ 1'11 1.\:-.


diYf'l'sas Ulli \ I'¡-'iidad('~ tk E~pilll" Para dar llllil ideil d(~
ello'i, ('¡tare los t!p la ll11irf'J'~i¡)atl (J¡.\I¡'aL'1 Ijll(' l'IlI'~tit par-
tp hacía gala di' ~I'r la JIl;'I~ prolija v ri!!lIrn~a, A O!'/IO ¡k-
¡.rallan los ['('(jlll'ridos I'Il la facultad d .. 1I'oI0:2:i:t para ~olo ('t
título dI' li('I'[H'iad(). El d(' lJarhillfT Ú pri!llC'ra lin'llciatm:l.
exíjia cuatro, para lo~ cnalf>~ Si' dehían prllbar Iltr()~ tallto.;
a¡)os de estuili()~, y "p llamaban dI' t¡'l/tati/'u , ilp }))'¡"!I/I'ru:
seljundo y te/"I'e"O pt'¡l/c/J!I'o, dl'jaudo ya f'~tr\ último ,11 ba-
chilkl' furIllado, Para el "I'ad,) di' "('!2l1nda (í \('rda!lcr(\ li··
C\'IH:ialllra, in~lilll,l11 1'/ fllllrlarlliJ" ,'u;i!ro ill'f()~ ~(lII'IIIIlI" IJIJi'
habían de sustentarse, ¡[eslllH'S dI' p~ludiar la~ :'¡'III"II(:¡a.; ~
la Biblia, en dos aüos por lo m¡;nos) á imi\acion (le lo que
se hacia en la llniversidad de Pari~, y (llll' Si) llamaban
(Jlludlibe(o, PUI'/'a on!inllr/'u _ J/II,'I"O o/'llilll/I'IÚ iI ,\f!I)f/Ú!l11.
Este último lornaha Sil llondJt'p dl'l Coll'"iq lllayill' tI\- ~all 11-
defollSO á qm' ('~[aha suhordinada la IIní, I't'-idad. Iltll' SI'!' 1'1
que completalJa los i'stu(li(ls () imprimía ~ll ~('llo;Ji "TildllilU--
Ju, corl'espol/lli'lIs, df>cia 1'1 flll1c!a(\lil', SO/'hl))/lif' !wris¡"¡:¡'sl
Debia el (luodlihellJ II'[H'I' por ohjl'lo 1I1;tll'riil~ \ <lrias lí'('¡ri(';].;
y pradica:-i; la pana ordinaria w,t!eria,,; ~liljl('s; la 1Il;¡¡211il
ordinaria mall'ria moral y C;t:-iOS di' ('UII('il'lli'ia: y la alfoll-
sina materia:-i alta,~ y dilícil(,,;. d\ll'illlllo liada lIl1"IIII~ qlll' IlIdll
pI día, nl~ I'slos act()~, la tl'utati\ a, ('1 di' 1"1'/:1'[" prirll'ipill :
la ma~fla urdinaria ¡'rall di' IIJlru/¡O ¡,{ /,cl¡)"ofiO. I'~tl\ I'~. Ijlll'
d()~PllCS dI' ('ont:luirlu.;, In, dllclllf"(':-i 1[\11' hahiall 'l~i.';tidll ,1
t%)~ ,1' juntaban en la l'pl"lclr,t1 para fallar !lITITii dt, 1;, illJ-




- 2i{)-
misilln 1) no adlllí~¡!)Jl dI'! I'andi!lato, En rada acto sr de-
hian defi'llt!pr ~!'Í~ 1'(llldu:-iÍones sobre diferentes puntos,
arguyendo dol'P dodore~ y fn'f; haf'ilillprrs de pl'inwra li-
f'rnci;l, dllJ'illldll ('¡¡d,l ;¡r~:IIIlIl'llf(1 ('1111 la ]'('~llllPsta llll'rlia
hora


I';¡r;¡ la 1';)I'!'i'1'a d,~ nH'dicin¡1 :il' Ii,l('idll ;1l'!1l,; ígllJlrs,
¡'XI"'pto 1.1 pana ordinaria \ la ma",UiI 'tUi' !lO ¡'rao ilj,Jira-
Lk" il ,':-;Ia faeullad; \ ,1~1 I'n las di'mas,


\0 era lan ]lrJ1flJ,;a ('n l'jf>l'CicIJIS para los grados la uní-
n~rsiuad di~ Sal,JlIlJllC;) : Pll (lIJa ha,taba pl'eSentllrsp para el
de liJ'(lIH'i<JlIII a Ull f!X;llIll!1l plihlicil llamado RfJlf'til'ioJl PI1
'In!' J'I ('alldidaln prnllullcia!J,1 UlI discurso ó 11;~¡i', Y sustenta
I'íl'rlo 111111H'J'n dI' conclll~¡()lll'S, qlH' solían ~I'r s('i~. contra
[liS dlli;[lJrf'S ;t quienes 111caha arguirI,': hl'l'lw lo ('llal. ~e
r()lalla Sil admisilln rn rscrn1inin ~I'í'reto, Lo luismo sucedía
i'il \alla¡jl)lid, lllll'sca y otras uniYCl'sicladcs: siern¡)\'f; qur
1'\ graduando, I'n Sil da"e de haehilll'r, se huhiesp ejer-
"ilado \ln~\íallll'lIl\> y dado prUí'bas dr sullriellcÍa 1'11 las
di~plJla . ;,


En Llra",oza ¡/lllId" regía ¡",ua! ~istenta, la ro!acion Sl~
hill~ia por UII md.odo particular, J'('pilit'mduse cuatro vecps rn
,'sla forma: l." CO/lcedeu/Ils tibi (¡milI/m; 2," Tmil?lInm bc-
lIPIIlPl'ifIlS; :t.'l:'t 1'1/{¡!I: I'JJJ/{/¡'Yilillll; /i a El dr }'IlION jl/Sr/Úi!' ,
A nslas J'('spunsta.~ ~(' dalia 1,1 nomhf'(\ ilp ('11 a tida rles; y al
que I;¡~ l'I'llllia toila~ ~J' 11' ;qdi,'ahil Id I'alitil',\í'illll di' l¡pmii/f
dÚI'J'('jll!í¡(I': Illlla Ijlll' [,llIlhiJ'1l SI' Ilsalla pn nlra~ I'~ellelas,
;LUllqlll' d;l(la Ik di~lilll(J llllldo, .~ SI' bOl I'o[bl'nado hasta
n\l(',lrn~ dia~, C()II('I'dii'nd{)~J' cJln liarla prodigalidad. SprÍa
ya :;aJir d(' lo" \Imit", qm' di'lln imllllllPrtllI' i'1 (~ntrar pn ma;;;
{I(jI'(\\PIIIl)'í''; q\ll' l'iIITI'~pllnd('rian ~¡)I(I Ú lIlJa hi~toria eom pie
Ll I\P la In~lnl!'['ioll públiea. Bastara anadir íjUI' tod(l~ e~lo~
ados ~l' h;lrian, lllla~ '('C!'~ ~(\lll'J' rl~Ulllos fjllP SI' elpgian v
uH,¡Jilaball, l'I'pill'li('IHlilSJ' JI¡¡pJ'll'ia~ lujosanH'ntl' impre~a~ ell
\ ill'la \' ~I''';I, para illdi(~;lr pI IIb¡rlo dr Ja té~i .. con las J~on­
j'!ihlOlIJ'S ¡¡llJ' hahíall dl~ ';ll~t('lllar;;l; . \ Id!'as p()r piqlli'~ 111'-




- iK(¡-
ellos PIl los lihro .. di' If\\to, y !('!'mino,: dI' ,'ri!llt· y rualrf)
horas. El! Indll~ I'ran dp riglll" lo, ar,,,Ullli'Ii!O:- ('1\ forma silo-
gí,tica: yaquí t('nían JII!!ar I;I~ LilJI09S ('fin! l'o\l'rsias, l()~
Imralogi~m(¡s. "lltill'/;¡~ \ dl'III;¡~ al:';iII';¡JJI;¡ f',wolilstil'a. qlll'
si 1'11 111:' ,I('[I)~ !n!'ZIl.I,~ /ldril .:.;rafl{)~ !I'[lían 1111 1 1 'l'IIlillll , du-
rando :-nl" Idtl;¡ i¡r,,111I1I'lltacioll Illpdia hllra. ;;lIliilll "rolilll-
par,l' I'JI b~ di~pllta~ qlW doclol"l's \ ('~(~olal"l's ~tJ~II'llt;¡I.I;Ul
p;¡ra ,hli'lltar ~u illi-.!"l'llill y aglldl'¿<l. \ IlI1 pl)l"<I~ \'1'1:1'': la ni'
LlI~kz de Sll~ ¡;1lIiJ10Il('~


Tantas: Lill príllll!l:~¡ld¡l, !Ii'1ll'!i;I';. Ilal'l'I"l' !JIII' dl'llil'r¡\II
sl'r ~'aralltla iiTI'I:¡¡,:;di!i' ¡J" 'ljlil 11ld \ ¡¡Plll\ ,1'11.:1:1:1"11,, P"I"I)
(h\sgTa('i;ld{llllt:IlI~1 Il;lhí(l 1\:1 ¡p:!n ('Ilo 11l;!~· IJ:~l['¡d;¡('jílt\ qU¡'
1"(';lIid;l(l. ~inil'¡lIl!I p;¡:;¡ li,';I'::'>dl' !iI 1¡I!lidild ,mIl', !JUI' "dr"
~ali..;rac,('J' jll ('nlt'l¡di¡:¡;\ltl!o ~LI,'ti!'''(\ ~~;l]¡l di' ~~;",ll'Il('r 1;\:-,
propo~i,'i(llil'" 111;1~; ,IÍI,'li I'i:¡¡,', JlI ;~('lIiil ¡J,. ... "ill!'i!rilir¡ \ ;Irllti ..
CiOSil ~lIli¡(Jl.a, \('ll("i~\!u:(l, !:() ¡I; (1\' 1l);I\ lJ!,I'~~ !")II~w¡lni{l[dll""
V Yl'I'!I;¡dl'l'O ':;¡Lcl'. ,;i::;, (') [:1:['; di,',l:" 1'\1 1" I'::;¡'a¡;;¡ di' 1111,1


c.io';':'(I tlil'II,T;n[l \;l!l' 1: / ¡.,' ':'::I':!" .)1 Ji, '1'11! !·i~,,¡I'J!1(\
dI' la \ ('rdad, la '.""'lIl"Tlil ) ;q,'¡I'i;:i¡;, (;" ,í:;\ \,<1,1 [,iI d"
que se aprendiese á ser buen lli:;puladul', ludu 1" ¡J. 'lI 1;;'; lladil
imporlaba,


1'1'1'(\ lia~la ~ell!l'.i:1IlI,· ml'dil' di' lllal\irl'~liII' j!~;'::I.'lli(), y,l
qlJ(~ J10 \l'rdildl'l'd ei"lll'id, )';,' I:lloilil'II" I'lIlpÍr'Úlld"~I' i'lIilltlo"
lIlI'¡Jil).~ lo j!tldi;IJI ",,¡ji ,'1'1 ¡\' i'H [111'1''' Llhl. 1) ,'illdi, i'IIIIIPiP,-
taIlH,n[I'. Ctl!ill/f1 I'ra ilPI'I'II!\"1' ,11: 1lI1'lliI,¡i,1 1,,:- dl"'llr,.o~ q""
servían para sostl't1I'l' la~ 1'I)lJ("lllSi{\lll'~ \ 1,1, 1"'''!J1If',-I;¡,,- qtW
l-iC dauan, formúndlhl' para Cimba, 1,'I"a.; 1IIIit 1','-["'1'11' dI' for-
mulario o cartilla, lodo de Jlll1'I' 1'1111\1'11111, I Irabajad", nu
por los ~\lsl('tllalll(~s. síno por Il\l'II~ 1I1a~ ilJ~lrllidll~. 11111'11'
dújo~e lamuieIl la ('o~lundJrl~ di' \"l"I'iltar pOI' dinl'l'lI 111" di,
ff'l't'I1les aelo,;: y hubo por Jin ('1 abll,''P d(~ qUI' 11111('11'1:- i;':lI11
ralllf's se gratluasen de doe!ol"('''; y mal'~1 I"IIS por 1"I'':''I'iplfb
del Papa. incol'por;\.ndos(' dr'spltI"'; ('11 las IIní\ 1'[':-;íd;illl'~, \
hasta oponknüus(' Ú la~ rúl cdra~ !jUl'. ~e !In aban (:111\ sub¡lr··




¡jIi'; (1). FinalnF'Jlk, lla~ta la:, ,'()nrllls¡on('~ v C'jel'cicios
ltIilndalÍl):-> ha(','r 1'11 IhilllíllgllS y dia~ ft~~tirll';, babian ca ido
\'11 dl'~lI~(I ('H ;i/gllllil" I/[Ú' ,'r~id;¡d!':" ('(¡IllO clarame/lte lo
dirl' .,,1 clalhll'll di' lit ,ji' .\I,'al;" alladi,'ndo qul' uo po-
di;l :,"!lidal LI 1'.(U"1 : UI'l;':"T1 di' ".-In il!.lll:;(1 por :-;('[' IUII\
,lnti:':lj"


ni' I"¡j,,, j(,~ ;.!:rildll~, pi di' Utw[u[' ¡'ra ('lljll" ~I' ,'(¡nfería
I utl IJI,(~ iJiIlII\l". ('(\II~lillIl "111111 l/Ii \ !'rdat!('['o Iriul\(II, aun
qll(~ Illl'!.l'iadl) Iolllllli.'li .11' il!lUr,::llr;¡~. PIl\'" ilnk~ dI' <;nllir al
Capilulitl h;dllil !lIJ" pil~i!1' p,¡r ii!~ ¡k,¡",:" I'alldilla~, En Pr,'e--
tu. i'~I;1 ('1'1'1'11111:,1<1 "1' "tllIll'i1Ili;, di' dil'; ;1\;1,,;; S()i('nllll'~: la.s
I,.,/u,J'(( .... \ ('1 \("di:t;"'r(f Ihn'l,!)(/I¡I,i,'r!u P;ll';l (-1 !ll'iIUt'I\, ~I?
:'I'I¡¡~¡d I,U!)¡i,·/¡ill(·t\!1 "t '·!llll.",:¡'j! !'Il Id "i1pdlil I\':I!~·I¡. para-
ninfo 1) ,,;dil pt'IIWi¡l¡¡i: : ,1:/1 "lA ¡~r')ll¡¡¡w::d¡;lIl \tll'I(O, dt~~'HI'
~n,"';. !(J ... 1111/1 ..... ~ldit'~, !,~ll,,'~i¡~I¡I\· ... ~I(i{':r!!Ut¡I':-; \ Il¡r~r:--' r:t!(lI¡\()~
,JI '">llldi,iitlll, 11" ,'.'ill~ 1:1[1/1:11,·. nil ¡a ¡1<llil' jll'ill\'i¡'i¡\. Y ,j),
brl'ludo lli¡\~ clIl¡'¡Il\'U¡\.:d . P! ll:/U!Il(11l r!".¡¡¡~·idl) 11 d¡alrillit:--; y
,,¡'¡liras, ya 1'11 pl',,~;1 _ \:\ "1: \ I-j':-,I" '1¡¡:' "ii<llqllí"l"i¡ dI' In..:
cin'IlJI"-idn!r',,, 'I/,dl.l ¡Io,'r \ rii'l¡fl;Ji~:':jdi I"I:!!!!',! ~.¡ ~'i'(ld:li!!td,¡
P!¡¡¡J('ll,ill ('il ¡'j¡Ji:":;111 -"ti j¡l'¡'."-¡dlil, :--.U~ urtt'('ld,'", r()"!:IH'jll('", ~11
tllslnl''!'loll, HI lal\'llio , Ilill'il'lltlo, l'll tin, qlll~ el <ll/llilnri<l ~p
"I)la/,a"t~ ~. rit'sl' Ú. co~[a del [ln!JI'" inl('¡'('sado que lodo 111 II'nÍa
qU(' Ilplar I'll pacil'lllil, l'~p:'l'alld() solo Sl'l' d('sa"l'i\Yía¡]o
!l0l' 1" I'rl'~idl'Itll~ (jIl" IIII';.!II, "11 IpUI! lonllal, ll'nía qm' 11;11'('['
.... 11 palll'~'íl'ir(l) (UIIUIlf'llrlt/lj(Jit('1I1 SI!/'/OS'lIU, di('(i (:i...:t!eri"l""
E,II'.!I!iI nli'b'/;t di' iJlli'''IlI'I'I:l I'I! a('[u tan ~oll'mnl', \ I'Ji lIH'~
dill IJ¡- ¡J"do!",.''' ",¡"illl'''; \ prdl'IIl'ioso:", rl~\'I'~lidll~ ¡JI' :ilIS
t.r(\"::I":~ I¡¡bu I'~, y "lllldl'(~llr;ido:, ('1111 Ii! \)(Irla y (/i'llla,; ill~ígnia~
;lI,;tll\"lIlil',I';; \11'1'11 l'lhllllllhl'l' LIlI i1rJ'ai;';,lild, Ifll(' 1,1 ml~llltl
Ci~Ill'l'th lit ,:I)Il~!,,111i 1'\I)j"I'~dllll'llll' ('It ~ll~ I'~iallllns Iliei('Jl"-
,jo: tuudelll ulit¡llis dI' {IIII't'l'S¡{ule pJ'/e!a{a (and 1'1'J'(/JlJell


! '..: ~ ,1 1 \J j i ( l: ~
1'(I11.11/':-:il' ,I1~;IJ:ddlldo


"1' ': r:l'j i;d:-;P 1 t ,,\ ¡ !J'] o
I ~III ... I nL! 1) 1:1,'" t'''; t:¡ ¡,o }¡ 'd J ,n i!"




- iSH -
loc()s/ml. En y¡¡no l'Iamaroll ('oulra "lla ¡'I~ !lomlll'/'s Jllirio-
sos; t'lI ,allo l'I COllScjo la prohibio. IIWlIdalldll quP solo ~f'
¡i'yeran alguna .. p()r~~la~ 1'11 i1lakwza ([l') !2:radllalldCl; Pll Ya-
110 lus n\roruH~~ y 1I11l'\O~ ,'"Iallll/), imponían JlIHII;]" y I)lra~
]wnas a lo" I¡llt' fndit\la la nh~,)rYllSPIl; PI'I'I;i1"l'i," sil'lJll)l'I'
,sol)]'!, tuda," Id~ ordl'fll','; ti!'! Gobierno. ~ II)~ \,'jillllf'IlI''; hall
¡'lmlilJlwt!u ('así haiila IlIlt'stro~ dia~,


El doctoramiento. qUi' ~p ét'lchraba;i IfH do,; " In',,; dlih
de las yis¡wras, eOllsi,;! ia 1'1\ ftll1cil!lll';; d.. iglpsía. nuno"
discursos l'll l'l salon de a!'tos" Jllrallll'nlo, lll\p.;tidlll'a \.'IlIl la
entrega por 1'1 Canerlario. Hedor 1I lkr'ano dd bOIwtp (~on
borla, anillo. guantes Llalleos, (:spada y espuela, .. dnradas
sigui('lldose PI abrazo y ú~elllu de paz ~I totlos los lIodorrs
present(~s, entre los r:lIales tomaba a~ipnlo d ll(~ótito de~pues
de prolíuIlI:iar un di~cl\r~o fIl accion di' gracias, Lltimamell-
te, se Yerificaba el pasco por la poblacioll, para la ella! era
este dia dI' júbilo y rt')..:'ocijl). Todos los bakol1l':O> estaban (:01-
g,lIloli, I¡SIl'lilrlndll~1' en ellos las personas mil:, dislingnida.~
v las mas lJplla, ,jallla, ljlJP L'·I'II 'II~ IJlalll'o:-; Il<lllllí'/OS salu-
daban al Huero duelo!' ,l('UIllPillliH]O dd J'I't'I,)1' Y I'i;'tll~!rn I'í!.
balgando todos en eaballos rieamente i'njaezado~. l'rt'cl:dlall
los algllil(:ill's, hCIlcles y dema~ Illinistros de la universidad
eon Sll~ tragp:" de el~rcJllullia, llIaZ;JS (', in~iglli;¡s. ('(:haban';¡'
las eampanas Ú lud!); I allunciaball ,\ 111 HfI~ la rH'l)l'('~ínll
lo~ clarinf's y ata balc'~ ('un utrli" lll~frIlfIH'IIIIl' '¡lIr Il"lIaban
lo . ; a¡f'I'~ dl] ;dl'gn'. ¡ltllJ'lIw llu .;iempn' ;11'(1]'(1" arIllOIlliL HII-
draba la clI!1litha un lIum('ro~o l'ueiJln C'nt['l~ 1'1 cual SI' ¡j!~­
lingnia la bulliciosa (~stlldianfina, colgand!l jI"l' todas parlt's
"Íntol'C's y motC's en loor <11'1 graduando! pl'Ol'llmpiendo P!I
vira:;, y \'nlouando caneil)nf'~ con !lO interrumpida v ('onfu~a
algazara. nistribllían~p hOlll'l"~ a los prill('ipall's fllnf:il)llarl!i~
universitarios y gllaIlt(·~ IJlanl'(J~. hadllls dl~ cl'la \' I'ala, (k
dukci; á ¡(,dos lo~ dodoJ'l's, i¡lTo¡úbalíi-¡' (~()lllifI'S ;¡ 1,1 11111111-
tud; se et'lpbraba elloa/¡{r, 1) rl'frf'~cl) para tildo (,1 ,:lll'lpn
al'ad,'mir'o y cOlllidar!\ls; \ tf'rmimlba la f\lII{'Wl} I'on fUI'!!!I-




oc
(-;'1


.~
-=


::: I 2 ~
.-' :,..


:z 2 S c:::


.!..


r.T; ,~ e :..


-ª g
:..


:::


2: ::::
:..


'," :..


.r,
:::


,ro
f~ ¿ 'r'


.- ::-


~ ::: r:: :... '-
:..


"


:... "F,


I " ::::: ". ~ 1.


::::
';: ¿


;,..... ::::
'T,


-,:r.


-


r:~ ¿-
:::;- .~; ::(


2
=c ;::


r::
·r,


S


:..
~


:-


2.: "-:..
r.


'-


~


~
T


:..


'r;


!.


"


-=


;:c


'T,
e


·F


.,
,~


:::


:.. ;...3 :::
'r. '- "/: e t


:1 I
:..


"f" f
,.


:..
;-


:::


e


~ :!-
'f; ',.


~ -
~,=
'f:


...:::
f;


!


p


-.


:::


=~
_L


-:..


-


-


-:-


'-


'~


r.


ª-1


-:-;
'f;
:'--"~


"


::¡
--=-


f:
'r;


.;-:: ;::
::


-:..
::: =L .-:-:


'r. e
'r 'T"


::: =-~
'-


f: 7. ~
:= ~ -


e
C""


- .-
:::


;:; i: t:::



--


"!.
-: ::.


'F, 'r,


!.


'T :::-
"J, ::.


- ,::;;: -
:::


"


-


:.. !. ::. 'r,
:::


'T.


::: ,- ...c. -:=
.- :=:


-
--


¿
;... :::-


-.. :7. -:::
'J. c:-::
~ .-


:-: !-
"T"


-- ~ c:-
'F,


:::
- -c-,:,,::, -


c::: = ~ ..= 'r.
..... ' -


:=:


:::...:':


-r.
~


s
"-


-:.'
T.


"" 'F,


..=


~


-


:::


::.


:..


'F


.::


=-


'T"


.::


'r;
.:;0


(f,


- Sr)
[:


-: :::


!


:::


,;'
:..


::: ::


-=: '-


::


;: ~
::: ~'i


:-, :- '=
F, f~


~ "7
;::


;:;
:::: ;¡.


.r,


,¡ ~ .::..


~ C': '/


~.~7-:~
;. =- ~-~


= c..
~
~¡~~ ~ i :: c: - - ~ ..


m~~HjUr
..:~'-;~ 1:-":


;:".;:.; .:


?'7!~;/


~


...::: ~ -~
-:--::- -"


mHmU~:j~o


-.: ~:...=


~~i -
-;::.= .:;-=. ~.:: .... ,


. ==-=:....


':",¡


~. 's :; =
7~ ::


ce
. ,-


- -


:=::: !


;~~~2. .~~~!.= J~~~ ~~ ~mt";m:e¡~~¡:m:l¡¡] ~




_ ~'~Iii _


Illdo ('~Io Cllmlllli,,;¡hl. I'n \ l'l!l;l.i, ;¡1l111l;\I'illll \ "\ 1!llt ;1
las lllli\('I'~idad('~ \ [Io11I:li'illllí'é' dllll"l' I'~[;l~ í''"i~tiall; \ ulli-
du ¡'¡ los JIlI!l!iplicai!o,; ac!o,,; ;lI'lldl'lIlil'lh, ,\ I;¡~ í'lllllI'fl;lIla:.;
di~plll;¡~ ;lr:.l'lI!llI'IIi;ll'i(:ill'~ \ l'í¡¡¡[:I'¡,¡!:i-: lill'l'al'ia~. ~I' ('Il-'
CIII'nll',1 al pa]'('I'I'1' lIlill i \(1 ¡llln l'I'!il:I' di' TiII'IIII'; tíll 1Il0\'j-
mil'n(u ¡¡l\le' lal im¡¡:ll'!;IIII'í,1 Ilid;;1 ,'1 1'1li,ilLi líl'IlI' 1'I'I;willn ('11[1
lo" p,;twií:1S l' i'JI'ullí', () IÍpl (:Il!I'l¡ililllil'I:I'/ lllllllilllil C"nlra~­
la 1'-'1' 1II11\illli¡'lII0 1:011 lo ('allitílil \ IllUI'1'11l di: 1lII1,~ll'il~ ;\1'-
!Ludí''; rSI!uda,; dOlldl' Indo plh(l [¡:Jl p;¡('ilil:,\l\II'nk, (1I1t' 1'11,11·,
qui('ra rl!llllioll i) illlllll'cilo di' 1'~I¡ld¡II!II¡'" pOI' ('n,;a in"I':lila ~'
('\Irafla, llama ]¡j all'llcillll dl'l i'IILlil'll \ 1'111 11' 1'11 ¡!llll'llla al
(;(I\)iernn. \0 I''"isk' \:1 1,1 I'SC,,j;11' jlI'Opilllill'J\íl' dich/): h;) dp-
~,IPl)\'I'cid() ~1I tr;1.':\' l';i\';ll'!\\i'i~;li:'!I, \ hae.!;; 1'[ 1Ii111lhl'l' II,tl'aJ'
do ('11 dl':-;lI~O, :-:,1)111 ,~I' ('I¡¡lll(','j) alliillllo,; ¡¡III' í'nll';lll 1'11 J¡¡ IIl1i-
\('r~itla¡], S;¡!,'!l di' ,'lli! ~ di:-l'lll'l'I'11 pilr I(I~ 1'(I11('~ ~ill <JI/('
Iladi(l Sl\, ap:,lrriba cL~ pI ID, ~¡n di:~¡ ¡lLJlil'~(i dt~ I()~ dl'!lla~ 11(1-
hiLlilh'~, l ilil 1'I'rl:'(:la di~Wi¡¡jI!l¡I, '::il ~I'I' ('/'111'1 ni ]'i!lllrll~il,
ni 1l11l1liplil'ilr I:h 1l11l11il~ al ('\11'1'11111 'lUI' la~ l!I'\,¡\lilll Ilhilll-
li:'':llil~ I'..;t,liilt(l~, ll¡[c:'ljlil' ill'lI¡'("dJ('I':-; \ ;¡1:lllllIlI, I'llllljl],IIlI'II11
:~ll"; ()l)l!!.2.,;t('i()ll(\,";, ()~;;¡.~,i;lli f!:l:I!!:::I'I]I':!II), } ('(I¡(IIII'1111 l(~~ ~'.jtll·.­
('icio" ~' a('!{)~ i)ca:ll"l:ticu,; r:':llIcidlJ~ ;¡ ';11 1:1;1\ 111'-;"JlI'jl/"I, ~jll
aparalo. sin millo, "ill g,hllh ('\hol'bi\;¡lIk", Cil'rlll 1]111' la
1'lhl'lIanzit lll) e~ ('¡-,duila: IJlH' la ~Ilhilb ¡JI' la,; lIlatríl'II\:¡S, \0
lal'¡.l:o y 111'11:1';0 ,\(' 111.'; 1,:;II[llill";. ;dl'.i,Ul di' I'!!"" ;'¡ 1l1111'11:l'; po-
I)\"I'~ 1[11<: illll('~ 111'; :'l'f..':¡Í;l:l: ¡I¡'r!> 1,1 1,,:piri!11 dí' Id ('i\ iliz,¡-
i"ion ~lrllLd (l(':¡:~:':(Ij;1 q¡l!l il~;¡ ";1' !1;:-::1 r:1i'd dirigil' I/)~ t'~flJ(iI'­
zo~ dt l cierl;l:-l c!;!:-~(\~; :'t Oli'<h n(·;:¡';l!'io;lt·.~, 11;111110"1(1 :..;¡n PIIl·
liar;'::1l ú ¡,.;la,; 1']a';I'S b ('llll('(tC'ilíll 1)111' liI'I'I'~,¡l;lII \ d[)II'~ ('j'il
d(',wllnlH~ida, "\ !lO ';:'i' ¡II\I' 1,1 ,l('!O ';:'¡I':IUlI' d,,' LI al'i'rlul'(J
anllal lit: lo.; l'lIl'~O:, !Ju,' híLl\ i¡¡ ~l' ('(,Hlra ('(J!111!1I1IJlil yalr,l!'
numí'l'\lSU eOl}(.:nr~o, IJ;¡dil' dil'jil I¡UI' ,'\i.;I(' lllli\ l'r.;ill;¡¡llJ ill.~­
tituto c'll 10:-: jllwhh" "udl' 1;:1:'" I'·,!,ddl'\';rllil'lllll~ ~i' ('li('lIf'll-
lra1l; \ la \ida Cil'il!!li(';¡ :!~lr¡'<'I' Íl,l!II'l'';I' rl'lir,l:Jo di' Ilb r,l'illi-
di''; ('I'lltro~ dI' ill~tl'lll'::i(l:: jí::I'd 11I'(),":I'i'~" illlliI;:,Il' "I'lIll"slll'"
v j\1lI'I)lT(lr~1\ tlll ('1 !.:¡lhi¡~{·!¡: dl·l íh.,l¡ldi:\lll¡'




:-,i1l duda t'~ 1111 Il1:tl qlll' tan cumpletamente haya mucrt{)
,;,~ IIw\ilJlit'ntu ,~\tt:rit)r. que ,~i bien tenia mú,; ue aparente
r¡11t~ d,~ md, no ,li'pli;¡ tÍ,' P¡'IJ:iul,jr bucno,; cfedo~, intlaman-
tÍl' lit ilua.~íll¡¡l'j,tll d:' 1:)'; [lllelJIIJ' Ijl!l~ lu prcselJ(~iabalI, illSpi-
rillldlllc~ ar",'11I ;\ 1", 1'~LtlM,:illli\\lllu,~ qlw I,{)~dall, sinienUI)
di' ¡\..;llllllil" ,1 1¡¡{Ji',llO';, y l'ntll~ia,;malld(l Illll: il IIH'IlUt!O á IO!i
Illi~llIlh ".;1 lldi(1I1le" , ~Ias pOl' un [¡ulo, el {'';IHritu positivo
'Iu\' d(lllllll<l la t'[Hlca ildllal. ('S ,'illl~a lk que el hombre apli-
('ad" pl't'\i,ll'il el pl'Il\('!:11O Ijlle ~al'a clIn la puntual asistencia á
(,,'ltt'dril, lo..; I'jl'rcicin.; [lI';II:lil'lh, y l'l c~llltlio (lrinlclo, al vano
IlUnlll' dt~ 1,'111:1'[' ('Jj il('lit, :tt:at!I';1I1icl):'), pajenllllc~ inrructuosos
d!iIJlk ,,1 il¡"I'llill ~I' plTI\'rlia illlli!-(llallll~I\te en uisputas que
;¡ IIJ11C(11l1 lin 1I,'lalun:, y pllr otra [Jarle', las in~tituGíones mo-
dl'l'llih prl'~¡'lILlll ;d jU\(:it it()~j(i~O lit: dar~e :i conocer campos
ludil\ía m;l~ \a~ltls y púlJli¡;t)~ ([lw los académicos cn qué
('j¡'I'I'ilar su illgl'llIll ~ hacer ¡.;ala Lit; sus eOlloeimientos. An-
'l'riOrlll('lI\". ('1 I{llt: (lt:~l'alJa Gulul~a[':-:(~ (',un \l:ntaja en la iglc-
-í<l, ,'JI la m;1~i~lrillllra, ('JI la C:ilTi'ra ('ilil, no [(:nia m;'ts me-
di" qlll' l¡Jlil'JlI'1' lllid 1)('(';( ell llll cok;,do mayor. e~lar l:ll (;1
dll'! (1 dl/t'" :1(llh.'I'''llir (¡;d'JS l<Js CLlrso~ de la uni\'crsidad,
r('rilJlI' los ::I'adll~, :c;rr dodor In u{roquc y á VCGl'S en todas
L1S fal'ulladr:" ('\:har llluchos ados como se dccía, manifcs-
[:11lt!0 ~1I gritll I't'ril:ia ('11 la ar¡';lunrnlal'ion; y al cabo pasaha
dl'~d¡' ,u ('1'lda t:lllcgli11 :'t unil \ il,;': a , it UIl canonicalo, Ahora es
,11m ¡,j¡:alllilltl L,h I'jITl'iciu~ Ullí\('['~ilar!()~ !lO sirYl'1l para
i',,, lIiJjdl/: por !!lcí\],) ('..;ludiJll!e qlW llllll sea, !lO se da :L
I'III\(!I'"I' !'ll ,,1 IIJ'lw f!'Jlili,'II. ni logra all~anzal' Ull:l plaza de
illil¡':\:i\ratlll. till pu\'~I() (,ti lt)~ millisl('l'los, Su ('amJlo ('~ la
!,r'·ll~a. (' ... d p,ll'!alll('llln; Sll~ luchas S(Jll las ardienles polé-
Ini(':):.; di' I,H l)('ri(Jdíl'()~, la" disl'll;;iolle~ en las a~alllbll'as PII-
plllar,'~, .hí I()gra I\UI~ Lt f:Ull,t traslade su I\ornbl'l' di' un
plinto al 011'0 dI' la Illllllilrljlll:t: y qU(1 ('n ('II;ld !ot!a\'ia tmn-
j'l'illla. ,";1' \ ,';t l'I(~\'ad(l ,'(llIIO Jlo!' CDC:llllo Ú 1,,:, prímprn,; PUl'S-
'" ... ,11,1 Esladu,


i ,.:- 1''';(') 1111 111,11" !1I1 hil"]" "'1 por tlll,! p""t p perjudica a




~ ~~j~-~
la solidllZ, ;\ la profundidad dI' l'il'l'los ('OlHWimíl'ntos, porqlll
la impacípllkamhieiol\ 11;1('(' tal \i'zd('pr la~ ilulas alltl'~ tll' 1,.
<¡1I1' ('iJlJ\ [c'ne: plle 01 ra ~I' alit¡ IJ il '1'1' lIli,s \ari('dad di' 111i"'s. llIa~
('oll(H'imipllllI delllHlTlIlo. (JI,/:,> /'I'I'litud ('lll;¡.~ idl'a~, 1lI¡1~ lart\!
adminislrativo, La {'IHCJ¡;¡llZ<1 addanta IliIy IlIil~ lallllJi"1\ ljlli'
anti.!!WlIllt'lltl' I~II igual númcro de anos, por la /Hil ~ 01' !.'illltidad
(11' mall'rias que abraza, por Sil cOlllhinaeioll y í'Ii!:WI'. V \1m la
(lprfeecion dp los métu(\os: SI' dd iene Illt'!lOS ,~n ClH'!'i1 iun":- 1'11-·
yolas, oellpilll¡[ose ('Xdll~í\alllentl' Pll lu que illh'n~~a it:-;\I \ 1'('-
dadcru objl'lo: pierdl' BU'!lOS lil~ll1pil ¡'n disputas y al'll)~ (j¡.
1l11:ra o:-;tl'ntal'ioll. y]o galla ('!lII'I'('illlil~S ~. I'jl'('('il'ío:-; pr;ú:lil'lh
qul' allllH'ntan pi ('anda] de las j¡jpa~: ~ill ~1'1'!;t1! rf'~lrid,1. ll¡
C()lltracr~fl ;i las lIlilkrias qUI' son pnrallll'ntt' d('1 duminiu di'
la eil'l\l:ia ~t qw·: eada ellal s¡~ dpdi('it, Jm~cil apoyo a la~ dllc-
trinas de ,'sta misIlJa ('il'neia ('n la~ dol"!l'inas de olras Illb'
1(' SlllllinistraIl lHll'\'a luz, fnrla]ecil)Ilt!Il,';1' el clltl'ndimil'nln,
nú por 1l1l'dio Ik argucias y ~ulill'zas. Sillll 111)[' d "IlSillldli'
que se da á la facultad de ])('Ihar, abril'llllo mayO! campll al
¡'XÚIlIl'!1 \ al ([isellrSI' Til'llIJIi) !tal'ia 1[11 1' psla 1I1!1;,'sidad ~I'
f'staba l'I


'
l'lllloLÍendo por lllll'Stros lll"~ l'lllilli'lltt'S pillrli'íil~, \


(\1 cdeLre Campomanes, en tillO de sus inrOrl\H'S Ji,;calp:i, hit--
hlan(lo dI' las ll1l'joras quP se inlro¡lll)l:run en [¡'l\íces , tll:cia~
I(EI IHlCYO plan 1ija d e.sllldiu I'on asignaluras 1Il1'lIliiil'<lS.
progl'llsi\as y l'omplt'lils di'. I{III' I:an'cian 1,lS llui\I'r~idadl'~,
I:on ahsoluta impusibilidad di: 'lIW los 0\ ¡'ull'S adquiríl's!'!)
H'rdad¡·r;t cn~l2(lanza l~lJ la~ C<lltr!r'h. ~. qUI' ¡lasta il!lnr;¡ han
sido ¡:O[)lO fLlrlllUlal'ia~. \i Flll'ra di: t'~lo, ti I'~I\J(lil' jI"J'llclliar
es tal yez m;'ls :'t'l'io y detcnido: la "'dllra fll;!.'; \;tria \ :llll-
hieiosa, di\'iji¡;ndo~e coa fn'tllc'neia ú las l)J¡ra~ l'll Ipll' 1;1:-
matprias y dOi'trina:'i se tratan CDIl tor/a ele\ acilln por !'~ITi­
torcs ('mint'IlII'~: los te,oros di' la I'rutlicioa, di' I;¡~ [pnria-
prllfuIHlas. (Ip los fllÚS úlile,; l'olllJl'imit'1llo~, ,,1' l'fll'lIl'lllran ;Ii
,,\,'(11)('(' 1\1' U\Y3.)\\\\'\\\\l\\ q\\\' \\\\ P\\\' ·,\\\t\\·\\h\t:',", Ú \'I\\\\\l\i"b\
pn'mios q\H' di'bicra I'''JIl'rar "1'1 lil'lllpn \ ti" UIl lIladul'l. ,',-,
ludí", lh'ja de ~('r ,¡¡l/iend,!. (ln-in,a ¡JI' ';il!Wl': r 1/111' /'11 'i!~




.. ~. 2ft?; ~
PO(~\\S alias, alcanza rcalnH'ntc mas que cuanto ll.'garon á
l)():-;el~(' lo~ enyanerid(\~ doI'lO('(l~ de nuestros antiguos cláns-
Iríl~. TOllo hact', ;'1 mí \1'1', qw' sea el prog['e~o ví'l'dadel'o,
y que en suma. trngarnos qW\ fl'lirítaruo~ pnr mudanzas qni'
han drrrihadn liI~ lllnit(~s eslredlOs (>11 qUt' 1l1lt'~lro si~tcUla
de t\~!lIdins ~(' hallaha antiguarnf'ntl1 en('crradn, no nh:,;tante
la gran hulla (¡U(l mr\lía y el (lstrril aparato '¡lIe ((' rodeaba,
para fal'ilitar ;\ laj\l\'(~ntur\ la adr¡lIisicion de los conodmien-
¡,f'S t¡ue más honran allinagc humano,




t~,\PIT[tO l


DE LOS COIl:r.IOS ~L\YOllr~ y 11r\11]1¡:"


No se formaria una ¡¡jea cabal d(~ lilli'S!I'(¡ <tntif!llü "l~trlll;¡
de ensei1anza, si se (]Pjase (](> hablar ¡ji' IIIS ('oli';.;ios Ilallla·~
dos mayorrs y mellO['('S qw' SI' hallahan I'ri;.;ido..¡ al n'dpilfl!"
de las ll11irersidades. y ¡an in!iman1t'lltl'. !;nlazados ('OJ\ ('l!as
que eran como sus il!(JisjlI'IL"ilL!I'."Í ~¡Ii'Il!·:;;¡JI"~, ('lIfI~¡¡Ill\ ¡'!Ir!. I
á veces la misma unircrsidad, 1'1 \lor 1(; JlI¡"1I0.~ d(llIiiIl,tllr1¡¡-
la, como ya lo hrrno,.: Yi~to al tralar (\1'. las <1('. Akal:1 y
Seyilla.


l\'lles!ros aIllcpa:-i[(l()~ no iludir'ron !1l1"!IIIS d¡, ClílHtGI'r ~.
apreciar las \pn!ajaE; di: la I·¡:ll';.;ialuj"l. ('il la I'lb("flanza, y lit
aplicaron de la míllwra JllÚe. ('XII'lh;]. \ i!I\!J(\ril~;¡ ; jlI'I'O al !l;I-
eer esta aplicacioll, parlil'í'!\!1 di' 1111 j'rilli'ipj() diallli'lr"l-
mente 0JJIll'~lo al flUP en tan ill!porl(II',I(~ ;ISIII¡[O "i;!w\ la ',()-
ciedad Illodel'lla. En (':~!a, I(I~ clIl(',;:i()~ liPlli'1I por prilll'ipal
objeto la erlncacion I.k los !liClus ]¡as[;t 11'11' IIl'gaIl;" la adoil':'-
cencia y mientras duran la prill1era y :'i';!unda I'n~l'fl;I1lZ;¡;
mas cuando emprenden los jl'nl'III':" l'! I'~tudio ti!' las fi\l'lllta-
des, ya se les deja libres y ('nt)'l\gado:" :1 la ';I)('ipr!ad haj() /,1
garantía de los J¡;íbi!os de l'~fl!r1io, !'P('O¡Iilllil'llto y ll1ilralid;1I1
que han clr>hido adquirir hasta cl1l('ln('p~. :-I1l11l fllI llis "('llli-
nario~ y en algunas l.'alTI'ra5 (' . ;pt'(~'iitles ~(. ji''; liene' 1(Ir/iJ\¡;,




;!q;¡


II'CIJ!!¡du~ y ~lIJl'llh, PI'I'O n[[[)(';t lla~l;¡ ('dad tan (11 ;wza!la
'.'iIiIlU <lllliiLlla[IIi'Illi' ,1' :tI'{)~llIfIlk;t]¡;l: y aun a~i, :'1 l)l'~ilr de
la ~nl'r,l di~l:ipIÍlI;¡, ya IrI'I!);¡,ii(',I, ra llIililal', ;\ ¡¡l[{':-;I' 1(':-,
slIjl'ta, !lO . ;il'III[1I'I· 'l! t\¡¡an 1(1~ ,-,l':t \ ,'~ i:Willll l'lIíl'Il[¡'~ '1\11'
~I'[\lI'Jallll' ~i.;II'IIl;l Orri'cI' 1'11 lo.; adulto, b:II'. p(l[' 1'1 ('1)Jl-
u'ario. I'rdJl 1"" únil;lh adll1ilidl\~ 1'1\ I(\~ c{lll':~i(l~ lna\ 1I{'('~,
dl',lil!;lIl{)~ 1'\dlhÍ\ <Im:'III,: ;t lo.' I.'lll'~alllt'.'; di' I'ilt'lllI:líl, ]'('Ijili-
rÍ('[)dl)~l: alli>mas I'n I'a,j ¡lid", \1;11';; 1'1 il\:.;r,'~o la dl'l'¡¡¡¡~laJl­
,'i,l di' p"lal' ya 1,), I'l'll:'ildi,'nk.; ;,I'ilrlll:ld()~ Ik bilc1tilll'I'I'';,
llallí", ~¡, {;llllhll'I1 al:..cllllll' l'ld¡';zill' p,lra !2:r;Hli;'ttil"I~ y
!¡IIi~(lt'II';, [lliI-: ,'ralt ¡:!lI'II~ \ ",.i'.I';UlII'rill' ("i:!¡r'!lITidilS: I'du-
r;úlr!II,I' 1,1-: t¡lll' "lIl'~;)h;líl 1':-11,.' I'Sllldilh ,H mlld" qlt<' \a J¡(,
'¡i,·llII al habi:u' di' \;t"'i'llilil;¡ l'íl';('(UIIZ;[,


\ar'ía ';('IIlI'PIIII' Pi'i'¡'('I'I'llr;a di' la Ipli' -1' di¡ba ;¡ [;1.' l';[
1'1!l1;1I11''; lIlil\II!',',,; 1':'['11 lliril 1'¡U1~;;t lIli'l~ jllI{k!'()~a la hileia
1'lllll!lI:l''; plall~ibk. (:Olllll h('IIlO:, li~l(j, 1I1%1!lil 1a~ p"hliU'i,)-
Ill'~ (jUI' Lt'lliall Ullil l'l'"id,¡d Illla llililli'I'().;a 1',.;iudi;lIilillil jlldi~,
¡'íl'lillada \' 11I1'1I[II"lli.l, d:' /:¡ 'i1li' ['(lilll'[¡:;i i'i ',1 l'1.1I' " 1,,-, jD'
\,'lll'~ '1111' 11"[, di.'JlihIi'IIU: ()li'I'I'iill[, I,rllnlrilllllilk~ tlll ;¡~iJll
:II1WIi' hallar \,1 1l!'Ci'SilriD n~l:o~imi(,ill() y IIUI'I n ('si ¡mlll,1 ;'[
la (ll'lil'zIJ:ion. F\wl'a (lt' ('.;10, ('lmlldo de ('~I[!di;ll' I'\i,iia ulla
ial'iL:t pl'I"lllanl'[iI'ia I~II lit" 1'.-1'111,1".;. jll'l'llIllJl'I1::ia '1111' ~(' jlrll-
!P[j!..:',¡[)il I·;l.;i hihid la I'dad III;ul(lI',(: 1 ,'\¡';[iilll p::['(I'; 1'';¡'ld,,-
n~~ ('¡Jlt Lh n'l'lIl'~(h ..;¡Jli('¡(ln¡{¡'~ ¡d!'(-l "It!ll\t'I1il' ;'¡ ¡¡¡II l'I)~t('I,'~;¡
,'aITI'r;!, '('1'11[;111, !J[I:". !jUI' I'I'! il'iI:'~I';1 .'Ih ('ihit' ellll [Jllil ¡II,-
Irlll'l'íoll 1I11j\i'rl'l'I'L\; 111'[';1 jli'I'[i;,¡ dj'llilr;\1' lll!,din,; de dl'II'IlI'I'-
I,,~ I'n 1;1 uuíl ,'i'~idd¡] 1¡;1~!i\ 111',02:1 j' ;tI ('(Iin pll': 111)1\1: I I ¡.o la ,;¡!lidll-
('la lal l'lIall'!lil)[II'I'~ ~..:' ,¡J:::li\¡:¡llil ,)11 I;¡, dl1la" \ 1'"ld 1I1'I'I',i-
dalÍ Irataroll 1\1> al'tUll1' 111'; !Üill:t'¡'li'I)~ :]¡O In;, :'I¡JI';,:'ill~;: v 1'111'
,',,, ",d" ~I' \'I!lI':t1I,1 I'íl I'II(I~ (',UILli) :,::'VI';¡!¡ni'lill) ~I' ;¡Jlilll-
,j'lil<tll:UI l,,~ 1'.'llId¡",,- 1'.,1" 1"';. 1'11;111111' "1111 ": ;':ril!lll di) )¡il-
¡-liilil'!' ~I' li'll[all I'(Llil \ ('illl'Il'ililí,'!\l"" ]¡;l',!;II!!i"; para lill.~­
¡·ar.~(~ LI \ idil ¡:\dl 1p:\!ldi\\¡dl\!II(\1l1i\ ¡ji\ lit 1·;!I'~'\~í'llliil¡\(·I'.~i!¡ll'i(l


Ilil ¡'¡ldll,l' 1,), ,'"I,':"i"" ('ji Ili,l) ¡¡i,', \ 11;',1'11'1'" LI:, pri-
l11!\¡'d:--. \· ... t;¡J",1t I j\d(l"ld(~:""I h :"I.,j~ q!Ii:dd!ldd ¡O(~~:> !il .... d',lilld'"




~!I()
"Olllp/'HlId¡!lIl~ 1'11 la ,t';:;lIl1d" dl'lltilllinal'ill!i. dllllll'l(' \ l'lllan ;¡
tl~III'r í¡¡lIal objt,!o, y:1 \ (':'1',,111' ¡1I1'Il0/' illlpill'lilllcia, T'HII)~
nao fllndilcioll de pri'lildn..; 11 d,' ¡JI'r~lIliil;':I'~ ilil~I\'I':- 1\111' ~II­
líall lalirilr con ('~I(' ol,jl'!1I I\Iil¡.rl1l1iCtl"; I'difil'ios \ dl'pl'll':-'
pin¡,;ül's rt'lllil~. :--iPlldo llllll·ltas di' !'I\a~ 1'('11 'S i:l"; ! ¡('as, !,Ol
I'll! il razoll Sl~ impetraba lambiell ¡¡Mil 1~l'igirlus h ;¡lIloriza-
cÍon 11('1 Pilpa.


Llls seis mayo\'('~, unidos i't las IIni\ l'l'sidadps qlll' tpllfill'
lit mi~mil denllminal'ion, I'rillt: t'll ~alillllalll';l. In" 11(' San
Harlolollw, CU('Ilt'il, ~;¡I\ ~:Ii1ild(lI'IJ¡. (hit'(h, y ,\I'/()\¡¡,PI); I'tí
Valladolid, el di' Sauta Crllz; \1'11 \I<-;ILI, 1'1 di' ~ilIl Ildl'JIIII";1I


El di' San lhl'lillolIll' 1'111' i'1I1l!\;ldo por ]), !lil'gll dl~ .\ Ilil~;¡
Y Maldol1i1do .. \rwJ¡j,,;plI di' :~"\ ¡lla, 1'11 1 í 1I1


El di' Clll'IlI'il. Ii!ll It, Di"go lii!llli!",',: de \ illat'~I:lhil
Obi~pll Ik ClIPlll'a , i'j¡ I,;(¡q,


El di' (hil'do, [lor D. Dic';,,:" ík~IIlI';h. (ll,i~\I0 LIIIlIJl('1l
de (h jl'do, l' 1'] lIli~¡¡II) !jllí' Lwlll t'(Jiil:'illll\ 1" il ';1'11"1[" lo" \l1'i-,
ll}l'!"ll~ flllliLIIlII'lIlo;; ,JI' I;¡ Illli\I'I>id,Jd di' ,<;lIllia,,'I,


El dd Arl.oJ¡I"¡HI, 11\11' I'i Ijili' tl!Ii¡J\ () :'~Id di,,,lJid,/!II'il ,'':,111
liago y Tolcdu, D, .Unhu dI' FOIH','a, 'lu,' I'lllldl/lllro i;:II,d ,'11
la capital tic (;i1li('ia, ¡t1'tll:lll'and\llllli'\ Ih <lllllll'n!i\'; ,1 ~1I un!
'I'r~Í<J¡¡d ,


El de :-;itll!il t:1'I11, [1111' 1'1 Cdi':l¡'!l<II D ['I'dm (;tlnD\lI'1
di' ~Tt'lId(l!a ,\ l'!Ohi,pu dI' 11111,<111. I'!I I í." '1


El di' ~,lIl Il:.!¡'!'<llhll, \'\iIlill 1'11 '11 111,.:.II'';t' ha diclln, fHir JJ'
lIli'IlPZ di: Ci"lli'ro~.


P!'lH'Ul'ilrt' dar Ullil idl'il dt' 111 q;1i' 11li'1"11!lI'"!,,, t',;lali¡,.cí
mil'nlos. dI' lu,,; illJlhll:- !jlll' ,'n 1,1111'; ~I' ililrlldlljl'\"lIn, di' hl
grall [ln'ptl!clli:ia '111;: i¡J,';tIl/;¡rIlIl. \ di"II, r('l(lrJlI;¡~, ha,Ll
fJlIL'I]¡tI' t:IlIllpll'i i1lllt'illi' l'\ ¡ jlUI ido.,; 111 'lUí' di,:~illli- 1'110, idl''' li-
za lamlJil'Il il JIIlIt'ltlh lit> ItI, llalll;¡dtl, 1111'1\\1["1''; :. I)


\ 1) Ll:-: 11lo1Ú'I,I:-- , ..... ' 11] .... ,1
r ;¡d.t~ dI' lJ!I,1 Id>!"1 .... J ,'/ !: \"
-Gl.lf' I'\i..:;(' 1Jj:¡111¡"'('[ il;t J'lt 1:1 1:1:,!¡,\'(T.\
\I.t~ 11' [I:ll riJ:¡'-!:\ .Ji' l' 11:(" I 1 '[111 ..... l 1 !"-d
¡111'ldl' 1'.;-('111( ..... y f'lll'llddf'I'11 Idl""': j t" ,;tl_
1'1'11111'111'" ,'1' I}! ]1,11('11 ll'¡,l ,.\' ,'11-,1 11]('1111'


Ir! "t,j';r 1, ~ (t1',u:",_'~ tlI1 Odl!(',I~i':- 'Ti


I - 1 1 ," ( :-!. I I1 ~ ( l 1 r ¡ 1 ¡ I : 1 I , ',"': \ - 1 I t 1 I r I f' _! 1 J' 1
1: 1]1':11'1'1 I I! I 1 "11'-1 '1)'1 'lId \' (.) I -.:1 ,loJli, L¡III
["d 1 1/, l/UI!',' rl, /'1; /" I ¡Id ¡IUII ,,', l"


,r' " 1'1 " 111_. ,lit)', i 1< -
¡,I("III'IIIIII Il,,/,I"/'fll '.)0. i¡
11''- lilil' .... ';..,111' '-I! ¡ li,:1 ¡"I' J'" ,
] "·']'\'iI'!!I_,:¡ll. IJI I 'PI,I'!Jl("




-::!!17,~
'LII\I'.i¡¡han~l~ I'-;Io~ r('¡I',"do~ por ~I ~()Io~, a~¡ f'll pi gllbier-


¡JI; i/lll'rior 1"IIlIII I'n la ,lIlllli/l i ,lral'ion ¡JI' Sil'; 1'I'Illas, T1'nian
!lll HI'('lol' li'lIlJliIr,d ('011111 1",; ¡mi\ I'!'~idad,'s, l'I('gído por lo,:
mi,;mil'; I'nl(',,,iilk~ Ijlll' i;':'II¡dllll'ntl' 1IC11llbr,l]¡im ('il'rIIl1ll1IlH~r¡)
di' ('III1~iliílril\';; \ 1'1 propio :-;i~II'II)iI .;" ';I'"oí" para la pro\ ¡-
,ion di' L¡, l)I'ra~, 111I'diank IIJlo.;icioll 1'1111'1' 111'; a~piranll'~
!jtll' 1J¡,lIjall 1"1\1'1' cil:rla,; \ dl~I('ITllinada,; r¡I'('lIn,;Lllh'iil~, La
fjlll' mil" II'rIllillilllll'IIlI'IlII' prl',;crihi,111 las eOIl,;lillll'iOIH'S, Na
la di' I'0l)l'l'za: "il'lIdll 1,1 oiJ.il'lo pl'ililordial dc tale,; l',;taull'ei-
Illil'nlos, 1'01110 illIl,', lil' dil'llil, 1'1 ayudar ,t lo.; jO\f'IlI',; Yir-
1110';11,' \ aplil,;¡¡Jo,-; (jIJ('. por falla di' J'('I'llr~o~. !lO podian ';(1-
'.;111/' 1" ("¡¡ITI'ra, \ a!JiuldotJahan iI 111 !lli',II)!' la,; lIni\t'r,;idadl~';:
fH'l'n llllly 1'11 lin'\I''';!' Illb('iII"lIll ';lIlil,'ri'tl;.;in:- para l'ludir ('sla
,'flfllli('in!l iJlljlnrl;llIll': \ 1"1I:llltll, In~ ilrdidl'~ ~I' il;':lilaron, 1'1'-
1'lIrrio~,' 1'11 ,;oli('illld di: di,;pl'n~a~ ,1 la :-lallla :-;¡,(!t:. la l'U¡tI,
pnr llti'dio di' IlI'I'\ I'~ ';111'l~~i\ o~, i'lIl~ anlllilndn la~ di"ptlsit:io-
]WS dl,los i'llIlIladort,,; \' \ari,lndo lo~ prilllilhn~ I'~lilllllil¡;, La
Ii!l0"it'ion \ illO ;'1 ,,('1' tiilil ¡¡]I'I'<I (llrIIIIIla: (,1 lI'I!Ilbr,llníl'illll di'
JIi~ 1I!1I'\('.-; l'ldl';.:¡;dl" '1' IIMI;' "11 rl'"líd;1í1 \I"l' lo" ,llllí;':lIIiS,
qlll'l"I','ldil'lldol'lliladrid. m'lIi'a\¡alll(l~ prill('irall'~ jlul'slo,;dl'l
E~lado, y Sl~ lIallla\),11I por ('~Ia l'ilWIl I/I!('(?t!()í"I?S , 1.0'; hal'\'-
dort's dahan la ITI'd,'lli'i,d para la hC'I';] Ú p;¡ri(\nt('~ \ fil\ ()I'I~­
"i¡jos ,,11)"0';, III~ 1'11,111" ",' 11I""~I'nl;lll;¡II"lln I'lla ,'11 1'1 ("{"('gjo,
y "t'!¡,hriuldll';l' 1111 ~IIIIIII,II'I'" di' 1'!JII"il'IIIIL ,'ran ind,'fl,(Olíbll"
ml'nll' adlllilidll' illlllljlll' liad" ,":II,,¡("I'II, Lllllill"¡I~lld(l "llin 111";
p,,!Jl'h '1111' liil(!;1 [I'lliall t(lIl' 1'~pl'I',¡r, ":1' ¡]¡o"itllllHaroll. 1"I'li-
1'<1111101';1' di' I(IS 1'lllIl'III'"O", : dI' I',..[a :,l/I'rle 111':..:an'll a "el" Ii]~
C\llr¡.!i(l,; 1lI;1: i!I'I'~ pa I ri 1111111 i, 1 (' \('III"h ,1 di' \lll ('\lrlll ll11lJU'ro
di' fa1l\iliil~,


Pmdlljli (',;11' ;dlll~O plll' di' jll"ll/¡\O llJ1 hl'lll'lirio. \ 1111' ('1
JllI"linilr \¡:lI'i,¡ In" 1',llItliIJ~ it 1Ill/l'hlh hi.ill~ di' Jl()ldl',~ qlll', po!
10:- h,d)illl~ ;llItt'l"íill"l'~ tll' ~II ,'1a,I'. hllhíl'l"i)fhl' dl,tlirado ;¡ I
",II'rl'iríll di' liI~ 011'111,1" 11 jll'!"I!),I!)t'I'ítlp 1'11 1I11i1 PI'IJlldlt'¡,¡j
lIolé;ilIW:, ,\';11" l'II'IlI'iil 11"1\1'11'11 1'11 rl'é;ililli'~ ¡J¡o !JIII' ha';!;'I'II-
llIlli'l', ,,' hahia \ í,!,1 d('~/¡orr,ItLt \ h L;II',ji¡ /;1 IlIoIé;I,lr;l'




-- ;!'l,,;-


Il1ra ,la admini-:ll';l('ioil, lItili¡arllll 11)- ',I'I\II:IP, Ik IIIIWhit-
fillllili;¡~ qUI' ilIll<'rilll'l1Wntl' ~;I' ;ili',¡;t!¡;11l di' ;111'11'1/;1.'; ('ill'l'I'ra~
11 la~ ;hallaban ,ja la ill"I[':II'('í<l:1 1"111\I'i!í"iíll'


P('ro la l'\('('JII'illll ,1' l'III)\il'!i" I'I! I'I''';!;! !21'llI'l';J!: 11!"O/;I-
JllI'niP lo.; pnlm',.; qlll'dal'lll1 1'\I'lui¡]lI'; (]¡- /r¡~ 1'(lII';;í(l~, ,i!J1!
lalllhil'll 1,1 llll'rilll: ]HI/'S la l';11'ilidatl 1'11 la ;¡¡I¡lIí"¡OIl di~
PI'Il,:lba Ú 111, ;¡,piranl(''; I]¡> lotln ;f1"ill'l'll tll' ('.;Iudíll \ 11';1-
hajo, Tampoco SI' h;lciall dl'';plll'~ Ill;¡'; ;:/flil';ldlls; plir'lill'~;I'­
guros dI' 1(1 (lrolr('I'inn ¡¡tJ(' ;lk;I;l/;li¡;lli l'll la 1:111'11', ,,,\lian
qur, pOI' ignoranll''; lfIli' 1'111"1'11, 1111 Ililil:;!;1 :11' ,-:díl' dl'l CiI)¡.-
f.:io sino para 1II'\lpar lill ¡lu,',II' ( n la·; :¡¡I!l:i'Jli'i;I';, :111;1 lill:'II;1
canI1llf.:'ia, 11 011'<1 Ida!;1 di' ¡Jil lill'n!I:' ¡¡lijllll'!:lllI'i,l: ,JI' 1',;lit
~lll'J'tl' SI' 1'~ta[¡II'!'ill !'llln' L,,,, l'II!I',:_:!;:lI", I 111', 11¡¡!'I,d'iI'I'~ tillil.
('-IH'I'i,' d,' 11;],'lu, 1Il1':!i,¡III,' 1,1 ('ti;!!, ni ;1:]lIl'III" d:lbll hl'i'<l
alf-iuna <[lit' !ll) fUI':;'.' (l l(l~ IjUI' 1<liI~ ",('(1:,1;111;111, ni 111' 11,11'1'-
dnl'l'~ palrl)('illillli1n )I;1J':I II)~ ,¡/I()~ "l1iilil'!" l' jll','IH'I1dil' ~il¡!\
;'1 I()~ (PH' el';JIl('lIkl-'ii:J¡,,;,


\11 jI"I!i,):¡ "('ldl,li',,, id (;''¡'!:'I';liI ,;('llli'j;¡¡lIl" lil;tllI'jlh, :
1rat() \al'iil~ \ ("('():-- IJ" d~I ... li·!!¡I·J 1"-: jl:II(" ...,i~linJH'f' j"jdl ílldrHI f1f'
bil, Y por 1Ill'¡]il)~ qlle', el) YPi' di' l'i'I\\t'di,11' 1'1111;11, );, ii.:!;¡-
"aron, En y;¡no mandli \i~il<l¡jllrr~ Inra 1]\11' r('~lil\¡\I'I'il!sl'll (,1
illlJlC'l'io de la~ primiliq.; l'IIII,:i!lli'illlll";: I'JI \;1110 ~I' hII'JlI!,'
t'n ~la¡Jl'iIIIlJla Jimia (L' 1-'11\111'1'11(1 \ \ í,~'!;lllI'íil pitl';1 11,'; (,01,,·
;:i(l~: ~il'nd\l 111,'; \ ¡,lIiH]I'I"'.' \ 111; í'ldi\ ::::1'1- di' LI ,IIJIIIa ;111!í·
¿:Il(l~ l'okgi;J!I'" ,1' gll;¡r;!;i;:;¡¡¡ ¡:Ii!\ Ilil'll di' ('II)'!;)I' 1,1 II¡;¡II'JI
'Il raiz: : alclllltri)l'in, di'hl' 11,:;1 "llllI'íll!1 li'~:¡/ :1 III~ ;11111"11',
t'oll'.'il'til'nd(lsl: la .Illnl:1 1'11 ('1'lIti'" ¡j, ;11'('i'lli, I"H lill,¡jí" 1\roI
cua! ~¡' e~II'I'('hl') ('Ilazll qnl' IIIIia;1 ('"I:h cIII'illlr'¡l'illll,'~ I'IIH II¡';
illdi\Jdllo~ prIiCi'dl'llll',~ di' I'l\¡l~, ;¡iidll/illldll"" di' I'~:;¡ "1I1'l'11'
d faYo!' y Jll'lItl'ccioIl l]¡o 'IlIl' !.!IIZ,J/);ill 1'11 la,; i¡J¡;h rl',~i"lli" dl'l
Jllldl')', EIIIHlflllpnlio 111';:11 ;'1"1'1' i'llllljll!ollll' írr,"'¡.;!í!il,'


j[tl:-; COI})D dcun!I'('(' ~il'llllll'~\ ~\iI :--;(liJlI'j;UI111"; I';~~\I)'~, !lIt ¡¡I¡d()
la arnwnia 1'I)l1~I'J'\r11'~!' l'nll'l' 111" ::II!!!¡lI:¡I!I!l',,< \ I'O!;¡ !;II'IIII
í'ordia 1 :-,p ,";l!~·W¡¡(lr()ll l);)])::(l:~ ~\' l'dl'(·¡;!liddd:\."I. :)t'¡}¡('!'()f) JI¡"
fUIldad(lJ."(I .... h¡lher 1'('('\ ;..:!() q;1~\ L~! .... ~;¡·i,_\d~\ri:l ~·:;i:n:Lt rli'¡,:~·II~:




,- ~qi¡ -


ill~ ('ldl',~III~ l'I¡II'I'~;lIln,,;1 "1 jll'l)pill~ Y ;2'¡]II'I'nadn; n'p\ddi(~;I­
Il;HlWI1II' por 1IIIa .i1J\I'lIllld ill1[11 il'l¡t y Imllil'ill"'" L;¡~ (:lp('cioJl(':'
di' ['('1',10]', nl\"il pl;mi d;¡!J;1 ;d <¡II:' la oJ¡[('lli" di,~llidad : man-
do ~IIIJrI: ~Il~ j;:ilall'~, ,[lIt'jll;¡," ¡ji' (l11';¡~ pl"!'('rninl'llt'i;b, lit) po-
dia IIlt'IlIl," di' ('Il,::I:ntil'<l1' di~llll'l)ill" \ ':IIl1l1il'llI- qUt', a"l'ialldt'
lo, 'lIlillllh, 1\1';;[(>1'1';[1'1111 para sic 111 pl'l' Ii! l,az ¡J:<[ inll'rior de
1',';/;1' (';I,.;a.;: lo mi,lIll) ';ll('I'dio (:011 II)~ nnll1!Jr;]lllil'lllll'; tlt:,
1:()II.;¡lia!'i()~ y otro, ("lr"o.;, ya ¡JI' puro hOllor) ya arl'elo.; al
¡nanr,io dI' c<lud;¡JI" t', inll'!'I'';)'';: \ !lO 1ll1"1l0'; <lil'ilaba jos úni-
mos la pro\ i,inll ¡JI: 111'1',1'; I'll la I'¡¡al in!1llian rlllbidl'ra('iIllW~
de arnislad p,li';:III;:,:,:" \' p;\l,[,lIlt'~I'II,\Ll\'I)]'("; f¡W!'O!l llldada
la~ di,t'Jl.;i(lí](''; (',I<I!I']I) ~I' !';L-;I) ;d ,i,;li'ltla di' llal'I'doJ'(':; \' ';1'


prOI'llf'l; 11'111')' 1'!1 la 1'(I!'1i.' liD pnd¡'¡'!I)I' (':1\ ;t~ "l':ici.JS ;lllllli-
('ipllalla y clIyll"; in!"I'I':'I', ~I'n i,1 : \ 'lI¡¡:I'!IIIS, :1 l'ul'!' IJ¡> ,::('-
r(~S, lo llJaIH'j;¡ I!¡¡n Indo pnr 1III'dio di' 1~IlS 1H'C'!llIr<ls, 111'\ ando
á I',~la'i malbiolll', di' 1;1 jl:l! \' 1]¡>1 1',ludili ,1I~ ardit'lIll" ]1;1-
siOll('s " f'1 1"111i'illl di' /,;"'1'11111 '1\11' 1(:, ;!l,im;lha I'll la i-Cllhl'r-
l1aCillil di') E);¡:!,I 1:,' ;1I1!li l'llilli¡ PI'I'I'/-iLI\('1' pillla [a rl'\()-
llJl'illll tjtl!' 1'..;1;1- llllld;¡ll/;¡'; J¡,,[¡ían )i1'¡)dLII:ido,
(lAnll'~ 11\1(' ('] C()n~I'.in ji 1'0\ t'\(',(' las túledra,.: " ~e eri-


girse la I\I'a1 ,]¡I\ILI. [¡<lbi;] ,'n [(1'; ('It!e::io, ma\o!'!':", cnllln ha\
('11 clIall'sljllil')';¡ (dril:; ,illllllll¡,;;l¡]I''';, ,;ti- ilill'lil'II!;¡I'I" J'('I){'¡[la~
\' di,..;co)'di;¡, Pi'l'lI ('llnlll 1';11 /)111"'''; 111:': 1,¡,jI'C::;¡["s ~"'¡II,¡JI','; ('JI
nada jll'llIli;11l di' ,1/, 1'\-I'ldl':':;;II,',,; ¡¡lirli,;li'¡), íI "1:'1111';11\11'; I'lí
la ('1))'11\, ~(' ajldg:lh;1 1',II'i/!líl'JIi<' 1'1 1111',,11 dl'illl'tl ¡JI'I I'ol""io,
,in '1111' 1I,'~asl' ;1 flll'lllal' ('III'I'PII d(' ¡,artilllJ, PUl'st(1S las (',(-
[c'dras !'!\ pi CIIIISI',ÍII, \' ~Ilil'\o~ \1''; I'\)/I'"ia!t's ,1 1<1 .111111:1,
rllillqu¡¡'l'a dt' 1,1/11, d;!!);1 l'lH'lIla al ('()llSI',ÍI'rn 1'\-('o[l';2ial :-U
paiqnll ó \;¡ [P¡]o!' di' !I) 'i 111' p:hilha 1'11 (,1 ('II[rgi(): \ l'Ollll)
I'sll' milúlrlJ l('llia i;l!('j':', i':\ IPII' \il'l'\:lh'¡(,il' i;t! 1I lid p;II'-
lilll), para I'illrdl' ¡JI' I";;¡ '111'1'11' ;¡J hijo, ~(iIJí'iIl() 11 pilril'lIl:'
¡~ll 1'1 I'!dl'gilJ, hdcia 1,1 pll'illl 'llyll, l' i'¡:¡111'llIaha la p;lrci;ili,
dad, ¡j¡, 10\'111;1 'lUI' 1:1 1'1} 1;;,"7 h;l\ (11Ill'n alil'lll,¡ ~iIl ]'1,11\1(1
:d::UIlO 1'11 IJlI.'dill ¡JI' b L"rll' ',(¡II" ¡liS mlel/ill("s I,u(¡úui jd'l'-'




:¡~ H) .


dll/o Sil ('Ulle/'J¡(0IIO!' eS/l/s /tl!'cio/les .11 jJllf'I/llo,l, " Y (In d(,¡;-
lo, el fll('co rll~ la discordia 1Ii'!é,i a 1"']'Jltilll'~" qut' fiara ata-
larlo ~p hubieron III~ c(lIe,!,!Ialt'~ a('tlla'l'~ di' dll~III'I'lIlkr dd
d('!'I'r!\11 dl~ ¡H'O\ ,'1'1' "lb I 1I'l'il,- ,~ ¡ra~Lldar'() ;'t 1(1"; :.:('rl'~ II
Ilan'dor('s, Aquí I'S dlilllll' ill';ÜlitI'lHl lll~ perdt'I'.';(1 lo.; Cokgio~
y de 1)('1'11(']' 1'1 n"I)('cln a ~llS eonslillJ('ioI)('~, CI'~" IJ¡o~lhj '\II~'
;':11 1" I'OIlClIrS() y lIl,o~ící(Hl ií las be('a,; hiril;roll~l~ (1..;1", pa~
t('imUHío de cíerlos territorio..; y pab('o;; 1,'\I'luyerollse ,k ,,11
ubtenlo los ohispad()~ aCI'I'"dnrb y 11~1J1lll11()~; Y¡úse por la
primera 'ez la mOllslmo..;idad d(~ lijar,,,, 1\1"; Ildii'lo~ dl'!'[JlwS
!I,\ eslar pl'l)\¡sl:t~: CI',,1l la lilWl'latl pa],;l \ lilar ¡'TI 1;1"; l'ilpi·-
lIa~; CI'SO I'! Ímpt,¡Jillll'nto tll~ la~ l'iI!ria,: P lIatul'all'ZiI";, el dI'
pa(,(:Iltl'~eo 1~1I1l otros (',dei,da!,'.;, ('1 dI' ~I:r la~ !Ji'l'as que ~I'
prll\l'l'll dI' dif(,l'enle [¡wnltad: \ !,ur "Ir;t llilt'!P, I'allú la ~\l­
hordiuill'ion di' los (,,1 di';'; ja It,~ ;¡ ~lJ,' 1'1'1'101'('';, fa Ita roll j¡¡~ \ Í-
silas ¡lllllilil~,"; y ol'dillari;I~: y ¡'/l Illl;l ¡,alabra) 111) qw't!1i ,'IJ
pi¡i ley algulla \11: las fllnda1l11'ldall'~ dI' 10:- Clllt:gill~,"


El d('~l'tllll'il'\'11) 111':':0 (l 1" -11111" 1'1111 I'! \'.,la1l1I'l'illlil'l1l<1 Ik
lll~ IIl/npcd,',\, ,"1: l'llklltliot 1"'1 /¡1l1'~r'I'rl ,Ji l'III":.:i;l) Ijll" h;J-
bi\'lIt!'Ii'oIlIJuido ~lh aúu," di' Cltll';.;ill ¡ 'lIJI' "di,11I -1:1' ,il'll' IJ
nt'llO, ~eglln el e~lab!('l'illlÍl.:lllo, pa~alJil ilocupar IH\;l habi·
¡adon l:onliglltl llamada llos¡lt'del'l<l j disfrutandl) LlllllJit'llile
nu-ioIl y di: I(lda~ la, p['l'ro!!ali\a~ di' la ('<1,;1 J dlll',lllle Ull
IIllllli'l'll de a[lih dl'l('rJlJlIlild" l.' I/llklillitlli, '1111' ;¡ I,¡] 111'!é1;
i'~te ,tlHl~{I ':Ilfl illfl'ill'I'illlí ,1.: I;¡~ rllll:-tjllli'il.!IlI'~:, 1'1I1'~ d!
Jlrill('II'[O ~1!11l _1' IIIII!I'I) I"'r ¡¡lgIIIII" 1111',"" ¡ dll'I!lJi"'" f!jl'
Jial'pmdll cada \I'L Ill;b el 11Iilll\,IJ, ~ lJl!illlilllil'lill! ,,; ¡I/;":i'1I
introducir ('~Ia IW\l'dad 1'1) los \:sl"llllll:- ~ul)j'I' 'jl''¡"llIlIiU' 11l~
hlll'~p('de~ un CIIlISídl'fahl(' 1il'~úd"11 l'll hs rl!lIlil~ ([¡< los 1'11-
!l'f'ill~, 11'llian 1·1 illl'IlIl\i!l\II'ltll' di' 1'1'11)('111<11' !" ~tll)!'rhía \¡
\ anidad di' 1I I~ I'lill'gi;¡ II'~ rlilllU 1;': 11,111111'111 l' ~II dl'sa pllt:iI-
<i(llJ, 1I\:a~illnal1dl' ;':1'(\1 I~illlll~ 1'I'I'Jllil'il'" ,1" 1;1, l'n~('II;III/;¡ 1'11·
l!(¡C;I l'lt l;b 1JJ\II,'r";IlI¡¡I(I':-, .\;1 r,1 n'I:!;1 "dlllíJlí"tr,¡I'11I1I '(1: .I1l'-
111'1;( 1.'Il ltl~ 11'1"1111,111', ,./':1111<1 11111 dil'l: 1,1 I!II~I!I" {'I:II'/
Hd~ 1') , UII ¡!JII'JI CH UP ":,,[(':':1') :-,dJll.'lldu '!ll'c ,'I}Jjt:llll'¡u~ ,[1,




-:itl\ -
\ldlo aCHh Ik J¡l'ra ha di' [la";,l!' ,t la ho"pf\¡["l'la . dnndi' l,'n-
dr;t i;!llall':-; as¡sll'lli'ia,~, llil'jlll' habilaeioll, \ 1I11H'ha mayul
lihf'flad y ;lIIlnríd;ld 'fUI' 111\(1 (',I;u)(11) ,'rél I'olf'gial actual.
Ellca,.;IIII;]';I' ¡IIII lIas"¡ (1'11' 1(' ~¡l(llll' Id [111\('1'1(', 11 la ]1J't'-
1I('lula It plaza, :-;n~lil'Il('lo f'1 I'o/I';.:ill pil!' 1'1 particular ¡lltpn'~
dp~ll~ ¡ndí\ Idllfl:' (~llandíl 11'''; 11I'gu(,~1I \ 1'/ , \ pOI' 1'\ honor
dI'! l'III~('PII di' \¡I~ eOlllllni¡J;ldp,.; ma\I)]'¡',~ I,~IO 1''', ptll' no
1',)Jll'rlo 1'1\ IlI';1.,.;ioll 11(' dl·¡.:radal', .;('gUll su rl'a~I', a la lH'l'il.
('11 la abogarlil , 11 ;lIlinilil'lldo llll ('malo, una yar;). u 0[1'''
!nr!'rio]" judil'allll'd Y aSI ¡J .. ,.;dl· 1·1 di;l ¡JI' su allmisjoll al
('1 "I':..;ill , ~I' "¡¡;.:ri,'. l' ~I' li.:':-lIl'iI \'a COII Illlúla~ tlp \lIla
;judil'nl'ia, íliljllhil'lllI\ 11 prl'lill'J(J, \ di' Ili'l'lio (,;i n(l I'~ qll\'
1ll1ll'l'I' 1'1'1 a:";(';I/1 ('olí.;i;.:lll' 111\;1 di' 1·.;I;b plaza,; ';1';':'lIIl ,.;u
('<1IT,'l'il \ rill'lIll;¡tI, Síll hilill'l' .I<lm;l'- l'j:'II'id(l, \ lal \ 1'/
"in ,;:11)(,1' ;'L rOlldo I{UI' l'll~a ¡'~ jllJ'í~dil'cl(¡n l'dl'~ji¡.;lil'a ni
~p~'laJ'. ';
SI'"lIíi\Il~(' adl'mi¡'; dI' la- hO'''fH·¡]l'l'la,.; olr(\~ jll'('.I"il'Íll-; 11\1
lI1i'lln~ "fllI~id('r;dll;',; 1.1t~ qlll' Pil-illlill1 :1 I·II(J~, Itll -Id" di';PII'
Ltllafl Id jllri,-díl'l'itlll ;¡ 1,,- /'ITltll'I'_ \ 11',- 111':";;111:111 ahíl'rla--
1111


'
1111' jil "IH'dil'lIl'iil, ~lllll '1111' ~I' It:l\'íall (¡IH~dl'('I'1' ('íl'!-!:l-


nWlIli
'
d(~ ('Hu,; v di' jo': 1'("I'gii\k~ acluales. Opl'illlielldll;\


IIIH1S y ()lro~: d(~ ~1l(,J'11' Il'li' lIi ,IIJIH~llll~ !Jodiau jllltlill' capilla
sino ('U:Ult{¡1 \ p"r:1 11i~ linl','; qlli' 'llll'riall, Iti ('~l(),; ('lIlilir li-
hn'IlH'nli' ';II~ \ 111 ti, , (11))'1[111' lodo '1' 1I;(I'i,1 ('lIn dil'lilllll'lI I
por 1"l'dl'll tll'] 1'1I11,:.:-¡;¡J 1IIJI"III'd IIli'- illtli,!.!11I1 (, ('allt,!;t dI'
partido, 11,1111.1"11 "t;¡I 1)('. <'! I'I/al ~I' en[I'I\:lI;I 1', lit 1,11'\-1'111(,-
gial hIJl,,,PI,¡j Ijlll' ('I':.;llIarnll'II]I' r,~I;¡h;¡ I'll 1<1 I'orln \ malldil-
Ila d(,~¡Jt' alll ;:1 I'nll'"io, i) Li¡pililllPa!l;1 In, {I;1('lido~ 11'11' ;;1'
!tal'iau ('['lId,1 glll'l'I'd, COII frl'I'Il<'Il('i:l. pllr inlllljll ¡JI' 1'.;11' "
di' al;!lIll intlilidull dI' I;¡ nl'al .I11n1a, p;¡~;¡h:t !in c()II',~la¡ ¡¡('-
lu:d ;1 j¡1l1;.~l'l'd, fall;llldllll' tO¡];¡Hl ;1I1n~ JI:1I';) I'umplir 111" ¡J(.
sn 1({'I'a, a til) ¡JI' dl'jill' plaza \;1I';)n]l' iI I(I~ pi)l'il'llk~ di', lo~
gl,rl'~ y \¡ili'I·¡JIlJ'(·~: \' pllr líllilllil. ~I' il\1 ¡'¡¡II) I:J "illll'III;1 t;II','¡
dI' lll~ {wl'IlS di' /)111111 ~ la" Cl/I'II/s di' t'11!1I1'II,\'(/(i,Ir¡i! Ijlll' 1'1111 i'¡
;,hll']') dI' :";':tl1ar l'arlid;lrill'; \ prllll·I'IIII'I',.; iI lo.; I'ul¡':..;ill'< i/I';I-




,-- ,jo:2 ---
!);ll'Oll pOI' ¡\1'~ll'lli[' 1'11 (,110., \' 1'11 Lh \1[11 \1'l',.,ld;lIil" la 1101';'
di~('ipliJla Ijlll' i[1i(,¡jalJa,


EI';ll1 la~ !l"I';¡~ di' iJaflO 1111 \illllil di' l'I)I.,',!.!ía! '111I' ~(' dalla
a I'ÍI'!'!;!:' l'l'¡,:,ona,: la 11\;11111' 1';11'1é' kC:il~, \ JIIII\ ;':I'llI'l'al-
IllI'n!l' alll'i;ll!a,~, Ipl:' :hpil';lIlIlu Ú I()~ PUI',"!I'.'; 1,11'lados ~ÍJl
lí!IJI!" ni 11wri[";,, 11',~r;¡h;11I lit allli~lad d(' !n~ lial'I'i!o!'I'';, lIli-
Ili,.,trl)'; deí C(J[hl'jli o illl!i\I(lllo~ dI' la !tl',t1 .Junta, ) !'(l1' 1':-;[1'
ml'rlio indiret'lo adquirian ;lplilud P,]!,,] ~lJli('¡!a[' Y:-:I'I' J1(lIll-
Ílrill!os, In qll,' inll'rp"l i hl"IlH'!ltl~ I:IJIL';I';": I1 ian, Ll~ carla,; di'
CI)llll'[\.;:diil:td 1I'lli;]1l a ~I'I' Iinnl)!'I'~ di' ('¡)!";..:ial llldyP\' qu\'
.,1' C'1l1l1'I'di;lll ;'] ,,110'; jll'r-;III1:];":i','; a ¡¡llil'nl'" IlilLI":,¡[Jil 1'.;la di~­
liw'inn: y IClO\I) 1'.,10,- ('lllllI) I,b <l;":Till'i¡¡dll~ ('1'11 l'i'l'a,; di' ba-
flil, ,';1' l'IIIl\','rli,lll 1'11 ,W("ITilll'h :I"!'I'lhllrl'" di' 10-; 1'1I11'!!io~,
que pilll'lIl'lllahilil \' ,,')';!i'lli:1ll ,1 Iild" II'¡lI\1'l~ ~¡I'Jllpri' I[UI' :-;1'
lril\ah,1 PIlI' ('1 ~;II;lil'l'lIil Ik 1'1':'1'1111<11'111' 1I ,J¡> Jloller ('"ll) Ú
,;u:-; ahll,Il~,


lll' ('~Ia ~11I\['ll', 1'(¡JI',-,i<l!I'~ ;H'lll:t!,,~, illll';j):'d,'" '_'\--1'1111'-
!.!:i;¡k~, \ III!III~ lil~ dl'ill,h ;i!ili:I,llh ;! I'II(I~, 1III'IlIilhan 1I1I,l
'¡ ;¡ .. ;la ,¡';'II'I,li'íllll ,'I)!I 1 i"" rJl''iI'ITi'!:j \ /lll';JIIiI'/I!;Ir/;¡, '1111' ~,'
t'\l(~n¡jia }lOI' IO¡J,1 E~pa¡'¡,1 d,';!!I' d ("'lIi!',) d,'¡ (¡1I1Ji"J'III1" lo"
con~ejn", cabildos, a\ldiplll:ia~, y llilill~r~id;ule~, llI\adll'Il-'
,Jolo ['Hln \ "jvl'Ci"lldn Uil 1l1ll1l:!llo:11l Jlod,'!' 1'11 d E~li\tl(),
.T1Í!~IJI'Sl' di' \,¡ 1'('~i~¡('lll'i¡¡ <JIII: ~1'!1li'';:¡1l11' J'¡¡lilll~l' lJi'()lldri,1 :1
la,; l'I,r()l'ma~ di' 1(I:la "¡(l~,(': \ ~:' 11'llihl i'll l'IIIIIIl'jlllit'Tl!O di'
iful' I,),~ l'I)I",:..:ill,'; [11,1\,,:,1'-, ,'j"l'lilllll'IlI,' (':llllra lo,.; dc,';('Il~ y
1'~Jli'ra11l.il'i d,' ,1[, flllldaL!III'p, !JI'" 1\[lil':'1)11 !Iil'/I tÍI~!í/l!;I"
miras, ft1l'1'0n ulla di' L:s can.;;)s prilll'ip,tll':'; di' la dl'I';IIJ"Jll'ia,
¡1I1('1,~clllal :1 <jlW I\~li' jJ(li~ Ik"al'il Ik~I:III''; di' ¡¡¡illa I111,;lra-
('iOll \' ;.rrant!cza,


La,,; ll[)¡\I']'~;idalk~'i)li!'l'li)dll l'I'l'dlil'l'IIll ('OH ('lIu,; III!
!..:'nIJlI~ [;¡Lt! qll(~ dl':,imyl\ I'():¡:pll'lillll"ill,' ~Il di,';I'iplillil, ~11
1I111[',llidad \' I'n'I'¡!<lnzil. En!:'¡;¡:d:l !II' colto;..:iai,", ('11 1,1 I'~!a­
i¡Jl'i'imil':llo dl'-i:1h" di' I::!i '!' !li'illl'i!'i,ldll 1,1 ('.;lllllill di' h
l'anIlLld a !jlll' ~l' d,':lil':¡IJ;:il \ <"[id:> ~ ,: liil:'!¡ill"[,I'~, lillil¡¡-
\II\' P,II'\I\ ;1 ]d, !)(}\,'l,'; ,II;n.;, qU",),¡Jl,11l !.!Tildp;((lil'; ¡JI' li"I'fI-




--- :;11:; -
I,tdi)~ \ dlwll)rl'~, ,'11 UII,I l·,1:1I1 II\;I~ i'I'IlP¡:l]'ill:l la \ ida ap,i-
~,IiLI ¡J,'J 1I1t11ldl) I/lll' 1',11';\1'1 rl'I'I);:'illlil'llll) dl'l enll'gin, EIl lal
1'~;Lldll, (I!';¡ par;¡ ¡j¡",'lilpal' ~¡¡ Pl'I'IlLIIli'lll'ia I'n 1:], ora por
dlll,,1' J'1'ilJ!ill- 111';1 [11'1' ¡j¡-Illlliil' 1,1 ~;Ji;ll'ill 1- l'illolllllll'lllo,; dI'
)';¡\I'dr,tlii'll,';i/!i,il"!)dll \ O!J¡('llidil jil:!!;1 l':: la lIni\ I'l'sidad,
l'\l'llI\ l'lldl) .1 ¡'h 111;¡1I1,'i,;!;:~ : \ l'lli:ll) 111) ~,'¡lilll II'!II'I' la i/l~-


, ,


!I'IIt'('i"ll III"'('-,lri", (1 ¡¡il'll \l'., [¡¡!ia!Ja ('¡,lo ~ YIIIIIII!;lIl para
d".';I'liI¡iI'lldr 1(1" ()\¡li:-;;I('i¡)lw~ dl'llIlar:i~ll~ri(l, l'xpli{'(\!J¡1ll1Ilili,
1I ]iilíli,1I1 ('11 su Ill;::II':1 ,u.;litll!lh !jl!I' ¡IUll \<llian 11Il1l:]¡O Illi'-
lll)~, ;\~i la Plhl';!;lll/il 1'111; d"i'.l~ 1'11111) cada día m:h Vil la~
lI!\i\t'l'~id;¡dl'" \ ;¡~r;IIi::'¡':'l' ('n ;.'T;lIi \ldl'l\' !'lla.~lilll{)s(J l'~lil­
Ji" d qlli' 1I1''''::lf'l'oI l'"I.:_ l'-I'lll,l;I' 1'11 l'! ,i,.:ll) \, \1[ : prillwl'a
lIIi:,1I1 dl'l ~1!!llil'¡ill' :d 1IIIll'.;I'1 ¡!!l!lii ll d,' ¡()~ ('lIk!!ill~ IIla\ 0-


, ,1 \.


1"'-., '1111' ¡JI' ('.'Iit ~ill'J'lt' "kj,\!J¡¡il di' l'1l;t~ :1 jl!~ ]¡lli'lIlh jll;ll'~­
ll'lh, 1,1!"I',!lldll id' :III';l,tli'i;¡~ !l1' \ti, a!lIllltll)~, haciall illI~(I-
1'1(1, 111- "jl'I',:il'i¡", :li',,:lI"lllii'O~, IbpI'IlSalJall Clll"~()";, conl'l'l'iall
" ilh'III'pl,rahan ¡..;radll~ illikllidatllen!i', tiranizaban ú dl!l~­
íro.; y 1'1,,'1111"1''';, \ !ll! Jil'l'lllili;¡n 1"11' ill[I'I't'S Id'ppiu ~l' \ arias('Jl
1,¡, i'~I;LiII!il:;, tli '1' Iwil'l'<I rl'i'nllilil ,i1;":lin:1 ljlJi' ';,II'<l~I' la l'lI-
.'I'lloIilld ¡Ji' 1,1 IJiI.,lri/llilll 1'11 Ijtli' [,al,ta caído; Jllil'ql!(1 1'1 10-
",11 :1 11' p\hil'lIll.', era de"'[1'uil' lo, alJlI";I:~ que lan en su p1'o-
\ l'I'!tO \)('.lwlic.ia \),111.


1'¡¡l'a dar u!\¡¡ ¡¡Jl'o! I!I'!." ¡'(llllilHa di' ¡"'[I' tllali'lil'u illl1l1jil.
"lIl'í;)l'l' ,¡l/lli 111 Ijlli' 1'';I'I'ihía ,,1 I'i[;ldl) J't'l'i'z-BilYl'r, C()!IIO
il'"li¡";t1 IJI'lIl:tr di' h.; ,dllhl)'; \ Jilo!l,'~ ljlll' ,!l',dw di' ¡lIl1il',lr,
Ili,'I' "..,1, I:;!ldiilldll di' ];1" llllii('l'~ld;tlk~ di' ~alalll,!lIl;;I, 1\1-
",ILI \ \ ;dl.¡d,'¡¡d, i',lu ('';, Ile 1.1.'; ¡rt'illcipa!t'~ dl,j 1'1'1110: .I11Z-
~~ll¡'~í' d{'~I'U\'''; I~I q:ll\ ..... ~lriil!! Ll~ oll'it...,.
id~1\ \;~~ LH'lí]LH!ll> di ' (lrt(I~: íU!·¡:":¡:l·li~\'lL'¡a ran!)llíl';j, \


"íl il (l'iI !lUI',I' l'ill'[jl'ld¡';¡1I 1J"i'in:a (,illl'd¡-il'I, halJí;1 ~Ill;j'a di'
111;¡1,,,,1r¡l:--. P( ¡d:~lb. \ ,t!;":Ull;b d(~ (\l](),.~ :lp! ludo d;:~;ll¡{I)i'izado~
lit'!' ¡1I1'jll"", ¡,dl;1 ,dl,!)i:¡i" 1:" di"'íi'Il!¡¡' \ di' l'il-I'IIi1I1Z,1 : de
';\II'1'1i' Ipll' I:i 1111 1':";',:111 di' lil;~j'd. ill di' .Iuri'Pl'lI:!I'IWi¡l 1';1-
11(/111,';[ ni 1'1\ il .;" di,.¡;r!;;! III ;:¡,I-",Ii!U¡ I'!! lo" ,!!l'lIl'r;ill'~: i ni
d~lli,(·t~l :.;iqnit'!'d i:ll i,'d;¡j)d ,'il ~-;;,L~nl;¡¡lj ,l ól;\ ll!ll\{'I':--;idad 11




- ,i011 -,-
l'~II1IIiO pllhlicil, A las alll;l,~ di' 11'ldl'.:':la a';I.,lian ~lIln lil~ 1"'-
"ulall',., dl' :-1alllo 1111 11 Ii n;.! 11 , jl',"il¡¡.;, 11I'Il,'dHillil~ 11 J'ralli'i~­
t'allll:';, t:1I~'W; rt'lj!,do~lI~ lí"lli'll ,'¡¡t"dril'; J'ulld;lda . ;: \ '1 t'.;l,,-.(
~()Iia a¡.(n~.~al'~l' 1I11il ti otro I',;,',dar 11I;llIlt'i,la, \ 1;1, dt' 1IIt'di--
('ina l'Olll'lllTiall al;.!llllt''; lllih, aUllljll1' lalld,il'll t'IlI'orlo 1l11-
1II1~r,), Fillalllli'lIk il liI'; (':¡I(ldl';l'; dl~ ll'l\;.',lIi1 1II,III"'a, ;.!I'il''-;'"
hUIlICllIidad, rL'luri('a , t'lc", ilsisliall s"I" dll, 11 f 1"" l'IIII';.',ia-
lilos tkl lrilingüe ,'l cada \lila, por nhligal'itll\ dt' SIl'- I,I',';¡'
r .\ t'.;lo l'slaba I'n aqlll'l li"III!,O, 1' . ;11' "', (ll',d" 1,1 allo :1,'
1 i,j:i ha,la 1'1 di' 17 í 7, I','dlli'idd 1'11 :-1;t!<lIII<lI1I';[ la ('lhl'II;lll-
za di' lil~ t'al('tll';tlicil~ ('11 la uni\ "I'.'ídild \ '1 ;iI.~111I (',I'lIl;u
¡uri . ;!a .;(' d(',iaba \1'[' di' 1:lliln,in 1'11 "llillltlll t'll 1,1 palill ti" 1',-
('tH'Ia" 11') ,'1';1 pal';!. ¡IPI'I'lld"I' ''111(; l,ji'll ';<1111;111 IlIdlls <¡\lI' ,,111
nada ,(' t'Il~('I):)j¡d: ~illll !Jil1'a gilll<ll' 1.1 l'l'dulil ,k 1'1Ir~1l y 11\1-
dl'l'sl' Ú ~ll lil'IIlIH\ C:l'ildllill' Ik hadlill,'I',"


,dloud,' llnicaIlJi'nll' 'i' apl'I'ildia al:":1I \ ~r' l'II'I','il;¡j¡;11I 1,1,
l/u!' lenían ~ a pl'í¡lI'ijliil~ dI' jlll'i,,;pJ'urll'llI'id ('i\ il, pil!':l Ihl'],o\,
"'1'1' Ik O!,,,~il'Ij)II, <'1'<1 1'11 1" ;!i';¡¡]"llIia tilll' ,1' 11'lli" 1'11 I'i 1'11-
11'~lil tl'i1I1l;.!ÜI', J"Il'lll:l¡Íil dI' "ll'il.'; dlh ,/1:" "),,I\lll" ;11\(1."; <I¡III':>
hubo en lus (:011';.',1'1' 1111'11111'1', IJ¡, 111, \ II.:.!I'I,', \ ti" :';ill\lill;lI\,
Allí Sl~ junlaban Ull tlia rada SI'lIlalla III~ ;11';likIJlI,'II, i \ I1 lú¡
uno tlt~ t'II,,<) (~()Il ~u pl't'sídl'lill', 1."j'I-;I' lllt'dia 110m Ik \,UII-
los il !lIl pÚl'raf(l di' la 1¡¡,lilllla: \' 11I1'~!11 ,1' ;¡l'~iii;¡ plll' 111'
('u,u'i!,lt;llli('lJ"; t'OIl t 1';1 b 1'lIll1'llI,illll 'luI' 1,1 ,:,,11'11[;1111,' hal,i,l
dl'ducidll di' ~Il 11'\liJ: \ 1'11 JI" día, di' "dllll,illll d,' ;ligUll
Í1l1líyidllil. ,ulJI'I' 1,1 ".II'ITíl'llI r,'il'i'idll, 1" j¡¡li'id ",,<1;1 "I',trl"-
mico 1['I's prl'"lllltil~ ,11t'11;¡, dPl \illlli" "
"E~la acadl'lllia di' 1(,\ 1', ui.:':1I '1111' ,:1' Irl 1¡·;¡,J.JILldll dilo!';!


¡t la uni\('I'"idad, ,'tí la !llí.':ll;l rOI'I!I.! Ijll:' 1"111;1 I'n ,,1 "II\,':.:i"
t I'ilill;.',iil', \' qlll: ~(' ill I'J'[ c;i,J" 111:;1 ,,"llIl',):1 itl l' d,' ":111[111",
Pero Ili ;lllll,'lIa ni I',:la LI p!'I',id, 1\ i',iI"'¡r;llí"'h ';11111 d'l-
;.!radllad(J~ Illilnll'i~i;h I'lIn 1'1 IrI::!" di' ¡IIIJI'I!llIfl's \ ,'.:11
neo qlll~ ~(,;1 1111\- plll' 111,1" LI "lh"lla:l/il dI' 1,,\ ,'.': \ I'dllilll,',
PI! aquplla il\;;í.~IW ('~;CIlI'I<l, LI l'llit! t'lhi'li<tlllil 1'1Ii,¡J{' "I¡,lIld"
Ilill" iljll'O\I'c!rilr il I'I~ '1111' \;1\;.111 ;1 1'11;1 1"'11 ;tI":Ullih l'l'il:"¡




~;O,; ~


¡¡llb di' j,ll'illlad, ''''1'11 ;,\ III~ <¡Ui' \all a l'flIlWI1Z;ll' allí 'a~
h"illl!'¡llili'> di' ,l:! ... :iill;llíli') \ I'~!II,'; 11':' ~\l!'('dia PI) mi lú-m,-
11(1 :!! qi¡" ;1 t~h ¡\:'I!lH';'l~l'io" ¡;:' .!~'I'~J,""I;Il~\n , (JIIP pidi{'l'on pan
~ !l:, ;¡~ljid~\;~¡¡ 'i:!;"!¡ ~,) l.- ":L,:j¡"i:i""';' I''':!() !;ilhil'ilt!,1 íOllidnt
\·r\III;!rd .... di' L"'I!; ::a \'l\jj \ (·:·¡ll;~:; ,j j'!!'.:¡,,: 1··lfí'dJ'aíic.o~;
;:>,));¡!·!:H!II~ ri(l: ('! pdLI¡"tj p;¡r:~ P¡¡~;'Il(lr' !ih ;'{j¡jiuti'¡!ln...: df'
1;:;0 \ ~<i {\ d,\r¡L('!;u ~!) tL¡ ... Pd:);~í\ ~u hll\';1 I'(I!,'!',:! tU))" ln· ..
j'L'I¡<;¡'\:~ di' (1 .. ~·¡¡"LI'-,. \) \', íh ... ¡;~¡¡;til d¡i !'Oll\tll''';il('IO!l 1'0 un
\'OITdIO ('ílt) Lh ,L! l,i¡'i:., ("" ".![ "!l':~ qu,I a",:-.:lían;) ia. lni~nla


, \ ~


'1 ii' ¡¡,;¡ I'n llil i 1¡'IIi[11l ;¡ I'lll'~ar
;'r·~¡:'ll':l Lu'~\':¡!' HlJ lla~autp


j,'¡'" L ~¡ r, '!lj:".;I',·\ \(¡"'I Yin
.! 1"< :.l ') :!.~, ¡I,i;' 1 :!d~du


f):¡ !: ~¡)i " ¡.:'~·:ld{l :1 ¡nd'"


"L;; 1;1: 1" 1'.!!' '1 10 inj~I!1¡) qiií l f'll Sala--
lilallj':¡ !':I i;lt¡:lq !1:. !¡n:-~';¡;l:l;d d,l :,1 .¡\ll'i,~¡,'~¡J;l(\;lt'i;l. \ ~~i {,;tbl->


- '1' ,: ¡ ,1 1; ¡ ... ;':¡ ¡ Ili ir·l


~;I:'IIIII, ("!dli\il!:d~) ~,¡¡ .... par:¡('ul;lJ'i'-" pl'p!{·I1:.i(;!le:-: .. CiJn :-.!)lo
qU(i dejl'\\ ¡Ill :.:Il .... tilidd q~l(1 !'1I:il!,l~, por ('í~rpnHlIl¡a \ ¡¡(Ir f'¡
int(lr~'\~ d(~ ¡I,líl~! t' ,l' 11!\!!ll ; tl ~~1 1";1 1 tll 11(· HH'J'¡t¡¡·--:. Ht l tn'hn
t'dl{'dl';I~, dp ~llJ'l~:)rll(l('I1('!'¡ (¡¡jI'... I!d!! ido ":'.U(·¡\"'!\";nn¡lntf\
"1'1!.(1:·11I1,! .'11 d:]ill·[l:¡ IJlij\.·" .... :¡!;¡¡l ..... 1' I'lJCdl' ¡j('{'ir \'I~!J \'.'rdad
'IlIt' ,¡:!il \;1 d" \ 1'111'1',1- di' 1',Últdli'- qdl' ,,!dil'lil' IllJ :..:radllarln
¡¡lilldl'I,:', .. ,1,1 ¡'I'II:'III"';11111'i111' ;¡,,;i,lida, ~ Ijlll' I",la r~ \'1)
\a,,; 1';!,',u!L¡d,', di' d,'I!'I'I;,'; ];1 Imil';¡ 1'lh"IIilIlZ;¡ ,il;! 1[1It' }¡;J\
"Il ,llpll'lia 1'';1'[,1';;: 1.:1' ,il'!I!d' I'd!t'r!!',h 1;1'; nhlll'IlI'1l f'I';":IJ!ar
Hli'IIII' I'liil"ji,!!,',,, 1,;1\ ,,¡'t',- \ di' 1'"[1),, -11111 Ila" 111111 qlJ!' ;l .. i"
tl';¡ Id nllill'!";íddd \ 11!'Il" ,d..!llllll'; dj:-I'ljllJ!ns,'


,,11,1\ l¡¡llt";!'III'" \!!'(ii,1 di,> ,1I';lIjl'llIia~ pllhlJ('a~ de r;J
n'irH'~ \ 11'11'" 1!1lld,¡;Lh ;'111 ;1!tl'llhriCiilll 1/101 Con,;ejo, ('IJ\'fl~
mili \ 1I1!!lh ,1' \'!"!TiLliI iud;l~ Id' ~I'll1alla~ 1,'11 jcoI'r di' 0r(l,,,i~
'''lO!'! 1"011 1'lIl1l,¡- ,],, \I'in!" 1, ¡'llilll'll llnra~ en pn',;idir 1'1\11-


ljQ;u 11 ~n




--- ,"¡¡)t, ._-


I'/ll~ion(':-, \'I'~I'('¡ld,'r ;¡r:.:Uir. I'l'l'l) ili "',;:Ill ,'Il 1;1 llll¡\('¡'~i
dad, ni puedl'n ;<l'l'lir '¡¡lO ;1 ;iti'",IIIJ~ ",.! lI:1iaIJl!', I¡UI' ¡ il'lll'll
n, principios di' .illri~pl'lllJ¡.III'¡;1 [11 ni;,; 111 IIII'IH:, ,:u;' I;¡~
.1C¡¡rlPlII ¡a,,; (]¡o ~a lalll;lw:í


"Por 11) IJIII' 101':1:11.1 'lil!''',iOll ijl;i' ;liií P;!,II'I'I' ,,1 rl:I!l:;lrl!
di' ln~ dlw!nj'", lií;¡¡I!,'¡,ld~. \ !Iiil: 1','¡II,,',;lllll"rt i :' I'I~ ,~T:I
dUildn:: ('11 I.'ÚIll)lil~'; ~ ('n 11'\ l'~, í la ']\JI' inl1u: l' Ilil IlIiI'll "11 la
(\('('ad('nda di' la l'lbl'II<lI\Zi1 J, ,'- ¡1i1'IIIIlPill'dhl"lIll'lj!" flld\ ,,1
(¡ue rn Salama!lca, De ";1I1'I'!I' '111,';1 mi 1lI1' !'''pallta I'! ('(lI¡~i
derar ('omll :1 Ij,;[¡, dí' ("t" \ di' I;¡ illil;.;llll:1 1" III!I\ ['('¡lIul;;
f'spt~ratlza di' !ln'mio di' ¡", 1]¡H'IIl]'I'- ¡j" ;"jUI'j!.1 .''';I'III'!'" ha··
ya qnic'll qlli"ra ;2'\'¡\,1II,II'';I' Ik \1-\", l' ",11111,11'- 1'1\ 1,li;1 1'lIí'
qW\ l'l Coll';.;'io di' Sal! !I:L':II:I';:' Ilii); ~,i' inlill!l;\ pri\dli\,(
men!!' la rll[¡!'r~id;ld d¡>\J,-;,[;:! ¡jl':II' "I,!!,II ,,¡¡,'I,' di'l:ir~:'
l'l! ~ll 1IIt111q 1,1 l!l;)llih \ .. : ¡dll \;, .1111 i:il!!I',¡II!i \ 1.1 lu~­
cienda: :;;\1 ff'('!I)l' da \ 'lui:;1 !'i)]h!;.;il,!('¡('III" \ l'II:\lII'¡'~ ;¡
lJulfln quiun\ _ lllttlLI Y a]h\l~\h (' il...,U ¡d;l!'!!! ilt\('ljll'il q d¡~--
pen~:l 4·nll...;ti!!H·¡.¡llth~ \ ~'~ld:!J! 1"· \ ...:¡ [;, rL¡ I;! !"':;illd d~· ;¡lr\~-
¡wllar ;¡ ;d:';-l1íJ:I '1" ... :11" ",II! , !í,! i¡¡;¡'lli"'fl ,',il.' ¡;>I["jl¡,· ¡I,dl;1
siempre tjuit'll I(~ :iO~t('llga, ... ¡ I'.~ pll ... Ii:~:', ",1"" 'i1ill 11 dí,
culpp i'1I "PITO I:nn t¡11I' I'S mO:U,'J


"Pnl' f'ilt(l aqlH'llo~ IJ¡W[III'I'''; 11\i111l:-i"L:-; ni ;¡ rt'~pirar ~I.'
alrl'H'lI 011 clúu~trlJ, (,Uitlld,1 I'il 1': ~I' ¡1';!l;:li :'Ihit- \lnll'lJ"-
rientc~;¡1 I:"ll'gio IIla\"I', '1 ;'1 '¡:.' illil:\I,liJII', ,:IIJII¡ill' \I'¡jll
por (',if'lIIplll all~l'llldl',1' ),,-; ;'"i,,¡jl'¡tli¡"h 1'11'tU"111 \ I!I'; ,'IH' ..
... OS l~lltl'l'fl ... 11 qUI' ¡'Il Ul! 1'011',:111, 1'1,::111 dllil-'I "- (111\(1;ui"
únkanwnle par,l \¡>lIlo:rIJ~, lW ha d,'j'I'lIdid" I'lIi"::III: ;¡I:.:lílll'
de pi en mó~ tll~ I:llil!rll al\(I~ ('illil'llhi"II," ¡J" (',,\;1. ~a:r:r(l¡J;t
facultad, (1 (Jlll' ill:,::uílli di' J¡¡. :::.Il''I'iill'~ d,': 1'·,Ji';.;il) ... il''il "
haya ~I)n ¡(In, 11<> C~q!l¡il'il di' I',¡¡'!ll'!'"" E1I ~illII;1 ;(1111'11)1'
vra l'~t()~ ti I)tl'lJ~ !JId\ lirl';· ¡J"'llr,jl'n,'~, qlll' ,::' dili'l'id,¡ !;,
1~Il~rÜallZa, \' ~I' rll',.,!ill}','" d:' ";tll:l did 111;'1'" 1,1 ''l'I,,JIIII ¡j"
illjlH'lla f',~I'lil'¡¡¡, 1';:ii.UI, \ "111';1111""'11 ,JI \ IlglI hil'il h;tll;ld'l'
\a ('1)11 teltl dura ~"C\ 1IIIlIllL!I'


,\'¡ f'll \;¡\J;ldlilid 1'''- 1!II'i'l[' 1'[ ;1'p",'11I di' :''111''11.1 """:"1.




- ,-,1), '~.
]1111' 1,1 '1 11 ,' lilll',l;l Í;¡ ¡I':,ri,'" di'! d:'i'I'I:lilll'i1I1lall(" ['Ol'(IW" adt,-
1I1;¡'" di' 1;1 i11'1'1'>,[illl IL' 1,)" dlll'illll'" 1II;llIil'¡~la~ por 1'[ Cnff';.;io
dI' ~(lll\a (:n!/., ;1\ ;:'¡;¡I~II di' Id (/¡i1II,'ill"I'IiI, CU\ 1/'; milií,tro"


j ,


,,011 I'I\!' \11 1',',~,iLlI 1':1
J'I'l'I'idd 1)11;:I:\!"ll Iji; . id ¡'I'<J) tL· Ll !,:¡¡! \ (,I .... i{Lul. ;: jndj\ íduo..:
ti!'! Illi ..... ¡I!() !'(d('::,!~f. ¡Ijt 4\~ ~·~I;¡l. ('o::j¡) .... IJI·I'II,\ PII !¡¡d;1 ('IlIllll-.
1I1,l;ld li:l\ ¡lid, di, lU,ti:; \ ¡J" ilil'dlill¡11 <¡tll' d,' hl!l'III,. \ III!
1'1111">\1.':1 1'll.oll"I',I!' pald "! ,d)I"ltI'i di' l'lIa,., il /\)., illll'lIn,.; 111
a I'I~ 1111'di¡1l111":, ,.;illll IflJi' ("'!I~lili;1 iI l'ldll:- illdirl'J'I'liIPIll,'rd(~
¡tll!' la lII:t\íll dl,!I:.:t1",J.¡,1 di' !)I'I'd El I'",tll dI' lll~ I',¡[,'dl'ali-
{',P, di' di ,':"'IIIJ" ,1, dIJlllii" ('"¡¡,,I;I :-1,11 IlId' la IIW\ (11' par!('
:d''',""IIJII' ¡J" /" ¡ :liiIIWilll'l'i.l ' \ I",II)',;¡ ".,II'~ II'~ I!l'llI1UI'I' mil~
,,¡ 11I1!,'11' '1 11" ,,1 liilrllli'dJ'I" ,)., 'Ji, ,,;¡! .. ,j¡,h lil !¡;li'l'il ,'fl',llldi-
,lllll),~ I'~I'¡¡"I'III' i'dli¡ ,¡jill'il"I'Lh, 111 11"[,',11:1,1, ¡H'lIl'lI [¡¡ti"
d1jlll']I'ui¡J;¡,jil l[tll' 1,ll,líi'I';!;! 1'11 1\ ¡:Ihl'!lil:\/.,i 1'1'1'11 ~'.''-!ll),;[-
1111'111,' ]:1 !'''i¡dl'¡il!\, >,1 \ ¡,':'i'il 1') l[l\ I"",'ll l'~¡:I'rélllZ;¡ de qlll',
1:1 L\II\¡U':1 h;ti'ld ¡j" ];¡\""I' Illl'i'i!u d,' 'll ilp)il'al'ioJ] ('11 I'~til.
polrll', pill'¡¡ "'''H¡J;:lrl"., !'dI,1 1;1, 1'!;'¡!I;'i¡II';lCh " iIU.lil'III'I;L',
a~l !'(H!HI 111 1],). ( \, ~:!!(\ ¡" .. , '¡,Ir, 1', ¡;':~;t' ¡11' 1,1"; Cd!\'!lr;'d¡
,'", 1',,1",:':1<11," ,ji' '),[i",,,,, I¡¡,'II"" ;I!I", 111' • ',.;1 IldIU:, , 1¡IW ja-
!Il;¡" J¡,¡II [I',I:,]U 1IIi di'I'IPIII'I, lIi \·.;[a1l \1'1':;:1110'; en el fo)'o y
pradiea d\'1 dl'1'I'('JIII I':'dl di' E'p:llla"


11.\ 1':-.11' , ..... !;¡ i'l'du('i¡l.t J:~l.\ Lt 1·:t~··.'\LlII!a ¡j;l Id~ '-lid \ lir.";l~
¡Jadl'~: 1'11 1,1' l'IIII',:.:i'I- ", dil!! 1:II'I>llljlill';¡f¡]"IIl"IIIi' 111l'II'b,
Lillill'>J1i lit,., I"('/lll''', '1 ',I/I'd"I' ,1<' t/"Idrl' il<' "i!-d PI'I"iTII'~
t:h l)l)t" JI) .. Ili:.dd:¡4Ir~j... \ j'fq~ t'iLh 1;1 ¡'fl."'Ielldll/rl IUI1¡gll;í
'¡udll'" d,' [", I'I,!"!~I,¡I,·" n" Idl,Ln¡il' !jl11' ;¡f"i:!;1!1 ,PI' IIJ([p~­
tro,. ~:' \ "11 ,'11 I,¡ I')"I'/'.!,;], ,¡" h:,bl:;:I'Í,l tÍ" ;,flli'ra, par;t
;¡pn'Il¡]I'J' 11" l'1li11:JII'ld'h 1/,' \:¡ ,PJI,¡.,prllil"iWI'I, \ ílun dp la
:.:rdllnlic,I, \i liill':litll "11 '11' ""lllIlillil;l,j,,~ ~Inll ¡a.~ 1'(¡!)I~!Il­
,¡IIfll,.,,¡!l),ttill;¡, Illíl' ,,' "JiIII":1 ""[1 l'Il<lII!llí,:r lil'¡'¡"\[n . .\


"Uillli!1) 1\1;:', "" ¡"'JlI';) di' '¡I::!I"" ,'11 qUllli'l' dí<t~, 1"!l'íjlJl' altt.l'-
!JillI Il/'I' :-1'111i!II,I, !;¡ .. 1¡¡,'I¡]i;lIi,', d,' ¡l'lIlugla \ del'l'l:IJII~, r
,',1" p, 11111' 1"1/,, 1·1 \',1('1"'11'10 di' ili'lItl'O ¡JI' )o,~ ('Oi"!!]II;;, F\II'rft
,í" 1'11"" l;¡., l'IIJ1I'IIHOUI" pllh!,,';!., 1I l'i'I' .. id{'l1Ci¡¡, ¡)p "1'1,,,




dllll(j\l\' ~I\Cll".:¡ ~I'[' /'1111'1', j"l .'1111 "\1 Ll 1I';¡)ida¡J ',I'ill Il·I'.~ I'n
l(¡,~ ocho ;-¡:lOS di' t'1)\,,~!i:l: \ \'¡!!i:lI;qli";I'I' 1;1'; 1,'''' ;'l'¡;'~ ,1,.
opnsit'jc;;¡ ;l 'd~ (,!,,):',I~
l(l~ , ~un ¡E'la nlt.'j';¡ 1 ;1";;1


,Tílrl1¡~(lC!} ¡.uí1dp ~(I1' ¡Hij\ ~~:r;Hldp :--11 prl\il!i~¡ 1'·.!ud;n
Porqu p las :-;alida:-; dp (';\;;d d:· lj¡J(I\ ~!.;, \ iln; ¡,:~!l!h ~():l !'(fll'ljll!l-


['(I('torado, Lt~ :';!l'¡;;~} (-U¡¡:¡::!,¡L~ d .. l' ;'I\[llt;,.;;¡ q:j~' ~¡' jl:~['I'i­
bell ('l tul;'~'¡d:\'''''- iH'I!dl!;;Ll \ "', (íl:~I¡I:1 iljl;('~H' ;i(\:H,'¡~" \ ~¡!:;·d-
rnrnte ¡d~ di\ t'r<;\I\I\.'" \
IrilC'('i(,n ~~r.ll: t'lj!]l ,~~;¡(l".
i~; '~:iil\:~¡" ~~II ."1':' 'ó;,¡ \ jl \'..;,-


1; '1,


'-'lIíl ¡, l~,i i!:!:';'"
í'uiliYll r~ fu S?.','JU:li' ,'-/ :(~ ';! (:. jir . ,~ !, : 1, : ~ r
t~l til:nlpr. di:t y !1¡¡':\:',1 [q.,;, {'¡I\P:2~(H',I,>, ":P\ !h'r;:ll;'i.l.l 1'¡::: .. ,~ :\l
trabajo, E~(~rlll:'ll (1:""1:'; lllt,,]';) ,\ l'lI(·~¡;';.¡ ~ld\, ';\~. r:\ ~;l:\Intod{~­
dos, f!,Il'I:"ip,¡n:LJ::", ~i¡ l'i~,;',",,;I i Ii " 1'1,,",;, !'" 1';:'IOiid~_
~u~ j)j'(lln(jClt)¡li\~ d l'U¡:!qUl:'J' !'I¡¡p¡~'" 'jl::' ,~llt E~~llld~a!l ('(jI!
;2Tall (:ui;l,,¡j1J 1;1; (',¡j';'pl,,;',;)!), ~ \ 11" ;;1' :J¡II~ d,o ;:¡il:íll' Ú {.,: ..
n estotro ."'1l~(l1¡'1 P;¡:';~ ~;~¡~ pr.·¡"fI .... jqn~\ ... , (,(¡¡Hdil ll~.!a,,,,; d/\ PJrJ-
ppflO.'- t~~ ¡ll(:I¡¡,~:!}~H':~ !.';il'a V:llllill'l",Lb, (,¡¡¡¡",p.jI\/'I¡"". r,!\I;;ld,,~,
callulligu~. ~;Ill('j) m('llli,iilli\l'lil:' IPij"¡1 1" iJi,'di" p;lr;: ",11' JI
a rl\l("1 , Y ('n qli(" ~l' i'1I:l,h ~¡¡ "J!1 1,1 1II,';,!';'dl'l' '1111' 1'1'(',1"
('1 din,'rll I'lIn 1[::1' ~:' ,.:":1" ,,: ,'i¡ql:í"I; (.] :-Il::i'lll '11!, llli'ii¡¡1I al
(~(ullari~la lIara I:t cd:l ... ,¡:l¡"/ ;Ji i'()~h¡'jei''' pill'iI I:¡ (';lr~·dr;l. :11
hacedor para la (¡¡'Id, i;¡ 1':;1:.1, ,: '''''[('jll, 1,1 ('I',,;do t'¡"
y l;sla PS ¡tor tndrl la "!i'I', ",,::: \ l'l iO~!iliiiil di' i,,, ('(!I,o,~i::,.'


I<i.Po¡]rd. pUi'~, ;'[ ¡¡,'a (';, 1"'[11 í"iJi'l'ar'l' i¡lll' -(' ;'I'¡',(/'I
{'ij 1~~I,~lllilla ¡¡1(1!';i!11¡';:'.1 1',· l!¡l:-.':~;, ln(Jíll'" lili(:llti';l"l f!~) ... {\ !'('_'




ídril);:1 1", ~ ,:11':;:1" /'1'1'" i'd~ial';¡ !\~(IJ') IJ poí!r;¡ ~Uj,-\tal'~C' ln~
'., I iJ 1~j;il':;1 ni ~¡\ ~lli(l!al'a;J lllil'lltras


,,::¡"'\It,: ,1'" ]1'\" ¡,"tl,'n "11 r'i COII~('jO y la Hi,¡¡j
::¡n!;I, \ ¡:,'! 1,,, ::31" ,.::1 1", !"I:'ra: aqt1('! I\)~ propor-


':-. !¡! ,::,1 (,;1~tit!0 C'1l
11 '11 ;


,
Jq~ ji,' ",Ji 1"; la C'~


P,';"TI ,:' .'1":\' .. ,,:: J',: :':: "Ia.c' ,:,!I';l ;t,',d" l' jTllPull!dad
ti· ...,[h .'\ '¡'-, LO:. '~ ;¡ ,j 1111'1;1 11.;" ni; ",~' d~ . ..;~~~_\h:l \ ('xtiuga la
rt,',il .Iil'l l :1 '1\:1' h::,';", 111.':"::)" ! 11'1\:' i,:ILl ¡,¡llll ~'';(' Ilort,'
,¡..¡ !,h\!J 1.1 d ';, '111,:,,';,' '1i:' l:I\, '¡"III'n 111:; l'llk!¡I):~ dl'¡ Con-
,:'II!', ti" I::¡ii,;::/,; I,\-(,:,j,'~i:¡j:,:;, ,"untu ,,{' I':]ítíijl!e Pllr


dFilrq~!!\ ;'I~II¡ 1Ltdp ~it!;' I()~ (.()~ 1~"I1<li" ..;¡, ['(ldi!.I0;-,PIl a
:.,r¡lar:Llr ;'\:~:~rjJ:l, :l~(l ',¡l"~ ¡ ' .. ',--. \. ·lL'!.:d:~ q:J¡1 l:t.' ;uJilJlt¡tl..,
:--'.':1 !':! .~,j,; \';)~' :l, ... '11d ,1 lo, ':·:ljl;~\i;.;·'¡dj' (·a¡¡lií·:td(l~: '1111'


\ ., .


.; .
" ,


r," I :. !


I ' ;::.:[:: ~\!f!' (lt1'a p;-!rh1 (l11P
i" ¡ '"11,11 :",' 0111'-


,d "
U \,~ :'~¡d;!l.., fin::-;it)rnl1 ~US


,,,.,i' ,< (¡!ii'¡;dria aún
'I'.¡: ,h:l pr,~I\iprl·Jil. ni


"',[I,;¡,: \ ¡~"lrpdll'-


111!'ll:h d~1 11.1::1!" Id ,,' ',0,; :!i~ la~ P~¡i':"'fJ:);h :-;pn:"Iala~ . y pur
!;uL¡.. \,,~ ~~~' ¡1\\.:ilL!lJd l111;l \01 .:!'Il:':';¡\ i'¡ldi'-'lldl¡:(l rl:!'(\r-




-~- ,~111-
1l1O di! II)~ cpll',!!in~" del ¡iI'I,¡,it' 1))¡IiJ¡¡ qiH' ~ •. l'lillli:l!¡;¡ por I;¡
di' J()~ ('~tlldio~, l'n;1 \ ntl';] ~I' 1'!li¡!í't'!ldil'I'I\1] ;'1 la \"/:) "1\
n7 L ¡d propio !í,'~n:,', ¡¡:!;' ;! 1;;, :¡¡',\ 1'j',ir];IIII", ~I' II'~ IIl'I'\I'-
nia pr(·,~;'llt:l':l'll ,'¡Ilit' \ li 1,,;;11 I¡,/" ¡Iahí" di' r;'c'I'i1.'r;¡!'¡;¡~, pllr
B('u,1 Ci't1ql;¡ d,' ¡:; .1" 1.''':'''1'1'0 ,,' 1I,;\n:!i 1'1'\ ¡-;jl' L" l'lllhii-
ÍlH'jnnf ' ''' tL' /!):-- 'ui·~ i'(dt¡~iil.--: H¡~:\ ¡:;"<'>~ \~~q';t I'f't111,'P-!I':", il lo
qllll ··dl. priJlli!¡\() nhj(l!o y:;) ''':'1;;;; ¡ d.i[j;: r\lqll~'r¡;!n. ¡I;,~pn-·
Hil;lItlll~I~, I~IlII'I' ()\I'il~ Cll~,h 'p!l' .J',dl' (lIjllI'\la ('¡'I'!i;, 111. ~i'
pl'o,r~C(,sP 111!1 7l..!'11Hi¡ 1;:'[';1 ll;¡"'!il h !1!11;~¡1';h:¡I)j\ (i l" \(I~ lHU~\tj:-­
e~tatIlto~, \' rkja Il\lo dl"¡j,, 1 ill',~1> ,1" ,,\ ¡el i l' !;h t'l hi)l'!lI'I'I,h
;;;('j~ ano, dll!';Il'ltll ",ill' II',!!I<I':I" , \ i'11I11'1;1I1I<I 1111 hnhil :,[í'-
IlI'I'C. di' ilJtl'i;';iI~ Ijl!:' d".Iihl'll di' :I,),!r~l'-I' l'iIIlWC2" Pil:;1 ,'r¡t.)r,
pi'('I'rl" ... , ,\ tan(" ¡k;':;IJ'O!1 Ilh 1,~j'¡I,'J'lI", I!I~I' ""/;:lIdll !;¡
para plJh!iI\ll'';'' I:b l'l'id,'" "I':luL" I¡'¡I' 1'(llIll'lIi;1Il III~ Illll'\I)~
t'~tatllt()s <l,'lI,/!¡I,';1' id Iillililll l'I-I'lIr~11 di' illlll'dl'I'IIIi11' 1" 1'1'li,-
gi()~idad dI'! llJlJ!l;l['(':! 1"11' J11i,tli'l d,' ~ll ('1:ld','e"I' 1':.;11' !JUI'
"n Ull prilli'ipin hiJliia l'I'OIJl')\ ¡,lo \ Oi!lll\ iJ;!iI i:. rl'i'lIl'Illil dijo
{)nt:111t'(h", .!.~;lni1d!) ""tn d!t'!;l P¡l!' 1,.\'" (·p]'¡,~iltlp .... q!li\ i~\ hahlan


n\('iCIHlo el rirl~~~'(' qii~: h:~Lj~; ~~[~ l'P!lCi:,:t:'i;t d:· Ilt'\ ;1(' :1 I'je-.
l'lH:ion ('if'rlas pl'()\ idl'lll'i;)~ I'on un;t.; 1'llll!llllilL\dl'-'; I'r¡~idil:'
por Blllil~ apil~l(d¡";I:;, ,i!l !ln':il'dl']' 111'1'\" di' ~\1 ~i\lI\itl;ld, \
opinando '111(' 1'1';1 p!"'('¡~1l ¡ J!; jll': 1',; J'lti i! IIj¡>" ¡Ji' 1Ii:lll PI '1' ... 11 il,
di;IIl~".;ill rllld¡¡ In.; ¡,ill')'I'''';I:!,:'; qu:' ;¡ IIII'I'!;I di' .1111;11111'; \
í~¡n!'r!l, !!I;~:'ill'i;ll1 inq),III(1' --.11 '-{I:)~'il~:¡jln 1111 HnJlld I¡¡\ro (!I
Il(\r í'ont~¡~~(i q!I(1 ¡l...;!ahil lHll~ ;1·';·I."I,i1~';~d(~ í'lI ~[I ¡'n¡wjjllwi;1 dI'
¡¡U" po:lia 1';1 ,:d:: 1l~11 :JI' ,,'1 :l'::tll'i,:::d _ 1',-!'liI'l'lill' 11" ,!l1I1.~1I"
d:\ ~:1 n1lno \" ¡(l', intro¡J¡!t'!\hl'" ~\íl Ll'~ ('('¡¡"_ 1". ~ ;lP(~y:ldo t'}}
la fn¡~Hla ¡dll l1 p(tr t'¡ di(·\;'lill(~ll 1';1\ 'l¡';dd,' dl'j !!lq\l;'~id;q' ~(l_
llpral. ¡¡lillIdo P\r¡ ·d;l' !t.< d '1':\\11 ¡¡ ¡' ·<tlijl¡-;:Il ( '\1; 'il 1i.
dl l f(·bn'l'\! di! ! í'77.


Fnln,' t;:n[t· h~¡b¡;lll \ inil,:' '1 ~'. :';d\~:_ ~J!,'''' ¡,\j."l¡'!¡~··,,; \'h


¡d~ !lI'U\,('! 11 t>l 111'\: lll;¡~ ,1'11''['1.11 di' l· ,';t-¡ IJlllhl'l' \ di' !,'"
,d!lh(t.~' 1(1:-\ nUC\tl:-- c(d,l!.!j¡.t]:,.-.. !u\ j¡}i"¡!!\ Id:-- ¡¡;; .;tl(I--; pl'(~L'!l";¡j'




-")11
)jt'" qill' 1'1' ::I!ll~ilh ::~i'il'aIlJ);1 l't'IIIIYar :',\1:' rnH!.iI~elda~
pl'al'l i,',,~, 1'llllIllIl'- I'! (;"jql'l':'1) hU!!1I di' dl'j;l!' 'llll~ l(l~ tO-
l,'~ill' IIIII\!!I'I" ¡"TI', 1"I'olil ¡:0I1 l'I)Il,'"!1('illll" 1111 11i'1I\('yen-
do 1.1'; ';li'illl'I', '. :qlli;lli!11 \ \ I'filllll "dl'llId' 1'111' HI'all'l'iÍula
:!P ~:, di' ~"l¡:\:!l;t~':¡ ¡J \ 17~~~, ~Td¡1 pdI'1(' dI' "'Ib h¡llnc~< ('Ilyo
lid,,:' ¡lll;f!:":! ['n L~ ('dJ:) d;' ;1¡jH¡¡'lí/;¡i'!~I~! H~·!¡¡p,~ ,¡~!() COl110
I'I! \! ',¡I,: ,', I'ill i"',::1I ;'1 1" U¡lj\ l'l'~itlal 1 1,1 ,'1 ¡di"11I d,'¡ l'ilJ¡'",ill
,i,"~i,!i 1:,:"r'lIl'I' qll" d",.;rÍl' 1'1:i'I!1n'S d,'j,') di' I,\j~lir: 1", d,'--
'i¡;l~ P"I'I'Cil'l'llll I;¡III¡I~,'II 1'II:d!,]I'I":III'n::·, ~';l1111I[1[1' d"~plW,'
di' \;1 élil!'I'!':: ¡j:' I,! 1:1 I 'P :II"II"I:I.! I'! 1'1'\ Ft'l'lIilll,11I \'Il tralt)
di' I'I',[,II,I"I'!III' 1"" ni:'! I'I''!!]);' dl':;1) di' 1"1'111'1'1'11 d:~ 181:;
Hklll,J;¡n,):\ !¡t! \ ~,\ IjI" d(·\ ~Jh :¡'''';('!I I¡¡dl!'''' ~n~ l)i(IJIII~ v (~dili­
'111', j,1 ,,¡,li!I,li':I':1 i',[,I!I,) \,111111"11;1 IIIJ 11l\lluill!!lITl cfrl;-
I ;¡l!li,l¡::¡ \] "Il ¡(H!, ;J!~dn!;d!ldridn...,f' d ¡dI JHHltf1 Il~lp prn-


\ I'['i!> q ;"1 ,:, ¡J" .lIlilí;! di' 1 ~:~"i "';1' lillIll!1I !'litll',:ar a la
111:-["'i"I"'; ;;"11 'I;¡i¡, ¡,hll';:,'!'illll (lu!llí"a io:, !'\[lre~adlJ~ bil~'­
Ili', ¡"Ii,¡ d:'!,i',Il'iIl' ,11 ~iI,:','!1il\l¡I'!tlli dt> lll~ CrJJp~i(l~ de hu-'
Hla~lld:ul '~. \q t¡:~ ,,\;:;\1 !'¡)¡Jj() :(\~ ;!!l~ ¡~Il\¡: .. p;¡I'{¡d:;r¡o~ d(l
i ; .. ¡ ; I ~ (' o', • I r ~ ;; ¡. J ; I ! ,) , 1 ) :
\()!\~'j' I¡! !:; .. I·~~. " ;,:1 ,~··,~,i:j'i !¡!J!\ j!il!(',,- Il¡, 1;1 i't)\~)-­
j!J('lí¡[1 ~lill)¡;l~; (1 1 11\:['1, ::\'t'i', ~:,:,~., dI' Il~lí\\ u;-:.,u n',~tahll~eiltlj(~nttl
"Ii :; di' .I\1:\i" di' ;'~--;~i, i':! I:¡ d,' Ell!'l'lI d,'1 dl:o ~i;-:nit'lI­
ti' .," \lid:li,", 1,1 1 ¡',JI:,! '! T'" :Iilhi" d,' l'I'~il' ,'11 Jil~ rllli'-
\0 .... f:\d('_il.> nl;~\ (1]'1' <'ji' "~i!!j '·[1 !'11!¡t~'\1\1 .... t· dl'~lina~-


'¡'!!: ,!: ¡"" ,:':I;!llill':~ \ 1i()I¡\I',~,
i I : t I j -: ¡ ~ -, ,: ~; 1: ~ -, . ,,' ~ : I ., [ • 1 l ( ¡ , !', ~ : :: 1 ~ • ¡ : ! i i i '1 !' ' : 1 lÍ I j 1 (l .... : I :-. fu 11--


ll;,j~i-i/:~ ';,,11 (j:.l ¡)!Il:~~~¡(':' 1'~I¡))i~¡I!) j¡llt~


dl"¡¡P,II'I'I':d,¡ 1'(Hllld, !iI'III'lI;:', \ ('IJ\ ti' ,'dii;::llh, \1 I'~tall lid
Jptln ;trrll¡rldd~r', tI :-,\ hitll (l!¡]¡\'rul~, ¡¡ dil'{·I'(',dt\..., tI~O~~.


\" ,'1',1:1 i", '\'1' ('I¡j:'~iih IIJlllildlJ~ 111;1\111'1" 1,,, Illlic",




t'",taIJlecirnil'lIlu~ dI' l'~t;l ,'l;l~(' !jit:' ni.-t¡illl ('lí ~it!¡¡lJlallta.
Valladolid \ .\kak Hallr'¡u a ll.';l , a!i!i;lIl{)·; ;1 1,110, IltI'lJ'; !1111-
dlO~ I{IIL' COII "lllli!llÍll'l' di' ¡¡u',/U/'!'S. ~I' ¡," d~('llI('i:ll:all 1:'-
llil'IHln i~¡ul "hji'll! ";ll;lllld::':;1 ",,::1"/);1 "1/;111'1) !}<lr:1 !;h ()('-
JPl1P~ nti;¡!;:j'i"~ \. I;;~'/ \ ¡!(,Lo llil:'" d j ,i;:, ~'":}!d,, t'I,I" >~
AÍ<'ala ¡:'llid Ir!'" 'i::' :':1 j '; ¡it
tÍelll;h ¡llli\ ,'l"i'¡,I!¡"~ IlIi~"¡il:1
de Ju~ ('lIali'S ('a.;j 1"lIll(Il" ¡"il
mencionar';l' lll~ di' FIII!';:'I';I
liago; !tJ:, ,H ";;11'111 \I"I)!


~:\ r"d;¡r':'!)li;¡ ·:11~r·n La,,,-
!;ltldl::'1\ lo" ~',I\ ~" id::I!lIO'"
l'llil 111. 1(1<1 \ Ilr,'~ jll;d¡:'lirl"


:-'<1:1 L,'li);111111I "11 h ¡(" ~;!!I­
~:!!:~,I ~ .¡'tJ; "-\;Ul ~~(lI';UI(IJlli'


" SaIlt¡a~:u \ ~;lf) ;I¡~¡lj'! ¡'H Lf d~1 ~~i;~'¡;i¡J,l, :Ih d:' ~~'dilLl
Oro~ja :->:lll \i,'";¡!,, \);¡ilir "Wi:d.;"'!l H:'"", I'h di'


t.'n ;-\I'\illa, I(I~ di' ;-\dn:;l Ld;¡!¡¡: 1, Ini;llíl,",. \ '''0111 ¡;"J'I:;lIldi-
!Jtl i'Il fllll'd", 1", ,).o "¡¡¡!!,, [,""1;':- di' \ i:¡:llili'\,\, \:!dl';,,',ia-
110, Pi!) \ 1'11 \"i,'llI'ld: 1", ,' 1, '~!:I ¡;j';';~", i", >:lfl (;;l!¡rj,'I,,1t
\'alladll\¡,i. T,I:!I), i'~!:i, ,'~L¡jJ!i''':i1!;'''l','. ":111> lill¡:'hi'~ qlH'


~U:--. q! j ~. 1 ¡ ... ; i,·' "
1'0::;' ¡¡ d ; ~ 1: ! '1;: J ¡"
df~ E~pail,l. E! ii\·\l~¡¡·I. ::t (¡Pi;


HLl ~'(H- J),'
r; <'.)1 ~/;¡


,!UjiT{)11 (jL;¡~ ~¡i'l
:~!t¡rn:nn¡:n~; :::/':¡
lh~ }r l i~a\'¡r;ii ~",~


--, d


r~:"-:l::I~ (dl;l-~
; : :; ,~', \ ) '"' í ~ ~ lit


Ji


',1, ..• ' ',,"


: \ j r


.!;'




¡ ~11 ~H) Ji: 1 \... \j'. :.¡¡.~'¡!J \Ilf .... ·\1 ri!:':irn nr L \ HITnUJI.\
:\ t sí.,


~1 I~L ¡dan dI' H,Hi IUI' ,,¡ prinwrll. ~\'~\\l1 Pll nl['t) lu"ar dl'jo
ya manirl'.;I:I'¡I). qli' 111\(1 (',ir;I"! ! di' ~"'¡II'r:¡J f1ar;1 I(\d¡l~ la:,


j l ~ ", j ; - 1:


:1·- ¡ I i ,1' (1 fl()j'


\' ~); ¡ t n iI l' ¡ii, I ti I!l ¡(·;C lH1-'
]:111.",11"11 tdl'Iln dI) ¡";jl(l--
d¡':'I:l('()~ ,-):1"(\ d:' ,'::ip'( J;:[ i~ .... (:1 ¡:"~'.ili¡I';¡' (11\ I~I, ... d¡)¡tla~ (¡~--
PII(o¡a!¡I", d!' !;~..: jdll[:;:, 'lU!' t'\; .. ,; <Iil i,;¡i'il L;~ d;L're1Ilp~ I'ar-
k~ ,J¡, \;1 ;¡dlllll!i,·,II',¡:·'IIIL L,I~ ¡;¡:,·dr'h ,,' ¡f"i'l;iral'lIlI prl'fH'-'
11I;t~ \ di' pri'llí¡\¡j(ld ;d¡pllí·¡¡díl..,,' !;! (q\ t .. ~lI!ll JlnLl'j' p~ta~ y Ja ...
di' J>-~I'fJl'i;¡ í'ldl hHltb ~,¡h dj!'{'!'~'J)(,¡ih ,_khi\·udj,~,(\ {'tlllj\'rll




por I'll:orh\'jil 1'11 \ íi':I!i1 di' 0illl,,¡,'illill:I'I'!j;¡ ,i¡¡j',' ¡In 1¡'¡lillllal
I'OJII P!JII~! /) dp ¡'tI! \'f! ¡'id ¡:'jl< ~ :(1 Lt 1'(1,<111\('1 ¡ \;¡ UlI ¡ \ /11', ... ¡¡J:ld, LI)~
~¡JI'ldll' dI' In, jll'\lrl'~!)I'I':-' "11::111 j';'!'1 111 ""'1111'II:i"'1 '1' dlTI-
hall ,1 LI- P;¡¡'¡¡"III:!I'I'" \';""I!i',i,lfJl'i;l- di' (';Idi¡ "'l'IiI'l<I: di'
"':'lI:'r!(' íJ!le 11¡ ...,~l ",¡I:l;i~'¡~)!i 'l!\\.I()i';d~¡¡, :l¡ ('nl:'dlld lllil;l\la 11 11
Irl"'; luír'fl ... ikl ~~¡'\!I!\,!'rl!\ !,~l ('(lrllri!)\I;r j'¡)j) !\\:'I !¡!i\flj;.,. di'¡ Erd-
ril) id ~.\-htlIJl¡~lld" d/· la ¡n:-;lJ'lJ('/'jq[j liúhl¡¡,<t. 1.11;-; iji'!q" di'(l-
di'llll\'ll, .-" 1I1Iij'ill'l:¡;1l'illl ('II!I ilITI'c.:,11l ;111) Ij!l" ,1' 111,1\'11,';111,'
('H ~alalllalll';I, 1'~IIlI',. 'PI!' P;II',I i'l ,ij';!"1I di' 1I,(I'ililln h:1,1,¡--
ha 1111 I!II'I'I) "\,l1lli'll, : P:¡I':I ,,1 di' [il"'III'I;1I11I Iill ~í' I'\i~!iall
'ilÚ~ qllP d(l~ (ljel'j'¡('!11"', uno tl~¡\¡[¡\'(1 ~ Idrd pr!\;ldo \!lIl/i,'I--
l'lilhl' III~ 1'\:'1111"111', ;1 ,'1;11:,,11''' \lII'!)l1 \ LI~ I'\I!lW;¡:'!,Ij;", ¡Ji'
j\xlrapl'dilldl'íp. \' ¡It! ¡in . ..;,:: dic!:lf'ldl idl';l:-' !li'lI\ ¡¡Jflll!"!;t-., 0Pil!'-
11111;/"; ,,¡JI!'I' il"i.;II'llI'ia d (':III,I\¡';I I'l'IlI'llil> dI' 1'111'';0, \ t!1'III;h
11\1111"" di' 11¡"'ljllillil, l'I!I',Uiiiililt!,h III'!;I:' iI ¡¡¡l:'í'!' Id "II.,<'lldIlZiI
t'i'I'/:tilíl, \ ;) q:fi' 1,1 a¡lr'l\ 1'1,11:/11111'111" I!II':-." :iln 1'111111'1,'111 ('11-
lIll! 1'.- ¡J;II!I) 1'';1)1'['::1'11\ I'll !q, 1'~I;!\l!"('¡lllil'iJlI)' jI:ddil'IJ'; I);l-
hd~ll, plll'''- [ir] !ll';¡;¡ j);-¡""II ¡'dll I'",t;¡ 1':\)'(II'11!d


PIH'q ¡:tl1l~\ (r -~::¡ ('Jr!¡~;¡r~~!, j'/I :1,: ¡llll¡ld';11!r~ /:,-.; i!!:i\ (ll' .... i ..
dddl'S, Ajll'lIa.; ..;,' h;,lIia [illl:ii¡'::dll, "¡,dril!;' ,.,1 1:1" 1<1 ,~!I,'IT;l
di' la ill¡]"jI"1lI11'I!('i:l: l' I'n IIldio del Il'i\';\Ol'lliJ qlll' prodUjO
t'';[p ;':Ti!lll],. ill'Oil!PI'jliJil'IJ!O. !lO ';I¡jill!!('lt!¡' lIll ~" i'lIll1\1lil~rl)ll
!;h di'po.;i,'I'i1Ii" dí'lllllí'\!! ¡¡J,ill, ,-¡!Jlllilii' -1 iillllll'IIII'II'1 dl'';-
(ln!I'JI, \ 1IIIII'IIí),- 1',I;I!,!,·,'j:lli:":[¡l· ql!/,¡j;ll'Illl ";¡-I <lITllill:lIllI,
TI'nlliILld" Id !,\1I ','!';¡, ,,; 1"IIiIi!¡¡ .l,·!I;,J!¡il'I'IIII, 11:111" /';II/JI',I-
hlt!;1 J:I:., I;I/i'\(» !·, .... lu;¡io:'-. ;:;¡id~~ ;:~¡:!¡,l pLlil \ r'('lr~)(¡{ldip
1 Hilnto p;;di). ~~¡~"\!ijl (·1 It'¡¡'l::iJ (,o;¡-.,¡'l!/( ¡d;~;d, (';1\;h ~¡';!fll!~l ....
rl\rpl'1I1(l:~ ;ln:¡];u!;l": ~d;n¡<i'¡) ('q!l h '*'l1[ir":..,,11:1 ¡:: ¡ "l<l'illd 1'('-
pl'e",~'¡¡Lt:¡1 :J. í'¡¡~~i'()íl !'t"':~~;¡],!./;~t!.!" !,~'t' 1') 1:),,:1 :)(' 1 S:~ '(.
inu~!l "':¡ll't¡! r;\p¡·!ir' ;;j;!li ir) ~;!H' ::; L(l ¡jj('llfl ,'1\];! ,,(l('('¡{)!:


pl"!llIllj'd ~\()¡;rl\ \ .'.-,t,l ¡Jl~¡nl:1 ;~!'!'~1~~·1!¡· jl'i' ('o:J!( lIL:\J'I' ¡'O!l !!\W\I!'
ufla 11['1'\ l' ]'1'.;,'11,1 di' '11, ji!'I;]I::!'d::'" dj'i'll c ¡"¡"!II',_ Lit 1;1,
jldl'll' di' 1'!1.';":¡;111/,1 hlllll' 1IIIÍllil;ddcl,II'lli,' 1'1'11'111'1'';11 1'1"1"'1'111
dl'l plan di' J,')07. jlll".';!'1 Ijlll' Ill) .";¡' Ill'lllll'r'llI I'TI :1i;"¡lIil(tc
;(ll'tlllad;l' I'il'rl;h íJllplll't:lill''', ¡1'I:;n;l:tp';I', 'piI' "11 1'.;11' ,',




,) j; 1
prl'~nd)jall, PI'I"!I ('JI ('I1:lnll! ;'[ I)r~alli!il('lCIl\ ~ ;.:"J¡ie['[}o, ~L~
1'<llIlill1\1') \' ;11111 !1I'1'11'1'{'illllll I'í ~io.;il'lll¡¡ di' unifol'midad ~. I'I'Jl-
Il'iil¡~;lI'if1!1 1'11 :'rif' -1' lid/lid 1'1'11'<1"11, \:1111\ '" Il¡<i!lll di' l()~ all-'
ti!..!llíl"; 1\~Ltl!¡LI.' "l!!iI r~(l:',! ¡: ':d!' \'p \ ¡ :I~i' lu ((JC(f/de ti olyoJ/(},.,
IIJI/!'/('s 1'.\,(1" 1/ ¡'u\!,I./,lI/;r(':.,: (.'./ ("!":'. I.'/i,,"'''! ,/¡/nJ


J
:J'¡J,"Í(' \;~~!(l \
illli'~¡;1 i 1:/1111 ¡;tH' nl\\[';: '·'dL .... j(!(·j';H i()íl \ ,'¡q'::\'c,¡.j L'~\-:{l In \ it1 -,
in !l('¡'!:il'd¡¡¡l¡¡:--II \lIH' 11) d('!:!;b ¡jll'l\I¡!¡i!!l¡~ !l! -lit!' {:L¡.<¡d(l~ \
d('r(l;'~cl(l(j~ 111 ..... 1!l¡:'¡:Hi:-. 11 .... :d!U:'; .... ('(In ¡';i;ln\{¡;-. I('~, P:-o. ,H'd!'IH\;-"
~ jlro\ i:lllIH'iil"l o,,"~ I!!d¡i¡' d\1l ;14 "",;) í'1l1¡:]W":'" pahlit·¡¡do. E:a:-
lilh!l'i'i",,' I¡I/:' 1,1 I"'I'!I::' ['!fi' Ll i'i~I!I':: (';:L,,/;¡ di' la UJli-
\'íT',!I;¡¡~j (1;;";1 I"lj ':,,¡·i;~!,!j~J !it 'r;:!'[!I. po!il¡('(), il!·,)n"Hllicl)~
('¡Jid('¡Wi,J . ..,¡j \ l'II!'!"I':'('jll¡¡;¡! 111!lld':¡~d~1 ;l¡)~dld(" ['Pill'ul'U)P \ a~
,';11'", 1,1 Idil'ill d ' I';IIII'I'I;! I'ill, I;I!I"" II'i lilJd i" 1'11 'lIjlll'l. 1':1
("(\1'2"(1 d~1 !'('I'ln¡' ..,1' I!i¡o !l'i(ll¡id. n!~:, 'r\dl:dlh~' (I! Hp\ ~lll)l))lL"­
hr.tIlII!'lilll, ;1 C'I!!'¡¡::,) IH (,lllbl'.!II, 1'lItl'l' 1", 11'(',_ 'i1;,f'liI~ !jUI',
rrlljlll~il'l'il i'll'l:úl-:11'Il .:!I'I1l'1'al: \ dl'llia 1'('1',(('1' 1'11 hOlilhrl' di'
1,11:111 :;('(1\ ,'I'lil, \ I'!I P;'(lI',"/11 ,I"I'I'lIil:1I11I jllI!"" lall'lIll1. prll-
dplH'ia \ ¡!iH'!rill;l. I~ \;i 'r! ('(lnll!J¡~lll" di'..!I!!lj;r¡J d~' I(¡~ 1'c':"IPt'l'--


//h l,i;¡lhll,h. 1'1',II:,I,'I'ilil"" il 1:0< 1'] ;':1'1\('[',11 Y 1'1 dI' c;:[I'd,'(\--
!I(,()~; il'1I\1'\ p:Jl':t ('1\[I'IIIII'!' l'iI I'il'rlll~ [)llltlll~ tI!'l gil!J¡nllo in-
11'rinr \ 1'11 1,1 11I1\1I111<1l1lil'IIIII di' ,d:!'UlliI"; tll']Ii'!ldil'llIp..;, y ~)~Ie
p¡lr:1 Ir;;!;!!' ,~Ilj\ ¡JI' ;¡ .... U!l[():-- nl!;!l ¡\ (lo. i: ];1 (l1l~~(':);11lZ<1: Ú I'll\-a~
;'()T'p(lj';I('ipll("~ ...,l' (l~:n'~~iI I~!I;! .iu¡¡[:¡ di' !l¡U'¡('IH];¡ p;lt'<t I(I,~ a~IlIl­
~:I"" ~'i'(lIHlllli('~I, .. \ ¡¡¡¡ 1"111[111;1/ dt' ~';llh:I)';¡ \ ("ltTl'l'\'jnn ('~l(,~Jr­
_;!íljl ¡JI\ !'l IH'¡¡{'!i! IJ,";{'11LI,..,ti~'d \ d~' Id t!!"I_':;:!¡U;: )!J(ll'al : n L -
¡¡::ipl..,:1 ~,d"" ~',JI ,¡Jr',)" d '(·li~r(HL!.-., L!Jtd)lt\[I p('!'[llllUd:-;, ~(¡ }lro-
\\'l;l,\1 \:nr I'i,\""i'< ,;\ :'~\ L, l!'.!\\\'~':,~d;}d I!ond(' ¡wulTla L\ Yi:l'-


¡t' Pi);' (I( lP¡H,.I~¡¡~,'i!~!l I:I:¡] :'~!l¡~lIl)::'~;1 1'11 ji'f'l¡;¡ \ ('oil--
~!l!id Ikll ,n!1"".'í~" 1:1/ "':Ielli:~i ('\Iíl\!~('~ld¡ ¡w('{'i'~;! t'1 ~T:.ldu dt
dlll'!(If' , I':n 1":\1' pidO fl!l' t!'dld,' ~" i::i;'I,d!!Jil [llil' I'ri!IlI'(,:1 \ PI
la !lO\ I'd<ld IJ,o di\ ¡dir la, ,';:lI'dril" 1'11 j¡:~ II'I'~ cal",:ill'i,IS d"
"iJlr¡¡t!d :1~','f'lhll \ IITllIil!1l ~"!'l;!I¡ll1dll·';(' a Id~ jll'ílllí'l'il-




ll'I'('I'l'eh. jli'ro I'~ di' ¡Id" t'J'tir qUI' 1'11 1" ¡Ir,!"¡ ¡"el 1'"IIi~ ~il;·j
tl()~ HO Yi'lIi¡lIl il ,,1'1' ¡¡Ira ,',hit qlli' 1111 11'l'lllilll> i'1'1'i'IIIT ill llal
In:I" (lO ¡J!rilnZ;¡n¡}íl l:t~ j'1'l\!:h ,! I,¡(:rir III!;¡~ lil" ol,li.~iH'il1-
'lH'~, >,t' r~\¡I:lI'II;lll !a~ ¡\\l<~':~ .,:-- -.,
a!iJ(\~:i)'" i:f\~·l"" h,I~!;1 ,!rl !.' ,; :¡j¡;l


lipl'i:dio d,' 1'\1,,11'" poil 1'1',1';'"
, I . ' , ! "'1


I
,1",' l' i:'


'"
.'


¡\\ ' , '
I


, :. : (l i Ii' .~: i"¡!' {l\_. En !'~LI 1';
lnl t)rdip;~rl!~ \ \ ! \.,~ 1'\:' '¡1;';1\1.0• ¡'id : ",1 i . ~ I ! .;¡>;¡¡¡ :1(', I ¡ !ilit\ 1, f ~. I I


¡';,d);U'1(J: \ lo..; (lj(ln'¡t'¡o~
llar:l (\i ~~¡,;~.!:; ,.~~. "JJ\'l~\ ; 1 \ < I ~ ti ji' ¡ \ ¡ ; \ I ; \ ; l. Ú 1 ~l
rppplil'l¡ lIl: : ¡: l~' I 'l i : '. : '1" ~ :; : 1 ,1 i '~L ' i t !: ! {; \ ¡ i l i ( ¡ '"
;lr! 1);-'; ~1! ;¡', (;r'l''''; /,1 if," ,lO [''(l' ,/',1 I 1; '1 .'! f I'í',\',' i (/11'. I'~ In


'f (';I"-l


'r· r il ~ . j ~ f ,


P'dl'Il:'O (l~1 "l'·í) .... li\\:::pq.;,;, \,\\<:¡' ~I':; lo·; ,'1; L~il."; <plll p(;!
rd'" lt'r·'" 111: "(':'(\~\ :'.'~;1 !'1;('; ~~.':~: 1'\,11'''': \ h iill'l...:.di¡,Tion


;1,


di~p"'"
}i Ip."I {",1!:i
dU:;i1i':\iJ ¡' : I


en d(tC'd L':' '~;l ("


Lis i:k¡¡.; < .. , :':1 ': ~;,; d. l'
,~,


.. : 1'<'1';11


;¡q ;t:;: '11 p Ir 11;
il:;j ¡ 1 ,¡i,! I:'H'
~PI', pílI'IP~:1 ~.~ i'jl, ·,1 ",~~,~II\I d:/' I~¡l '. 'Id;' Ik \:1 ... ¡"~¡"d~\r/~):"
Ilecho~ ppr iq"'l lHlIldl:·L1 .... Ji!~:-:' t\inííi~'¡:i.\L-.; d,,\ L:. (Tn:';t no ",1~


t,: di' '\(' II'l'dq:'¡'¡' .' I '1'1_' :11'[ j¡ ': j, [11' ,,,'11, l·
1 1;: ,1 "1'1 "jl,I'-




--,.li--
"lln~í;':'llll'l !i[('J!lr;!rl,¡, I'llal ~,', ;qll'II'I'í:I, ];('I'\all,,'il'ndll en gran
'!U;!!I:'l'iI pj ("· .. !l :'1 :!;' '\ ..... ¡ ... '¡ !)('!d ql~l' 1·11 \,11:1 .. i''1lahíl incwu-


tIIO'1 l."" ::111' .111\\'lllll:' I H d l! ¡ ~ , .... , :'!!( :'q~ : d l'I:lllpll'l:11' 1,1
t!1'''';¡:ld'':1 i;¡ 1 i!il¡;1


,
(1;' 1:1', ( L l~, ~~ (': ¡ .. I \ ~ ; : ' I '" !'··!t!1,]: ,,'j'I;;¡'llIo..; .\


i!i:.1 _,j'>, 1';( ,l"~{)Lldjlr:~. >(:('\I:l:.~ UIl ¡¡¡rgu jl1irií¡¡j(j d,' ¡'l';-H'ill'~
I'j,!:" d¡·t':-.!upid,\/. d (':~\'jiÍ1111'~III!ra !lidt)~ lih ad¡'i(l1¡t(i¡i!¡PIJtq~
:"\U;'i:IÍi':"< \ll'l'i I11 !11
1','\(¡\\ll'¡(HI:", \ I!:! <~il:';HI"'.


",:,';'r::!upidll pfil' tl'i'~ d¡'\Il~ lit>
\ ,~Ul¡ \'¡lll"]:J\ \1 1lIH' !Ilélndal':--:(' (;C'1'-


1':tI 1'11 1
1 1 l' ~ !II! ;,;., \.i¡¡! ('; ';'!.:. : ~ ''', "1;':11111 Id ;.:\11'1'1';) I )¡ji, '1 I'J-


'1 1: \
"


I r ~ " ~ ; 1 1,1 '11 ! 1') :""1 '11: ¡,:IJlil¡!a..: ¡¡!¡¡ha~
,


1I ,', ; ~ I , ¡ 1,' ,
"


, ; ;"1 1: ,1'
"


111 ", 1 {i, ,
"


q¡¡. I I " ," r;¡ 1: .. :
;11:: , ,d: .¡'!' , , ~ ; ¡ , • :: ~. J f !; I ! ,i : ; 1 ; . : i "1' ,¡ i I i ¡ 1 ! (l. ! I ! I f ~ J' I '--
:">,li;1·;~lil.1 :.: :'i~j:',1 1:(' \ "."'1 [lj'jth ¡~I:"I t'!1-1H¡Jlil{¡:-- \¡¡Il' ~\il E..;,pa-
;'¡d l:;;:,¡;liJ ;: 'IL¡:,¡:,:,¡ I ¡ ... : ... ! L',· ¡,,¡i',; [;l llhlr!J~'~'i,)¡¡ lit' la


!;;,![
l' i': ¡,


¡¡Jo>; q<l\'
(l1I11'p;;,.(I;;\1.·," '
!I:¡ Id i!il:iJlliI


! j , ';, I ; ~ ~, -


::qlkl~!,,: jd":!ilÍi"!b li'lll"
¡ :'\,(":~~¡p ;d ~d:H;¡' 1111 ~-;tl'(,~


,j !> .. i.¡!¡() (;Il~' :11'u~,a­


ilJ~ 11:,:!,'didl<l!ill'liI,'


lu;drl'I::;J\;¡' q:H' ,~,,:;d ndllH t'l \ ~1!'I(I. :'-1j Ji.! 1(I("[¡;lda dI' al·"
~l~¡J(h dt ' \" ... ~I.'" hlliil'!iI.", ill· ... pil'ai¡(\ (i:ln:JI'¡¡:"¡(lil \" J'('~lj('tn pOI
':11 1)I'II.'1a 'J. '1,lli '1':"l'!I';¡ !'II!iill',!;¡~llI" ~" li'III';¡kl 1'11 \ 1'1"
~'\¡fL::'I";'(j ~1\:d¡IIII('!l~" CiLI!lt]O, ,,1 \\II[!'(lr ti!l l'lIo~. íIHl[)ol'r(\('j;11 1¡
~i""I'('I'I() d(' Ll Iill',i'l"lil \ tll~1 d!¡;!i!\:IJi!U \. I¡:d:-- lit'· ',.lll. \e'lí):"I"!
iJlI" lll~ IlIhlllll' t':¡'ld,i:i¡li'l" l'Ui'!;'I'I'11 III,;~ di' id II~tl'III:!i'iillJ
f\\\i'l'i(II', I!li" ,1\, ¡~I:"'< \¡'I:il!{j{'i';l~ Il~\(·I¡,"I¡j;l¡l\¡;.; ,1\,1(1 l'Il"II'l(illza:
pH'" ,1I1Iiljlil' ,011:111 I,'!"I' 1',,¡,:[{'lIi_lb !.!I'lll'rai('~ y allt'lturil~lI~
,,',tll'I': l' fiil¡¡1I1inr,,,, !"H IlHI"lHlíi [1:11'11 1 :'\i~tl;ltl lú" Ikparfa,




:-;j~
lI\('nlo~ ([lit' I·\jjl' I'j ,'¡¡lli\ I! di' la~ ('il'Jli'¡;¡~, ni .tI!l; 1,1 11111111'1'"
di' all];¡~ fll'l'I','ilrill P,ll'il 1111;1 I'dlll',!('illll 1<1I'Íd \ ,'\I"II"<i 1'(1,11
en el día ddH~ dilr.;!',


\lIn 1lli'11,1~ h,llJia 'í'lI'
hil ríqlll'/il ¡J" ;!j',,:,;, 1""


I ~¡::"i ',¡¡ 1'1: t:lIí' .... 1\"-,[ :tid.1I' i 111 it'I!I¡)~
,"': 1'I','íll\\(,~ 1[ li l' ¡'Ij:!,:, ,,1 IIl'lliil l'


I['iblll;: I'dllil ;1 Id" (,:,111;,1; di' ,,11-
~¡'I'\;I('j¡IIí, !!"~I'I'I';'i;lIlil~ I'~[¡I" ,:jl'lil'iil;';, 1" llI;h iJil'll j!r'L';ITip'
la~. ni aun !.:O!ll(! I)bido;; di' Ill,'l'i1 ,'ilr;()~ídi\,l !'rall 1)Il.I;"d'h
por il(llI('llo~ il (!Uj,'lll'~ II;¡~id;1i1 1'.11';1 ,'lhl'li;lr 1'1 1IIIII'i\l! \ \11'
llancos 1[111' \'1111 p'Ii'a "':':::11'1::'111 '11,11'11\;:11011' ;1 d;',I'IPI¡JO, \
lI1al'stI'O~, :,í I'/! id:':I!!);: jlill'I:' ;,,' l'III'I,r¡II';;!',¡ '111 11;lillI I"s,'" \
lIlal I1lOlllado, 1110;1 ¡¡ldi:':ll;! )II,I'lIlí¡lil 1'11"11111;':11';1 ¡¡I-I'I'\ ¡¡d,'_
Ú olra I:\!'dril'il -11] di-I'II, h,:ll.lIld"" iIITllli'liI¡;ld" t;lll 11111111
aparalll '-'Otll" Iril.,l" \ ¡:'.I11 \ d¡'~I'I'I'i'¡;iI¡J" :-.,,11, ,d"IIII;1 Ijlli'
(,Ira 11lIÍ\('r--.lihti, ('1\ 111 ,- llililllll" dlll"," l'I','I',"',j ;d ,'"ill 1\"
ilj\l'III'~ n'/'lol'I',';, h;¡\liót l'IIII':'/dd" il "d'illlli¡ 1", illslnllIH'II-
f(l~ 111ft,"'; pr\l('i",u~1 ¡Hlj'i} ld ¡Ji;,\ "1' pdril' r!í r;¡, .... !I'O ¡¡'¡liarl ¡j;\
1·1111,..,: : jlr, lli!l~¡J¡I;1 1¡;¡L¡¡j 'I¡II' Jt"lli¡' _'cll)lII1 III' .... J't',!!l¡]ilI'P"'; (]:,I
ri~l!'a, 1;1'111[ li:"i'i,''', I,i 1111',11'- ""/," ,',,,:11', ,1,. 111,1111'1;1 11,:llll'a\
En cuallto ;1.Jilrdllll'~ I'I![,IIIII'(I, ~I!I" 1'\1-1/" I,ílll 1'11 1;; ,J,' \,1-
l(,[}('i~, adl'nJ~I~ dl'l rlll\¡)ii~íI pUl' L'lrlo~ 111 ,'j\ \Lldrld, CI)II ¡,,~
d,' B;II'I'i'\lIll;1. L;¡di¡ \ ;d:.!I;!1 ,,11'11, 1\11 ,,1'rll'l\i'I'i"lIll'~ ;'1 1I11i-
\ ('r~il latl,


1,11 'tlll' '1 jliI¡)¡,lIl 1,,,I"I't';l' l'il'I'I;¡~ tllll\ I'I',¡";¡IÍ,'~_ ,'I';¡¡] ."II~
1'(lpiu~;I;-; hiiJiiu¡¡I('ih. 11:" j'!!;dj'~ "'¡:I ¡'¡¡!lldl",::/!. d\'¡¡~ílhall I'i
abilUdi)!)¡l l'jI ¡jlHI ¡JII Jll:i('!lq ..... ;¡"¡í)'-I iJir;l:-- >1' L¡ ..... fpU¡;I. Hir·a ...
i'11 libro:; illlli:!ll~h, p"I'U 1"'I'II'II,'lil'1I1 1" ,';;,,1 ¡"d,,, ;', id, til'
('uHad(ls de TI\~dn!..;i;) ~ Juri,,;pl'!Jdi'lli"ld. \dllP rllel'd 1¡¡I,....l'dr t't:
dla~ Ilillla Ik Ji' qn<' ,,1' !ii¡ i'~1 ¡'il" di' .. í"il di,,,, 11 ,":Ia pal'k
sil 'lid" l'IiJilpil'!dllli'lll!> illlllí!I" IIdi',! ,dr'" 1'~llldil, '1111' "1 d,'.
aqtltdlil~ l·!/IUr);' .... \'¡jrllldif ,",1\ hili];d~;1 PI] d!:~:~' l'¡ j'",,:('('!d:"'lli¡'¡"';-
mil: il 111 .':111111, .,1 liI"l'illil\ 1') i¡i,I¡¡l'i;¡¡JII[' I,(,dl<ll, "II,'(';lIl'al
~I(} al!.!IHli¡'" :\- li¡) ... ¡t'llltd'!' ("I:¡qdl'!¡I; ... ¡j','" (·Ll ..... jl·!) . ...; d!Jli.!..:lfil .... ,
1'f'l'O d illl\ilfll,' di' 1;1' l'i"IWi;¡- \ ;]" LI ti!"""liil 11'lIld q!1!' ('1"
!lIuli'i;11' :1 l'll':¡UH'[¡111' ,11'; /'III)lwilIlj('IIiIl' 1:1111 in- 11':'111'(" '1111'




-- ,jl~¡-
1"\1 ,,1 i'l'I'~I'lI\I' ~I~i" ll¡j!; ¡lIliU!ld" lll~ llIi\~ ¡J1l~1i'\'~ i'~tTit(jI'f','
;¡J 1:;IIIt!;i1 ¡k\ 'illll'l' 1IIIill11l1l,


:-;i \;, t1,'I'i¡ill'\¡('ld IIliI!"I'I,I! I't'i; ('rílllJ,h:'la. ,'Ilrrí;¡ pilT'I'Ja"
I',(ln 1,11;1 1.1 ,j,'1 jll'lIl, :"I'i'.lIL" P;tI;,I!:'" jd~ I'ilil'tlr;!,', \,or II!HIS1-
cÍUíj jH'l"li L¡ Il!II!"-!i'[O!J II~t t'rll ~ d :1¡:d !.!dl'dldld d,1 11tH' dqlH'lld:--
;.,1\ h;t!lldlt dI' ¡!I"!lfl~1" ilJ\l' 1.1 .... jl('r...,t:I¡:j· ... lli;; .... í¡i~'i¡d> \ ¡1¡~!(lud¡da~,
(:¡IIlI!)!() .... ('Jlll'i'¡I'¡(J~ .... ;' 1¡;l('I;lIt ¡In la illli\(,!·...,ltl;¡d lill:·,t;d dj}II\I(
',,'IJi'!'ld Id ;¡¡C<lllk, 1'\ "'\lil'jlu di' liI,,;t1itlad ;¡[('jaba ;¡ ¡dtlo 1,1
1]111' IlU hit!JliI .''';!II¡!I;\lI" 1'11 I'lla, ¡HI!' i!I~II'Ultl(, 'jU" l'IIt'SI', ) l'tI
Ii\..; /lI'Oplll''';\;I''; PI'I'tlolllillit!'it ildl'JlI,,:' I'¡ 1'1',,1' di' ll1dll"; li",,; f¡¡-
\t1ril¡,'JIJII~, "1 di' ,'''II'I'I'il''I''il 'jlll' II!' J'i'('Oillll'íl'IHlu l'I''';!'OII..;;t--
lJilidilt! ,iI~iillil, 1;llIljllll'" 111'11" ¡'II!iW !ti :...1l;ll'dil 1'(',_PI'tll,"; ¡J"
IIJlI!.!lillil,'I",I' \ la _1'1111)]';( ':1';¡!II,II¡ddll~ 1¡'iI>iJ[litll'~ III~ dlIC-
tl,!'I',~ !11i!- Ilillill I,:dl'~ lldl'I;:li PI",'[¡';-II ,¡ ';ll~ diJi,lilti,,,,, 11 hil,lt
";1' ILtlli1 1'[ \111" ;¡ 11" '111" dP";":i:i!:!,"I' il /;) 1'_I:III'[a [III/' Ltllll
di' 1I11'tlill~ () [;¡J"iil".; P;¡I';t 111:',11'<11' ,'11 (llri!~ (",IITi'l'i", ~l' iIJan
V;Lllillldll la Ililillll;LtI dl'¡ ('L'il¡~trd 1'011 ,'",1 I11iJ11í11l,1 dl']H'qLli'-
11I~~ .~('l'\ í, .. i,I ..... lj¡:í' ¡lrlL,~·;;!: "'¡":::¡J!'!';l Id .... í'dt'¡HH';j{'¡(\fl'~'''' \ ""
.:":'"1'; 1 f ! _ , : r I ¡ 1 ~.Il ¡) [", "( j I r f ('!'! I ! .' " ,I;! ¡ ¡ i '! ' . , :' I;! ,: ¡ ,,; ¡ ~ \: '! \ j: I ! 1 ¡ ) I . t 1" j-
lid n" ,',id '¡jI'j,,' ',' í:llll!dlliLlI lillll'lil'~ !llt,l 1I1!.Iil dI' ~I'I"\ Ii'ill~
tal, I(UI', 1,1 II'rlit) 1111 habiil tjlli,':¡ 1:" III,~ IIJI il'~I' II{'!' IdrlL~
la!llJ)~ p"I'I¡'IJllh di' ~,d¡idll:'i,l ,'1,;;,1111> \jll l' ~I' di-ífiil\li¡ 1'11 la
pr:li'til'a, 1"'1'11 '1111' 1'.i"I',í¡¡ 'i1 111;:,:"'11'0 !,lIdl'II'11 la,; ,¡'I'rd;I!'I;'';
11111111(' 11,11" dild" .111/,,::.11' 111:1" 'jlli' 1"'1' JII' .1'1"11111\'111"" Flli'/"l
,le !j~l~, 11\111, .... (";¡I\,'II]d ;! ¡(~'> L111. .... !¡lh '!¡j!' !I[;!¡j"l'il IlIU.'ilIJ:--
l'idl'd,',tll,"'- I'I'''I'!I'I;;I'II'' 1II"':illl'I.<1" i, 111- -!I,iIIIJt,,~: 1'1'1'-
,!tll' di' 1'_:" 11I,"i'l ¡¡('I",'i;1 ..: 1',1(111" Illlill'l',ilill'i" \ 1'I'~llllilil,:
lIlall)!' "lrl'I'.lI'iilllil'¡illI, Lil "\J,¡illli'llIil ,'1'<1 ,!lII'I1:<I, \'ljllll'li-
JI" PIII' t!lllItll' 'o" 1:1111,tI!Ji'UII 1'11 ,': IJI'"I'I""liltlll i", di' j111{'O
lall'l' \ ",I';¡-il "I,'!lI'liI ,,(",'111"11 1"¡liil "IIII';lila- ¡lil!'i! Itl'gil!' ,11
\¡¡(I,;II qlli' h¡dl\;I P .... lildl! IllIU: .... t\I!I"í'¡¡"'I .... il"'[du~í'!ld\! j·,"dl,¡J¡'d:--.
,,,III'I'IIIiI'1 '1 1" -U,IIIIII.I,I !litl,li! ,-111" lit-Ulil'/ 1'lIrqlll' l'~ .1"
iuÍlI'l'líl' ,\111' 11111('111" ,';¡!t'd!'iI:Wti, í'I"II'I.'lill'III", 1';11'<1 III'II[lill'-
' ... t' ('11 nlt',!" [HI;':(H'ííl;-.. liD a,i .... t~jjli;1 la ¡,':"II\'I¡r~Li '"IiJH¡ ('H ¡'.It'rll¡:--'
,11'/1" \ ,"II'IlIIIlIÍIIII"" 'lilli¡illlIllI 1;1 "lh";ldIlZiJ il 111) 'Upi¡'JiI,'




~,2()


qW! jlor una 11lI'¡q!iina I'I'II'i!lill'i'111 11 pl'l' ~I)II' 1" {"III'l'dIIZa
q:}(i .-'..;tt l "';i'J'\'i"ln 1 'l/i/l):L j\\:dif ,11).1 h 11\"t'id f l hit':] qqp In:¡j
('1 !n" Jl ):'I}'-i .d'!:·l~!~'~· 'l~¡ l:H' :I~ .!";';: Ir iI ";:j.-


¡t'; ; ",1,;, (1 ";1--


qUtl (11 ildi'!'(\"'Wjq d; !'il:LI d~'! \11\",. !i:il¡~~'/;id(l ;'~ 1'~)''':\'\I;;!r l".I-~
ti\ll'a..:. Ú 1(J,'; 'l1iii1~·:\ di]!)" ,( ... 1"1' ¡;l,l;t 1 ¡ll;li~ ¡j,:,: p1'tl i ('--'ld':ldi) t(¡~
q:l'~ ~:)!\Hl.¡il:~~!) :lh:1 ::1 ;i!!l,'i; l.I"' \.) ~'I'd ,\ '[11 !' I,!',~'],i:!- [;! ¡'¡¡-


tL' u¡; )'<~',i'·.¡
ql1P ~~\ p .... í);¡r;!;)d.
\' (L ~", 1 t \ i \;¡ t ), i ": \ ...


,'\ l~l·¡, ¡~; '" ; ... ¡ ~! ::\¡' ;\ ..... : :;1 ~í\ ,j. ,11, 1', il·i~~...,.
'r"" " ,:.' .. I!i\l,·,'I,lí'·, !tl)[' 11);)'"


.j


) ,)
<,1 !


'1 IJI
tando í't lo"" pl\d>."':)('II~ l'! p(¡~'n pl't,,~,tL":iil i¡¡Ií' i,',· ,¡tl,'i;,¡i1d ¡,I: ....
UllO~ 1'111'1'(1[1 ~i'p;.I';¡dll~ P'\!' ,,1 (;!I~i¡I'l'll1l ¡'¡ ~Ib a;';l'n\\'~, \ \'('1'111-
pl:l;ildils ~i!l 1'i\l'lIIilHdd ;d e,!!!::, '111,' ili'I','di!;\.;1' la <1\111\\\([ d,~
l()~ Ijw' l':lÍl'ilhilil ;l-;!!.;¡illl¡j'l{)~; I,í.' ,111':1." \ "j'¡(11 ;':"Il,'r,dllli'll-
tr 111"; mi\, I',,:,:idll'; \ /"':",11>" I¡\\ j"[,Ol! 1\111' ,¡,'j;¡r ';lh 1'!II'~Ii\~
al:I,' 1'1 !1:¡I'Ii\ ¡Olid,'!' di' 1'1 í,I"II!J:'i'dill,J,!;1 !'~!lldiillllin¡] q\ll'
jwdia ~LJ ¡J",l ¡[:\I'iilll I"ljl d"""II!lq'i1'ilil/" :!ril".';. Cad;, 1'1'1>-
lllllH'iall\ic'l\lll ;\I'iIITI'iJ!\il "11 1;1' Illli\"I'.;idi¡d," Lllldilll/il' ¡J,;


e~ti1 cl;¡~c\ y 1,).; '~,ll!'dl':¡jil"'';, il.;i illlll~I\lI' ,'IIIIlII JIIII'I 11', tr'.,
lliall '1111' 1,:li'I'I' itlilrd,' di' 'Ipi!Jilllll'" 1'\il;I"),ddiJ';; ,,¡Plldo lllUy
frí"'\lI'liI,' I'l ;¡.;i.;lil' ,'¡ l' 11"'¡¡-i1 ,'11,1 1·1 IlIiillll'ml' I¡" lIlilwiilllO
qUI' lbllri'idn ¡lO' I'lli'I'II~ ¡j,,¡ 11',1:':1' d"ildl'llIi¡'\!,


()i1i.;il'l'iL ¡,al!;tr, 1"'1'11 1111 ", !llhihl,'. ['nI' hari" qllld",
{'iert(l~ alllh(h q\W ('(i\¡dlilll I"dilll(lIll:I~ ;¡Jlu, \ ql\l' illl'clahan
ell ~\lill{l "1':1:1,, il la IIlil!,;¡Jidai! Ij¡, 1,,, pl'l)rl'~"I')'S, !.tI \"'llilli-
dad Sí' I/C'\i!llit pUl' ab!fl(l~ )liI~la elmú, repl1¡'!'lJillllr ,.'j¡lI'H¡.-o




- ,)~l-
¡ :oli Ill'I'\i'xln di' I'cpa,-:o-:. ~. ('on dl"lil'l'cin di' la~ lryrs uni-
Y(,I'~i\al'ia,,; !jlll' 111,'; pl'¡,!lihiílll /11'1'11 ílll'rJtadl)~ pOi' una [llllli-
hit' 1i\!Ior;lIli'iíl. 1l11li'IIII,' ílll;1i 1llí.lll íl ';11'; di'I'IPlll()~ ;';l'a\P-
~a.; cIlI!lrilllli'ilill""; " I'\i.liílll ¡"',,-,,J!ih d,' 1'lIlISidl'l'iU'iOi¡. :;il1
(,ll\!) 1'I'llIli"í'" 'í¡Ílidlll'l'<l 1111,'. p"r ;11:1-, I'-lildíl;';!) !jUI' ¡'ill'~f'
1111 jO\I'II, IliI 1)!JII'llid \;1 i11'1'olld"illil d,,1 1'[11',,, L".; 1111" plll'
!IId'II'¡;¡¡II!'II!I~ !I'lhr l" n'l 1l!,'jj¡1il ~!l.í,'hr...;[' Ú 1':,1[' 10['lIhll ¡nl-'
)l1lI'"III. \:; ";\!jl\i:Ul (',,11 1", ";"1'\ ¡[':II', tI!),,,!'.;1 ii'O, IFII' pl'l:,,;-·
l11bdll ;1 l'al,':lI',lIil'lI' d,"'!I)¡-", \ d"1I1:¡; jll'I'';'iIl<í, illJlu-
\f'llll'~ 1'11 1;[ IIl1i""I'-id:I:L 1\ dl["!;ld",; l'llll'l' 10,- I',,!udiall-
lf''; di' Ii! IlIiLl, 1'-nll!Lli,/:llld.l ii!
ill"l ,ji '11" i;¡,,, 1 ¡;Ii' i, '¡ 1, !"-,, 1,' i;:]!,J, ,.:


1"I'iJ,·1a l'lltl ,u I'I'Ue;)Z
"idl'II]:liI d,,1 lilil,¡Jo lo


'JlI(· !ll) I(',~ (ILI dddl~ ;d(';I!L':~i' p¡)[" !:I> i¡H1:!ili.'" o!·di!ldrio:,. D(~
I'~Ll ~ll,'!'I, I'illl\lid la d'-d¡'[il'II';lliJ \ Í¡I iilllliliilliJ.ul: "d,i,l-
:'1' !jU" 1'\¡II\lI:¡II'~; ~ ~,,';¡dlh I'ran ¡¡¡lit 1ll1'l'il j',II'III<lli¡J;lil ij!ll' Ú
lIadll' 1¡'lIia qlll' ;llTI~dl'ar, \',)111;;1111".;:: Ik ~:';':llrl) I'nll la ('I:l'li-
lÍ1';u'illll 1') l'¡ [!lulo ;J,'Ollljl;III;I,I'h di' Lh Ji)íl.'; IJI'ilJ¡IIlII'~ !lolas,
La di~i,,;J('ioll \ 1'1 jll":':1I l'IIII-!:llli.l11 !d \ ¡di! d,'l I',llldídnll',
\ I,,~ !tll'.jlll"'" ~" 111.lI','II.li"'il ,1 ..,1/, ,'i) ,"'hllilltili'l' Ilu" 1'1I
,'jl'l'I", 1"1'111'1:1- "1',1 (',hi :'::I'lIi'l'¡lI, !ia\¡il'll!!O"C III¡'J[U al illlli-
fllll il\¡\l~1l (!l' \11) ('OIlC.llITil' :1 1:1 lln¡II'I',;id;ld ~ill¡) pal'a la m;t-
11'11:111;>. \ f'11'\i'IIlI:'11. \11 ILo ,¡J!',I 11111110 II:t podido illulldar iI
E~I'afla 1'-,1' ¡tlll\ ¡IIII 11" i!!III~:;ld'h I do,'l,}!',',; 1'lIla i;":illll'illl('il1
a:-;l)lllhr;l, y qHI' .. ,(Iria ¡IW)';'i!l!,I;¡ Hu -,;)1).·r .... l' ,"JllHJ , .... 1\ h¡li'id!l
lo...; jl:---I IId:j 1: .. : ~ ";'j' (' ,¡!l·('i·I.(I;lld, I¡LL ... ¡H)¡¡t!'U."-¡¡,"I 1¡lllljh, '!¡ ¡'(¡Illi!
si 11i! ¡¡" ... t,I"" ,,1 ¡J1'';''!',i''!1 di' Id' 1' ... ,'II,'!;h p:II':) 1:1111:1 I',liilllli-
..1;111. \iíl¡t'/'d!] ¡l ;tllllH'!I!aI'Lt !(i~ dl't'l'{'!¡t;-- hillJi!i!;l:ld:l \t{I1I.", di'
~í'r\ icij):--, Illilildl't'· ... ~ p:t!riu;ii'U~'; j):Il' Cllt·"l:~:~ ;1l·itd\~i!';~':J:~. :~- e ... -,
twli,,··, d,' \¡o,\i,'~i'¡ jI"¡- o:I'P; ,L' di;[in!;: ¡',l(':illl¡d, <ql:i"L'
rllt'~(' Ir .. d(~ Illl1di('íllil. En ~l¡lH(l1 HU :I!'d :,;1 t'!f.";[U:l¡jJl'(~ !\~tlI-­
di;]!', JI'"I'IJIII' ';1' ,"llurí:111 11)'; 1:1";];11' Ik j¡,I,'I'I' [a- l'íIIT"r;:~ ~iJ)
¡d~ l!loll'~li;¡~ IH il',t!ld[:1 I ¡J" [" 1"':I:I,';d <:;,;¡(',:I':llll. (,,¡¡¡Ii;¡
!'t! ('(1I1!;1.:...:(,; dllll l\nl1" 1:1 .... j,¡\ (,:¡(l .. llLh i1\ ('nl;;}l:l(l ... :, r\(':',.:,ua-·
did,,- ¡J" 1I!jI' 1", ""II;,I¡:,~ 11"1\"'1'·,11.1;1'" ¡"Ir,¡ 11:111<1 ;1[1111\1'-
"¡l;d":/:I '111" .,,1111111' 1" 1)",' ¡"I,d tÍ,' d";I'¡]¡I;I] 1" . .111'" ¡j"


) ,
" I




)'arl'l'l';I Jll~ (,()Il\'l'nia :qlal'f'llLlr 'i[J,' (',I!l!'ilrr;lli i\ I;b (';III'dl';},":
h;:¡eiaIl poco ril~O ¡Ji' In 'I'JI' e,,' ji'" I'lhl'iidlld 1') J'l'il"III';d¡;ill
o]\"idarlo. pard, 1'01'l11<!1"'" "(;[11') I,Jlldi" 1'1"\;11111 " !:t h"IIII':¡
dr IO.i'llilll'd>; t'r;1li"1"'", 11111'(' 1';':"11'"" ,1" :'Ie 'I'!" .1!!iW!;liliJ"
salir Ikl ('¡¡ni! ,·,ll'i·('I:'1 1'111' d(illd¡· '¡I' 1", (¡·,\:d¡;\ ¡¡lli'l'íd!1
sabe!' algo di' In I¡!J" '·n (llra< !);)('i¡)'II"~ ~I' !!ilili.1 ;I,! ·j:I!lLld'l


Porqlle ha~lil los li\lm;, !J1l1' ('11 "Ih 11\,IIlI,'; ¡li'llil!} !".,
maestros ('ran (10('0 ¡'¡ !í1'op",j1n 1'1:'1 ,,:ii,j'¡l!'p!' ,,1 i:IH,: .i,
esa jUYrnllld ili"n¡¡ di' 1111',:/11' ~1l1'I'¡(', LI ¡h'I"I':1111 ,Y!H'\':¡( ,:'
Estudios, I'n SIL 111'';('1\ di' 11\1''\111':::' 1''''-' I'III'!(' d,· \.1 i'lh,'I'd!I'l;¡
Y cOLlli;IIlI!1I dl·ll1:I..;j<t!l1l 1'11 1,1 ,;Ih,·;' '. I"'!" ¡J,. !,I', pi''':, ,.[,\,,'"
l'stablreíll la li]lI'rlarl ¡]:' II'\¡))~, Ci'I'\ Ii Il\J" ¡',I:I li:"'I'!r.! 11:11';::
bllse~r Jo~ lihl'n", dp nl~'I:-. ('I'(l¡Ji[q \:l ('!¡;,': "t1 !ql",(' :~) . ..: )H)I'I), .. , q\t l '
('~tahaI\ 1'~l'rilll~ I,'!!. n,l,'!!.);!!' ";i Ij',!'!!!";!'II:1 dlh d,' 1'11',1111'.
e:\tranS'!)ra~~ ya jO(llllP;lili11li:!:1. L~',::¡IL-' I)¡ '~.::!l:¡!:'" q::i' di'''I\:i
fama y utilidlld ¡¡ ';~l.' ;jll!II!'," \11' 'il¡l·d" d"i¡-::II,I:i:LI "IJ 1""
ppranza, La 111;l\.',,1' P:JI'''' di' 111': I':!!:"il',',!;:,,,,; 1"11' ,'\ ¡,JII'';'' I'!
trabajo dI' UlI nIJ,·ln "IIHI(" II:·I'::I.I'\""¡"""" "¡"'I'iI,:I":¡ 1",
anlígllu~ 11'\lu~ ~ d'I":ioilol., (,1' :'" ',' l' ',,1 ":",,
cuadernos ([II\' llac'iall Ilpi'l·ndl·r di' l\I"lillll'¡¡! ir ',11 d;,' ,!'Id".
conSUmiplH]1) la ]ei'CiOll I'n lla(')"I'~i'llI'; Ij'·)'(,\';!I', Ol\'l}~, ('11 lill
com(\lil'l'llll pO], 1'11\ 1)1'1':'1';-:1 l¡i)I'I'l'lh 'I!ili'¡'h I:!l,', "\11';1\ ;1-',111'
cia.;, q11(, lill1jll 1l1l!\('I'.;',tI'ld drlll:!", Ilill'" !., ;1-i~!!:'!!'I'1 .!"
dr!'!'(',]\(! públi('n, '';,'II::!'' ¡II'I :,'\!" ,.! I''':I':;;:!I',I d:' I-"'II,'I:'!I


Pno ¡,IJI1I' Iili)!'ll!! '1, !', '1Ii;' :' 1:',""'1':1 i:I:"I·;:'I", i::!¡;;'
proft:sorps r', qUi(,Il(I~ ~~t\ jlII~·;~r;..:·;t!);.l. ~ Il!!!\ ;!:IIJ)i:~'¡!l .. ~~: "!; '\1 1
ni n~rn(Jl'dillli('nlll, 1'1 1"';':"I1I:I\' !'li"'lldJl!,¡~ ¡'"r;: ,!111' ,j" !"I.!;:
pIlulo p('I'e"Tilla~') \\1 lI,¡hll'III;¡, d,· !;¡, dil's,>¡JiI'':, il,i;':II:JlI!
ra" di> una lIli~lli;l 1'01('1111;1:1, 1'\1\ (1 1':¡lllilí" ,'1':1 fl'l"'lii':ill',
que dI fin j('Jlia ¡¡I;:un,; di,,'ul¡ .1::111\111' illi'IIIIIPillil¡!¡· ,'(111
un ~i~t('ma dI' 1';,;llIdill~ hí','ll ;I\',:,,!!:!I\II, 1¡11' 1','li"I',,'1 ('j"III'¡,(,
y lenglw~ rn iJlI" 1·1 jll'P!"'-;l!' ";d'I'I':! 1:" 1(,- 111;1' pl,'nl";II;","
c()nocill1ienl¡)~, 1'i'11:":1':lllll !I!' \ j;!,) 11111' ,·II'II::! !lfl (';dl·drillj""
i1hogildo por ('ir'I'III, 1',1:110;1 "::I'iI:':~;\I[;) d,· I';,-,I'II;I!' "n I111 ¡ni,
TUO t'llr>~:' ¡ilrr;ltllf'd. ¡l¡~.ifH':;1 lILd;\¡H·d:(·,!~ '."¡\II •. ¡' ,I'í,; \ ,pI!




mi,,:;): ha[urrillo illl'nl!l'!'I'r¡[,', \ I<tr¡[,) !\las ricllculo, ¡'lI alll I ,
qltl\ (,1 lal I'all'dril/II'II ~nlll ,-¡¡j)id di' 1lIitl"lIr;'tiil';J:, Id';' !'llil-
tro ff'glas di' l'IiIlLlI ¡\I:;' 111l11!1'!,,,- 1'1\11'1'11,"-, (ill "kallzali;1
muclw di' ;';1'(I;:ldrl<l 1I1 ri" 111,'\1111:1, , Ilu,"I!¡i;¡'I,i d,' la 'llllllllca
J1Üt..; qllP (lJ ]](JI¡¡J)!'(I, COlllllIi tira :·!I~.'::¡·,:~;¡í ";!' 1" \'r¡ ... (\jJdl' ~Tip~n
v h,'lm'p,iJI o;alll'l' 1111:1 1'i1[;¡bra di' 1'-[.1. ["11..'11:1', "dI! PU¡'IJlH'
HI' ~I' dijl',I' '1,/1' rallaban lalt'_ ;t-i:Cl¡:!lUl'i¡' ('ti L, 1,11i:\('r~i,·
dad, pUl' p"¡Tihir 111,' ¡Ji'l'¡(,'!i1h, \ 1'1)111'1' 1'';['' Jw'rilll ,'11
"ti hoja (j¡o sl'['\il'lll~ I)I'\'O ,lit 011'11 rl'~¡li[¡ld,). 1,\islii'wl(J
una Pi:IWI'il' di' 1'1111\ t'lli'l [¡I,'IIII l'ilil'l' ¡¡t(l'~lr", y Ili';l'.íplllu~,
aql!l:111I~ paril 1111 I'!I"'!I.I; \ I',.í", pdl'iI 11:> '1.j"·i'llIltor. 11 pur
lIl('JlJr dlll'il', P:!!"I 1111 il"I.';¡ li Jli 1111::· '11 ¡¡Inl' il la,,; da;'I',',
,ill ¡'IIr1I;I!'!.!1I tI,' 1" I II,d ¡;" I.il! I!I.! ,01 1',: ,i,·: ,;Jj'.,; h 1'!í1TI'~"
pOllilil'Ili.l' 1'1'1': ¡L,,),'[IIII


1'1'1'0 ;'1' 1'1'1':':llllldr;l: 111,; I''.hil;i!i ¡'idlhlr!)~ ~ I'I'dlJl'I':, qli,
\dil~('l\ jhll' Lt I'lhl'Údl\/;1 \' Lr di~l'iJllil!;¡ para ;¡[;¡j,ll' (illl'~
abusos'! I'rp~('.¡ndíl'lI'¡lI 111' 'lUI' III~ '1111' ;1i':J!)'II:" 1I11'Ill'i'íllar, ~
oll'n~ ¡k i:CII;¡J "~lll'l'¡;' !'1'i'ili;l!i IlliI:, ljill' l'lí Ili¡I':IIII;I, 1'11 Id
pllb!'(' J';WlIli;¡r! d,' ¡i!",':;;1 ¡ .;¡ oI-"i!:: ¡"',:';' \ ,,¡ ,'i'III': id,,;.r;
1I11f'-ll'iI ;lIlli'..::I,; ,1',[1'111,1 lIllí\n~ilill'\li, 1,\,'; 1'1'(,¡lIl'1'~ ~. In-
('.j¡ÜI~\[,U:-;, PI) p\ [',lado ;¡ Ijlli' 1"" l'll~d" i!ilhiill¡ I¡(':ca¡],), lJi>
('['<1\\ ya nada ;'( jll'll¡III."':!IJ Pd¡';1 1,1 ::II!Jil'I'II'J di' (di! illljlllrl.ill·
tps f'slal¡JPI'¡lIlil'lilll- El ¡j" 1;: III:i\ 1'I~idillÍ re-idi" di' ¡l!"
ello I'n /,1 l'I;'lll,ll'fl ;":i'lJI'l'dl, I·(!::II'III'.;III di' dlidlll'''~: \ ~.l"
h¡do ('~ tJlli' la, ""I'¡H"',II'IOIII" 11" -in 1'1: 1';lril ,,] 1i1;II:d", \ ¡liU ..
('IIn nlfliln .... ¡'O!'¡III!';I('j(liJ('·" di' ~\,"'!iI ~'~¡)t'r¡(' ¡J(l!¡dl' 1'; lltlHU'rn dí'
indilldilO';,l'I'iI ¡1¡¡iliLIIIII. \iil'lilJ¡;¡ 1'!ll':::I;! 1':'il:II:III, \ JI!! ('0111-
pl-pndia r(l,!.!:lIlilrIlJ~'nll· ;1 !rh 11Id .. ld(q11'(J:~ " :'lll('¡I::¡J()~ :-;.i:l{) Ú
ll)~ (Pll' ~Illiall 1;,,11'[' di' 1, ... 111 1111:1 I"PI'I'!I' di' "í;,'í", 1'11;1\ ¡r-
¡¡rnd(l la burla I'I! !.: 1:1 II!.:I'I':;I \ \I'I'!'~ "ll"Jii1r¡iillil'nlil daba
11Igar ¡'¡ l'III';.\illlll'.., 1I1"i l :';["III,IIII", \ li'lld",·,' 1'[ í;,I!II:'t'1I0 1'11 ]¡¡
prl'l'¡~i(\1I di' di!'lar rl':J,,~ P;I!';! r:'~:I¡¡illi¡;II'L! Fill'I';1 di' (',,11
udl'n·'';. PIII'I) 1')';11'1 qu:' ,," l"m;III;1 1,11,1;11;;,11'1, 1"11' 1., ("I'III,j¡¡
hahii'lIdll dl";¡Pill'I,¡'idll í'¡¡..,i iH IlId" d,'.;¡J" !jlll' j¡¡, (':1(':.:111'111'-
11(dlti('d~ 1)J"'ili'llJltlbdll !¡l"'; rl1)¡lllq·, dí~I;·(I\·(\nd(dí¡ I'll 11 .. [111111'"




([lle OÚ'l'l'ian ma~ P,'l\ ulli;l 1<1 ¡nl/llil'!a i!I'!i\idíHI d,'lllOmlm',
Ell'!:lll~tl'll era tan nul\l pilril PI'IIIIII)\I'1' I'! l'lell l'IIIllO para
iIII\lc'di!' 1,1 JlIdl: \ ~i ;¡]gi l hil('la 1'1';1 1'1'l'¡wlllílr III~ ¡¡}¡Il~II": y
Ja~ r(lIj('¡,l~ dfH'lrina, ¡lIlrl¡JI! IlIda' 1;1, III;d".' Ir;¡¡Jil'illlir'~ ~I'
habian l'III';lnl;ldll "11 1'1 p"r;l ('.ul\\crlil'~l' 1'11 l'I'IIIIIC';1. ":1!'llIPC'i'
qlw ~I' Ir;II;)II" di' ,d¡.!llllit illlllJ\ ;lc'ion qul' ll'! 1',lliI il'~I' I'Ji ar-
llWlli;¡ ('(111 1,11;1",


Lo;,> l'cd(ll'l.'~ bahi,lll tk.iililn di' ''''1' pl'r,lllla,~('~ imjilli'i;IJI
tos y de ~rall J11'1',,1 i;,ti!l, nI) .'jl'!'I'!"I''¡" ¡IIIlIJr'llI'i" ;!lc:llll<l 1'11 1';
dÚllslrn, Por 111 1'1';:111;[[' ~I' !I11111!J1';¡J);111 .It- I'I¡!:'I' 1:1, ",t1I'drú-
ti('o~, :-;il'lltlolo l'1I1l 1'r":'III'Ij('i,1 1", ¡¡¡I"I'¡IIII> '111" I!il 1"llidll IIl1il
jlCi"icioll lijd, l'tI la lllli\"I',..:ii!;IIL \ ~I' \ :'¡;Jil IH"'I'i~;:dl¡" ;¡ IlIi!
con!k:-;!'I'n¡J('Il('iil~, CIIJl i!lIIT"";I'~ i:~ll:ili',;1 1", dl'l prllll'~IlI'iL­
do, ~I' ;:llil!'lj;d)atl IlIl!\' !Ji"11 di' l'I)l'hr ;dJlI~II, dl~ t¡11L: 1;11I11Iil:1\
parlicil'i1ban, Ctll'l'cil'lIdl) 1'111' 1III'il p,,!'I" di' I;t i1¡:lII!'i¡J,,1! 111'-
crsaria l)il!'(t h;le('I'~1' nlwdl'cl'r' jllll'lj 11" h,I';!" ,1' !t,~ habia
(~oI1l'lllid() ~Il illlli!.!llil .Iuri~di(,,'i()11 1'011 1;( pl'rdidil~ !Id 1'111'1'11
al',ad('llli"'I, i',lli"i:e'llil'IIII'. ;'1 Lt .',llpl'["!1111 d,' 111'; dl'JIlih IÚI'I'II"
pri\ill'giddi!';. T:·d, 1'1';1 I"H [" l,lid" ,)1"II1'iII'II, ilI!;lrr'jlllit \
abandono,
Trisl(~ Clllll1rtl es d que' aca\lo dl~ IrazaL lilas 11111' ¡J1~~!.!l'a­


da cierto: \ ¡;'jo.; di' bid)!,!'I'1 l'I'I'ar":ili!II, LI' jll'r,'Il\;¡, 1\\11' re-
Clll'rt!I'11 la .;il:¡:II'¡(\1l 1;1';!iIJIII';'¡ Ili <¡'il' ';1' h;¡J!;J!lclll 11I!hl,!'il':
l\~cll(~la,.." ) ji! d\'''';¡T:,,¡ilp ;¡ í¡lI¡' ;l!.~n![l:~ ... !)¡I!,i¡¡p 1!¡\:";;l1iq, ('(111··
rl'~ilI';¡l¡ Ijlll' 1', I'IIL,\ Id :I"':',["llil" \ d,'I,d \ 1"'IIII''¡¡"r ,'';<1
silllac:ioli 1,,!;¡Jlilllillil,\lL¡ 1,1 1'1':,1['111<1: \,¡ ,', "¡"I'III Ijlll' ;(1) Ilil
!tocho l(Jdll 1" !jlll' ¡JI' 1,Ih !II'hil'1'il "'¡il'I'iII';I' 1'I'III"il l,1I1111':\I"
po]' falla di' rl'I'Ur~I)~, 1:1111111 ]11 il'II"~11 \ ¡J dl'IIIII,II'i1dll, 1;U;1Il-
llls hall ,,¡,,!n la~ llni\ I'i',id"<!,',, ;1'11,'> d,' 1,,", f¡ \' liI~ Yen
ahora, llil pll('dC'lJ llll'lllh di' ,'lIllril'I'1' 111 II1IJl'iliI '1UI' ¡¡¡III ¡.!,llIil-
do, ha~!a I'J p\lll!;' di' 'lll¡' :d!21!U;" ," hall,tn ¡'i1111jili'Llllwnl l '
! r;lll~r()rllla I \;¡,




L\PITI:U) nI.


\IUilfl\~ 1:'\ t\ ¡)JII, \:\11.\1:10_', GOBIFH:'\n y DlSCll'LJS,\
JI[ L \,~ 1 :'1\ EH,~I!I,\[lr:S,


{~,\~[ flldn 111 rpli' IIW ('IIITI'~pfH1dC'l'i<l ¡\I:rir rn I'str eapilnl11
,~(> /¡~dla f'\Plll',ill la 1'11 \;, "'I,'I'i'll1 priml'r" , I'uandn, al (]is-
('uli1' I:h IJ:I.~I'" IH :'111'\1' 1'1.1:\ di' 1",[I¡di", Il'illl' di' 1;1 n:';.!llni-
/;l(' ij tI! (¡ [11' ('1 JII \ l'jl]l] 1],1; ji j" j' ,·1 ,J! !Ji" 'í;(\ jl'I(1! 1) ... I !(I !'II~('ll;1117:l o
iíllli"I!ldfit!" 1'11/:'1:,; IL' 1" II!'rll'IH'I'íl'lIll' (i la" llníl el',ídade,;,
p(lr-I'\' lil~ I'~"\I:'\"~ tll' mol' inlll[ll'I;J[lcia, \1\1, jl1nlanH'llle
1'1)1] Lh :,u',lIld,',; f'II,':_li!!III'_ d,' \" ~¡'I'!ll;,riz;Jl'illl1 l' lihpJ'lac! de
!'lI~I'Il;II1¡il, di' ,\1 Illlillll'lllilL,d Y I'ílilr:di/:I('iilli, tll' ~í ha di'
'1'1' ¡) llil ;':1',,,,,11.1, di' 'l/- tli["!"'I1II" :':Id:lll,~, ti!' :-.11 dislribu-
¡'illll 1'11 1,1 1I,li';, d:, 1.1' 1"I'¡II,Lh 1¡1I1' ,'fln\ ¡1'1l!' ~1I~II'JlI'1' \' di'
If''; !'llllrÍil- 11111 'I/!I' 11.1:1 di' dl)[¡Ij'~I', dijl' In ';lIlil'il'IlI,' ,';;I)hre
Pi IlllJill'J'11 ¡J" 1I11:\I'I',i,:,¡tli" iJdl' han ¡¡al'dadll i'[) E~jlana, ,;u
i'."llll'lli'jll!l \- f""IJ!',li\<l illll,orlall('ia, i'l,i~ll'IIla adll!¡lli,~!ra­
lilo ;Idlipladil I',li',[ 1,11".;: \ 11111' lill, Clla,,11l aLlll(';'1 la !J1'ga-
lli¡,l!'lilll íkl\II'IIJ:";":';J,LI, d'¡\(lI'illil di' l'h ('¡t!i,,J['ulil'II';, JlI'O-
\ ¡'¡IIll ,JI' 1:1'; \,ll''¡IIII'';, \ l¡ill'll, ¡j" 11'\111, CPl1l 11 llldo..; I~~!()~
jllI!llo.; ",' 1'11/:111111 1'1111 L" i'!(I'~li'¡ili', ,-"III'!',¡II" de' i",;[I'I[(,,-
1'11111 1'111,\ in , 1111' 1i!'1":¡'11 "lillill!:I', JI;IIJlal' di' ,'Iiu", l' jllli!í!
'1'f'la l'I'III'!il' ilillll I:t qill' Jil'\ 11 Illilllilt~l¡¡d(l, Y a lu !J UI ' t1li'
11'lí"I'II, "1\1" ¡1I'11i'111'.!I'I' d:Il' ,¡Jlnr;¡ llll~ idl'¡¡ lll,'h I'IIIII'/,!'!;[ di'!




1'l';.:illll'Jl IIlll'l'iuJ' di' h~ 11Ili\I'!'~idildl'~ \ d,' ;-;ll ~J~II'IIla adllll-
ni~t!'ali\() y di~('iplillé\['ilt. tall'II!¡¡" j¡;lf) qlj('dado ('n II),~ últi-
lllllS ill'l'l';:,dI)";,
E~ ~jn duda (,1 1)1'1'/1" IIld;" ",r;l\(' y tra~I'l'fld('ntal df~ lit


reforma re~pcdl) di' Irl' uni \'('J'~i(lad('~, f'I lialH'rlas sacado
di' ~1I anlip!I> ;!i~hlJlil'nl,) l' jnd(~pl'llcl(\I)(:ia l'I'I)lJ(IIllil'il, pina
hal"'I'ia~ ~1l1J,.;i<Jl' ,'\t:llhi\aml'ull' Ú ('o~la d,'l [¡-"oro, COlllO
[lIdo,,; lü,~ (klllil~ I'ilmll~ dI'! SI'I'\ i\'in público, En o[ra par[l~
he lUlI!lÍre~[allCl lilll\\!il'll lih \ ¡'Il!;l.Ia.; l' ¡III'I)1)\ ('\\i"llle.; ¡¡Ur'
('sto lil'IlI', Y 11)"; llt;¡k~ q'li' 11' !un ['1'~1I11;1I!1I;\ la l'lht'llama
di' la <1nlil'ip;¡;ia ,"'llIr;i!¡/,U':"il ,'111': I':'dril> d,' !II~ líJll(lll~ Ijl}('
po!' ~1I cC'lllnliml,'ilJn "'p,','j¡d j¡illli" Ik;':ildli a 1"'lI\\ll'; Jlla~
,'..;11' dall" ln'<l!~I'i'l\ \ d:'liid" il l'íITlltl,[;,IlI,jil:; al'('i(lel\lal(',~"
11:1 '1Ilila "j 1j:1,· ';:'¡¡ ti" ~Til:¡ I:¡:'I) p¡:r:¡ 1',1,1-: 1'~I'¡w¡a,-: I'l dc-
j!1'IIl[¡oj' ¡d:!,!''! :I':~~¡l ,'n ",·u d,'1 (;"L,il'l'iW P'It'llil<: ,-:I'fIlI'jalltl~
-:i~l!'IJl¡¡ ('-: 1,1 'FH' P;I[';I IU"iH'I',-:j\ ii ¡la d,' (Llrk~ \ ¡,I;¡ y ha-
'Tria, Cal))',ld!' di' 111'1.1:';1'<',';1) I'n p 1'11;.:"1'1 '''' P!'i'did:).; ~tlS ilnli-
,!:I["" ;'(''"IlL::I" !lo ¡,,),Ii,,!! \;¡ ~i!"II'n¡'I':';I' ;1 "j ¡¡j'I) pi",; : y en
:,¡'1I11'}11l1¡' ,',;í(i,j:¡, "(';1, ;HIII'!) 'o1!¡J! I,¡:n 1,11;1, ,'1 '1111' la alllo-
ridad ",u\l!'C',m:l 11'", 1!'lldil'~!' lit lll¡llllJ ¡¡ill;I,e,di';/I'l"..; dl'¡ ilhi~lIl()
('11 qll:~ i¡'I'I'misibi:'ll1onlo iban ¡'¡ hunüirse, Y auu \,I'(',cin-
dii'ndll di' I'.;~I' p:'li!.TIJ di' ¡Illil'rll' IJlH' \,1-: ¡ll1ll'll¡lza\),I, SUP\)-
lIil'!1I10 qllí' ('l)lhl'l'I ¡h"JI bi:'Ii:'~;b~t¡II¡[(" i1ilra cllmplir con
la.; nhli;.;ac¡o!l'''' 1['1" 111" ¡¡:!:';;lil!;I::I!"lll.,·, ,[,: lii~ ('jl'Ill'¡a~ le",
ifll]lll[)i'fl, ni I"tll!¡i,';, h,':!'lil'I,I-::¡ p;lr;¡ l'llas 1,1 l'Ii!Jlial' la
;lIllnil\¡':!¡"ICi()I! (!CO 1'.';lh hi['lll'~ :11 l>,!¡ldll 1'1\ \('/ di' dl'jaria
('nli\',~ad(l, 1::¡!llO h(l~I{I 1',';[(:; úll¡IIlIl.~ 1¡,'IlI["I~, ;1 ,"11 illl:llri,t,
Ili;¡hl'¡'~lI'¡filll' ifllpsi.'ia "hh ('¡¡,'ii!;¡ blti;l!1 dadu Ik dl()~
por ('ierlo:) la. ~i[¡laciilll ,'n qll'~ di' I:IIWlllh ;\!WS :dras ~t
('nl':llilr,l\):l:l, ('['a ¡!il ;1f'~'ll:JII'iJI() lllll:l !;t'.o!'al>l(, ;1 la cllnti-
1l1l;II'ioll ,¡~ ¡¡:l I':'~inii'd li':I' ¡" j" 1" hallía Illalharalado y
d,'~I!'!lid!l. La jJil~¡;¡i l',j::),:"f':'¡d ¡J" (lnli",lIl) I'nlj'(! 111"; inll'--
j'('.se:; pPL~oIlah:3 y I(I~ if'd!.l¡·í;:"I~~S dp b~ P~('Il(¡bl~ trajo t'I r~..,fa~
;¡! !11": <Ir :';T'\:!" di' ahan:!I"I" \' ¡j,'i'ailll¡"1I1<1 Pe aqllí la mi-
:)~¡ dI' lq, ,lr~¡!ij'¡~i~ < 1 ¡ {';lr(ln~~id dI) 11\';" (lllji,tp..; nl;l~ prcr.bos




jl,lra I¡t l'II~I'llil,II/,1 :' iU<,1 dd jlldl~pl'lhaiM llIlWlJl(ljl~, la
ill,II)\¡lI'illll tll' 111-; 1',¡II'ilr;ilil'lh, la ¡ll'OSI:ripCloll di' cllanta~
;l~i;.:n'llllra~ I'\ijidil ,;II\ilill-; PI'I'I¡llia!'lll~; el! "l1l1la, la falla
di' In,!11 111 qll,' 1'1111'1;11111' I;¡ litlll'¡;ld \ p'pknrlllr lit' una I~S­
.'UI'];!. ,\llild;l';" iI I'~I'I, Ijll' ¡¡I¡¡I l'u:!!lII'1 la adlllllll~tral'ioll
hilhil'I'¡¡.;id,1 IIJj"llil, lit) \¡:i~,ta\¡;:lI !a I'h 1"'I'lll'-;ih dl' las uni-
\1'I'~iri;¡'¡I',-; ¡¡¡¡rol !Ionl'!"I' 1'1I pi pi,' '111<' t'\ijl' 1.1 ¡¡ll~lracioIl
111,1I/1'l'lliI, .;il'111111 J!I"'l'i.;o jidr;l ctllI,lc:,c;llirlo litro P(Jt!I'1' lll<IY(l1'
IIIlI' 1'\ -;llyO, \11)(11'1' '1UI' Iltl I'\¡.,II' ,,¡1I0 I'n 1:1 E-;lado, ~- que'
"Illpl,,¡¡tlll 1'IlI'rdililll'IJlI', p-; 1,1 ¡lllil'O ('apaz dI' dar ú la f'llSe-
11;lm;} 1,1 l:!lp!:l,.!I '1111' ¡'I"'¡¡¡lIlil,


El! 1'/ ¡':;~;ltl" 11' pl'I'1 ¡¡;I'I'I'11 id'; il;hi'I:II'~, ni lo;; intere~(':"
llí /;1-; /lI','III'\I\I",'ill'II'-; 1/11' 1';¡li,;II'IIl; la t!1'ra(!t:¡)('ia ¡Ji' las uni-
II~r~íILldl'< 1 plli"!" 01,"::111';11',;:, qUI' .Jllill'll 111,;; lil'ln!'l)s pa-
~dlh" 1'11.111<1" 1'\I·.lil¡il L, íllqilí,.j('illil \ 1'1 ;t!)';lIlllli"'lIJO ~i
;¡qlll'l\;l~ 1'~",li,I;!_ iltlltll':'ilil dl'IIl'II¡\idll 1',III11(1 allOra llt'l t.ill-
Illl'I'IIII, ,";1 d,'I';¡:!I'II";;¡ Ihl 111'~';lr:i ;¡ f!lrt!n, ni \'1 ;¡trasll (h~ la
"il,I'!1111l/d ,d JlUll: 1 '¡'1:' i.11!11'111.!lllih: l,ljlll'~I'r;¡, Plli':', bajo
1111 r(',:2illll'll ¡J" li!I~"'!;id '. ,J"',!I'lI!,J;¡~ ¡;I'; ¡I,tll'!.' qlll' ~,' Ilpn-
¡ILlíl;1 Ili!!I~·I¡·I¡·' f~ri ';djl~ ,'~ ¡ ir(·L·~· [!;¡!:,,,,> (,(J!l.,tiluidc' (LI (Jo-
llj,'Jli" 1'11 1111,1 lI;til:.:¡¡,:i'lll. la 1J¡',';I'lIl!l"Cia dl',1 modo qut' le
p\'l'lIlill'll -;Il~ l't'(,IIl'~Il~. ,¡,'illjl¡'I' I\la\ t)rl'~ '1111' jlh de particu-
J¡lrI'~ \ 1'1I1';lIll'il l 'jltll:"" 1 dllli:¡ili' J:II ~il'mjll'l' In ha::w I:O!l 1,1
d,'Lirlil dl'¡I'I'III, JiIlI!:II¡I' !',,;i i'11'i'¡I,'Wiil :!lI]¡I~ ¡lit 1'11 d ¡j¡)dri-
!l:l:--. "!'~'qll,,'d ~: Illiil""I¡'{I," 1;;,',l)l;ll';"'" :..,nrl e~ro~ Ina!(I:-" pa~age-
!·jl ..... 1, I~ !,\ L!~·.:,·! (11 1'¡";l . l' j¡,¡ ',o \ ~~' j';',dll;l (,1 pl'{)~Tt'~U.
\"'1, ¡III'" 111' 111;,\ "1'1' !i'i'!il':'I'~. ,,1 ¡II,ld,'!'; J¡I~ 11'IHlellL:ia::.
d~'l (~~,Li~,j ¡¡tI l¡l'¡I;I¡\J~~\rl ¡j ;(h Il~,\d;,!('i.'jtl~li'n!()~ (lija l)ro~ppri­
d:¡d il qU\l .!d:II;¡~, ~d(·;;!i.'::!J'¡dll ('id! \'~~dd(;.·'1;¡ ;-.¡ l)rol)io~.


1'1'111'[:,1 di' 1,11" I',~ ~l) 'JlI: d(',d,' h ['I'llirtlld lia ~líl'l~díd(),
Lil'rldllll'!iil' 1'·,1111 \'0::'0 ¡j" ,'j'I'I'!' Ipl' i'l ¡:.l:tll" ¡la hl'dw
por L! ¡1l>:¡'I¡;'!'¡(~H jHddi¡ ,1 IthJII rUd:ltu (';.;l¡!I'¡ll'll :íll dt'bc'r, ni
011111 JI> 1\111' 1!l1:lliTiI Ili"lí,:" Idi¡ :,',~ I'I't'II!'-;I" di' IJlW di~j)(tllia:
hdrl" 1111' 111' Llllli'n!;I:!,! ,t" I,¡jo ,("l:lil,!r,III,111 1,1 llli'Lquilldad


IIJhl;!'¡" "1:1 Iil!!' I::-i:' l"llllll lil.l -.il!t.1 I,Ldttdu ha ... !'l ahora:




-', ,íi:-1
nla" "¡H'qr dr' ('.;tll, í 1'!I;11:111 !J;I]I Itdl,l;lrdadll LI~ IIní\ I'l',rda-
di'" 1 ~Ih l'dilkill'; 1'llIl'il'Z;lll il ,,;dil' di' ';Ir, rlliJl;I';: ;¡\;":llliliS ~e
hall \,('.;[¡ull'a¡jo l'IIJ1qJ!i'1i1111illlll', \ piro.; ';1' h"III'()lhll'llidll ¡JI!
11111'\;) pLllll.l: P'''I'I'II 1'<1 "';lhi/l,'II',, 1"J¡ol';tlll!'ills, "OII'ITjll-
lll'" \ ili'llllh JII!'dj"" ,JI' "11··"II;lIl/;(, III!;( !'i'JlI!'!;! 1111 l'sl'a.;:! \'
di' !jlll' <l1l!I''; Itl! !¡;¡J¡i;1 !li I.l 111'11111' id,'a: 111'; 1'1'111'1'"111'1''' Illl
lil'IIIj111 illd,!ll':ilh. "il!¡¡'dll 1'011 1'1',..!lriill'jdad SIII'ldll, d""I'lIli'S;
\ llil r.didn !il lll~ "111\:11'11110'; 'PI:' I'¡ 1111\'11 ,I'n ¡('ill 1"'1'/;111111
~l' ha 1'llljll'C'Jl(lilJ¡1 ¡¡!la U!¡l'iI ~!i'III'I';d di' I'I'P;ll'il,'ioll \ \11'11::1'1'
:'0, 11'llla ,;L. jino '1IIi' "III\:illl/iidil .;jll illll'I'/'lljll'iilIL ¡¡I'\ar"
llÜ" u nll"II!I," lilr,]!' d¡ IilJ '1)1I'1('I'jdll, l'lll'iJlli' II!' <lqllí 1;1 dil'l'-
n'lll:ia 1',';l'll\'ilt! 1'1111'1' 1;:.; d,," ;1I1[llil1í,ll'ill'jlli[I'';: lit illrli,~lt;¡,
cOlJdlll'ia illlli-!'l'I'lil'!"J;¡r'lIll' ;'1 1,1 jI;I/',liíZitl'ílll[, ;1 la 1I1'I'"dl'll-
cia: la acllla! 1l/;¡I'I,ha ~il'¡:IIIJ'í' ;lIlí,J;¡IIII', Jll'llIlIlfI'\ l' \' lIlt'jtl-
ra: ;IIJlII')!;[ !11¡Jt, 1,1 :t!i:III!I:I!::illil Pil!';! tl('IIJ1;¡I'~I' ,;tllll .'11 íll[(~­
re~l'~ PI'I',";II:¡;¡k·< i'\11':i!liI I'~!;l ;1 1;:li" íilll'I't''';('', 11;11'1' IlIliI~
Yecr\~ lni~. ,drd ~ \ ;'('jl" lil:'llllh, 1'1:ll'n . ..;i~\llI¡II'\\ har'jl i:l:":'(l; y
';Il~ (,~rlli'I'ZI" dll[I:I!!' ',,';1:1 ¡:1':JlIl'illh, dl'IIIIIIII;I,I'I~ I'lill lo~
(lnr¡:-;. jl!'d:!~l '[111 [1 Id 1:1:','..':1 .... 'l:.!¡jl'll·~ !¡ 'j)!'lir'l¡h. ,~(d(~ ;J!lilllrlo·~
Jlilllí!tI ti! il(l;ll¡Jji";:¡';l ·jjlil ;!,:'!U"¡! r'i,!:,.,. !rh ",('1'\ ir·i¡h Pllldi,'o,,?
dejar:l t:1IlllJíi!lt la 1'1l';('lI;UlZ;¡ .'1\ líh idl): t'l 11111\ IIIIII'I¡[II Ijlll:
~(! ('(llllllllilJ¡li~ ;l !(I'; d('¡¡¡:I~, lil'il(l I;llllhi,'1I '\111' ;1I,';¡I\I.<l1'I;l;\
L\lla~ y ,~i~L'L ¡:;·\·(~,j,'~I) Ilt\:':'".J!" Ú tlllil d:\ e~~I~ ¡\pní·¡l ... r;!I;t1~\~ para
las n;l('iOil;'~ ("n IJlI(' Ijl lo !lt";'¡\¡'¡I, ¡1:1!';t (jIJi' Itl-... ~1~.llJd¡p~ ¡!I1P,-
don i::Il;!lilli'lli,' (''1',1\,':1",; 1'11 ¡" 1'¡liiLI ('1\!II:1I1 '1llt' liada 1'1'1'-
:Ion:1 l~i¡ :--lJilLl, h jtl~ll'd~':··',¡¡ !,¡ddi!',~ ¡':)!'j'pr:t j'll ddfll;ln¡l~
la :,¡¡,'rll' d,: Lt jL¡"¡IIn) "ill ",¡di' :;1 d 1111'l't'I':I ri" l'I)j'/lIII';lI'/II-
Jl('~ l:lIyo ¡Ii'¡n"/Iul d¡~t¡illi\'l t','; 1'1 (~,~:ii¡"lltl \ 1;1 í111' 11I'Íil,


,\ l'illh,'CUl'lll:i;¡ di' I',;!;[ llllliliil/;¡ 1,1 I'I'i".lljlllI',lll !I,'I ra-
mo 1'11i'lIlil ¡\;11'11' ¡ji'l lll'i'';I\P'Ii';:1l ,.!."il:'lill di'¡ ¡':~I¡lilll ~i('lldlJ
ríi';I'lllit!il \ i11i1'(1!J;¡dtl :"1[' 1.1' 1:;',;,:,,,;, ¡j";'Ii'rll' '1111: la Ilill'íllll
t'~[;1 Ilaillilda ¡'¡ Ih'í:lir '''1 "',!:I ¡\:\I'II' \ ;Ii:l, \ \,111' 1111'1110 ¡JI:
Ji! d¡~I'll";¡IH), i'u"ld: 1 l¡l¡l,k]' {'tllj(li'i:ilil';¡!n :!i l la ,.¡t!~;\('¡I)!1 ¡IU
q!I!' ~i'l lI1H.'li'\1l!t';1 ];1 1\!l";~l:"L:il!;I. ¡',¡:I:!'illi!\'('ll:lr\ ¡ljj(';!nl)¡llll(, Ú
,:¡Jo., !1"'¡'2.'I"'';I)o;, El: ''',1' l'I"",II:lIli',I" '¡dt'II\(('; di' ]:¡, Illrií,,;(i'itl




~1
1":


C':l
:::...


'r.
r:-.::


~t
~ ::;


....,


"-


'f,
(-


..s


'--


;:-
c-.


"7
:::


'fe


C
e


rf


:;


~ ~
~ ~


~ .. '~


"2·:!:.
-


'f


:.
:.


::::


1e


- :-


~ - fe


.2.. I ~ ~
~ ::::...


'-'


'--


d:
~ .-


-:; :::
:.


:.
-=--


:f. -=-......=
:. efe


~L
-'


'f;


eE


:-!:
'.T~


;::;


-=- '!.:. ~~
"n


:::::
O!.


I j I ___
;:::::: := O 'L
~ 2 ~ ~


:.J
efe


:fe


'E.


:::::
:.


'f,


=


c.. ;::::
-:


I


..§¿--=:
:::


:.
-:-


:.


:- 'F. F
're 2 _ :.


-:--
f --


!


-=-


-:::


!'-=
Ee ~


:.
::::


:. :.


! ::-


::: :::
'fe ere



'l."


::L


:-
-=- - -


:- fe
'f "!.:
~


'r.


.:: -:
I


-=: !.
:.


...;:.
:= -:_f


:-
e_


y. =
':L


:...' F, "' f. '/C


I
c::


.=


'!.'
'-


-=-


e'e




!..


:.


-=-


.::


;!.


:::


!;
eE


'--


"-:::


e


E
'f


-'


[3
1


:::-=..


'--


-


I


.::.


e,


:.


-


'r


:::
:.


=-
fe r


','


-=


e
Z:


:::


::o
::::


::o


'f.


::1
"


7- ~
:::


:Jo - ::::


;::. e
fe


:::
'r ¿ e"


:::


! ~,
- ;::.


-=-
--::-


.=


-:


:.


:
:.


--- 1,


=-


::- --::-
-"


:-


:..
--::- -::


-:-¡
'1


-= ::-


-


- o!. -'
_. __ ·W


-e
~


y:


:.
¿ ::::


e
'E.


::::


e I ~
"S_";¡ rJ;
;~,:-~


-:


e"
'!.:. '--


'-'


I I
~ ~


'r.


::::


::-fe :::: ~--~::~-;..
:::


-=-
fe


f ""7 e- :. I
--=


::
.:: :.


el


-:
-..,. ... - :.


-=


'fe
:..


,/ :.. :. ; :.
:.


r
--=


,- -L fe
r _


..... ~-
.=


CI :- :¡.


:. re
c::- -:


:.


c
::: fe


:.
-


..!.. !
':1.


·7


;:: 1 ,-
."j,


=-


-


::- ::o
cj


- -


::o :::
:-


-::
O!; ::-:


-:-- ::::


-:::
i


--


;
! :. !


-:


=-


!
I ::


:.
f- :::


=-


:::




- '-,:)11 -"
,iUlI IH:rpdIlCl, ti u])t\l"t::'rian lilaIla, tll't!,'III'''; t[llt' jl'~ d¡('~I',


Y la ('\llt'rit'ncia ha \ eniilo ;r ('iln/irlllllr 1'~1;1 lPlJria, 1\ lo!'
a¡¡úlic()s l'l'l'l()l'!'~ ¡lIlli;ttl!h hall ';IH'l,dit!o g('I'I'~ Iklllí~ la Illa-
\ 01' parte lIt> una ,11',1 i \ idlld pro\ ¡'l'II",';;¡, y dl' II il celo lallda-
bip por los iul('l;llllarnil'lllo.; di' la (',;clJI'la pllbla ;t ~1I cargo;
y ;r. ~I[~ cOll,lallle,; di ',"; \ (,10, ~(~ tldll' la Illll~\a I'az que [oda,
!ta[] I()mad'l, Télil ¡'ÍI'rln t'S ('.;lu. ([ll(' ;lllí dont!(' (',";1' ('I'jo y
I.~.;a ill:li\ ¡dad hall sido Ill(~n()n'.;, ,tllí [¡lIllbi('1l !a (mil l'r:-:idad
Ita pro~IIl~l'atll) ll1("llO~: pero .ill~lo ('~ dl\('¡1' qlll' (\sla e\n:p-
t:iOJl ha sitio l'ill'<l: ~ si ('\i~ljl'('(' 1'11 a 1;.: I lIla par"', 1'1\ la lIla-
!lO dl'l (;olJil'rrw 1',[;'1 1'1 l'l'rll¡'dio, 1'('jll!)\ ¡1'lIdo 1,1 1J!>,,[;i('ltlO y
nOlllbrando otrll n'e!lll' mi'¡,; itl"[II'O \ ;wli .. 1I \¡)!'lIla..;. para
10tH'!' al "i,;!":;:;1 ¡¡;j:¡"i!'\ ~,'r¡;¡ PI"'I'¡'I) I't',hlll,'l'I'1' 1'!I'I;¡Il~­
Iro dc' dllcll\n'~, \ 1,1 ;':lIhii'rllil ti!' le: 1IIIi \ 1'I',idad jlOI' 1,1 Illi~-
11l1': ]111"': ¡'¡un jirlltllll'irid fil'III"''; l'OIH'I'lli'III'i;l.- Ii! ('I"ITiOIl 1')
P¡'(i[iUI'6\¡l P:Il' !'llill'ril I'Llll~lrll di' (';III':ll'illil'''', 1"..: 1'lIa!I'';, ;\
la lar;.:'a, 1111 I'lidl'i¡lll Illi':III'; di' ii;w:'I' [jI)II!!;I';¡ !lli"lil()~ COIl
lPlldp!li'ia il p¡,u!!\g(\l' r!et'ip..; \ i('i'l~ (e, ilJ!(ll'e~!I"':' ('olltr;lrio:-; á
111,"; \ "'l'd,,d,'I'O' il\ll'I'I''':I''' di' la I'IH'!:;:¡!!;!: )"11'- lal!'..: la ill-
c1in;Wll¡;1 d,' Id n;r!¡¡¡';:!I'I,: ill!!li'¡¡Ii¡
~[[[{:ilO se ha clalllado l'lllltra ('1 ~Ill'ld,) d,~ 11" /'1:('[111'1'"


y ¡"1:'la 1'11 LI ('l)llli:~il)ll di' pl'I'"llplil',;IIl~ Ik1 COlIgl'l'~O ha ('s-
tado 11111>' :1 piq1ie de' ~¡¡pl'illlil'~l' ; ;':1'1'1\1' I'lilll'slll ll;witiil Lid
C';I:a,,;{) 1'lllIlli'illli('¡lÍlI di' 1\1 1[111' 1'\i,[I', ~ t!,'1 ¡\jlt',,'1 ,\ lu anti-
guol EII (lI'illll.'I' jll~i\l', ,;; 1,1 1',':'111[' I'~; Illl lillll'i'IIl;[1'111 d,'J (;0-
bi,'nlo, i,ijll!~ l'ilWil j¡il~ l'ill';! 1'\I'::,il'I,' lil' la ('('"la gl'lil'ra!
qlll' I'\i,,:~ ,,,¡¡ir tllll'h 1'('lrillil'It1lh 1'11 1II'IJjllIJ'('"1111l ;1 ,n Ir;¡Il,ljl)
ya 1;1 ill1lilll'li\i¡{'id (\ di:":llid,li! ti" ~I¡ I'¡¡!',:"" \ ~;i dl'l¡i' ,..;el'
I'l'lrilJllidl), i. ,1' 1,' Píl!'tll' Clilli'íilldír ('1111 11[1 I'IIII'/toado ~lIllal­
t.1'rllo, ir Ijllil'lI -1' l'IiICI'd,' "Id" 111\ IIli'/ilUii¡II ,alariil ~lltil'll'llk
.rpl'lIl1~ pdra \ j\ ir {'Oll ('~lrl'i'II('z \ 1I1!"I'l'i;l ': i.:-'I' ¡JI'"radal'i't
al (;l'k di' IIHa ,'~l'III':a di.' all" l';lli';':'llría, 1\111' IIlilllila;\ t1i,,-
tillfil[itl(l~ pr(lrl'~;llrl" 1111'11 dO!d¡J(\" \ ;: 1111;\ Iltlllll'i'IlSa jll\ 1'11-
tad, hilsla 'lllildrll' I'HI'I 1'1'1'sligill \ rOllsidl'l'di'illll l Pllrqul',
,li"a~e kl IJUll ~I.' quien) d ~I!t:ld,l ¡nHU\l' l1lih till!' nada ('11




----,:í I
:,1 IIll]lUl'laIlCla d,'[ ¡'Iilpl,'adll: t'l \ ulg"o Jllzga Ih~ t'~la impor-
!;I!I('ia por 1,1 ~1li'ld,," <¡lIl' 1''; :"11 I'l'jll'I'~I'ntacion externa; y
lillllih ,;1' 111:,([';11:1 qUf' la'lwil'll;ld ¡JI; í~lIal yalo!' al [1I11ciOlla-
río lllid d(¡I¡¡¡JI) ¡¡¡Ji' ;¡/ IPI!' "~{)/a di' lIna alla rf'('om[Wllsa.
:'ill" ~jl'lIdll I'i ¡;II":.(1l ¡'nll'rall1t'I!!" gT;1lllilo sr ~alra esle in-
¡'Ol! \ ('JI i,'IIII' por 1 ti r(l'; ('Olhil j¡<ra('iolw~: lli'ro : a Si' salH' <:úmo
'1' dl""/III','llan g-C'IlI'l"i¡lnll'liI¡' 11);\ (:argo,; gl'alllil(í~: y si ~on
iql/lI'alJles Ú, [Ulil'i(l!li'S l'lllhltlli\ as y dI' escaso IralJiIJ(I, IlO lo
"'UIl dI' llillgUII IIllldll i¡ la ;¡dlllinis!ritl'i:1ll acli\a qUL' c\ije ta-
n~a' iNdllil.', 111'1111';;1, \ dr,lil'iii!;h, ,\l r:"lI11U"; jli"IlSall que los
J"l'I'llIrl', di' IllIi\I'¡,ir!¡¡d IJiIl];; lil'ili'li 'J!II~ 1\<1('('1'. sil'ndoul1
\l11t"!11 di' pU1'11 IJiIIIIIl' 111'1'11 ~I' 1'!I"':III.!1l IIIlll'[IIl, ::;i ;lllll en lo
,lldi;':lJil, 1'lldll¡J(I ~(t!'i ¡'I:kll!Ííall 1'11 Jlll;1 jl\'quC'lla p;lr[(: (11·[
;:"II!Jíl'rlill ¡JI' LI 1',';('llI'!,I" 111\ jiO:!id d('I'¡I'~I' lal ("o~a, ¡,qué
"'1";1 ;dllll"<I ,'11 '1UI' 1,,;111 1,1 jI.'~11 1'<lI',~;l ';I¡J)J'C dlll~, ¡¡dl'lIla~
di' JlU¡¡ ;.:I",lll l'hPillhiliJilldad, !lI'(~(',illllldll mul'lw lil\lIl-
jllI \ Ir¡¡[ld.i11 pilril ¡\'<'I':i1PI'{\ill' (kJ¡jddIll(~llk las olJligal'iOIWS
,[1' ,a dl'~lilill'l E,II'" 1'II'r!¡¡II!I'nt", ('IIUlO )0" dl'lllil~ t'llIpll'll~,
Plll'd(' 1\.¡I\n·(\I"~!\ ¡"lit :..:T:¡;¡ 1¡{" .. t';ttl~~1 ('Udl¡do ¡'I1('(f{' fin ]1t1r..;ona
Ijlll' ;J!¡¡¡II,j¡¡lI,1 1,1 Ill!ii[l¡¡IIlII'III\l di: ~u~ (ll'lH:l'l's, llla¡'<<l qu\',
pllr Ik~g-I";H'ia 1\1\ !itl::) 1'11 :\l[i~ll'a,,; olicil1i1S; Jll'l'll el redor
1'lIll'llilidll, ('1,111-1) \ liil¡~:i'I\lI', li:'[1(' lanlu ([ll:' han'!' rUIIlo l'[
\IIa~ wlq,;¡dll i'iJlL:i,ill¡ll'l" " ,í lid di' il~¡~lir ú la ulli\('rsidad
P;II';I 1;111' 111111< Ilid!'!"!:" ¡'n ¡,¡',lt'II, ~¡ II¡¡ di' \ isilar [as c:'t[(:dl'as
1'1111 l'II'I'III'III'j;! ",,¡ 1:;) .1,' \I{II' ,,,'¡II',, el ))\lt'll ('IIJllplimil'ntll
:11' 111, 1';¡\"IÍI';¡¡i¡,(," ,¡ 11;: di' ;J!l'::d,'I' ;¡ ]¡¡" [JllIilI'I'O~;b l'1'!'\a-
lli;wiil!l"" !l.' 1", l'n'¡ili"I'~ ,;; ha di' cHidar di' lu:, infinit():,
11I'1'1ll1'11¡'11" ¡j:' ¡j11;1 .Jt!III¡lii.~II';lI·ilill ¡/¡'lit:¡l!la, ~i ha di' j'('sul-,
\"1' 1I11!\II'l'lhlh "\I!I,d¡l'lI:l'~ -1 ha Ii,' te[\I'1' IIna diaria ('or-
!'I',!" ,1\t!¡'I!,:i¡¡ !'IIII 1,1 í.1 d ,;, 'I'JI>I i d;11' ('Ul\1l'¡ imienlo ;1 ~IIS ['(~­
lH'lid;l' ()l'tll'IlI" \ I'!II";:I',:':II'" \ lliltÍ¡¡ dI' l>tO :,l' llal'ú por uu
n'dll!" gr;!luilll !jUl' 1!¡"í'liljll'i1I' Itlrll II!II'-Io, \' tenga ¡'¡ la yez
Idril.' <I\¡ii,,;;II'illlll'~ jlill;1 1,1 lllil~ "¡¡",I'dda~) :1 IJ() abandonar dl'l
11\<111 /'1 1'llld;¡¡Jp til' 1;1 1',;:Ij('I¡¡, \ l'I!J¡(i¡¡r!(I il l'llll'leat!n,; ~ll­
i);tlkl'llll~ 1j1il: ;t1!lI'cW 1.:;1:,1 ,ll'llI)irl~ de c~tcl cUllfianz¡\ o SI'




- ;;,~.~-
abandollall [;lInllli'J\ rilando tlll ~il'lI~: n CI'rca la mallll dl'l ~If"
l)(~l'iol' !jUl' lo~ gltia, y ;;tl \ i.;la Iwr,.:pil'i1Z IjIW lo.; \ igilit,


DelJit'llIliI, [lUt'';, 1,1 !l1'l"lur 11'111'1" 1111 :;11I'ldo, i, qtll'~ Il[('~­
uos ¡la de ¡[úr':l'll' ljt/l' 1'1 1'lilTI"llIllIdicllle ,'1 IIll call'dr;lticli
al lit! dc su l:ltITI'l'il, ,cIiIJl,l'tlldo, I'tldil'Ut!O ;;IT I'.;l(~ llli:illHl
!loJllbradu par,r, dl''':I'IIIjJl'llal" aljul'¡ ('In ado I'argll' E.;ia 1'1:-
tr¡¡Jlu'iol' Ii\¡ed(~ ~lliJir i'll ~L\llrid ¡'¡ ,'íIl,OI\l\ n'all'~, v 1'11 la,.;
pl'l/\ illLia~ il 2G,OI)(), ~in ('l/lIlar h.; <!1'rl'cllO:-i di', t'\,llIlt'll
FijtISI~, l)](('~, 1~1 sueldll Ikl BI'('[I)í' ¡'ll'iIi,OIl!) l'I'all''; para la
Corle, ,-¡O,lH)(\ jlara LI:-i lmi'.l'r,i:lld,',; di: di,ll'ilo 1Il;1~
illllhlrlillll l '';, ~ :!íl,lli)l) p,lr¡¡ la,.: d"III;I' : d"i;Ii'illlll''; Ill!l~
ni son cl"I'l'ida..¡, Ili 1'\/'I'lk:1 1<1'; 111:1' li,'ill'll (111),'; l'illjlll'OS
di' !lO lallla illljlili':llli'i;!' 1).111''':1' ;:d,'::I:h 11'111'1' prl'';I'II[I' (!lII~
la ~ltllIl'idi!d di' III~ j'('I:lilrl'~ 111)-,' ¡i¡\lila ú LI IIlIi\ l'I'.;iddd ql[(~
~I~ halLI [I111";!;) :1 Sil:, inlw'd¡;l:;¡~ Ilril"lll':;: :,:' I'\lil'llIll' it ln-
d<l,~ la,,; 1'~CIII'Ll", ('lllIlpr"llIlid,h I'il UIl di..;:rilllljill' <till'd/<l IIILl-
('lta~ pro\ illi'ia", v I'O!) ('lJIO..; '~ SI' 11: ,ddi-:,id'l ¡¡ rtlillll,'-
111'[' un<l ,II':i\;J 1''¡jT''''i,::;:,I''ljI'id, li'iíj"lld" ¡:llllilil'll 'lill' I i~j­
LI['la,,; 1'I'I'I'IJI'II[":II"::!", ¡.:, ¡'l",,'í;'1 11:1 :/",)11'''' ,lill"i:!;II' pOI' 111-
lH)Jnhrc:i: í'stj)~ ~~tC\:L\ll ~¡~'ni[ll'al' \il...,llllLI {'¡lo.,! ."'!'~IJI! \ ;!I'JiH~
los :-;i~II'lllth \ la,~ Cij'(:ll:htiln¡:í:I~; y \II~ rl'I'lllrl'~ ,l!'lllil!eS "Oll
IllLJ:~ Ib!illla 1'(J,iil di' [(I:í li'I'l<)t'i'~ iUlli,c.;'lliI-:,


y i'II,!.!.lflillhC JllIIi.:l:u 1,/"; ('t1I'llli;;II- di'¡ ~II,'ldll di' I'~l()"
lUI)('il\lll¡rio..;, ,i (TI'I'll iJll:' 1';1 1,1 .;i';:I'i1l;1 ,11I11'I'illl' ,-1' II:lila-
ball, ('lIillll 1,1111,0; qilii'I"'II, lil:1ldddil"' L,'jll' di' 1'';11, ¡¡I'¡¡SO
n'unian ('n!(\lI(':,'~ 1iI;¡~ill'{',; 11<llia¡:h j'II"'lllli"ri;l" 1/11 1' ;11101'([,
Pl'i)~I~illdi(~lIdo de olra~, ('()iIll) jil'l'hl'l\ILI'; \ [1;1:,,!a 11'!rilllli'ilJ-
11C:-; lija,; qUí' ,~lIliaIl !I'!ll'!'" di:-['rlli,¡[¡"ll ¡jllbll' 11I'lll'ill" 1'11 llldo:,
lo" gTild!)~; \ 1'.;11' soll) IkI'I'I'!t11 ";ilIJ¡iI ,1 ¡';lId íILII"'~ I'orhidl~­
rahll'''; l'll ,d~lli\()" 1'..;l;t!dl'I'illli"IlIIl"; ¡j" lIid" dl'¡,ir 1/11(' 1'11 J;t,
1111i\ 1'l':;iILld di' 'Llrll'i:l, 1':lall"ll 11


'
1 ¡'lIi;1 111;h Ijlll' Ii! ;lltli;":ll;l


Jilll,..;oli,), la !,'Id 1-:1<1 I !d jllli'ill'lld;'ill'i,I, a:dl'" di' '1111' ~I~ 11'
a~TL¡.~'il"';('í1 ll)\Lt~ Irl .... LL'lrlLuli', ~ 1'~1;¡!¡j{I('¡II¡¡!III\q~ qlti' 1'1\ la
.1I'11l;ili¡J",J la I'PIIII"IIII'11 \ dU:!I,'I¡ldll 1'/1 I'\I!'I'III" 1,/ ¡(',!lIdiO
di' 'u !.!['II', hullll ;)f111 I'!\ !jlll' \,1 1'1,,'1,1(' -;11:11 1'1'1'1':1 di' ,"\11,11110




._;.".",-


j'('ale:; por la pal'll' q!ll' 11' (,IIITI'~pOlHliera en los lh~rechos,
.IUZ",lI!'~(' ahora ~i 1'~lal'i'l 1I11'jor I'dl'illllido con IlIs '10,000 mil
1'(,i1II'~ IP/(' lil'III', ;111111/111' "', JI' \'[11'(\1;111 adl'llIaS los '10,000
di' gl'alilil'<ll'iIJII ¡:ilra 1'111'111', por lii¡/Iilr~\' lo~ eil}('o rdiljl'ios
'1111' ('(lIl1j1I1III'11 /;1 11Ili\I'I'~id;lI! Ú;':¡;JlI dí"lillli'ia t1IJOS di' o 1 ro:; ,


.IlJ,,11I 1'" h,I!'¡'1' Illi'lii'illll illJllidl' 111, difl'l'cnll's I'Pl'lUJ't's
(ju!' Ili¡¡¡ 1¡'lIido la~ di!'z IllIi\ l'l'~idadl'''; dl'l Hl'illo d('~t1¡, \'!
plilll dl'I:-tLi, ha:-:lil. qlli' dl'j!' di' ,"\'1' liir('t'!lIl'.


"ildrid: :-;1'. 'I;mllil''- di' \',d"OI'Wl'il: n, FI'rmill AI'[I'-
la) ('11 l'Ollli,-.ioJl.: n, FlIiI'I'IH:in llodrirlH'z Y,I,IIIIIIIIIIIo; ]1. Si-
(~(lllll'dl's Pit~lnl' Di,I!; D. t:I,lIIdio \IUY,IIIII: :-;1'. ¡\lanlul;,~ de
~1(Jr;lllIl'.


Barc!'lollil: IJ, .I~)alJlI¡1l n,,\ : 11. jlariallo :\nlollil) Collado,
Granada: !l. Fraaeisl'lI Mal'lilli'z HnlJll'dn; Jj. Franciscu


de PalIla Lillo.
(h il'do: D. Palilo '1;)1a. \i",il.
:-;aLlIllalll'a: 11. (¡abri¡'1 111'1'1'1'1';1.
:-I1'\illa: IJ . .Io;llplill P(~)'I'Z :-;i'II,lIli'
:-IalJli;¡"II. 11 . .I1UlI ./11'1' \in",.
\'a/I'líci;l: /l. F),illlI'l~I:1I l:'II'IIIiI\I'I/.
Vallai]o\id, 11, Clalldio jlnyill\(); n, j[anlll'l ¡JI' la CUl'sla,
Zara~oza: D, FII~I,j¡iil l.I'ra,
jli'lJa.io dI' IIJ~ 1l1'I'/III'I"< ,',,1;111 In.' 1ll'(,;IIíII.~ l'I)IlHI r'dl's in-
li\l'di;tl(l~ di' LI~ /';\I:lIl1:ldl'''. LI \ ()I dl'I';1111I. él;l1lil piras lllU-
I:]¡;I~, lIl) 1'\jll'e,;;¡ I\()I In q!ll' 1'11 ~II I¡(;"I'!I, I'~ I"'('ir. 1'1 m;'I~
;¡nligll<l. :-;illn 1,1 qlJ¡' ';1' iJalla lHII'~¡1I ;:llh'illl' di' 1;\ I'\lrpnra-,
don, I.íl' dl'I'ill!:1' ..;nll 1I011l11)'il¡]O'; pe,r I'i (;¡d¡il'l'llil ú prn-
ptll',;la dl'¡ ]'('1'111)', \ Sil C;lr~n d:lra 11'1''; ili¡¡H, ]lndil'lldo sp!'
J'(wll';..:ido~. Til'llc'll IlIu' nhjl'lo dirigir ~u,; CH'¡¡lladc',; !'(,';¡li'clí-
\as ('1\ lo ¡'('latí\ll ;1 la l'lhl'llilnza v l'i';..:íllH'1l ínic'rinJ' 111: 1,1';
mj~l\lil';, ('1111 ~Ili\'('i()n ¡'¡ lo,; rl';.dillll!'!Ilo.; \ ilí,po:;il'io!ll';; del
n'do!': l'llíi/alldn di' qll!' SI' ()!J:;pnl' 1'1 ord.'1! líl('['ill'itl (J¡, lo,;
1',;1 IIrl ío,; , .. i:..:il,lIldlJ ""IJi'I' 1': 1'\;(('ln clllllplil!\l'nlo de la,; ilhlí-
:.!'al'ílllll'.'; di' P)'O!I'';OJ'I','; \ ,llullllllh \' di' ';11 pUlltual a,;i~lt>II('i;;
;, 1';'!lI'dril, 1ll<lnll'lIíl'llilll 1.1 ';1I!ln)'dinl('itlll, /lrill'lIl';¡llllo 1/1l1'




fllI la:-; le(,l'¡(}llt'~ !lO ~(l \ ¡(>rlal! II),! \ illla, digna, (Í(' (1'¡Ii'lllla--
cino, parlieijlaJldll al 1'1'('101' 1;(" I,!ila.; Ijlll' lIoLll'l'IL l'Ollll'
igllalnlí'utl' Stl~ ()1l~1'l'\;)(:illlll'~ ~o]¡)'" J;l 111I'jO/',1 ~ lil'('I>:.:idadl'~
de la l'IlSl'llanza_ [Jor 1',li' ,)111111'1111, ¡JI' 1¡'alldjlO c;,' 11'._ da la
corta retrilHlcio!l dI' :!,OOII l'l'all>~ al <11111 qlil' !;:rllliií'll -.1' 11'."
ha J'(~gall'ildn,


Claro e,I;'1 qlll~ C'l'~andil 1'1 "nbll'l'I111 di' 11" dol'l(ii'('.~ . I'¡'-
saba tambien ('1 ('I:l!I~I]'(\ 1](> 1", lIli~llí(h. El 11\1"1,) jlLlIl I'''!;:'
hh~ei(), sin (,11111<11',,11, dil~ 1'ld~I'.s di' "I:III~¡rl'';: lillil !2;1'1\"r,¡J
para lo~ acto,; di' 1111'I'a jlilll1l,a. I"llilljlll,',..;i" di' lit." ¡]:Ii'ill)'¡'-
residl'nle::; Pilla l'0/¡lal'illll d,¡¡;d,' I'';\;I /:¡ 1IIIjl I'I',¡,I:III ,,'<1 (,¡¡,ti
fuere aquella ('n '11](' ¡lId')I'I"'11 I':illldiiidil. \ ,¡[¡'II di' 1", ,a-
It'.llrúdieo,; eil rada !;l('I¡)I;I:! para lr;I!,u' ",[,!III,'¡¡il' di' IIhi:'¡"
literarios ¡'¡ eienlílil:o:i, ~1)¡iI'I' "~:'I 1111' I,':i"ill ,1 1" :¡ill' d,'.!"
dicho en la. ~(,(:C¡1I1l prillll'],il.


n¡':;lruido L'l anli;':lIo IUI'ro ,(I'adl'll,jl'l) ¡!\l1' d 'dll :1,' Íil'"
lllleva~ jllslillJ("i¡)np~ 1'0111:,';1" nI! 1IIIIIi,; \ iI ;',¡I'I,','I~" d"I,'I'"
de la llni\('I'~id,ld nill;':lIllil 1"I)("'j,' dl'jlliNJil',':¡¡I¡, 111m') 1\11
fuese la indi~pl'lhd!Jll' P<lI;: 111<11\1",1,',' 1,1 lli,i;1 \ [;i ... ¡il"lj·díl!,I-
cion, A e~lL' ekclu, 1'~lilJ¡II'\'¡() .. ;I' (,1 : dj¡j ... ".i" rl:' di.;,'r!'!i!;.!
presi¡lido por ('1 n'('lor, y CIII\I/llIl':-:lo dl~ 111:-: dl'I:¡\llil~, di' I'H'I'
to núml~ro lk pl'(l¡'I'~()reS, \ ¡J(, ,ti;":UIIO,'; IllIll'ililW'ilh \' p,lrli-
clIlares <pte ú la \'I'rilad milil I il'lll'il '1lti' \ (')' I'!ln 111 .... (I~l!ltlo~
UIIiYersitariu~, IlI'l'O I'¡¡ya prl'~l'ill':(l ,;,' 1:1'1'\ 11 W'I"'S,lrjil :'1\
estos t['ilmnales IW'<I ¡[¡;(',~21!i'ilr ~1I illlPili,,'i;¡lid,\¡J \ dl'j,'rl,)
daIlLlo al propio lil~llIpll una ;':ilrilli!lll i! III~ 1'.:ill'(" di: lalllili,l
llígase 10 qlte se ljuil;ra, los illdi\I,!ilíl~ IL, 1111<1 l'ilI'Jilil'il:'jilll
no son siempre los mús aplo~ p,tra I',lllar ~l)ill" /;¡jI;I~ ('1 dl'li"
tos cometidos denlro di' la mi,111;1, IId\ "íi'llljl]'" 1'11 1,11(¡~ Ul\a
indulgeI1l;ia l.'\cc,-iY<t, ~ un tlc~I'1) 11(' 1i1:1I11,,]' 111 (jt[/' ¡J,' ill,::lii!
modo pudiera rebajar /;1 /¡1J('!I;1 UJlillj,Hl d,'¡ CIII'I'I"I: in '1111'
no quita que Ú \I.'Cl'S SI' rkjeil lll'litr ílll'Olbidl'r;¡t!aflil'IIII' 11
cierlos ado,; de I'x.el~~i\';¡ ';('Ii'I'¡dad \' \1'll;';;JIIZil. 1:1)\\1') lo-
JlPgo(~ios qlw SI' III~n.l\ <ln!,' lll~ ('OlhI'JO"; dI' dl~I'íplllla. lid,!.1
tienen de faeultati\o,~, lil1lilall¡Jn~(~ ¡l lwciJn, lj{lI' I'..;lan ;tI ;d




,),j,)-


\';IIlCI' di' IlIlÍa 1"'r,on;1 l'lIll~lIdid¡¡, l' inll'I'I';;¡II, no s(llo ¡'¡ 1:)
('~clli:la, ~í!lll i;llllhil'l: ;¡ la ~IJI'íl,dild, la illlPI"¡('llcillll ('11 ¡'J1:I~
di' algulla,.; j1!'I',';lilliI~ liill';iI"'I;dl'~ Ijlli' lill iil'lli'lI lo,,; in!l'rl'';I'~
o /;l~ prl'\"'III'illlll" ,J,' III~ 111',,1'1'';:):\'';, 1'.- j1<llw,tl y 1'1I1I\I'nil'll-
11', ilallil'llIlo !!I'IJlltll'ido 1'11 la pr;¡¡'liril In;!I' 1i1l1'IHh 1'1'';\111:1-
dl)~, En (,1 1!I'illll'!' l'i'gLulll'lItn 11:1 i'\i,.;li;l ",;',1 dí'II",II'ilJ!l: \
OI'IIITil'I'IlIl t<l';os ('11 Ijue ,(' palpo la 1l1'I'I'.;idad di' qUI' 1Ii!
rUI'SI~n los eall'tlr;'t!jl'íh 11)'; 1'll1il'O,'; .ill1'I'\'~ l'Il I'.;I;} I'la.;(' di' 1'<\11
~as. l~:l rC'gLllllc1Il(n '-'í'lliJ!P ;liI(ljll;l~~ rOll !lltlf':lil pl'tl\i;":'id;¡¡J Ll~
fallas q1ll' podjan ('IIII\I'II'!'';:', \ ';11' l'III'1'I"illlll:tlii'llll''; ('a~li,w~,


To!!;¡ I':,d,l ()1':~;!lli/d!'ill!l, ,',111111,'.1' .. 1', I'~ ';I'III'ilia, y 1'1111-
!r:IS[¡1 ('1111 la 1'lJll1l'li"ill'illll !flll' lil'i'I,,'i;¡ 1,1 1'l';-,inh'1l d\' illll'~­
tra~ ,lIlligli;h Ilnil 1')'-III;¡:lI'" , dUlldl' 1,,,, !'I'I'tlil'I'~, (';llil'I'¡al'i()~,
prilllil'I'l'i()~, l'lln"ili;ll'ill~, dipll!;I¡JO';, 1'!:llI,I,',::" ¡lInld' \ II'i-
hunall':' dí' l(ida eh..:", l0I'lIl,li¡;l1i un;1 ('(HIi',!"jlJil 1'11 '1;It' ::allil'
ilp;.:;¡ha ya ;1 \'IlII'lldl'l'sl', IIalldll 11111' 1'1',.;uil:¡:!'1 1,1 (]i";-'líiJil'!'¡¡II,
las paITi;!lid;¡dl''; \ Ll jll'I'Pl':lli!l;¡:! di' 1(1'; ,di;,,'I', !,I(oi ('III'lIli,
Q'()~ lni~1I1f)"'; di' Ll i'j,rl,rJl:;~ ¡¡:) !¡:ii' ;jl¡: lHl.~·d~- ~1;:(1 Ild: ;¡I!()l'::
nuo,." i)f'dí'll \ Jllil'" [i· . ..:·:!!:!¡ i:Li,j. ¡;¡ l."> 11 \;;(':;11,;1 í.'¡j i'] !'t;illJJl:~
lIJlI'nlo di' ];1": lIi)!i;':;\I'iol~I'~, LI ;"i.il'l\I'l;[ a l'il;I,t!I';l pOI' p;w,
tI' (1(' ma('sl!'o,; \ di,c!\llilo" \;\11 1'l'li1.iad<l1l lI\i'l'; hil'!1 dl'"I'llIi/l-
cilla ('11 011'0 lil'IIIJJ'1 ha 111':':;IIIi1 ;1 ~I'I' 1'í'I'I'iil;l, ..:ah;:, li;.;a-
rí~illl;l": fallas qlll' lin jllli,¡JI'1I 1'\ ¡ii,r,I' 1'11 ('!Ii'IIIIi'iWi'IIII"; 1111-
11l1'lw;as, \ LI' di'i111h'" 1'¡I)(('i't!i':;t, [1111' ,,1 ;;\I!:[I'I'IIII 1',li'
liarla fl'i'I'l1l'IlI'liI ;11 I';¡ \:11 11 1;1 ill!fJ¡¡rlliíii¡J;¡!Í, jI,'I"1 'jI!!' Jll'lll'-
]¡an I,j ri:.;ill' di' 111,": ('~lal¡["i'llllii'!I!It",
La~ íllllll'di:¡ciílil('~ di' la 11111\ l'I'';llbl 11,; ~¡)!! : il ~ilili~ 11'-
mi¡¡n~ por ('1 pa('ílii'() !1';l1I';1'IIII1,', ;-'lI<ll'llandil In,; 1'-11IIIi;lnll',":
('lIanla lllor!(,I';II'iil!l \ l'llmplhlul'il jllil'tll' l'\íjíl''':l' di' i" \'Ill"
('11 r¡lIi('¡lI'~ hil'l'\l' Lt ';ln::!TI', \' Ililllll'alllll'llll' di"11l11',;111'; ¡¡
ruido,.: \ Ijllill1('r;¡,;, \11 ,1' Il'n \;; ilt¡I!I'IL, ."¡d¡li,\ ;li'¡()lh'~ qUI'
tan trl'l'u('nll'~ ('(,inl, ll!rll;llldlt;1 11'('1", la ll'illlljllilidat! dc' 1:1":
Jillhlal'illlll''': \ :¡J!!Iil!;¡~ !jUI' 1'111' l¡lId!, 11,' [lUI'i1llh'lll¡' ,1I'i1dl'"
Tníl'II,' ,,1' h;11I ínll'liI;ldl', ]¡;Il\ ~idl) f:'¡I'i!Llil'llll' li'prililidih,
'jll"ILIlI¡]1I i;¡ ,1I¡!lIl'idil¡J l,il':1 \illI';1.1 \ 111, ,'llIi'ah¡".1 ,,~¡i.:'¡:;I)'"




- '-;,,0
La di:,<:íplína, en !in, I'~ ('11 Il)do~ ~Il.' plllllo~ tal! ~atí:;r;lI't()~
ría, qll(' a('a~(1 I1l1llCa ,1' ha i'lllIlll'ido igual 1'11 la,; 1'.";I'lIl'la~
cspaflOlas.


Lo Ijlll·.;j ¡u ('!'I~I'id'l IliI..;ldllk ,', 1,1 1!,;¡J¡¡¡j'l di' .'1'1'1',.[;1-
ría. E\lrafli)lI alglllli l.'; 1/111' Ildl<1 1'11 Lh ;li'llIdll''; IIllii('l'~i:la-·
(k~ Illa~ (jI' 1l11l1l\'1'1I de l'lIlpll'adll~ 1/111' ¡Inl,'" <lIIII'I'!I' 1;J1ll!I<'i'"
:-;on lllucllOS, plll'S ('\(,l'pIOI'1l .'\;¡,Jl'id !lollíl,' ,I~ ;li'l' 1'1'<1 11 ¡¡ "'j,,
millos esll1di;lllles, aqllt'llo" 1111 \1;1--;111 di' 111111 11 do, ()Iil'i;d,'~
eOu un i:nrln núnll'!''' di' 1'..;nillii'!IIi'-: 1'1 '1"1 lo.; 'jUI' di' I'~lll
se adlltil':tIL nu l'Olilpal'dli I'j ¡!lI;lill::¡,11I <Ji!i' d!\:i,.:u;Jllll'llll'
e\blia l'll ('~I;l p;II'II' 1'(l1! 1'11",111'1'0 ¡Ji.' qll:';1 Lo!';t ,,1' !¡;I:'I'
alard!', CUilllilu la llI:ill'il'III;1 :,1' !','dl!I'i;1 ¡¡ 1","l'ihil' jlil!'d 1 ,illl-
¡¡leIllente (,1 ll1)1I11Jl'l~ t!1'I" . .;I:Hli;¡:ltl' 1'11 ¡¡nil li,;\;) , P"llil"lílli!sl'
despllc~ al ladl) 1I11;¡ ITi!Z jI;I!,;I 11'."lilil'ar qlll' halli;¡ ;":;¡il;¡t!11
CI1I'~O, no ~I: ¡ll'l'l'~il¡:l:¡ln ~ill duda lill:I'il()~ l'i!lJlI(';lilll~, :\I!'ll'a
se hace la in~cri!lcioIl('(ln ,iu:nil 1'1!1'!i1al;.Llil \ 1""IITO; ~I' Ik--
nm l'l'g-islrll~ l'il'l'lllblal1l'i;H\:¡,; \ I'\;¡I'II\~: ~(' 1:' (11}'!ll,1 Ú ('adn
\·~tll(liaIl!c ~1I ('\!)('di:'llit' d'llld,' 1"llh!;¡ IlId:: ~:I ('011'1'1'1';1 li!I'I'a-
ría ('on l'U:Ili!()~ illl'idl'il!".' ¡';)!I :i'¡:ITíd¡i l'll 1'1,;1'011'; Lt!!;¡"
lo:, C\ÚlllCIll'~ que ha ~llrridlJ, l:h IHII;", Ijll" hl,;II':II!¡1 ,11'
premios y l'il,ti~l)s; Se' tI;1 jll'rilllji(-;lilll'llll' il lo., p;\I\rl'~ par-
te (k HI clIl1l¡:t1rla1lli l 'nlll, ;qdi¡'i!(':illl \ ;ldi,I¡¡¡IIii<: \ SI' 111'\01,
(~n lin, ('on 1'1 (;II]¡ii'l'ilt l , la.~ iUli:>:'!lb\:-: l' 111'; ¡j"III;(:, (',Ll--
bl('ciLlli('llln~ d,,1 di,lrilll lI!Ji\ I'i',;i!;¡riil Ii:¡;¡ '¡¡!;!I;¡,LI 1'111'1'1',-
)lOndl'lH'ia, Sin dwl:t rilll'il I"tll ;¡[_:trll ;':,I~III IIld- 1'11 1,1 ]1)"'-
~U[llll),lo: ]lI'1'tl I'~ ('ibi ill,i!.;nili::iIUII'_ 1 [¡'''ti) 1'I"llli;1 ilil "111'-
sidel'abll~ al!o\'l'o, "i ~I' 1'1l1l1jlill'll 1'111I li'; ,:;li;;llll'i,h 'pll' ,,:>:-
razon (J¡> drl'l~l'llOs all',lllzillJilll illlli;:lIdllll'III,' [,); "'ITI'\¡lrill~,
y que segun noli('j;l~ "nli¡¡1I ¡O;I'I' 1Il1l1 l'I'I'i'id;h,


Otro hl'C'ho illdllllahll' 1''; lit IlII'j"j';¡ 'iIH' hilll (l/¡II'lIi¡jil 11''';
catl'dr;llicos en ~ll [Io,;i('i(Jll 1- 1'111'1 :1""111'11 1'1111 '1"" -1' II',II;¡
al profesorado- E~II~ llil h \;1 UIl ('~I;I:!illl';ll:·,.¡liI!'i(), 1"i11liJ ITi
nue~tra~ antigwL'; mll\l'r';¡I¡;ld,'; ~IH',':l¡;J: (·:;::.,~i:lIll' 1I1lil 11'1'-
dadcra carrera ;¡ la qw' ¡lid.!'. '1' 1111:"'.111 tI" [1"1'1 1'111'1'''1 '1"'
]lUCUO; desean dl'jar v ;1/l1:[I'I'i:l,1 jllIl' l'Ud¡¡!lh >l' ,jl'llll'll ,"11




.")1


"flCioll al rUIlI\11 di' Ja:, Cil'IlCi¡¡,; \ la~ jel!'a~ ¡lpnlr\) de cll,\
l'lIClll'nlrall ~II~ II'gllilllih a~('I'lI~O", y UIl \lol'n'nir cap:n d~
,ali~ril('('1' la IlIoI!t>ratl .. \ jll"la dllllJi;'illJ1 ¡\pj h(lllllH'l' ('~tlldiilSO,
Ijlll' !ln'lil'l'l' la ~dhidllJ'i,1 alllllllllllll di' las lu('h;¡~ IH)JJti(';¡s,
\ ~()Io SI' 1,1[l/d il ,'slas cllllndll aqll,'lIi¡ illl 1" 1)1'1'1'('1' Ili IHIllra,
ni 1'1'0\ I'I'/¡II. 11;1\. :1 la \Pi'dar!, hilIllll¡'I'~ qW'';I' hllrripdan d,~
I'~ia, \ 1'l1laj,l~ ('Il!l('I,t!i¡JilS ,'1 llls Pl'Ofl'';('l'I's: !lf) "lllIlI¡f!'llt]PI1
'llll' 1111 l'all'dralil'lI jllli'da tr'Tli'I' un slII']do (lPrpnfl'. ni ~í',l
i¡.:ual pn plisi('ioIl iI un nlil'i:il 111> ';('I'l'l'laria, ;'1 un ma¡.:islrado:
:';f'a í'll!llil'alll!l%l: ~1;':;111 ,'n ,11 1'1'1'111' ¡JI! 11'11' I'I1 I'anll SI' qUI'r-
ri;1 .;,\!'arlll' jl1lrqlll' ,'- lJi.l'1 dI' 1'11\ l'jl'I'ida, pn'()('UpaCiOlli'S,
\ di' 1111 1'1I11'llIli/lli,'ltll) fii'['\ "¡-lidl) \ I1 !fIe (l'III'ita!'l' Sli'lllpm
dí' !I;t!)!lr ("iI¡jl'l!):~;:i " ;';, ¡]~Id r~¡rOI'!!ld (l:ÍI' IJd .";¡¡I'j~(;(l ;c1 p.~ta
l'la-I' 111'!ll'IlIl'IIi:1 1!Io la p",.,I¡'dl,,'illil 1'11 !jlll' y¡¡r;iu. (P/I' aplau-
d"[1 til.l,l~ Lt:, !l1'1'~l!l1;l" iltl,;I¡'¡¡d;I~. Y '1111' Ij~ la g:ll'ilnllil mil!"
,('!fIl)':1 i[lif' 1'1]1,11('11 II'nl'[' [lilr,l 1'1 PIl1'H'llir ],)S adeJantamiplI-
lo~ í!JlI'II'I:tll:dl'~ d!' 111li',lra palria, 1\11' ¡ll t!1'ma~, ~'a he ba-
Idadll 1'11 ';11 In!!:I! d" t'"lt, ;Ill jllil'lilli 1,' '¡~1ll¡[1I: ~ ,¡pndll (lIutil
1, líl"lhlil I'I/d[illl ¡tl!di"),;l ;(II(¡¡J/I "luli:luírl' 1'1)11 ¡]i'l'ir ai;;:ú
,lel're;¡ di' 111"; 1'\dllll',!W:, : gra¡](I',


,\nligllatnf'nl,' Illi hahi;1 ¡'\;Úlli'IIi'S anuall" il di' fin d~
"lIr~tl. y )¡;hl' \ ¡,.;III 1',111111 '" "njíd fin,]);]1' la ;1,.;í~li'nl'ja por
illi'dill di' 1",li_"~ I{IW, "II'lltlíl 1'~('t'¡;II"¡''; ';1' hal'j;11I lllultla·
'llWlíil' ",It' "t'l'\ il'liI "lImll Itll"/pl-> 1·,.,!np¡¡fl('I'O" ní'~¡]ll 10';
¡dilO'" dl~ t 771,1' 1'111\"'/;11 11 11 ;1 I't,II:'1' I'n U-II Id~ I'¡;du!;¡.; dl~
fl;t!JI'I':rdilildll 1,1 ¡¡/III ¡];¡,Ia, ¡!l11 111' 1"I'''III'I:li\l)''; (';ltC'df'á(ko~.
:,.;ill pn"ia iIíI'I1I;t!i¡J;1I1 al:.;l]lI:1 \ ;i IIIITt,,'d di' Sll í'''!lrít'hl), pa-
,úllilnsl' ¡¡dl'lIt;!' iI la ';""I'¡o[;ll'la ¡I;)i' 1,,- llli~!liI)~ ¡H'lIrl',ores'
UHa li~1.1 di' I(J~ ,¡jllli:li(l~ '[lI i ' -¡' h:dla]I;/l1 ('ti f'~tl' i';I'¡), EIl el
lila" dí' t"'~'1 '1' 1',l;lbll'I'í"I'IIIJ I'"t' tili IIIS '\\(lllll'Il"" anuales,
Illpdida l'Oll\l'llíl'nll' \ !l1;I'I'~ari¡¡. PI'!,'I la indlllgl'lICia de los
('x;tlllifliidl)l'I'~ III'!!II :1 tall'~trl'IIIí), '1111' (:~III;o, aclfl~ ,,1' 1~(lllvir­
¡if:!'itll 1'11 IlIlil lIl1'!'a flll'lI111la \fUi' iI nadil' arrl~dr;¡ba ya. por-
'!Il I ' ;'1 lorlos ('(¡II,íabd 'lit,' illlOqlll' nada sUp/f'r;ill, habían de
,"1' ;q'l'll!Jad",< \ g;III:,r "!I!"lt Tall !lnfurio s,, h,lbía }¡ed)."




-- ,),iS-
I'~tr abuso, qlW la Tlif'('('cilln !!í'lll'ral di' E~tlldi¡)~ tl'alp lit> !'l"
InP(Uarlo, propllnielll!tl al (iollil')'J\tl 1l1l1'\OS n'¡.(lallll'lltos (k
flxámnnrs, IJlH) furrnn al)!'l'¡)~lIl(J.'; 1'11 20 di' ~LI\(1 dI' 1H:í7 v
(¡ de Sptiprnhrp d(\ iH:í:-¡, '·:1 IJI"ÍlllI'ro ('alJ~l) ;~~Tan SI~n~;lI:.illli
rn las ('~I'lIela~ \ li:t~lil proriujo alhllrn!ns I'n ;J!"llllilS lInÍnrsi-
darles: nl1~ j!rnntn ]I:I~¡) ('1 sll~lo al \pr I¡tW era tan illptil'il7
en Sll~ ('[l)c(ns como Pl si:-tem~ anlrrior, \' por la llIiSlll:l ra-
70n sn hizo ya poco ca~o dl'¡ Sl'!!lllldo,


:\0 consistía el lIlal 1'11 \o~ ¡J,·rl'I"III~ '1\1(' plldil'r('l) Í\'l\l'\
rsos f(>g];¡mpn[f)~: iUIIl ~ir'ndll in Illl'jol'a[¡li-s , 11Ilhil'rall pro-
ducido los misl!los re~u!tildll~ El I il'ÍII prillcil,;¡J I'staha en k
qlH' !lO podian J'('!lH'diar: Pi) la displlsil'Ílill ¡JI' úllilllO ¡JI' Ji>'
prnfpsnrp.s rl'sj1I'I'[P di' 1'.~II' plil\ill, Por lIlUY ('\{lIli~ila~ y ~Ú
bias eOillhinaí'inill'~ lJill' íil\ ('1Ift> 1·1 l;lIhil'rlll! l';¡ra a~('~llral
l'I rigor I'Il lo..; P\¡Úl'[l'lll'~, tod:to; ~I' rl'~l[(·h I'!! dl'liilil íl dllli'ntl'
en d vül(l t!1·II'\;)iIlilladll\': \ "í 1',.;11' lid 1"llldl]¡J i'1 I!artirlll di'
:lprllhar]¡\ Il\d(\ 1]1\ lritV f'11l'lIJuL" IjUi' \¡¡kall L;¡ ('lrlll'il'IW¡"
dl·1 jlll'! l· . ..; la lilli"il t',·~I;t. 1;1 ",i1a 11I'III';II1I'í'ln I'j) 111- 1'\;'llilt'
(1\,:-: ¡)lllldl' 1;1 l'I>'II"II'ill'i¡r LJi:¡t, 1" ,¡i'/lid' 1", illlili!


D"sgTaciadallwllll', I'q COl\l'i¡'IH:ia HU 1'\j~ll' ,:¡'Ij"r:llilll'/l
Ir ('n Illli' .. lro:-< ('atl'drúlicos: r'1 por llIí'jlll' Ikl:ir, lil'1\('1\ olr;¡
I'ol\l'ierwía \J11\11·..;la \' (·lluil()l'at!;l. ('u;d I'~ LI 1"'1 danll q\ll'
l'ilUQIl a 1111 jn\I.'\)) ;1 -tI ÍIl,'!r1p;¡!;k Ltlllilj;¡ ¡¡ill'!I'lldlll,' PI'I"
lb'r un aún ¡JI' ~[[ ('ill'l'I'[':( 'ulll' ¡"la idl';¡ Ipl!' ¡'h ~111·II' !'~
!('f'II!1'('('r, Illd,! p!['" ,.(·nllil1i;·llin ';(' t!1· . .;\";I\\!'(·,', \ ,jll 1""1.;)·11'
l'ar quP 1';IU":;illlllro dil[\I) r!l- Il'i\';I'('IIII"llI'i;1 Ilihlil para 1;1 '¡j.
eícrlad, aJr'niilniln la (j¡..;;qdil';li'illll 1'111: ,,1[ plwilJ!¡, illrlltl;":I'i!'
(~ia, SI' sientan ('11 \·1 [rihllIlal dl'l'idíd(J~ a P;¡';:u' 1'11(' [odo, \ ¡l
dar I~Oli\l) 11111'1111 alll!.'IIi' d,.' III~ !'.'llIdí;IIII""


Conqwcndll 1J1li' ('11 la, 1',1:111'1;1"; p lJl il'¡h \ !:i"l~I';I¡"', !II
se tenga t!lllxl'e~¡\ (1 r¡,~~·lH; \¡IU! .... 11 II."'í} I'1l ill:':U!lil:' \~"'ji¡\l'id¡(''''
por S\J~ pilr[il'lllarl'~ 1'¡I'I'tlfbLIfi<'i¡¡~ 111;1" j,,!llllil'lll' -11 llillilí'
Y sÍI'm!'rl' hay 1lt-l'!'I'llil pMil I'\íjil' 1'11 iliflll'II;I" "U;U¡!,' !,Ij,'d l
f:aranlizill' d ilJlj'(I\ "I'!t¡IIIiII·lllll. ;d tIll'i\II' h;¡'!:1 ('j"1'111 1'111111,
Elunkll h'1lJ1II' \ 1·I'rla.!l)rll t¡11I' ¡','III' 1111 ("1'01<11' I'~ ,,1 dl,1 ,,\.1




1111'11. SI falta PSI' 11~lIIllr, falta d ('~llldio: y ~1)lil I'illl;;errilndnlo
.solo hal'il"lUllllp 11'1' il Inda~ illll'a~ jll'llIlienll' la l'l'prohacjnll
slIb/'(, su call1'lit. 1'- ('¡)!l11l ,~I' 1'lIll~i!-!l\(, t¡11i' ha:';;1 1',,(lIerzo~ para
I!vilar ~ll 11'I',,,III'IIZil, I,l p,;rdid" .11,1 lil'IIIPO, y 1'11~\lI)j()d(~ ~lIS
padrl'~, COII tilia pl'lIdl'ntc' ~c'\l'ríd;¡¡J, ~lIlJ talllllil'll pOCI)~ al
fill JII~ rl'pl'''/¡,I'¡¡\,~: pnrqw' I'~I(' (', ,.¡ ({c'elll di' la f'1'l1t'ra1
aplli';lI'íl'lJ '1111' ilqlll'lla pl'lillllll'\I': \ al pl'J)/lill li¡'ll!¡;n ~l' tj(!-
)lJ' el plal'.l'1' di' ~('r jll~ln, di' 'JI\(' l,,~ IJlI('na:,; I'en;;lll'ib ~l'an
nwri'cidas, y di' prodwir \lit hil'tI, ('rilando que la I'Il~('lIallZa
di'f!I'III'I'I' 1'11 J';lr~;¡ ridil'ula I ,'rilllillal.
LII~ 111],'1 r)~ 1 "¡¡tJl" \ 1',':.:I;1111I'1I11!'; iillrlidl1jl'l'l!!l \'n lns ('\;1-


lllf'llf',- flld"., L¡..; 1'1'1 ',,';l!li'íll;¡¡ '" I\(hiidh par;] 1'\ ¡:¡Ir 111," ill1l<l-
¡)II~; ~ Jlill'l'r qu,' fili"i'li 11;,;1. ri;di:l,¡;!, 1)('1'11 ,;j !'fll! ('j'"l'io ~t;
l·(III...,i~'!li¡) lllld ~I'jl!l Ili¡¡jIH',l l'U l':",¡;' p¡;¡do i¡UiHil'[;lfll(', fli} ..,1;
dphio ('i'.\¡'la:llrid(· a (''';;l--- !1l'~'rau.~.'¡ullC6 ~,i"¡lq:t"\' i~il ... ,~ri¡L"
CUill}(JII ~I' 1'!llitl' 11,1 \ (Ji 11 ~íll 1'lln:'l,'IH':a: ~ílli1 ;1 l]lll' I'~:a ('1111-
I'il'lll'i,¡ fUI' la 1[111' ~I' 1111'.1'11'1) I'n !II~ jil'lli""'I\r:'~ PI!1' ,I¡¡ I¡¡I!",¡
pn~il:iiJn, jiPI' "ti ¡iI;i\'IÍi' Ih'I'I'i1. '\ 1"'" 1,1 ¡,:lc-I'I'~ : 11 l'lll¡¡-
...;ia~11H' qll¡\ IIIt \\~)():~ (J:' t! ~,I r¡ ¡(¡(';;¡(l, !'ílj',¡!;t' In:!d~ lit:""l
,'lh,l~ ('IIITI'IIIIi!/':TI.' en 1;1:- íll~lillll'íl!!ll'~: 1111111;\I\,\:', y í'IlI'lIa~,
i:Uilllllll ~:' ]H'rfl;IXiul\it la [¡;IH'. lod" lo (k\\la~ n'l'il)l' i:;uali':'
,llklalltilllli"llllh.\d:'ll\il~. Ii! íil:.;tilu('illll di; lll~ ('\,lliIl'liI',
1~\lr;l(Jrdin,lI'ilh jll'IJilu¡11 lIll \;íl'II, l'illÍ"¡I¡i1í~dll \¡;hld ('¡,'r!"
!,unlo i'i dl'III'I' di' 111- 1':lIi"ll';:!i,'o- I'un ';11- II\ildl'i!i'¡a~ "1':111-
10Ia~. \d l'~ [o Illi:--!H() p:U'd ~'¡¡i~,", ·.tl"íH'll:~\'1' qllí' I'{'¡ll'n¡};(j'
aqlll'llo 111} [¡;lil' 111\1'<1,,1' 1,1 I'III'~II, ~ l'l'lidw'l' I'll 1'1 :::¡ililo dI'
I)I~ allJIIlIli!,- \ 11<0 ,il~ I';¡dl'í'" :I\~ 1 i'1'(¡I)~ Il;,):',t1I'~ ¡JI' lil I'I~­
iJl'liba{,lolL fJ~iI· j¡. 1<lid". ¡\j :!\;\'- il\;j~d~L·:,¡\L [!(l ¡i~'n{l i'\'j:<t!lt
1'11 ([;It' !'ml /;¡ ,'ih/!I'I!~:11i1 lJl!;1 p:'u,'!!,) ¡j¡, ,:1 ';,;¡nl"';:lií,Í;¡i¡
y Pfl ('oIWt·dl'j' (':-oli ' í'''';1:l1l1.!(! ¡'¡ I;¡ djlli(',)('!i'¡l \7-J. I";!',,,: lit-,
';U,';pl:lhillil,'~ ,,1\\1 ai\llr¡¡ ¡1'1'1'111'1;l1', 1'11 1IIIIiI" Id, Ulil\l'i~id;i
d!'s, \ lallijllll'lI j,tililll 1'11 l'líd, J.h i'i'I:i'n]¡:II'III¡¡('-, i" 11111' ¡JlII\'
r;lra ,,'1 -1]1'1'<liil ;11I11,~ll;II:llltll' lIi' ,tijui iillldJíl'lI 1;1 IlIil\1I1
'1'¡íl':lríllll \ dpl'll\ l'i'lIdlóJli'llilJ


En l'I];lll!" di", d,'llIiI" dl'!lh dl';tt!I'lill¡;:,:-, 'iw'¡JII-lI['l'1




~- '"1\0--
11IIdó1 drl lod(l la síl~IL~lltaci(JH di' 1:()lIl'llI~lllIli'~ ("O!l ,'Ih dbpll-
!{IS y argtlmf~lIllls, rnmo cosa illúlil, ,'aida l'll d"~ll~() Y (')Jl-"
¡¡-¡tri;] al t'spíritllllc-] dia, ~,¡JI/"lJI)';i,I!,'rOII lo, ,'j('I'('il'io~ para
1(1:' dift'rt'nle,~ i'l'ad,I.~, ('jl'l'l:icí'.l,' I'¡:":I¡¡'II,II~ l' ,n/I'rnlll'''! PI'f('
<'ID 1~l)rnJ!¡i('ill'il)l]l'~ \;ill;¡~, lIi (kllUmin(lI'illlll" ]'idkllla~. {lr,'-
yaleci('ndu IJII'jllradil t'l ,¡~lt'llla oLI~('nadil dI' ;tIJ!i:":¡I" I'lI 1;1
Illl¡\er~idad dr ~alamant:a,
Dd)(~~(~ notar, sin clll]¡drgo, 1'11 lo~ !-'I'adll,; Ilna lill\ l'lhd


¡mportau((> qun no "~ ('lill)rall1l'ílll' d(· ,dlOl',l ,i11l\ quP \a ~"
habia cfIlIH'zadu ¡'¡ introdllcir L'1t 10,- Jilil[JI'~ all[('J'iill'l':'. Anli-
.:..:t1(J.mi~nl(' el grado prim'ipal. 1'11 <:llantu a 11>.-; ¡'"ludio", 1'1'01 pi
dI' bilchilll'l', lilll'~ ,IIPlllli;( 101111'; 111'; I/UI' -;Ol¡ 1I1"'I',:ll'io,- para
ejercer la pr!lk.;io!l: l(l~ d"IILI'; "do II:lli;1I1 ,'aradi'!' a(',tllI'-
mico o di' 1'~I;Il(>!a, En d dia, ~III'l'd,' 1',-;11 t,lll1hil'lI (',011 1'\
primero. 110 ~i"lIdil ~a JH¡'I~ 'JUI' (lJl ('''[lihO !-,I'lll'l'dl d(~ la"
lllal('ri(l~ qw' h;I~[;l 1'l!I(J[)I':'., -1' hiln illll"'lIdillo, y .. 1 grado
\'t'l'r1~lkralJl('lll(' pl'lIrl',~illllall'~ ,,1 di' licl'III'j;ulo, ~illl'lI:11 titu-
In [111 í'S !"',wilido ;1 n;¡dj" ¡'jl'l'l'I'(' la j'a('illlad ;'1 qlle' ~I' d¡\di-
(;a, Ll !icl'/u'ill Hit I'~, I'lIi", 1""tI,' -'J,'r'iLII ¡'il 1111 jll'il:i'ipio,
la anlUl'izaciol1 qlll: daba la Ig\¡>~iil P¡lI'¡l ,'!),,'I,,¡r () ';:'1' mil"o,-
Iro; rf'l)J'(~sl'lll(l la :lutnl'iz;\i'ioll (\¡>! (,I)]¡i('['[lo para ('jl~l'cer la,
prore~ion '[UI' ';(' Ila 1',ludia'!11 LI <1(' I'n~ciial' ('~[;'t n'lll'I'~(,ll­
tada !l0l' (,1 ."I'i1¡JiI dI' dl\I'[III', 1'1]:-11 l"':illi~illl 1', iadi~pl'll,al)I,~
llara ca[e,[l'úlil'(1 di' uflill'!'..;jt!¡¡¡j 1'11 la, 1'''''ltllilik" ILlIlliula.;
í!!Jt(lS lll(l\ ~H'i':~


En ,';lIm;L LJ i'i'¡'UI'IIt:l h¡¡ !)!'ud'l,'id,¡ "1\ i;l ¡¡;Irl" 1'l'llllillllJ-
('a, admini"lralÍl;¡, (!C'I!]:'lIli:';¡ \ di-:::i¡di!l;ll'í;l. ¡III'jor;), 1'('1'-
tiras y dt~ ~ralJ t:¡)Il:",¡d(l!'f~i'i~Hl, I'll~, o..; 1,\t'!\Itl¡jtt·,,- n'~;uiladl).""
;;!' ('~tall l'I,;¡lIldll, Inbi,'¡¡'[o i[,:';:Ij!lr""I!¡I, ílílillillh \ i":lh di:
'1m' la~ !:!(';ll\'~ illhti',ltl¡¡~';' :[<¡:¡al!: \ alllITl<' l'lll';lail l'I'11';l[-
rar~I' ¡nlhl la d('ri~i:!I)'; L¡r:i!I', di' r"Il'l'I':.:il' [,'I\II'!III'I 1,1 (io!!!,,!'--
111) \ i.~i];lll('i¡¡. al'lili(]¡I:l y liJ'l]jl\i,l 1,II'a 1'\lill!!uil'1ll" f'-.. 111-
dllda/¡k 'lile en la, I/Ili\ l'1',i:/i/IÍí',' i'r'ina. /iu,1 /1;; ()j',f,'1J UJI:¡
l't",;\I!;¡riddd) Ull l',,111 ~ llIl ¡¡prOi 1'I')ldiiJil'l!11i illll' jalll,h ",
1¡:¡Lian l'Ollocidl1 ('11 eHas




INDICE


nI. LAS )IATF:nHS CO:"iTE:\IJlAS E~ t:STE T())IO SEGL,DLI


~ECCIO:\' TEUCEIL\.


Inflit .. uC!~loll secundarlo.


(; APÍl'UtO l. Dr la lnstruecion secundaria pn gClwral.
e.\I'. 11. De la InslJ'uecion spc:undaJ'ia en Espaüa.
(;.\1'. 111 n(~ lo~ IIl~lillIlo;; dt, spgunda cnscilanza en


gencral .. , .. , , . . . . , , ...
CAl'. IV. Hesefla de lo~ Institutos existentes en 18J2.
e.H', Y. Sigue la resefla de los Institutos.
LII'. n. /J¡, los CoJt'gi¡)~ ..


SECC/O\ CL\R'L\


p;¡~':-¡Il;t ....


1


80
tI i'í
In


In,lojt .. uct~10111'o1I1jH·I·ln ... 111!1'itorla~ orgnnl:zaclon y gohlerno de llt!lli
Uni\Cl·"hludc".


C\I'. J. ni' la:; univPl'sidad('s antiguas. Hit
ell'. 11. Ik';Pljil histlil'i(~a de mwslJ'as antiguas uni-


1II.
\r'J'sidad('s.


Con! ¡llIja la rescila
\ ¡'rsidadí's. . .


histlÍJ'ica dt: las uni-
180




-- Z¡·í2-
CAl'. 1 V. Considcracionrs sobre la organizacion, go-


bierno y cnsdianza de las antiguas uni-
yersidades. . .. , . .. ..... 2;).-;


CAP. V. De los Colegios mayores y nwnoms ....
CAl'. VI. Estado d(~ las nnhersidades al tiempo de la


reforma en j R1tí. . . . . . , . . . .
CAP. VII, Mt'joras en la organizacion, gobierno y dis-


ciplina de las universidades ... , . , ":''J' .. ,_.)